ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΝΟΤΙΑ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΑ ΚΛΙΤΥΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ Project ΑΝΝΑ ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΙΑ ΑΡΓΥΡΙΟΥ ΤΑΒΙΘΑ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΝΟΤΙΑ ΠΛΑΓΙΑ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
ΝΟΤΙΑ ΚΛΙΤΥΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ Η νότια πλαγιά της Ακρόπολης των Αθηνών είναι η φωτεινή πλευρά της. Κατοικήθηκε από τους νεολιθικούς χρόνους και λόγω της μορφολογίας του εδάφους και της ύπαρξης πηγών με πόσιμο νερό, αποτέλεσε πόλο έλξης για τους κατοίκους της Αθήνας. ΤΟ ΩΔΕΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ είναι το ανατολικότερο από τα μνημεία. Κατασκευάστηκε στα μέσα του 5ου αιώνα π.χ., σε σχέδιο που βασιζόταν στη σκηνή του Ξέρξη. Ήταν το μεγαλύτερο στεγασμένο κτίριο της αρχαιότητας. Καταστράφηκε το 86 π.χ., ξαναχτίστηκε το 61π.Χ., για να καταστραφεί και πάλι. ΟΔΟΣ ΤΡΙΠΟΔΩΝ που ξεκινούσε από το Πρυτανείο και κατέληγε στο ιερό του Διονύσου. Πλαισιωνόταν από μνημεία που είχαν κτιστεί για να δεχθούν τους χάλκινους τρίποδες, που έλαβαν ως έπαθλα οι νικητές χορηγοί στους δραματικούς αγώνες που οργάνωνε η πολιτεία. Το μνημείο που έχει διατηρηθεί σχεδόν ολόκληρο είναι το πασίγνωστο Μνημείο του Λυσικράτη, από τα ωραιότερα της Ελλάδας.
ΤΟ ΙΕΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ Το μεγαλύτερο μέρος του ανατολικού του τμήματος της νότιας πλαγιάς της Ακρόπολης καταλαμβανόταν από το Ιερό του Διονύσου.Ο παλαιότερος από τους δύο ναούς του ιερού ανήκει στο δεύτερο μισό του 6ου π.χ. αιώνα. Λίγα μέτρα νοτιότερα, αντίκρυ ακριβώς από τη σημερινή είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, είναι τα θεμέλια ενός νεότερου ναού του 4ου π.χ. αιώνα. Ο ναός ήταν δωρικού ρυθμού με δύο κίονες στην πρόσοψή του. Για την τέλεση λατρευτικών δρώμενων προς τιμή του θεού υπήρχε ένας κυκλικός χώρος.
Η δόξα πάντως του Ιερού του Διονύσου Ελευθερέως προέρχεται από το θέατρό,του οποίου τα ερείπια σώζονται λίγα μέτρα βορειότερα. Θεωρείται το αρχαιότερο θέατρο στον κόσμο. Αρχικά το θέατρο είχε ξύλινα καθίσματα και σκηνή. Στο κέντρο υπήρχε μια ορθογώνια ορχήστρα γύρω από τη θυμέλη, το βωμό του θεού.
Έπειτα, ξαναχτίστηκε με πωρόλιθο και ήταν στη μορφή που έχει σήμερα. Είχε 78 σειρές καθισμάτων με την πρώτη σειρά, αποτελούμενη από 67 καθίσματα, να είναι για τους ιερείς και τις υψηλές προσωπικότητες. Στο κέντρο ήταν ο θρόνος του ιερέα του Διονύσου. Το προσκήνιο ήταν μέρος της ημικυκλικής ορχήστρας και η σκηνή ήταν διώροφη.
