AΝΑΛΟΓΙΑ ΜΑΖΩΝ ΣΤΟΧΕΙΩΝ ΧΗΜΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

2 ο Γυμνάσιο Καματερού 1 ΦΥΣΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ 1. Πόσα γραμμάρια είναι: ι) 0,2 kg, ii) 5,1 kg, iii) 150 mg, iv) 45 mg, v) 0,1 t, vi) 1,2 t; 2. Πόσα λίτρα είναι: i) 0,02 m 3, ii) 15 m 3, iii) 12cm 3, iv) 600 cm 3, v) 25 mm 3, vi) 840 mm 3 3. Πόσα λίτρα είναι 4,2 kg νερού, αν η πυκνότητα του νερού είναι 1 g/cm 3 ; 4. Πόση είναι η πυκνότητα (σε g/cm 3 ) του οινοπνεύματος αν δίνεται ότι 2 L οινοπνεύματος ζυγίζουν 1,58 Kg; 5. Πόσον όγκο καταλαμβάνει 1 Kg μολύβδου, αν η πυκνότητά του είναι 11,35 g/cm 3 ; ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ 6. Πόσα γραμμάρια χλωριούχου νατρίου περιέχονται σε 400 g διαλύματος χλωριούχου νατρίου με περιεκτικότητα 5% w/w.; 7. Διάλυμα θειϊκού οξέος (Η 2 SO 4 ) έχει περιεκτικότητα 8% w/v. Πόσα γραμμάρια θειικού οξέος περιέχονται σε 600 ml του διαλύματος; 8. Πόσο καθαρό οινόπνευμα περιέχεται σε 2 L κρασιού με περιεκτικότητα 11% v/v σε οινόπνευμα; 9. Διάλυμα υδροχλωρίου (HCl) έχει περιεκτικότητα 4% w/w Ποια η μάζα του υδροχλωρίου που περιέχεται σε 250 g του διαλύματος; 10. 20 g θειικού οξέος (Η 2 SO 4 ) διαλύονται σε 180 g νερού. Ποια η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος που σχηματίζεται. 11. 4 gr χλωριούχου καλίου (KCl) διαλύονται σε νερό και σχηματίζεται διάλυμα όγκου 250 ml. Να υπολογιστεί η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος. 12. Διάλυμα Δ 1 παρασκευάστηκε με τη διάλυση 80g ζάχαρης σε 240g νερό. Μετρήθηκε σε ογκομετρικό κύλινδρο ο όγκος του και βρέθηκε ίσος με 250mL. Υπολογίστε: α) την περιεκτικότητα στα εκατό κατά βάρος (% w/w) του διαλύματος Δ 1. β) την περιεκτικότητα στα εκατό βάρος κατ όγκο (% w/v) του διαλύματος Δ 1. γ) την πυκνότητα του διαλύματος Δ 1. δ) Αν αραιώσουμε το διάλυμα Δ 1 με 80 ml νερού προκύπτει νέο διάλυμα Δ 2. Υπολογίστε τις περιεκτικότητες στα εκατό w/v και w/w του διαλύματος Δ 2. Δίνεται η πυκνότητα του νερού: d = 1 g/ml. 13. Σε 160 g νερού διαλύονται 40 gr ζάχαρης, οπότε σχηματίζεται διάλυμα όγκου 160 ml. Ζητούνται η % w/w και η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος. 14. Σε 150 ml υδατικού διαλύματος χλωριούχου ασβεστίου (CaCl 2 ) 8% w/v προστίθεται νερό και σχηματίζεται διάλυμα όγκου 200 ml. Να υπολογιστεί η % w/v περιεκτικότητα του αραιωμένου διαλύματος. 15. 200 ml κρασιού 12% v/v αραιώνονται με προσθήκη 50 ml νερού. Να υπολογιστεί η % v/v περιεκτικότητα του νερωμένου κρασιού. AΝΑΛΟΓΙΑ ΜΑΖΩΝ ΣΤΟΧΕΙΩΝ ΧΗΜΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 16. Το νερό (Η 2 Ο) είναι μια χημική ένωση που αποτελείται από υδρογόνο και οξυγόνο. Αυτά τα στοιχεία συνδέονται στο νερό με αναλογία μαζών 1: 8. α) Πόσα γραμμάρια υδρογόνου και πο σα γραμμάρια οξυγόνου παράγονται κατά τη διάσπαση 90 g νερού; β) Μια ποσότητα νερού διασπάστηκε, οπότε παράχθηκε 1 g οξυγόνου. Πόσο υδρογόνο παράχθηκε συγχρόνως; γ) 12 g υδρογόνου πόσα γραμμάρια οξυγόνου χρειάζονται για να σχηματίσουν νερό; Πόσο νερό θα σχηματίσουν; δ) Πόσο νερό είναι δυνατό να σχηματιστεί από 0,4 g υδρογόνου και 4 g οξυγόνου; ε) Από 2 g υδρογόνου και 12 g οξυγόνου πόσα γραμμάρια νερού μπορούν να παραχθούν; 17. Το διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ 2 ) είναι μια αέρια χημική ένωση. Κατά τη διάσπαση 9,2 g διοξειδίου του αζώτου παράχθηκαν 2,8 g αζώτου. α) Με ποια αναλογία μαζών συνδέονται το άζωτο και το οξυγόνο στο διοξείδιο του αζώτου; β) Από 4 g αζώτου και 8 g οξυγόνου πόσα γραμμάρια διοξειδίου του αζώτου μπορούν να προκύψουν;

