Αλλαγή συμπεριφοράς των χρηστών εκπαιδευτικών κτιρίων Μαρίνα Λάσκαρη Ομάδα Μελετών Κτιριακού Περιβάλλοντος ΕΚΠΑ
Ενεργειακή συμπεριφορά Πολύπλοκο φαινόμενο. Επηρεάζεται από εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες. εσωτερικοί Αντιλήψεις Αξίες Συνήθειες Γνώσεις Προσωπικοί (άγραφοι) κανόνες εξωτερικοί Οικονομικά κίνητρα Πρακτικοί περιορισμοί Κοινωνικές νόρμες
Τύποι ενεργειακής συμπεριφοράς Αγορές Επιλογή συσκευών ή συστημάτων Σχετικά χρονοβόρα διαδικασία Υψηλό κόστος Γίνεται μία φορά Συντήρηση Συντήρηση συσκευών/συστημάτων για καλύτερη απόδοση Μεσαίο ή χαμηλό κόστος Μικρή επαναληψιμότητα Χρήση Συχνότητα, διάρκεια, ένταση χρήσης συσκευών/συστημάτων Χαμηλό ή μηδενικό κόστους Μεγάλη επαναληψιμότητα
Αλλαγή στην ενεργειακή συμπεριφορά Πρόθεση για αλλαγή μίας συμπεριφοράς: Κόστος Άνεση/Ευκολία Αντίκτυπο στην προσωπική εικόνα Αβεβαιότητα αποτελέσματος Μέσα και ικανότητες Απουσία εμποδίων Εδραίωση της αλλαγής: Συναισθηματική αντίδραση Κοινωνική αντίδραση Οικονομικό όφελος
Υπόθεση Ασυνέχειας Συνηθειών Υπόθεση Ασυνέχειας Συνηθειών είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουμε φιλο-περιβαλλοντικές συνήθειες όταν αλλάζουν οι συνθήκες ζωής μας (π.χ. φοιτητής που μετακομίζει από το σπίτι του σε φοιτητική εστία)
Προγράμματα αλλαγής ενεργειακής συμπεριφοράς Γενική Ενημέρωση Συνέπειες στο περιβάλλον Τρόποι εξοικονόμησης Μετρήσεις και ανατροφοδότηση Έμμεση (π.χ. ετεροχρονισμένα) Άμεση (π.χ. οθόνη ενεργειακής παρακολούθησης) Κοινωνικό marketing Εντοπισμός και άρση των εμποδίων στην αλλαγή συμπεριφοράς
Το πρόγραμμα SAVES Στοχεύει στην ενημέρωση των φοιτητών και εξοικονόμηση ενέργειας μέσα από την υιοθέτηση απλών καθημερινών συνηθειών Στο τέλος της ακαδημαϊκής χρονιάς ένα κτίριο φοιτητικής εστίας από κάθε πανεπιστήμιο που συμμετέχει αναδεικνύεται σε νικητή NUS: National Union of Students Ερευνητικό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ. 5 χώρες 17 πανεπιστήμια 25,000 φοιτητές
Γιατί σε φοιτητικές εστίες μόνο; Υπόθεση Ασυνέχειας Συνηθειών Οι οικότροφοι των φοιτητικών εστιών πληρώνουν σταθερό ενοίκιο έλλειψη βασικού κινήτρου για εξοικονόμηση ενέργειας Απλές ενέργειες όπως σβήσιμο των φώτων και των stand-by συσκευών, μπορούν αθροιστικά να επιφέρουν μεγάλη εξοικονόμηση
Προωθούμενες ενέργειες εξοικονόμησης Φοράω πιο ζεστά ρουχά!
Σβήνω τα φώτα και τις συσκευές!
Μαγειρεύω με το καπάκι κλειστό!
Ζεσταίνω μόνο την απαραίτητη ποσότητα νερού!
Προσέγγιση Ενημέρωση και βραβεία ως κίνητρα Νικητές σε τοπικό αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο Ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα, την κοινωνικότητα, τον ανταγωνισμό αλλά και την συνεργασία
Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι ενθαρρυντικά 4,4% εξοικονόμηση την 1 η χρονιά υλοποίησης του >4,000 φοιτητές (16%) γράφτηκαν επίσημα στην εκστρατεία >100 φοιτητές συμμετείχαν ως student ambassadors 200 φωτογραφίες από τους διαγωνισμούς φωτογραφίας 2,000 συμμετοχές στα climate quizzes Θετική ανταπόκριση
Το πρόγραμμα Green Impact Ενθάρρυνση της φιλοπεριβαλλοντικής συμπεριφοράς από τους χρήστες σχολικών κτιρίων (μαθητές και προσωπικό). Προωθούνται απλά και πρακτικά μέτρα για βελτίωση της αειφορίας του σχολείου. Ενέργεια Μεταφορές Κατανάλωση και Ανακύκλωση Εφοδιασμός και Προμήθεια Ενημέρωση και Επικοινωνία Νερό Βιοποικιλότητα και τοπική κοινωνία Υγεία και ευημερία www.green-impact.org.uk Σχεδιασμός και διαχείριση
Κριτήρια αξιολόγησης Σχετικά με τους 3 πυλώνες της αειφορίας (περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία) Προσαρμοσμένα/εκφρασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να συμπληρώνουν ευρύτερους στόχους και πολιτικές των σχολείων Κάποια είναι συγκεκριμένα ενώ άλλα είναι πιο γενικά προσφέροντας ευελιξία στον τρόπο προσέγγισης τους
Το μοντέλο του Green Impact Το πρόγραμμα βασίζεται στην αρχή της συνεχούς εξέλιξης Κάθε χρόνο προστίθενται καινούρια κριτήρια ή και στοιχεία στο πρόγραμμα 1.Προγραμματι σμός και σχεδιασμός του toolkit 6.Feedback και αξιολόγηση 2.Στήριξη και επικοινωνία 2 χρόνια 5.Βράβευση 3.Εύρεση άλλων σχολειών και υλοποίηση 4.Υποβολή των toolkits και αξιολόγηση
Προγραμματισμός και Σχεδιασμός του Εργαλείου Παρακολούθησης Πραγματοποίηση συναντήσεων Γνωριμία με τους εμπλεκόμενους φορείς* Θέσιμο στόχων Σχεδιασμός του προγράμματος (κριτήρια αξιολόγησης, παρακολούθηση της προόδου κλπ) NUS Προαπαιτούμενα εμπλεκομένων φορέων Ορθές και λανθασμένες πρακτικές των σχολείων δοκιμαστικό εργαλείο Γνώση και εμπειρία από τη συνεργασία με άλλα σχολεία *διευθυντές, δάσκαλοι με αρμοδιότητες ή ενδιαφέρον για περιβαλλοντικά θέματα, μαθητικά συμβούλια, δήμος κ.α.
