RG Κατευθυντήριες Oδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας 2000-2006 GRI Version 3.0
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος Βιώσιμη ανάπτυξη και αναγκαιότητα για διαφάνεια Εισαγωγή Επισκόπηση της έκδοσης απολογισμού βιωσιμότητας Ο σκοπός της έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας 9 Προσανατολισμός με βάση το Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών GRI 9 Προσανατολισμός στις Κατευθυντήριες οδηγίες GRI 10 Εφαρμογή των Κατευθυντήριων οδηγιών 11 Μέρος 1ο Προσδιορισμός του περιεχομένου, της ποιότητας και των ορίων του απολογισμού Καθοδήγηση έκδοσης απολογισμού για τον καθορισμό του περιεχομένου 13 Αρχές για τον προσδιορισμό του περιεχομένου του απολογισμού 14 Μέρος 2ο Τυπικές δημοσιοποιήσεις Στρατηγική και Προφίλ 26 1. Στρατηγική και ανάλυση 26 2. Προφίλ οργανισμού 27 3. Παράμετροι απολογισμού 27 4. Διακυβέρνηση, δεσμεύσεις και συμμετοχή 28 5. Διοικητική Πρακτική και Δείκτες Επίδοσης 30 Δείκτες οικονομικής επίδοσης 31 Δείκτες περιβαλλοντικής επίδοσης 33 Κοινωνικοί: Πρακτικές εργασίας και αξιοπρεπής εργασία 36 Ανθρώπινα δικαιώματα 38 Κοινωνία 39 Ευθύνη για τα προϊόντα 41 Αρχές για τη διασφάλιση της ποιότητας του απολογισμού 20 Καθοδήγηση έκδοσης απολογισμών για τον καθορισμό ορίου του απολογισμού 244 Γενικές σημειώσεις για τους απολογισμούς Συγκέντρωση δεδομένων 43 Μορφή και συχνότητα απολογισμών 43 Διασφάλιση 44 Γλωσσάριο όρων 45 Ευχαριστίες 47 κατευθυντήριες οδηγίες Έκδοση 3.0 7
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Εισαγωγή Βιώσιμη ανάπτυξη και αναγκαιότητα για διαφάνεια Ο στόχος της βιώσιμης ανάπτυξης είναι να «καλυφθούν οι παρούσες ανάγκες χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ικανότητα των γενεών του μέλλοντος να καλύπτουν τις ανάγκες τους»1. Ως κύριες δυνάμεις στο πλαίσιο της κοινωνίας, οι οργανισμοί κάθε είδους έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου. Εντούτοις, στη σύγχρονη εποχή της άνευ προηγουμένου οικονομικής ανάπτυξης, η επίτευξη αυτού του στόχου μοιάζει να έχει μεγαλύτερη σχέση με την επιθυμία παρά με την πραγματικότητα. Λόγω της παγκοσμιοποίησης των οικονομιών, προκύπτουν νέες ευκαιρίες για ευμάρεια και ποιότητα ζωής μέσω του εμπορίου, της ανταλλαγής γνώσης και της πρόσβασης στην τεχνολογία. Ωστόσο, αυτές οι ευκαιρίες δεν είναι πάντα διαθέσιμες για ένα διαρκώς αυξανόμενο μέρος του πληθυσμού της γης και συσχετίζονται με νέους κινδύνους που αφορούν στη σταθερότητα του περιβάλλοντος. Τα στατιστικά στοιχεία που αποδεικνύουν τις θετικές βελτιώσεις στη ζωή πολλών ατόμων σε όλο τον κόσμο αντισταθμίζονται από τις ανησυχητικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος και το φάσμα της φτώχειας και της πείνας, που εξακολουθεί να μαστίζει εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτή η αντίθεση δημιουργεί ένα από τα σοβαρότερα διλήμματα του 21ου αιώνα. Μία από τις κύριες προκλήσεις όσον αφορά στη βιώσιμη ανάπτυξη είναι ότι απαιτεί νέες και καινοτόμες επιλογές και τρόπους σκέψης. Παρόλο που οι εξελίξεις στη γνώση και την τεχνολογία συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, μπορούν επίσης να βοηθούν στην αντιμετώπιση των κινδύνων και των απειλών ως προς τη βιωσιμότητα των κοινωνικών σχέσεων, του περιβάλλοντος και των οικονομιών. Η νέα γνώση και οι καινοτομίες στην τεχνολογία, τη διοίκηση και τη δημόσια πολιτική θέτουν προκλήσεις για τους οργανισμούς, προκειμένου να πραγματοποιήσουν νέες επιλογές όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο οι εγκαταστάσεις, τα προϊόντα, οι υπηρεσίες και οι δραστηριότητές τους επηρεάζουν τη γη, τους ανθρώπους και τις οικονομίες. Η επιτακτική ανάγκη και το μέγεθος των κινδύνων και των απειλών στη συλλογική βιωσιμότητά μας, σε συνδυασμό με τις ολοένα αυξανόμενες επιλογές και ευκαιρίες, θα καταστήσουν τη διαφάνεια σχετικά με τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις θεμελιώδες στοιχείο των αποδοτικών σχέσεων μεταξύ των συμμετόχων (stakeholder), των επενδυτικών αποφάσεων και άλλων σχέσεων που αφορούν στις αγορές. Προκειμένου να υποστηριχτεί αυτή η προσδοκία, καθώς και να επικοινωνούμε με σαφήνεια και ανοιχτά για τα θέματα βιωσιμότητας, απαιτείται ένα παγκόσμιο πλαίσιο εννοιών, κοινής γλώσσας και συστημάτων μέτρησης. Η αποστολή του Global Reporting Initiative (GRI) είναι να καλύψει αυτή την ανάγκη παρέχοντας ένα αξιόπιστο πλαίσιο για τον απολογισμό βιωσιμότητας, που εμπνέει εμπιστοσύνη, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οργανισμούς οποιουδήποτε μεγέθους ή κλάδου, όπου κι αν βρίσκονται. Η διαφάνεια σχετικά με τη βιωσιμότητα των δραστηριοτήτων των οργανισμών αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέροντος για ευρύ φάσμα συμμετόχων, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, των εργατικών σωματείων, των μη κυβερνητικών οργανισμών, των επενδυτών, των ενώσεων λογιστών και άλλων. Για το λόγο αυτό, το GRI βασίστηκε στη συνεργασία ενός εκτεταμένου δικτύου ειδικών από όλες αυτές τις ομάδες ενδιαφερόμενων μερών με στόχο την παροχή συμβουλών που βασίζονται στη συναίνεση. Αυτές οι συμβουλές, σε συνδυασμό με την πρακτική εμπειρία, βελτιώνουν διαρκώς το Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών από την ίδρυση του GRI, το 1997. Αυτή η πολλαπλών συμμετόχων (multi-stakeholder) προσέγγιση στη γνώση έχει προσδώσει στο Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών την τεράστια αξιοπιστία που απολαμβάνει σε ευρύ φάσμα ομάδων ενδιαφερόμενων μερών. κατευθυντήριες οδηγίες 1 World Commission on Environment and Development. Our Common Future. Oxford: Oxford University Press, 1987, σελ.43. 8 2000-2006 GRI
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Επισκόπηση της έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Ο σκοπός της έκδοσης απολογισμού βιωσιμότητας Η κατάρτιση απολογισμών βιωσιμότητας είναι η πρακτική της μέτρησης, της δημοσιοποίησης και του να αναλαμβάνει κανείς την ευθύνη έναντι των ενδιαφερόμενων μερών, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε εξωτερικό επίπεδο, για την επίδοση του οργανισμού όσον αφορά την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης. Η «κατάρτιση απολογισμών βιωσιμότητας» είναι ένας όρος με ευρεία έννοια που θεωρείται συνώνυμος με τους όρους που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή της έκδοσης απολογισμών για τις οικονομικές, τις περιβαλλοντικές και τις κοινωνικές επιδράσεις (π.χ. «triple bottom line» - οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική επίδοση, απολογισμοί για την εταιρική υπευθυνότητα κ.