ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 1 Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Dr ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε.Σ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Σε κάθε εργαστήριο, πρέπει να λαμβάνονται προφυλάξεις ώστε οι άνθρωποι που ερευνούν για να εντοπίσουν μικρο- οργανισμούς να μην μολύνονται οι ίδιοι. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), επιστήμονες και τεχνικοί του εργαστηρίου πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά τους κινδύνους. Κατά τον χειρισμό ή τη δοκιμή κλινικά δείγματα, θα μπορούσαν να μολύνουν τον εαυτό τους κατά λάθος ή συναδέλφους τους. Εξαιτίας αυτού του κινδύνου, τα εργαστήρια θα πρέπει να συμμορφώνονται με ειδικούς κανονισμούς ασφαλείας και να προστατεύονται από οργανισμούς που αποτελούν απειλή για την ανθρώπινη υγεία.
ΣΚΟΠΟΣ Η προστασία των εργαζομένων Η προστασία του εργαστηρίου Η προστασία του κοινωνικού συνόλου Η διασφάλιση της αξιοπιστίας των εργαστηριακών εξετάσεων
ΕΠΙΠΕΔΑ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Κανονισμοί προφυλάξεις περίγραμμα, ειδικές πρακτικές, τις διαδικασίες απορρύπανσης Η ασφάλεια εργαστηρίων χωρίζεται σε 4 επίπεδα βιοασφάλειας? προστατευτικές πρακτικές αυξάνουν με κάθε στάδιο. Βιοασφάλεια Επίπεδο 1 εργαστήρια με τουλάχιστον έναν επικίνδυνους παράγοντες, απαιτούνται λιγότερες προφυλάξεις. Βιοασφάλεια Επίπεδο 4 τα εργαστήρια έχουν αυστηρές μεθόδους επειδή ασχολούνται με παράγοντες που είναι πιο επικίνδυνοι για την Δημόσια υγεία.
ΦΥΣΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Ηλεκτρισμός Υψηλές θερμοκρασίες Μηχανές Ακτινοβολίες Ραδιενέργεια Θόρυβος
ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Διαβρωτικά χημικά Εύφλεκτα Εκρηκτικά Καρκινογόνα
ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Μικρόβια Χλαμύδια Ρικέτσιες Μυκοπλάσματα Ιοί Παράσιτα
ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ Με φυσικούς παράγοντες Με χημικούς παράγοντες Με βιολογικούς παράγοντες
ΦΥΣΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ - ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Κυριότεροι κίνδυνοι από τον ηλεκτρισμό: 1. Ηλεκτροπληξία 2. Πυρκαγιά από υπερθέρμανση αγωγών 3. Έκρηξη εξαιτίας σπινθήρα σε εύφλεκτη ατμόσφαιρα 4. Άλλοι κίνδυνοι (επαφή με ηλεκτρικά θερμαινόμενες επιφάνειες, έκθεση σε ακτινοβολίες κλπ)
ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ Ο κίνδυνος ηλεκτροπληξίας μπορεί να ελαχιστοποιηθεί αν: Τα εκτεθειμένα μεταλλικά τμήματα των συσκευών είναι γειωμένα Τα λειτουργικά τμήματα δεν είναι προσιτά χωρίς αποσύνδεση της συσκευής Όλοι οι πυκνωτές είναι αποφορτισμένοι
ΚΩΔΙΚΑΣ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΚΑΛΩΔΙΩΝ Φάση: Ουδέτερο: Γείωση: Καφέ (ή κόκκινο) Μπλε (ή μαύρο) Πράσινο & κίτρινο (ή πράσινο) Αν το καλώδιο δεν ανταποκρίνεται στον κώδικα αυτό πρέπει να αντικαθίσταται.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ Δεν πρέπει: Να διέρχονται από διαδρόμους Να περνούν κάτω από χαλιά Να περνούν από πόρτες που κλείνουν Να στερεώνονται σε τοίχους ή πάγκους Σε περίπτωση ύπαρξης καλωδίων στο δάπεδο, θα πρέπει να είναι κατάλληλα καλυμμένα με ειδικό πλαστικό ή μεταλλικό κάλυμμα.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ (1) Α. Καταλληλότητα Όλες οι συσκευές πρέπει να είναι κατάλληλες για χρήση σε εργαστήριο Όλες οι συσκευές πρέπει να είναι πιστοποιημένες και να έχουν το σήμα CE. B. Τήρηση αρχείων Τηρούμε αρχείο οδηγιών χρήσης, σχεδίων και εγγυήσεων Τηρούμε καρτέλα μηχανήματος
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Γ. Εγκατάσταση Όλες οι συσκευές πρέπει να εγκαθίστανται και να τίθενται σε λειτουργία από εκπαιδευμένο προσωπικό. Ολόκληρη η ηλεκτρική εγκατάσταση πρέπει να είναι γειωμένη. Σε κάθε ρευματολήπτη (πρίζα) συνδέεται μόνο μια συσκευή. Δ. Προληπτική συντήρηση Υφίστανται την προβλεπόμενη τακτική συντήρηση, σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τις οδηγίες του κατασκευαστή Ο τακτικός έλεγχος και η συντήρηση γίνεται από εκπαιδευμένο και αδειούχο τεχνικό.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Ε. Καλή λειτουργία Οι συσκευές λειτουργούν σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Το προσωπικό που χειρίζεται τις συσκευές έχει ενημερωθεί και εκπαιδευθεί για τη λειτουργία τους. Κατά τη λειτουργία τους, όλες οι συσκευές επιθεωρούνται και ελέγχονται συστηματικά. Ορίζουμε ονομαστικά υπεύθυνο άτομο για κάθε συσκευή ή για κάθε ομάδα συσκευών Κατά την έναρξη της λειτουργίας κάθε ημέρα, οι συσκευές ελέγχονται από τον υπεύθυνο. Μετά τη λήξη της εργασίας, οι συσκευές κλείνονται. Οι συσκευές καθαρίζονται μόνο όταν δεν είναι συνδεδεμένες.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ 2 Στ. Επισκευαστική συντήρηση Συσκευή που ηλεκτρίζει πρέπει να αποσυνδέεται και να ελέγχεται από τεχνικό για επισκευή Όλες οι ατέλειες της μόνωσης πρέπει να αποκαθίστανται Σε κάθε μη φυσιολογική λειτουργία ή θόρυβο, διακόπτεται η λειτουργία και η συσκευή αποσυνδέεται.
ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ Στην ηλεκτροφόρηση υπάρχουν αυξημένοι κίνδυνοι από ηλεκτρισμό, λόγω των χρησιμοποιούμενων υδατικών διαλυμάτων σε υψηλές τάσεις. Έχουν σημειωθεί θανατηφόρα ατυχήματα
ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ Ο εξοπλισμός εγκαθίσταται από εκπαιδευμένο προσωπικό Οι συσκευές πρέπει να είναι πάντα γειωμένες και να υπάρχει αυτόματος διακόπτης σε περίπτωση διαρροής Οι συσκευές ασφάλειας να είναι διπλές ή να υποστηρίζονται από δευτερεύουσες συσκευές, για ασφάλεια Το προσωπικό πρέπει να εκπαιδευτεί και να εξοικειωθεί πλήρως με τις συσκευές πριν τις χρησιμοποιήσει. Πρέπει να υπάρχει τακτικός έλεγχος ασφάλειας
ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΣΕ ΜΙΚΡΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΕΙΣ Οι συσκευές ηλεκτροφόρησης μικρής τάσης που λειτουργούν πάνω σε πάγκους δεν είναι ασφαλέστερες. Στις μικρές συσκευές, πρέπει να σημειώνεται ότι η συσκευή λειτουργεί με ρεύμα. Σε κοινόχρηστους χώρους πρέπει να χρησιμοποιείται μονωτικό κάλυμμα για αποφυγή ατυχημάτων. Οι αυτοσχέδιες συσκευές ηλεκτροφόρησης πρέπει να ελέγχονται από ηλεκτρολόγο.
ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΟΙ Κίνδυνοι από φυγόκεντρους: Επαφή με περιστρεφόμενη κεφαλή Μηχανικό σπάσιμο των κεφαλών λόγω υπερφόρτωσης ή διάβρωσης Έντονοι κραδασμοί λόγω μη ισοζυγισμένης κεφαλής Μπορεί να έχουν καταστροφικά αποτελέσματα
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΣΕ ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΟΥΣ Εφαρμόζουμε με ακρίβεια το πρωτόκολλο προληπτικής συντήρησης επιθεώρησης και καλής λειτουργίας επισκευαστικής συντήρησης, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή Ακολουθούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή, όσον αφορά τις ανοχές, τις ταχύτητες λειτουργίας, τις κατάλληλες κεφαλές Δεν υπερβαίνουμε τα όρια αντοχής σωλήνων και δοχείων Φυγόκεντροι υψηλών ταχυτήτων απαιτούν επίβλεψη κατά τη λειτουργία
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΣΕ ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΟΥΣ Κατά τη λειτουργία: Κλείνουμε και ασφαλίζουμε το κάλυμμα Προσέχουμε τα κέντρα βάρους κάθε ζεύγους σωλήνων να απέχουν ίση απόσταση από το κέντρο περιστροφής Αυξάνουμε την ταχύτητα σταδιακά. Αν σημειωθούν ενδείξεις μη φυσιολογικής λειτουργίας, διακόπτουμε αμέσως. Δεν υπερβαίνουμε τη μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα για κάθε κεφαλή. Σταματάμε τη φυγόκεντρο μηδενίζοντας την ταχύτητα και όχι κόβοντας το ρεύμα Δεν σταματάμε την κεφαλή με το χέρι ή με τριβή με κάποιο εργαλείο.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΣΕ ΔΙΑΒΡΩΣΗ Η διάβρωση είναι η κυριότερη αιτία καταστροφής των κεφαλών στις φυγόκεντρους. Γι αυτό: Ακολουθούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή για τον χειρισμό και τη συντήρηση των κεφαλών. Καθαρίζουμε την κεφαλή και τα αξεσουάρ και ελέγχουμε τακτικά για σημάδια διάβρωσης Υγρά που χύθηκαν, πρέπει να αφαιρούνται αμέσως.
Η πιο απλή συμβουλή στην αντιμετώπιση πιθανού κινδύνου από ηλεκτρικό ρεύμα είναι το κατέβασμα του διακόπτη ασφαλείας. Σας ευχαριστώ