Η αξιολόγηση του μαθητή: προβλήματα και σύγχρονες τάσεις. Νίκος Χανιωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε. - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η αξιολόγηση του μαθητή: προβλήματα και σύγχρονες τάσεις. Νίκος Χανιωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε. - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας"

Μίνως Τέρις Αντωνιάδης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η αξιολόγηση του μαθητή: προβλήματα και σύγχρονες τάσεις Νίκος Χανιωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε. - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

2 Από την αρχή της καταγωγής στην αρχή της επίδοσης Δάσκαλος: -Για να είναι δίκαιη η εξέταση, θα ισχύσει για όλους το ίδιο: ανεβείτε τώρα στο δέντρο!

3 Οι βαθμοί ως κίνητρο μάθησης Κίνητρα μάθησης για τους μαθητές Ανταμοιβή για τους καλούς μαθητές Κατάργηση βαθμών θα σήμαινε πτώση του επιπέδου!

4 Κριτήρια αξιολόγησης; Ερώτηση σε φοιτητές/τριες Ο Αποστόλης είναι μαθητής Β τάξης. Είχε να κάνει οκτώ (8) προσθέσεις διψήφιων αριθμών και έλυσε σωστά τις τέσσερις (4). Η επίδοση του είναι καλή, κακή ή μέτρια και γιατί;

5 Κακή: 1 Καλή: 10 Μέτρια: 21 Μέτρια: 15 (υπό όρους) Δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την επίδοση : 18

8 Είδη αξιολόγησης: Αρχική ή διαγνωστική αξιολόγηση (εντοπισμός προϋποθέσεων μάθησης για την επίτευξη των στόχων) Διαμορφωτική αξιολόγηση (όχι διαχωρισμός των μαθητών αλλά συνεχής ανατροφοδότηση) Τελική αξιολόγηση (συνολική αποτίμηση αποτελέσματος, επιλογή) Με την αξιολόγηση δεν τελειώνουμε αλλά «ξεκινάμε» το έργο μας

9 Στον γερμανόφωνο χώρο: Περιγραφική αξιολόγηση Στον αγγλοσαξονικό χώρο: Portfolio (φάκελος του μαθητή)

10 Περιγραφική αξιολόγηση Αξιολόγηση με στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή Αξιολόγηση όχι μόνο του τελικού αποτελέσματος (προϊόντος) αλλά και της προσπάθειας και της εξελικτικής πορείας μάθησης (διαμορφωτική αξιολόγηση) Αξιολόγηση με έμφαση στις αμιγώς παιδαγωγικές λειτουργίες: Ανατροφοδότηση μαθητή Ανατροφοδότηση δασκάλας Ενημέρωση γονέων

11 Αρχές και σκοποί της περιγραφικής αξιολόγησης ) Διατήρηση και ενίσχυση της ετοιμότητας μάθησης: Ατομική ενθάρρυνση και καθοδήγηση Αξιολόγηση με βάση την ατομική πρόοδο του μαθητή (ατομικό κριτήριο) και τους προκαθορισμένους στόχους (νόρμα κριτηρίου)

12 Περιγραφική αξιολόγηση

13 Ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή Κοινωνικός τομέας: ικανότητα επαφών και σύναψης σχέσεων, ικανότητα συνεργασίας, ικανότητα άσκησης κριτικής στους άλλους, συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων ικανότητα αποφυγής/επίλυσης συγκρούσεων αντιμετώπιση μαθητών με προβλήματα κ.ά

14 Συμμετοχικός τομέας ενδιαφέρον/ προσφορά ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης/ επιμονή εμπιστοσύνη στις ικανότητές του δημιουργικότητα αυτονομία στην εργασία του έκφραση επιθυμιών και ιδεών προσανατολισμός σε αξίες ανάληψη πρωτοβουλιών ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, κλίσεις

15 Παιδαγωγικό ημερολόγιο: Καταγράφουμε σε ελεύθερη μορφή: τρόπους συμπεριφοράς του μαθητή σκέψεις, απόψεις και προτάσεις της δασκάλας (για την εξέλιξη της τάξης ως σύνολο και του κάθε μαθητή χωριστά) δεδομένα παρατηρήσεων επιδόσεις ανά μάθημα αποτελέσματα εξετάσεων συστάσεις άλλων δασκάλων μέτρα υποστήριξης του μαθητή ημέρα και ώρα, αιτία και πορεία μιας συγκεκριμένης κατάστασης

