1 Συστήµατα Τηλεκπαίδευσης:Συστήµατα Υποστήριξης Μαζικών Ελεύθερων Διαδικτυακών Μαθηµάτων Τµήµα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τει Δυτικής Ελλάδας Μεσολόγγι Δρ. Α. Στεφανή Διάλεξη 5
«Εκπαιδευτική Τεχνολογία» στο διαδίκτυο Εκπαιδευτικό λογισµικό εξάσκησης (drill & practice). Τα λογισµικά αυτά δίνουν έµφαση στη συστηµατική εξάσκηση του µαθητή και υποστηρίζουν το συµπεριφοριστικό µοντέλο. Εκπαιδευτικό λογισµικό επίλυσης προβληµάτων (problem solving): Βρίσκει εφαρµογή κυρίως σε θετικές επιστήµες και για την υποβοήθηση της ανάπτυξης υπολογιστικής σκέψης στους µαθητές. Εκπαιδευτικό λογισµικό προσοµοιώσεων (simulations): Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελούνοι µικρόκοσµοι κι η γλώσσα Logo. Άλλο σηµαντικό παράδειγµα είναι οι προσοµοιωτές.
«Εκπαιδευτική Τεχνολογία» στο διαδίκτυο Εκπαιδευτικό λογισµικό µοντελοποίησης (modelling): Θα µπορούσε να ενσωµατωθεί στην κατηγορία του εκπαιδευτικού λογισµικού προσοµοιώσεων. Ωστόσο, µε το λογισµικό µοντελοποίησης µπορεί να γίνουν αναπαραστάσεις συστηµάτων ή διαδικασιών, όπου στην ουσία ένα µοντέλο είναι και λειτουργεί ως µια αναπαράσταση ενός συστήµατος.(π.χ. µετεωρολόγια)
«Εκπαιδευτική Τεχνολογία» στο διαδίκτυο Λογισµικό εκπαιδευτικών παιχνιδιών (serious games): Ένα serious game είναι ένα παιχνίδι σχεδιασµένο µε πρωταρχικό σκοπό, να εκπαιδευτεί ο χρήστης σε µια συγκεκριµένη έννοια ή δεξιότητα,συνδυάζοντας τη µάθηση µε την ψυχαγωγία. Εκπαιδευτικό λογισµικό καθοδήγησης/διδασκαλίας (tutorial): Πρόκειται για βοηθήµατα µάθησης που υποστηρίζουν το διδακτικό µοντέλο. Συνήθως βασίζονται σε οπτικοακουστικά µέσα διδασκαλίας ή σε αφήγηση συνοδευόµενη από την παρουσίαση εκπαιδευτικού υλικού.
Χρήση Εκπαιδευτικών Περιβαλλόντων Διαδικτύου: παιδαγωγικές προσεγγίσεις Οι παιδαγωγικές προσεγγίσεις είναι οι ακόλουθες: Διδακτικό συµπεριφοριστικό µοντέλο. Μάθηση µέσω διαθέσιµων πόρων. Εξατοµικευµένη ή προσωποποιηµένη µάθηση. Μάθηση µεταξύ οµότιµων.
Χρήση Εκπαιδευτικών Περιβαλλόντων Διαδικτύου: παιδαγωγικές προσεγγίσεις Προβληµατοκεντρική µάθηση. Ανακαλυπτική µάθηση. Μάθηση µε ανάπτυξη έργου. Κοινότητες πρακτικής. Συνεργατική µάθηση.
Εργαλεία
Πλαίσιο Σχεδιασµού και Υλοποίησης Εκπαιδευτικών Περιβαλλόντων Διαδικτύου
MOOCs και Είδη Ο πρόγονος των MOOCs ήταν το OpenCourseWare (OCW) που αναπτύχθηκε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) το 2001, µε σκοπό την έκδοση υλικού από όλα τα µαθήµατά του µόνιµα ανοικτό στον Παγκόσµιο Ιστό, µε άδειες που επιτρέπουν τη χρήση, τροποποίηση και αναδιανοµή του.
