ιαχείριση Ενέργειας και Περιβαλλοντική Πολιτική 18. Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης και Σύγχρονα Μοντέλα Οργάνωσης Καθηγητής Ιωάννης Ψαρράς Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων & ιοίκησης Γρ.. 0.2.7. Ισόγειο Σχολής Ηλεκτρολόγων Τηλέφωνο: 210-7723551, 210-7723583 E-mail: john@epu.ntua.gr
Περιεχόμενα 18.2 Ευέλικτοι Μηχανισμοί Κιότο. Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (ΜΚΑ). Δυναμικό ΜΚΑ ανά Τομέα. Εφαρμογή ΜΚΑ. ΜΚΑ Παρούσα Κατάσταση. Χρηματοδότηση ΜΚΑ. Σενάριο αναφοράς. Μοντέλα MΚΑ.
Ευέλικτοι Μηχανισμοί Κιότο (1/2) 18.3 Προγράμματα από Κοινού - ΠΚ (JI - Joint Implementation), Άρθρο 6. Εμπορία Δικαιωμάτων Εκπομπών ΕΔΕ (ETS Emission Trading Scheme), Άρθρο ρρ 17. Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης - ΜΚΑ (CDM - Clean Development Mechanism), Άρθρο 12.
Ευέλικτοι Μηχανισμοί Κιότο (2/2) 18.4 Παράρτημα Ι Εμπορία Emission ικαιωμάτων Trading Εκπομπών Επίπεδα 1990-5% Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης Προγράμματα από Κοινού Domestic Actions Εγχώριες ράσεις Παρόν 2012 (Σενάριο ρ Αναφοράς) 2012 με Πρωτόκολλο Κιότο έσμευση
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (1/10) Στόχος: 18.5 Να βοηθήσει μη μέλη του Παραρτήματος I στο να επιτύχουν βιώσιμη ανάπτυξη και να συμβάλλουν στον τελικό στόχο του Κιότο. Να βοηθήσει μέλη τουπαραρτήματος Ι να συμμορφωθούν με τα όρια εκπομπών και τις δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών. Οι μονάδες μείωσης μεωσης εκπομπών που προκύπτουν ου σε ένα έργο ΜΚΑ ονομάζονται Βεβαιωμένες Μειώσεις Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου - ΒΜΕ (Certified Reduction Units, CERs).
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (2/10) 18.6 Χώρες του Παραρτήματος Ι Χώρες που ανήκουν και στο Παράρτημα ΙΙ Χώρες με μεταβατική οικονομία Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, ανία, Ελβετία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Ιρλανδία, Ισλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Καναδάς, Λουξεμβούργο, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Ολλανδία, α, Πορτογαλία, ογα α, Σουηδία, Φινλανδία Χώρες που προστέθηκαν στην 3 η COP Βουλγαρία, Εσθονία, Λεττονία, Λευκορωσία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Πολωνία, Ρουμανία, Ρωσία, Τουρκία [1] Περιφερειακοί Οργανισμοί Οικονομικής Ολοκλήρωσης Κροατία [2], Λιχτενστάιν, Μονακό, Σλοβακία [2], Σλοβενία [2], Τσεχία [2] Ευρωπαϊκή Ένωση [3] [1] ΗΤουρκία είχε αφαιρεθεί από τον κατάλογο τουπαραρτήματος ρ ΙΙ το 2001, μετά από αίτησή της να αναγνωρίσει την οικονομία της ως μεταβατική. [2] Μέρη με μεταβατική οικονομία. [3] Μέρη που ανήκουν και στο Παράρτημα ΙΙ.
