Συνολική Έκθεση προόδου Δράση Ε.2 Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, TERRA NOVA Ε.Π.Ε., Πανεπιστήμιο Πατρών (Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω.) Οκτώβριος 2014
Το έργο LIFE AMMOS Ολοκληρωμένη εκστρατεία ενημέρωσης για τον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών στις παραλίες (LIFE12 INF/GR/000985) συγχρηματοδοτείται από το Περιβαλλοντικό Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης LIFE+ Information & Communication. Διάρκεια υλοποίησης έργου: 1.7.2013 έως 31.3.2015 Προϋπολογισμός έργου: Συνολικός προϋπολογισμός: 599.918 Συμμετοχή Ευρωπαϊκής Ένωσης: 299.709 Φορείς συγχρηματοδότησης υλοποίησης: Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Περιβαλλοντική ΜΚΟ TERRA NOVA Ε.Π.Ε. Περιβαλλοντική Τεχνική Συμβουλευτική Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Γεωλογίας Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας MARC Α.Ε. Μάρκετινγκ Έρευνα Επικοινωνία 1
Περιεχόμενα 1. Παραλίες Φανάρι & Αρωγή Δήμος Κομοτηνής... 3 2. Παραλία Επανομή Δήμος Θερμαϊκού... 3 3. Παραλία Αγ. Ιωάννης Δήμος Ζαγοράς- Μουρεσίου... 4 4. Παραλία Λούτσα Δήμος Πάργας... 4 5. Παραλία Καλογριά Δήμος Δυτικής Αχαΐας (Δυμαίων)... 4 6. Παραλία Βοϊδοκοιλιά - Δήμος Πύλου-Νέστορος... 5 7. Παραλία Πλύτρα - Δήμος Μονεμβάσιας... 5 8. Παραλία Βάι - Δήμος Σητείας... 5 9. Παραλία Γεωργιούπολη - Δήμος Αποκορώνου... 5 10. Παραλία Ενυδρείο- Δήμος Ρόδου... 6 11. Παραλία Καρφάς - Δήμος Χίου... 6 12. Παραλία Αγ. Ισίδωρος - Δήμος Λέσβος... 6 13. Παραλία Αγ. Ιωάννης (Μοναστήρι) - Δήμος Πάρου... 7 14. Παραλία Περίσσα - Δήμος Θήρας... 7 15. Παραλία Σχινιά - Δήμος Μαραθώνα... 7 2
1. Παραλίες Φανάρι & Αρωγή Δήμος Κομοτηνής Η εκστρατεία στην παραλία Φανάρι ξεκίνησε κανονικά την Παρασκευή, 6 Ιουνίου 2014. Η εναρκτήρια εκδήλωση δεν πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουνίου, όπως είχε προγραμματιστεί, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, τοποθετήθηκε το ενημερωτικό περίπτερο (info-kiosk), διενεργήθηκε επαναληπτική μέτρηση αποτσίγαρων και έγιναν συναντήσεις με τοπικούς φορείς. Το μοναδικό εμπόδιο στην απρόσκοπτη υλοποίηση της εκστρατείας στη συγκεκριμένη περιοχή ήταν ότι απαιτήθηκε μετεγκατάσταση του info-kiosk, καθώς η έκταση στο Φανάρι τελεί υπό τη διοίκηση της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. και έχει μεταβιβαστεί στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. Α.Ε., κάτι που δεν ήταν εξαρχής γνωστό στο Συντονιστή Δικαιούχο. Σε συνεργασία με το Δήμο Κομοτηνής, το info-kiosk μεταφέρθηκε την 01.08.2014 σε νέα θέση στην παραλία Αρωγή, εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου και σε απόσταση περίπου 700 μέτρων από την αρχική. Η αλλαγή αυτή επέφερε μια προσωρινή καμπή στην εκστρατεία, ωστόσο το ενδιαφέρον η συμμετοχή των επισκεπτών και των κατοίκων της περιοχής επανήλθαν γρήγορα. Σε αυτό συνέβαλλε η καλή συνεργασία που είχε δημιουργηθεί εξαρχής με τις επιχειρήσεις. Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί πως και οι δύο παραλίες συγκεντρώνουν πολύ κόσμο κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, ενώ υπάρχουν αρκετά σημεία πρόσβασης και κάδοι απορριμμάτων, με αποτέλεσμα η συλλογή των χρησιμοποιημένων σταχτοδοχείων να παρουσιάζεται μειωμένη. 