Διδακτικές Οδηγίες TANDEM Πώς να θεμελιωθεί δια-γενεακή και πολιτισμική επικοινωνία και πως παρέχεται η μεταφορά και η διαφάνεια ικανοτήτων στα πλαίσια της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΚΕΚ) 1 www.tandem project.eu
Αυτή η δημοσίευση αναπτύχθηκε στην πορεία του έργου TANDEM του Leonardo da Vinci: «Πώς να θεμελιωθεί δια-γενεακή και πολιτισμική επικοινωνία και πως παρέχεται η μεταφορά και η διαφάνεια ικανοτήτων στα πλαίσια της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΚΕΚ)», Αριθμός έργου LLP-LDv/toi/2009-NO1-LE005-01045 Εταίροι: OPPLÆRINGSKONTORET STAVANGER KOMMUNE (NO) BEST Institut für berufsbezogene Weiterbildung und Personaltraining GmbH (AT) Rogaland school and business development foundation (NO) Volkshochschule Cham, Cham (DE) BANLIEUES (BE) Regionaal Opleidingencentrum Nijmegen (NL) Business Foundation for Education (BG) RESEARCH ACADEMIC COMPUTER TECHNOLOGY INSTITUTE (RACTI) Για μη εμπορικούς σκοπούς, μία διαθέσιμη έκδοση βρίσκεται στην παρακάτω διεύθυνση: http://www.tandem-project.eu/ 2011-2 - www.tandem-project.eu
Διδακτικές Οδηγίες TANDEM Πώς να θεμελιωθεί δια-γενεακή και πολιτισμική επικοινωνία και πως παρέχεται η μεταφορά και η διαφάνεια ικανοτήτων στα πλαίσια της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΚΕΚ) www.tandem-project.eu - 3 -
Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η Η εκπαίδευση και η πρακτική άσκηση είναι τα κεντρικά θέματα στην ατζέντα της Λισσαβόνας για την ανάπτυξη και τις δουλειές και ένα βασικό κλειδί για τις προοπτικές ως το 2020. Δημιουργώντας ένα καλά λειτουργούμενο «τρίγωνο γνώσης» για την εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία βοηθούν όλους τους πολίτες να έχουν καλύτερες δεξιότητες που είναι πολύ σημαντικό για τον ανταγωνισμό, την ανάπτυξη, τις εργασίες καθώς επίσης και για για την ισότητα και την κοινωνική ένταξη. Η οικονομική ύφεση τοποθετεί αυτές τις μακρόχρονες προκλήσεις πιο πολύ στο προσκήνιο. Δημόσιοι και ιδιωτικοί προϋπολογισμοί είναι κάτω από πίεση, οι υπάρχουσες δουλειές εξαφανίζονται και οι νέες που δημιουργούνται απαιτούν διαφορετικές και υψηλού επιπέδου ικανότητες. 1 Για να γίνει αυτή η κατάσταση πιο λεπτή, σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχουν δύο κοινωνικές ομάδες ανάμεσα σε αυτές που επηρεάζονται περισσότερο από τη χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας και από τον κοινωνικό αποκλεισμό: αυτά είναι χαμηλού επιπέδου μόρφωσης νεαρά στρώματα και μεγαλύτερους ανθρώπους που έχουν μεταναστεύσει. Και οι δύο αυτές ομάδες δεν έχουν τα απαραίτητα προσόντα εκπαίδευσης και συχνά δείχνουν χαμηλή κινητικότητα και λίγες πηγές επιτυχίας. TANDEM - Πώς να θεμελιωθεί δια-γενεακή και πολιτισμική επικοινωνία και πως παρέχεται η μεταφορά και η διαφάνεια ικανοτήτων στα πλαίσια της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΚΕΚ) βασίζεται στο επιτυχημένο έργο Grundtvig European Generation Link (www.european-generation-link.org). Υιοθετώντας καινοτόμα και γερά μέτρα για την επαγγελματική εκπαιδευτική άσκηση θέλει να δείξει ότι οι ΚΕΚ πως εκπαιδευτές, δάσκαλοι και σύμβουλοι φέρνουν αυτές τις δύο κοινωνικές ομάδες μαζί έτσι ώστε να μπορούν να επωφεληθούν η μία από την άλλη. 1 Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the regions: Key competences for a changing world, Draft 2010, Brussels: page 2-4 - www.tandem-project.eu
Γι αυτό, τα ακόλουθα αποτελέσματα του TANDEM θα πρέπει να βοηθήσουν να αυξηθούν οι δεξιότητες των ΚΕΚ παρόχων και του προσωπικού τους: TANDEM Σχέδια Υλοποίησης για κα θε χώρα στόχο, το οποίο βοηθά την βιωσιμότητα των αποτελεσμάτων του TANDEM TANDEM διδακτικοί οδηγοί να δείξουν πώς να ευαισθητοποιήσουν τους νέους ενήλικες και να παρακινήσουν αυτούς να σχηματίσουν tandem ομάδες με μεγαλύτερους μετανάστες, να διεξάγουν συνεντεύξεις, να ασκούν μεταφορά γνώσης και να φανερώνουν τις ικανότητές τους. TANDEM διαδικτυακή βιβλιοθήκη με ιστορικά των μεγαλύτερων μεταναστών καταγεγραμμένα από νέους ενήλικες να γίνεται αναζήτηση με διάφορες παραμέτρους στο www.tandem-library.eu TANDEM βιβλιοθήκη εγχειρίδιο χρήστη να ενημερώνει τους χρήστες σχετικά με τις οργανωτικές πτυχές της χρήσης της βιβλιοθήκης, πώς να παράγουν, να επεξεργάζονται και να ανεβάζουν υλικό σε διάφορες μορφές. Όλα αυτά τα αποτελέσματα θα είναι διαθέσιμα στο/μέσω της ιστοσελίδας του έργου www.tandem-project.eu με το τέλος του έργου, το Νοέμβριο του 2012, από όπου ενδιαφερόμενοι δάσκαλοι και εκπαιδευτές, ή ΚΕΚ παροχείς θα μπορούν να κατεβάσουν ή να συμβουλεύσουν αυτούς δωρεάν χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. www.tandem-project.eu - 5 -
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 1. Εισαγωγή... 7 2. Η ιδέα του TANDEM εργασιακές ιστορίες... 9 3. Βασική ματιά στην πολυμορφία της ευρωπαϊκής κουλτούρας... 14 4. Διαχειρίζοντας την ποικιλομορφία μερικές αρχές που πρέπει να τηρούνται... 21 5. Ικανότητες και δεξιότητες... 25 5.1 Βασικές ικανότητες στην ΕΕ για τη διά βίου μάθηση... 26 5.2 Ικανότητες / δεξιότητες που αποκτώνται κατά και για την εργασία σε επιλεγμένους τομείς εργασίας... 31 5.3 Επίσημα και ανεπίσημα περιβάλλοντα εκμάθησης... 34 6. TANDEM ομάδες διδακτικές αρχές που πρέπει να εφαρμοστούν... 38 7. Οδηγός Συνέντευξης... 46 8. Μεταφορά Ικανοτήτων Εργασιακής Ζωής... 62 9. Σύνοψη / Συμπεράσματα... 65 10. Παραρτήματα... 68-6 - www.tandem-project.eu
1. Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Ή Η έρευνά μας ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους, στους παροχείς ΚΕΚ, στους εκπαιδευτικούς και σε εκπαιδευτές στη Νορβηγία, τη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Ολλανδία στην αρχή του έργου έδειξε ότι η αρχή της διαγενεακής και διαπολιτισμικής μάθησης της επαγγελματικής γνώσης και οι ικανότητες που κατακτώνται από μεγαλύτερους ανθρώπους που προέρχονται από άλλη χώρα παρά τους διαφορετικούς βαθμούς - δεν έχει αποκτηθεί η πρέπουσα προσοχή του κοινού σε αυτές τις χώρες. Αυτό μπορεί για παράδειγμα να φανεί στο γεγονός ότι εντός αυτών των ερευνητικών δραστηριοτήτων οι εταίροι δεν έχουν βρει κανένα εθνικό πρόγραμμα πάνω στη διαγενεακή μάθηση. Επίσης ένα μεγάλος μέρος του έργου δίνει έμφαση στην ενημέρωση των ενδιαφερόμενων και των εκπαιδευτικών και παρέχοντας επιπρόσθετες δεξιότητες για τους δεύτερους αυτό βοηθά αυτούς να κινητοποιούν νέους και μεγαλύτερους να συμμετέχουν. Έτσι ένα έργο σαν το TANDEM μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα σημαντικό βήμα προσφέροντας καινοτόμα και ενδιαφέροντα εργαλεία για αυτούς τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές οι οποίοι ενημερώνονται για τα πολλά πλεονεκτήματα μιας διαγενεακής και διαπολιτισμικής προσέγγισης που προσφέρουν στους εκπαιδευόμενους. Με άλλα λόγια, το TANDEM μπορεί επίσης να προσφέρει πληροφορίες και στην αυξανόμενη ενημέρωση όλων των περιοχών, η οποία κρίνεται πολύ σημαντική σε πρώτη φάση. Σχετικά με αυτό το έγγραφο Για την διαφάνεια και την ανταπόκριση των ΚΕΚ δεξιοτήτων, ειδικά αυτών που αποκτήθηκαν σε ανεπίσημο περιβάλλον, καθώς και από αυτο-ενημέρωση τόσο για τους νέους όσο και για τους μεγαλύτερους συμμετέχοντες, το TANDEM προσφέρει διάφορα εργαλεία. Το παρόν έγγραφο, TANDEM διδακτικές οδηγίες, θέλει να δείξει πως δομήθηκαν, πως τα υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαίδευση και στη συμβουλευτική διαδικασία και τα πλεονεκτήματα που θα έχουν. Υπάρχει χώρος για σημειώσεις και υλικό για να χρησιμοποιηθεί από τους εκπαιδευόμενους για να φτιάξουν ένα χειρόγραφο έγγραφο για τους ΚΕΚ εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτές και σύμβουλους. Συνεπώς, το έγγραφο αρχικά απευθύνεται: Σχετικά με τις ομάδες στόχους Εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτές και σύμβουλοι ασχολούνται με διάφορες ομάδες των τομέων ΚΕΚ. Αυτοί λαμβάνουν συγκεκριμένες πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν στα μαθήματά τους για να ενθαρρύνουν την επικοινωνία μεταξύ των νέων και μεγαλύτερων 7 www.tandem project.eu
Ευρωπαίων. Τα κεφάλαια σε αυτό το βιβλίο θα δείξουν πώς να συμπεριλάβετε την TANDEM προσέγγιση και τα υλικά στην καθημερινή πρακτική. Οι ΚΕΚ παροχείς, από τη Νορβηγία, Ολλανδία, Ελλάδα και Βουλγαρία συγκεκριμένα, μπορούν να χρησιμοποιούν αυτό το έγγραφο σαν ευαισθητοποίηση για το προσωπικό τους που εργάζεται με διάφορους ανθρώπους. Σχετικά με τους εταίρους Οι εταίροι του TANDEM είναι οι ΚΕΚ παροχείς και ειδικοί καινοτομιών που αντιπροσωπεύουν το αυθεντικό project, European Generation Link (www.europeangeneration-link.org) από Αυστρία, Γερμανία και Βέλγιο, οι οποίοι συνεργάζονται με τους ΚΕΚ παροχείς, συμβουλεύοντας και ερευνητικούς οργανισμούς, καθώς επίσης και δημόσιους φορείς από τη Νορβηγία, την Ολλανδία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Τα επόμενα κεφάλαια δίνουν μια σύνοψη της ιδέας του TANDEM ιστορία της δουλειάς, πολιτισμική ποικιλία στην Ευρώπη και συγκεκριμένα τις τέσσερις χώρες στόχους και (νέες) αρχές στο πώς να τις διαχειρίζονται. Τα επόμενα κεφάλαια καταγράφουν τις ικανότητες και τις δεξιότητες που αποκτούνται σε σχέση με την εργασιακή ζωή σε πέντε διαφορετικούς τομείς εργασίας. Ένας οδηγός που βασίζεται το EUROPASS (CV)σύστημα και η δομή των ιστορικών εργασιακής ζωής θα βοηθήσει να διαχειριστούν νέες συνεντεύξεις. Επίσης, εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτές και σύμβουλοι θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τη χρήση του TANDEM όπως αυτή περιγράφεται σε αυτό το έγγραφο. - 8 - www.tandem-project.eu
2. Η Ι Δ Ε Α Τ Ο Υ T A N D E M Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Κ Ε Σ Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Ε Σ Τι είναι η TANDEM προσέγγιση; Πώς να ενθαρρύνουμε καινοτόμους και εναλλακτικούς τρόπους δια βίου μάθησης; Πώς να μεταδώσουμε δεξιότητες χωρίς να βαριούνται οι εκπαιδευόμενοι; Η ιδέα του TANDEM εργασιακές ιστορίες βασίζεται στην διαγενεακή και διαπολιτισμική μάθηση καθώς επίσης και σε στοιχεία αυτομάθησης. Διαγενεακή δηλαδή συμβαίνει μεταξύ δύο γενεών, η διαγενεακή μάθηση αναφέρεται στο διαμοιρασμό πληροφορίας, σκέψεων, αισθημάτων και εμπειριών μεταξύ δύο γενεών που εμπλουτίζουν το περιεχόμενο της διαβίου μάθησης. Ο όρος «διαγενεακή πρακτική» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αλληλεπίδραση μεταξύ νέων και μεγαλύτερων σε ηλικία κατοίκων μιας περιοχής. Ο όρος «διαπολιτισμική μάθηση» μπορεί να γίνει αντιληπτός σε διάφορα επίπεδα. Αναφέρεται στην διαδικασία απόκτησης γνώσης, συμπεριφορών που αποκτιέται με την αλληλεπίδραση διαφορετικών πολιτισμών. Ωστόσο, η διαπολιτιστική μάθηση μπορεί επίσης να θεωρηθεί σαν τη μάθηση που αποκτιέται από ανθρώπους διαφορετικού πολιτισμικού επιπέδου και ζουν μαζί ειρηνικά σε μία κοινωνία με σταθερή επικοινωνία. Η μάθηση με αυτό το νόημα γίνεται αντιληπτή ως λιγότερο ατομική διαδικασία αλλά δίνει έμφαση σε μια διαπολιτισμική κοινωνία 2. «Η αυτόνομη εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από μια προθυμία να αναλάβει κάποιος εξ ιδίων μάθηση ς στην υπηρεσία των αναγκών και των σκοπών του. Αυτό συνεπάγεται ικανότητα και η προθυμία να δρουν ανεξάρτητα και σε συνεργασία με άλλους, ως κοινωνικά υπεύθυνο άτομο»(dam 1995, 1). «Η αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση είναι μια μέθοδος διδασκαλίας στην οποία ο φοιτητής παίρνει την πρωτοβουλία για τη διάγνωση των μαθησιακών αναγκών τους, τη διατύπωση των στόχων, την εκλογή και την εξεύρεση ανθρώπινων και υλικών πόρων για την εκμάθηση, επιλέξτε στρατηγικών για τη βελτίωση της μάθησης και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Ο δάσκαλος λειτουργεί ως διαμεσολαβητής και ένας πόρος είναι κάτι παραπάνω από αυτό-κατευθυνόμενη μάθηση.» (Miguel Rebollo, February, 2002). 2 Intercultural Learning A few awareness tips for US and European Fellows & Host Community Foundations, European Foundation Centre, 2001 www.tandem-project.eu - 9 -
Ιστορίες από την εργασιακή ζωή Οι μετανάστες πολύ συχνά εμπλέκονται σε διαφορετικού τύπου εκπαίδευση και εργασιακούς τομείς. Τα σχολεία συχνά δεν έχουν πόρους για να εισάγουν την εκμάθηση άλλων γλωσσών ή δεν έχουν ενδιαφέρον να παρακινήσουν τη διδασκαλία σε υλικό σχετικά με τα θέματα των ΚΕΚ. Πολλοί άνθρωποι, μετανάστες ή μη, νέοι ή ηλικιωμένοι δεν ανησυχούν για τις δεξιότητες ούτε για τη σχετικότητα με ένα συγκεκριμένο εργασιακό τομέα. Η ιδέα των ιστοριών από την εργασιακή ζωή TANDEM μπορεί να εφαρμοστεί από τους εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτές, συμβούλους των ΚΕΚ, με στόχο να οπλίσουν τους εκπαιδευόμενους με τις απαραίτητες δεξιότητες. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να κάνουν τις δεξιότητες περισσότερο μεταδόσιμες. Η TANDEM προσέγγιση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική εδώ καθώς επιτρέπει τους μεγαλύτερους να ενδιαφέρονται για τις δεξιότητες που έχουν και να γνωρίζουν το πώς μπορούν να τις αξιοποιήσουν σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Επίσης, το TANDEM μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βάση για να δείξει πως θα μάθουν από συνομήλικους ή άλλους (η γνώση μεταφέρεται από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους και αντίστροφα) σε ανεπίσημα περιβάλλοντα και καταστάσεις Οι εργασιακές εμπειρίες, ιδίως αυτές που είναι από άλλους πολιτισμούς, προβάλλονται από τους ενηλίκους που έχουν ζήσει στο εξωτερικό στο παρελθόν. Έτσι, η ιδέα ότι μπορεί να βοηθήσει να καταλάβει το ιστορικό background, διαφορετικές εργασιακές διαδικασίες και κουλτούρες καθώς επίσης να παρέχει τη δυνατότητα σκέψης ώστε να καταπολεμηθούν οι προκαταλήψεις και η ξενοφοβία. Η TANDEM προσέγγιση εστιάζει κυρίως στους επόμενους πέντε τομείς οι οποίοι καταδεικνύουν τις πιο σημαντικές δεξιότητες που απαιτούνται στην αγορά εργασίας σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κομισιόν: γεωργία κτίρια και κατασκευές τουρισμός βιομηχανία/λιανική πώληση υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής προστασίας Μέρη του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της οικονομίας καλύπτονται από αυτούς τους τομείς. Όπως αναφέρεται και στην αναφορά «Δεξιότητες που εφαρμόζονται και απαιτούνται στην Ευρώπη, Medium-term πρόβλεψη μέχρι το 2020 3 που δημοσιεύτηκε από το Cedefop το 2010, η πλειοψηφία των εργαζομένων είναι σε αυτές τις 3 Annex II, Employment trends by industry (ISBN 978-92-896-0536-6) - 10 - www.tandem-project.eu