λπ). Ο απολογισμός βιωσιμότητας θα πρέπει να παρέχει μια ισορροπημένη και εύλογη παρουσίαση της επίδοσης του οργανισμού που καταρτίζει τον απολογισμό ως προς τη βιωσιμότητα συμπεριλαμβανομένης της θετικής και της αρνητικής συνεισφοράς. Οι απολογισμοί βιωσιμότητας που βασίζονται στο Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών GRI δημοσιοποιούν τα συμπεράσματα και τα αποτελέσματα που εξήχθησαν κατά την περίοδο του απολογισμού όσον αφορά στις δεσμεύσεις, στη στρατηγική και τη διοικητική πρακτική του οργανισμού. Οι απολογισμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν, μεταξύ άλλων, για τους παρακάτω σκοπούς: Συγκρισιμότητα (benchmarking) και αξιολόγηση των επιδόσεων βιωσιμότητας όσον αφορά στη νομοθεσία, στα πρότυπα, στους κώδικες, στα πρότυπα επιδόσεων και στις εθελοντικές πρωτοβουλίες Υπόδειξη του τρόπου με τον οποίο ο οργανισμός επηρεάζει και επηρεάζεται από τις προσδοκίες για τη βιώσιμη ανάπτυξη και Προσανατολισμός με βάση το Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών GRI Όλα τα έγγραφα του Πλαισίου έκδοσης απολογισμών GRI καταρτίζονται μέσω μιας διαδικασίας που επιδιώκει τη συναίνεση μέσα από το διάλογο μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών που προέρχονται από τις επιχειρήσεις, την επενδυτική κοινότητα, τα εργατικά σωματεία, τους κοινωνικούς φορείς, τις ενώσεις λογιστών, την ακαδημαϊκή κοινότητα και άλλους τομείς. Όλα τα έγγραφα του Πλαισίου έκδοσης απολογισμών ελέγχονται και βελτιώνονται διαρκώς. Το Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών GRI προορίζεται να λειτουργήσει ως ένα γενικά αποδεκτό πλαίσιο για την κατάρτιση απολογισμών για την οικονομική, την περιβαλλοντική και την κοινωνική επίδοση ενός οργανισμού. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να χρησιμοποιείται σε οργανισμούς οποιουδήποτε μεγέθους ή κλάδου, όπου κι αν βρίσκονται. Λαμβάνει υπ όψιν τα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν διάφοροι οργανισμοί από τις πιο μικρές έως τις πιο εκτεταμένες και γεωγραφικά διασπαρμένες εταιρείες. Το Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών GRI περιλαμβάνει γενικό και ειδικό για κάθε κλάδο περιεχόμενο, το οποίο έχει συμφωνηθεί από ευρύ φάσμα συμμετόχων από όλο τον κόσμο να εφαρμόζεται γενικά για την κατάρτιση απολογισμών σχετικά με την επίδοση βιωσιμότητας ενός οργανισμού. Οι Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας (οι Κατευθυντήριες οδηγίες) αποτελούνται από τις Αρχές που καθορίζουν το περιεχόμενο των απολογισμών και διασφαλίζουν την ποιότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό. Επίσης, περιλαμβάνουν τις Τυπικές δημοσιοποιήσεις που αποτελούνται από τους Δείκτες επίδοσης και άλλα θέματα δημοσιοποίησης, καθώς και καθοδήγηση σε ειδικά τεχνικά θέματα που αφορούν στην κατάρτιση απολογισμών. Σύγκριση των επιδόσεων ενός οργανισμού και μεταξύ διαφορετικών οργανισμών με την πάροδο του χρόνου. Τρόπος απολογισμού Αρχές και καθοδήγηση Αντικείμενο απολογισμού Συμπληρώματα για συγκεκριμένους κλάδους Σχήμα 1: Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας GRI Τυπικές δημοσιοποιήσεις Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών Πρωτόκολλα κατευθυντήριες οδηγίες Έκδοση 3.0 9
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Υπάρχουν Πρωτόκολλα δείκτη για κάθε Δείκτη επίδοσης που περιλαμβάνεται στις Κατευθυντήριες οδηγίες. Αυτά τα Πρωτόκολλα παρέχουν ορισμούς, καθοδήγηση για τη συγκέντρωση πληροφοριών και άλλες πληροφορίες που βοηθούν τους συντάκτες των απολογισμών και διασφαλίζουν τη συνέπεια κατά την ερμηνεία των Δεικτών επίδοσης. Οι χρήστες των Κατευθυντήριων οδηγιών θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιούν τα Πρωτόκολλα Δείκτη. Τα Συμπληρώματα για συγκεκριμένους κλάδους συμπληρώνουν τις Κατευθυντήριες οδηγίες με ερμηνείες και καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής των Κατευθυντήριων οδηγιών σε έναν συγκεκριμένο κλάδο και περιλαμβάνουν Δείκτες επίδοσης για κάθε κλάδο ξεχωριστά. Τα ισχύοντα Συμπληρώματα για συγκεκριμένους κλάδους θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τις Κατευθυντήριες οδηγίες αντί να τις αντικαθιστούν. Τα Τεχνικά πρωτόκολλα δημιουργούνται για την παροχή καθοδήγησης σε θέματα έκδοσης απολογισμών, όπως ο καθορισμός των ορίων των απολογισμών. Έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τις Κατευθυντήριες οδηγίες και τα Συμπληρώματα για συγκεκριμένους κλάδους, ενώ καλύπτουν τα θέματα που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι οργανισμοί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κατάρτισης απολογισμών. Προσανατολισμός στις Κατευθυντήριες οδηγίες GRI Οι Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας αποτελούνται από τις Αρχές έκδοσης απολογισμών, την Καθοδήγηση για κατάρτιση απολογισμών και τις Τυπικές δημοσιοποιήσεις (συμπεριλαμβανομένων των Δεικτών επίδοσης). Αυτά τα στοιχεία θεωρούνται ίσης βαρύτητας και σημασίας. 1ο Μέρος Αρχές έκδοσης απολογισμών και καθοδήγηση Τρία κύρια στοιχεία της διαδικασίας έκδοσης απολογισμών περιγράφονται στο 1ο Μέρος. Προκειμένου να καθοριστεί τι θα πρέπει να περιλαμβάνεται στον απολογισμό, η ενότητα αυτή καλύπτει τις Αρχές έκδοσης απολογισμών για την ουσιαστικότητα, τη συμμετοχή των συμμετόχων, το πλαίσιο βιωσιμότητας και την πληρότητα, καθώς και ένα συνοπτικό σύνολο δοκιμασιών για κάθε Αρχή. Η εφαρμογή αυτών των Αρχών μαζί με τις Τυπικές δημοσιοποιήσεις καθορίζει τα θέματα και τους Δείκτες που θα συμπεριληφθούν στον απολογισμό. Αυτό συνοδεύεται από τις Αρχές ισορροπίας, συγκρισιμότητας, ακρίβειας, επικαιρότητας, αξιοπιστίας και σαφήνειας, καθώς και από τις δοκιμασίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, προκειμένου να επιτευχθεί η ικανοποιητική ποιότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό. Αυτή η ενότητα ολοκληρώνεται με την παροχή καθοδήγησης στους οργανισμούς που καταρτίζουν τον απολογισμό σχετικά με τον τρόπο καθορισμού του εύρους των φορέων που εκπροσωπούνται από τον απολογισμό (ονομάζεται επίσης «Όριο απολογισμού»). Επιλογές για την έκδοση απολογισμών Καθοδήγηση για τον προσδιορισμό του περιεχομένου του απολογισμού ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αρχές και καθοδήγηση Αρχές για τον προσδιορισμό του περιεχομένου του απολογισμού Αρχές για τη διασφάλιση της ποιότητας του απολογισμού ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Καθοδήγηση για τον καθορισμό των ορίων του απολογισμού ΕΙΣΑΓΩΓΗ κατευθυντήριες οδηγίες Τυπικές δημοσιοποιήσεις Σχήμα 2: Επισκόπηση των Κατευθυντήριων Οδηγιών GRI Προφίλ ΕΞΑΓΩΓΗ Προσέγγιση διαχείρισης ΕΞΑΓΩΓΗ Δείκτες επίδοσης ΕΞΑΓΩΓΗ Εστιασμένος απολογισμός βιωσιμότητας 10 2000-2006 GRI
