Κατσαβέλη Όλγα,, 2007, Εγκυκλοπαίδεια Περίληψη : Το ήταν πλατεία της Κωνσταντινούπολης με μακραίωνη ιστορία. Βρισκόταν νότια της Αγίας Σοφίας, στο κέντρο της δημόσιας ζωής και διοίκησης. Οικοδομήθηκε από το Μεγάλο Κωνσταντίνο και ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της μητέρας του. Στο χώρο αυτό κατά καιρούς έγιναν αρκετές αλλαγές. Σταδιακά έχασε το δημόσιο χαρακτήρα του και εξελίχθηκε σε προαύλιο της Αγίας Σοφίας. Εξυπηρετούσε τις αυτοκρατορικές τελετουργίες. Την πλατεία διακοσμούσαν αγάλματα πάνω σε στήλες και το πιο φημισμένο από αυτά ήταν το έφιππο άγαλμα του Ιουστινιανού. Χρονολόγηση 4ος-13ος αιώνας Γεωγραφικός εντοπισμός Κωνσταντινούπολη Ονομασίες Αὐγουσταῖον, Αὐγουστίον, Αὐγουστέων, Αὐγουστεῖον, Αὐγουστεών Τοπογραφικός εντοπισμός Στη θέση της πλατείας που βρίσκεται σήμερα ανάμεσα στο Μπλε Τζαμί και την Αγία Σοφία 1. Εισαγωγή Το 1 είναι η πλατεία που βρίσκεται νότια του ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. 2 Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της μητέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου, στην οποία είχε απονεμηθεί ο τίτλος της αυγούστας. Στο χώρο αυτό βρισκόταν άγαλμά της πάνω σε στήλη. 3 Οι διαστάσεις του Αυγουσταίου δεν είναι δυνατό να καθοριστούν με ακρίβεια. 4 Διατήρησε την αίγλη του ανά τους αιώνες εξαιτίας της γειτνίασής του με κτήρια που σχετίζονται με τη δημόσια ζωή και διοίκηση. Είχε μεγάλη ιδεολογική και συμβολική σημασία, καθώς συνέδεε το μεγάλο ναό της Ορθοδοξίας με το αυτοκρατορικό εθιμοτυπικό. 2. Λειτουργία Το αρχικά λειτουργούσε ως αγορά τροφίμων. Όταν προστέθηκαν οι στοές που το περιέβαλλαν, άρχισε να χάνει σταδιακά το χαρακτήρα της δημόσιας πλατείας. Μετά την ανοικοδόμηση ενός μεγάλου κτηρίου, του Θωμαΐτη, τον 7o αιώνα, η Αγία Σοφία συνδέθηκε με το πιο στενά. Από τους ιστορικούς μόνο ο Προκόπιος 5 αποκαλεί το χώρο «αγορά». Οι υπόλοιποι θεωρούν το προαύλιο προσαρτημένο στην Αγία Σοφία. Οι μεσοβυζαντινές και υστεροβυζαντινές πηγές το χαρακτηρίζουν «αυλή», «αυλαία», «προαύλιον» κτλ. 6 Προοριζόταν για τις αυτοκρατορικές πομπές. Ο βασιλιάς διέσχιζε το για να εισέλθει στην Αγία Σοφία, ενώ κατά τη στέψη των αυτοκρατόρων εκεί συγκεντρώνονταν ο λαός και το στράτευμα. Η ύπαρξη των πυλών καθώς και το γεγονός ότι ήταν κλειστό με τοίχους και στοές μαρτυρούν ότι η πρόσβαση στο χώρο δεν ήταν πάντα ελεύθερη. 3. Ιστορία του μνημείου Οικοδομικές φάσεις Το στη μακραίωνη ιστορία του έχει δεχτεί αλλαγές και έχουν επισημανθεί διάφορες οικοδομικές φάσεις. 3.1. 2ος-3ος αιώνας Ο Σεπτίμιος Σεβήρος κατασκεύασε μία πλατεία με τέσσερις περιμετρικές στοές, το λεγόμενο «Τετράστωον», 7 η οποία λειτουργούσε ως αγορά τροφίμων. Οι πληροφορίες για το μνημείο είναι περιορισμένες. Το κατέλαβε ένα μέρος αυτής της πλατείας. Στο κέντρο του Τετραστώου υπήρχε πάνω σε στήλη άγαλμα που απεικόνιζε τον Ήλιο. 8 Δημιουργήθηκε στις 9/1/2017 Σελίδα 1/7