βιομηχανίες και το ίδιο αναμένεται και στο μέλλον. Καθώς πολλοί μετανάστες έχουν δουλέψει σε διαφορετικούς εργασιακούς τομείς η πλειοψηφία αυτών των ιστορικών εργασιακής ζωής ανήκει τουλάχιστον σε έναν από αυτούς τους εργασιακούς τομείς. Η κύρια ιδέα είναι οι μεγαλύτερες γενιές να δώσουν συνεντεύξεις που να μιλάνε για το εργασιακό τους παρελθόν και τις ιστορίες τους. Μιλώντας για τις δεξιότητες και τα προσόντα το Ευρωπαϊκό βιογραφικό σημείωμα καθορίζεται. Αυτό το Ευρωπαϊκό βιογραφικό σημείωμα είναι ένα έγγραφο που αναπτύχθηκε από όλες τις χώρες μέλη στην ΕΕ. Η δομή του βοηθά να καθορίζονται ξεκάθαρα τα προσόντα και οι δεξιότητες για πιθανούς εργαζόμενους. Για το TANDEM, μια λίστα από δεξιότητες σχετικές με τους πέντε παραπάνω εργασιακούς τομείς αναφέρονται σε αυτό το έγγραφο. Η TANDEM Βιβλιοθήκη Για να κάνουν τις ιστορίες σχετικά με τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους οι μεγαλύτεροι πιο ευρέως γνωστές στο κοινό εμπλουτίζονται με εικόνες, βίντεο και άλλα ηλεκτρονικά υλικά στην TANDEM Βιβλιοθήκη 4. Αυτή είναι μια διαδραστική βασισμένη στο διαδίκτυο βιβλιοθήκη, κανονισμένη σαν μια πραγματική βιβλιοθήκη, που προσφέρει (σε συμπλήρωση αυτού του έργου) τουλάχιστον 100 εγγραφές από συνεντεύξεις ανθρώπων που είχαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους ζήσει σε περισσότερες από μία χώρες της Ευρώπης και μιλούν για την εμπειρία τους και τις δεξιότητες που απέκτησαν από την εργασιακή ζωή στο εξωτερικό. Όλες οι ιστορίες βασίζονται σε συνεντεύξεις και δύο τέτοιες ιστορίες είναι από τον Giorgi που γεννήθηκε στη Γεωργία και δούλευε σαν τουριστικός οδηγός στη χώρα καταγωγής του. Για 10 χρόνια ζούσε στην Ολλανδία σαν πρόσφυγας. Όπως αυτός έτσι και η Laura, γεννήθηκε το 1952 στο Αζερμπαιτζάν και αγαπούσε τη δουλειά της σαν αρτοποιός αλλά τώρα είναι πρόσφυγας στη νέα χώρα που ζει. 4 www.tandem-library.eu www.tandem-project.eu - 11 -
Οι αναγνώστες είναι δυνατόν να επιλέξουν μόνο αυτές τις ιστορίες που τους ενδιαφέρουν καθώς ικανοποιούν μερικές παραμέτρους όπως είναι οι εξής: Εργασιακοί τομείς (π.χ. γεωργία, κτίρια και κατασκευές, τουρισμός, βιομηχανία, υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής προστασίας), Δεξιότητες (π.χ. ατομικές, κοινωνικές, οργανωτικές, τεχνικές, γνώση υπολογιστών, καλλιτεχνικές και άλλες) και, Γλώσσες (π.χ. Αγγλικά, Γερμανικά, Ολλανδικά, Ελληνικά, Νορβηγικά, Γαλλικά και Βουλγαρικά μέχρι το τέλος του έργου) Περισσότερες πληροφορίες στο πώς να διαβάσουν ιστορίες μπορείτε να βρείτε στο TANDEM Βιβλιοθήκη εγχειρίδιο χρήσης (διαθέσιμο από το καλοκαίρι του 2011 δωρεάν στην ιστοσελίδα του έργου: www.tandem-project.eu). Η TANDEM Βιβλιοθήκη διευθύνεται από ανθρώπους και ιδρύματα που ενδιαφέρονται για το θέμα της διαπολιτισμικής και διαγενεακής επικοινωνίας και που ίσως χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες ώστε να μεταδώσουν τις δεξιότητες και τις ικανότητες και τις γνώσεις στην αγορά εργασίας ή για προσωπικές και επαγγελματικές δραστηριότητες. Είναι ένας κόμβος για τους ΚΕΚ εκπαιδευτικούς/ εκπαιδευτές, οδηγούς κα εκπαιδευόμενους για να προσφέρουν μία πλατφόρμα επικοινωνίας για να φέρουν κοντά τους νεότερους και τους μεγαλύτερους εκπαιδευόμενους, οι τελευταίοι μάλιστα έχοντας ένα μεταναστευτικό παρελθόν, έχοντας ζήσει σε άλλη χώρα της Ευρώπης. Αντιπρόσωποι των δύο γενεών μπορούν να εξάγουν σημαντικές πληροφορίες για δεξιότητες που αφορούν την εργασιακή ζωή. Μέσω των εμπειριών από τις ιστορίες της εργασιακή ζωής, δίνοντας έμφαση στην εργασία που σχετίζεται με τέτοια θέματα και αντικατοπτρίζοντας ικανότητες και δεξιότητες, οι μεγαλύτεροι Ευρωπαίοι μαθαίνουν από τη νέα γενιά. Αυτό μπορεί να βελτιώσει τη γνώση και τις ικανότητες που σχετίζονται με τα θέματα διαγενεακής και διαπολιτισμικής επικοινωνίας και δημιουργικότητας καθώς και με τους εργασιακούς τομείς που αυτά σχετίζονται. Χρησιμοποιώντας την TANDEM Βιβλιοθήκη, και οι δύο γενιές μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν το Ευρωπαϊκό βιογραφικό σημείωμα ώστε να κάνουν πιο σαφείς τις δεξιότητές τους. Μέσω της διαδικασίας να δουλεύουν σε ομάδες, θα μάθουν να διεξάγουν συνεντεύξεις και να έχουν ενδιαφέρουν για διάφορες δεξιότητες λιγότερο γνωστές ιδίως κοινωνικές δεξιότητες απαραίτητες για την εργασιακή ζωή. Και οι δύο γενιές μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν το Europass για να κάνουν ορατές τις ικανότητες τους Και οι δύο μεριές μπορούν να βελτιώσουν την διαγενεακή επικοινωνία, η οποία για μερικούς που δεν έχουν νεότερους ή μεγαλύτερους συγγενείς ή γείτονες σίγουρα θα είναι μια νέα εμπειρία. Καθώς δεν έχουν απλά μία ανεπίσημη κουβέντα αλλά μια συνέντευξη με στόχο να συμπληρώσουν - 12 - www.tandem-project.eu
το Ευρωπαϊκό βιογραφικό σημείωμα, και οι δύο μεριές θα προσπαθούν για τους εαυτούς τους για ένα πειστικό αποτέλεσμα. Η αμοιβαία δραστηριότητα μπορεί να δημιουργήσει ακόμη ένα είδος ομαδικού πνεύματος. Μια τέτοια θετική ατμόσφαιρα, με κίνητρα από τους δύο εταίρους είναι επίσης το ιδανικό έδαφος για μια θετική μαθησιακό περιβάλλον. Ο έναςπρος-έναν μπορεί να έχει ένα πλεονέκτημα καθώς δεν υπάρχει πίεση από πλευράς χρόνου, διατύπωσης, κατανόησης και θέματος. Έτσι, οι νέοι και οι μεγαλύτεροι εκπαιδευόμενοι μπορούν να επωφεληθούν από την ειδική αυτή μορφή επικοινωνίας μεταξύ των γενεών. Με τον τρόπο αυτό, οι συμμετέχοντες μπορούν να βελτιώσου και ενδεχομένως να μεταφέρουν τις δεξιότητές τους κατά τη χρήση του διαδικτύου με βάση την TANDEM Βιβλιοθήκη και, για παράδειγμα με τα κινητά τηλέφωνα να καταγράφουν φωνητικά μηνύματα και εικόνες ή βίντεο, όταν μεταβιβάζουν τις σημειώσεις τους σε έγγραφα, παράδειγμα το MS Word, να τα επεξεργαστούν και να τα τυπώνουν. Το TANDEM μπορεί να προσφέρει πολλές πτυχές της πολυμορφίας: Δεν είναι μόνο η διαφορά ηλικίας μεταξύ των εταίρων TANDEM, αλλά μπορεί επίσης να υπάρχει πολιτιστική πολυμορφία όσον αφορά την εκπαίδευση, την απασχόληση και τη γενική οικονομική κατάσταση στην οποία όλοι οι συμμετέχοντες μπορούν να ωφεληθούν. Για τους λόγους αυτούς, η προσέγγιση TANDEM θα μπορούσε να ενισχύσει όχι μόνο τα ΚΕΚ μαθήματα, αλλά και γενικής επαγγελματικής κατάρτισης και συμβουλευτικής των νέων ανέργων ή άτομα (σε οποιαδήποτε ηλικία) που δεν έχουν μια ιδέα της βιομηχανίας που θα ήθελαν να (ή πρέπει) να εργαστούν. Η πείρα έχει δείξει ότι υπάρχουν πολλά προπαρασκευαστικά μέτρα για να εξετάσουν την εξασφάλιση, οι νέοι μαθητές γνωρίζουν τι μπορούν να περιμένουν με τις συνεντεύξεις και όταν ασχολείται με ξένους από άλλες χώρες. Τα επόμενα κεφάλαια θα προσφέρουν συνεπώς πληροφορίες σχετικά με την πραγματική κατάσταση της πολιτιστικής πολυμορφίας και πώς αυτή η ποικιλομορφία μπορεί να ρυθμιστεί από τους ΚΕΚ εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους στις εργασίες αυτές παράλληλα, καθώς και στην αγορά εργασίας. www.tandem-project.eu - 13 -