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας 2ο Μέρος Τυπικές δημοσιοποιήσεις Το 2ο Μέρος περιέχει τις Τυπικές δημοσιοποιήσεις που θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στους απολογισμούς βιωσιμότητας. Οι Κατευθυντήριες οδηγίες προσδιορίζουν τις πληροφορίες που είναι σχετικές και ουσιαστικές για τους περισσότερους οργανισμούς και αποτελούν αντικείμενο ενδιαφέροντος για τους περισσότερους συμμετόχους όσον αφορά την κατάρτιση απολογισμών για τους τρεις τύπους Τυπικών δημοσιοποιήσεων: Προφίλ: Οι δημοσιοποιήσεις που καθορίζουν το συνολικό πλαίσιο για την κατανόηση της επίδοσης του οργανισμού, όπως η στρατηγική, το προφίλ και τη διακυβέρνησή της. Διοικητική Πρακτική: Οι δημοσιοποιήσεις που καλύπτουν τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός αντιμετωπίζει ένα σύνολο θεμάτων, προκειμένου να παρέχεται ένα πλαίσιο για την κατανόηση της επίδοσης σε έναν συγκεκριμένο τομέα. Δείκτες επίδοσης: Οι δείκτες που αποκαλύπτουν συγκρίσιμα στοιχεία σχετικά με την οικονομική, την περιβαλλοντική και την κοινωνική επίδοση του οργανισμού. Εφαρμογή των Κατευθυντήριων οδηγιών Πώς να ξεκινήσετε Όλοι οι οργανισμοί (ιδιωτικοί, δημόσιοι ή μη κερδοσκοπικοί) ενθαρρύνονται να εκδίδουν απολογισμούς με βάση τις Κατευθυντήριες οδηγίες, είτε είναι η πρώτη φορά είτε έχουν εμπειρία στην κατάρτιση απολογισμών, και ανεξάρτητα από το μέγεθος, τον κλάδο ή την τοποθεσία στην οποία βρίσκονται. Ο απολογισμός μπορεί να εκδοθεί σε διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής ή της έντυπης μορφής, μεμονωμένος ή σε συνδυασμό με ετήσιες ή χρηματοοικονομικές εκθέσεις. Το πρώτο βήμα είναι να καθοριστεί το περιεχόμενο του απολογισμού. Η καθοδήγηση για αυτή τη διαδικασία παρέχεται στο 1ο Μέρος. Ορισμένοι οργανισμοί ενδέχεται να επιλέξουν από την αρχή την κατάρτιση απολογισμού με βάση το πλήρες Πλαίσιο κατάρτιση απολογισμών του GRI, ενώ άλλοι ενδέχεται να θέλουν να ξεκινήσουν με τα πιο εύκολα και πρακτικά θέματα και να προχωρήσουν αργότερα στην κατάρτιση απολογισμών για τα υπόλοιπα θέματα. Όλοι οι οργανισμοί που καταρτίζουν απολογισμούς θα πρέπει να περιγράψουν το πεδίο του απολογισμού τους και ενθαρρύνονται να υποδείξουν τα σχέδιά τους για επέκταση της διαδικασίας καταρτίσης απολογισμών με την πάροδο του χρόνου. Επίπεδα εφαρμογής GRI Κατά την οριστικοποίηση του απολογισμού τους, οι συντάκτες θα πρέπει να δηλώσουν το βαθμό στον οποίο εφάρμοσαν το Πλαίσιο έκδοσης απολογισμών GRI μέσω του συστήματος «Επίπεδα εφαρμογής GRI». Αυτό το σύστημα έχει στόχο: Να επεξηγήσει με σαφήνεια στους αναγνώστες του απολογισμού το βαθμό στον οποίο οι Κατευθυντήριες οδηγίες GRI και τα υπόλοιπα στοιχεία του Πλαισίου έκδοσης απολογισμών εφαρμόστηκαν κατά την κατάρτιση ενός απολογισμού. Να δώσει στους συντάκτες του απολογισμού μια ιδέα για τη σταδιακή επέκταση της εφαρμογής του Πλαισίου έκδοσης απολογισμών του GRI με την πάροδο του χρόνου. Η δήλωση των αποτελεσμάτων του Επιπέδου εφαρμογής έχει ως αποτέλεσμα τη σαφή γνωστοποίηση των στοιχείων του Πλαισίου κατάρτισης απολογισμών GRI που εφαρμόστηκαν κατά την κατάρτιση του απολογισμού. Προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των αρχάριων και των πεπειραμένων υπευθύνων έκδοσης απολογισμών, αλλά και εκείνων που βρίσκονται σε ενδιάμεσο επίπεδο, το σύστημα διαθέτει τρία επίπεδα. Τα επίπεδα αυτά ονομάζονται Γ, Β και Α. Τα κριτήρια κατάρτισης απολογισμού κάθε επιπέδου αντικατοπτρίζουν την αυξανόμενη εφαρμογή ή κάλυψη του Πλαισίου κατάρτισης απολογισμών GRI. Ένας οργανισμός μπορεί να ορίσει με αυτόβουλη δήλωση ένα «συν» (+) σε κάθε επίπεδο (π.χ. Γ+, B+, A+) σε περίπτωση που χρησιμοποίησε εξωτερικό σύστημα διασφάλισης.2 Ένας οργανισμός πραγματοποιεί αυτόβουλη δήλωση για ένα επίπεδο κατάρτισης απολογισμών με βάση τις δικές της αξιολογήσεις για το περιεχόμενο του απολογισμού της με βάση τα κριτήρια των Επιπέδων εφαρμογής GRI. 2 Βλ. την ενότητα για τη διασφάλιση που περιλαμβάνεται στις Γενικές σημειώσεις για τους απολογισμούς, για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις επιλογές διασφάλισης. κατευθυντήριες οδηγίες Έκδοση 3.0 11
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Εκτός από την αυτόβουλη δήλωση, οι οργανισμοί που καταρτίζουν τον απολογισμό μπορούν να επιλέξουν μία ή και τις δύο από τις παρακάτω επιλογές: Να προσλάβουν έναν εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών διασφάλισης, που θα εκφράσει την άποψή του για την αυτόβουλη δήλωση. Να ζητήσουν από το GRI να ελέγξει την αυτόβουλη δήλωση. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα Επίπεδα εφαρμογής και τα πλήρη κριτήρια, ανατρέξτε στον ενημερωτικό φάκελο για τα Επίπεδα εφαρμογής του GRI που διατίθεται σαν ένθετο μαζί με αυτό το έγγραφο ή στο Διαδίκτυο, στη διεύθυνση www. globalreporting.org. Αίτημα γνωστοποίησης χρήσης Οι οργανισμοί που έχουν χρησιμοποιήσει τις Κατευθυντήριες οδηγίες και/ή άλλα στοιχεία του Πλαισίου κατάρτισης απολογισμών του GRI ως βάση για τον απολογισμό τους θα πρέπει να ενημερώσουν το Global Reporting Initiative κατά την έκδοσή του. Κατά την ενημέρωση του GRI, οι οργανισμοί μπορούν να επιλέξουν οποιαδήποτε ή όλες τις παρακάτω επιλογές: Να ενημερώσουν απλώς το GRI για τον απολογισμό και να παραδώσουν αντίγραφο σε έντυπη και/ή ηλεκτρονική μορφή Να καταχωρίσουν τον απολογισμό τους στην ηλεκτρονική βάση απολογισμών GRI Να ζητήσουν από το GRI να ελέγξει το Επίπεδο εφαρμογής που δήλωσαν αυτοβούλως. Μεγιστοποίηση της αξίας του απολογισμού Η κατάρτιση απολογισμών βιωσιμότητας είναι μια «ζωντανή» διαδικασία και εργαλείο, η οποία δεν ξεκινά ούτε ολοκληρώνεται με τη δημοσίευση σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή. Η κατάρτιση απολογισμών θα πρέπει να ενσωματώνεται σε μια ευρύτερη διαδικασία καθορισμού της επιχειρησιακής στρατηγικής, εφαρμογής των σχεδίων δράσης και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων. Η κατάρτιση απολογισμών επιτρέπει τη δυναμική αξιολόγηση της επίδοσης του οργανισμού και υποστηρίζει τη συνεχή βελτίωση της επίδοσης με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο συνεργασίας με τους συμμετόχους και διασφάλισης χρήσιμων στοιχείων για τις επιχειρησιακές διαδικασίες. Μέρος 1ο: Προσδιορισμός του περιεχομένου, της ποιότητας και των ορίων του απολογισμού Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει τις Αρχές έκδοσης απολογισμών και την Καθοδήγηση για την κατάρτιση απολογισμών σχετικά με τον καθορισμό του περιεχομένου του απολογισμού, τη διασφάλιση της ποιότητας των πληροφοριών που αναφέρονται και τον καθορισμό του Ορίου απολογισμού. Η Καθοδήγηση για την κατάρτιση απολογισμών περιγράφει τις ενέργειες που μπορούν να πραγματοποιηθούν ή τις επιλογές που έχει στη διάθεσή του ο οργανισμός που εκδίδει τον απολογισμό κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τα θέματα που μπορούν να συμπεριληφθούν στον απολογισμό, ενώ συμβάλλει γενικά στην ερμηνεία