Επιστηµονικός και Πολιτιστικός Οργανισµός των Ηνωµένων Εθνών. Πρόγραµµα Ηνωµένων Σχολείων για την Προώθηση της Παγκόσµιας Εκπαίδευσης.

Transcript

1 Επιστηµονικός και Πολιτιστικός Οργανισµός των Ηνωµένων Εθνών. Πρόγραµµα Ηνωµένων Σχολείων για την Προώθηση της Παγκόσµιας Εκπαίδευσης. Έκθεση για την Εκπαιδευτική Επίσκεψη στον Ναό του Επίκουρου Απόλλωνα στις Βάσσες 1. Ιστορικό Σε έναν γρήγορα µεταβαλλόµενο κόσµο που χαρακτηρίζεται από µια διαδικασία ταχείας παγκοσµιοποίησης, ο πολιτισµός και η πολιτισµική διαφοροποίηση ως δύναµη κοινωνικής και διεθνικής συνοχής είναι πολύ σηµαντική και θα έπρεπε να θεωρείται θεµελιώδες στοιχείο για την εκπαίδευση των νέων ανθρώπων. Οι νέοι θα πρέπει να γνωρίζουν την σηµασία της εθνικής, καθώς και της παγκόσµιας πολιτιστικής κληρονοµιάς και θα πρέπει να µορφώνονται αρκετά για να προστατεύουν και να διατηρούν την πολιτιστική παράδοση. Η πολιτιστική εκπαίδευση είναι µια συνεχής διαδικασία µε µακροχρόνιο σκοπό. Χρειάζεται µεγάλη και συστηµατική προσπάθεια, ώστε οι µελλοντικοί πολίτες να είναι πολιτιστικά ενήµεροι. Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι εκπαιδευτικοί µελετητές και οι δάσκαλοι διαµόρφωσαν ένα νέο µαθησιακό τοπίο, βασισµένο στην εµπειρία. Οι καθοριστικοί παράγοντες για το περιεχόµενο της µάθησης είναι κυρίως οι εξής: Η µάθηση δεν περιορίζεται σε προκαθορισµένο χρόνο ή χώρο, αλλά λαµβάνει χώρα οποτεδήποτε και οπουδήποτε. Η µάθηση συντελείται όταν κάποιος σκέφτεται κάτι, προσπαθεί να αντιµετωπίσει ένα πρόβληµα, να µοιραστεί µια ιδέα ή να κερδίσει κατανόηση. Η επίσηµη εκπαίδευση δεν µπορεί να παρέχει στους ανθρώπους και στους µαθητές όλη τη γνώση και τα προσόντα που χρειάζονται για να ευηµερούν σε όλη τη ζωή τους. Κατά παράδοση, η επίσηµη εκπαίδευση παρέχεται σε µια τάξη όπου ο δάσκαλος και οι µαθητές συµµετέχουν οµαδικά. Αυτό το είδος εκπαίδευσης βασίζεται στην οµαδικότητα και η τεχνολογία βοηθά το δάσκαλο. Πάντως, το παραδοσιακό σχολείο είναι λίγο-πολύ αποµονωµένο από το κοινωνικό του περιβάλλον, τους κοινωνικούς λειτουργούς και τις δραστηριότητες. Τις περισσότερες φορές, το επίπεδο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης µεταξύ των σχολείων και των εξωτερικών παραγόντων είναι πολύ χαµηλό, αν όχι απαγορευτικό. Σήµερα, είναι παραδεκτό ότι το σχολείο πρέπει να προχωρήσει προς το κοινωνικό περιβάλλον και να αντιµετωπίσει τις πραγµατικές συνθήκες και απαιτήσεις, την καθηµερινή ζωή. Οι µαθητές πρέπει να γνωρίζουν την διαδικασία µάθησης που πηγάζει από το κοινωνικό περιβάλλον και να αποκτούν µόρφωση που να συνδέεται άµεσα µε τις πραγµατικές εµπειρίες και τις συνθήκες της ζωής. Επιπλέον, η κοινωνική ζωή και η πραγµατική εµπειρία της ζωής, αναγνωρίζεται από τη σύγχρονη παιδαγωγική ως η πηγή της εµπειρικής γνώσης, η οποία δεν θα έπρεπε σε καµία περίπτωση να αγνοείται ή να υποτιµάται από την εκπαίδευση που παρέχεται στα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, σε όλα τα επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό, η εφαρµογή των νέων τεχνολογιών έχουν να προσφέρουν πολλά στην εκπαίδευση. Η εκπαίδευση εξ αποστάσεως, αλλά και οι εφαρµογές της κινητής εκπαίδευσης µπορούν να προσφέρουν λύσεις διαφορετικές από αυτές που παρείχε η µάθηση στην παραδοσιακή τάξη. Η τελευταία δεκαετία ήταν µια επανάσταση στις

