ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Επιμορφωτικά Σεμινάρια Μαθηματικών Σεπτέμβρης Νοέμβρης 2014 ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 1

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η διδασκαλία μας πρέπει να είναι αποτελεσματική και επιτυγχάνεται με έναν σωστό προγραμματισμό που και αυτός επιτυγχάνεται με τα σχέδια διδασκαλίας. Ένα πλήρες σχέδιο διδασκαλίας προτείνεται να γίνεται σε μία διδακτική ενότητα με σημαντική ή σύνθετη θεωρία. Ευχής έργο, κάθε σχ. χρονιά κάθε συνάδελφος, ιδίως οι νέοι, να φτιάχνουν 4-5 σ.δ. διατηρώντας ένα αρχείο. Ένα απλό σχέδιο διδασκαλίας προτείνεται για τα περισσότερα μαθήματα μαζί με την εμπειρία μας και τις ικανότητές μας. Να αποφεύγουμε να είμαστε απροετοίμαστοι, χωρίς πρόγραμμα, μέθοδο, χωρίς μία συγκεκριμένη πορεία, «όπως έρθουν τα πράγματα». Μερικοί ισχυρίζονται, ότι τα σ.δ. είναι παρωχημένα αλλά παραβλέπουν το γεγονός ότι η διδασκαλία είναι ένα σύνολο ζωντανών και συχνά απρόβλεπτων πράξεων, με τεράστιες συνέπειες στην πνευματική ζωή του μαθητή αλλά και στο κύρος του Καθηγητή. Μία συχνή ερώτηση, είναι αν ένα σ.δ. «πρέπει» να εφαρμόζεται επακριβώς. Η απάντηση είναι ότι στη πράξη λίγες φορές υλοποιείται εξολοκλήρου και αυτό οφείλεται είτε στην πληθώρα των δραστηριοτήτων, είτε ότι δεν μπορούμε ακριβώς να προβλέψουμε επακριβώς τις δυσκολίες που θα συναντήσουν οι μαθητές κ.λ.π. Είναι όμως προτιμότερο να υπάρχει ένας «πλούσιος» σχεδιασμός παρά να είναι ελλιπής. Βέβαια η εμπειρία και η γνώση θα μας οδηγήσει σιγά σιγά να προσεγγίσουμε το σχεδιασμό με την διδακτική πράξη. Άλλωστε ένα σ.δ. είναι ένας οδηγός μελλοντικής εργασίας. Το που θα μας οδηγήσει η διδακτική πράξη, δεν είναι πάντα εύκολο να το ξέρουμε, έχουμε όμως ένα οδηγό, ένα «μπούσουλα» για να μη χάσουμε το «σωστό δρόμο». Σχεδιάζοντας μία διδακτική ενότητα, ξέρουμε μέχρι που θα μπορούμε να πάμε, άσχετα αν θα χρειαστούμε και δεύτερη διδακτική ώρα για την υλοποίησή της. Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 2

Παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχία μιας διδασκαλίας Αναλυτικό πρόγραμμα ( σκοποί, στόχοι, περιεχόμενα, δραστηριότητες) Διδακτικός χώρος ( Οργάνωση, υποδομή,..) Σχολικό Εγχειρίδιο Μέθοδος διδασκαλίας-μορφή - πορεία Ο Μαθητής Παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχία μιας διδασκαλίας Μαθησιακό Περιβάλλον (κλίμα τάξης, σχέσεις μαθητών-μαθητών- Καθηγητών, αριθμός μαθητών τάξης ) Διδακτικός χρόνος Διδακτικά Μέσα - Υλικά Ο Καθηγητής Η διδασκαλία είναι μία ενδιαφέρουσα συναρπαστική διαδικασία. Η επιτυχία της κρίνεται από τα μαθησιακά της αποτελέσματα ( τα οποία διαπιστώνονται μέσω της αξιολόγησης ) και καθορίζεται από τους εξής κυρίως παράγοντες: Αποτελεσματική διδασκαλία = επιτυγχάνει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα ( γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις ) με τη μεγαλύτερη απόδοση και ταχύτητα. Ο διδακτικός χρόνος = σημαντικός παράγοντας ( Η ποσότητα του χρόνου / πόσες ώρες διατίθενται για τη διδασκαλία ενός μαθήματος / συχνότητα επαφής του μαθητή με αυτό το μάθημα ) Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 3