ή τον έλεγχο της χρήσης του Πλαισίου έκδοσης απολογισμών του GRI. Η καθοδήγηση παρέχεται για τον καθορισμό του περιεχομένου και των ορίων του απολογισμού. Οι Αρχές έκδοσης απολογισμών περιγράφουν τα αποτελέσματα που θα πρέπει να επιτύχει ο απολογισμός και κατευθύνουν τη λήψη αποφάσεων καθ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας έκδοσης απολογισμού, όπως η επιλογή των θεμάτων και των Δεικτών που θα περιλαμβάνονται στον απολογισμό και ο τρόπος αναφοράς τους. Κάθε Αρχή αποτελείται από έναν ορισμό, μια επεξήγηση και ένα σύνολο δοκιμασιών, έτσι ώστε ο οργανισμός που εκδίδει τον απολογισμό να αξιολογεί τη χρήση των Αρχών. Οι δοκιμασίες χρησιμοποιούνται ως εργαλεία αυτοδιάγνωσης, αλλά όχι ως ειδικές δημοσιοποιήσεις βάσει των οποίων θα συνταχθεί ο απολογισμός. Ωστόσο, οι δοκιμασίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αναφορές για την επεξήγηση των αποφάσεων σχετικά με την εφαρμογή των Αρχών. Επίσης, οι Αρχές έχουν ως στόχο να συμβάλουν στην επίτευξη της διαφάνειας μια αξία και ένας στόχος που διέπει όλες τις πτυχές της διαδικασίας έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας. Η διαφάνεια μπορεί να οριστεί ως η ολοκληρωμένη δημοσιοποίηση των πληροφοριών σχετικά με τα θέματα και τους Δείκτες που απαιτούνται για την απεικόνιση των επιδράσεων, ενώ δίνει στους συμμετόχους τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις και παρουσιάζει τις διεργασίες, τις διαδικασίες και τις υποθέσεις που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση των δημοσιοποιήσεων αυτών. Οι Αρχές είναι ταξινομημένες σε δύο ομάδες: Αρχές για τον καθορισμό των θεμάτων και των Δεικτών για τους οποίους θα πρέπει ο οργανισμός να εκδώσει απολογισμό, και Αρχές για τη διασφάλιση της ποιότητας και της κατάλληλης παρουσίασης των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό. κατευθυντήριες οδηγίες Οι Αρχές ομαδοποιήθηκαν κατ αυτόν τον τρόπο, προκειμένου να διευκρινιστεί ο ρόλος και η λειτουργία τους, αλλά αυτό δεν θέτει αυστηρό περιορισμό όσον αφορά στη χρήση τους. Κάθε Αρχή μπορεί να υποστηρίξει μια σειρά αποφάσεων και μπορεί να αποδειχτεί χρήσιμη όσον αφορά την εξέταση των ερωτημάτων που δεν αφορούν μόνο τον καθορισμό του περιεχομένου του απολογισμού ή τη διασφάλιση της ποιότητας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό. 12 2000-2006 GRI
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας 1.1 Προσδιορισμός του περιεχομένου του απολογισμού Προκειμένου να διασφαλιστεί μια ισορροπημένη και εύλογη παρουσίαση της επίδοσης του οργανισμού, πρέπει να καθοριστεί το περιεχόμενο που θα πρέπει να καλύπτει ο απολογισμός. Ο καθορισμός αυτός πρέπει να πραγματοποιηθεί λαμβάνοντας υπ όψιν τόσο το σκοπό και την εμπειρία του οργανισμού όσο και τις εύλογες προσδοκίες και τα συμφέροντα των ενδιαφερόμενων μερών του οργανισμού. Πρόκειται για δύο πολύ σημαντικά σημεία αναφοράς κατά τη λήψη της απόφασης για το περιεχόμενο που θα συμπεριληφθεί στον απολογισμό. Καθοδήγηση έκδοσης απολογισμού για τον καθορισμό του περιεχομένου Η παρακάτω προσέγγιση διέπει τη χρήση του Πλαισίου έκδοσης απολογισμών GRI κατά την κατάρτιση απολογισμών βιωσιμότητας. Προσδιορίστε τα θέματα και τους σχετικούς Δείκτες που, ως εκ τούτου, ενδέχεται να είναι κατάλληλοι να περιληφθούν στον απολογισμό, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία χρησιμοποιώντας τις Αρχές της ουσιαστικότητας, της συμμετοχής των συμμετόχων, του πλαισίου βιωσιμότητας και της καθοδήγησης σχετικά με τον καθορισμό των Ορίων του απολογισμού. Κατά τον προσδιορισμό των θεμάτων, θα πρέπει να ληφθεί υπ όψιν η σημασία όλων των πτυχών των Δεικτών που διατυπώνονται στις Κατευθυντήριες οδηγίες GRI και τα ισχύοντα Συμπληρώματα για συγκεκριμένους κλάδους. Επίσης, θα πρέπει να ληφθούν υπ όψιν άλλα θέματα, εάν υπάρχουν, που σχετίζονται με τον απολογισμό. Από το σύνολο των σχετικών θεμάτων και των Δεικτών που προσδιορίστηκαν, χρησιμοποιήστε τις δοκιμασίες που αναφέρονται για κάθε Αρχή, προκειμένου να αξιολογήσετε ποια θέματα και Δείκτες είναι σημαντικά και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμπεριληφθούν στον απολογισμό 3. Οι συγκεκριμένες μέθοδοι ή διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της ουσιαστικότητας θα πρέπει: Να διαφέρουν σε και να καθορίζονται από κάθε οργανισμό Να λαμβάνουν πάντοτε υπ όψιν την καθοδήγηση και τις δοκιμασίες που υπάρχουν στις Αρχές έκδοσης απολογισμών του GRI και Να δημοσιοποιούνται. Κατά την εφαρμογή αυτής της προσέγγισης θα πρέπει: Να διαφοροποιούνται οι Κύριοι από τους Συμπληρωματικούς δείκτες. Όλοι οι Δείκτες προέκυψαν μέσω των διαδικασιών του GRI για τους πολλαπλούς συμμετόχους, ενώ οι δείκτες που χαρακτηρίζονται «Κύριοι» είναι οι Δείκτες που ισχύουν γενικά και είναι σημαντικοί για τους περισσότερους οργανισμούς. Ο οργανισμός θα πρέπει να εκδίδει απολογισμό για τους δείκτες αυτούς εκτός εάν δεν θεωρούνται σημαντικοί με βάση τις Αρχές έκδοσης απολογισμών. Επίσης, οι Συμπληρωματικοί δείκτες μπορούν να καθοριστούν ως σημαντικοί. Οι Δείκτες που περιλαμβάνονται στις τελικές εκδόσεις των Συμπληρωμάτων για συγκεκριμένους τομείς θεωρούνται Κύριοι δείκτες και θα πρέπει να εφαρμόζονται με την ίδια προσέγγιση που χρησιμοποιείται για τους Κύριους δείκτες που υπάρχουν στις Κατευθυντήρες οδηγίες. Όλες οι υπόλοιπες πληροφορίες (π.χ. Δείκτες που αφορούν συγκεκριμένες εταιρείες), που συμπεριλαμβάνονται στον απολογισμό, θα πρέπει να υπόκεινται στις ίδιες Αρχές έκδοσης απολογισμών και να τηρούν τις ίδιες τεχνικές προδιαγραφές με τις Τυπικές δημοσιοποιήσεις του GRI. Να επιβεβαιώσετε ότι οι πληροφορίες που θα συμπεριληφθούν στον απολογισμό, καθώς και το Όριο απολογισμού είναι τα κατάλληλα, εφαρμόζοντας την Αρχή της πληρότητας. Χρησιμοποιήστε τις Αρχές για να καθορίσετε την προτεραιότητα για τα επιλεγμένα θέματα και να αποφασίσετε σε ποια θα πρέπει να δοθεί έμφαση. Επιλογές για την έκδοση απολογισμών Αρχές και καθοδήγηση Καθοδήγηση για τον καθορισμό των ορίων του απολογισμού Σχήμα 3: Αρχές προσδιορισμού του περιεχομένουτου απολογισμού ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ουσιαστικότητα Συμμετοχή των συμμετεχόντων Πλαίσιο βιωσιμότητας Πληρότητα κατευθυντήριες οδηγίες 3 Οι Δημοσιοποιήσεις επιχειρησιακού προφίλ του GRI (1-4) ισχύουν για όλες τις επιχειρήσεις που εκδίδουν απολογισμούς. Έκδοση 3.0 13