2. Παραλία Επανομή Δήμος Θερμαϊκού Η εκστρατεία στην παραλία Επανομή ξεκίνησε την Τρίτη, 3 Ιουνίου 2014. Η εναρκτήρια εκδήλωση δεν πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουνίου, όπως είχε προγραμματιστεί, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, τοποθετήθηκε το ενημερωτικό περίπτερο (info-kiosk), διενεργήθηκε επαναληπτική μέτρηση αποτσίγαρων και έγιναν συναντήσεις με τοπικούς φορείς. Κατά τη διάρκεια της επιτόπιας εκστρατείας, οι επισκέπτες της περιοχής έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για την εκστρατεία και επιθυμία να ενημερωθούν για τις δράσεις της. Μάλιστα, η Επόπτρια της παραλίας έγινε πολλές φορές δέκτης συγχαρητηρίων για το Έργο LIFE AMMOS. Αντίθετα, σημαντική μερίδα των επισκεπτών δεν δίστασαν να εκφράσουν επανειλημμένα τα παράπονά τους για την αδιαφορία που επιδείκνυε η δημοτική αρχή για την κατάσταση της παραλίας. 3
3. Παραλία Αγ. Ιωάννης Δήμος Ζαγοράς- Μουρεσίου Η εκστρατεία στον Αγ. Ιωάννη Πηλίου ξεκίνησε την Πέμπτη, 5 Ιουνίου 2014. Η εναρκτήρια εκδήλωση δεν πραγματοποιήθηκε την ίδια μέρα, όπως είχε προγραμματιστεί, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, τοποθετήθηκε το ενημερωτικό περίπτερο (info-kiosk), διενεργήθηκε επαναληπτική μέτρηση αποτσίγαρων και έγιναν συναντήσεις με τοπικούς φορείς. Και σε αυτήν την παραλία, οι σχέσεις και οι συνεργασίες με τους τοπικούς φορείς ήταν άριστες. Το χαμηλό ποσοστό επιστροφής χρησιμοποιημένων σταχτοδοχείων φαίνεται να συνδέεται στο μεγαλύτερο βαθμό με το γεγονός ότι πολλοί λουόμενοι επέλεγαν να το πάρουν μαζί τους για να το ξαναχρησιμοποιήσουν. Αρκετοί ήταν και οι επισκέπτες που ζητούσαν σταχτοδοχείο μιας χρήσης φεύγοντας από την παραλία, για επόμενο μπάνιο τους σε άλλη παραλία. Επιπλέον, το μειωμένο ποσοστό αποδίδεται και εν μέρει στο ότι δεν υπήρχε ο κάδος του Έργου από την αρχή της υλοποίησης. Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, ωστόσο, ότι στην παραλία δεν παρατηρήθηκαν πεταμένα σταχτοδοχεία ή ενημερωτικό υλικό- αξίζει να αναφερθεί σε αυτό το σημείο πως ανά 30 μέτρα άνωθεν του χώρου παρατήρησης του Επόπτη παραλίας υπάρχουν κάδοι απορριμμάτων. Συνολικά, στην προσπάθεια του LIFE SAMMOS στάθηκε αρωγός όλη η κοινωνία του Αγίου Ιωάννη- είναι χαρακτηριστικό ότι και η ναυαγοσώστρια της παραλίας, κατά περιπτώσεις, διέθετε κάποια σταχτοδοχεία και ενημερωτικά φυλλάδια ή/και κατεύθυνε τους λουόμενους προς το infokiosk. 4. Παραλία Λούτσα Δήμος Πάργας H εκστρατεία στην παραλία Λούτσα δεν ξεκίνησε με τις ευνοϊκότερες συνθήκες, αφού ο Δήμος δεν επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και διάθεση συνεργασίας, παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις και επικοινωνίες. Παράλληλα, αρκετοί καταστηματάρχες και ντόπιοι λουόμενοι αντιμετώπισαν στην αρχή με δυσπιστία το Έργο και τις δράσεις του, επηρεασμένοι από δημοσίευμα που αναρτήθηκε στο τοπικό blog fanaripress.gr. Ωστόσο, έπειτα από επαφές και ενημέρωση, αρκετοί από αυτούς αποφάσισαν να στηρίξουν και να συμμετάσχουν στο Έργο. 5. Παραλία Καλογριά Δήμος Δυτικής Αχαΐας (Δυμαίων) Η εκστρατεία στην παραλία Καλογριά ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 2014, με αρκετή καθυστέρηση σε σχέση με τις υπόλοιπες παραλίες εξαιτίας της αδυναμίας εύρεσης κατάλληλου σημείου για την τοποθέτηση του info-kiosk. Όπως και στο Φανάρι, η έκταση της παραλίας τελεί υπό τη διοίκηση της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. και έχει μεταβιβαστεί στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. Α.Ε., Παρά τις προσπάθειες του Συντονιστή Δικαιούχου και την επικοινωνία του με την ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. δεν υπήρξε επίσημη απάντηση. Η τοποθέτηση του info-kiosk στη συγκεκριμένη περιοχή θα ήταν αδύνατη εάν ο ιδιοκτήτης του beach bar δεν είχε δεχθεί με χαρά να 4