3. Β Α Σ Ι Κ Η Μ Α Τ Ι Α Σ Τ Η Ν Π Ο Λ Υ Μ Ο Ρ Φ Ι Α Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Α Ϊ Κ Η Σ Κ Ο Υ Λ Τ Ο Υ Ρ Α Σ Τι είναι η πολιτισμική ποικιλομορφία; Πώς αυτό απασχολεί τις χώρες-εταίρους Ο όρος ποικιλία βρίσκεται κανονικά στο πλαίσιο μιας επιχειρηματικής περίπτωσης. Είναι ένας αρκετά σύγχρονος όρος στην οικονομία και αναφέρεται στην πληθώρα των διαφορών μεταξύ των ανθρώπων σχετικά με την ηλικία, το φύλο, οικογενειακό υπόβαθρο, οικονομική κατάσταση, τις δεξιότητες, τις ικανότητες και τα προσόντα-για να αναφέρουμε μόνο μερικά από αυτά. Ετερογενείς ομάδες συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες που απορρέουν από την πολυμορφία. Η εκτίμηση της ποικιλομορφίας προέκυψε για πρώτη φορά με την ενθάρρυνση των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις στη δεκαετία του 1970. Σύντομα, στη βιομηχανία συνειδητοποίησαν ότι δεν είναι κατά των διακρίσεων προγράμματα που απαιτούνται για τις γυναίκες αλλά και για τους μετανάστες ή για εθνικές μειονότητες. Σήμερα, η ενεργός διαχείριση της ποικιλομορφίας είναι μια από τις βασικές στρατηγικές των επιτυχημένων επιχειρήσεων. Η διαχείριση της πολυμορφίας στοχεύει στην ανάπτυξη μιας μελλοντικής και αξία στρατηγική προσανατολισμένη στην επίτευξη της αποδοχής και ακόμη και που επωφελούνται από ειδικές διαφορές σε έναν οργανισμό.5 Η 2010 EUROSTAT διαπίστωσε ότι περίπου 500 εκατομμύρια κάτοικοι με διαφορετικό ιστορικό, κοινωνικό και πολιτιστικό υπόβαθρο μπορούν να ζήσουν και να εργαστούν στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πολιτιστική ποικιλομορφία αυτών των ατόμων μπορεί να δει από το μεγάλο μείγμα εθνικοτήτων γλώσσες και τις θρησκείες που συμπίπτουν μεταξύ τους σε καθημερινή βάση. Είναι πιο σημαντικό από ποτέ ότι η επικοινωνία και η ανταλλαγή μεταξύ διαφορετικών περιοχών της Ευρώπης των πολιτών πρέπει να ενθαρρυνθεί και να προωθηθεί. Η Ευρώπη έχει μακρά ιστορία και παράδοση της μετανάστευσης. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια η καθαρή μετανάστευση αποτέλεσε τον κύριο παράγοντα αύξησης του πληθυσμού στα περισσότερα από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι πολιτικές της ΕΕ είναι η προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ένταξης των μεταναστών, προκειμένου να αυξήσει το δυναμικό για την οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική βελτίωση. 5 (Training Handbuch: Diversity Management, Marion Keil, Badrudin Amershi, Stephen Holmes,Hans Jablonski, Erika Lüthi, Kazuma Matoba,Angelika Plett and Kailash von Unruh (Internationale Gesellschaft für Diversity Management idm) /www.idmdiversity.org / ec.europa.eu/social/blobservlet?docid=1474&langid=de /traisem_de.pdf//access 13/09/2010) - 14 - www.tandem-project.eu
Σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, η μετανάστευση είναι η κύρια συνιστώσα της πληθυσμιακής αλλαγής. Αυτό είναι σημαντικό κατά την εξέταση των επιπτώσεων της γήρανσης του πληθυσμού, για παράδειγμα, τη μελλοντική βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας και κοινωνικής ασφάλισης, για να αναφέρουμε τις πιο ευάλωτες. Όταν με επίκεντρο τις χώρες εταίρους στο έργο TANDEM (π.χ. Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Ολλανδία και Νορβηγία), ειδικά σε χώρες όπως η Αυστρία, η Βουλγαρία και η Γερμανία που έχουν αρνητική φυσική αύξηση του πληθυσμού, η μετανάστευση θεωρείται μεγάλη σημασίας. Το παρακάτω γράφημα δείχνει το ακαθάριστο ποσοστό φυσικής αύξησης στην ΕΕ-27 και επιλεγμένες χώρες το 2008 και το 2009 (Πηγή: EUROSTAT, τελευταία επίσκεψη 13/09/2010) Αναγνωρίζοντας τη θετική επιρροή της αύξησης του πληθυσμού, καθώς και την ανάπτυξη της πολιτιστικής ποικιλομορφίας καθιστά προφανές ότι γλώσσες, πολιτισμοί και των κοινωνίες ενθαρρύνονται ώστε να ενσωματωθούν και να αναμειχτούν μεταξύ τους. Το 2009 ο αριθμός των μη υπηκόων που ζουν στις χώρες της διευρυμένης Ένωσης (ΕΕ-27 κράτη μέλη) εκτιμώνται σε 31,8 εκατομμύρια. Το κράτος μέλος της ΕΕ με το μεγαλύτερο απόλυτο αριθμό των μη υπηκόων της ΕΕ είναι η Γερμανία (7.150.000 - περίπου 9%) Το κράτος μέλος της ΕΕ με το μεγαλύτερο ποσοστό των μη υπηκόων της ΕΕ είναι το Λουξεμβούργο (περίπου 40%, κυρίως οι πολίτες των άλλων κρατών μελών) Το 2008 και το 2009, η ΕΕ-27 (κράτη μέλη) το Βέλγιο, την Ελλάδα, η Ολλανδία, η Αυστρία και η Νορβηγία είχε θετική ανεπεξέργαστα ποσοστά της καθαρής μετανάστευσης. www.tandem-project.eu - 15 -
Το 2009 το ακαθάριστο ποσοστό της καθαρής μετανάστευσης Þôáí 1,7 áíü 1000 êáôïßêïõò óôçí ÅÅ-27, óôç Íïñâçãßá 8,0, óôï ÂÝëãéï 5,1, óôçí Áõóôñßá êáé óôçí Ïëëáíäßá 2,5, óôçí ÅëëÜäá 2,4 στη Γερμανία: -0,1, στη Βουλγαρία: -2,1 Το ακαθάριστο ποσοστό της καθαρής αξίας της μετανάστευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ-27) 2004-2009 μειώθηκε (2004: 4,0, 2005: 3,1, 2006: 3,7, 2007: 3,8, 2008: 2,9). Το γράφημα δείχνει το ακαθάριστο ποσοστό της καθαρής μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων των διορθώσεων στην ΕΕ-27 και επιλεγμένες χώρες το 2008 και το 2009 (Πηγή: EUROSTAT, τελευταία επίσκεψη 13/09/2010). Η επίδραση της φυσικής αύξησης και της καθαρής μετανάστευσης σε συνδυασμό μπορεί να αντισταθμίσει είτε μεταβολές στην εξέλιξη του πληθυσμού ή ακόμη και να τα εφαρμόσουν. Το γράφημα δείχνει το ακαθάριστο ποσοστό της αύξησης στην ΕΕ-27 και επιλεγμένες χώρες το 2008 και το 2009 (Πηγή: EUROSTAT, τελευταία επίσκεψη 13/09/2010) Όπως δείχνουν τα ανωτέρω στοιχεία, η αύξηση στο ακαθάριστο ποσοστό διαφέρει από χώρα σε χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται για τα κράτη που συμμετέχουν στο πρόγραμμα TANDEM το οποίο μπορεί να βοηθήσει να κερδίσουν μια καλύτερη κατανόηση των ιδιαίτερων καταστάσεων στις χώρες αυτές. - 16 - www.tandem-project.eu
Πρώτα απ 'όλα, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο πληθυσμός σε αυτές τις επτά χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Ολλανδία και Νορβηγία) είναι εντελώς διαφορετικός. Τα σχετικά στοιχεία για το 2010, με φθίνουσα σειρά, δείχνουν τη διαφορά που σχετίζονται με τον πληθυσμό τους: Γερμανία: 81.8 εκ. Ολλανδία: 16.6 εκ Ελλάδα: 11.3 εκ Βέλγιο: 10.8 εκ Αυστρία: 8.4 εκ Βουλγαρία: 7.6 εκ Νορβηγία: 4.9 εκ Το γράφημα δείχνει τα στοιχεία για τον πληθυσμό σε επιλεγμένες χώρες όπως ανά 1 Ιαν 2010 (Πηγή: EUROSTAT, τελευταία επίσκεψη 13/09/2010) Αν και αυτές οι επιλεγμένες χώρες διαφέρουν κατά πολύ όσον αφορά τον πληθυσμό, όμως, είναι εκτεθειμένοι στις προκλήσεις της γήρανσης του πληθυσμού. Μέσα σε μια μόνο δεκαετία (1998-2008) η μέση ηλικία του πληθυσμού έχει αυξηθεί σημαντικά: Στη Νορβηγία, 36,5 έως 38,4 χρόνια, στη Γερμανία, ακόμη και 39,1 έως 43,2 έτη. www.tandem-project.eu - 17 -
