Κ.Α.ΕΛ.Ε. Σημειώσεις επάνω στο Λειτουργικό Σύστημα Windows XP Βόλος, Νοέμβριος 2008 Τα Windows είναι ένα Λειτουργικό Σύστημα που χρησιμοποιείται σε εκατομμύρια υπολογιστές στον κόσμο. Μας βοηθούν στο να «επικοινωνούμε» καλύτερα με τον υπολογιστή μας, ώστε να φέρνουμε σε πέρας κάποιες απαιτήσεις μας, όπως η συγγραφή ενός κειμένου, η προβολή μιας ταινίας, η αρχειοθέτηση κάποιων φωτογραφιών και πολλά άλλα. Όταν θέλουμε να επιλέξουμε ένα εικονίδιο ή ένα κουμπί, κάνουμε ένα αριστερό κλικ σε αυτό. Όταν θέλουμε να ανοίξουμε ένα αρχείο ή φάκελο, κάνουμε διπλό αριστερό κλικ σε αυτό. Για να δούμε τι επιλογές μας προσφέρει ένα αρχείο (να το αντιγράψουμε, να το διαγράψουμε κλπ.), κάνουμε ένα δεξί κλικ επάνω του. - Ποιος είναι ο σωστός τρόπος να κλείσουμε τον υπολογιστή μας; Πάμε Έναρξη > Σβήσιμο > Απενεργοποίηση. Ο υπολογιστής θα κλείσει αυτόματα και με ασφάλεια. Ποτέ δεν κλείνουμε έναν υπολογιστή βίαια, βγάζοντας το καλώδιο από την πρίζα. - Πώς μπορούμε να ψάξουμε για ένα αρχείο στον υπολογιστή μας; Πάμε Έναρξη > Αναζήτηση. Επιλέγουμε τι θέλουμε να αναζητήσουμε και πατάμε το κουμπί «Αναζήτηση». Τα Windows θα ψάξουν παντού και θα εμφανίσουν τα αποτελέσματα της αναζήτησης με βάση τα κριτήρια που εμείς θέσαμε. - Πώς μπορούμε να έχουμε βοήθεια πάνω σε κάποιο θέμα; Πάμε Έναρξη > Βοήθεια και Υποστήριξη. Εάν ζητάμε περισσότερες πληροφορίες για ένα στοιχείο ή βοήθεια για κάτι που έχουμε ξεχάσει. - Τι είναι μια συντόμευση; - Είναι ένας σύντομος τρόπος να ανοίξουμε ένα αρχείο, χωρίς να ψάχνουμε ή να ακολουθούμε ένα μεγάλο μονοπάτι. Για παράδειγμα, έστω ότι πολύ συχνά Κ.Α.ΕΛ.Ε. Σελίδα 1 από 5
χρησιμοποιούμε το πρόγραμμα Σημειωματάριο. Για να ανοίξουμε αυτή την εφαρμογή πρέπει να πάμε Έναρξη > Όλα τα Προγράμματα > Βοηθήματα > Σημειωματάριο. Αντ αυτού, κάνουμε δεξί κλικ επάνω του και επιλέγουμε Δημιουργία Συντόμευσης. Πλέον, στην Επιφάνεια Εργασίας θα μπορούμε να κάνουμε διπλό κλικ επάνω στη συντόμευση του Σημειωματάριου και έτσι να την ανοίγουμε κατευθείαν. - Πώς μπορούμε να αλλάξουμε το φόντο στην Επιφάνεια Εργασίας; - Κάνουμε δεξί κλικ επάνω στην Επιφάνεια Εργασίας (όχι πάνω σε εικονίδιο) και επιλέγουμε Ιδιότητες. Κατόπιν, στο παράθυρο που θα εμφανιστεί, επιλέγουμε την καρτέλα Επιφάνεια Εργασίας. - Πώς μπορούμε να επιλέξουμε κάποια Προφύλαξη Οθόνης; - Κάνουμε δεξί κλικ επάνω στην Επιφάνεια Εργασίας (όχι πάνω σε εικονίδιο) και επιλέγουμε Ιδιότητες. Κατόπιν, στο παράθυρο που θα εμφανιστεί, επιλέγουμε την καρτέλα Προφύλαξη Οθόνης. - Σε τι χρησιμεύει η Προφύλαξη Οθόνης; - Στις παλιές οθόνες (δεκαετία 90 και πριν) εμφανιζόταν πρόβλημα όταν για πολλές ώρες έδειχναν τα ίδια πράγματα. Η λύση ήταν να γίνει κάτι, ώστε τα δεδομένα της οθόνης να αλλάζουν τακτικά. Πλέον, οι σύγχρονες οθόνες δεν αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα και την Προφύλαξη Οθόνης τη χρησιμοποιούμε για αισθητικούς και μόνο λόγους. - Πώς μπορούμε να αλλάξουμε την Ώρα κάτω δεξιά; - Συνήθως, η ώρα ρυθμίζεται αυτόματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ιδίως αν έχουμε πρόσβαση στο Ίντερνετ, οπότε δεν χρειάζεται να το πειράξουμε. Εάν θέλουμε να κάνουμε κάποια αλλαγή στην ώρα ή και στην ημερομηνία, κάνουμε δεξί κλικ επάνω του και επιλέγουμε Ρύθμιση Ημερομηνίας / Ώρας. - Τι είναι τα εικονίδια δίπλα στο ρολόι; - Είναι κάποια προγράμματα που δε ζητάνε κάποια δράση από εμάς, αλλά βρίσκονται εκεί για να μας ενημερώνουν ότι όντως λειτουργούν. Για παράδειγμα, ένα πρόγραμμα προστασίας από τους ιούς των υπολογιστών μπορούμε να δούμε ότι όντως λειτουργεί και μας προστατεύει, εάν συμβεί κάτι. Δε χρειάζεται όμως να είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στην Επιφάνεια Εργασίας για να μας το πει αυτό. Αρκεί ένα εικονίδιο στο κάτω-δεξί μέρος της οθόνης μας. - Τι είναι ο Κάδος Ανακύκλωσης; Κ.Α.ΕΛ.Ε. Σελίδα 2 από 5
- Είναι ένας φάκελος, ο οποίος γεμίζει με αρχεία που διαγράφουμε. Εάν διαγράψαμε κάποιο αρχείο κατά λάθος ή απλώς αλλάξαμε γνώμη, μπορούμε να το βρούμε στον Κάδο Ανακύκλωσης και να το επαναφέρουμε. - Πώς μπορούμε να αδειάσουμε τον Κάδο Ανακύκλωσης; - Κάνουμε δεξί κλικ επάνω του, επιλέγουμε Άδειασμα Κάδου Ανακύκλωσης και στη συνέχεια επιβεβαιώνουμε ότι θέλουμε να τον αδειάσουμε. Μετά από αυτό το σημείο, δεν μπορούμε να επαναφέρουμε κάποιο αρχείο που είχαμε σβήσει προηγουμένως. - Πώς μπορούμε να αλλάξουμε το όνομα ενός αρχείου; - Κάνουμε δεξί κλικ επάνω στο αρχείο ή φάκελο που θέλουμε και επιλέγουμε Μετονομασία. Κατόπιν, εισάγουμε από το πληκτρολόγιό μας το νέο όνομα που επιθυμούμε. Αφού τελειώσουμε, πατάμε το πλήκτρο Enter στο πληκτρολόγιό μας. - Πώς αλλάζουμε τη γραφή από Αγγλικά σε Ελληνικά και αντίστροφα; - Στο πληκτρολόγιό μας, πατάμε το συνδυασμό πλήκτρων Alt και Shift. - Ποια η διαφορά Αντιγραφής και Αποκοπής; - Όταν χρησιμοποιούμε την Αντιγραφή, δημιουργούμε ένα νέο πανομοιότυπο αρχείο με το αρχικό. Όταν χρησιμοποιούμε την Αποκοπή, τότε μεταφέρουμε το αρχείο αυτό από ένα σημείο σε ένα άλλο (όπου κάνουμε Επικόλληση). - Τι κάνει η Επικόλληση; - Όταν χρησιμοποιούμε την Αντιγραφή ή την Αποκοπή πάνω σε ένα αρχείο, αυτό πάει κάπου στη μνήμη του υπολογιστή μας. Εάν χρησιμοποιήσουμε την Επικόλληση, τα Windows θα πάρουν αυτό το αρχείο από τη μνήμη και θα το τοποθετήσουν εκεί που θέλουμε. - Τι είναι ένα Συμπιεσμένο Αρχείο; - Τα Windows συνήθως δεσμεύουν περισσότερο χώρο για ένα αρχείο, απ ό,τι θα έπρεπε. Το Συμπιεσμένο Αρχείο, είναι ένας ειδικά φτιαγμένος φάκελος, όπου κάθε αρχείο μέσα σε αυτόν δεσμεύει ακριβώς τόσο χώρο, όσο θα έπρεπε να έχει. Με άλλα λόγια, «ξεγελάει» τα Windows με αποτέλεσμα να μη σπαταλάμε άσκοπα χώρο στο σκληρό μας δίσκο. - Ποιες είναι οι μονάδες μέτρησης χώρου στο σκληρό μας δίσκο; - Ακολουθεί ενδεικτικός πίνακας και μερικά παραδείγματα: Κ.Α.ΕΛ.Ε. Σελίδα 3 από 5