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (3/10) 18.7 Θα επιτρέψει ρψ σε χώρες του Παραρτήματος ρ Ι να επενδύσουν σε έργα μείωσης εκπομπών σε αναπτυσσόμενες χώρες (εκτός Παραρτήματος ρ Ι) ) και να κερδίσουν μονάδες ΒΜΕ,, τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για την συμμόρφωση με τις δικές τους δεσμεύσεις. Είναι σχεδιασμένος να μειώσει σημαντικά το κόστος συμμόρφωσης με τους στόχους του Κό Κιότο. Είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την προώθηση η της χρήσης καθαρών τεχνολογιών στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (4/10) Χώρα Εκτός Παραρτήματος Ι 18.88 Χώρα Εντός Παραρτήματος Ι ΒΜΕ ΒΜΕ tco 2 ΒΜΕ Εκπομπές Πραγματικές Εκπομπές: Σεναρίου Χώρα Εκτός Παραρτήματος Ι Αναφοράς Εκπομπές 2008-12: Χώρα Εντός Παραρτήματος Ι
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (5/10) 18.9 Μετοχικό κεφάλαιο Δάνεια - Πίστωση Κεφάλαιο Παραδοσιακή επένδυση Χρηματική ροή Μετοχικό κεφάλαιο Δάνεια - Πίστωση Κεφάλαιο Επένδυση ΜΚΑ Χρηματική ροή Ροή άνθρακα Η δύ δεύτερη ροή είναι η «ροήή άθ άνθρακα»: Μέσα από τον κύκλο ενός έργου ΜΚΑ Βεβαιωμένες μειώσεις εκπομπών - ΒΜΕ (t CO 2 ); Η επιπρόσθετη εισροή των ΒΜΕ μπορεί να ενισχύσει περισσότερο την προσπάθεια το έργο να είναι βιώσιμο.
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (6/10) Βασικά κριτήρια 18.10 10 Η διοργανώτρια χώρα πρέπει να επικυρώσει το Πρωτόκολλο του Κιότο. Ηδραστηριότητα η του έργου δεν πρέπει να αφοράσεπυρηνικά. φρ ρη Το έργο πρέπει να προκαλεί μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το έργο πρέπει να δημιουργεί πραγματικά, μετρήσιμα και μακροχρόνια οφέλη στην άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής. Η διοργανώτρια χώρα πρέπει να συμφωνεί με το έργο. Το έργο πρέπει να είναι επιπρόσθετο. Το έργο πρέπει να συμβάλλει στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της διοργανώτριας ρ χώρας.
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (7/10) 18.11 11 Επιπροσθετικότητα Πρωτόκολλο του Κιότο: Τα έργα ΜΚΑ πρέπει να έχουν ως επακόλουθο «μειώσεις εκπομπών που είναι επιπρόσθετες σε οτιδήποτε θα συνέβαινε απουσία της πιστοποιημένης δραστηριότητας του έργου» (Άρθρο 12, παράγραφος 5(a)). Αποφάσεις του Μαρακές: «Μια δραστηριότητα η έργου ΜΚΑ είναι επιπρόσθετη αν οι ανθρωπογενείς εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου μειώνονται περισσότερο από ότι θα συνέβαινε απουσία της καταγεγραμμένης δραστηριότητας έργου ΜΚΑ».
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (8/10) Βιώσιμη Ανάπτυξη 18.12 12 Πρωτόκολλο του Κιότο: «Στόχος του ΜΚΑ είναι η παροχή βοήθειας σε χώρες εκτός Παραρτήματος Ι για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης...» (Άρθρο 12, παράγραφος 2). Συμφωνία Βόννης + Αποφάσεις Μαρακές: «Η διοργανώτρια χώρα έχει το προνόμιο να επιβεβαιώσει αν μια συγκεκριμένη δραστηριότητα έργου ΜΚΑ τηβοηθάει να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη». Η διοργανώτρια χώρα θέτει τα κριτήρια και τις μεθόδους για τον καθορισμό του επιπέδου συμβολής του έργου ΜΚΑ στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας αυτής.