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Αρχές έκδοσης απολογισμών για τον καθορισμό του περιεχομένου Κάθε Αρχή έκδοσης απολογισμών αποτελείται από έναν ορισμό, μια επεξήγηση και ένα σύνολο δοκιμασιών για την καθοδήγηση της χρήσης των Αρχών. Οι δοκιμασίες θα χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία αυτοδιάγνωσης, αλλά όχι ως ειδικές δημοσιοποιήσεις βάσει των οποίων θα συνταχθεί ο απολογισμός. Οι Αρχές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με την καθοδήγηση για τον καθορισμό του περιεχομένου. Ουσιαστικοτητα Ορισμός: Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε έναν απολογισμό θα πρέπει να καλύπτουν τα θέματα και τους Δείκτες που αντικατοπτρίζουν τις σημαντικές οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις του οργανισμού ή τις επιδράσεις που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις αξιολογήσεις και τις αποφάσεις των συμμετόχων. της παραγωγικής αλυσίδας. Οι αξιολογήσεις για την ουσιαστικότητα θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπ όψιν τις βασικές προσδοκίες που εκφράζονται στα διεθνή πρότυπα και συμφωνίες, με τις οποίες αναμένεται να συμμορφώνεται ο οργανισμός. Αυτοί οι εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες θα πρέπει να λαμβάνονται υπ όψιν κατά την αξιολόγηση της βαρύτητας των πληροφοριών για την απεικόνιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιδράσεων ή για τη λήψη αποφάσεων από τους συμμετόχους 5. Για την αξιολόγηση της σημασίας των επιδράσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορες καθιερωμένες μεθοδολογίες. Γενικά, οι «σημαντικές επιδράσεις» αναφέρονται σε εκείνες που αποτελούν διατυπωμένα σημεία προβληματισμού για τις κοινότητες των ειδικών ή έχουν προσδιοριστεί χρησιμοποιώντας εδραιωμένα εργαλεία, όπως οι μεθοδολογίες αξιολόγησης των επιδράσεων ή οι αξιολογήσεις κύκλου ζωής. Οι επιδράσεις που θεωρούνται αρκετά σημαντικές ώστε να απαιτούν ενεργή διαχείριση ή συμμετοχή του οργανισμού είναι πιθανόν να θεωρηθούν ουσιώδεις. κατευθυντήριες οδηγίες Εξήγηση: Οι οργανισμοί διαχειρίζονται ένα ευρύ φάσμα θεμάτων για τα οποία μπορούν να καταρτίσουν απολογισμούς. Τα σχετικά θέματα και οι Δείκτες είναι εκείνα που μπορεί εύλογα να θεωρηθούν σημαντικά ως προς το ότι αντικατοπτρίζουν τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις του οργανισμού ή επηρεάζουν τις αποφάσεις των συμμετόχων και, ως εκ τούτου, πληρούν τις προϋποθέσεις συμπερίληψης στον απολογισμό. Η ουσιαστικότητα είναι το όριο στο οποίο ένα θέμα ή ένας Δείκτης καθίστανται αρκετά σημαντικά ώστε να συμπεριληφθούν στον απολογισμό. Πέρα από αυτό το όριο, δεν έχουν όλα τα σχετικά θέματα την ίδια σημασία και η έμφαση που δίνεται μέσα στον απολογισμό θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τη σχετική προτεραιότητα αυτών των θεμάτων και των Δεικτών. Στους χρηματοοικονομικούς απολογισμούς, η ουσιαστικότητα θεωρείται γενικά ως το όριο για την άσκηση επιρροής στις οικονομικές αποφάσεις των ατόμων που χρησιμοποιούν τις οικονομικές καταστάσεις του οργανισμού και συγκεκριμένα των επενδυτών. Η έννοια του ορίου είναι εξίσου σημαντική κατά την κατάρτιση απολογισμών βιωσιμότητας, αλλά καλύπτει ένα ευρύτερο φάσμα επιδράσεων και ενδιαφερόμενων μερών. Η ουσιαστικότητα για την κατάρτιση απολογισμών βιωσιμότητας δεν περιορίζεται μόνον στα θέματα βιωσιμότητας που έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις για τον οργανισμό. Ο καθορισμός της ουσιαστικότητας για έναν απολογισμό βιωσιμότητας περιλαμβάνει επίσης σημαντικές οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις που ξεπερνούν το όριο επηρεάζοντας την ικανότητα κάλυψης των υφιστάμενων αναγκών χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών 4. Συχνά, αυτά τα σημαντικά θέματα έχουν τεράστιες βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες οικονομικές επιπτώσεις για τον οργανισμό. Επίσης, αφορούν στους συμμετόχους που επικεντρώνονται αποκλειστικά στην οικονομική κατάσταση του οργανισμού. Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένας συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων για να καθοριστεί πόσο ουσιαστικές είναι οι πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων παραγόντων όπως η συνολική αποστολή και η ανταγωνιστική στρατηγική του οργανισμού, οι ανησυχίες που εκφράζουν άμεσα οι συμμέτοχοι, οι ευρύτερες κοινωνικές προσδοκίες και η επιρροή του οργανισμού σε νομικά πρόσωπα που ασχολούνται με τα αρχικά (π.χ. εφοδιαστική αλυσίδα) και τα τελικά στάδια (π.χ. πελάτες) Ο απολογισμός θα πρέπει να δίνει έμφαση στις πληροφορίες για την επίδοση όσον αφορά τα πιο ουσιώδη θέματα. Μπορούν να συμπεριληφθούν και άλλα σχετικά θέματα, στα οποία όμως θα δοθεί λιγότερη σπουδαιότητα κατά τη σύνταξη του απολογισμού. Θα πρέπει να αναλυθεί η διαδικασία μέσω της οποίας καθορίστηκε η σχετική προτεραιότητα των θεμάτων. Εκτός από την καθοδήγηση της επιλογής των θεμάτων που θα συμπεριληφθούν στον απολογισμό, η Αρχή της ουσιαστικότητας ισχύει επίσης και για τη χρήση των Δεικτών επίδοσης. Κατά τη δημοσιοποίηση των δεδομένων επίδοσης, ο απολογισμός περιλαμβάνει διάφορα επίπεδα κατανόησης και λεπτομέρειας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η καθοδήγηση του GRI υφίσταται στο επίπεδο λεπτομέρειας που θεωρείται, γενικά, κατάλληλο για έναν συγκεκριμένο Δείκτη. Συνολικά, οι αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο συμπερίληψης των δεδομένων στον απολογισμό θα πρέπει να έχουν ως γνώμονα τη σημαντικότητα των πληροφοριών για την αξιολόγηση της επίδοσης του οργανισμού και τη διευκόλυνση των κατάλληλων συγκρίσεων. Επίδραση στις αξιολογήσεις και τις αποφάσεις των συμμετεχόντων Ζητήματα δευτερεύουσας σημασίας Σημασία των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων Σχήμα 4: Καθορισμός ουσιαστικότητας Σημαντικά ζητήματα Χαμηλή Σχετική προτεραιότητα απολογισμού Υψηλή 4 World Commission on Environment and Development. Our Common Future. Oxford: Oxford University Press, 1987, σελ. 43. 5 Βλ. την αρχή συμπερίληψης των συμμετόχων για τη συζήτηση σχετικά με τους συμμετόχους. 14 2000-2006 GRI