16 Η περιγραφική έκθεση Επίσημη, γραπτή, περιεκτική, περιγραφική μορφή ανατροφοδότησης και ενημέρωσης για μαθητές και γονείς Δίνεται στο τέλος του σχολικού έτους ή δυο φορές κατά τη διάρκειά του Γραμμένη σε ελεύθερη μορφή απευθύνεται είτε στους γονείς, είτε στον ίδιο τον μαθητή Περιγράφει τις επιδόσεις ανά μάθημα Περιγράφει αδυναμίες και ικανότητες στον κοινωνικό και συμμετοχικό τομέα

17 Κριτική (1) «Τα παιδιά δεν μαθαίνουν χωρίς βαθμούς» «Γονείς και μαθητές θέλουν τους βαθμούς» «Τα λόγια μπορούν να πληγώσουν περισσότερο από ό,τι ένας βαθμός» Οι δάσκαλοι/ες είναι πολύ περισσότερο εκτεθειμένοι από ό,τι στην αριθμητική βαθμολογία «Η περιγραφική αξιολόγηση απαιτεί κόπο και χρόνο από τη δασκάλα» Και στην αξιολόγηση χωρίς βαθμούς εμπεριέχονται οι πηγές λαθών και αδυναμιών που επηρεάζουν την αριθμητική βαθμολογία Κίνδυνος φορμαλισμού - στερεότυπες εκφράσεις - κοινωνικές συγκρίσεις

23 PORTFOLIO

24 Αυθεντική αξιολόγηση (Authentic evaluation) Αξιολόγηση της ικανότητας του μαθητή να λύνει προβλήματα να εκτελεί εργασίες να εφαρμόζει γνώσεις και δεξιότητες που μοιάζουν με αυθεντικές καταστάσεις, ώστε: να δείξει ότι γνωρίζει, ότι έχει κατανοήσει και μπορεί να εφαρμόσει αυτό που έχει διδαχτεί

25 Περιεχόμενα του Portfolio Γραπτές εργασίες, αποτελέσματα εξετάσεων, ορθογραφίες, επιστολές, σχέδια εργασίας, καταγραφές από μαθησιακές εμπειρίες στο σπίτι, βιβλία ή άρθρα εφημερίδων και περιοδικών που διάβασε, παραστάσεις που είδε, γεγονότα που παρατήρησε, συνεντεύξεις που πήρε, καλλιτεχνικές δημιουργίες, φωτογραφίες, βραβεία, CDs, DVDs, χάρτες.. Κανένας φάκελος δεν είναι ίδιος με τον άλλον

26 Σκοποί Έμφαση στην εκτέλεση και εφαρμογή παρά στις γνώσεις Τεκμηρίωση της ανάπτυξης του μαθητή σε βάθος χρόνου Αυτοαξιολόγηση: Δυνατότητα επιλογής και διατύπωσης παρατηρήσεων, κρίσεων, ερμηνειών.. Ανάδειξη ενδιαφερόντων και δεξιοτήτων των μαθητών.

27 Μορφή του Portfolio Ντοσιέ με έλασμα Πτυσσόμενος φάκελος τύπου ακορντεόν Κιβώτιο ή κουτί Τσάντα Χώρος σε κάποιο ράφι Συνδυασμός των παραπάνω ανάλογα με το σκοπό που υπηρετεί

28 Πρόσβαση στο Portfolio εντός της τάξης ή και σε κάποιο άλλο χώρο προσιτό στο μαθητή προσβάσιμο από τους γονείς δεν είναι προσπελάσιμο σε συμμαθητές (εκτός αν το εγκρίνει ο κάτοχός του) Ηλεκτρονικό Portfolio: αποθήκευση σε υπολογιστή ή CD-ROM

29 Ο ρόλος του δασκάλου ως αξιολογητή Βοηθός, διευκολυντής, σύμβουλος, υποστηρικτής, μέντορας, συνερευνητής

30 Οργάνωση και περιεχόμενα του Portfolio (1) Ονοματεπώνυμο Πίνακας περιεχομένων (τίτλος ή περίληψη της εργασίας) Κατάλογος γενικών σκοπών : Για κάθε σκοπό ο μαθητής καταγράφει τα δείγματα εργασίας που αντιστοιχούν σε αυτόν.

