ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014 2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες ΤΑΞΗ: Α Ενιαίου Λυκείου ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ:. ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: Τμήμα: Aρ.:. ΒΑΘΜΟΣ:.. Υπογραφή καθηγητή/τριας:. 50 20 ΟΔΗΓΙΕΣ Το εξεταστικό δοκίμιο βαθμολογείται με πενήντα (50) μονάδες. Να απαντήσετε και τα τρία μέρη Α, Β ΚΑΙ Γ ΤΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ. Να γράψετε τις απαντήσεις σας στο εξεταστικό δοκίμιο, στον κενό χώρο, μετά από κάθε ερώτηση. Δεν επιτρέπεται η χρήση σημειώσεων σε οποιαδήποτε μορφή. Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού ή διορθωτικής ταινίας. Να μελετήσετε με προσοχή την εκφώνηση των ερωτήσεων και να απαντήστε με σαφήνεια. Να γράφετε ΚΑΘΑΡΑ και ΕΥΑΝΑΓΝΩΣΤΑ. To εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από (7) σελίδες. ΔΕΝ ΘΑ ΔΟΘΟΥΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Ή ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΕΙΣ. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ 1
ΜΕΡΟΣ Α : Ερωτήσεις 1 2 Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις 1-2. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με 5 μονάδες ( σύνολο 10 μονάδες). Ερώτηση 1 Α. Να γράψετε το όνομα της χημικής ένωσης, που αναγράφεται στα πιο κάτω δοχεία:... Β. Να γράψετε, στην ετικέτα που βρίσκεται σε κάθε δοχείο, τον χημικό τύπο της χημικής ένωσης που περιέχεται στο κάθε δοχείο. Το όνομα της χημικής ένωσης δίνεται κάτω από κάθε δοχείο. (μον. 2x0,5) Θειικό οξύ νιτρικό ασβέστιο Γ. Να συμπληρώσετε στον πίνακα που ακολουθεί τους χημικούς τύπους των χημικών ενώσεων που σχηματίζονται: Al 3+ Κ + ΟH - PO 4 3-2
Ερώτηση 2 Δίνεται το χημικό στοιχείο 39 K. 19 Να συμπληρώσετε τις πληροφορίες που ζητούνται για το στοιχείο αυτό στον πιο κάτω πίνακα: (μον. 10x0,5) α) Ατομικός αριθμός β) Μαζικός αριθμός γ) Αριθμός πρωτονίων του ατόμου δ) Αριθμός ηλεκτρονίων του ατόμου ε) Αριθμός νετρονίων του ατόμου ζ) Ηλεκτρονική δομή του ατόμου η) Χαρακτηρισμός: μέταλλο ή αμέταλλο θ) Είδος ιόντος (ανιόν- κατιόν) που μπορεί να σχηματίσει ι) Ηλεκτρονική δομή του ιόντος που σχημάτισε κ) Αριθμός πρωτονίων του ιόντος MΕΡΟΣ Β : Ερωτήσεις 3 5 Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις 3-5. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με 10 μονάδες. (30 μονάδες) Ερώτηση 3 Σε μια λεκάνη και σε ένα ποτήρι ζέσεως που περιέχουν νερό, ρίχνουμε ένα κομματάκι νάτριο και σφαιρίδια ασβεστίου αντίστοιχα όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα. α) Να αναφέρετε δύο παρατηρήσεις που αναμένετε να κάνετε σε κάθε ένα από τα δύο δοχεία. Na/H 2 O : Ca/H 2 O : 3