Ονομασία Συντομογραφία Σχέση bit b - Byte B 1 B = 8 b Kilobyte KB 1 KB = 1024 Β Megabyte MB 1 ΜΒ = 1024 ΚΒ Gigabyte GB 1 GB = 1024 MB Terabyte TB 1 TB = 1024 GB Αυτή την εποχή (τέλη 2008), οι υπολογιστές εφοδιάζονται με σκληρούς δίσκους χωρητικότητας 300-500 GB. Τα Windows XP χρειάζονται χώρο περίπου 2-3 GB. Ένα τραγούδι έχει μέγεθος 3-5 MB. Οι σημειώσεις αυτές που κρατάτε στα χέρια σας, δεσμεύουν χώρο 50-60 ΚΒ. - Ποια η διαφορά ενός CD από ένα DVD; - Το CD (Compact Disk) έχει πολύ μικρότερη χωρητικότητα σε σχέση με ένα DVD (Digital Video Disk). Ενδεικτικά, ένα CD έχει χωρητικότητα «μόνο» 600-800 ΜΒ, ενώ ένα DVD μπορεί να έχει από 4,5 GB έως και 16 GB. Παρόλ αυτά, έχουν το ίδιο μέγεθος. - Είναι εύκολο να γράψω δεδομένα σε ένα CD ή DVD; - Συνήθως είναι λίγο περίπλοκο, εάν δεν υπάρχει σχετική εμπειρία. Τα Windows έχουν τη δυνατότητα να μας βοηθήσουν με μια αρκετά απλή διαδικασία. - Τι πρέπει να κάνουμε για να γράψουμε ένα αρχείο σε ένα CD; 1. Τοποθετούμε ένα CD στον οδηγό εγγραφής CD του υπολογιστή μας. 2. Κάνουμε δεξί κλικ στο αρχείο ή φάκελο που θέλουμε να γράψουμε. 3. Επιλέγουμε Αποστολή προς > Μονάδα CD-R. 4. Πάμε στον Υπολογιστή μου και κάνουμε δεξί κλικ στη Μονάδα CD-R. 5. Επιλέγουμε Εγγραφή αυτών των αρχείων στο CD 6. Στο παράθυρο που ανοίγει γράφουμε έναν τίτλο για το CD. 7. Πατάμε Επόμενο και η διαδικασία εγγραφής ξεκινά. 8. Όταν τελειώσει η διαδικασία, ο Οδηγός CD ανοίγει αυτόματα. - Μπορούμε να γράψουμε επιπλέον αρχεία στο CD; - Μπορούμε, ακολουθώντα ς ακριβώς τη διαδικασία που αναφέραμε παραπάνω. Δεν μπορούμε όμως να σβήσουμε ή να μετακινήσουμε αρχεία που βρίσκονται ήδη στο CD. Κ.Α.ΕΛ.Ε. Σελίδα 4 από 5
- Μπορούμε να αποθηκεύσουμε τα τραγούδια ενός μουσικού CD στον υπολογιστή μας; - Τα Windows δε διαθέτουν τέτοια δυνατότητα. Υπάρχουν όμως αρκετά προγράμματα στο εμπόριο που μπορούν να μας βοηθήσουν σε αυτό. - Τι είναι ένα USB stick; - Είναι μια μονάδα αποθήκευσης που μπορούμε να τη μεταφέρουμε εύκολα. Το τοποθετούμε σε μια ελεύθερη θύρα USB του υπολογιστή μας και τα Windows το αναγνωρίζουν αυτόματα. Τα περιεχόμενα του USB stick μπορούμε να τα χειριζόμαστε όπως ακριβώς στον υπολογιστή μας, χωρίς κάποιον περιορισμό (όπως στα CD). - Τι είναι οι εξωτερικοί σκληροί δίσκοι; - Συνδέονται κι αυτοί με χρήση USB καλωδίου και συμπεριφέρονται όπως τα USB sticks. Η διαφορά είναι στη χωρητικότητα, όπου στους σκληρούς δίσκους μπορεί να είναι 500 GB περίπου, ενώ στα sticks οι χωρητικότητες κυμαίνονται στα 4-8 GB. - Πώς αποσυνδέουμε με ασφάλεια κάποια συσκευή USB; - Κάτω δεξιά κάνουμε κλικ στο εικονίδιο Ασφαλής Αποσύνδεση Συσκευής και μετά κάνουμε κλικ στη συσκευή που θέλουμε να αποσυνδέσουμε. Είμαστε έ- τοιμοι να αποσυνδέσουμε τη συσκευή από τον υπολογιστή μας. Προτεινόμενη Βιβλιογραφία 1. Ελληνικά Microsoft Windows XP, Microsoft, Εκδόσεις Κλειδάριθμος (για αρχάριους) 2. Οδηγός των Windows XP, Curt Simmons, Εκδόσεις Γκιούρδας Μ. (για αρχάριους) 3. Πλήρης Οδηγός των Wi ndows XP, Levine John R., Young Margaret Levine κ.α., Εκδόσεις Γκιούρδας Β. (για προχωρημένους) 4. Windows XP, Μανόλης Προύσης, Εκδόσεις Anubis (για προχωρημένους) Κ.Α.ΕΛ.Ε. Σελίδα 5 από 5