Ο δεκάλογος του αποτελεσματικού δασκάλου: 1. Κατέχει καλά το γνωστικό αντικείμενο που πρόκειται να διδάξει και κατέχετε από αυτό. 2. Κατέχει την τέχνη του διδάσκειν -διδάσκει το μάθημα με τρόπο οργανωμένο, μεθοδικό, σαφή και συστηματικό. 3. Διαφοροποιεί τη διδασκαλία και την προσαρμόζει στις ατομικές διαφορές των μαθητών. 4. Αξιοποιεί ορθολογικά και στο μέγιστο δυνατό βαθμό το διδακτικό χρόνο. 5. Διδάσκει με ποικίλους τρόπους (προωθεί την ενεργητική συμμετοχή των μαθητών, τη συνεργασία και την διερευνητική αποκαλυπτική μάθηση). 6. Παρέχει συχνή ανατροφοδότηση και ενίσχυση της μάθησης. 7. Βοηθά τους μαθητές να συνδέουν τις νέες γνώσεις με τις υπάρχουσες γνωστικές δομές και δίνει πολλές πραγματικές εφαρμογές, καθώς και πολλά συγκεκριμένα παραδείγματα, που σχετίζονται με τις εμπειρίες, τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες των μαθητών. 8. Θέτει συχνά ερωτήσεις στους μαθητές, δίνοντάς τους επαρκή χρόνο για να απαντήσουν σ αυτές. 9. Εμψυχώνει, ενισχύει και ενθαρρύνει όλους τους μαθητές, διατηρώντας υψηλές προσδοκίες από αυτούς. 10. Αναστοχάζεται πάνω στη διδασκαλία του, αναλύει κριτικά και αναθεωρεί τις διδακτικές τακτικές πρακτικές που ακολουθεί. (Προσαρμογή από: R.Slavin, 2006) Κριτήρια ποιότητας δασκάλου Επιστημονική κατάρτιση: ( Καλή γνώση του γνωστικού αντικειμένου) Παιδαγωγικό Διδακτική κατάρτιση:( Γνώση σύγχρονων θεωριών μάθησης, γνώση αναλυτικού προγράμματος, ικανότητα σχεδιασμού οργάνωση, διεξαγωγή και αξιολόγηση μιας διδασκαλίας) Επαγγελματική δραστηριότητα : ( Συμμετοχή σε σεμινάρια, συνέδρια, επιμορφωτικά προγράμματα Μεταπτυχιακές σπουδές Εφαρμογή καινοτόμων δράσεων στο σχολείο συνεργασία με συναδέλφους ( ανταλλαγή επισκέψεων στις τάξεις )) Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 4

A. ΠΡΟΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ - Σχεδιασμός μιας διδασκαλίας Το «πεντάγωνο της διδασκαλίας» 1. Γιατί θα διδάξω; (Σκοποί Στόχοι) 5. Πως θα αξιολογήσω τη διδασκαλία; Με ποιους μαθητές θα κάνω τη διδασκαλία; 2. Τι θα διδάξω; (περιεχόμενο) 4. Ποια μέσα υλικά θα χρησιμοποιήσω; 3. Πώς θα διδάξω; (μέθοδοι μορφές πορεία) 1. Εικόνα των μαθητών της τάξης ( Επίπεδο, δυνατότητες, δεξιότητες, ενδιαφέροντα, κλίσεις )= Γνώστης με διαγνωστικό test στην αρχή της σχολ. χρονιάς. 1. Τι θα είναι σε θέση να κάνουν οι μαθητές μετά το τέλος της διδασκαλίας 2. Διδακτέα ύλη και μετατροπή σε διδάξιμη γνώση για να είναι ευκολότερη η εκμάθησή της ( επίτευξη στόχων ) 3. Επιλογή των καταλληλότερων για να είναι αποτελεσματικότερη και ευκολότερη η μάθηση 4. Επιλογή κάθε φορά αυτά που θα διευκολύνουν την επίτευξη των στόχων 5. Έλεγχος του μαθησιακού αποτελέσματος διαπίστωση του ποσοστού των μαθητών που κατέκτησαν τους στόχους και στη συνέχεια βελτίωση της διδασκαλίας Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 5