2 επικοινωνίες και στην τεχνολογία των Η/Υ, µε την εγκατάσταση ψηφιακών δικτύων κινητών τηλεφώνων και την ανάπτυξη της κινητής τεχνολογίας. Αυτές οι τρεις τεχνολογίες συγκλίνουν στους Προσωπικούς Ψηφιακούς Βοηθούς (PDAs) που δίνουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες στο διαδίκτυο, να εντοπίζουν, να αποθηκεύουν και να διαχειρίζονται τα καθηµερινά γεγονότα ως εικόνες και ήχους, να επικοινωνούν και να µοιράζονται το υλικό µε συναδέλφους τους σε όλο τον κόσµο. Ευτυχώς, υπάρχει µια ισχυρή συµµαχία της µάθησης ως δραστηριότητας µε την νέα προσωπική κινητή τεχνολογία, ώστε να γίνει εφικτός ο εξοπλισµός των µαθητών µε ισχυρά εργαλεία για να υποστηρίζεται η µάθηση οποτεδήποτε και οπουδήποτε. 2.Εκπαιδευτική Επίσκεψη στο Ναό του Επίκουρου Απόλλωνα στις Βάσσες Στο πλαίσιο του Προγράµµατος των Ηνωµένων Σχολείων για την Προώθηση της Παγκόσµιας Εκπαίδευσης, οι µαθητές είχαν την ευκαιρία να µάθουν για τα µνηµεία της παγκόσµιας πολιτιστικής κληρονοµιάς και πιο συγκεκριµένα για το Ναό του Επίκουρου Απόλλωνα στις Βάσσες, ένα αρχαιολογικό µνηµείο που συµπεριλαµβάνεται από το 1986 στον Κατάλογο Παγκόσµιας Κληρονοµιάς της UNESCO. Ο διάσηµος Ναός του Θεού της ίασης και του ηλίου, χτίστηκε στα µέσα του 5 ου αιώνα π.χ. στα µοναχικά ύψη των Αρκαδικών βουνών. Ο Ναός, ο οποίος έχει το αρχαιότερο Κορινθιακό κιονόκρανο που έχει βρεθεί ποτέ µέχρι σήµερα, συνδυάζει το αρχαϊκό στυλ και την ηρεµία του ωρικού ρυθµού µε κάποια τολµηρά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Ο κύριος σκοπός των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ήταν να αποκτήσουν οι µαθητές ενδιαφέρον για τα σηµαντικά ζητήµατα που σχετίζονται µε την παγκόσµια πολιτιστική κληρονοµιά, καθώς και µε την πολιτιστική κληρονοµιά της χώρας τους και σαν αποτέλεσµα να κάνουν τους νέους να ενδιαφερθούν για την προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς. Οι δραστηριότητες που σχετίζονται µε τη µελέτη του Ναού του Επίκουρου Απόλλωνα χωρίστηκαν σε δύο εξίσου πολύ σηµαντικά µέρη: Στις δραστηριότητες προετοιµασίας Στις κυρίως δραστηριότητες επίσκεψης ραστηριότητες Προετοιµασίας Ο κύριος σκοπός αυτής της φάσης ήταν να προετοιµάσει τους µαθητές για την επίσκεψή τους στο αρχαιολογικό µνηµείο του Επίκουρου Απόλλωνα. Οι µαθητές εργάστηκαν συλλογικά και συµµετείχαν σε µια σειρά δραστηριοτήτων που τους έδωσαν την ευκαιρία να πάρουν µια πρώτη ιδέα, να κατανοήσουν και να εκτιµήσουν την παγκόσµια πολιτιστική κληρονοµιά. Οι δραστηριότητες αυτές είναι οι εξής: Ο σχεδιασµός και η ανάπτυξη του σχετικού εκπαιδευτικού υλικού. Προκειµένου να ενισχυθούν οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες και να προωθηθεί η αξιολόγηση των µαθησιακών αποτελεσµάτων, σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό από τους δασκάλους που συµµετείχαν στις δραστηριότητες του προγράµµατος. Το εκπαιδευτικό υλικό δηµοσιεύτηκε και στην ιστοσελίδα του προγράµµατος. Με τον τρόπο αυτόν, οι µαθητές είχαν τη δυνατότητα να έχουν άµεση πρόσβαση, µέσω των κινητών συσκευών.