παραχωρήσει κομμάτι του μισθωμένου χώρου του για το info-kiosk. Από τη μέρα της έναρξης της εκστρατείας και μετά, η υλοποίηση εξελίχθηκε άριστα. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη παρατήρηση για την Καλογριά, καθώς η υλοποίηση της εκστρατείας εξελίχθηκε πολύ ομαλά και είχε την πλήρη στήριξη της επιχείρησης (beach bar) που λειτουργούσε στην παραλία. Αξίζει να αναφερθεί πως η τοποθέτηση του info-kiosk στη συγκεκριμένη περιοχή θα ήταν. 6. Παραλία Βοϊδοκοιλιά - Δήμος Πύλου-Νέστορος Η εκστρατεία στη Βοϊδοκοιλιά ξεκίνησε την Παρασκευή, 6 Ιουνίου 2014 με την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εκδήλωσης, στην οποία συμμετείχαν 11 άτομα. Με εξαίρεση ένα περιστατικό τοποθέτησης διαφημιστικής πινακίδας τοπικής επιχείρισης πάνω στο info-kiosk σε διάστημα που μεσολαβούσε μεταξύ δύο τριημέρων απασχόλησης της Επόπτριας (πρόβλημα το οποίο και επιλύθηκε άμεσα), δεν υπάρχει κάποια άλλη παρατήρηση για την Καλογριά. 7. Παραλία Πλύτρα - Δήμος Μονεμβάσιας Η εκστρατεία στη Βοϊδοκοιλιά ξεκίνησε την Πέμπτη, 5 Ιουνίου 2014 με την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εκδήλωσης, στην οποία συμμετείχαν 98 άτομα- εκ των οποίων 90 μαθητές από το Δημοτικό Σχολείο Παπαδιανίκων. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη παρατήρηση για την Καλογριά, καθώς η υλοποίηση της εκστρατείας εξελίχθηκε πολύ ομαλά. 8. Παραλία Βάι - Δήμος Σητείας Η εκστρατεία στο Βάι ξεκίνησε την Παρασκευή, 13 Ιουνίου 2014 με την πραγματοποίηση της προγραμματισμένης εκδήλωσης, στην οποία συμμετείχαν 18 άτομα. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη παρατήρηση για την Καλογριά, καθώς η υλοποίηση της εκστρατείας εξελίχθηκε πολύ ομαλά. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθεί πως από τις 28 Ιουνίου αποφασίστηκε ο Επόπτης να βρίσκεται στην παραλία κάθε Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα (αντί για Παρασκευή), καθώς αυτές τις ημέρες παρατηρείται η μεγαλύτερη «κίνηση» από επισκέπτες. 9. Παραλία Γεωργιούπολη - Δήμος Αποκορώνου Η εκστρατεία στη Γεωργιούπολη ξεκίνησε την Τρίτη, 10 Ιουνίου 2014 και την αμέσως επόμενη ημέρα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν 14 άτομα. Η μόνη παρατήρηση που μπορεί να γίνει για τη συγκεκριμένη περιοχή αφορά στο σημείο εγκατάστασης του info-kiosk. Η παραχώρηση σημείου επί της παραλίας για την εγκατάστασή του κατέστη ανέφικτη, οπότε και τοποθετήθηκε σε σημείο που υπέδειξε ο Δήμος Αποκορώνου, το οποίο βρισκόταν επί του πεζοδρομίου του κεντρικού παραλιακού δρόμου. Το εν λόγω σημείο ήταν μεν σημείο διέλευσης περαστικών, 5