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (9/10) Κύκλος Έργου 18.13 13 Έχει επικυρωθεί το Πρωτόκολλο? Ιδέα έργου Πληροί το έργο τα κριτήρια ΜΚΑ? Σχεδιασμός σεναρίου αναφοράς/ Επιπροσθετικότητας Επικύρωση/ Πιστοποίηση Παρακολούθηση Υλοποίηση Αναφορά τεχνικών προδιαγραφών Έκδοση ΒΜΕ
Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (10/10) Επιλέξιμα Έργα 18.14 14 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Ενεργειακή αποδοτικότητα και ενεργειακή διαχείριση. Αλλαγή προς καύσιμα με χαμηλότερο περιεχόμενο σε άνθρακα στον τομέα ηλεκτρισμού και θέρμανσης. Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο. Έργα συμπαραγωγής θερμότητας και ενέργειας. Έργα διαχείρισης απορριμμάτων. Έργα χοάνης (π.χ. χ Αναδάσωση). Άλλα έργα.
Δυναμικό ΜΚΑ ανά Τομέα (1/3) ΑΠΕ (αιολική, υδάτινη, ηλιακή, γεωθερμική, κυματική, βιομάζα) 18.15 15 Αιολική Υδάτινη Ηλιακή Γεωθερμική Κυματική Βιομάζα
Δυναμικό ΜΚΑ ανά Τομέα (2/3) 18.16 16 Αιολική ενέργεια ΑΠΕ Όλη η περιοχή της Μεσογείου διακρίνεται από την ύπαρξη υψηλού αιολικού δυναμικού,, ενώ αρκετές ςχώρες της περιοχής έχουν ήδη ήη πρακτική εμπειρία από την εφαρμογή της αιολικής ισχύος. Η αιολική δυνατότητα εξαρτάται από το μήκος των ακτών και τη διαθέσιμη κατάλληλη ηηέκταση για παράκτια και ηπειρωτική εγκατάσταση. Η περαιτέρω εξάπλωσή της εξαρτάται από την εθνική πολιτική που αφορά την παραγωγή ενέργειας.
Δυναμικό ΜΚΑ ανά Τομέα (3/3) 18.17 17 Ηλιακή Ενέργεια ΑΠΕ Μέτρια χρήση του δυναμικού της ηλιακής ενέργειας στην περιοχή της Μεσογείου ως τώρα,, παρότι διαθέτει εξαιρετικά υψηλό δυναμικό (θερμικό ή PV). Σημαντική δυνατότητα για μεγάλης κλίμακας παραγωγή ηλιακής ισχύος (πιθανώς ς συνδυασμένη με ορυκτή, θερμική και/ή αφαλάτωση). Μικρής κλίμακας (off-grid) αποκεντρωμένη ηλιακή ενέργεια υποστηρίζει σημαντικά την αγροτική ανάπτυξη και την αποκεντρωμένη δραστηριότητα.
Εφαρμογή ΜΚΑ 18.18 Προϋποθέσεις για μια χώρα ώστε να μπορέσει να φιλοξενήσει έργα ΜΚΑ Ξεκάθαρη πολιτική αφοσίωση στο Πρωτόκολλο του Κιότο (επικύρωση, αποδοχή, προσχώρηση ή έγκριση) Θεσμική διαβεβαίωση της ΜΚΑ επιλογής, με τη μορφή της σύστασης Εθνικής Αρχής για το ΜΚΑ (Designated National Authority-DNA) και/ή άλλης τοπικής ιδιότητας για το χειρισμό της ΜΚΑδραστηριότητας)
ΜΚΑ Παρούσα Κατάσταση (1/6) 18.19 19 Ιανουάριος 2012: 7.347 εγκεκριμένα έργα ΜΚΑ Έργα σε διαδικασίαδ διεκπεραίωσης: 3.685 Αιτούμενα καταχώρησης: 104 Συνολικά Αναμενόμενες ΒΜΕ (2012): 2.723.684 kcers Πηγή: Risoe CDMPipelines, Ιανουάριος 2012