Η αύξηση της μέσης ηλικίας του πληθυσμού αντιστοιχεί και σε μεγαλύτερο ποσοστό των ηλικιωμένων στον πληθυσμό. Μέσα σε μόλις δέκα χρόνια, οι αριθμοί αυτοί έχουν επίσης αυξηθεί κυρίως. Αφού αυξήθηκε από 21,8% το 1998 σε 25,3% το 2008, το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 60 ετών και άνω αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού σήμερα στη Γερμανία για παράδειγμα. Το γράφημα δείχνει το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 60 ετών και άνω για την ΕΕ-27 (κράτη μέλη), καθώς και επιλεγμένες χώρες το 1998 και το 2008 (Πηγή: EUROSTAT, τελευταία επίσκεψη 14/09/2010) Η διαχείριση της ποικιλομορφίας με τη γήρανση των εργαζομένων θα είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για το μέλλον. Για να λειτουργεί δραστήρια στον ταχύτατα εξελισσόμενο τρόπο ζωή των επιχειρήσεων, καθώς και αξιοποιώντας τις δυνατότητες των μεγαλύτερης ηλικίας εργαζομένων, οι νέες προσεγγίσεις, όπως το TANDEM θα μπορούσε να βοηθήσει τους οργανισμούς να διαχειρίζονται αυτή την πρόκληση. Στις παραγράφους που ακολουθούν θα ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά την κατάσταση στις προαναφερθείσες χώρες, ιδίως όσον αφορά την πολιτιστική ποικιλομορφία τους: Η πολιτιστική πολυμορφία ως ένα μέρος της ποικιλίας αυτής και συνδυάζει π.χ. την ποικιλία των διαφορετικών το οικογενειακό υπόβαθρο, όπως τη μητρική γλώσσα, άλλες κοινωνικές δομές στην κοινωνία, τη θρησκεία και τον προσανατολισμό αξία, καθώς και η γενική στάση σχετικά με τον τρόπο αντίδρασης σε ορισμένες καταστάσεις. Πολλές από τις ευρωπαϊκές χώρες, π.χ. Η Αυστρία, έχουν πολλά άτομα με διαφορετικό οικογενειακό υπόβαθρο. Σήμερα, η μετανάστευση μπορεί να θεωρηθεί ως σημαντική συμβολή στην πολιτιστική πολυμορφία. Ως εκ τούτου, οι λόγοι που φέρνουν τους ανθρώπους από τη μια χώρα στην άλλη θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Η έρευνα έχει δείξει ότι αυτοί είναι ως επί το πλείστον οικονομικούς λόγους: Οι άνθρωποι ελπίζουν να έχουν - 18 - www.tandem-project.eu
καλύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και - αν και αυτό - θα βελτιώσει την οικονομική κατάσταση. Για πολλά χρόνια οι μετανάστες από την Τουρκία, τη Ρουμανία και την Πολωνία, π.χ. έχουν έρθει στην Αυστρία, τη Γερμανία ή την Ολλανδία (τεκμηριώνεται από τα στοιχεία της Eurostat). Ωστόσο, η Ελλάδα αντιμετωπίζει, επίσης, την παράνομη μετανάστευση, κυρίως από μουσουλμανικές χώρες. Για το λόγο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει έλλειψη αξιόπιστων δεδομένων υπαλλήλων. Μια πρόσφατη επίδραση στον τομέα της μετανάστευσης είναι ο μεγάλος αριθμός των μεταναστών που προέρχονται από τη Γερμανία για παράδειγμα, και να κινηθεί προς τη Νορβηγία ή την Αυστρία, βασίζεται κυρίως σε οικονομικούς λόγους. Αυτή είναι μια τρέχουσα τάση η οποία είναι πραγματικά υπό συζήτηση στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, όπως έχει σημειωθεί σημαντική διαρροή εγκεφάλων όταν πολλοί υψηλά ειδικευμένων εργαζομένων, όπως οι επιστήμονες ή οι γιατροί, κινούνται προς την Ελβετία, την Αυστρία ή τη Νορβηγία, όπου μπορούν να κερδίζουν υψηλότερους μισθούς και καλύτερες συνθήκες εργασίας συνθήκες. Με τη μετανάστευση, υπάρχει πάντα μια γλωσσική πτυχή που εξετάζει: έχοντας επίσημη γλώσσα της νέας χώρας που μπορούν να περιπλέξουν την άμεση πρόσβαση στην αγορά εργασίας, καθώς και ένα νέο εθνικό σύστημα εκπαίδευσης για τους μετανάστες. Οι μετανάστες που γνωρίζουν τη γλώσσα αυτή (π.χ. Αυστρία και τη Γερμανία δείχνουν πολύ μικρές διαφορές στην επίσημη γλώσσα τους) ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ως εκ τούτου λιγότερα προβλήματα με αυτό το μέρος της πολιτιστικής πολυμορφίας σε σχέση με άλλες. Η γλωσσική πολυμορφία είναι η πηγή των πολιτιστικών και πολιτικών προβλημάτων για αιώνες. Στο Βέλγιο, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως η χώρα αποτελείται από τρεις διαφορετικές περιοχές με τις πρακτικές τους γλώσσα: τη φλαμανδική περιφέρεια (γλώσσα: η ολλανδική) και την περιφέρεια της Βαλλονίας (γλώσσα: Γαλλικά) και την περιοχή των Βρυξελλών (δίγλωσσο). Εκτός από τη μετανάστευση και γλωσσικά προβλήματα, η πολιτιστική πολυμορφία μπορεί επίσης να αναγνωριστεί από την άποψη της διαφορετικής θρησκείας και των συναφών πρακτικών. Στη Νορβηγία, την Αυστρία, την Ολλανδία, τη Γερμανία και το Βέλγιο, υπάρχουν κυρίως προτεστάντες, Αγγλικανική ή Καθολικοί Χριστιανοί. Βουλγαρία και την Ελλάδα ανήκουν στην Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη με διαφορετικές διακοπές π.χ. όλες αυτές οι χώρες έχουν ασφαλώς τους πολίτες των άλλων θρησκειών που έχουν τις θρησκευτικές τους πιστεύει και τις παραδόσεις στην προσθήκη. Όπως επιχειρήσεων και της επαγγελματικής ζωής θα είναι υπό εξέταση, η θρησκευτική πολυμορφία πρέπει να γίνει σεβαστή, όπως αναφέρεται στην ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, το άρθρο 21 6. 6 CHARTER OF FUNDAMENTAL RIGHTS OF THE EUROPEAN UNION, (2000/C 364/01), Article 21, Non-discrimination www.tandem-project.eu - 19 -
Συμπεράσματα Από την άποψη της πολυμορφίας του ευρωπαϊκού πληθυσμού προκύπτει σαφώς ότι η κάθε κοινωνία και η οργάνωση θα πρέπει να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις στο μέλλον. Μεταξύ αυτών υπάρχουν και ηλικία, η εθνότητα και πολιτιστικές διαφορές. Λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής των ατόμων και αυξανόμενο κόστος για τα συστήματα κοινωνικής, ορισμένες χώρες προβλέπουν τη μελλοντική ηλικία συνταξιοδότησης θα αυξηθεί. Ως συνέπεια αυτής της γηράσκουσας κοινωνίας, οι άνθρωποι θα είναι υποχρεωμένοι να εργάζονται μέχρι την ηλικία των 65 ή ακόμη και 70. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σε πολλές βιομηχανίες, το επίπεδο δεξιοτήτων που απαιτείται από την επαγγελματική ζωή αυξάνεται συνεχώς, ο «χρόνος ημιζωής» της γνώσης του ατόμου μειώνεται ταχύτερα από ό, τι στις προηγούμενες ημέρες, οι άνθρωποι θα πρέπει να δεσμεύσει στη δια βίου μάθηση να είναι εξοπλισμένα με τις δεξιότητες απασχολησιμότητας και τελικά διαφορετικά επαγγελματικά προσόντα. Για τους μετανάστες, η κατάσταση θα είναι ακόμη πιο έντονη. Μείζονες προκλήσεις για τους μετανάστες που επηρεάζουν όλες τις προαναφερόμενες χώρες είναι ενήλικες που έχουν πήρε συχνά πολύ άσχημες επιδόσεις στην ανάγνωση ή ένα τόσο χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων αριθμητικής που έχουν δυσκολίες στην κάλυψη των απαιτήσεων της σύγχρονης ζωής εργασίας και στην κοινωνία. Αυτό προκαλεί ανησυχία. Βασικές δεξιότητες αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα των ατόμων να αντιμετωπίσουν την αναδιάρθρωση και την προσαρμογή στην αλλαγή - και για την ικανότητά τους να αποκτούν νέες γνώσεις σε όλη τη ζωή τους και να αξιοποιήσουν τις νέες ευκαιρίες. Κατά τη διοργάνωση προγραμμάτων κατάρτισης για την ύπαρξη του διαπολιτισμικού τρόπους διοίκησης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τους δασκάλους, εκπαιδευτές και συμβούλους όχι μόνο στον τομέα της επαγγελματικής αλλά και της γενικής εκπαίδευσης. Τα κεφάλαια που ακολουθούν θα δείξουν τι και πώς να διαχειριστούμε την ποικιλομορφία στον τομέα αυτό. - 20 - www.tandem-project.eu
4. Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Ζ Ο Ν Τ Α Σ Τ Η Ν Π Ο Ι Κ Ι Λ Ο Μ Ο Ρ Φ Ι Α - Μ Ε Ρ Ι Κ Ε Σ Α Ρ Χ Ε Σ Π Ο Υ Π Ρ Ε Π Ε Ι Ν Α Τ Η Ρ Ο Υ Ν Τ Α Ι Πώς να διαχειρίζεται μαθήματα και εκπαίδευση με τους συμμετέχοντες επιτρέποντας την ποικιλομορφία; Ποιες παιδαγωγικές αρχές πρέπει να τηρούνται; Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το σπίτι για μια ευρεία ποικιλία ανθρώπων, όπως φαίνεται στο προηγούμενο κεφάλαιο, ακόμη και στο εσωτερικό των χωρών εταίρων του έργου, (Αυστρία, Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Ολλανδία και Νορβηγία). Η ποικιλομορφία αυτή φέρνει πλούτο των πολιτισμών, οικονομιών και κοινωνιών. Μπορεί να είναι για λόγους φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, ηλικίας, αναπηρίας, γενετήσιου προσανατολισμού, θρησκείας ή πεποιθήσεων στο χώρο εργασίας και για λόγους φυλετικής ή εθνικής καταγωγής σε όλους τους τομείς της ζωής. Η απειλή τώρα είναι ότι οι άνθρωποι μπορούν να υφίστανται διακρίσεις για έναν ή περισσότερους από αυτούς τους λόγους, που είναι γνωστή ως πολλαπλές διακρίσεις. Σύμφωνα με την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου Διακρίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Αντιλήψεις, εμπειρίες και συμπεριφορές που δημοσιεύθηκε το 2008, πολλοί Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι οι διακρίσεις εξακολουθούν να είναι εκτεταμένες, ενώ οι άνθρωποι είναι πιθανότερο να είναι θύματα διακρίσεων για λόγους φυλετικής ή εθνικής καταγωγής (62%), του σεξουαλικού προσανατολισμού (51%) και την αναπηρία (45%), την ηλικία (42%) και τη θρησκεία (42%). Η διασφάλιση ότι όλα τα μέλη της κοινωνίας θα έχουν ίσες ευκαιρίες δεν είναι μόνο νομική υποχρέωση ή ένα ηθικό επιχείρημα, αλλά μια αναγκαιότητα για μια ευημερούσα και συνεκτική κοινωνία. Η ανάμειξη ανθρώπων από διαφορετικές φυλετικής ή εθνικής προέλευσης, σεξουαλικού προσανατολισμού και ικανοτήτων, επιτρέπει μια θετική ανάπτυξη μιας πιο φιλελεύθερη κοινωνία και επιτρέπει τις κοινωνίες να γίνουν πιο ποικιλόμορφη μέσα τους. Εργασία μέσα στην τάξη ως εκπαιδευτικός, εκπαιδευτής ή ΚΕΚ σύμβουλος καθοδήγησης, αυτό δείχνει μερικές φορές πώς πρέπει να διαχειρίζεται. Στόχευση στον τομέα της εκπαίδευσης ενηλίκων και τις παιδαγωγικές αρχές της εκπαίδευσης, η προσέγγιση της πολυμορφίας περιλαμβάνει: Αναγνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι δεν είναι όλοι το ίδιο από την άποψη της κοινωνικής τους κατάστασης www.tandem-project.eu - 21 -
Αναγνωρίζοντας ότι οι ιδιώτες έχουν διαφορετικές ανάγκες, οι οποίες προκύπτουν εν μέρει από την κοινωνική τους κατάσταση Αξιοποίηση όλων των ατόμων εξίσου Δίνοντας όλες τις ευκαιρίες για τους μαθητές να επιτύχουν το πλήρες δυναμικό τους Προσαρμογή παροχή αυτών των δυνατοτήτων να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές ανάγκες Προσπαθώντας να κατανοήσουμε τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τα κίνητρα ενός ατόμου, η διαχείριση της πολυμορφίας περιλαμβάνει:: Προσδιορίζονται τα θέματα που δημιουργεί από την ποικιλομορφία Να αναπτυχθούν τρόποι για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων Προκειμένου να σεβασθεί την ποικιλία, θα ήταν αναγκαίο να αξιολογηθεί και η κουλτούρα της οργάνωσης, ζητώντας από κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τον πολιτισμό της. 7 Οι ερωτήσεις αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν: Το περιβάλλον επιτρέπει σε όλα να επιτύχουν το δυναμικό τους; Μήπως αυτό κάνει ευκολότερη για ορισμένες από ό, τι για τους άλλους; Ποιοι παράγοντες είναι πιθανό να αποκλείσουν ορισμένα είδη ανθρώπων; Τι μπορεί να γίνει για να καταστεί η εν λόγω εγκατάσταση πραγματικά ανοικτή σε όλους; Πώς μπορούμε να στηρίξουμε τους μαθητές με ιδιαίτερες δυσκολίες χωρίς να φαίνεται ότι τους αγνοούμε ή τους παραμελούμε; Στη διαχείριση της ποικιλομορφίας στη Συμβουλευτική κατάρτιση και την καθοδήγηση, έχει μεγάλη σημασία στην αρχική φάση να ευαισθητοποιήσουμε όλους τους (από τη διδασκαλία στη μάθηση) συμμετέχοντες στο γεγονός ότι η ποικιλομορφία υπάρχει τόσο, στην κοινωνία και στην επαγγελματική ζωή. Διαβάστε τι δήλωσε ένας νεαρός ερευνητής μετά από συνεντεύξεις ηλικιωμένων μεταναστών στο TANDEM: «Μας είπαν για τον εαυτό τους με διαφορετικό τρόπο. Αυτοί οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί από εμάς. Τα λόγια τους και ο τρόπος που μιλούν είναι πολύ ενδιαφέρων. Ενδιαφέρομαι για διαφορετικούς πολιτισμούς και με τη συνέντευξη αυτή, έμαθα πράγματα που δεν μπόρεσα να βρω στο Διαδίκτυο. " Για μια πρώτη μονάδα κατάρτισης λεγόμενη «Παγοθραυστικό" ασκήσεις / δραστηριότητες θα μπορούσαν να βοηθήσουν (βλέπε επίσης ένα παράδειγμα στο παράρτημα). Σε μια δεύτερη φάση, όταν οι εκπαιδευόμενοι δουλεύουν στα μαθήματα που σχετίζονται με τα θέματα, τους δασκάλους / εκπαιδευτές / ΚΕΚ συμβούλους επαγγελματικού 7 For more information see the European Generation Link Guidelines page 15-22 - www.tandem-project.eu
προσανατολισμού θα μπορούσε να εισαγάγουν την προσέγγιση TANDEM. Ένα μάθημα ΚΕΚ θα μπορούσε να αρχίσει με την επίδειξη της TANDEM Βιβλιοθήκης με τις ιστορίες για τους εκπαιδευόμενους. Καθοδηγώντας τους για να διαβάσετε τις ιστορίες, οι μαθητές θα πρέπει να έχουν αρκετό χρόνο για να μπει στις ιστορίες που καταγράφονται από νέους ερευνητές και οι μεγαλύτεροι ερωτώμενοι οι οποίοι δείχνουν μεταναστευτικό υπόβαθρο και να βρούμε διαφορετικές πτυχές της ζωής και της εργασίας σε διάφορες χώρες. Ο ρόλος του εκπαιδευτή είναι σημαντική στο βαθμό που αυτός / ή θα πρέπει να ενεργεί ως σύμβουλος παρά εκπαιδευτής. Καθοδήγηση σημαίνει πολύ περισσότερα από απλή μεταφορά της γνώσης - καθοδήγηση περιλαμβάνει την καθοδηγούμενη προσωπική ανάπτυξη της γυναίκας-επωφελούμενης προς την αυτο-ενδυνάμωση. Όπως καθοδήγηση συχνά βασίζεται σε ένα - προς - σχέση ένα, η πρόκληση της εκπαίδευσης της ομάδας θα πρέπει να ικανοποιηθούν. Ο εκπαιδευτής πρέπει να αποφασίσει εάν θα συζητηθούν ορισμένα γενικότερα προβλήματα / θέματα της ομάδας ή για την εφαρμογή της διδακτικής πράξης εσωτερική διαφοροποίηση που θα σήμαινε τον διαχωρισμό του ομίλου σε μικρότερες ομάδες ή ακόμη και συζήτηση σε ιδιώτες. Από την άποψη της πολυμορφίας, η εσωτερική διαφοροποίηση μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές: Ομάδες με μαθητές της ίδιας ηλικίας / πολιτιστικό υπόβαθρο μπορεί να έχουν άλλα αποτελέσματα εργασίας από μεικτές ομάδες. Όσον αφορά την προσέγγιση TANDEM για νέους εκπαιδευόμενους θα πρέπει να προετοιμάσουν τις ερωτήσεις τους για τη συνέντευξη, π.