Ημερίδα για τη Μαθητεία Ομιλία Θεόδωρου Αμπατζόγλου Διοικητή ΟΑΕΔ Παρασκευή, 14 Φεβρουαρίου 2014 Ο ΟΑΕΔ, η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης στην Ελλάδα, ως κύριος φορέας υλοποίησης της κυβερνητικής πολιτικής για την Απασχόληση και την Καταπολέμηση της Ανεργίας, έχει μια πολύπλευρη αποστολή, η οποία καλύπτει τα πεδία που συνδέονται με την Απασχόληση, την παροχή επιδομάτων ανεργίας και την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, ενώ πρόσφατα έχει προστεθεί και ένα ακόμα πεδίο, αυτό της εφαρμογής πολιτικής κοινωνικών παροχών. Ως εκ τούτου ο Οργανισμός δραστηριοποιείται σε 4 τομείς : - Με την εφαρμογή παθητικών πολιτικών δηλ. παροχής επιδομάτων ανεργίας, καθώς και μιας σειράς άλλων επιδομάτων (μητρότητας, οικογενειακών κλπ). - Με την εφαρμογή Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης δηλ. την υλοποίηση πολυάριθμων Προγραμμάτων Απασχόλησης (Νέων Θέσεων Εργασίας, Νέων Ελευθέρων Επαγγελματιών κλπ). - Με την παροχή επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, μέσω της λειτουργίας 51 Σχολών Μαθητείας, 30 Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης και 6 Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης σε όλη τη χώρα. - Με την υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικών παροχών (Προγραμμάτων Κοινωνικού Τουρισμού, Εργατικής Κατοικίας κλπ). Στην παρούσα εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, τις ιδιαίτερα κρίσιμες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας, και την ιδιαίτερα υψηλή ανεργία, που πλησιάζει σε ποσοστό το 28%, και ειδικότερα
όσον αφορά τους νέους πλησιάζει το 60%, ο ρόλος του ΟΑΕΔ γίνεται ακόμα πιο δύσκολος. Ιδιαίτερα όμως, όσον αφορά την ανεργία των νέων, αυτό αποτελεί πρόβλημα σε ευρωπαϊκή κλίμακα, που απαιτεί συντονισμένες δράσεις για την όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική αντιμετώπισή του, σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, όπως είναι γνωστό, το Συμβούλιο της Ε.Ε. εξέδωσε σύσταση τον Απρίλιο 2013 για τη θέσπιση "Εγγυήσεων για τη Νεολαία" (το γνωστό "Youth Guarantee"), η οποία προβλέπει ότι σε κάθε Κράτος-Μέλος, σε κάθε νέο/α έως 24 ετών θα πρέπει να προσφέρεται καλής ποιότητας εργασία, συνεχής εκπαίδευση, μαθητεία ή πρακτική άσκηση, εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που καθίσταται άνεργος/η ή εξέρχεται από την τυπική εκπαίδευση και καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συμβάλουν στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Στην ίδια σύσταση επισημαίνεται, ότι τα ποιοτικά συστήματα Μαθητείας αποτελούν αποτελεσματικά εργαλεία για τη μετάβαση των νέων από το εκπαιδευτικό σύστημα στην αγορά εργασίας. Η διαπίστωση αυτή, ότι τα ποιοτικά προγράμματα μαθητείας μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, ενθαρρύνοντας την απόκτηση δεξιοτήτων και την εξασφάλιση ομαλής μετάβασης από τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης στην αγορά εργασίας, έχει οδηγήσει στην προώθηση μέτρων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε όλα τα κράτη-μέλη, για τη μεταφορά τεχνογνωσίας προκειμένου να εφαρμοσθούν με αποτελεσματικότερο τρόπο συστήματα Μαθητείας. Τα προγράμματα αυτά είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά όταν εντάσσονται σε μια ολιστική εθνική προσέγγιση που συνδυάζει μέτρα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση.