ΜΚΑ Παρούσα Κατάσταση (2/6) ΒΜΕ ανά Κατηγορία 18.20 Growth of total expected accumulated 2012 CERs Million CE ERs 3000 2800 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 εκ κ/03 Απρ ρ/04 Αυγ γ/04 εκ κ/04 Απρ ρ/05 Αυγ γ/05 εκ κ/05 Απρ ρ/06 Αυγ γ/06 εκ κ/06 Απρ ρ/07 Αυγ γ/07 εκ κ/07 Απρ ρ/08 Αυγ γ/08 εκ κ/08 Απρ ρ/09 Αυγ γ/09 εκ κ/09 Απρ ρ/10 Αυγ γ/10 εκ κ/10 Απρ ρ/11 Αυγ γ/11 εκ κ/11 Afforestation & Reforestation Fuel switch Energy Efficiency CH4 reduction & Cement & Coal mine/bed Renewables HFC & N2O reduction Πηγή: Risoe CDMPipelines, Ιανουάριος 2012
ΜΚΑ Παρούσα Κατάσταση (3/6) 18.21 Επενδύσεις ΜΚΑ ανά τύπο έργου Οκτώβριος 2009 Ιανουάριος 2012 4.782 εγκεκριμένα ρμ έργα 7.347 εγκεκριμένα ρμ έργα
ΜΚΑ Παρούσα Κατάσταση (4/6) 18.22 Επενδύσεις ΜΚΑ ανά Μέγεθος Έργου (Επιτυγχανόμενες ΒΜΕ) 2500 Number of projects with in different size intervals Number of projects 2000 1500 1000 500 0 0-5 5-10 10-25 25-60 60-100 100-500 500-1000 1000-5000 5000-10000 > 10000 ktco2 per year Πηγή: Risoe CDMPipelines, Ιανουάριος 2012
ΜΚΑ Παρούσα Κατάσταση (5/6) 18.23 Επενδύσεις ΜΚΑ ανά Χώρα Υποδοχής Χώρες με τις Περισσότερες ΒΜΕ 600,0 100% Millions of is ssued CERs 500,0 400,0 300,0 200,0 100,00 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Share of all is ssued CERs 0,0 0% Egypt Vietna Chile Mexico Brazil South India China m Korea Πηγή: Risoe CDMPipelines, Ιανουάριος 2012
ΜΚΑ Παρούσα Κατάσταση (6/6) Αριθμός Επενδύσεων ΜΚΑ ανά Αναπτυγμένη Χώρα 18.24 2.500 Number of Pr rojects 2.000 1.500 1.000 500 0 K. United nd Switzerla an Jap ds Netherlan en Swed Ita aly tria Aust Denma ark nd Finla Norw way bo Luxem Portug gal Belgiu um Austra alia nd Irela Πηγή: Risoe CDMPipelines, Ιανουάριος 2012
Χρηματοδότηση ΜΚΑ (1/7) Συμφωνίες εντός των χωρών: Dutch Government ERUPT (JI) and C-ERUPT (CDM) Program; Finnish CDM/JI Pilot Program (20 million $); Sweden International Climate Investment Program CDM; Austria JI/CDM Procurement Program; Canada s CDM & JI Office; Τραπεζικοί Οργανισμοί: RaboBank (Dutch Government) - CDM; Ινστιτούτα: Japanese Bank of Industrial Cooperation (Japan CDM Fund - 4 billion yen); Development Bank of Japan (Japan CDM Fund - 3 billion yen); World Bank (The Netherlands Clean Development Facility- 70 million ) JI & CDM; IFC (IFC-Netherlands Carbon Facility - 44 million) - CDM; Διακυβερνητικές βρη Συμφωνίες: Canadian Government with Colombia and Chile; Dutch Government with Bolivia, Colombia, Uruguay and Ecuador; Danish CDM Portfolio -bilateral agreements with Malaysia and China. 18.25
Χρηματοδότηση ΜΚΑ (2/7) 18.26 CERUPT (1/3) Χρηματοδότηση: Ολλανδική κυβέρνηση. Από Νοέμβρη 2001 Έργα: Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αλλαγή καυσίμων. Ενεργειακά Αποδοτικά Τεχνολογίες. Χρήση γης-αναδάσωση. Επεξεργασία αποβλήτων. Αγόρασε 3 εκ. BME.