2 ο Γυμνάσιο Καματερού 2 18. Δίπλα σε καθεμιά από τις επόμενες προτάσεις να σημειώσετε ένα Σ, αν η πρόταση είναι σωστή, ή ένα Λ, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Η σύσταση κάθε χημικής ένωσης είναι σταθερή. β. Η μάζα του οξυγόνου που παράγεται κατά την ηλεκτρόλυση του νερού είναι οκταπλάσια από τη μάζα του υδρογόνου που παράγεται. γ.το νερό δεν περιέχει κανένα άλλο χημικό στοιχείο εκτός από το υδρογόνο και το οξυγόνο. δ. Οι ιδιότητες του νερού είναι ένας συνδυασμός των ιδιοτήτων του υδρογόνου και του οξυγόνου από τα οποία αποτελείται. ε. Η μάζα του υδρογόνου που παράγεται κατά τη διάσπαση του νερού είναι το ένα όγδοο της μάζας του νερού που διασπάστηκε. στ.οι χημικές ενώσεις δεν ανήκουν στις καθαρές ουσίες. η. Δεν μπορεί μια χημική ένωση να αποτελείται από ένα μόνο χημικό στοιχείο. θ. Ο όγκος του οξυγόνου που παράγεται κατά την ηλεκτρόλυση του νερού είναι διπλάσιος από τον όγκο του υδρογόνου που παράγεται. ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΤΟΜΟΥ 19. Δίπλα σε καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις να σημειώσετε ένα Σ, αν η πρόταση είναι σωστή, ή ένα Λ, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. 1. Το ηλεκτρόνιο και το νετρόνιο έχουν περίπου ίσες μάζες. 2. Οι πυρήνες των ατόμων δεν περιέχουν ηλεκτρόνια. 3. Υπάρχουν πυρήνες που δεν έχουν νετρόνια. 4. Ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι η ύλη δεν μπορεί να διαιρείται συνεχώς σε πιο μικρά σωματίδια. 5. Τα πρωτόνια έχουν αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο. 6. Όταν ένα άτομο χάνει ηλεκτρόνια, φορτίζεται αρνητικά. 20. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1. Τα πρωτόνια έχουν... ηλεκτρικό φορτίο. 2. Τα θετικά φορτισμένα ιόντα λέγονται... 3. Για το σίδηρο δίνεται Ζ = 26 και Α = 56. Ο πυρήνας λοιπόν του ατόμου του σιδήρου περιέχει... νετρόνια. 4.Επειδή σε ένα άτομο ο αριθμός των πρωτονίων είναι ίσος με τον αριθμό των ηλεκτρονίων, το άτομο είναι ηλεκτρικά... 5. Οι πυρήνες των ατόμων αποτελούνται από... και... 6. Το φορτισμένο σωματίδιο που προκύπτει όταν ένα άτομο αποβάλλει ή προσλαμβάνει ηλεκτρόνια ονομάζεται... 7. Η μάζα ενός ηλεκτρονίου είναι πιο... από τη μάζα ενός νετρονίου. 8. Τα... είναι υποατομικά σωματίδια χωρίς ηλεκτρικό φορτίο. 9. Ο αριθμός των πρωτονίων που περιέονται στον πυρήνα του ατόμου ενός στοιχείου ονομάζεται... αριθμός του στοιχείου. 10. Τη λέξη άτομο (δηλαδή αδιαίρετο) χρησιμοποίησε πρώτος στην αρχαία Ελλάδα ο... 11. Ο πυρήνας του ατόμου του υδρογόνου περιέχει ένα πρωτόνιο και κανένα νετρόνιο. Επομένως, για το άτομο του υδρογόνου Ζ =... και Α =...

