Φυτολόγιο
ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: «Ξεφυλλίζοντας το φυτολόγιο του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων» ΚΟΙΝΟ: Νηπιαγωγείο ΧΩΡΟΣ ΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων ΙΑΡΚΕΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: 60 λεπτά ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ: έως 25 παιδιά
Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Τα παιδιά: 1. Nα αποκτήσουν γνώσεις. 2. Να αναπτύξουν την παρατηρητικότητά και το ενδιαφέρον τους. 3. Να διαπραγματευτούν συναισθήματα και ιδέες που προκύπτουν από τις δυνατότητες έκφρασης της τέχνης. 4. Να έρθουν σε επαφή με τη μυθολογία. 5. Να αναπτύξουν το λεξιλόγιο τους. Β. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Η δραστηριότητα σχεδιάστηκε με κύριο γνώμονα την άποψη ότι «η μάθηση είναι μια ενεργητική διαδικασία, η οποία απαιτεί από τους διδασκόμενους να παράγουν νόημα από τον κόσμο όπως εκείνοι τον αντιλαμβάνονται μέσω των αισθήσεων τους» (Hein 2005). Προς την κατεύθυνση αυτή θα εφαρμοστούν οι παρακάτω εκπαιδευτικές μέθοδοι: 1. Μαιευτική μέθοδος με ενεργό το ρόλο του εμψυχωτή. 2. εικτική μέθοδος μέσα από την παρουσίαση των εκθεμάτων του Μουσείου. 3. Βιωματική προσέγγιση μέσα από τη συμμετοχή σε παιχνίδια. 4. ημιουργική έκφραση.
Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ Οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν δώδεκα θεούς, έξι άνδρες ( ίας, Ποσειδώνας, Άρης, Ήφαιστος, Απόλλωνας, Ερμής) και έξι γυναίκες (Ήρα, Αθηνά, ήμητρα, Αφροδίτη, Άρτεμη, Εστία), που, σύμφωνα με τη μυθολογία, κατοικούσαν στον Όλυμπο, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας. Αρχηγός των θεών ήταν ο ίας, ο θεός του ουρανού και των κεραυνών, ο οποίος ήταν παντρεμένος με την Ήρα. Κάθε θεός είχε ως σύμβολα του τα δικά του φυτά. Ι. ΙΑΣ - ΒΕΛΑΝΙ ΙΑ Το ιερό δέντρο του ία αναφέρεται ότι ήταν η βελανιδιά. Ειδικότερα, στην περιοχή της Ηπείρου και συγκεκριμένα στο Μαντείο της ωδώνης, ο ίας κατοικούσε μαζί με τη γυναίκα του, τη ιώνη, στις ρίζες της ιερής βελανιδιάς. Αρχικά, οι χρησμοί του Μαντείου δίνονταν από τους ιερείς, οι οποίοι ερμήνευαν το θρόισμα των φύλλων της βελανιδιάς. Η βελανιδιά ως διακοσμητικό θέμα χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων (ταφικές στήλες, νομίσματα, πήλινα αγγεία κ.ο.κ.). Συμβόλιζε την αιωνιότητα και την αθανασία.
ΙΙ. ΑΦΡΟ ΙΤΗ ΜΥΡΤΙΑ Ένα από τα σύμβολα της Αφροδίτης, ήταν η μυρτιά. Η Αφροδίτη, θεά της ομορφιάς και του έρωτα, γεννήθηκε σύμφωνα με τη μυθολογία από τον αφρό της θάλασσας. Προκειμένου να καλύψει το γυμνό σώμα της, βγαίνοντας από τη θάλασσα, κρύφτηκε πίσω από ένα θάμνο μυρτιάς. Από εκείνη τη στιγμή, η μυρτιά αποτέλεσε σύμβολο της νεότητας και της ομορφιάς. Παράλληλα, χρησιμοποιήθηκε, συχνά, στη διακόσμηση επιτύμβιων στηλών, καθώς και στην κατασκευή νεκρικών στεφανιών για να δηλώσει τη διεκδίκηση από το νεκρό της αιώνιας ζωής. ΙΙΙ. ΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΧΥ/ΣΙΤΑΡΙ Σύμβολο της ήμητρας, της θεάς της γεωργίας, ήταν το στάχυ/σιτάρι, που συνδεόταν με την ευφορία της γης. Σύμφωνα με το μύθο, η ήμητρα και η κόρη της Περσεφόνη έδωσαν το στάχυ στο μυθικό ήρωα Τριπτόλεμο για να διδάξει στους ανθρώπους τα μυστικά της καλλιέργειας των δημητριακών.