Χρηματοδότηση ΜΚΑ (3/7) 18.27 CERUPT (2/3) Εμπλεκόμενοι φορείς: SENTER: Οργάνωση του Υπουργείου Οικονομικών Ολλανδίας. Εθνική Αρχή για το ΜΚΑ (Designated National Authority - DNA): Επικύρωση, εγγραφή, επαλήθευση, πιστοποίηση. Χώρα Υποδοχής. Υποψήφιος Ανάδοχος.
Χρηματοδότηση ΜΚΑ (4/7) 18.28 CERUPT (3/3) Ελ Σαλβαδόρ (1) Κόστα Ρίκα (4) Προτάσεις από 80 Παναμάς (3) ενδιαφερόμενους Τζαμάικα (1) Στο 1 ο στάδιο επιλογής Περού (1) ξεχώρισαν οι 24 Βολιβία (1) Ινδία (6) Ινδονησία (2) Κίνα (2) Νιγηρία (1) Κένυα (1) Ουγκάντα (1)
Χρηματοδότηση ΜΚΑ (5/7) 18 18..29 Canada s CDM & JI Office - Έργα σε ολόκληρο τον κόσμο Αφρική & Μέση Ανατολή - Αίγυπτος - Ακτή Α ή του ελεφαντοστού λ ύ * - Ιορδανία 14 - Μαρόκο Ασία 15 - Μπαγκλαντές - Κίνα 17 - Ινδία - Πακιστάν 19 - Μαυριτανία Μ ί - Σρι Λάνκα - Σενεγάλη - Τυνησία Λατινική/ Νότια Αμερική - Αργεντινή - Κόστα Ρίκα Κεντρική Ανατολική ρ η Ευρώπη - Βραζιλία - Κούβα - Πολωνία - Νησιά Μπαρμπάντος - Ρουμανία - Ονδούρα - Ρωσία - Χιλή
Χρηματοδότηση ΜΚΑ (6/7) Austrian CDM/JI Tender - Έργα σε ολόκληρο τον κόσμο 18.30
Χρηματοδότηση ΜΚΑ (7/7) Έργα MKA Συνολικά 18.31 Πηγή: UNFCCC, 2012
Σενάριο Αναφοράς «Baseline Baseline» (1/3) 18.32 ερίων Εκ κπομπ πές α Σενάριο αναφοράς έργου ημιουργία BΜΕ Πραγματικές εκπομπές έργου Έναρξη έργου Λήξη έργου Έτη BME: Βεβαιωμένες Μειώσεις Εκπομπών
Σενάριο Αναφοράς «Baseline Baseline» (2/3) Μεθοδολογίες Σεναρίων Αναφοράς 18.33 Σενάριο Αναφοράς εξειδικευμένο σε ένα έργο (Project specific). Υβριδικό Σενάριο Αναφοράς (Hybrid). Σενάριο Αναφοράς εξειδικευμένο σε έναν τομέα (Multi project, or sector specific). Σενάριο Αναφοράς εξειδικευμένο σε μια χώρα.
Σενάριο Αναφοράς «Baseline Baseline» (3/3) Ποιοτική Σύγκριση Σεναρίων 18.34 Σενάριο αναφοράς εξειδικευμένο σε ένα έργο Υβριδικό σενάριο αναφοράς Σενάριο αναφοράς εξειδικευμένο σε έναν τομέα Σενάριο αναφοράς εξειδικευμένο σε μια χώρα Ισορροπία ανάμεσα στην: Μεγιστοποίηση του όγκου πληροφορίας. Τυποποίηση / Ομαδοποίηση Ελαχιστοποίηση του κόστους και του χρόνου για την κατάρτιση του σεναρίου.