Πορεία (φάσεις & διδακτικές ενέργειες) μιας διδασκαλίας 1. ΑΝΟΙΓΜΑ διδασκαλίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ (8-10 min) (Έλεγχος «κατ οίκον» εργασιών. Ανάκληση των γνωστικών προαπαιτούμενων. Διέγερση του ενδιαφέροντος και προσέλκυση της προσοχής των μαθητών. Πληροφόρηση για τους στόχους του μαθήματος.) 2. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ της νέας ύλης (20-25 min) (Διδασκαλία της νέας ύλης) 3. ΚΛΕΙΣΙΜΟ διδασκαλίας (6-8 min) (Ανακεφαλαίωση. Αναστοχασμός των μαθητών πάνω στη διδασκαλία. Ανάθεση εργασιών για το σπίτι) 4. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ μαθησιακού αποτελέσματος (6-8 min) (Διαπίστωση του ποσοστού των μαθητών που κατέκτησε, σε ικανοποιητικό επίπεδο, τους στόχους της διδασκαλίας) Η διδακτική πορεία που προτείνεται είναι ενδεικτική( μπορεί να τροποποιήσει ή να παραλείψει κάποιες διδακτικές ενέργειες και να προσθέσει άλλες, ανάλογα με το μάθημα, τους μαθητές, κ.α.) a. ΑΝΟΙΓΜΑ: Διέγερση = αντιμετώπιση διάφορων σχετικών προβλημάτων της καθημερινής ζωής = σύνδεση του θέματος με επίκαιρα γεγονότα = υποβολή ερωτήσεων, σχετικών με το θέμα, ώστε να δημιουργήσουν προβληματισμό = χρήση εικόνων, φωτογραφιών, βίντεο, κ.α. σχετικά με το θέμα Πληροφόρηση = Τι νέο πρόκειται να διδαχτούν και για ποιο λόγο ( τι θα είναι σε θέση να κάνουν μετά το τέλος της διδασκαλίας) - Σε ποιους και γιατί χρειάζονται οι γνώσεις αυτές στη ζωή Ανάκληση = Έχει σκοπό να βοηθήσεις να οικοδομηθεί η νέα γνώση πιο αποτελεσματικά χωρίς μαθησιακά κενά. - Η ανάκληση των γνωστικών προαπαιτήσεων μπορεί να γίνεται και στις άλλες φάσεις της διδασκαλίας, όπου κρίνουμε ότι είναι απαραίτητο. Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 6

b. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΝΕΑΣ ΥΛΗΣ: - H νέα ύλη δεν πρέπει να προσφέρεται έτοιμη, αλλά να διερευνάται και να ανακαλύπτεται οικοδομείται, σε μεγάλο μέρος από τον μαθητή και κατά το δυνατό με ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες. - Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας Οι μαθητές = ασκούνται εφαρμόζουν αξιοποιούν τη νέα γνώση σε διάφορες καταστάσεις = ελέγχουν κατά πόσο έχουν κατανοήσει σωστά τις διδασκόμενες γνώσεις, βεβαιώνονται ότι έμαθαν κάποια πράγματα και δοκιμάζουν ικανοποίηση που ενεργεί ως ενίσχυση για τη συνέχιση της προσπάθειάς τους. Οι Καθηγητές = κάνουν σταδιακό έλεγχο της μάθησης ( σε τι βαθμό κατανόησαν τη νέα γνώση) εντοπίζουν ελλείψεις, αδυναμίες ή ατέλειες της διδασκαλίας και αποφασίζουν αν χρειάζεται παροχή ανατροφοδότησης, ώστε με διευκρινίσεις ή άλλες ενέργειες να βελτιώσει τα σημεία στα οποία οι μαθητές έκαναν λάθη. c. ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - Ανακεφαλαίωση γενική σύνοψη με επισήμανση των κυριοτέρων σημείων. - Ανάθεση εργασιών δραστηριοτήτων με σκοπό την εμπέδωση, συμπλήρωση και επέκταση της νέας γνώσης που πρέπει να ελέγχονται και να αξιολογούνται εγκαίρως από τον διδάσκοντα. d. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - Περιέχει κατάλληλες ερωτήσεις ασκήσεις ( συνήθως, πολλαπλής επιλογής, Σ Λ, αντιστοίχισης, σύντομης απάντησης ), οι οποίες αντιστοιχούν στους στόχους της διδασκαλίας και στον διατιθέμενο χρόνο. - Έχει σκοπό να διαπιστώσει/εξακριβώσει το ποσοστό των μαθητών που κατέκτησε, σε ικανοποιητικό επίπεδο, τους στόχους της διδασκαλίας, ώστε ο διδάσκων να κάνει διορθωτικές κινήσεις με αναδιαμορφωμένη βελτιωμένη διδασκαλία, του μέρους του μαθήματος που δεν πήγε καλά. Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 7