β) Στο διάλυμα που προκύπτει στα πιο πάνω δοχεία προσθέτουμε λίγες σταγόνες διαλύματος φαινολοφθαλεΐνης. Να γράψετε την παρατήρησή σας και να την δικαιολογήσετε. (μον. 1) γ) Να αναφέρεται πειραματικό τρόπο ανίχνευσης του αερίου που παράγεται στα πιο πάνω δοχεία; (μον. 1).... δ) Να συμπληρώσετε τις χημικές αντιδράσεις που πραγματοποιούνται στα δύο δοχεία : Na + H 2 O... +... Ca + H 2 O... +... ε) Να ονομάσετε τα προϊόντα των πιο πάνω χημικών αντιδράσεων: (μον. 3x1) ζ) Να αναφέρετε δύο φυσικές ιδιότητες του νατρίου. (μον. 2x0,5) Ερώτηση 4 Α. Σε διάλυμα θειικού χαλκού προσθέτουμε μια καρφοβελόνα από σίδηρο. Μετά από λίγη ώρα η επιφάνεια της καρφοβελόνας καλύφτηκε από ένα κοκκινωπό στερεό. (μον. 4x1) α) Ποιο είναι το χρώμα του διαλύματος του θειικού χαλκού;. β) Ποια αλλαγή θα παρατηρήσουμε στο χρώμα του διαλύματος μετά από λίγη ώρα; γ) Στο σχηματισμό ποιας ουσίας οφείλεται η αλλαγή του χρώματος του διαλύματος;.... δ) Ποια ουσία είναι το κοκκινωπό στερεό;. 4
B. Στα πιο κάτω ποτήρια ζέσεως X, Ψ, Ζ και Ω που περιέχουν διαλύματα θειικών αλάτων, προστέθηκε μικρό κομμάτι μετάλλου. Χ Ψ Ζ Ω α) Να αναφέρετε, χωρίς να εξηγήσετε γιατί, σε ποια ποτήρια πραγματοποιείται χημική αντίδραση και σε ποια όχι. ποτήρι Χ : ποτήρι ψ : ποτήρι Ζ :. ποτήρι Ω : β) Να συμπληρώσετε μόνο τις χημικές αντιδράσεις που πραγματοποιούνται. (μον. 4x1) Mg + CuSO 4.. Zn + MgSO 4.. Cu + ZnSO 4 Zn + CuSO 4.. Ερώτηση 5 Σας δίνεται ο περιοδικός πίνακας χωρίς τα χημικά στοιχεία. 5
Να τοποθετήσετε στον πιο πάνω κενό περιοδικό πίνακα τα χημικά στοιχεία με τα σύμβολα τους αν γνωρίζετε ότι: (μον. 10x1) Το φθόριο είναι το πρώτο αλογόνο. Ο φωσφόρος έχει ατομικό αριθμό 15. Το άζωτο βρίσκεται στην ίδια ομάδα με τον φωσφόρο και έχει τις ίδιες στιβάδες με το φθόριο. Το κάλιο έχει ηλεκτρονική δομή: 2.8.8.1 Το θείο βρίσκεται στη τρίτη περίοδο και μετατρέπεται σε ανιόν 2-. Το ασβέστιο ανήκει στις αλκαλικές γαίες και βρίσκεται στην ίδια περίοδο με το κάλιο. Το νάτριο έχει φορτίο 1+ και έχει μια στιβάδα λιγότερη από το κάλιο. Ο άνθρακας βρίσκεται στην ίδια περίοδο με το άζωτο και έχει ένα ηλεκτρόνιο λιγότερο από το άτομο του αζώτου. Το οξυγόνο σχηματίζει με το κάλιο την ένωση K 2 O και είναι το πρώτο στην ομάδα του. Το χλώριο σχηματίζει έναν απλό ομοιοπολικό δεσμό με το υδρογόνο και είναι στην ίδια περίοδο με το νάτριο. ΜΕΡΟΣ Γ : Ερώτηση 6 Να απαντήσετε στην ερώτηση 6. Η ορθή απάντηση βαθμολογείται με 10 μονάδες. Ερώτηση 6 A. Στον πιο κάτω πίνακα δίνονται πληροφορίες που αφορούν τις φυσικές ιδιότητες τριών ενώσεων Κ, Λ και Μ. Ουσία Διαλυτότητα στο νερό Διαλυτότητα στο πετρέλαιο Σημείο τήξης C Κ 82 Λ 801 Μ -219 όπου διαλύεται όπου δεν διαλύεται Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις πιο πάνω ενώσεις ως ιοντική, ομοιοπολική πολική ή ομοιοπολική απολική. (μον. 3x1) Κ... Λ... Μ... 6
Β. Τα ιόντα Χ 3+ και Ψ - έχουν τον ίδιο αριθμό ηλεκτρονίων με το άτομο Ω που έχει ατομικό αριθμό 10. Να υπολογιστούν οι ατομικοί αριθμοί των στοιχείων Χ και Ψ (χωρίς επεξήγηση). (μον.2x1) Ατομικός αριθμός Χ:.. Ατομικός αριθμός Ψ:. Γ. Να σχεδιάσετε με τα σύμβολα Lewis τον σχηματισμό του δεσμού μεταξύ των στοιχείων και να αναφέρεται το είδος του δεσμού. (μον. 2,5x2) α) 19K με 16S Είδος δεσμού :. β) 7Ν με 1Η Είδος δεσμού : ΤΕΛΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ 7