Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

Κάθε αντίτυπο φέρει την υπογραφή ενός εκ των συγγραφέων Σειρά: Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο Θεωρητικές Επιστήμες Γεωργία Μακρή Δήμητρα Ποταμιάνου, Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας Επιμέλεια Κειμένου: Κυριάκος Εμμανουηλίδης Στοιχειοθεσία Σελιδοποίηση Εξώφυλλο: Γεωργία Λαμπροπούλου Υπεύθυνος Έκδοσης: Αποστόλης Αντωνόπουλος e-mail συγγραφέων: georgiamak@yahoo.gr dimpotamianou@gmail.com Copyright 2010 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ, Γεωργία Μακρή Δήμητρα Ποταμιάνου, για την ελληνική γλώσσα σε όλο τον κόσμο. ISBN: 978-960-6881-35-0 Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο, μέσο και μέθοδο αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, θέση σε κυκλοφορία, παρουσίαση, διανομή και η εν γένει πάσης φύσεως χρήση και εκμετάλλευση του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμηματικά καθώς και της ολικής αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου (στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης κ.λπ.) και του εξωφύλλου του, σύμφωνα με τις διατάξεις της υπάρχουσας νομοθεσίας περί προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων περιλαμβανομένων και των σχετικών διεθνών συμβάσεων. Σωτήρος και Αλκιβιάδου 132, Τ.Κ. 18535 Πειραιάς τηλ.: 210 4112507, fax: 210 4116752 url: www.poukamisas.gr, e-mail: publications@poukamisas.gr

Γεωργία Μακρή Δήμητρα Ποταμιάνου Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας 2η έκδοση (αναθεωρημένη)

Στην κορούλα μου Φωτεινή, Γεωργία Μακρή Στη μικρή μου Αριάδνη, Δήμητρα Ποταμιάνου

Πρόλογος Αγαπητοί μαθητές και συνάδελφοι, Το παρόν βιβλίο δημιουργήθηκε με σκοπό να καταστήσει την ύλη του συντακτικού της αρχαίας ελληνικής γλώσσας σαφή και διαχειρίσιμη με τέτοιον τρόπο ώστε να βοηθήσει τους μαθητές της Β και Γ Λυκείου που επιδιώκουν να προετοιμαστούν για τις εισαγωγικές εξετάσεις να υλοποιήσουν τον στόχο τους. Δεδομένης της δυσκολίας που υπάρχει στη βαθύτερη κατανόηση και εμπέδωση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, εστιάσαμε την προσπάθεια στη δημιουργία ευσύνοπτων και κατανοητών πινάκων που βοηθούν τον μαθητή να οργανώσει τη σκέψη του. Έτσι, κάθε ενότητα παρουσιάζεται κωδικοποιημένη σε πίνακες με παραδείγματα και ακολουθούν ερωτήσεις αξιολόγησης σε ποικίλες μορφές. Έχοντας την εμπειρία της σχολικής τάξης και του όγκου της ύλης που πρέπει να διαχειριστούμε, θέσαμε ως πρωταρχικό στόχο τον συνδυασμό κατανόησης της θεωρίας και εξάσκησης. Οι συγγραφείς

Περιεχόμενα 1. ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ... 13 2. ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ... 27 Τρόποι σύνδεσης προτάσεων... 28 Παρατακτική σύνδεση... 28 Υποτακτική σύνδεση... 33 3. ΚΥΡΙΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ... 47 Υποκείμενο... 48 Κατηγόρημα... 59 Κατηγορούμενο... 61 4. ΡΗΜΑ... 79 Διαθέσεις ρήματος... 80 Αντικείμενο... 88 Δοτική προσωπική...114 Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική...119 Απρόσωπα ρήματα...125 Απρόσωπες εκφράσεις...126 Ονοματικοί τύποι του ρήματος...135 5. ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ...173 Ονοματικοί προσδιορισμοί...174 Επιρρηματικοί προσδιορισμοί... 197 6. Β ΟΡΟΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ...231 7. ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ...235 8. ΧΡΟΝΟΙ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ...241 9. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ἄν...259 10. ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ...263 Ονοματικές προτάσεις...264 Επιρρηματικές προτάσεις...276 11. ΡΗΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ... 323 12. ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ... 333