- Η διδασκαλία θα θεωρηθεί επιτυχημένη όταν η πλειονότητα των μαθητών έχει κατακτήσει τους επιδιωκόμενους στόχους της ενότητας που διδάχτηκε. - Το test είναι ανώνυμο, γιατί δεν αποσκοπεί στην αξιολόγηση του μαθητή, ο οποίος έχει δικαίωμα να μελετήσει το μάθημα, να ζητήσει διευκρινίσεις από τον διδάσκοντά του στο επόμενο μάθημα και μετά να αξιολογηθεί. - Σχεδιασμός διδασκαλίας - σχέδιο μαθήματος 1. Σημαντικότητα του σχεδιασμού μιας διδασκαλίας Συμβάλλει στην ευκολότερη, ποιοτικότερη και αποτελεσματικότερη διεξαγωγή της. Ο σωστός σχεδιασμός και το σχέδιο μαθήματος βοηθά τον Καθηγητή: Na εμπλουτίσει τη διδασκόμενη ύλη, να την μετατρέψει σε διδάξιμη γνώση και να την κάνει πιο κατανοητή και ενδιαφέρουσα για τους μαθητές. Να επιλέξει τα καταλληλότερα παραδείγματα, ερωτήσεις, ασκήσεις, δραστηριότητες και εφαρμογές. Να επιλέξει την καταλληλότερη στρατηγική ( μορφές μέθοδοι πορεία ), καθώς και τα καταλληλότερα διδακτικά μέσα υλικά και Τ.Π.Ε. Να αξιοποιήσει ορθολογικά και αποτελεσματικά το διδακτικό χρόνο. Να μη παραλείψει κάτι σημαντικό κατά τη διδασκαλία. Να αποφύγει, κατά το δυνατό, επιστημονικά ή και διδακτικά σφάλματα. Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 8

Να είναι μεθοδικός, συστηματικός και πιο αποτελεσματικός(τον αποτρέπει από επικίνδυνους αυτοσχεδιασμούς και προχειρότητες). Να νιώθει πιο ασφαλής κατά τη διδασκαλία. Να ελαχιστοποιήσει προβλήματα πειθαρχικά ή διάσπασης προσοχής των μαθητών. Να ελέγξει ορθότερα το αποτέλεσμα της διδασκαλίας του. 2. Συστατικά ενός σχεδίου μαθήματος - Τεχνικές αξιολόγησης μαθητών - διδασκαλίας - Δομή μαθήματος - Μάθημα - Τίτλος ενότητας - Τάξη βαθμίδα - Ημερομηνία - Αναλυτικό πρόγραμμα - Σχολικό Εγχειρίδιο - Χαρακτηριστικά Μαθητών - Μέσα - Υλικά - Πορεία Φάσεις διδασκαλίας - Μέθοδοι Μορφές διδασκαλίας Συστατικά ενός Σχεδίου Μαθήματος - Διδακτικός χρόνος & χώρος - Σκοποί - Στόχοι - Πηγές - Βιβλιογραφία - Περιεχόμενα διδασκαλίας - Διδακτικές ενέργειες - δραστηριότητες Καθηγητή - Μαθησιακές ενέργειες - δραστηριότητες μαθητών - Κατ οίκον εργασίες Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 9

3. Στάδια Σχεδιασμού μιας διδασκαλίας «Εικόνα»-χαρακτηριστικά των μαθητών της τάξης Επιλέγω τις πηγές άντλησης πληροφοριών(βιβλία, διαδίκτυο, κ.α. 1. Προσδιορίζω το ΣΚΟΠΟ διδασκαλίας της ενότητας και τον «μεταφράζω» σε ΣΤΟΧΟΥΣ 2. Διαμορφώνω τα κριτήρια & τη διαδικασία ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ της διδασκαλίας 3. Επιλέγω διαμορφώνω τα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ της ενότητας 4. Επιλέγω τα διδακτικά ΜΕΣΑ ΥΛΙΚΑ και προγραμματίζω τη χρήση τους 5. Επιλέγω διαμορφώνω τη ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ (μέθοδοιμορφές-πορεία & διδακτικέςμαθησιακές ενέργειες) Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 10

