1 ΣΟ ΕΡΓΟ & Η ΠΡΟΥΟΡΑ ΣΟΤ ΑΓΙΟΤ ΝΕΚΣΑΡΙΟΤ ΣΗΝ ΕΚΚΛΗΙΑ (09/11/2009) 9 Νοεμβρίου ήμερα αδελφοί μου και η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του μεγάλου Αγίου του αιώνα μας, του Μητροπολίτου Πενταπόλεως Νεκταρίου του θαυματουργού, του εν Αιγίνη. το πρόσωπό του ανακαλύπτει κανείς ένα μεγάλο σύγχρονο Πατέρα της Εκκλησίας μας. Βλέπει να συνδυάζεται στη ζωή του η αγιότητα με την ορθόδοξη διδασκαλία, αλλά και τη χάρη της θαυματουργίας. Σα 74 χρόνια που έζησε στη γη είναι γεμάτα με καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Σι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Σην ολόθερμη αγάπη του προς την Αγία Σριάδα και την Κυρία Θεοτόκο; Σις νηστείες, τις αγρυπνίες, τις προσευχές; Σα θεόπνευστα συγγράμματα του και τα κηρύγματα; Σις άπειρες ελεημοσύνες; Σις ατέλειωτες ώρες που διέθετε για να εξομολογεί, για να νουθετεί, για να υπηρετεί τον πλησίον; Όλ αυτά μαζί τον ανέδειξαν πραγματικό άνθρωπο του Θεού! έναν αληθινά μεγάλο Άγιο! Γι αυτό και είναι ανεξάντλητα τα θαύματά του! Γι αυτό και η παρουσία του σκορπίζει τη γαλήνη, την ειρήνη στους πάντες! Κι επειδή είναι αληθινά μεγάλος, είναι και αληθινά ταπεινός! Είναι αρχιερέας του Τψίστου, αλλά δε διστάζει να είναι και καθαριστής, και κηπουρός, και τσαγκάρης και χτίστης, μέχρι, μάλιστα, τα γεράματά του. πάνια αδελφοί μου, μπορεί να βρει κανείς δασκάλους υψηλών ιδεών και αρετών που πριν τις διδάξουν στους άλλους, τις έχουν κάνει πρώτα κτήμα τους και πράξη οι ίδιοι στη ζωή τους.
2 Μόνο oι Άγιοι του Θεού είναι εκείνοι που εναρμονίζουν πλήρως την θεωρία με την πράξη. Γι αυτό και η διδασκαλία τους, είναι εκ του περισσεύματος της καρδίας των. Kαι ο άγιος Νεκτάριος πλήρης από τους «καρπούς» του Αγίου Πνεύματος, ζούσε όλες τις ενέργειές των αρετών που δίδασκε, προφορικώς και γραπτώς. Σην προφορική, κηρυκτική διδασκαλία του δεν την έχουμε. Τπάρχει όμως η γραπτή. Σα κείμενά του Αγίου μας, που δεν είναι μια ξηρά έκθεση γνώσεων. Γιατί, τα κείμενα αυτά δεν αποτελούν ένα σύνολο θεωρητικής διδασκαλίας, αλλά καταγραφή προσωπικών εμπειριών και βιωμάτων από την εν Φριστώ ζωή του. Είναι καρπός προσωπικού αγώνα και προσευχής. Βέβαια ο άγιος Νεκτάριος δεν φέρνει τίποτε νέο στην εποχή μας. Σο δώρο, η Φάρη, η αλήθεια έχουν δοθεί εδώ και είκοσι αιώνες διά του αρκωθέντος Λόγου. Εμείς όμως είμαστε ευγνώμονες στον γλυκύτατο Άγιό μας, διότι σε μια εποχή που ως Φριστιανοί κινδυνεύουμε να χάσουμε μαζί με τον προσανατολισμό κι αυτή την πίστη μας, έρχεται εκείνος με την αθόρυβη παρουσία της ταπεινώσεως, να επανευαγγελισθεί με την εν Φριστώ ζωή του και με την εν Αγίω Πνεύματι βιωτή του, τα μεγαλεία της Πίστεως μας. την εποχή του αγίου Νεκταρίου είναι γνωστό ότι υπήρχε πολλή αμάθεια στο λαό και τον κλήρο, και τα βιβλία ήταν σπάνιο είδος. Αυτό δεν ήταν δυνατό να διαφύγει την προσοχή του σοφού ήδη και πολυμαθέστατου ιεράρχη. Αποδίδοντας μάλιστα ξεχωριστή σημασία στη διανοητική καλλιέργεια και την πνευματική συγκρότηση του Φριστιανού, επέλεξε τον αποτελεσματικότερο τρόπο για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα: τη συγγραφή βιβλίων. Και έγραψε πολλά βιβλία ο άγιος. Σα βιβλία που μέχρι τώρα εξεδόθησαν -γιατί υπάρχουν ακόμη ανέκδοτα - ανήκουν σε διάφορα είδη του εκκλησιαστικού λόγου: δογματικά, ηθικοπνευματικά, απολογητικά του Φριστιανισμού,