3 Η συµµετοχή σε µια σειρά δραστηριοτήτων στην τάξη, µε σκοπό την ενηµέρωση των µαθητών για τον Κατάλογο της Παγκόσµιας Κληρονοµιάς και την Μελέτη της Σύµβασης της UNESCO, αναφορικά µε την προστασία της Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς: Στο πλαίσιο του προγράµµατος, σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε εκπαιδευτικό υλικό, µε σκοπό την ενηµέρωση και την εξοικείωση των µαθητών µε την Σύµβαση για την Προστασία της Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς. Τα κύρια σηµεία της σύµβασης, οι σκοποί και οι στόχοι της παρουσιάστηκαν στους µαθητές κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να τα κατανοήσουν και να τα εκτιµήσουν περισσότερο. Επιπλέον, σχεδιάστηκαν δραστηριότητες και ασκήσεις, µε σκοπό την αξιολόγηση των µαθησιακών αποτελεσµάτων. Η µελέτη του αρχαιολογικού µνηµείου του Επίκουρου Απόλλωνα: Οι µαθητές ενηµερώθηκαν για το αρχαιολογικό µνηµείο του Επίκουρου Απόλλωνα, προκειµένου να προετοιµαστούν για να συµµετάσχουν και να βιώσουν καλύτερα την επίσκεψη στο µνηµείο, που οργανώθηκε στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του προγράµµατος. Η θεωρητική µελέτη και η πρακτική εκπαιδευτική αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνικών συντήρησης που εφαρµόζονται στα αρχαιολογικά µνηµεία: Παρέχεται σχετικό υλικό στους µαθητές, αλλά συµµετείχαν και σε δραστηριότητες που τους βοήθησαν να κατανοήσουν τις διαδικασίες συντήρησης. Οι δραστηριότητες αυτές απαιτούσαν πειθαρχία, καθώς µπορούν να θεωρηθούν µέρος µιας διαφορετικής σχολικής ύλης, όπως η βιολογία, η γεωγραφία, η χηµεία κ.λπ. ραστηριότητες επίσκεψης Κύριος σκοπός αυτής της φάσης, ήταν η ενεργή συµµετοχή των µαθητών σε µια σειρά δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της επίσκεψής τους στον αρχαιολογικό χώρο του Επίκουρου Απόλλωνα. Η εκπαιδευτική επίσκεψη πραγµατοποιήθηκε στις 24 Απριλίου Τριάντα µαθητές της γ Γυµνασίου επισκέφτηκαν τον ναό του Επίκουρου Απόλλωνα, από τους οποίους δεκαπέντε µαθητές συµµετείχαν φανταστικά στις επισκέψεις, µε τη χρήση υπολογιστών στα σχολεία τους. Οι δύο οµάδες των µαθητών είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνούν και να συνεργάζονται χρησιµοποιώντας µόνο τους υπολογιστές τους - γι αυτούς στο σχολείο - αλλά και τις συσκευές PDA - γι αυτούς που επισκέφτηκαν πραγµατικά τον ναό του Επίκουρου Απόλλωνα.