Το 67 μ.χ. η σκηνή και η ορχήστρα πήραν τη ρωμαϊκή μορφή που διατηρείται ως σήμερα.το θέατρο έχει χωρητικότητα 17.000 θεατών και όταν γέμιζε μπορούσε να χωρέσει 30.000 θεατές. Με την ίδρυση του θεάτρου, σύντομα καθιερώθηκαν τα Μεγάλα και Μικρά Διονύσια. Είχαν σχέση με τις περιπέτειες του θεού και υπήρχαν χοροί και αυτοσχέδια αγροτικά τραγούδια, γνωστά ως διθύραμβοι.
ΑΛΛΑ ΜΝΗΜΕΙΑ Το Μνημείο του Θρασύλλου Το Μνημείο του Νικίου Η Στοά Ευμένους Το Ασκληπιείο Το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού Μνημεία στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου
ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ Ο Ασκληπιός ήταν ο θεός θεραπευτής, από τους νεότερους σχετικά θεούς της ελληνικής μυθολογίας. Τα ιερά του Ασκληπιού όπου κατέφευγαν οι άρρωστοι για να ζητήσουν από το θεό να τους υποδείξει τρόπο θεραπείας, τα έλεγαν Ασκληπιεία. Στην Αθήνα βρισκόταν μεταξύ του Διονυσιακού θεάτρου και του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού.
ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Ο ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ
Το ιερό του Ασκληπιού ιδρύθηκε στην Αθήνα με πρωτοβουλία κάποιου Τηλέμαχου από τις Αχαρνές το 420 / 419π.Χ., δηλαδή στα χρόνια του πελοποννησιακού πολέμου. Η λατρεία του Ασκληπιού από την Επίδαυρο ήλθε στην Αττική με πρώτο σταθμό στη Ζέα του Πειραιά και με ιδιαίτερη υποδοχή από τον τραγικό ποιητή Σοφοκλή.
Το κτιριακό συγκρότημα περιλαμβάνει ένα ναό με το βωμό, τρεις στοές και περικλείεται στα νότια και δυτικά από περίβολο με πρόπυλο. Το Ασκληπιείο υπέστη ζημιές το 86 π.χ., και το 267 μ.χ., αλλά ξαναχτίστηκε αμέσως. Πρέπει να καταστράφηκε ολοσχερώς στις αρχές του 6ου μ.χ. αιώνα, οπότε αναγέρθηκε στα ερείπιά του, μια τρίκλιτη βασιλική αφιερωμένη στους Αγίους Αναργύρους,τους χριστιανούς προστάτες της υγείας. Ο ναός αυτός χτίστηκε με το οικοδομικό υλικό του Ασκληπιείου, ενώ το νερό της πηγής χρησιμοποιήθηκε ως αγίασμα. Εντός της σπηλιάς κτίστηκε μικρή εκκλησία αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή.
Μετά την κατάληψη της Αθήνας από τους Τούρκους το 1457,ο χώρος εγκαταλείφθηκε οριστικά. Αποκαλύφθηκε από τον Στέφανο Κουμανούδη το 1876-1877. Η μεγάλη στοά στο ανατολικό τμήμα του Ιερού ήταν διώροφη, είχε εξωτερική κιονοστοιχία δωρικού ρυθμού, από 17 κίονες, και μια εσωτερική από κίονες ιωνικού ρυθμού. Περιελάμβανε στα ανατολικά μικρό αψιδωτό θάλαμο λαξευμένο στον βράχο, από όπου ανάβλυζε νερό. Στο δυτικό τμήμα του κτιρίου, ένα τετράγωνο δωμάτιο στέγαζε ένα βαθύ κυκλικό λάκκο. Η στοά λειτουργούσε ως «εγκοιμητήριο», λεγόταν και άβατο,δηλαδή ως χώρος που κοιμούνταν οι ασθενείς. Ο τοίχος που είναι σήμερα ορατός αποτελεί τον νότιο τοίχο της βορείου κλιτύος της βασιλικής.
ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ
Νότια της δωρικής στοάς βρίσκεται ο ναός και ο βωμός του Ασκληπιού, οι οποίοι κτίσθηκαν στα τέλη του 5ου αιώνα π.χ. Τα θεμέλια που σήμερα είναι ορατά χρονολογούνται στους ρωμαϊκούς χρόνους. Στο δυτικό τμήμα του Ασκληπιείου υπάρχουν τα δωμάτια, γνωστά ως καταγώγια, που περιλάμβαναν περιμετρικά στους τοίχους ανάκλιντρα. Χρησίμευαν ως χώρος για τη σίτιση των ιερέων ή των ασθενών. Ο χώρος του Ασκληπιείου διαμορφώθηκε το 1962-1963 από το Νικόλαο Πλάτωνα, έφορο Ακροπόλεως. Σήμερα η Επιτροπή Ιερού Διονύσου Ασκληπιείου πραγματοποιεί εργασίες μερικής αναστύλωσης της δωρικής στοάς και του ναού του Ασκληπιού για διδακτικούς λόγους.
Το δυτικό τμήμα της δωρικής στοάς πριν την αναστήλωση
ΤΟ ΑΣΚΗΠΙΕΙΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΩΡΙΚΗΣ ΣΤΟΑΣ
ΤΟ ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ Το δυτικό άκρο της νότιας πλαγιάς της Ακρόπολης κυριαρχείται από τα επιβλητικά ερείπια του Ωδείου, που ο Ηρώδης ο Αττικός έχτισε μετά το 160 μ.χ., αμέσως μετά τον ξαφνικό θάνατο της γυναίκας του Ρηγίλλης. Ο Ηρώδης Αττικός υπήρξε ο πιο φημισμένος και ο πιο γνωστός εκπρόσωπος των σοφιστών της εποχής του. Γεννήθηκε και πέθανε στον Μαραθώνα ( 101-177 μ.χ. ). Ο πλούτος του έγινε μέσο ευεργεσίας των συνανθρώπων του. Ως ευεργέτης ξεπέρασε τους ηγεμόνες όλου του αρχαίου κόσμου.
ΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ
Η ανάγκη της ανέγερσης του Ωδείου προέκυψε μετά την κατάρρευση του Ωδείου που είχε κτισθεί στο κέντρο της αρχαίας Αγοράς, από τον στρατηγό του Αυγούστου, τον Αγρίππα περί το 15 π.χ., και εκείνο σε αντικατάσταση του ακόμα παλαιότερου Ωδείου του Περικλή που είχε πυρπολήσει ο Σύλλας το 85 π.χ. Αλλά και το Ωδείο του Ηρώδη δε λειτούργησε παρά μόνο για 105 χρόνια. Το 267 μ.χ., έκαναν επιδρομή στην Αθήνα οι από Σουηδία βάρβαροι Έρουλοι, οι οποίοι κατέστρεψαν τότε πολλά μνημειώδη κτίρια.
ΒΟΡΕΙΑ ΚΛΙΤΥΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ Τα πρώτα δείγματα χρήσης του χώρου της βόρειας πλαγιάς της Ακρόπολης ανάγονται στην ύστερη νεολιθική περίοδο ( 3500-3000 π.χ. ). Ιδιαίτερη ακμή παρατηρείται κατά την ύστερη ελλαδική περίοδο, από τον 15ο ως τον πρώιμο 14ο αιώνα π.χ. Στο δεύτερο μισό του 13ου π.χ. αιώνα τειχίζεται για πρώτη φορά ο βράχος με την ανέγερση του Πελασγικού τείχους. Τα σπήλαια που βρίσκονται σε χρήση είναι του Απόλλωνα και ανατολικά αυτού, το σπήλαιο του Διός, το ανατολικότερο σπήλαιο ήταν αφιερωμένο στον Πάνα, του οποίου η λατρεία καθιερώθηκε στην Αθήνα από το 490 π.χ., μετά τη μάχη του Μαραθώνα. Την ίδια περίοδο έχουμε το Ιερό της Αφροδίτης και του Έρωτα, κάτω από τη βορειοανατολική γωνία του Ερεχθείου.