4. Ενδεικτικό Σχέδιο Μαθήματος ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Τάξη.Ημερομηνία Μάθημα ΔιδακτικήΕνότητα Διδάσκων 1) Σκοποί στόχοι της ενότητας Α)Σκοποί: Β)Στόχοι: 2) Μέσα και Υλικά διδασκαλίας:... 3) Πορεία μαθήματος (φάσεις & διδακτικές μαθησιακές ενέργειες): Διδακτικές ενέργειες Διδάσκοντα Μαθησιακές ενέργειες μαθητή χρόνος μορφή, μέθοδος Α) Εισαγωγή.. Β) Επεξεργασία B. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ: Διεξαγωγή μιας διδασκαλίας Γ) Κλείσιμο Πραγματοποιούμε τη διδασκαλία που σχεδιάσαμε. Μπορούμε να συμβουλευόμαστε το σχέδιο μαθήματος κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας και να είμαστε ευέλικτοι, ώστε να αναθεωρούμε τροποποιούμε και αναπροσαρμόζουμε τον σχεδιασμό του, όπου και όποτε κρίνουμε σκόπιμο και αναγκαίο. 4) Τεστ αξιολόγησης της διδασκαλίας του μαθησιακού αποτελέσματος: 5) Βιβλιογραφία Πηγές: C. ΜΕΤΑΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ: Αναστοχασμός πάνω στη διδασκαλία Τι πήγε καλά τι δεν πήγε καλά, και για ποιους λόγους; Τι άλλαξα στον αρχικό σχεδιασμό μου και για ποιο λόγο; Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 11

Αν ξαναδιδάξω αυτό το μάθημα στους ίδιους μαθητές, τι άλλο ή διαφορετικό θα έκανα για να πάει καλύτερα; Έμαθαν οι μαθητές αυτό που περίμενα να μάθουν; Ποια διαφοροποίηση έπρεπε και θα μπορούσα να κάνω; Μερικά αίτια «αποτυχίας» μιας διδασκαλίας Διδάσκων Δεν έκανε ανάκληση των γνωστικών προαπαιτήσεων. Δεν έλαβε υπόψη του τις γνώσεις, τις εμπειρίες, τις ιδέες, τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις, τις ανάγκες, το επίπεδο νοητικής ανάπτυξης-δυνατότητες των μαθητών. Δεν έκανε σωστή επιλογή στόχων, πορείας, διδακτικών μεθόδων, μέσωνυλικών, δραστηριοτήτων, τρόπων αξιολόγησης. Δεν έκανε σωστή διαχείριση του διδακτικού χρόνου. Ήταν σε κακή ψυχολογική κατάσταση Ήταν κουρασμένος Μαθητής Είχε ελλείψεις μαθησιακά κενά από προηγούμενες χρονιές ή προηγούμενα μαθήματα. Είχε αρνητική στάση ή δεν ενδιαφερόταν για το συγκεκριμένο μάθημα. Ήταν αφηρημένος ή απασχολημένος με κάτι άλλο(μάθημα άλλης ώρας..). Ήταν σε κακή ψυχολογική κατάσταση(άγχος, φόβος για το μάθημα, οικογενειακές σχέσεις..). Ήταν κουρασμένος Ήταν ελλιπώς προετοιμασμένος. (Προσαρμογή από: Μ. Κασσωτάκη) Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 12