31 Ταξινόμηση κατά: Γνωστικά αντικείμενα Στόχους Θέματα Χρονολογική σειρά Συναντήσεις με το παιδί για την ανασκόπηση του φακέλου (κάθε μήνα)

32 Οργάνωση και περιεχόμενα του Portfolio Κλίμακες ελέγχου (Checklist) ή ημερολόγιο Εργασίες των μαθητών (αρχικές, ημιτελείς και τελειωμένες εργασίες). Αποτελέσματα τυπικών αξιολογήσεων Αυτοαξιολόγησεις μαθητών Λόγοι επιλογής κάθε εργασίας σύνδεση με σκοπούς Σχόλια εκπαιδευτικού μαθητών γονέων

33 Πλεονεκτήματα (1) Η συμμετοχή των μαθητών στην αξιολόγηση της προόδου τους Ενεργητικότερη συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία μάθησης. Οι μαθητές επιλέγουν ποια εργασία θα εκτελέσουν.. Εξατομίκευση διδακτικών σκοπών και φακέλων Βελτίωση της πληροφόρησης και ενημέρωσης των εμπλεκομένων Δυνατότητα αξιολόγησης ευρείας έκτασης νοητικών ικανοτήτων λόγω της ποικιλίας των θεμάτων Αναδεικνύει ατομικές ανάγκες, ικανότητες και ενδιαφέροντα του μαθητή Ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή.

34 Μειονεκτήματα (1) Έλλειψη αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας: αδυναμία συγκρίσεων των μαθητικών επιδόσεων (π.χ. μεταξύ σχολικών μονάδων ή εκπαιδευτικών περιφερειών) Στόχος είναι η απομάκρυνση από τη χρήση ενός αριθμού ή γράμματος για την διαπίστωση της προόδου: ποιοτική (άρα υποκειμενική) αξιολόγηση Υπερτονισμός των θετικών σημείων του μαθητή. Οι μαθητές συνηθίζουν να επιλέγουν δείγματα εργασίας χωρίς λάθη Αμφιβολίες για τη γνησιότητα της εργασίας του μαθητή (σε ομάδες, ή σε κατ οίκον εργασίες).

35 Ερευνητικά δεδομένα (1) Απαιτήσεις χρόνου και κόπου από τους εκπαιδευτικούς, αλλά και κόστους (αναπαραγωγή υλικού, χώρου αποθήκευσης, επιμόρφωση εκπαιδευτικών). Οι περιοδικές ανασκοπήσεις και η αξιολόγηση του φακέλου απαιτούν πολύ χρόνο. Οι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να καλύψουν την διδακτέα ύλη να βρουν κατάλληλες εργασίες

36 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!

38 Ερευνητικά δεδομένα (3) Ελάττωση της εξάρτησης από το διδακτικό εγχειρίδιο Καλύτερη εκτίμηση των ικανοτήτων των μαθητών Ανάγκη επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών

39 Επικοινωνία Δασκάλου (Δ) Μαθητή (Μ) «Αδύνατοι» «Καλοί» μαθητές μαθητές Μ. απαντάει σωστά Δ. επιβραβεύει 5,88 12,08 Μ. απαντάει λάθος Δ. αποδοκιμάζει 18,77 6,46 Μ. απαντάει λάθος Δ. βοηθάει 11,52 27,04 Μ. απαντάει Δ. δεν αντιδράει (ούτε έπαινος ούτε ψόγος) 14,75 3,33 Μ. δυσκολεύεται να καταλάβει την ερώτηση Δ. επαναλαμβάνει 38,37 67,05

Σχετικά έγγραφα

Περιγραφική αξιολόγηση. Βασικά χαρακτηριστικά πλεονεκτήματα- προβλήματα στην εφαρμογή Δρ Δημήτριος Γκότζος

Περιγραφική αξιολόγηση. Βασικά χαρακτηριστικά πλεονεκτήματα- προβλήματα στην εφαρμογή Δρ Δημήτριος Γκότζος Ορισμός Ποιοτική έκφραση της επίδοσης του μαθητή, αλλά και της διαδικασίας της μάθησης που ακολούθησε