4 Σχήµα 1: Οι µαθητές που επισκέφτηκαν τον αρχαιολογικό χώρο του Επίκουρου Απόλλωνα, είχαν την ευκαιρία να επικοινωνούν και επιπλέον να συνεργάζονται µε τους µαθητές στα σχολεία, µε τη χρήση νέων κινητών εφαρµογών. Για την ακρίβεια δόθηκαν στους µαθητές κατά την επίσκεψή τους κινητά τηλέφωνα και συσκευές PDA µε πρόσβαση στο ιαδίκτυο, που τους έδωσαν τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό, ανεξάρτητα από τον χρόνο και τον τόπο. Μπορούσαν επίσης να επικοινωνούν σε πραγµατικό χρόνο µε τους συναδέλφους τους που δεν συµµετείχαν ενεργά στην επίσκεψη και να ανταλλάξουν απόψεις και ιδέες. Σχήµα 2: Μια διπλή επικοινωνία µεταξύ των δύο οµάδων µαθητών πραγµατοποιήθηκε µε την χρήση PDA, υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων. Επιπλέον, οι µαθητές είχαν την δυνατότητα να επισκέπτονται σχετικές ιστοσελίδες άλλων πολιτιστικών χώρων, που αναγράφονται στον Κατάλογο της Παγκόσµιας Πολιτιστικής Κληρονοµιάς και να τα συγκρίνουν µεταξύ τους. Στους µαθητές που πραγµατοποίησαν την επίσκεψη, δόθηκαν ψηφιακές κάµερες. Με τις κάµερες αυτές, µπορούσαν να φωτογραφίσουν τον ναό και στη συνέχεια να «ανεβάσουν» τις

5 φωτογραφίες στην πλατφόρµα MοTFAL. Εν συνεχεία, οι µαθητές που επισκέφτηκαν τον ναό φανταστικά από το σχολείο, είχαν την ευκαιρία να δουν τις φωτογραφίες και να τις σχολιάσουν. Είχαν την δυνατότητα να κάνουν ερωτήσεις στους συµµαθητές τους, να σχολιάσουν ή ακόµα και να τους ζητήσουν να τραβήξουν και να τους στείλουν περισσότερες φωτογραφίες. Σχήµα 3: Λήψη φωτογραφιών και µεταφορά τους στην πλατφόρµα MοTFAL. Μελλοντικές ραστηριότητες Μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης στον αρχαιολογικό χώρο, οι µαθητές θα συµµετάσχουν σε µια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που θα τους κινητοποιήσουν και θα τους στηρίξουν να συνεχίσουν την εκµάθηση µέσω της επίσκεψής τους και της εµπειρίας που αποκόµισαν από αυτήν. Οι δραστηριότητες που ακολούθησαν µετά την επίσκεψη, περιλάµβαναν κυρίως τα εξής: Οργάνωση µονοήµερης εκδήλωσης στο σχολείο: στο πλαίσιο αυτής της εκδήλωσης, θα κληθούν ειδικοί να κάνουν παρουσιάσεις και να µιλήσουν στους µαθητές για τον ναό του Επίκουρου Απόλλωνα και την πολιτιστική του αξία. Οι µαθητές θα συµµετάσχουν επίσης σε µια σειρά δραστηριοτήτων στην τάξη, που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να µελετήσουν περαιτέρω και βαθύτερα την ιστορία και την πολιτιστική αξία του ναού του Επίκουρου Απόλλωνα. Επίσκεψη στην ιστοσελίδα των αρχαιολογικών χώρων, προκειµένου να γίνει επανεξέταση και αξιολόγηση των σχετικών πληροφοριών, βάσει των αποτελεσµάτων από την εµπειρία της επίσκεψής τους. Επίσκεψη σε σχετικές ιστοσελίδες και συγκρίσεις µε άλλες παρόµοιες ιστοσελίδες. Για τον λόγο αυτόν, η µάθηση θα γίνεται αποδεκτή και θα περιλαµβάνει και άλλα πράγµατα εκτός από την αρχική επίσκεψη και την διαδικασία µάθησης, θα κεντρίζει το ενδιαφέρον των µαθητών και στην καλύτερη περίπτωση θα το αυξάνει.