χ. Ο κύριος εκπαιδευτής θα πρέπει να συνεργαστεί με την ομάδα για την ποιότητα αυτών των ερωτήσεων - μέρος αυτού μπορεί να συζητηθεί μέσα στην τάξη συνολικά. Πιο λογικά θέματα ή ατομικά προβλήματα των μαθητών συνιστάται να γίνεται σε μικρότερη ομάδα. Ωστόσο, είναι πιο σημαντικό ότι ο μέντορας χτίζει μια σχέση με τους εκπαιδευόμενους, η οποία βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, την εμπιστοσύνη και εκτίμηση. Αν υπάρχει μια ατμόσφαιρα που επηρεάζεται από αμοιβαία εκτίμηση, ο εκπαιδευτής / σύμβουλος θα είναι σε θέση να παρακινήσει τους μαθητές να επιτύχουν υψηλής ποιότητας αποτελέσματα. Αλλά δεν είναι έτσι σε όλες τις περιπτώσεις που θα καταλήξει σε ικανοποιητική απόδοση, σε πρώτη φάση: Ο εκπαιδευτής / σύμβουλος θα πρέπει επίσης να λειτουργήσει ως κριτής και να δώσει ανατροφοδότηση στον εκπαιδευόμενο, προκειμένου να τους επιτρέψει να βελτιώσουν και να αναθεωρήσουν την εργασία τους, επιπλέον, να ενθαρρύνει μια τροχιά η χειραφέτηση. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως η τρίτη φάση προς την κατεύθυνση μιας επιτυχημένης στρατηγικής για τη διαχείριση πολυμορφίας σε μαθήματα κατάρτισης. Στην αρχή, η αρχή αυτή ήταν μέρος της ιαπωνικής φιλοσοφίας της ζωής και της επαγγελματικής ζωής είναι γνωστή ως "Kaizen". Ήταν προσαρμοσμένη στις ανάγκες του (δυτικού) οικονομία της λεγόμενης συνεχούς βελτίωσης της διαδικασίας (CIP). Στην πραγματικότητα, η ιδέα της Kaizen ή ΠΚΠ μπορεί επίσης να www.tandem-project.eu - 23 -
χρησιμοποιηθεί στα μαθήματα κατάρτισης. Το πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο εκπαιδευτής και εκπαιδευόμενοι γνωρίζουν την έννοια αυτή, προκειμένου να αποφευχθούν παρανοήσεις: Ο σκοπός της κάθε αναθεώρηση δεν είναι μόνο να ελέγξει ή να επικρίνει, αλλά να αποτελέσει τη βάση για βελτίωση. Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία είναι σιωπηρή, η ποιότητα της εργασίας αποτελεσμάτων θα συνεχή βελτίωση οφείλεται στο γεγονός ότι το επίπεδο της ποιότητας θα αυξάνουν διαρκώς. Για οποιαδήποτε κατάρτιση μπορεί να είναι δύσκολο να μετρηθούν η ποιότητα - το ίδιο ισχύει και για την προσέγγιση TANDEM. Πηγαίνοντας πίσω στη δεύτερη φάση και το παράδειγμα των μαθητών μας προετοιμάζει τις ερωτήσεις τους για τις συνεντεύξεις, την ποιότητα συνεδρία βελτίωση μετά την αναθεώρηση θα μπορούσε να αποτελείται από μεγαλύτερο αριθμό των ερωτήσεων που είχαν ανατραφεί σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Σε μια τέτοια περίπτωση, το αποτέλεσμα είναι να υπολογιστεί. Ωστόσο, υπάρχουν και μη ποσοτικές δυνατότητες βελτιώσεων, όπως μία που βρέθηκε νέα κατανόηση και που εγκρίθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας. Η βελτίωση της ποιότητας μπορεί να μη φαίνεται με την πρώτη ματιά, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντικό: Να πάρει ένα νέο ανοιχτό μυαλό και στοχαστική συμπεριφορά έναντι των άλλων μελών της κοινωνίας είναι ένας στόχος TANDEM και εάν ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί με τους εκπαιδευόμενους, η διαχείριση των πολυμορφία θα ωφεληθούν. - 24 - www.tandem-project.eu
5. Ι Κ Α Ν Ό Τ Η Τ Ε Σ Κ Α Ι Δ Ε Ξ Ι Ό Τ Η Τ Ε Σ Ποιες ικανότητες και δεξιότητες μπορούν να είναι σχετικές με τους επιλεγμένους εργασιακούς τομείς; Ποιες είναι οι δεξιότητες κλειδιά για την ΕΕ που πρέπει να αποκτηθούν με τις δραστηριότητες του TANDEM ; Με ποιες μεθόδους μάθησης μπορούν οι δεξιότητες και οι ικανότητες να είναι διαφανείς; Διάφορες δεξιότητες και ικανότητες που έχουν αποκτήσει κατά και για την εργασία. Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί της γνώσης, των ειδικοτήτων και δεξιοτήτων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν δημιουργήσει μια κοινή διαδικασία για το συντονισμό των διαφόρων ορολογιών για να βρουν μια κοινή βάση. Στόχοι αυτής της διαδικασίας είναι, μεταξύ άλλων, να ενισχυθεί η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διευκολύνει τις τομεακές εξελίξεις. Οι ακόλουθες περιγραφές που λαμβάνονται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2008) Η γνώση- δηλαδή το αποτέλεσμα της αφομοίωσης πληροφοριών μέσω της μάθησης. Οι γνώσεις είναι το σώμα θετικών στοιχείων, αρχών, θεωριών και πρακτικών που σχετίζεται με ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων, οι γνώσεις χαρακτηρίζονται ως θεωρητικές ή / και αντικειμενικές Δεξιότητες- δηλαδή η ικανότητα εφαρμογής γνώσεων και αξιοποίησης τεχνογνωσίας για την εκπλήρωση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων, οι δεξιότητες περιγράφονται ως γνωστικές (χρήση λογικής, διαισθητικής και δημιουργικής σκέψης) και πρακτικές (αφορούν τη χειρωνακτική επιδεξιότητα και τη χρήση μεθόδων, υλικών, εργαλείων και οργάνων) Αρμοδιότητα- δηλαδή η αποδεδειγμένη επάρκεια στη χρήση γνώσεων, δεξιοτήτων και προσωπικών, κοινωνικών ή / και μεθοδολογικών δυνατοτήτων σε περιστάσεις εργασίας ή σπουδής και στην επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων, η περιγραφή ως προς αφορά την υπευθυνότητα και την αυτονομία www.tandem-project.eu - 25 -
Από μια σύγχρονη άποψη, ο όρος «δεξιότητες» περιλαμβάνει μια ποικιλία δυνατοτήτων, όπως: Βασικές δεξιότητες: ανάγνωση, την αριθμητική, μιλώντας, οι ΤΠΕ, επιδεξιότητα Κοινωνικές δεξιότητες: Πολιτιστική συνείδηση, αυτο-διαχείριση, τη διαπραγμάτευση να καταλήξει σε μια απόφαση, η ομαδική εργασία, την αυτοεκτίμηση, επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της διαπραγματεύσεις με ανοιχτό τέλος, για να πάρει ένας συμβιβασμός Συλλογή και χρήση πληροφοριών: χρήση ΤΠ για την επεξεργασία, αποκτούν και να αξιολογεί πληροφορίες, εφαρμόζει την τεχνολογία με το έργο Οργανωτικές ικανότητες: διαχείριση του χρόνου και του υλικού Επιχειρηματικές δεξιότητες: δημιουργική σκέψη, αναλύει και αξιολογεί, ενεργεί ανεξάρτητα και σε συνεργασία με αίσθημα ευθύνης, να διαχειρίζονται τα καθήκοντα του, την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων, τη διατήρηση της ποιότητας των προτύπων 5.1 Βασικές ικανότητες στην ΕΕ για τη διά βίου μάθηση Το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση 8 επισημαίνει οκτώ βασικές ικανότητες που κάθε άτομο στην κοινωνία της γνώσης του 21ου αιώνα πρέπει να φιλοδοξεί να αναπτύξει. Συνιστάται για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενσωματώσει πλήρως αυτές τις ικανότητες στις στρατηγικές και τις υποδομές τους, ιδίως στο πλαίσιο των πολιτικών διά βίου μάθησης. Το κεφάλαιο αυτό στοχεύει στο να σκιαγραφήσει αυτές τις ικανότητες οι οποίες κυμαίνονται από «επικοινωνία στη μητρική γλώσσα» (1) για την «πολιτισμική συνείδηση και έκφραση» (8). Επιπλέον, η σημασία αυτών των αρμοδιοτήτων για το πρόγραμμα TANDEM και των στοχοθετημένων τομέων εργασίας πρέπει να εκτιμηθεί. Αυτοί οι τομείς εργασίας: γεωργία, κτίρια και κατασκευές, τουρισμός, βιομηχανία, υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής προστασίας. Όπως θα φανεί, κάποιες ικανότητες είναι πολύ σημαντικά για όλους τους τομείς TANDEM. Αυτό περιλαμβάνει π.