Κατσαβέλη Όλγα,, 2007, Εγκυκλοπαίδεια 3.2. 4ος αιώνας Ο Μέγας Κωνσταντίνος μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας το 330 στην Κωνσταντινούπολη ίδρυσε δημόσια οικοδομήματα και εξωράισε παλαιότερα, με αποτέλεσμα να αλλάξει η όψη της αρχαίας πόλης. Στις άκρες μιας από τις στοές του Τετραστώου χτίστηκαν οι ναοί της Ρέας και της Τύχης. Στο ανατολικό τμήμα της πλατείας κατασκευάστηκε το. Στα νοτιοδυτικά του Αυγουσταίου βρίσκονταν οι Θέρμες του Ζευξίππου, 9 ενώ στα ανατολικά η μία από τις δύο Συγκλήτους που οικοδομήθηκαν από τον αυτοκράτορα. Στα βορειοδυτικά εκτεινόταν το Μίλιον, από όπου μετρούνταν οι αποστάσεις από την Κωνσταντινούπολη, και η Βασιλική, μια προϋπάρχουσα κατασκευή. Από το Μίλιον και το ξεκινούσε μία οδός με στοές, η Ρηγία ή Μέση, η οποία οριοθετούσε τη νότια πλευρά της πλατείας. Το 360 χτίστηκε η πρώτη Αγία Σοφία, η οποία παραμένει σε αυτή τη θέση ανεξαρτήτως των όποιων αλλαγών μέχρι σήμερα. 3.3. 5ος αιώνας Το 404 κάηκαν η Αγία Σοφία και η Σύγκλητος και ξαναχτίστηκαν στην ίδια περιοχή. Κοντά στο υπήρχαν στοές, μαγαζιά, εργαστήρια, ιδιωτικές οικίες, το τριβουνάριον 10 και ένα μοναστήρι. Ανάμεσα στην Αγία Σοφία και στο χτίστηκε το Πατριαρχείο. Στην ανατολική πλευρά της πλατείας δίπλα στη Σύγκλητο βρισκόταν η Χαλκή Πύλη, 11 η μνημειώδης είσοδος του Μεγάλου Παλατιού. Το 459 επί Λέοντος Α ο έπαρχος Θεοδόσιος 12 περιέβαλε κατά πάσα πιθανότητα το με στοές. 3.4. 6ος αιώνας Το 532, κατά τη στάση του Νίκα, το και τα γειτονικά του κτήρια καταστράφηκαν από πυρκαγιά. 13 Τα οικοδομήματα αυτά αποκαταστάθηκαν από τον Ιουστινιανό. 14 Αυτή την εποχή η περιοχή πήρε την οριστική μορφή της. 15 Η πλατεία εξακολουθούσε να γειτνιάζει με πολύ σημαντικά κτήρια, όπως η νέα Αγία Σοφία και το Μέγα Παλάτιον. Στο στρώθηκαν μαρμάρινες πλάκες 16 και τοποθετήθηκε η περίφημη στήλη του Ιουστινιανού. Σύμφωνα με τον Προκόπιο, η πλατεία διέθετε στοές και στις τέσσερις πλευρές της. 17 Το διαμορφώθηκε σε κλειστό χώρο με στοές και τοίχους. Στη νότια και δυτική πλευρά της ανοίγονταν η Πύλη του Πίνσου και η Πύλη της Μελέτης, η οποία συνέδεε τη Μέση οδό με το. 3.5. 7ος αιώνας Κατά τον 7ο αιώνα στη νοτιοανατολική πλευρά του Αυγουσταίου χτίστηκε πιθανόν από τον πατριάρχη Θωμά Α (607-610) ένα μεγάλο κτήριο, ο λεγόμενος Θωμαΐτης. Αυτή την εποχή το σώμα της Συγκλήτου συνεδρίαζε στη Μαγναύρα. Ο Θωμαΐτης ήταν μία τρίκλιτη αψιδωτή αίθουσα ακροάσεων που βρισκόταν στα ανατολικά της πλατείας του Αυγουσταίου και σχετιζόταν με το συγκρότημα του Μεγάλου Παλατιού. 18 Σύμφωνα με τις πηγές το κτήριο της αίθουσας σωζόταν μέχρι το 16ο αιώνα. 3.6. 