3 ερμηνευτικά των Ευαγγελίων, συγγραφές ποιμαντικής επιστήμης και εκκλησιαστικής ιστορίας, εκκλησιαστική ποίηση, υμνολογία, κατηχητικά, ανθολογίες φιλοσοφικών και θρησκευτικών κειμένων, κηρυγματικοί λόγοι, μελέτες μοναχικού βίου, λειτουργικά, πατερικές εκδόσεις κ.α. Η ογκωδέστατη αυτή συγγραφική εργασία οφείλεται στην ακαταπόνητη φροντίδα και τον πόθο του για την οικοδομή των Φριστιανών και τη δημιουργία Ορθοδόξου συνειδήσεως. ημαντικό στον τομέα αυτό είναι και το υμνογραφικό έργο του Αγίου Νεκταρίου, που αναβλύζει μέσα από την αγία ψυχή του και από την άμετρη αγάπη του προς τον Σριαδικό Θεό και την Τπεραγία Θεοτόκο. Πέραν όμως του συγγραφικού του έργου, μεγάλη ήταν η προσφορά του και ως διευθυντού της ριζαρείου εκκλησιαστικής σχολής. Ο Κύριος αφού τον προετοίμασε με την θλίψη και τον διωγμό, αφού του έκλεισε τις άλλες πόρτες, του άνοιξε την υψηλή και μεγάλη προοπτική του Διευθυντή της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής χολής. Δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια εργάσθηκε συστηματικά και ακαταπόνητα ο Άγιος στο θερμοκήπιο αυτό (όπως λέγεται) των Ιερατικών κλήσεων. Ό, τι ιερότερο, ό, τι ουράνιο είχε κατακτήσει με την άσκησή του και με τη χάρη του Θεού, με πολύ ζήλο το αποτύπωσε στις ψυχές των Ιεροσπουδαστών του. Πίστευε ότι το νεοσύστατο μετά τον τουρκικό ζυγό έθνος θα μπορέσει να ορθοποδήσει και να μεγαλουργήσει πνευματικά, αν οι ποιμένες του, τραφούν με τον Άρτο της Ορθοδόξου Θεολογίας και ποτισθούν με τα αστείρευτα νάματα της Ορθοδόξου Ευσέβειας. Και πράγματι πέτυχε να μεταλαμπαδεύσει στις ψυχές των Ιεροσπουδαστών όλη την φλόγα της ψυχής του, με τον πιο εκλεκτό τρόπο, την εν Φριστώ αγάπη.
4 Υίλεργος όπως ήταν υπήρξε πολυγραφότατος και ως διευθυντής της Ριζαρείου εκκλ. σχολής. Σο κήρυγμά του απλό και εποικοδομητικό, μεστό θεολογικού περιεχόμενου, σαγήνευε. Η Λειτουργία του, ήταν μυσταγωγία και συναγερμός όλου του εκκλησιάσματος προς τον εν Σριάδι Κύριο. Αποκορύφωμα της όλης του ποιμαντικής δραστηριότητας υπήρξε η ανασύσταση της Γυναικείας Ι. Μονής της Αγίας Σριάδος, στην Αίγινα. Όλο του τον μισθό που έπαιρνε από την Ριζάρειο τον διέθετε για να κτισθεί η ερειπωμένη Ιερά Μονή και για να συντηρούνται οι μοναχές της αδελφότητας. 136 επιστολές του Αγίου έχουν διασωθεί, που έστελνε από την Ριζάρειο στο μοναστήρι της Αγίας Σριάδος. Μέσα σε αυτές τις επιστολές διακρίνεται η εν Φριστώ αγάπη του αγίου προς τα πνευματικά του τέκνα, τις μοναχές, μέσα στις ψυχές των οποίων, θέλησε να μορφώσει τον Φριστό και τη ζωή του Φριστού. Η αγαθή Πρόνοια του Θεού οικονόμησε έτσι τη ζωή του Αγίου, ώστε παραιτούμενος από την Ριζάρειο να αποσυρθεί στην Ιερά Μονή της Αγίας Σριάδος και να βοηθήσει αποφασιστικά στην οργάνωση του Κοινοβίου της. Αφήσαμε μια πτυχή της ζωής του τελευταία. Βέβαια από όσα μέχρι τώρα έχουμε αναφέρει διαφαίνεται ολοκάθαρα. Ο Άγιος Νεκτάριος ήταν ένας χαρισματούχος πνευματικός. Ικανότατος στον ποιμαντικό διάλογο και με το χάρισμα της διακρίσεως που διέθετε, αποσπούσε αμέσως την εμπιστοσύνη του εξομολογουμένου. Πρόσωπο με πρόσωπο ο πνευματικός πατέρας με το πνευματικό του παιδί, μπορούσε
5 με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος «να ανασπά από την άβυσσο το ναυαγημένο καράβι», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ό άγιος Ιωάννης ο ιναίτης. Μέσα σ αυτό το κλίμα της εν Φριστώ αγάπης, ο χαρισματούχος πνευματικός Πατήρ, γίνεται το μέσον για κοινωνήσει ο αμαρτωλός άνθρωπος με το αρκωθέντα Λόγο. Κάποιοι ονομάζουν τον Άγιο Νεκτάριο, Φρυσόστομο του αιώνα μας, τόσο για την πολυσχιδή προσωπικότητά του, όσο και για το πλούσιο και πολύμορφο έργο του. Λειτουργός με φλόγα πύρινη, φιλόστοργος και διακριτικός πνευματικός Πατήρ, υψιπέτης Θεολόγος, συγγραφέας Θεόπνευστος και ιεροκήρυκας, παιδαγωγός άριστος, θαυματουργός και εν ζωή και μετά θάνατον και το κυριώτερο, θεόπτης του ακτίστου φωτός, προσέφερε άπειρες ευεργεσίες στο Ορθόδοξο Νεοελληνικό έθνος μας. Ο Άγιος Νεκτάριος αδελφοί μου αποτελεί το δυνατό πρότυπο για όλους μας, κληρικούς και λαϊκούς, γι αυτό και τον τιμούμε. Σιμούμε αυτόν: τον ένθεο θεράποντα του Φριστού και εξαιτούμεθα τις διάπυρες ευχές του προς τον Κύριο. Αμήν.