χ. στην αρμοδιότητα των «επικοινωνία στη μητρική γλώσσα» (1). Άλλες ικανότητες είναι πιο σημαντικές σε ορισμένους τομείς από ό, τι σε άλλες. "Η επικοινωνία στις ξένες γλώσσες" (2), για παράδειγμα, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση στον τομέα του τουρισμού, ενώ στη γεωργία η αρμοδιότητα αυτή δεν μπορεί να είναι κρίσιμη σε πολλές περιπτώσεις. Ωστόσο, το ευρωπαϊκό πλαίσιο υπογραμμίζει την αλληλεξάρτηση όλων των ικανοτήτων, που είναι ο λόγος που δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά. Αναφέρεται ότι είναι αναγκαία δεν είναι μόνο για την προσωπική ολοκλήρωση, αλλά και για την κοινωνική συνοχή και την ενεργό 8 http://europa.eu/legislation_summaries/education_training_youth/lifelong_learning/c11090_en.htm [access 14/07/2010] - 26 - www.tandem-project.eu
συμμετοχή του πολίτη. Θα τονώσει και να διευκολύνει την απασχολησιμότητα και τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας για την αγορά εργασίας. Επιπλέον, είναι αντιληπτή ως ένας σημαντικός παράγοντας για την καινοτομία, την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα και θα αυξήσει τα κίνητρα και την ικανοποίηση των εργαζομένων και των εργαζομένων και συμβάλλουν στην ποιότητα της εργασίας. Αυτές οι βασικές ικανότητες της δια βίου μάθησης είναι οι εξής: (1) Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα: Η αρμοδιότητα αυτή συνεπάγεται τη δυνατότητα να εκφράσουν τον εαυτό του με τον κατάλληλο, δημιουργικό και σφαιρικό τρόπο σε όλες τις καταστάσεις και πλαίσια, τόσο προφορικώς όσο και σε γραπτή μορφή (π.χ. ομιλία, ακρόαση, ανάγνωση και γραφή ). Σε όλους τους επιλεγμένους τομείς εργασίας TANDEM, αυτή είναι μια σημαντική αρμοδιότητα. Η γλώσσα χρησιμεύει ως τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, ως μέσο της διαπροσωπικής συνεργασίας. Χρησιμοποιούμε τη γλώσσα για να μοιραστούμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις επιθυμίες μας, καθώς και τη γνώση για τους εαυτούς μας και τον κόσμο κάνοντας χρήση των συμβολικών παραστάσεων, αντιλήψεων και εννοιολογικών ιδέων. Η γλώσσα είναι ένα μέσο της σκέψης και της κοσμοθεωρίας. Ως εκ τούτου, αποτελεί βασική δεξιότητα ο καθένας πρέπει να διαθέτει. (2) Επικοινωνία στις ξένες γλώσσες: Εκτός από την αρμοδιότητα για την ικανότητα γλωσσικής αλληλεπίδρασης με μια ξένη γλώσσα (δηλ. να είναι σε θέση να κατανοούν και να επικοινωνούν με τους άλλους), η διαμεσολάβηση και η διαπολιτισμική κατανόηση είναι σημαντικές συνιστώσες αυτής της κατηγορίας. Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες διακρίνει τρεις ευρείες κατηγορίες (Α - Β - Γ) και έξι επίπεδα ικανότητας προκειμένου να καθοριστεί ο εκπαιδευόμενος υποτίθεται ότι είναι σε θέση να πράξει ανάγνωση, κατανόηση, ομιλία και σύνταξη σε κάθε επίπεδο. 9 Αυτό το πλαίσιο αναφοράς που χρησιμοποιείται επίσης στο βιογραφικό σημείωμα Europass. Η αρμοδιότητα αυτή είναι ζωτικής σημασίας, ιδίως στον τομέα του τουρισμού, όπου οι υπάλληλοι πρέπει να επικοινωνούν με τους ξένους τουρίστες σε τακτική βάση, προκειμένου να παρέχουν πληροφορίες και υπηρεσίες (π.χ. μετακίνηση με ποδήλατο ή ενοικιάσεις σκαφών), να προβεί σε ρυθμίσεις (π.χ. να εξηγήσει τους όρους της σύμβασης) και να απαντήσει σε ερωτήσεις (π.χ. για τα αξιοθέατα και τις συνδέσεις με λεωφορείο). Ένα ελάχιστο επίπεδο γνώσεων σε ένα ή δύο ξένων γλωσσών είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον τουρισμό. Σε άλλους τομείς, οι εργαζόμενοι μπορεί να είναι σε θέση να ασχοληθεί με τους αλλοδαπούς, π.χ. στον τομέα της υγείας και κοινωνικών υπηρεσιών, λιανικού εμπορίου ή στον τομέα της γεωργίας και θα 9 http://www.coe.int/t/dg4/linguistic/cadre_en.asp www.tandem-project.eu - 27 -
πρέπει να γνωρίζουν ξένες γλώσσες. Για τους εποχικούς εργαζόμενους, στην απόκτηση ικανοτήτων στην τοπική γλώσσα μπορεί να διευκολύνει την επικοινωνία πάρα πολύ. Σε περιοχές στις οποίες συνορεύει χώρα άλλη πολλοί αγρότες να πωλούν τις σοδειές τους, για τις αγορές στην άλλη πλευρά των συνόρων και αν θέλουν να επικοινωνούν με τους πελάτες τους, τις γνώσεις ξένων γλωσσών είναι σημαντικές. (3) Μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και την τεχνολογία: Η ικανότητα αυτή περιλαμβάνει επίσημη και λογική σκέψη, επίλυση προβλημάτων και η εκμάθηση, τη χρήση και εφαρμογή των γνώσεων και των μεθόδων που εξηγούν φυσικές λειτουργίες. Με την προώθηση αυτής της αρμοδιότητας, οι πολίτες πρέπει να μάθουν να ζουν τη ζωή τους κατά τρόπο υπεύθυνο και βιώσιμο τρόπο. Σε όλους τους επιλεγμένους τομείς εργασίας TANDEM, οι βασικές ικανότητες στα μαθηματικά, καθώς και στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι απαραίτητη. Για να κυριαρχήσει στην καθημερινή ζωή, όλοι πρέπει να έχουν την ικανότητα της λογικής σκέψης και επίλυσης προβλημάτων. Χρειαζόμαστε βασικά μαθηματικά για να διαχειριστεί τα καθημερινά ψώνια και να πληρώνουν τους λογαριασμούς. Στον τομέα της οικοδομής και των κατασκευών κάθε εργαζόμενος πρέπει να έχει επαρκείς γνώσεις σχετικά με την επιστήμη και την τεχνολογία για να διαχειριστεί τις απαραίτητες εργασίες. Αυτό περιλαμβάνει τις γνώσεις σχετικά με τη σταθερότητα, την σοβαρότητα και την τριβή, καθώς και σε πολλές άλλες φυσικές, μαθηματικά και τη λογική των προβλημάτων. Ωστόσο, αυτές οι αυτονόητες αρμοδιότητες συχνά δεν αναγνωρίζεται από όλους τους εργαζομένους και συνεπώς δεν είναι πιο διαφανείς. Αυτό είναι παρόμοιο στη γεωργία, όπου οι εργαζόμενοι οφείλουν να διαθέτουν την κατανόηση του κόσμου, προκειμένου να είναι παραγωγική. Επίσης στον τομέα του τουρισμού, στον τομέα της μεταποίησης / λιανικής πώλησης και σε υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες, αυτές τις δεξιότητες είναι απαραίτητο - όχι μόνο για να πάρει τη σωστή λογιστική. (4) Η ψηφιακή ικανότητα: Η ικανότητα αυτή περιλαμβάνει την ικανότητα για εχεμύθεια και με κριτικό πνεύμα τη χρήση τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (ΤΠΕ) ως βασικά εργαλεία της κοινωνίας της πληροφορίας. Ψηφιακές δεξιότητες είναι απαραίτητες στον τομέα του τουρισμού, καθώς η πλειονότητα του συνόλου των κρατήσεων είναι συναλλαγή μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων. Επίσης, στον τομέα της υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών, ένα μεγάλο μέρος της καθημερινής (διοικητικές) ροή εργασίας είναι web-based. Η αποδοχή και τη διαχείριση μια παραγγελία για την κατασκευή / τομέα λιανικής πώλησης που συμβαίνει συχνά σε απευθείας σύνδεση. Στη γεωργία, πολλοί γεωργοί επικοινωνούν με τους εμπορικούς καταναλωτές τους μέσω online εργαλεία. Σε κάθε - 28 - www.tandem-project.eu