ωστόσο η άμεση επαφή με τους λουμένους ήταν περιορισμένη και η επιστροφή των χρησιμοποιημένων σταχτοδοχείων αδύνατη. Πρέπει να τονιστεί, επίσης, ότι η παραλία της Γεωργιούπολης είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη, με πολλές εισόδους/ σημεία πρόσβασης, γεγονός που κατέστησε -αφενός- το έργο του Επόπτη πολύ δύσκολο και -αφετέρου- την επίτευξη των ποσοτικών στόχων που είχαν τεθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση (επίσης) αδύνατη. 10. Παραλία Ενυδρείο- Δήμος Ρόδου Όπως και στο Φανάρι και στην Καλογριά, έτσι και στην Τσαμπίκα (που ήταν η παραλία που είχε επιλεγεί αρχικά για να συμμετέχει στο Έργο, η έκταση της παραλίας τελεί υπό τη διοίκηση της ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. και έχει μεταβιβαστεί στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. Α.Ε.. Συνεπώς, όλες οι προσπάθειες εύρεσης λύσης και επικοινωνίας με τους αρμοδίους έπεσαν στο κενό. Παρ όλα αυτά, σε συνεργασία με το Δήμο Ρόδου και τη Δημοτική επιχείρηση Δ.Ε.Ρ.Μ.Α.Ε., το «πεδίο» δράσεων του Έργου LIFE AMMOS μεταφέρθηκε πιο κοντά στην πόλη της Ρόδου, στην παραλία Ενυδρείο. Όπως ήταν αναμενόμενο, η εκστρατεία ξεκίνησε με αρκετή καθυστέρηση σε σχέση με τις υπόλοιπες παραλίες (25.07.2014), γεγονός που δεν επέτρεψε τη διενέργεια ενός πλήρους κύκλου καταγραφών απορριμμάτων καπνιστών. Ωστόσο, είναι σημαντικό ότι έγινε μια συντονισμένη προσπάθεια εντατικής ενημέρωσης -τόσο των επιχειρήσεων της περιοχής (κυρίως των γειτονικών ξενοδοχείων και των ιδιοκτητών των ομπρελοκαθισμάτων) όσο και των λουομένων. Είναι χαρακτηριστικό πως μια μεγάλη (αν όχι η μεγαλύτερη) ποσότητα σταχτοδοχείων μιας χρήσης διατέθηκε στους ιδιοκτήτες ομπρελοκαθισμάτων, καθώς και σε παραλίες με Γαλάζια Σημαία εκτός της πόλης της Ρόδου. 11. Παραλία Καρφάς - Δήμος Χίου Η εκστρατεία στον Καρφά ξεκίνησε την Τετάρτη, 18 Ιουνίου 2014, και την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν 14 άτομα. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη παρατήρηση για την Καλογριά, καθώς η υλοποίηση της εκστρατείας εξελίχθηκε πολύ ομαλά. 12. Παραλία Αγ. Ισίδωρος - Δήμος Λέσβος Η εκστρατεία στον Άγιο Ισίδωρο ξεκίνησε τη Δευτέρα, 16 Ιουνίου 2014, και μια ημέρα αργότερα την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν 12 άτομα. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη παρατήρηση για την Καλογριά, καθώς η υλοποίηση της εκστρατείας εξελίχθηκε πολύ ομαλά. 6
13. Παραλία Αγ. Ιωάννης (Μοναστήρι) - Δήμος Πάρου Στην Πάρο, η εκστρατεία ξεκίνησε την Παρασκευή, 13 Ιουνίου 2014, και την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν 18 άτομα. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη παρατήρηση για την Καλογριά, καθώς η υλοποίηση της εκστρατείας εξελίχθηκε πολύ ομαλά. 14. Παραλία Περίσσα - Δήμος Θήρας Όπως και στην Πάρο, έτσι και στην Περίσσα, η εκστρατεία ξεκίνησε την Παρασκευή, 13 Ιουνίου 2014, ενώ μια ημέρα νωρίτερα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν 21 άτομα. Το μόνο που μπορεί να σημειωθεί για τη συγκεκριμένη περιοχή (και ισχύει και στη Γεωργιούπολη και στο Σχινιά) είναι ότι λόγω της μεγάλης έκτασής της και την ύπαρξη κάδων απορριμμάτων κατά μήκος του δρόμου, ήταν πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί το ποσοστό επιστροφής χρησιμοποιημένων σταχτοδοχείων που είχε εκτιμηθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση. 15. Παραλία Σχινιά - Δήμος Μαραθώνα Η εκστρατεία στην παραλία του Σχινιά πραγματοποιήθηκε στις 30 Μαΐου 2014, «ανοίγοντας το δρόμο» για τις υπόλοιπες παραλίες. Η εναρκτήρια εκδήλωση συγκέντρωσε το ενδιαφέρον 79 συμμετεχόντων, εκ των οποίων 58 ήταν μαθητές από το Δημοτικό Σχολείο της Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου. Όπως προαναφέρθηκε, τα χαμηλά ποσοστά επιστροφής χρησιμοποιημένων σταχτοδοχείων αποδίδονται, σχεδόν ως επί το πλείστον, στην έκταση της παραλίας. 7