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Η κατάρτιση απολογισμών για σχετικά θέματα ενδέχεται να περιλαμβάνει τη δημοσιοποίηση πληροφοριών που χρησιμοποιούνται από εξωτερικούς συμμετόχους, οι οποίες διαφέρουν από τις πληροφορίες που χρησιμοποιούνται σε εσωτερικό επίπεδο για τους καθημερινούς σκοπούς διαχείρισης. Ωστόσο, οι πληροφορίες αυτές ανήκουν πράγματι στον απολογισμό και παρέχουν ενημέρωση σχετικά με τις αξιολογήσεις ή τη λήψη αποφάσεων από τους συμμετόχους ή υποστηρίζουν τη συμμετοχή των συμμετόχων η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ενέργειες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά την επίδοση ή να διευθετήσουν τα βασικά σημεία προβληματισμού των συμμετόχων. Δοκιμασίες Εξωτερικοί παράγοντες Κατά τον καθορισμό των ουσιαστικών θεμάτων, θα πρέπει να ληφθούν υπ όψιν οι εξωτερικοί παράγοντες, όπως: Τα κύρια συμφέροντα/θέματα βιωσιμότητας και οι Δείκτες που θέτουν οι συμμέτοχοι. Τα κύρια θέματα και οι μελλοντικές προκλήσεις για τον κλάδο, όπως καταγράφονται από ομοειδείς και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Εσωτερικοί παράγοντες Κατά τον καθορισμό των ουσιαστικών θεμάτων, θα πρέπει να ληφθούν υπ όψιν οι εσωτερικοί παράγοντες, όπως: Οι κύριες επιχειρησιακές αξίες, πολιτικές, στρατηγικές ή λειτουργικά συστήματα διαχείρισης, σκοποί και στόχοι. Τα συμφέροντα/προσδοκίες των ενδιαφερόμενων μερών, που έχουν επενδύσει στην επιτυχία του οργανισμού (π.χ. εργαζόμενοι, μέτοχοι και προμηθευτές). Οι σημαντικοί κίνδυνοι για τον οργανισμό. Οι ζωτικής σημασίας παράγοντες που παίζουν ρόλο στην επιτυχία του οργανισμού. Οι βασικές δυνατότητες του οργανισμού και ο τρόπος με τον οποίο μπορούν ή θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Καθορισμός προτεραιοτήτων Ο απολογισμός δίνει προτεραιότητα στα σχετικά θέματα και τους Δείκτες. Σχετική νομοθεσία, κανονισμοί, διεθνείς ή οικειοθελείς συμφωνίες με στρατηγική σημασία για τον οργανισμό και τους συμμετόχους του. Εύλογα εκτιμήσιμες επιδράσεις, κίνδυνοι ή ευκαιρίες βιωσιμότητας (π.χ. παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, ιός HIV-AIDS, φτώχεια) που προσδιορίζονται μέσω των εμπεριστατωμένων ερευνών από εμπειρογνώμονες ή από εξειδικευμένους φορείς με αναγνωρισμένα προσόντα στον κλάδο. κατευθυντήριες οδηγίες 5 Βλ. την αρχή συμπερίληψης των συμμετόχων για τη συζήτηση σχετικά με τους συμμετόχους. Έκδοση 3.0 15
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας κατευθυντήριες οδηγίες Λαμβανοντας υπoψη τους Συμμετόχους Ορισμός: Ο οργανισμός που εκδίδει τον απολογισμό θα πρέπει να προσδιορίζει τους συμμετόχους της και να εξηγεί στον απολογισμό με ποιον τρόπο ανταποκρίθηκε στις εύλογες προσδοκίες και τα συμφέροντά τους. Εξήγηση: Οι συμμέτοχοι ορίζονται ως τα νομικά πρόσωπα ή τα άτομα που αναμένεται εύλογα ότι θα επηρεαστούν σημαντικά από τις δραστηριότητες, τα προϊόντα και/ή τις υπηρεσίες του οργανισμού και των οποίων οι ενέργειες αναμένεται εύλογα ότι θα επηρεάσουν την ικανότητα του οργανισμού να εφαρμόσει με επιτυχία τις στρατηγικές του και να επιτύχει τους στόχους του. Αυτό συμπεριλαμβάνει τα νομικά πρόσωπα ή τα άτομα, των οποίων τα δικαιώματα σύμφωνα με τη νομοθεσία ή τις διεθνείς συμβάσεις τούς παρέχουν νόμιμες αξιώσεις έναντι του οργανισμού. Στους συμμετόχους συμπεριλαμβάνονται όσοι έχουν επενδύσει στον οργανισμό (π.χ. εργαζόμενοι, μέτοχοι, προμηθευτές), καθώς και όσοι σχετίζονται με τον οργανισμό σε εξωτερικό επίπεδο (π.χ. κοινότητες). Οι εύλογες προσδοκίες και τα συμφέροντα των συμμετόχων αποτελούν βασικό σημείο αναφοράς για τη λήψη πολλών αποφάσεων κατά την κατάρτιση του απολογισμού, όπως το πεδίο, το όριο, η εφαρμογή των Δεικτών και η προσέγγιση διασφάλισης. Ωστόσο, ο απολογισμός δεν χρησιμοποιείται από όλους τους συμμετόχους του οργανισμού. Αυτό θέτει προκλήσεις όσον αφορά την εξισορρόπηση των συγκεκριμένων συμφερόντων/ προσδοκιών των ενδιαφερόμενων μερών που αναμένεται εύλογα να χρησιμοποιήσουν τον απολογισμό με ευρύτερες προσδοκίες ανάληψης ευθυνών σε σχέση με το σύνολο των συμμετόχων. Όσον αφορά ορισμένες αποφάσεις, όπως το πεδίο ή το όριο του απολογισμού, θα πρέπει να ληφθούν υπ όψιν οι εύλογες προσδοκίες και τα συμφέροντα ενός ευρύτερου φάσματος συμμετόχων. Για παράδειγμα, ενδέχεται να υπάρχουν συμμέτοχοι που δεν έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις τους για έναν απολογισμό και των οποίων οι προβληματισμοί εκφράζονται μέσω εκπροσώπων. Επίσης, ενδέχεται να υπάρχουν συμμέτοχοι που επιλέγουν να μην εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τον απολογισμό, διότι βασίζονται σε διαφορετικά μέσα επικοινωνίας και συμμετοχής. Οι εύλογες προσδοκίες και τα συμφέροντα αυτών των συμμετόχων θα πρέπει να εξακολουθούν να λαμβάνονται υπ όψιν στις αποφάσεις σχετικά με το περιεχόμενο του απολογισμού. Ωστόσο, όσον αφορά άλλες αποφάσεις, όπως το επίπεδο λεπτομέρειας που απαιτείται προκειμένου να είναι χρήσιμες για τους συμμετόχους ή οι προσδοκίες διαφόρων συμμετόχων σχετικά με το τι απαιτείται για την επίτευξη της σαφήνειας, ενδέχεται να απαιτούν να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στους συμμετόχους που αναμένεται εύλογα ότι θα χρησιμοποιήσουν τον απολογισμό. Είναι σημαντικό να τεκμηριώνονται οι διαδικασίες και η προσέγγιση που ακολουθείται κατά τη λήψη αυτών των αποφάσεων. Οι διαδικασίες συμμετοχής των συμμετόχων μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία για την κατανόηση των εύλογων προσδοκιών και των συμφερόντων των συμμετόχων. Συνήθως, οι οργανισμοί εγκαινιάζουν διαφορετικούς τύπους συμμετοχής για τους συμμετόχους στο πλαίσιο των τακτικών δραστηριοτήτων τους, οι οποίοι παρέχουν χρήσιμα στοιχεία για τις αποφάσεις σχετικά με την κατάρτιση απολογισμών. Για παράδειγμα, τα στοιχεία αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τη συμμετοχή των συμμετόχων για το σκοπό της συμμόρφωσης με τα πρότυπα που έχουν εγκριθεί σε διεθνές επίπεδο ή την ενημέρωση για τις επιχειρησιακές/επιχειρηματικές διαδικασίες σε εξέλιξη. Επιπλέον, η συμμετοχή των συμμετόχων μπορεί να εφαρμοστεί ειδικά για την ενημέρωση σχετικά με τη διαδικασία κατάρτισης του απολογισμού. Επίσης, οι οργανισμοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν άλλα μέσα, όπως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η επιστημονική κοινότητα ή οι δραστηριότητες συνεργασίας με ομοειδείς επιχειρήσεις και συμμετόχους. Αυτά τα μέσα βοηθούν τον οργανισμό να κατανοήσει καλύτερα τις εύλογες προσδοκίες και τα συμφέροντα των συμμετόχων. Προκειμένου ένας απολογισμός να μπορεί να διασφαλιστεί, θα πρέπει να τεκμηριώνεται η διαδικασία συμμετοχής των συμμετόχων. Όταν οι διαδικασίες συμμετοχής των συμμετόχων χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση απολογισμών θα πρέπει να βασίζονται σε συστηματικές ή ευρέως αποδεκτές προσεγγίσεις, μεθοδολογίες ή αρχές. Η συνολική προσέγγιση θα πρέπει να είναι αρκετά αποτελεσματική, προκειμένου να διασφαλίζεται η επαρκής κατανόηση των αναγκών ενημέρωσης των συμμετόχων. Ο οργανισμός που εκδίδει τον απολογισμό θα πρέπει να τεκμηριώνει την προσέγγισή της για τον καθορισμό των συμμετόχων με τα οποία συνεργάστηκε, τον τρόπο και το χρόνο συνεργασίας μαζί τους, καθώς και το πώς η συνεργασία αυτή επηρέασε το περιεχόμενο του απολογισμού και τις δραστηριότητες του οργανισμού όσον αφορά τη βιωσιμότητα. Αυτές οι διαδικασίες θα πρέπει να μπορούν να προσδιορίζουν τα άμεσα σχόλια από τους συμμετόχους, καθώς και τις νόμιμα διατυπωμένες κοινωνικές προσδοκίες. Οι συμμέτοχοι ενός οργανισμού ενδέχεται να έχουν αντικρουόμενες απόψεις ή διαφορετικές προσδοκίες και, επομένως, ο οργανισμός θα πρέπει να μπορεί να εξηγήσει με ποιον τρόπο τις εξισορρόπησε, προκειμένου να λάβει τις αποφάσεις σχετικά με την έκδοση του απολογισμού. Η αδυναμία προσδιορισμού και συνεργασίας με τους συμμετόχους θα οδηγήσει πιθανότατα σε ακατάλληλους και μη αξιόπιστους απολογισμούς για όλους τους συμμετόχους. Αντιθέτως, η συστηματική συμμετοχή των συμμετόχων βελτιώνει την ικανότητα αφομοίωσης ιδεών από τους συμμετόχους και τη χρησιμότητα του απολογισμού. Εάν εκτελεστεί σωστά, είναι πιθανόν ότι θα οδηγήσει σε μια συνεχή διαδικασία μάθησης μέσα στον οργανισμό αλλά και από εξωτερικούς φορείς, καθώς στην αύξηση της υπευθυνότητας απέναντι σε ένα ευρύ φάσμα συμμετόχων. Η υπευθυνότητα ενισχύει την εμπιστοσύνη ανάμεσα στον οργανισμό που εκδίδει τον απολογισμό και στους συμμετόχους της. Η εμπιστοσύνη, με τη σειρά της, ενδυναμώνει την αξιοπιστία του απολογισμού. 16 2000-2006 GRI