Παιδαγωγική προσέγγιση Τα MOOCs κάνουν χρήση της κοννεκτιβιστικής παιδαγωγικής που στοχεύει στη δηµιουργία της από κοινού κατανόησης σηµαντικών θεµάτων µέσω διαλόγου παρέχοντας στους µαθητές ευκαιρίες για καλύτερη κατανόηση των παραπάνω θεµάτων. Η µάθηση λαµβάνει χώρα ως αποτέλεσµα της λήψης συνδέσεων σε κοινωνικό, εννοιολογικό και νευρωνικό επίπεδο περιλαµβάνει την εκµάθηση µέσα από τη διασταύρωση δικτύων στα οποία βρίσκεται γνώση. «... Θα πρέπει να δοκιµάσετε τα υλικά, επιλέγοντας µόνο αυτά που θεωρείτε ενδιαφέροντα και επίκαιρα, δηµιουργώντας έτσι µια προσωπική άποψη για τα υλικά».
Παιδαγωγική προσέγγιση: κοννεκτιβιστική θεωρία Ο σχεδιασµός του µαθήµατος περιλαµβάνει ένα σύµπλεγµα πόρων γύρω από ένα αντικείµενο-περιοχή και όχι µια γραµµική σειρά που όλοι οι φοιτητές πρέπει να ακολουθούν. Οι συµµετέχοντες σε ένα MOOC προέρχονται από διαφορετικά περιβάλλοντα µε διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικό βαθµό ενεργοποίησης και συµµετοχής.
κοννεκτιβιστική θεωρία «Στην καρδιά της, η κοννεκτιβιστική θεωρία υποστηρίζει ότι η γνώση είναι κατανεµηµένη σε ένα δίκτυο συνδέσεων. Η γνώση δεν αποκτάται, όπως αν ήταν ένα πράγµα. Δεν µεταδίδεται, σαν να ήταν κάποιο είδος επικοινωνίας». Ένα περιβάλλον βασισµένο στον κοννεκτιβισµό περιλαµβάνει: αυτονοµία, επιτρέπει στους µαθητές τη µέγιστη δυνατή επιλογή για το πού, πότε, πώς, µε ποιον και ακόµη τι πρέπει να µάθουν. ποικολοµορφία, διασφαλίζει ότι οι µαθητές είναι από ένα αρκετά ποικίλο πληθυσµό ώστε να αποφεύγεται το φαινόµενο του groupthink,
κοννεκτιβιστική θεωρία openness,φιλοξενεί όλα τα επίπεδα της δέσµευσης, χωρίς εµπόδια. Διασφαλίζει την ελεύθερη ροή των πληροφοριών µέσω του δικτύου, και ενθαρρύνει µια κουλτούρα κοινής χρήσης. συνεκτικότητα και διαδραστικότητα: η συνεκτικότητα και η αλληλεπίδραση είναι ό, τι κάνει όλο αυτό δυνατό. Η γνώση προκύπτει ως αποτέλεσµα των συνδέσεων.
Λειτουργικά χαρακτηριστικά µιας πλατφόρµας MOOC Τα MOOCs ουσιαστικά παρέχουν µαγνητοσκοπηµένες (ή ζωντανές) διαλέξεις στους χρήστες (φοιτητές) οι ποίοι παρακολουθούν το µάθηµα, εκπονούν εργασίες και απαντούν online διαγωνίσµατα. Συνήθως η αλληλεπίδραση των φοιτητών µε τον καθηγητή είναι περιορισµένη ή δεν υφίσταται λόγω του µεγάλου πλήθους των φοιτητών που παρακολουθούν το µάθηµα. Επίσης, κάποιοι φοιτητές (συνήθως ένα µικρό ποσοστό) µπορούν να ζητήσουν πιστοποίηση ενός µαθήµατος, που σηµαίνει πως πρέπει να συµµετέχουν σε γραπτές εξετάσεις
Λειτουργικά χαρακτηριστικά µιας πλατφόρµας MOOC Tα MOOCs µπορούν να υποστηριχθούν από: Ένα Σύστηµα Διαχείρισης Μαθηµάτων (LMS), συνεπικουρούµενο από: Ένα σύστηµα µετάδοσης ροής πολυµεσικών δεδοµένων (streaming). Ένα σύστηµα διαχείρισης (ανάρτησης, αναζήτησης, δηµιουργίας) πολυµεσικού περιεχοµένου. Ένα σύστηµα αξιολόγησης/πιστοποίησης των φοιτητών.