Συντομογραφίες όρων Α αντικείμενο αόρ. αόριστος απαρ. απαρέμφατο δευτερ. δευτερεύουσα δοτ. προσ. δοτική προσωπική Ε.Λ. ευθύς λόγος ειδ./τελ. ειδικό/τελικό ενν. εννοείται ενσ. ενεστώτας Κ κατηγορούμενο κ.ά. και άλλα κ.λπ. και λοιπά μ.φ. μέση φωνή μτφρ. μετάφραση μτχ. μετοχή ν.ε. νέα ελληνικά Π.Λ. πλάγιος λόγος π.φ. παθητική φωνή π.χ. παραδείγματος χάρη παθ. παθητικό πρκ. παρακείμενος πρτ. παρατατικός Ρ ρήμα Υ υποκείμενο υπερσ. υπερσυντέλικος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥΣ (πίνακας 1) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΤΟΥΣ (πίνακας 2) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (πίνακας 3) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΟΙΟΝ ΤΟΥΣ (πίνακας 4) ΕΥΘΕΙΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (πίνακας 5)

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ θεωρια Ως προς το περιεχόμενό τους παραδειγματα πίνακας 1 Διατυπώνουν κρίση, σκέψη, διαπίστωση ή δίνουν μια πληροφορία. Δέχονται άρνηση οὐ(κ). Εκφέρονται με: Κρίσεως οριστική δυνητική οριστική Ὁ Περικλῆς στρατηγὸς ὑπὸ τῶν Ἀθηναίων ᾑρέθη (ο Περικλής εκλέχτηκε στρατηγός από τους Αθηναίους) Εἰ μὴ εἴχομεν φῶς, ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν (αν δεν είχαμε φως, θα είμασταν όμοιοι με τους τυφλούς) δυνητική ευκτική Οὗτος ἂν ἴδοι Πρόξενον φεύγοντα (αυτός θα μπορούσε να δει τον Πρόξενο να εξορίζεται) Εκφράζουν επιθυμία, παράκληση, προτροπή, προσταγή, ευχή. Δέχονται άρνηση μή. Εκφέρονται με: Επιθυμίας υποτακτική (προτρεπτική, αποτρεπτική) ευχετική ευκτική Θαρσοῦντες οὖν παρασκευαζώμεθα ἐπὶ τοὺς πολεμίους (με θάρρος, λοιπόν, ας προετοιμαστούμε ενάντια στους εχθρούς) Μὴ τούτων ἀποψηφίσησθε (μην αθωώσετε αυτούς) εἰ γὰρ γενοίμην ἀντὶ σοῦ νεκρός (μακάρι να πεθάνω αντί για σένα) προστακτική ευχετική οριστική (ιστορικού χρόνου) Παῦσαι, μὴ φευρεθῇς ἄνους (πάψε μήπως αποδειχθείς ανόητος) Εἴθ ηὕρομεν σ, Ἄδμητε, μὴ λυπούμενον (μακάρι να σε βρίσκαμε, Άδμητε, να μη στενοχωριέσαι) Επιφωνηματικές Εκφράζουν έντονο συναίσθημα, όπως χαρά, λύπη, θαυμασμό. Συνήθως συνοδεύονται από θαυμαστικό. Ὡς καλός μοι ὁ πάππος! (πόσο καλός μού είναι ο παππούς!) 14 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ θεωρια παραδειγματα Διατυπώνουν ερώτηση. Ουσιαστικά, είναι προτάσεις κρίσεως ή επιθυμίας σε ερωτηματική μορφή. Μπορεί να είναι: ολικής άγνοιας μερικής άγνοιας Ἆρα σύ εἶ Σωκράτης; (λοιπόν εσύ είσαι ο Σωκράτης;) Τὶ χρήσωμαι; (τι να χρησιμοποιήσω;) Εκφέρονται με: Ερωτηματικές τις εγκλίσεις των προτάσεων κρίσεως με απορηματική υποτακτική Τίς οὔκ ἂν ἐγένετο ἀγαθὸς τοιοῦτον διδάσκαλον εὑρών; (ποιος δεν θα γινόταν ενάρετος αν έβρισκε τέτοιο δάσκαλο;) Τί πράττωμεν, ὦ Ἀθηναῖοι, ἵνα ἀμυνώμεθα τοὺς πολεμίους; (τι να κάνουμε, Αθηναίοι, για να αντιμετωπίσουμε τους εχθρούς;) Διακρίνονται σε: μονομελείς διμελείς Ὅσῳ κάκιστ ὀλούμεθα; (πόσο ατιμωτικά θα χαθούμε;) Πότερόν ἐστι μαθητὸν ἢ ἐθιστόν; (ποιο από τα δύο, μπορεί να μαθευτεί ή να αποκτηθεί με τη συνήθεια;) ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ 15