Αξιολόγηση Εκπαιδευτικού Κατηγορία ΙΙ-Σχεδιασμός, προγραμματισμός και προετοιμασία της διδασκαλίας (Συντελεστής βαρύτητας 0,50).Περιλαμβάνει τα εξής: Βαθμός αντίληψης των δυνατοτήτων και αναγκών των μαθητών για τη διαμόρφωση του σχεδιασμού της διδασκαλίας. Στόχοι και περιεχόμενο. Διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα. Κατηγορία ΙΙ Αξιολόγηση εκπαιδευτικού Βαθμός αντίληψης των δυνατοτήτων και αναγκών των μαθητών για τη διαμόρφωση του σχεδιασμού της διδασκαλίας. Λαμβάνει υπόψη κατά τον προγραμματισμό της διδασκαλίας 1.Τα χαρακτηριστικά της ηλικίας των μαθητών που διδάσκει και τις προϋπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητες από προηγούμενες τάξεις ή από εξωσχολικές εμπειρίες. 2. Την κοινωνικο-πολιτισμική σύνθεση και τις διαφοροποιημένες μαθησιακές ανάγκες, καλή εικόνα της μαθησιακής πορείας και της ετοιμότητας της τάξης. 3.Τα γνωστικά κενά στην ύλη προηγούμενων τάξεων, τις δυσκολίες της ηλικίας για την κατανόηση θεμάτων, σχεδιάζει και αναθέτει ομαδικές εργασίες όπου το κρίνει σκόπιμο και εφικτό. ( Όλα αυτά μπορεί ο εκπαιδευτικός να τα έχει στο προσωπικό του αρχείο ή ημερολόγιο, καταγράφει στοιχεία των μαθητών και τα λαμβάνει υπόψη του στον προγραμματισμό της διδασκαλίας. Αξιοποιεί όλα αυτά για την προετοιμασία της διδασκαλίας προς ωφέλεια των μαθητών.) Στόχοι και περιεχόμενο. Λαμβάνει υπόψη κατά τον προγραμματισμό της διδασκαλίας Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 13

1. Σαφή διατύπωση στόχων. Στηρίζεται και χρησιμοποιεί το σχολικό βιβλίο. 2. Διαμορφώνει και διατυπώνει στόχους και δραστηριότητες για βαθύτερη κατανόηση του περιεχομένου και ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. 3. Φροντίζει ο στόχος να καλύπτει και πτυχές του συναισθηματικού, κοινωνικού και ψυχοκινητικού τομέα. 4. Διερευνητική μάθηση, ατομικά και ομαδικά, διαφοροποιεί στόχους, ανατρέχει σε επιπρόσθετες πηγές για ενημέρωσή του, επιλέγει πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό. 5. Ένταξη στους στόχους δραστηριότητες για την ανάπτυξη των ικανοτήτων, κριτικής ανάλυσης πρακτικών εφαρμογών της επιστήμης, της τέχνης και της τεχνολογίας. Διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα. 1. Σχεδιάζει μαθησιακές ενέργειες και τρόπους αξιολόγησης που εναρμονίζονται με τους διδακτικούς στόχους και προβλέπει χρήση συμβατικών εκπαιδευτικών μέσων(χάρτες, προπλάσματα, όργανα, εργαλεία και απεικονίσεις) 2. Σχεδιάζει μικτές μορφές διδασκαλίας, προβλέπει αλληλεπίδραση διδάσκοντος και μαθητών στην αναζήτηση δεδομένων της διδασκαλίας, χρησιμοποιεί εκπαιδευτικά μέσα ακόμα και δικής του επινόησης, προωθεί την κριτική και δημιουργική σκέψη, δημιουργεί μικρο-ομάδες μεικτής σύνθεσης, προετοιμάζει και χρησιμοποιεί Τ.Π.Ε, εργαστήρια,, προετοιμάζει και εφαρμόζει τρόπους αξιολόγησης για της ανάγκες της τάξης του. 3. Σχεδιάζει σε ευρύτερη διδακτική ενότητα, δραστηριότητες αυτόαξιολόγησης και ετερο-αξιολόγησης μεταξύ μαθητών, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη στάσεων, αξιών και ικανοτήτων κριτικού εγγραμματισμού. Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 14