12ος-13ος αιώνας Το 1182 κατά τη στάση του καίσαρα Ιωάννη Κομνηνού εναντίον της αυτοκράτειρας Μαρίας της Αντιοχείας 19 οι στασιαστές κατέλαβαν το, το Μίλιον 20 καθώς και το ναό που ο Αλέξιος Α έχτισε δυτικά της πλατείας τον 11ο αιώνα. Ο αυτοκρατορικός στρατός κατεδάφισε τις πύλες του Αυγουσταίου, για να αντιμετωπίσει αυτούς που είχαν καταφύγει εκεί. 21 Μετά το τέλος της Φραγκοκρατίας, περίπου το 1268/1271, το και κάποια άλλα γειτονικά κτήρια θεωρούνταν ιδιοκτησία της Αγίας Σοφίας. 22 3.7. 15ος-16ος αιώνας Δημιουργήθηκε στις 9/1/2017 Σελίδα 2/7
Κατσαβέλη Όλγα,, 2007, Εγκυκλοπαίδεια Σύμφωνα με τον Buondelmonti, στις αρχές του 15ου αιώνα το ήταν ερειπωμένο. 23 Στα μέσα του 16ου αιώνα, κατά τον Pierre Gyllius, από την πλατεία απέμεναν τα θραύσματα μόνο επτά κιόνων. 24 4. Διάκοσμος Το ήταν διακοσμημένο με αγάλματα, τα οποία συνήθως τοποθετούνταν πάνω σε τιμητικές στήλες. Ο Μέγας Κωνσταντίνος έστησε άγαλμα της μητέρας του αυγούστας Ελένης πάνω σε στήλη από πορφυρό μάρμαρο. Στην πλατεία υπήρχε και ανδριάντας του Κωνσταντίνου πάνω σε κίονα, τη βάση του οποίου περιέβαλλαν τα αγάλματα των τριών γιων του, του Λικίνιου και αργότερα του Ιουλιανού. Ο συγκεκριμένος ανδριάντας αντικαταστάθηκε από τον ασημένιο έφιππο ανδριάντα του Μεγάλου Θεοδοσίου. Και σε αυτή την περίπτωση η στήλη πλαισιωνόταν από τα αγάλματα των γιων του αυτοκράτορα. Από τα σπουδαιότερα μνημεία ήταν η στήλη του Ιουστινιανού με τον κολοσσιαίο έφιππο ανδριάντα του (αυτή η στήλη πήρε τη θέση του αγάλματος του Μεγάλου Θεοδοσίου, από το οποίο προερχόταν πιθανώς το άλογο). 25 Ο Ιουστινιανός κρατούσε στο αριστερό χέρι του μία σφαίρα, ενώ το δεξί του υψωνόταν προστατευτικά προς την Ανατολή. Μπροστά στο μνημείο βρίσκονταν τα αγάλματα τριών βάρβαρων βασιλιάδων σε στάση προσκύνησης. Έχει σωθεί η βάση του κίονα του ασημένιου αγάλματος της Ευδοξίας (συζύγου του Αρκαδίου), το οποίο βρισκόταν μπροστά από τη Σύγκλητο, νότια της Αγίας Σοφίας. 26 Στην ίδια περιοχή με αυτό είχε τοποθετηθεί και η στήλη με τον ανδριάντα του Λέοντος Α. 27 1. Η πλατεία αυτή αναφέρεται στις πηγές και ως Αυγουστίων, Αυγουστεύς, Αυγουστέων και Αυγουστείον. Πρώτη φορά εμφανίζεται αυτό το όνομα το 425 στη Notitia Urbis Constantinopolitanae. Βλ. Notitia Dignitatum accedunt Notitia Urbis Constantinopolitanae et Laterculi Provinciarum, Seeck, O. (επιμ.), (Berolini 1876), σελ. 232. Εμφανίζεται και ως Γουστείον, Ιωάννης Λυδός, Περί μηνών, Wuensch, R. (επιμ.), Ioannis Laurentii Lydi, Liber de Mensibus (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Lipsiae 1898), σελ. 163. 2. Βλ. ανάλυση των πηγών για τη θέση του Αυγουσταίου και τη διαμόρφωση του χώρου στο Janin R., Constantinople byzantine. Développement urbain et répertoire topographique (Paris 1964) σ. 59-62. 3. Janin R., Constantinople byzantine. Développement urbain et répertoire topographique (Paris 1964) σ. 73. 