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Ως προς τους όρους τους θεωρια παραδειγματα Έχουν μόνο τους κύριους όρους (υποκείμενο κατηγόρημα): πίνακας 2 Υ + Ρ (αμετάβατο) Ἀθηναῖοι ἀνήγοντο πελάγιοι (οι Αθηναίοι ανοίγονταν στο πέλαγος) Απλές Υ + Ρ (μεταβατικό) + Α Υ + Ρ (μεταβατικό) + Α (άμεσο) + Α (έμμεσο) Οἱ ἄνθρωποι ἐπιθυμοῦσι τῶν ἀγαθῶν (οι άνθρωποι επιθυμούν τα καλά) Ἡ μωρία δίδωσιν ἀνθρώποις κακὰ (η ανοησία δίνει στους ανθρώπους συμφορές) Υ + Ρ (συνδετικό) + Κ Έχουν 2 ή περισσότερα: Οὗτος ἁπάντων κακῶν αἴτιός ἐστιν (αυτός είναι υπεύθυνος όλων ανεξαιρέτως των συμφορών) Σύνθετες υποκείμενα αντικείμενα κατηγορούμενα Κριτίας καὶ Θηραμένης ἦσαν τῶν τριάκοντα τυράννων (ο Κριτίας και ο Θηραμένης ανήκαν στους τριάκοντα τυράννους) Ἔπεμπον πρέσβεις καὶ τριήρεις (έστελναν πρέσβεις και τριήρεις) Πᾶς νόμος ἐστὶ εὕρημα μὲν καὶ δῶρον θεῶν (κάθε νόμος είναι επινόηση και δώρο των θεών) Συνδέονται με παρατακτικούς συνδέσμους ή χωρίζονται με κόμμα. Σὺ παιδείας, σωφροσύνης καὶ δόξης ἐπιθυμεῖς (εσύ επιθυμείς την παιδεία, τη σύνεση και τη δόξα) 16 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ θεωρια παραδειγματα Παραλείπονται ένας ή περισσότεροι όροι, επειδή εννοούνται συνήθως εύκολα από τα συμφραζόμενα: υποκείμενο Οὐ τὴν αὐτήν γνώμην τυγχάνω ἔχων (ἐγώ) (τυχαίνει να μην έχω την ίδια γνώμη) Ελλειπτικές ρήμα Συνήθως παραλείπεται το ἐστὶ (γ ενικό του εἰμὶ) στα γνωμικά, στις παροιμίες, στις απρόσωπες εκφράσεις και τις επιφωνηματικές προτάσεις. Μέτρον ἄριστον (ἐστὶ) (το μέτρο είναι το άριστο) Μηδὲν ἄγαν (ποίει) (να μην κάνεις τίποτα υπερβολικό) κατηγορούμενο Ὁ κακὸς ἀνὴρ οὐκ ἄν ποτὲ γένοιτο κακός ἔστιν γὰρ ἀεὶ (κακός) (ο κακός άνθρωπος δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει κακός γιατί είναι πάντα) Επαυξημένες Περιλαμβάνουν εκτός από τους κύριους όρους και δευτερεύοντες, δηλαδή ονοματικούς, επιρρηματικούς ή εμπρόθετους προσδιορισμούς. Ἐνταῦθα ἔμεινε Κῦρος ἡμέρας τριάκοντα (εδώ έμεινε ο Κύρος τριάντα μέρες) Ἀγησίλαος κατέλιπεν ἐν τῇ Ἀσίᾳ Εὔξενον ἁρμοστὴν (ο Αγησίλαος άφησε στην Ασία τον Εύξενο ως αρμοστή) ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ 17