ΙV. ΙΟΝΥΣΟΣ - ΚΙΣΣΟΣ Ο ιόνυσος, θεός του κρασιού και της διασκέδασης, είχε ως σύμβολο του τον κισσό. Όταν ήταν μωρό, κινδύνεψε να πεθάνει κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς στο παλάτι του παππού του Κάδμου, βασιλιά της Θήβας. Η θεά Γη, προκειμένου να τον σώσει από τις φλόγες, τύλιξε τις κολόνες του παλατιού με κισσό. Για το λόγο αυτό ο κισσός συνδέθηκε με την αθανασία ενώ χρησιμοποιήθηκε και ως το αντίδοτο στον πονοκέφαλο από το κρασί.. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Grimal, P. 1991. Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής μυθολογίας. University Studio Press: Θεσσαλονίκη. Hein, G. 2005. The role of Museums in society: Education and Social Action. Seminar for Museum Educators, Jyväskylä, Finland. Χρυσουλάκη, Στ. (γεν.επιμ.) 2009. Το δέντρο της ζωής σε τέσσερις εποχές. Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Γ ΑΠΚ. ΜΕΕΠ. Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας. Αθήνα.
E. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1. Πριν την επίσκεψη - Ο εκπαιδευτικός με διερευνητικές ερωτήσεις θα προσπαθήσει να καταλάβει εάν τα παιδιά γνωρίζουν τι είναι το Μουσείο και εάν έχουν επισκεφτεί ποτέ ένα Μουσείο, -στη συνέχεια ανάλογα με τις απαντήσεις θα τους εξηγήσει τι είναι το Μουσείο και ποιος είναι ο ρόλος του, -θα τους μιλήσει για τα διαφορετικά είδη μουσείων που υπάρχουν δίνοντας έμφαση στη κατηγορία των αρχαιολογικών μουσείων, καθώς το Μουσείο που θα επισκεφτούν εντάσσεται σε αυτή την κατηγορία και - θα τους εξηγήσει ότι καθώς το Μουσείο είναι ένας δημόσιος χώρος ανοικτός σε όλους, θα πρέπει κατά την επίσκεψη τους να συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην ενοχλούν τους υπόλοιπους επισκέπτες. 2. Μετά την επίσκεψη - Ο εκπαιδευτικός συζητά με τα παιδιά για τις εντυπώσεις τους από το Μουσείο, - έχοντας ως αφετηρία τη σχέση των τεσσάρων θεών που παρουσιάστηκαν στο Μουσείο με τα φυτά μπορεί να μιλήσει στα παιδιά και για τους υπόλοιπους θεούς και τα σύμβολα τους, - μπορεί να ζητήσει από τα παιδιά να ζωγραφίσουν κάτι που τους έκανε εντύπωση ή που τους άρεσε ή - να αντιστοιχίσουν τα φυτά σύμβολα με τους αντίστοιχους θεούς.
IB ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ www.amio.gr http://www.facebook.com/amiogr Σχεδιασμός Οργάνωση εκπαιδευτικού προγράμματος: Ε. Βασιλείου- Ι. Κατσαδήμα- Γ. Οικονόμου Σχεδιασμός Επιμέλεια εντύπου: Ε. Βασιλείου Εικονογράφηση εντύπου: Β. Μπέλλου Κατασκευή εκπαιδευτικού υλικού: Β. Μπέλλου