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Δοκιμασίες: Πλαισιο βιωσιμοτητας Ο οργανισμός μπορεί να περιγράψει τους συμμετόχους προς τους οποίους θεωρεί ότι είναι υπεύθυνη. Το περιεχόμενο του απολογισμού βασίζεται στα αποτελέσματα των διαδικασιών συμμετοχής των συμμετόχων, οι οποίες χρησιμοποιούνται από τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες του οργανισμού και όπως απαιτείται από το νομικό και θεσμικό πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργεί. ο περιεχόμενο του απολογισμού βασίζεται στα αποτελέσματα τυχόν διαδικασιών συμμετοχής των συμμετόχων που εκτελούνται ειδικά για τον απολογισμό. Οι διαδικασίες συμμετοχής των συμμετόχων που γνωστοποιούν τις αποφάσεις σχετικά με τον απολογισμό συμβαδίζουν με το πεδίο και το όριο του απολογισμού. Ορισμός: Ο απολογισμός θα πρέπει να παρουσιάζει την επίδοση του οργανισμού στο ευρύτερο πλαίσιο βιωσιμότητας. Εξήγηση: Οι πληροφορίες σχετικά με την επίδοση θα πρέπει να εντάσσονται σε ένα πλαίσιο. Το βασικό ερώτημα όσον αφορά την κατάρτιση απολογισμών βιωσιμότητας είναι το πώς ένας οργανισμός συμβάλλει, ή προτίθεται να συμβάλει μελλοντικά, στη βελτίωση ή στην επιδείνωση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών, εξελίξεων και τάσεων σε τοπικό, περιφερειακό ή παγκόσμιο επίπεδο. Η κατάρτιση απολογισμών αποκλειστικά με βάση τις τάσεις της μεμονωμένης επίδοσης (ή την αποδοτικότητα του οργανισμού) δεν καταφέρνει να δώσει απάντηση σε αυτό το βασικό ερώτημα. Ως εκ τούτου, οι απολογισμοί θα πρέπει να επιδιώκουν την παρουσίαση της επίδοσης σε σχέση με τις ευρύτερες έννοιες τις βιωσιμότητας. Αυτό περιλαμβάνει τη συζήτηση της επίδοσης του οργανισμού στο πλαίσιο των περιορισμών και των απαιτήσεων που τίθενται από τους περιβαλλοντικούς ή κοινωνικούς πόρους σε επίπεδο κλάδου, καθώς και σε τοπικό, περιφερειακό ή παγκόσμιο επίπεδο. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι, εκτός από την κατάρτιση απολογισμού για τις τάσεις στην οικολογική αποδοτικότητα, ο οργανισμός μπορεί επίσης να παρουσιάσει το απόλυτο ρυπαντικό φορτίο του σε σχέση με τη χωρητικότητα του περιφερειακού οικοσυστήματος που απορροφά τις ρυπογόνες ουσίες. Συχνά, αυτή η έννοια εκφράζεται σαφέστερα στον περιβαλλοντικό τομέα όσον αφορά τα παγκόσμια όρια για τη χρήση των πόρων και τα επίπεδα ρύπανσης. Ωστόσο, μπορεί επίσης να σχετίζεται με τους κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους, όπως οι εθνικοί ή οι διεθνείς κοινωνικο-οικονομικοί στόχοι και οι στόχοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Για παράδειγμα, ένας οργανισμός μπορεί να εκδίδει απολογισμούς για τους μισθούς των εργαζομένων και τα επίπεδα κοινωνικών επιδομάτων σε σχέση με το κατώτατο και μέσο εισόδημα σε εθνικό επίπεδο και την ικανότητα των κοινωνικών διχτυών ασφάλειας να απορροφούν τα άτομα που ζουν κάτω από ή στο όριο της φτώχειας. Οι οργανισμοί που λειτουργούν σε ένα ευρύ φάσμα τοποθεσιών, μεγεθών και κλάδων θα χρειαστεί να εξετάσουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να εντάξουν τη συνολική τους επίδοση στο ευρύτερο πλαίσιο της βιωσιμότητας. Αυτό ενδέχεται να απαιτεί τη διάκριση ανάμεσα στα θέματα ή τους παράγοντες που προκαλούν τις παγκόσμιες επιδράσεις (όπως η αλλαγή του κλίματος), καθώς και τους παράγοντες που επιδρούν περισσότερο σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο (όπως η ανάπτυξη των κοινοτήτων). Ομοίως, πρέπει να πραγματοποιούνται διακρίσεις ανάμεσα στις τάσεις ή τα μοντέλα των επιδράσεων σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων σε σχέση με την εξέταση της επίδοσης σε κάθε τοποθεσία. Η βιωσιμότητα του οργανισμού και η επιχειρηματική στρατηγική παρέχουν το πλαίσιο για τη συζήτηση σχετικά με την επίδοση. Η σχέση ανάμεσα στη βιωσιμότητα και την επιχειρησιακή στρατηγική θα πρέπει να διασαφηνίζεται, όπως και το πλαίσιο μέσα στο οποίο εκδίδεται ο απολογισμός για την επίδοση. κατευθυντήριες οδηγίες Έκδοση 3.0 17
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας Δοκιμασίες: Ο οργανισμός παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο κατανοεί τη βιώσιμη ανάπτυξη και αντλεί αντικειμενικές και διαθέσιμες πληροφορίες, καθώς και μονάδες μέτρησης βιώσιμης ανάπτυξης για τα θέματα που καλύπτονται στον απολογισμό. Ο οργανισμός παρουσιάζει την επίδοσή της σε σχέση τις ευρύτερες συνθήκες και στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως εκφράζονται σε αναγνωρισμένες εκδόσεις που αφορούν σε συγκεκριμένους κλάδους ή πρόκειται για τοπικές, περιφερειακές ή παγκόσμιες εκδόσεις. Ο οργανισμός παρουσιάζει την επίδοσή της με τρόπο που δείχνει ότι επιχειρεί να γνωστοποιήσει το μέγεθος της επίδρασης και της συμβολής της σε κατάλληλα γεωγραφικά πλαίσια. Ο απολογισμός περιγράφει πώς τα θέματα βιωσιμότητας σχετίζονται με τη μακροπρόθεσμη επιχειρησιακή στρατηγική, τους κινδύνους και τις ευκαιρίες, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων που αφορούν στην εφοδιαστική αλυσίδα. Πληροτητα Ορισμός: Η κάλυψη των σχετικών θεμάτων και Δεικτών και ο καθορισμός των ορίων του απολογισμού θα πρέπει να εκφράζουν επαρκώς τις σημαντικές οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις και να δίνουν στους συμμετόχους τη δυνατότητα να αξιολογούν την επίδοση του οργανισμού που εκδίδει τον απολογισμό κατά την περίοδο έκδοσης του απολογισμού. Εξήγηση: Η πληρότητα περιλαμβάνει κυρίως τις διαστάσεις του πεδίου, των ορίων και του χρόνου. Η έννοια της πληρότητας μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αναφορά σε πρακτικές συγκέντρωσης των πληροφοριών (για παράδειγμα, να διασφαλίσει ότι τα συγκεντρωμένα δεδομένα περιλαμβάνουν αποτελέσματα από όλες τις εγκαταστάσεις εντός του Ορίου του Απολογισμού), καθώς και στο εάν η παρουσίαση των πληροφοριών είναι εύλογη και κατάλληλη. Αυτά τα θέματα σχετίζονται με την ποιότητα του απολογισμού και αναλύονται λεπτομερέστερα στις Αρχές ακρίβειας και ισορροπίας, που υπάρχουν παρακάτω στο 1ο Μέρος. Το «πεδίο» αναφέρεται στη σειρά θεμάτων βιωσιμότητας που καλύπτονται σε έναν απολογισμό. Το σύνολο των θεμάτων και των Δεικτών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό θα πρέπει να εκφράζουν επαρκώς τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις. Επίσης, θα πρέπει να δίνουν στους συμμετόχους τη δυνατότητα να αξιολογούν την επίδοση του οργανισμού. Κατά τον προσδιορισμό της επάρκειας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό, ο οργανισμός θα πρέπει να λάβει υπ όψιν τα αποτελέσματα των διαδικασιών συμμετοχής των συμμετόχων και τις ευρύτερες κοινωνικές προσδοκίες, που ενδέχεται να μην εκφράστηκαν άμεσα μέσω των διαδικασιών συμμετοχής των συμμετόχων. Το «Όριο» αναφέρεται στα νομικά πρόσωπα (π.