ΓΕΝΙΚΗ /ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ /ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΡΓΟ Μελέτη 9 «Εποπτεία και Αξιολόγηση της Κατάστασης ιατήρησης Ειδών Ορνιθοπανίδας στην Γεωγραφική αποτύπωση σε Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών της δυνητικής εξάπλωσης κάθε είδους και σχετική τεκµηριωµένη έκθεση-εισήγηση Α Φάση ΑΝΑ ΟΧΟΣ «"Φ.ΦΑΣΟΥΛΑΣ-Ν.ΜΑΝΤΖΙΟΣ" Ε.Ε. ΡΟ ΟΥΛΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΟΥ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) Με τη συγχρηµατοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2014 1
Το παρόν εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Εποπτεία και Αξιολόγηση της Κατάστασης ιατήρησης Ειδών Ορνιθοπανίδας στην, µε Αναθέτουσα Αρχή το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) και ιευθύνουσα Υπηρεσία τη ιεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασµού / Τµήµα ιαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος. Το έργο χρηµατοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 το οποίο συγχρηµατοδοτείται από το ΕΤΠΑ και το ελληνικό Π Ε (εθνικούς πόρους). This document was developed within the project «Monitoring and Evaluation of the conservation status of bird species in Greece» by the Contracting Authority, Ministry of Environment, Energy and Climate Change (ministry) and Chief Service to Address Environmental Planning / Department of Environmental Management. The project was funded by the Operational Program "Environment and Sustainable Development" 2007-2013 co-financed by the ERDF and the Greek EDP (national resources). Βλάχος Χ., Χατζηνίκος Ε., εδουσοπούλου Ε., Βλαχάκη., Παπαδηµητράκης., Μποντζώρλος Β., Μπραζιώτης Σ., Μπίρτσας Π. και Θωµαΐδης Χ. (Συντονιστές έκδοσης) 2014. Γεωγραφική αποτύπωση σε Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών της δυνητικής εξάπλωσης κάθε είδους και σχετική τεκµηριωµένη έκθεση-εισήγηση Α Φάσης της Μελέτης 9 «Εποπτεία και Αξιολόγηση της Κατάστασης ιατήρησης Ειδών Ορνιθοπανίδας στην ΥΠΕΚΑ, Αθήνα, Σύµπραξη Γραφείων Μελετών «"Φ.ΦΑΣΟΥΛΑΣ- Ν.ΜΑΝΤΖΙΟΣ" Ε.Ε. ΡΟ ΟΥΛΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΟΥ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Θεσσαλονίκη, 5 σελ. 2
Συντονισµός Μελέτης Φασούλας Φώτιος Συντονιστής Υπεύθυνος ΟΜΑ Α ΕΡΓΟΥ Συντονισµός Μελέτης Βλάχος Χρήστος Υπεύθυνος Μάντζιος Νικόλαος Αναπληρωτής Υπεύθυνος Θωµαΐδης Χρήστος Κόντος Κωνσταντίνος Βλαχάκη έσποινα Μαρία Παπαδηµητράκης ηµήτρης ιοικητική Υποστήριξη Μελέτης Ροδούλα Κωνσταντινίδου Νάκης Βασίλειος Χατζηκυριάκου Ιωάννα Τεχνικός ιευθυντής Μέλος Τεχνικής ιεύθυνσης Μέλος Τεχνικής ιεύθυνσης Αναπληρώτρια κοινού εκπροσώπου Υπεύθυνος ιασφάλισης Ποιότητας ιοικητική & γραµµατειακή υποστήριξη Μπίρτσας Περικλής Χατζηνίκος Ευάγγελος Μποντζώρλος Βασίλης Μπραζιώτης Σωτήριος Μέλη Οµάδας εδουσοπούλου Ελένη Κιούσης ηµήτριος Συνεργάτης Συνεργάτης Ειδικοί Επιστήµονες/ Συνεργάτες Τζακόπουλος Αθανάσιος Υπεύθυνος Οµάδας GIS Καραχρήστος Χρήστος Υπεύθυνος Οµάδας GIS Γούναρης Νικόλαος Κιτσίρης Νικόλαος Ειδικός συνεργάτης Ειδικός συνεργάτης 3
Γεωγραφική αποτύπωση σε Σύστηµα Γεωγραφικών Πληροφοριών της δυνητικής εξάπλωσης κάθε είδους και σχετική τεκµηριωµένη έκθεση-εισήγηση Η αποτύπωση της δυνητικής εξάπλωσης κάθε είδους έγινε µε βάση τις υπάρχουσες βιβλιογραφικές αναφορές, σε συνδυασµό µε την οικολογία του κάθε είδους. Συγκεκριµένα, για τα είδη που προτείνονται για παρακολούθηση, ως δυνητικές περιοχές εξάπλωσης παρουσιάζονται οι χρήσεις γης Corine, εντός των οποίων έχει καταγραφεί ήδη η παρουσία τους ή και οι περιοχές όπου πληρούνται οι οικολογικές απαιτήσεις του είδους και θεωρείται πιθανή