Στόχευση των MOOCs Τα MOOCs αφορούν κυρίως τη µη τυπική εκπαίδευση. Αφορούν δηλαδή την εκπαίδευση που παρέχεται σε οργανωµένο εκπαιδευτικό πλαίσιο εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήµατος και µπορεί να οδηγήσει στην απόκτηση πιστοποιητικών αναγνωρισµένων σε εθνικό επίπεδο. Περιλαµβάνει την αρχική επαγγελµατική κατάρτιση, τη συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση και τη γενική εκπαίδευση ενηλίκων.
Στόχευση των MOOCs Η δικτύωση και η συνεργασία µεταξύ των φοιτητών παρέχεται συνήθως µέσω εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης. Η πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό και τις διαδικτυακές διαλέξεις παρέχεται (συνήθως) ελεύθερα. Η ελεύθερη πρόσβαση δεν αφορά µόνο το εκπαιδευτικό υλικό, αλλά και µια σειρά από ελεύθερα προσβάσιµους σε διαδικτυακούς πόρους που αφορούν το εκπαιδευτικό υλικό. Επιπλέον, σε γενικές γραµµές δεν υπάρχουν προαπαιτούµενα, αµοιβές, επίσηµη πιστοποίηση, ή εισαγωγικές εξετάσεις κ.λπ. για τη συµµετοχή σε ένα MOOC
Χαρακτηριστικά
Χαρακτηριστικά
Χαρακτηριστικά
Είδη Υπάρχουν δύο µεγάλες κατηγορίες MOOCs: cmooc και xmooc. Τα cmooc (connectivist MOOC) ακολουθουθεί τις αρχές του Κοννεκτιβισµού (connectivism). Το συγκεκριµένο µοντέλο εισάγει µια νέα µατιά και θεωρεί πως η µάθηση είναι η διεργασία σχηµατισµού και διάσχισης δικτύων γνώσης. Τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης και συµµετοχικού ιστού υποστηρίζουν µαθητές και δασκάλους στη δηµιουργία και διάσχιση τέτοιων δικτύων, ενώ προωθούν την κουλτούρα της συµµετοχής, του µικρο-περιεχόµενου και της ανοικτότητας (openness).
Είδη Τα xmoocs (extended MOOCs) βασίζονται στη διανοµή του µαθησιακού περιεχόµενου και ακολουθούν µια προσέγγιση που βασίζεται στην αυτόνοµη µάθηση, τη µετάδοση της πληροφορίας και την αυτοαξιολόγηση ή την αξιολόγηση οµότιµων ( δ η λ α δ ή µ ε τ α ξ ύ τ ω ν εκπαιδευοµένων). Τα xmoocs υποδιαιρούνται σε δύο υποκατηγορίες (α) µη-κερδοσκοπικού σκοπού) (β) εταιρικά.
Πάροχοι MOOCs
Στην Ελλάδα Στην Ελλάδα έχει γίνει µια σηµαντική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια µε το έργο «Ανοικτά Ακαδηµαϊκά Μαθήµατα». Στο έργο συµµετέχουν Πανεπιστήµια και ΤΕΙ της Ελλάδας παρέχοντας µαθήµατα που διδάσκονται σε αυτά, ελεύθερα προσβάσιµα και δωρεάν διαθέσιµα στο Διαδίκτυο για όλους. Ενδεικτικά αναφέρεται πως τον Οκτώβριο του 2015 συµµετείχαν 25 ιδρύµατα, προσφέροντας 2273 µαθήµατα υποστηριζόµενα από 2367 διδάσκοντας. Τα Ανοικτά Ακαδηµαϊκά Μαθήµατα δεν είναι µέρος προγράµµατος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ή προγράµµατος σπουδών ΑΕΙ, δεν προσφέρουν υποστήριξη από διδάσκοντες και δεν οδηγούν στη χορήγηση κάποιου πιστοποιητικού.