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Κύριες ή Ανεξάρτητες Ως προς τη σχέση τους με άλλες προτάσεις θεωρια Εκφράζουν αυτοτελές νόημα και μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο. παραδειγματα πίνακας 3 Ὁ Θεόπομπος ἀπήγγειλε τὰ γεγονότα (ο Θεόπομπος απήγγειλε τα γεγονότα) Δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο, αλλά προσδιορίζουν μία άλλη πρόταση, κύρια ή δευτερεύουσα, από την οποία εξαρτώνται. Εισάγονται με: Δευτερεύουσες ή Εξαρτημένες υποτακτικούς συνδέσμους αναφορικές αντωνυμίες ερωτηματικές αντωνυμίες αναφορικά επιρρήματα ερωτηματικά επιρρήματα Ἐπειδὴ δὲ ἐδείπνησαν καὶ νὺξ ἐγένετο, καταλαμβάνουσι τὸ ὅρος (αφού δείπνησαν και νύχτωσε, κατέλαβαν το βουνό) Τοιαῦτα λέγεις, ἅ οὐδεὶς ἄν φήσειεν ἀνθρώπων (λες τέτοια που κανείς από τους ανθρώπους δεν θα έλεγε) Ἐρωτᾷ ἐκεῖνον πόσου διδάσκει τὴν ῥητορικήν (ρωτά εκείνον για πόσο διδάσκει τη ρητορική) Ὅμως δεῖ πειρᾶσθαι ὅπως σῳζώμεθα (όμως πρέπει να προσπαθήσουμε πώς να σωθούμε) Σκοποῦσι πόθεν τις αὐτοῖς ὠφελία ἔσται (εξετάζουν από πού θα υπάρξει κάποιο όφελος γι αυτούς) μόρια Σώζεσθε ὅπῃ δυνατόν ἐστιν (σωθείτε όπως μπορείτε) 18 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Καταφατικές θεωρια Δεν περιέχουν άρνηση. Ως προς το ποιόν τους παραδειγματα Ἐγὼ Κῦρον ἐπεθύμησά μοι φίλον γενέσθαι (εγώ θέλησα να γίνει ο Κύρος φίλος μου) πίνακας 4 Αρνητικές ή Αποφατικές Περιέχουν άρνηση (μὴ ή οὐ). Παρακαλεῖς ἰατρούς, ὅπως μὴ ἀποθάνῃς (παρακαλείς τους γιατρούς για να μην πεθάνεις) Οὐ λυσιτελεῖ ἡμῖν ταῦτα (δεν ωφελούν εμάς αυτά) ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ 19

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Ολικής άγνοιας θεωρια ευθειεσ Ερωτηματικές προτάσεις παραδειγματα πίνακας 5 Η ερώτηση αφορά σε ολόκληρο το περιεχόμενο της πρότασης. Απαντώνται απλώς με ένα «ναι» ή «όχι» ή κάποιο βεβαιωτικό μόριο, όπως πολὺ (γε), πάνυ γε (βεβαίως), πάνυ μὲν οὖν, κομιδῇ μὲν οὖν (βεβαιότατα), πῶς γὰρ οὐ, μάλιστα, ἔστω, οὐδαμῶς, οὐ δῆτα (όχι βέβαια) κ.ά. Εισάγονται: με ερωτηματικά μόρια ἆρα, ἆρά γε, ἆρα μή, ἆρ οὐ, ἆρ οὖν, οὖν, μή, μή οὖν, μῶν (μή + οὖν = μήπως λοιπόν), ἦ (αλήθεια), ἄλλο τι, οὔκουν (λοιπόν δεν), οὐκοῦν (λοιπόν), ἀλλ ἦ χωρίς κανένα μόριο δηλώνονται με τον τόνο της φωνής. Εισάγονται με τα: πότερον ἢ πότερα ἢ Οι ερωτηματικές αντωνυμίες πότερον / πότερα μπορεί να παραλείπονται και, πολλές φορές, δεν τις χρησιμοποιούμε στη μετάφραση. Μονομελείς Ἆρα Λακεδαιμονίους λέγεις; (άραγε για τους Λακεδαιμόνιους μιλάς;) Ὁ ὀρθῶς κολάζων δικαίως κολάζει; (αυτός που τιμωρεί ορθά, τιμωρεί δίκαια;) Διμελείς Πότερον οὖν ἔτι σοι δοκεῖ οὕτως ἤ οὔ; (ποιο από τα δύο, λοιπόν, έχεις ακόμα αυτή την εντύπωση ή όχι;) Πότερα δ ἐν οἴκοις, ἢ ἐν ἀγροῖς ὁ Λάϊος, ἢ γῆς ἐπ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ; (σε ποιο μέρος, στο παλάτι, στους αγρούς ή σε άλλη χώρα συνάντησε ο Λάιος το θάνατό του;) Γένοιτο γὰρ ἄν τι καινότερον ἢ Μακεδὼν ἀνὴρ Ἀθηναίους καταπολεμῶν καὶ τὰ τῶν Ἑλλήνων διοικῶν; (μπορεί να υπάρχει τίποτε νεότερο από έναν Μακεδόνα, που επικρατεί εναντίον των Αθηναίων και καθορίζει τη μοίρα των Ελλήνων;) 20 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ

ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Μερικής άγνοιας θεωρια παραδειγματα Η ερώτηση αφορά σε έναν μόνο όρο της πρότασης και, πιο συγκεκριμένα, στη λέξη με την οποία εισάγεται. Είναι πάντοτε μονομελείς. Εισάγονται με: ερωτηματικά επιρρήματα (ποῦ, ποῖ, πῇ, πῶς, πόθεν, πότε, πηνίκα, πόσον, ποσάκις) ερωτηματικές αντωνυμίες (τίς, ποῖος, πόσος, πότερος, πηλίκος, ποδαπός, πόστος, ποσταῖος) Εκφέρονται με: οριστική (δηλώνουν ερώτηση για το πραγματικό) δυνητική οριστική (δηλώνουν ερώτηση για το μη πραγματικό, δυνατό στο παρελθόν) δυνητική ευκτική (δηλώνουν ερώτηση για το δυνατό στο παρόν μέλλον) απορηματική υποτακτική (δηλώνουν απορία) Μερικές φορές προτάσσονται τα βούλει, βούλεσθε, θέλεις, θέλετε. Μονομελείς Καὶ πῶς ἐτελεύτα; (και πώς πέθανε;) Τὶ γὰρ ἄν ἔλεγεν; (τι θα μπορούσε να πει;) Οὔκουν καὶ τοῦτο ἀληθὲς ἐστί; (λοιπόν, κι αυτό είναι αλήθεια;) Τί μέγα ἂν οὕτως ἔπαθον; (ποια συμφορά μεγάλη θα πάθαιναν;) Τίνι ἄν πόλις ἀρέσκοι ἄνευ νόμων; (σε ποιον θα άρεσε η πόλη χωρίς νόμους;) Τίνος ἕνεκα πολεμήσωμεν; (για χάρη ποιανού να πολεμήσουμε;) Βούλεσθε οὖν τὸ ὅλον πρᾶγμα ἀφῶμεν καὶ μὴ ζητῶμεν; (να εγκαταλείψουμε, λοιπόν, το όλο ζήτημα και να μη συνεχίσουμε την αναζήτηση;) ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ 21

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Α. Να βρείτε ποιες από τις ακόλουθες προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος. 1. Οι προτάσεις, ανάλογα με το περιεχόμενό τους, διακρίνονται σε κύριες και δευτερεύουσες. 2. Μία πρόταση που περιέχει ερώτηση ονομάζεται επιφωνηματική. 3. Αποφατικές λέγονται οι προτάσεις που περιέχουν άρνηση. 4. Μία πρόταση κρίσεως μπορεί να εκφέρεται με προστακτική. 5. Μία πρόταση επιθυμίας μπορεί να εκφέρεται με προτρεπτική υποτακτική. 6. Όταν σε μία πρόταση υπάρχουν πολλά υποκείμενα, αυτή χαρακτηρίζεται ως επαυξημένη. 7. Μία δευτερεύουσα πρόταση μπορεί να έχει αυτοτελές νόημα. 8. Οι ερωτηματικές προτάσεις διακρίνονται σε ολικής και μερικής άγνοιας. 9. Μία ερωτηματική πρόταση μπορεί να εισάγεται με το επίρρημα πόθεν. 10. Σε μία ελλειπτική πρόταση μπορεί να παραλείπεται το ρήμα. B. Να αντιστοιχίσετε τις προτάσεις της α στήλης με αυτές της β στήλης. Α Β Οι κύριες προτάσεις Οι ερωτήσεις ολικής άγνοιας Οι επιφωνηματικές προτάσεις Μία απλή πρόταση Οι προτάσεις ανάλογα με το ποιόν τους Η ευχετική οριστική Όταν μία πρόταση έχει μόνο ρήμα Μία επαυξημένη πρόταση Η δυνητική ευκτική Όταν μία πρόταση έχει ονοματικούς προσδιορισμούς συνοδεύονται συνήθως από θαυμαστικό μπορεί να έχει δύο υποκείμενα υπάρχει στις προτάσεις επιθυμίας χαρακτηρίζεται ως ελλειπτική διακρίνονται σε μονομελείς και διμελείς χαρακτηρίζεται ως επαυξημένη υπάρχει στις προτάσεις κρίσεως έχουν αυτοτελές νόημα μπορεί να έχει δύο αντικείμενα διακρίνονται σε καταφατικές και αποφατικές Γ. Να συμπληρώσετε τα κενά στις ακόλουθες προτάσεις, επιλέγοντας το σωστό τύπο από αυτούς που δίνονται στην παρένθεση. 1. 2. 3. Η δυνητική ευκτική υπάρχει στις προτάσεις. (κρίσεως / επιθυμίας) Μία αποφατική πρόταση μπορεί να περιέχει άρνηση. (μή / μὲν) Μία ερώτηση ολικής άγνοιας μπορεί να εισάγεται με (ερωτηματικό / αναφορικό) μόριο. 22 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