Προγραμματισμός και Σχεδιασμός του Online Eργαλείου δοκιμαστικό εργαλείο έγκριση από τα σχολεία online εργαλείο 1-2 πιλοτικά τελικό online εργαλείο
Υλοποίηση Ερωτηματολόγιο που θα καταγράφει τις αρχικές γνώσεις και αντιλήψεις των συμμετεχόντων (αρχή της 1 ης χρονιάς υλοποίησης) σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση της επίδρασης του προγράμματος Εκπαιδεύση «Βοηθών του Έργου» = μαθητές που θα βοηθήσουν στην υλοποίηση του έργου Για το πρόγραμμα ενθουσιασμός, διαφορετική αντίληψη και ικανότητες, ευκολία για το εκπαιδευτικό και άλλο προσωπικό Για τους μαθητές προσωπική εξέλιξη (ανάπτυξη δεξιοτήτων, ευκαιρίες για μάθηση και έρευνα, συνεργασία, εθελοντισμός)
Στήριξη και επικοινωνία Είναι σημαντικό τα σχολεία να αισθάνονται ότι έχουν επαρκή στήριξη Εμπλεκόμενοι φορείς Συχνές συναντήσεις για να εξασφαλιστεί η ομαλή και πετυχημένη υλοποίηση του έργου NUS Σεμινάρια, εργαλεία και βοηθήματα για ομαλότερη υλοποίηση του έργου Green Impact branding για προβολή και επικοινωνία του έργου Στήριξη και εκπαίδευση των «Βοηθών του Έργου»
Αξιολόγηση των σχολείων Κάθε σχολείο υποβάλλει το εργαλείο με τα επιτεύγματα του για αξιολόγηση στο τέλος της σχολικής χρονιάς Η αξιολόγηση γίνεται από μια ομάδα μαθητών και από μέλη του NUS
Βράβευση - Green Impact awards event 3 νικητήρια σχολεία: Χρυσό, ασημένιο και χάλκινο βραβείο Digital logo για χρήση στην ιστοσελίδα τους Πιστοποιητικό συμμετοχής σε όλους τους συμμετέχοντες μαθητές Πιστοποιητικό συμμετόχης σε όλα τα συμμετέχοντα σχολεία Ειδικά βραβεία σε ανθρώπους, ιδέες και καινοτομίες που προτείνονται από τους ίδιους τους συμμετέχοντες
Feedback και αξιολόγηση Κάθε σχολείο λαμβάνει: 1. Μια εμπιστευτική μελέτη αξιολόγησης Επιτεύγματα Απόδοση σε σύγκριση με τα υπόλοιπα σχολεία Προτάσεις βελτίωσης 2. Έκθεση με τα επιτεύγματα του προγράμματος σε επίπεδο Δήμου NUS Κάθε σχολείο αξιολογεί το πρόγραμμα. Μετά την αξιολόγηση τα εργαλεία τροποποιούνται/βελτιώνονται όπου χρειάζεται.
Εύρεση άλλων σχολειών για την υλοποίηση Πρόσκληση σε άλλα σχολεία του Δήμου Από το Δήμο Από κάποιο σχολείο Από κάποιο δίκτυο για σχολεία Κίνητρα για συμμετοχή: Ενίσχυση της γνώσης και της αντίληψης των συμμετεχόντων για την αειφορία Βελτίωση περιβαλλοντικού προφίλ του σχολείου Βραβεία ή χορηγίες Εξοικονόμηση χρημάτων Περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη
Κόστος Μη κερδοσκοπικός χαρακτηράς! Το ακριβές κόστος για το NUS εξαρτάται από: Ρόλοι και αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων φορέων Συμμετοχή «Βοηθών του Έργου» Κλίμακα υλοποίησης κλπ. ~15240 ευρώ +ΦΠΑ για το πλήρες πρόγραμμα των 2 χρόνων ~7620 ευρώ +ΦΠΑ ~5080 ευρώ +ΦΠΑ ~1905 ευρώ +ΦΠΑ
Ευχαριστούμε! Μαρίνα Λάσκαρη mlaskari@phys.uoa.gr 210-7276849 www.saves-project.eu