Open Delos H πλατφόρµα που ονοµάζεται OpenDelos για την ανάρτηση, διαχείριση και αναζήτηση πολυµεσικού υλικού που αφορά διαλέξεις µαθηµάτων που διδάσκονται στα Πανεπιστήµια
Η διεπαφή του OpenDelos για την επεξεργασία του παραγόµενου βίντεο
Λειτουργικά χαρακτηριστικά µιας πλατφόρµας MOOC Τα MOOCs ουσιαστικά παρέχουν µαγνητοσκοπηµένες (ή ζωντανές) διαλέξεις στους χρήστες (φοιτητές) οι ποίοι παρακολουθούν το µάθηµα, εκπονούν εργασίες και απαντούν online διαγωνίσµατα. Συνήθως η αλληλεπίδραση των φοιτητών µε τον καθηγητή είναι περιορισµένη ή δεν υφίσταται λόγω του µεγάλου πλήθους των φοιτητών που παρακολουθούν το µάθηµα. Επίσης, κάποιοι φοιτητές (συνήθως ένα µικρό ποσοστό) µπορούν να ζητήσουν πιστοποίηση ενός µαθήµατος, που σηµαίνει πως πρέπει να συµµετέχουν σε γραπτές εξετάσεις
Ανοιχτά Θέµατα: Το πρόβληµα της πιστοποίησης στα MOOCs Τα MOOCs ξεκίνησαν να παρέχουν ανοικτά και συνήθως δωρεάν µαθήµατα για όλους, µε έναν µη τυποποιηµένο τρόπο και χωρίς την υποστήριξη πιστοποίησης της µάθησης. Ωστόσο, όλο και περισσότερα εκπαιδευτικά Ιδρύµατα θεώρησαν απαραίτητη την ενσωµάτωση υπηρεσιών πιστοποίησης (credit) για όλα ή κάποια από τα µαθήµατα τα οποία προσφέρουν.
Ανοιχτά Θέµατα: Το πρόβληµα της πιστοποίησης στα MOOCs Οι πιστοποιήσεις ποικίλουν και µπορούν να αφορούν: Πλήρη πιστοποίηση (συνήθως µε την καταβολή κάποιου αντιτίµου). Βεβαίωση ολοκλήρωσης µαθήµατος. Πιστοποίηση δεξιότητας.
Ανοιχτά Θέµατα: Το πρόβληµα της πιστοποίησης στα MOOCs Τα περισσότερα MOOCs διεθνώς χρησιµοποιούν αυτοµατοποιηµένα διαδικτυακά εργαλεία για απλού τύπου διαγωνίσµατα τα οποία ενσωµατώνουν ερωτήσεις των παρακάτω τύπων: Πολλαπλής επιλογής. Αντιστοίχισης. Σωστού / λάθους. Συµπλήρωσης κενού.
Σύνθετα µοντέλα αξιολόγησης Σε γνωστικά αντικείµενα που είναι απαραίτητη η παράδοση εργασιών σε µορφή γραπτού κειµένου ή η παράδοση κώδικα σε µια γλώσσα προγραµµατισµού το πρόβληµα της αξιολόγησης είναι πιο σύνθετο. Μοντέλα αξιολόγησης που χρησιµοποιήθηκαν σε MOOCs για τέτοιες περιπτώσεις, βασίζονται σε: Learning analytics (Μαθησιακές αναλύσεις). Personal learning networks (Δίκτυα προσωποποιηµένης µάθησης)
Σύνθετα µοντέλα αξιολόγησης Mobile learning (Μάθηση µε κινητές συσκευές). Digital badges (Ψηφιακά βραβεία). Adaptive assessment (Προσαρµοστική αξιολόγηση). Network-based grading (Βαθµολόγηση βασισµένη σε δίκτυα). Automated assessments (Αυτοµατοποιηµένη αξιολόγηση). Peer assessment (Αξιολόγηση από οµότιµους).
Αξιολόγηση σε MOOCs. Χρησιµότητα αυτοµατοποιηµένης αξιολόγησης σε MOOCs. Εγκυρότητα εφαρµογής της αξιολόγησης από οµότιµους σε MOOCs. Προυποθέτει ότι οι συµ-φοιτητές που βαθµολογούν γνωρίζουν πολύ καλά το αντικείµενο.
Αξιολόγηση σε MOOCs. Αντιµετώπιση της αντιγραφής. Το βασικόερο πρόβληµα είναι η διασφάλιση του ότι οι απαντήσεις των εργασιών ή οι υποβολές των εργασιών γίνονται από το φοιτητή που έχει εγγραφεί στο µάθηµα και όχι από κάποιον άλλον ή ένα αυτόµατο σύστηµα (bot). Οι δύο µέθοδοι αντιµετώπισης, ωστόσο, δεν παρέχονται δωρεάν, αλλά απαιτούναπό τους χρήστες να πληρώσουν κάποια τέλη εξετάσεων. Οι µέθοδοι αυτές είναι: η διαδικτυακή εποπτευόµενη εξέταση η εποπτευόµενη δια ζώσης αξιολόγηση.