4. Ο Guilland υποθέτει ότι το είχε σχήμα ορθογώνιο με μήκος 85 μ. και πλάτος περίπου 60-65 μ., Guilland R., «Περί την Βασίλειον Τάξιν Κωνσταντίνου Ζ του Πορφυρογεννήτου. Η Χαλκή και τα πέριξ αυτής», Επετηρίς της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 18 (1948), σελ. 171-172. 5. Προκόπιος, Περί κτισμάτων, Haury, J. (επιμ.), Procopii Caesariensis opera omnia, De Aedificiis (Lipsiae 1964), σελ. 39. 6. Νικήτας Χωνιάτης, Χρονική Διήγησις, van Dieten, I.-A. (επιμ.), Nicetae Choniatae, Historia (Corpus Fontium Historiae Byzantinae XI:1 (Berlin New York 1972), σελ. 237 Ιωάννης Ζωναράς, Επιτομή Ιστοριών, Pinder, M. (επιμ.), Ioannis Zonarae Annales (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae ΙΙΙ, Bonnae 1841-1897), σελ. 157. 7. Ζώσιμος, Νέα Ιστορία, Bekker, I. (επιμ.), Zosimus (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonnae 1837), σελ. 97 Ιωάννης Μαλάλας, Χρονογραφία, Thurn, I. (επιμ.), Johanni Malalae Chronographia (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 35, Series Berolinensis, Berolini et Novi Eboraci 2000), σελ. 221. 8. Για το Τετράστωον βλ. Du Cange, Constantinopolis Christiana Ι (Paris 1680), σελ. 70 κ.ε. Bauer, F.A., Stadt, Platz und Denkmal in der Spätantike, Untersuchungen zur Ausstattung des öffentlichen Raums in den spätantiken Städten Rom, Konstantinopel und Ephesos (Mainz am Rein 1996), σελ. 149, 218 κ.ε. Berger, A., Die Altstadt von Byzanz in der vorjustinianischen Zeit, Varia 2 (Ποικίλα Βυζαντινά 6, Bonn 1987), σελ. 24 κ.ε. Schneider, A.M., Byzanz, Vorarbeiten zur Topographie und Archäologie der Stadt (Berlin 1936), σελ. 24 Guilland R., Études de Topographie de Constantinople Byzantine II (Amsterdam 1969), σελ. 3 Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 42-47 Müller-Wiener, W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls, Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn d. 17. Jhs. (Tübingen 1977), σελ. 248. 9. Για τις Θέρμες του Ζευξίππου βλ. Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 37 κ. ε. Για τις Συγκλήτους βλ. ό.π., σελ. 56 κ.ε. Για το Μίλιον βλ. Müller-Wiener, W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls, Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn d. 17. Jhs. (Tübingen 1977), σελ. 216-218. Για τη Βασιλική βλ. Bauer, F.A., Stadt, Platz und Denkmal in der Spätantike, Untersuchungen zur Ausstattung des öffentlichen Raums in den spätantiken Städten Rom, Konstantinopel und Ephesos (Mainz Δημιουργήθηκε στις 9/1/2017 Σελίδα 3/7