χ. θυγατρικές, κοινοπραξίες, ανάδοχοι κ.λπ.), των οποίων η επίδοση παρουσιάζεται στον απολογισμό. Κατά τον ορισμό του ορίου για τον απολογισμό, ο οργανισμός πρέπει να λάβει υπ όψιν τα νομικά πρόσωπα, τα οποία ελέγχει (συχνά αναφέρεται ως «επιχειρησιακό όριο» και, συνήθως, συνδέεται με τους ορισμούς που χρησιμοποιούνται στις χρηματοοικονομικές εκθέσεις) και στις οποίες ασκεί επιρροή (συχνά ονομάζεται «λειτουργικό όριο»). Κατά την αξιολόγηση της επιρροής, ο οργανισμός πρέπει να εξετάζει την ικανότητά του να επηρεάζει νομικά πρόσωπα που ασχολούνται με τα αρχικά στάδια (upstream) (π.χ. εφοδιαστική αλυσίδα), αλλά και τα τελικά (downstream) στάδια της παραγωγικής αλυσίδας (π.χ. διανομείς και χρήστες των προϊόντων και των υπηρεσιών του). Το όριο μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη συγκεκριμένη πτυχή ή τον τύπο των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό. κατευθυντήριες οδηγίες Ο «Χρόνος» αναφέρεται στην ανάγκη ολοκλήρωσης των επιλεγμένων πληροφοριών κατά τη χρονική περίοδο που καθορίζεται από τον απολογισμό. Στο βαθμό που είναι δυνατό, οι δραστηριότητες, τα γεγονότα και οι επιδράσεις πρέπει να παρουσιάζονται για την περίοδο απολογισμού κατά την οποία συμβαίνουν. Αυτό περιλαμβάνει την αναφορά δραστηριοτήτων που προκαλούν ελάχιστες βραχυπρόθεσμες επιδράσεις, αλλά έχουν σημαντικό και εύλογα προβλεπόμενο σωρευτικό αποτέλεσμα, που ενδέχεται να καταστεί αναπόφευκτο ή μη αναστρέψιμο μακροπρόθεσμα (π.χ. βιοσυσσωρευόμενοι ή παραμένοντες ρύποι). Κατά την πραγματοποίηση εκτιμήσεων σχετικά με τις μελλοντικές επιδράσεις (θετικές και αρνητικές), οι πληροφορίες 18 2000-2006 GRI
Κατευθυντήριες οδηγίες έκδοσης απολογισμών βιωσιμότητας που περιέχονται στον απολογισμό θα πρέπει να βασίζονται σε λογικές εκτιμήσεις που αντικατοπτρίζουν το πιθανό μέγεθος, τη φύση και το πεδίο των επιδράσεων. Παρόλο που αυτές οι εκτιμήσεις είναι εκ φύσεως αβέβαιες, μπορούν να δώσουν χρήσιμες πληροφορίες για τη λήψη αποφάσεων, με την προϋπόθεση ότι η βάση των εκτιμήσεων γνωστοποιείται με σαφήνεια και αναγνωρίζονται σαφώς οι περιορισμοί που τίθενται από τις εκτιμήσεις. Η γνωστοποίηση της φύσης και της πιθανότητας αυτών των επιδράσεων, ακόμη και αν ενδέχεται να υλοποιηθούν στο μέλλον, συμβαδίζει με το στόχο παροχής μιας ισορροπημένης και εύλογης αντιπροσώπευσης της οικονομικής, περιβαλλοντικής και κοινωνικής επίδοσης του οργανισμού. Δοκιμασίες: Ο απολογισμός συντάχθηκε λαμβάνοντας υπ όψιν ολόκληρη την αλυσίδα των νομικών προσώπων είτε στα αρχικά είτε στα τελικά στάδια της παραγωγικής αλυσίδας, ενώ καλύπτει και ιεραρχεί όλες τις πληροφορίες που θα πρέπει εύλογα να θεωρηθούν σχετικές βάσει των αρχών της ουσιαστικότητας, του πλαισίου βιωσιμότητας και της συμπερίληψης των συμμετόχων. Ο απολογισμός περιλαμβάνει όλα τα νομικά πρόσωπα που πληρούν τα κριτήρια για να υπόκεινται σε έλεγχο ή να επηρεάζονται σημαντικά από τον οργανισμό που εκδίδει τον απολογισμό, εκτός εάν έχει δηλωθεί κάτι διαφορετικό. Οι πληροφορίες που περιέχονται στον απολογισμό περιλαμβάνουν όλες τις σημαντικές ενέργειες ή τα γεγονότα που συμβαίνουν κατά την περίοδο απολογισμού, καθώς και τις εύλογες εκτιμήσεις για τις σημαντικές μελλοντικές επιδράσεις των γεγονότων που συνέβησαν στο παρελθόν, εφόσον οι συγκεκριμένες επιδράσεις είναι εύλογα προβλέψιμες και ενδέχεται να καταστούν αναπόφευκτες ή μη αναστρέψιμες. Ο απολογισμός δεν παραλείπει τις σχετικές πληροφορίες, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν ή να παρέχουν ενημέρωση για τις αξιολογήσεις ή τις αποφάσεις των συμμετόχων ή που θα μπορούσαν να εκφράσουν τις σημαντικές οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδράσεις. 1.2 Αρχές έκδοσης απολογισμών για τον καθορισμό της ποιότητας Αυτή η ενότητα περιέχει τις Αρχές που κατευθύνουν τις επιλογές σχετικά με τη διασφάλιση της ποιότητας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στον απολογισμό, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης παρουσίασής τους. Οι αποφάσεις που σχετίζονται με τη διαδικασία προετοιμασίας των πληροφοριών ενός απολογισμού θα πρέπει να συμβαδίζουν με αυτές τις Αρχές. Όλες αυτές οι Αρχές έχουν θεμελιώδη σημασία για την αποτελεσματική διαφάνεια. Η ποιότητα των πληροφοριών επιτρέπει στους συμμετόχους να πραγματοποιούν ορθές και εύλογες αξιολογήσεις επίδοσης και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα. Αρχές έκδοσης απολογισμών για τον καθορισμό της ποιότητας Ισορροπiα Ορισμός: Ο απολογισμός θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις θετικές και αρνητικές πτυχές της επίδοσης του οργανισμού, προκειμένου να επιτρέπεται η εύλογη αξιολόγηση της συνολικής επίδοσης. Εξήγηση: Η συνολική παρουσίαση του περιεχομένου του απολογισμού θα πρέπει να παρέχει μια αμερόληπτη εικόνα για την επίδοση του οργανισμού που εκδίδει τον απολογισμό. Στον απολογισμό θα πρέπει να αποφεύγεται η επιλεκτική χρήση στοιχείων, οι παραλείψεις ή οι μορφές παρουσίασης που είναι εύλογα πιθανόν να επηρεάσουν αδικαιολόγητα ή με ανάρμοστο τρόπο την απόφαση ή την κρίση του αναγνώστη του απολογισμού. Ο απολογισμός θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο τα ευνοϊκά όσο και τα δυσμενή αποτελέσματα, καθώς και τα θέματα που μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις των συμμετόχων ανάλογα με την ουσιαστικότητά τους. Οι απολογισμοί θα πρέπει να κάνουν σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στην αντικειμενική παρουσίαση στοιχείων και την ερμηνεία των πληροφοριών από τον οργανισμό που εκδίδει τον απολογισμό. Δοκιμασίες: Ο απολογισμός δημοσιοποιεί ευνοϊκά και δυσμενή αποτελέσματα και θέματα. Οι πληροφορίες που περιέχονται στον απολογισμό παρουσιάζονται σε μορφή που επιτρέπει στους χρήστες να διαπιστώνουν τις θετικές και τις αρνητικές τάσεις ως προς την επίδοση σε ετήσια βάση. Η έμφαση που δίνεται στα διάφορα θέματα του απολογισμού είναι ανάλογη με την ουσιαστικότητά τους. κατευθυντήριες οδηγίες Έκδοση 3.0 19