2 ο Γυμνάσιο Καματερού 3 21. Να συμπληρωθεί ο πίνακας με τους κατάλληλους αριθμούς. 22. Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός πρωτονίων νετρονίων ηλεκτρονίων Κ 19 39 Η 1 0 C 12 6 I 127 53 P 31 16 N 7 7 Hg 120 80 Τα πρωτόνια που περιέχονται στον πυρήνα του στοιχείου Χ είναι κατά 12 λιγότερα από τα νετρόνια. Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του Χ, αν ο μαζικός αριθμός του είναι 86; 23. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα. 1 Η + 1 16 Ο 2-8 24 Mg 2+ 12 39 K + 19 14 N 3-7 80 Br - 35 πρωτονίων νετρονίων ηλεκτρονίων ΣΥΜΒΟΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΟΡΙΩΝ ΙΟΝΤΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ 24. Να υπογραμμίσεις σε κάθε τετράδα όποιο δεν μπορεί να αποτελεί σύμβολο χημικού στοιχείου. i) NO Na Ni Ne ii) Co Ca CO Cu iii) He HI Hg H iv) Mg Mn Mo Mε 25. Να υπογραμμίσεις σε κάθε δυάδα όποιο δεν μπορεί να είναι σύμβολο χημικού στοιχείου. i) NO Ni ii) HI He iii) Al Ala iv) O Γ v) Ca CO Να γράψετε πόσα άτομα συνολικά περιλαμβάνονται στο μοριακό τύπο των επόμενων ενώσεων: ΝΗ 3... άτομα Η 2 S... άτομα H 2 SO 4... άτομα CH 3 CH 3... άτομα ΗClO 4... άτομα CH 3 OCH 2 CH 3... άτομα SO 3... άτομα NH 2 NH 2... άτομα 26. Τι σημαίνoυν οι συμβολισμοί; α. Νa + 2S β. Fe +3 2O 3

2 ο Γυμνάσιο Καματερού 4 ΓΡΑΦΗ ΧΗΜΙΚΟΥ - ΜΟΡΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Α. Κυριότερα μονοατομικά ιόντα Μέταλλων Αμέταλλων Να, Κ, Αg +1 H +1 Mg, Cα, Bα, Zn +2 F -1 Al, Au +3 Cl, Br, I -1 (+3,+5,+7) Cu, Hg +1, +2 O Fe, Ni. Cr +2, +3 S, +4, +6 Pt, Sn, Pb, Mn +2, +4 N, P -3, +3, +5 C -4, +4 Β. Κυριότερα πολυατομικά ιόντα νιτρικό ιόν: - ΝΟ 3 ανθρακικό ιόν: CO 3 θειϊκό ιόν: SO 4 φωσφωρικό ιόν: -3 PO 4 υδροξείδιο: OH - κυανιούχο ιόν: CN - ιόν αμμωνίου: NH 4 + Γ. Γραφή Μοριακών Tύπων ανοργάνων ενώσεων Δεχόμαστε ότι η ανόργανη ένωση αποτελέιται από δύο φορτισμένα μέρη : 1 ο μέρος: Α +x 2 ο μέρος: Β -ψ Ο Μ.Τ. προκύπτει ως εξής: α) γράφουμε πάντα το θετικό μέρος αριστερά και το αρνητικό μέρος δεξιά. β) το φορτίο του θετικού μέρους γράφεται δείκτης στο αρνητικό μέρος ενώ η απόλυτη τιμή του φορτίου του δευτέρου μέρου γράφεται δείκτης στο θετικό (χιαστί). γ) αν κάποιος δείκτης είναι 1 παραλείπεται. δ) αν ο λόγος x : ψ απλοποιείται τότε προηγείται η απλοποίηση πριν από τη γραφή του Μ.Τ.

2 ο Γυμνάσιο Καματερού 5 Nα συμπληρώσετε τον πίνακα με τους Μ.Τ. που λείπουν: OH - O Cl - SO 4 ClO 2 - AlO 3-3 S H + Na + Na 2 O Mg +2 NH 4 + Fe(III) ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ 27. Να βάλεις τους κατάλληλους συντελεστές (όπου χρειάζονται), για να είναι οι επόμενες χημικές εξισώσεις ισοσταθμισμένες.... C +... H 2... CH 4... K +... F 2... KF... H 2 +... I 2... HI...Cl 2 +...HI... HCl +... I 2... S +... O 2... SO 2... N 2 +... H 2... NH 3 H 2 O 2.H 2 O + O 2... Fe +... HCl... FeCl 2 +... H 2... Na +... Cl 2... NaCl... KOH +... H 2 S... K 2 S +... H 2 O... NaOH +... H 2 SO 4... Na 2 SO 4 +... H 2 O...C 2 H 6 + O 2... CO 2 +... H 2 O...C 4 H 8 + O 2... CO 2 +... H 2 O... Ca(OH) 2 +.. H 3 PO 4... Ca 3 (PO 4 ) 2 +... H 2 O