Κατσαβέλη Όλγα,, 2007, Εγκυκλοπαίδεια 1996), σελ. 218 κ.ε. Mango, C., ό.π., σελ. 48 κ.ε. Για τη Μέση οδό, βλ. Mango, C., ό.π., σελ. 79-81. 10. Για το tribunal purpureis gradibus exstructum, βλ. Berger, A., Die Altstadt von Byzanz in der vorjustinianischen Zeit, Varia 2 (Ποικίλα Βυζαντινά 6, Bonn 1987), σελ. 10 κ.ε. 11. Berger, A., Bemerkungen zur Chalke des Kaiserpalastes in Konstantinopel, 17th int. Byz. Congr., Abstracts of Papers (Washington 1986), σελ. 33 Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 22, 54 κ.ε. 12. Πασχάλιον Χρονικόν, Dindorf, L. (επιμ.), Chronicon paschale (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonnae 1832), σελ. 593. 13. Ο Κεδρηνός αναφέρει ότι ανάμεσα στα κτήρια που κάηκαν ήταν η Αγία Σοφία, η Σύγκλητος, η Χαλκή Πύλη και το, Γεώργιος Κεδρηνός, Σύνοψις Ιστοριών αρχομένη από κτίσεως κόσμου και μέχρι της βασιλείας Ισαακίου και Κομνηνού, Bekker, I. (επιμ.), Georgius Cedrenus, Ioannis Scylitzae Opera (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae Ι, Bonnae 1838), σελ. 647. 14. Οι Θέρμες του Ζευξίππου ξαναχτίστηκαν και η Σύγκλητος ανακαινίστηκε. Το Πατριαρχείο ανοικοδομήθηκε επί Ιωάννη Γ Σχολαστικού (565-577), Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 52. 15. Για την περιοχή πριν από την Ιουστινιάνεια περίοδο, υπάρχει έλλειψη πληροφοριών. 16. Ανακαλύφθηκαν σε ανασκαφή, Mamboury, E., Les Fouilles Byzantines à Istanbul, Byzantion 11 (1936), σελ. 230. 17. Προκόπιος, Περί κτισμάτων, Haury, J. (επιμ.), Procopii Caesariensis opera omnia, De Aedificiis (Lipsiae 1964), σελ. 39. 18. Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 57 κ.ε. Bauer. F.A., Stadt, Platz und Denkmal in der Spätantike, Untersuchungen zur Ausstattung des öffentlichen Raums in den spätantiken Städten Rom, Konstantinopel und Ephesos (Mainz am Rein 1996), σελ. 157. 19. Η Μαρία της Αντιοχείας ήταν επίτροπος του ανήλικου γιου της Αλέξιου Β Κομνηνού, ο οποίος διαδέχτηκε τον πατέρα του Μανουήλ Κομνηνό, μετά το θάνατό του, στο θρόνο. 20. Müller-Wiener, W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls, Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn d. 17. Jhs. (Tübingen 1977), σελ. 216. 21. Guilland, R., «Περί την Βασίλειον Τάξιν Κωνσταντίνου Ζ του Πορφυρογέννητου. Η Χαλκή και τα πέριξ αυτής», Επετηρίς της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 18 (1948), σελ. 154, 164, 166-167, 170 Müller-Wiener, W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls, Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn d. 17. Jhs. (Tübingen 1977), σελ. 248 Bauer, F.A., Stadt, Platz und Denkmal in der Spätantike, Untersuchungen zur Ausstattung des öffentlichen Raums in den spätantiken Städten Rom, Konstantinopel und Ephesos (Mainz am Rein 1996), σελ. 157 Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 92 κ.ε. 22. Dölger, F., Regesten der Kaiserkunden des Ostromischen Reiches von 565-1453 ΙΙΙ (München 1924-1965), σελ. 52-53, αρ. 1955-1956, για τα έτη 1268-1271 Müller-Wiener, W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls, Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn d. 17. Jhs. (Tübingen 1977), σελ. 218. 