η εµφάνισή του. Χωρικά, η δυνητική εξάπλωση των ειδών ενδιαφέροντος αποτυπώνεται σε διανυσµατικά αρχεία (vector ESRI shapefiles). Η έκθεση για τη δυνητική εξάπλωση κάθε είδους καλύπτεται από τα µεταδεδοµένα (.xml) που συνοδεύουν την κάθε χωρική αποτύπωση. Η δοµή των µεταδεδοµένων ακολουθεί το Ν.3882/10 «Εθνική Υποδοµή Γεωχωρικών Πληροφοριών Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 14ης Μαρτίου 2007 και άλλες διατάξεις», καθώς και την τροποποίηση του ν. 1647/1986 «Οργανισµός Κτηµατολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας (ΟΚΧΕ) και άλλες σχετικές διατάξεις» (ΦΕΚ 141/Α ). Η απεικόνιση των αρχείων (δυνητική εξάπλωση) γίνεται µέσω του λογισµικού ArcGIS, τόσο µέσω του ArcMap όσο και µέσω του ArcCatalog, ενώ τα µεταδεδοµένα εµφανίζονται µέσω της αντίστοιχης εφαρµογής του ArcCatalog και της διαδικτυακής εφαρµογής Inspire Metadata Editor (http://inspire-geoportal.ec.europa.eu/editor/). Μεθοδολογία Παραγωγής Χαρτών υνητικής Εξάπλωσης ειδών ενδιαφέροντος Γεωγραφικό Σύστηµα Αναφοράς ETRS 89 / LAEA Για την παραγωγή των αρχείων χρησιµοποιήθηκε ως βάση το αρχείο των χρήσεων γης Corine LandCover 2000 για την έκταση της Ελλάδας. Στην συνέχεια το αρχείο αυτό ενώθηκε µε το χορηγούµενο του Χάρτη Βλάστησης. Το ενωµένο αρχείο διορθώθηκε και οι εδαφοπονικές µορφές προσαρµόστηκαν στο προαναφερόµενο βασικό αρχείο Corine LandCover 2000, ενώ διατηρήθηκε η πληροφορία για την πρωτεύουσα και δευτερεύουσα κατηγορία βλάστησης όπου ήταν δυνατό. Κατόπιν το παραγόµενο αρχείο ενώθηκε µε το πολυγωνικό αρχείο που περιείχε την υψοµετρική πληροφορία σε ζώνες ανά 100 µ. (πηγή: http://geodata.gov.gr). Μετά το αµέσως προηγούµενο αρχείο ενώθηκε µε τα χορηγηµένα πολυγωνικά αρχεία που περιείχαν τα εξωτερικά όρια των οικοτόπων του ικτύου NATURA 2000 και τα όρια των Νοµών της Ελλάδας (πηγή: http://geodata.gov.gr). Το τελικό αρχείο της παραπάνω διαδικασίας προσαρµόστηκε στο αρχείο της χορηγούµενης ακτογραµµής της Ελλάδας και στη συνέχεια µετατράπηκε στο ζητούµενο γεωγραφικό σύστηµα αναφοράς (ETRS89/LAEA). Τέλος το αρχείο ενώθηκε µε το χορηγούµενο αρχείο του πλέγµατος αναφοράς (10Χ10 χιλιόµετρα). Από το τελικό αρχείο της παραπάνω διαδικασίας, επιλέχθηκαν συνδυαστικά πολύγωνα µε διάφορα κριτήρια όπως για παράδειγµα οι χρήσεις γης, το υψόµετρο, η γεωγραφική θέση, το είδος της βλάστησης κλπ, που αποτελούν δυνητικά ενδιαιτήµατα του είδους σύµφωνα µε τις βιβλιογραφικές αναφορές. Έτσι δηµιουργήθηκε ένα αρχείο για κάθε είδος ενδιαφέροντος, 4
που περιέχει όλες τις παραπάνω πληροφορίες. Έχουν παραχθεί συνολικά 321 αρχεία δυνητικής εξάπλωσης (shapefile και xml), ένα για κάθε είδος που θα αποτελέσει αντικείµενο µελέτης στα πλαίσια της σύµβασης. Κάθε αρχείο shapefile περιέχει τις παρακάτω περιγραφικές πληροφορίες για κάθε είδος: CODE_00: Τύπος χρήσης γης από το Corine Landcover 2000 A_Veg_Type: Πρωτεύουσα κατηγορία βλάστησης από Χάρτη Βλάστησης & χρήσεων γης Β_Veg_Type: ευτερεύουσα κατηγορία βλάστησης από Χάρτη Βλάστησης & χρήσεων γης new_range: Υψοµετρική ζώνη ανά 100 µ. SITE_CODE και ISO3: Πεδία που συνθέτουν των κωδικό των περιοχών της Βάσης NATURA 2000 NOMOS_GR: Νοµός της Ελλάδας που ανήκει το πολύγωνο eidos_id: Μοναδικός Κωδικός είδους ενδιαφέροντος που συνδέεται µε βάση βιβλιογραφικών αναφορών (Παραδοτέο Α2) paratirisi: Επιπλέον παρατηρήσεις που αφορούν στα κριτήρια επιλογής των εν δυνάµει ενδιαιτηµάτων του είδους Cellcode: Κωδικός κελιού EofOrigin: (Easting of Origin) NofOrigin: (Northing of Origin) Οι τρεις τελευταίες στήλες του πίνακα περιγραφικών δεδοµένων προέρχονται από το grid αναφοράς 10x10km που έχει χορηγηθεί στον ανάδοχο από τον Οριζόντιο Σύµβουλο. 5