Στην Ελλάδα, ο ΟΑΕΔ διαθέτει πολυετή εμπειρία στην εφαρμογή Προγραμμάτων Μαθητείας, αφού δραστηριοποιείται στο χώρο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, εφαρμόζοντας το θεσμό του Δυικού Συστήματος Μαθητείας από το 1952. Σήμερα λειτουργούν στον ΟΑΕΔ 51 ΕΠΑ.Σ Μαθητείας, που ανήκουν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, με αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα, όσον αφορά την αποκατάσταση των νέων στην αγορά εργασίας μετά την ολοκλήρωση της Μαθητείας τους. Στη διάρκεια των σπουδών τους στις σχολές αυτές οι μαθητές παρακολουθούν θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα, ενώ παράλληλα πραγματοποιούν πρόγραμμα Μαθητείας σε φορείς του Ιδιωτικού ή Δημοσίου Τομέα, σε θέσεις εργασίας που είναι συναφείς με την ειδικότητά τους. Το πρόγραμμα Μαθητείας, καθώς και η θεωρητική εκπαίδευση των μαθητών διαρκούν 4 εξάμηνα και είναι υποχρεωτικά για όλους τους μαθητές. Από το Σεπτέμβριο του 2013, με τη δημοσίευση του νέου Νόμου ( Ν.4186 ΦΕΚ 193Α/17-09-2013) για την Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, υπάρχει πλέον ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο προβλέπει την εφαρμογή του θεσμού της Μαθητείας σε όλο το εύρος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Αυτό προβλέπεται να γίνει με την οριζόντια εφαρμογή ενός έτους Μαθητείας, μετά την ολοκλήρωση της 3τούς φοίτησης στα ΕΠΑΛ, καθώς και των 2 ετών φοίτησης στις ΣΕΚ, για όλες τις ειδικότητες. Κατά τη διάρκεια φοίτησης στην "Τάξη Μαθητείας" προβλέπεται η παρακολούθηση εργαστηριακών μαθημάτων για 7 ώρες την εβδομάδα στο Σχολείο και η πραγματοποίηση Μαθητείας σε επιχείρηση για 28 ώρες την εβδομάδα, κατ' εφαρμογή του Δυικού Συστήματος Μαθητείας. Έτσι, στη χώρα μας, μετά από μια σειρά ετών λειτουργίας από τον ΟΑΕΔ, ο θεσμός της Μαθητείας αναπροσαρμόζεται σε συνεργασία με το Υπουργείο
Παιδείας, εντασσόμενος στο νέο θεσμικό πλαίσιο με εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους, όπως: Την αύξηση των συμμετεχόντων μαθητών και εργοδοτών. Τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας των προγραμμάτων Μαθητείας. Την επίτευξη μέγιστης συνεργασίας και συνεργειών με την Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΕΠΑΛ) και τη Δια Βίου Μάθηση. Την επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου που τίθεται από την Ευρωπαϊκή Σύσταση για το Youth Guarantee (Εγγύηση για τη Νεολαία). Την ανάπτυξη συνεργασιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να επιτευχθεί η μεταφορά τεχνογνωσίας και από άλλα Κ-Μ, που εφαρμόζουν με ιδιαίτερη επιτυχία το θεσμό της μαθητείας με το δυικό σύστημα εκπαίδευσης. Για την εφαρμογή του Ν.4186, ο ΟΑΕΔ προβλέπεται να συμβάλει, πέρα από την υφιστάμενη δραστηριότητά του: Στην υλοποίηση της «Τάξης Μαθητείας» στα Επαγγελματικά Λύκεια. Στην εφαρμογή ειδικοτήτων εφαρμόζοντας το δυικό σύστημα Μαθητείας σε 51 ΣΕΚ. Στην υλοποίηση πειραματικών ΣΕΚ και πειραματικών Επαγγελματικών Λυκείων. Στην οργάνωση και λειτουργία Γραφείων Διασύνδεσης με εργοδότες στις ΣΕΚ.