23. Buondelmonti, C., Florentini Librum insularium archipelagi (Lipsiae Berolini 1884), σελ. 122. 24. Gilles, P., The antiquities of Constantinople (New York 1988), σελ. 104-5 Gilles, P., De Topographia Constantinopoleos et de illius antiquitatibus. Libri quatuor ΙΙ (Athens 1967), σελ. 17 Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 176 κ.ε. 25. Στο σχέδιο ενός χειρογράφου της Βουδαπέστης που έγινε από κάποιον περιηγητή του 15ου αιώνα εικονίζεται ένα έφιππο άγαλμα του Ιουστινιανού ή του Θεοδοσίου. 26. Σύμφωνα με την επιγραφή, στήθηκε επί επάρχου Σιμπλικίου. Δημιουργήθηκε στις 9/1/2017 Σελίδα 4/7
Κατσαβέλη Όλγα,, 2007, Εγκυκλοπαίδεια 27. Mango, C., The Brazen House. A study of the vestibule of the imperial palace of Constantinople (Kopenhagen 1959), σελ. 59 Müller-Wiener, W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls, Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn d. 17. Jhs. (Tübingen 1977), σελ. 52. Βιβλιογραφία : Bauer F.A., Stadt, Platz und Denkmal in der Spätantike. Untersuchungen zur Ausstattung des öffentlichenraums in den spätantiken Städten Rom, Konstantinopel und Ephesos, Mainz am Rhein 1996 Dölger F., Regesten der Kaiserurkunden des Oströmischen Reiches von 565-1453, Corpus der Urkunden des mittelalters und der neuren Zeit, München Berlin 1924-1965 Mango C., The Brazen House. A Study of the Vestibule of the Imperial Palace of Constantinople, Kopenhagen 1959, Arkæologisk-kunsthistoriske Meddelelser edgivet af Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskab, 4.4 Müller-Wiener W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls, Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn d. 17. Jhs., Tübingen 1977 Krautheimer R., Three Christian Capitals. Topography and Politics, Berkeley 1983 Guilland R., Études topographiques de Constantinople byzantine, vols 1, 2, Berlin Amsterdam 1969 Janin R., Constantinople byzantine. Développement urbain et répertoire topographique, 2, Paris 1964 Schneider A.M., Byzanz. Vorarbeiten zur Topographie und Archäologie der Stadt, Berlin 1936, Istanbuler Forschungen 8 Hotz W., Byzanz, Konstantinopel, Istanbul. Handbuch der Kunstdenkmaler, Darmstadt 1971 Gilles P., The antiquities of Constantinople, London 1729, Ball, J. (trans.) Berger A., "Die Alstadt von Byzanz in der vorjustinianischen Zeit", Varia 2, 1987, Ποικίλα Βυζαντινά 6, 9-30 Dagron G., Naissance d une capitale. Constantinople et ses institutions de 330 à 451, 2, Paris 1984 Ebersolt J., Le Grand Palais de Constantinople et le Livre des Cérémonies, Paris 1910 Labarte J., Le Palais imperial de Constantinople et ses abords Sainte-Sophie, le Forum augustéon et l Hippodrome tels qu ils