Κατηγορία ΙΙΙ-Διεξαγωγή της διδασκαλίας και αξιολόγηση των μαθητών (Συντελεστής βαρύτητας 1,25).Περιλαμβάνει τα εξής: Προετοιμασία μαθητών για τη διδασκαλία. Διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα. Ενέργειες Μαθητών κατά τη διαδικασία μάθησης. Εμπέδωση της νέας γνώσης και αξιολόγηση των μαθητών. Κατηγορία ΙΙΙ Διεξαγωγή της διδασκαλίας και αξιολόγηση των μαθητών (Συντελεστής βαρύτητας 1,25).Περιλαμβάνει τα εξής: Προετοιμασία μαθητών για τη διδασκαλία. 1. Προσανατολισμός μαθητών σε θέμα, στόχους. Ενεργοποίηση προηγούμενης γνώσης. Κινητοποίηση ενδιαφέροντος. Δημιουργία θετικού κλίματος(εμπλοκή προετοιμασμένων μαθητών) 2. Ψυχολογική και μαθησιακή προετοιμασία μαθητών και προβληματοποίηση του θέματος. Σύνδεση θέματος με προϋπάρχουσες γνώσεις. Ενεργός εμπλοκή όλων σχεδόν των μαθητών. 3. Αναφορά σε επιστημονικές αντιπαραθέσεις επί του θέματος, εμπλεκόμενα διλλήματα και τυχόν κοινωνικο-ηθικές προεκτάσεις. Διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα. 1. Διεξαγωγή διδασκαλίας χωρίς κενά και άλματα. Παρώθηση εμπλοκής ευρύτερου φάσματος μαθητών. Ολοκλήρωση διδασκαλίας με ανακεφαλαίωση και με ασκήσεις εμπέδωσης χαμηλού κυρίως επιπέδου και ελάχιστες υψηλού. Ολοκλήρωση διδασκαλίας εντός ορίων. 2. Εφαρμογή μορφών ενεργούς εμπλοκής μαθητών σε κατανόηση, ερμηνεία γνώσεων και ανάπτυξης κριτικής σκέψης. Χρησιμοποιεί ερμηνευτικό λόγο και υποβάλλει τακτικά αλληλοσχετιζόμενες ερωτήσεις για βαθιά κατανόηση. Ακολουθεί τους ρυθμούς μάθησης των μαθητών, Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 15

παρακολουθεί τη συμμετοχή τους, ζητάει να ανακεφαλαιώσουν, χρησιμοποιεί Τ.Π.Ε και φύλλα εργασίας διαφοροποιημένης διδασκαλίας. 3. Ενεργοποιεί την κριτική σκέψη για τοποθέτηση θέματος σε ευρύτερο πλαίσιο. Ενθάρρυνση για διατύπωση ερωτημάτων, επεξηγήσεων, αντιρρήσεων. Αξιοποίηση υποδομών τεχνολογίας για στήριξη διαφοροποιημένων μορφών διδασκαλίας. Ενέργειες Μαθητών κατά τη διαδικασία μάθησης. 1. Παρακολούθηση και συμμετοχή μαθητών στο μάθημα 2. Ακολουθώντας φθίνουσα καθοδήγηση επεξεργάζονται τα δεδομένα και κατανοούν σε βάθος κεντρικές έννοιες και ιδέες, προβαίνουν σε κρίσεις και διεπιστημονικές και διαθεματικές συσχετίσεις. Αυτενεργούν και συνάγουν συμπεράσματα από την επίδειξη αντικειμένων, καταστάσεων,.. Επικοινωνούν και συνεργάζονται σε διαφοροποιημένες μορφής δραστηριότητες. Εμπέδωση της νέας γνώσης και αξιολόγηση των μαθητών. 1. Χρησιμοποιεί για εμπέδωση ασκήσεις ανάκλησης πληροφοριών και εφαρμογής τους(σ.λ., Συμπλήρωση κενού, ).Υπάρχει αντιστοίχηση κριτηρίων αξιολόγησης με στόχους διδασκαλίας. Ανάθεση κατ οίκον εργασιών εντός χρονικών μαθησιακών δυνατοτήτων. Διαμορφώνει θέματα για διαγωνίσματα σαφή και εντός ύλης. 2. Αξιοποιεί εναλλακτικούς τρόπους εμπέδωσης και διαφοροποιημένης αξιολόγησης. Αξιοποιεί τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για ανατροφοδότηση μαθητών και εκπαιδευτικού. Αναθέτει διαφοροποιημένες κατ οίκον εργασίες. Τα διαγωνίσματα είναι κλιμακούμενης δυσκολίας. 3. Οι κατ οίκον εργασίες είναι διαφοροποιημένες βάσει ενδιαφερόντων, ρυθμού μάθησης και βαθμού δυσκολίας για τους μαθητές. Προβλέπει διαδικασίες αυτό-αξιολόγησης και ετερο-αξιολόγησης. Αξιοποιεί τον φάκελο του μαθητή. Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λ. Κωνσταντόπουλος Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Σελίδα 16