Μοντέλα MΚΑ (1/5) 18.35 Διμερής ΜΚΑ: Διαπραγμάτευση μεταξύ χώρας υποδοχής και επενδυτή Καταμερισμός ρίσκου. Πολύπλευρος ΜΚΑ: Δημιουργία κονδυλίων για έργα ΜΚΑ από τις ΒΜΕ. Μονομερής ΜΚΑ: Υψηλότερη τιμή ρίσκου για την ανάπτυξη ενός έργου ΜΙΚΑ. Πηγή: Baumert A.K., Kete N. and Figueres C., 2000
Μοντέλα MΚΑ (2/5) Διμερής ΜΚΑ 1. Σχεδιασμός, χρηματοδότηση και υλοποίηση έργου 2. Επικύρωση του σχεδιασμού του έργου Ιδέες Δυναμικό Χρηματοδότηση η η Επενδυτής (Χώρα εκτός Παραρτήματος Ι) Χώρα Υποδοχής 18.36 ΒΜΕ 3. Έλεγχος από τους διαχειριστές του έργου Διμερείς συναλλαγές μεταξύ επενδυτή και ξενιστή (που φιλοξενεί το πρόγραμμα). Αυτές οισυναλλαγές γίνονται μεταξύ Πιστοποίησης κυβερνήσεων ή ιδιωτικών οντοτήτων. Επιχειρηματικοί Φορείς/ Εκτελεστικό Συμβούλιο 4. Επαλήθευση Πηγή: WRI
Μοντέλα MΚΑ (3/5) Πολύπλευρος ΜΚΑ (1/2) Επενδυτής (Χώρα εκτός Παραρτήματος Ι) 18.37 1. Σχεδιασμός χρηματοδότηση η η και υλοποίηση έργου Συγκέντρωση κεφαλαίων (ΜΚΑ Κονδύλια) από τις ΒΜΕ, τα οποία επενδύονται σε έργα ΜΚΑ ανά τον κόσμο 2. Επικύρωση του σχεδιασμού του έργου Επιχειρηματικοί Φορείς/ Εκτελεστικό Συμβούλιο Ιδέες Δυναμικό Χρηματοδότηση 3. Έλεγχος από τους διαχειριστές του έργου ΜΚΑ Κονδύλια Χώρα Υποδοχής ΒΜΕ ΒΜΕ 4. Επαλήθευση Πιστοποίησης Πηγή: WRI
Μοντέλα MΚΑ (4/5) 18.38 Πολύπλευρος ΜΚΑ (2/2) Ένα ταμείο συγκέντρωσης επενδύσεων λαμβάνει κεφάλαια από διάφορους φορείς, που επιθυμούν να επενδύσουν σε προγράμματα ΜΚΑ και προχωρά στο σχεδιασμό και την υλοποίησή του σε συνεργασία με επενδυτές ή την αρμόδια Εθνική Αρχή στη χώρα, που θα φιλοξενήσει το πρόγραμμα. Οι ΒΜΕ διανέμονται αναλογικά στους κύριους συνεισφέροντες του κεφαλαίου.
Μοντέλα MΚΑ (5/5) Μονομερής ΜΚΑ 18.39 1. Σχεδιασμός, χρηματοδότηση και υλοποίηση η έργου Ιδέες Δυναμικό Χρηματοδότηση Χώρα Υποδοχής 2. Επικύρωση του σχεδιασμού του έργου Η αναπτυσσόμενη χώρα είναι 3. Έλεγχος από ταυτόχρονα επενδυτής και ξενιστής με τους διαχειριστές τη μεσολάβηση τρίτου ανεξάρτητου του έργου φορέα ο οποίο θα εγκρίνει το σχεδιασμό του προγράμματος και θα Επιχειρηματικοί Φορείς/ επιβεβαιώσει τις μειώσεις. Εκτελεστικό εεσ Συμβούλιο ο ΒΜΕ 4. Επαλήθευση Πιστοποίησης Πηγή: WRI