existaient au 10e siècle, Paris 1861 Maclagan M., The city of Constantinople, London 1968 Buondelmonti C., Florentini Librum insularium archipelagi, Lipsiae Berolini 1884 Γεράσιμος Σ., Κωνσταντινούπολη. Από το Βυζάντιο μέχρι σήμερα, Αθήνα 2006 Du Cange, Constantinopolis Christiana, Paris 1680 Gilles P., De topographia Constantinopoleos et de illius antiquitatibus Libri Quatuor, Lyon 1561, ανατ. Αθήνα 1967 Δημιουργήθηκε στις 9/1/2017 Σελίδα 5/7
Κατσαβέλη Όλγα,, 2007, Εγκυκλοπαίδεια Guilland R., "Περί την Βασίλειον Τάξιν Κωνσταντίνου Ζ του Πορφυρογέννητου. Η Χαλκή και τα πέριξ αυτής", Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, 18, 1948, 153-172 Mamboury E., "Les Fouilles Byzantines a Istanbul et dans sa banlieue immédiate aux XIXe et XXe siècles", Byzantion, 11, 1936, 229-283 Mamboury E., "Les Fouilles Byzantines a Istanbul et dans sa banlieue immédiate en 1936-1937", Byzantion, 13, 1938, 301-310 Mango C., "The Columns of Justinian and his successors", Mango C. (ed.), Studies on Constantinople, Aldershot 1993, Variorum Reprints, ch. X Rice D.T., Konstantinopel, Goldene Stadt am Bosporos, Frankfurt Main 1966 Vogt A., "Encore Mélétê", Byzantion, 13, 1938, 193-196 Waltz P., "Mélétê", Byzantion, 13, 1938, 183-192 Δικτυογραφία : Byzantium 1200 Augoustaion http://www.arkeo3d.com/byzantium1200/augustaion.html Constantinople in the Early Eighth Century : The Parastaseis Syntomoi Chronikai : Introduction, Translation, and Commentary http://books.google.gr/books?id=5zm3aaaaiaaj&pg=pa262&dq=augusteum&lr=&hl=en#ppa47,m1 Constantinople/Istanbul http://www.mlahanas.de/greeks/medieval/lx/constantinople.html The History of the Decline and Fall of the Roman Empire http://oll.libertyfund.org/?option=com_staticxt&staticfile=show.php%3ftitle=1367&chapter=12179&layout=html&itemid=27 Γλωσσάριo : στοά, η Επίμηκες επιστεγασμένο δημόσιο κτήριο υποβασταζόμενο στη μία πλευρά του από κιονοστοιχίες. Κατ επέκταση, είναι και ο επιστεγασμένος διάδρομος που υποβαστάζεται από κιονοστοιχίες. Πηγές Ιωάννης Ζωναράς, Επιτομή Ιστοριών, Pinder, M. (επιμ.), Ioannis Zonarae Annales (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae III, Bonnae 1841 1897), σελ. 157. Ζώσιμος, Νέα Ιστορία, Bekker, I. (επιμ.), Zosimus (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonnae 1837), σελ. 97. Γεώργιος Κεδρηνός, Σύνοψις Ιστοριών αρχομένη από κτίσεως κόσμου και μέχρι της βασιλείας Ισαακίου και Κομνηνού, Bekker, I. (επιμ.), Georgius Cedrenus, Ioannis Scylitzae Opera (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae Ι, Bonnae 1838), σελ. 647. Ιωάννης Λυδός, Περί μηνών,wuensch, R. (επιμ.), Ioannis Laurentii Lydi, Liber de Mensibus (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Lipsiae 1898), σελ. 163. Ιωάννης Μαλάλας, Χρονογραφία, Thurn, I. (επιμ.), Johanni Malalae Chronographia (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 35, Series Berolinensis, Berolini et Novi Eboraci 2000), σελ. 221. Δημιουργήθηκε στις 9/1/2017 Σελίδα 6/7