Ο ΟΑΕΔ, ως ένας οργανισμός που έχει αναλάβει να παίξει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για την ανάκαμψη της χώρας από την παρούσα κρίση, έχει διαπιστώσει ότι για να επιτευχθεί ο εθνικός στόχος μιας τόσο ουσιαστικής παρέμβασης, όπως είναι η επέκταση του θεσμού της μαθητείας σε όλο το εύρος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, που άπτεται άμεσα του τεράστιου προβλήματος της ανεργίας της νέας γενιάς, απαιτούνται: Δραστικές παρεμβάσεις εστιασμένες στην επίτευξη του εθνικού στόχου της παροχής ποιοτικά και ποσοτικά αναβαθμισμένων θέσεων μαθητείας. Συνεργασίες μεταξύ όλων των εμπλεκομένων Φορέων ( Κοινωνικών Εταίρων, Δημόσιων Φορέων, Επιχειρήσεων, Επιμελητηρίων και Φορέων διαμόρφωσης Κοινωνικής Πολιτικής) με ειλικρινή πρόθεση παρέμβασης και εποικοδομητικού διαλόγου. Θεσμικοί φορείς (Υπουργεία Οργανισμοί Φορείς Κοινωνικών Εταίρων, Εργοδοτικές Οργανώσεις, Επιμελητήρια κλπ), που να θέλουν και να μπορούν να ενεργήσουν αποτελεσματικά, γρήγορα, συνεργατικά και με συνέπεια στον κοινό στόχο της δημιουργίας ποιοτικών ευκαιριών για τη νέα γενιά. Συνεργασίες και ανταλλαγές απόψεων και καλών πρακτικών με άλλες χώρες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έτσι, στο πλαίσιο της παραπάνω στρατηγικής του Οργανισμού και του σχεδίου δράσης που έχει καταρτισθεί προβλέπονται συγκεκριμένες ενέργειες μεταξύ των οποίων και η σημερινή Ημερίδα, η οποία έχει σαν στόχο : Την ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών τόσο με άλλα Κ-Μ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων στην εφαρμογή των Προγραμμάτων Μαθητείας στην Ελλάδα. Η διαδικασία αυτή θα βοηθήσει να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα, για τον τρόπο και τα πεδία εφαρμογής από κοινού δράσεων με όλους τους φορείς, ώστε τα
Προγράμματα Μαθητείας να ανταποκρίνονται πιο άμεσα και αποτελεσματικά στις ανάγκες της αγοράς. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους Υπουργούς Παιδείας και Εργασίας καθώς και τους Προέδρους όλων των κοινωνικών εταίρων και των Επιμελητηρίων της χώρας, που με την παρουσία τους εδώ δηλώνουν εμπράκτως το ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόσο των συναρμόδιων Υπουργείων όσο και των βασικών εκπροσώπων της αγοράς, να συνεργαστούν και να συμμετάσχουν σε έναν ειλικρινή και ουσιαστικό διάλογο για το θέμα της Μαθητείας στην Ελλάδα, έναν διάλογο που πιστεύω ότι θα οδηγήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες με απτά αποτελέσματα. Ευχαριστώ επίσης θερμά τις 20 χώρες που συμμετέχουν στην Ημερίδα αυτή, με εκπροσώπους τους, είτε από πλευράς των αρμόδιων Υπουργείων είτε από πλευράς των Κοινωνικών εταίρων των χωρών, καθώς και τους άλλους εκπροσώπους των Υπουργείων, των κοιν. Εταίρων, των επιμελητηρίων και των επιχειρήσεων της χώρας. Είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος γιατί πιστεύω, ότι μετά από μια τόσο θερμή υποδοχή της πρόσκλησης του ΟΑΕΔ για την εκδήλωση αυτή, από όλες τις πλευρές, δεν μπορεί παρά η εκδήλωση να πετύχει τους στόχους της που είναι η ανταλλαγή απόψεων για τους τρόπους συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να επιτευχθεί: - Η ενδυνάμωση των συστημάτων Μαθητείας καθώς και - Η όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική συνεισφορά του θεσμού της Μαθητείας στην επίτευξη του στόχου του Youth Guarantee.