Κατσαβέλη Όλγα,, 2007, Εγκυκλοπαίδεια Πασχάλιον Χρονικόν, Dindorf, L. (επιμ.), Chronicon paschale (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonnae 1832), σελ. 593. Προκόπιος, Περί κτισμάτων, Haury, J. (επιμ.), Procopii Caesariensis opera omnia, De Aedificiis (Lipsiae 1964), σελ. 39. Νικήτας Χωνιάτης, Χρονική Διήγησις, van Dieten, I. A. (επιμ.), Nicetae Choniatae, Historia (Corpus Fontium Historiae Byzantinae XI:1, Berlin New York 1972), σελ. 237. Παραθέματα Η αναφορά του Αυγουσταίου στις πηγές 1. «...ἐχόρευον ἐν τῷ Γουστείῳ τόν δε τοιοῦτον τόπον οἱ νῦν οἱ ἰδιῶται Αὐγουστεῖον καλοῦσιν». Iωάννης Λυδός, Περί μηνών, Wuensch, R. (επιμ.), Ioannis Laurentii Lydi, Liber de Mensibus (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Lipsiae 1898), σελ. 163. 2. «...ἔστι δέ τις ἀγορὰ πρὸ τῶν βασιλείων περίστυλος. Αὐγουσταῖον καλοῦσι τὴν ἀγορὰν οἱ Βυζάντιοι». Προκόπιος, Περί κτισμάτων, Haury, J. (επιμ.), Procopii Caesariensis opera omnia, De Aedificiis (Lipsiae 1964), σελ. 39. 3. «... καὶ τὴν αὐλαίαν τοῦ Αυγουστεῶνος ὑπερβαίνοντες καὶ τοῖς βασιλικοῖς». Νικήτας Χωνιάτης, Χρονική Διήγησις, van Dieten, I. A. (επιμ.), Nicetae Choniatae, Historia (Corpus Fontium Historiae Byzantinae ΧΙ:1, Berlin New York 1972), σελ. 237. 4. «... ἐν τῷ προαυλίῳ τοῦ μεγάλου ναοῦ...» Ιωάννης Ζωναράς, Επιτομή Ιστοριών, Pinder, M. (επιμ.), Ioannis Zonarae Annales (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae III, Bonnae 1841 1897), σελ. 157. 5. «... μεγίστη ἀγορὰ τετράστωος...» Ζώσιμος, Νέα Ιστορία, Bekker, I. (επιμ.), Zosimus (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonnae 1837), σελ. 97. 6. «ὁ δὲ βασιλεὺς Σέβηρος τὸ Τετράστωον οὗπερ ἐν μέσῳ ἴστατο ἡ στήλη τοῦ ἡλίου, προσέθηκε τὸ δημόσιον, ὃ ἔκτισεν αὐτός...» Ιωάννης Μαλάλας, Χρονογραφία, Thurn, I. (επιμ.), Johanni Malalae Chronographia (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 35, Series Berolinensis, Berolini et Novi Eboraci 2000), σελ. 221. 7. «... ἔκτισεν τὸ Αὐγουσταῖον ἐκ πλαγίων τῆς μεγάλης ἐκκλησίας...» Πασχάλιον Χρονικόν, Dindorf, L. (επιμ.), Chronicon paschale (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonnae 1832), σελ. 593. 11. «... ἐκαύθη καὶ τὸ προσκήνιον τῆς βασιλικῆς καὶ τὸ Αὐγουσταῖον καὶ ἡ χαλκόστεγος τοῦ παλατίου» Γεώργιος Κεδρηνός, Σύνοψις Ιστοριών Αρχομένη από κτίσεως κόσμου και μέχρι της βασιλείας Ισαακίου και Κομνηνού, Bekker, I. (επιμ.), Georgius Cedrenus, Ioannis Scylitzae Opera (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae Ι, (Bonnae 1838), σελ. 647. Δημιουργήθηκε στις 9/1/2017 Σελίδα 7/7