ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ - ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ - ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗ Θεόδωρος Γ. Παπαϊωάννου, PhD Επίκ. Καθηγητής Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Μονάδα Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Α Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α. 1

Ορισμοί Η σημασία της Τηλεϊατρικής Η Ιστορία της Τηλεϊατρικής Η Τηλεϊατρική στην Ελλάδα Σχεδιασμός Τηλεματικών Εφαρμογών Εφαρμογές Τηλεϊατρικής Νομοθεσία - Δεοντολογία Θέματα Ασφάλειας 2

Εξ αποστάσεως ΤΗΛΕ - ΙΑΤΡΙΚΗ Διάγνωση Θεραπεία Πρόληψη Παρακολούθηση Εκπαίδευση 3

Τηλεϊατρική Παροχή ιατρικών υπηρεσιών εξ αποστάσεως - σε περιπτώσεις όπου η απόσταση είναι κρίσιμος παράγοντας 4

Τηλεϊατρική... από όλους τους επαγγελματίες του χώρου της Υγείας χρησιμοποιώντας τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών 5

e-health ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗ ΤΗΛΕ-ΔΙΑΣΚΕΨΗ TELE-NURSING ΤΗΛΕΦΡΟΝΤΙΔΑ TELE-CARE TELE-HEALTH 6

e-health «E-health: H χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών με σκοπό την προαγωγή της υγείας και την παροχή υπηρεσιών πέρα από γεωγραφικούς περιορισμούς» 7

8

Μια σύγχρονη επιστήμη 9

Medline 21.360 δημοσιευμένα άρθρα Telemedicine. A mobile health service for migrant families. DARRAH W. Nurs Outlook. 1962 Mar;10:172-5. 10

1962 1976 1979 1982 1985 1988 1991 1994 1997 2000 2003 2006 2009 2012 2015 Medline 2000 Αριθμός Δημοσιεύσεων 1500 1000 500 0 11

Μεσαίωνας (1666 μχ): ένας γιατρός εξέτασε έναν ασθενή με πανούκλα βρισκόμενος στην αντίπερα όχθη ενός ποταμού, για να αποφύγει την πιθανότητα μετάδοσης της νόσου. 12

1920: Ιατρικές συμβουλές στα πλοία με σήματα Morse (Σουηδία, Παν/κό Νοσοκομείο Gothenburg) 1967: H πρώτη εφαρμογή τηλεϊατρικής με αλληλεπίδραση ιατρού-ασθενή (Βοστώνη, ΗΠΑ) Μεταφορά ακτινολογικής εξέτασης σε video monitor, συζήτηση ιατρού-ακτινολόγου μέσω τηλεφωνικής γραμμής (Αεροδρόμιο Logan-Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης) 13

1955 Χρήση κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης στην υπηρεσία της τηλεψυχιατρικής Nebraska Psychiatric institute 14

1960 Τηλεμετρία βιοσημάτων αστροναυτών μέσω μονόδρομης ζεύξης από NASA 15

1960 To Γεν. Νοσοκομείο Μασαχουσέτης προσφέρει υπηρεσίες τηλεϊατρικής στο ιατρείο του αεροδρομίου σε απόσταση 2.7 μιλίων. 16

1933: Σκεύος Ζερβός. Μετάδοση ήχων ακρόασης στην Αθήνα και σε επαρχιακές πόλεις. 1976: κ. Παπακωνσταντίνου σε συνεργασία με το ΕΜΠ. Αναλογική μετάδοση ΗΚΓ μέσω τηλεφώνου. 1989: Χρονιά σταθμός για την τηλεϊατρική στην Ελλάδα. Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής και Σισμανόγλειο Νοσ. Δίκτυο Κέντρων Υγείας συνδεδεμένων με Δημόσιο Νοσοκομείο 17

Yπάρχει πράγματι ανάγκη για υπηρεσίες Τηλεϊατρικής ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες 18

ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες Δεν έχουν όλοι οι πολίτες ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας διάγνωση, θεραπεία, εκπαίδευσης, πληροφόρησης, ενημέρωσης. 19

ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες Καιρικές συνθήκες Δυνατότητα μεταφοράς των ασθενούντων Χρόνος μετάβασης Εξειδικευμένο προσωπικό Εξειδικευμένες τεχνολογίες 20

ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες Αύξηση ορίου ηλικίας Βελτίωση παρεχόμενων υπηρεσιών/τεχνολογιών σε ορισμένα κέντρα Ανάγκη για αποκέντρωση 21

ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες Το κλινικό αποτέλεσμα εξαρτάται από τις γνώσεις των επαγγελματιών υγείας και την εμπειρία που διαθέτουν. Εξαρτάται ακόμα από τις σύγχρονες εξειδικευμένες συσκευές που βρίσκονται στη διάθεσή τους και φυσικά από τις δυνατότητες επικοινωνίας με άλλο εξειδικευμένο προσωπικό και τράπεζες πληροφοριών. 22

ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες Εξειδικευμένα εργαστήρια Ειδικός εξοπλισμός π.χ. επεξεργασία βιοσημάτωνεικόνων Βάσεις δεδομένων 23

Πληροφοριακά συστήματα Τηλεματικά δίκτυα μεταξύ υπηρεσιών ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες Οι πληροφορίες και τα δεδομένα που παράγονται ή αξιοποιούνται για την αντιμετώπιση ενός περιστατικού, καταγράφονται με ηλεκτρονικό τρόπο. Δείκτες αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας και φυσικά δαπανών. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ 24

ισότητα στην πρόσβαση ποιότητα υπηρεσιών δημογραφικές μεταβολές βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος έρευνα & τεχνολογία έλεγχος δαπανών των υπηρεσιών υγείας επιχειρηματικές δυνατότητες Πληροφοριακά συστήματα Τηλεματικά δίκτυα μεταξύ υπηρεσιών Δείκτες αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας και φυσικά δαπανών. 25

Η ενασχόληση με την Τηλεϊατρική ή την τηλεματική στην υγεία δεν αποτελεί «νέα ιατρική ειδικότητα». Αποτελεί ουσιαστικά υποχρέωση των επαγγελματιών υγείας να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τα τηλεματικά συστήματα προς όφελος των ασθενών και των ιδίων. 26

Σχεδιασμός Τηλεϊατρικών Υπηρεσιών - Εφαρμογών 27

Προσέγγιση πολλαπλών ειδικοτήτων (Team work) Γιατροί Νοσηλευτές Φυσιοθεραπευτές Κλινικοί ψυχολόγοι Κοινωνικοί λειτουργοί Διαιτολόγοι Φαρμακοποιοί Μηχανικοί Εξειδικευμένοι στη βιοϊατρική τεχνολογία την Πληροφορική Τις Tηλεπικοινωνίες Ο ασθενής και το περιβάλλον του 28

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Η/Υ 29

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ PSTN (public switched telephone network) ISDN (Integrated Services Digital Network) ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) GSM (Global System for Mobile communications) GPRS (General Packet Radio Service) VSAT (Very Small Aperture Terminal) 30

Μετάδοση Πληροφορίας ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΣΥΓΧΡΟΝΗ 31

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗΣ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ Κάμερα Οθόνη Μικρόφωνο Ηχεία Σαρωτής (scanner) 32

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΟΜΑΔΕΣ ΧΡΗΣΤΩΝ Ποιοι θα παρέχουν τις υπηρεσίες? Ποιοι θα τις χρησιμοποιούν? ΚΑΝΟΝΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΧΡΗΣΤΩΝ Κανονισμός λειτουργίας Λήψη αποφάσεων ΡΟΛΟΙ Οι ρόλοι του ιατρικού προσωπικού Οι ρόλοι του τεχνικού προσωπικού Οι ρόλοι των χρηστών 33

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗΣ Τηλε Καρδιολογία Τηλε Ακτινολογία Τηλε Παθολογοανατομία Τηλε Γυναικολογία Τηλε Παιδιατρική Τηλε Οφθαλμολογία Τηλε Δερματολογία Κατ οίκον Νοσηλεία Τηλε Φροντίδα (παρακολούθηση ατόμων τρίτης ηλικίας) Τηλεϊατρική σε Ασθενοφόρα 34

Καρδιολογικές Τηλεματικές Εφαρμογές ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Μέτρηση πίεσης κατ οίκον και μετάδοση δεδομένων Μετάδοση ηλεκτροκαρδιογραφήματος (μιας ή περισσότερων απαγωγών) Ασθενείς χρονίως πάσχοντες 35

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια 36

Randomized Trial of an Education and Support Intervention to Prevent Readmission of Patients With Heart Failure J Am Coll Cardiol. 2002 Jan 2;39(1):83-9. 37

Randomized Trial of an Education and Support Intervention to Prevent Readmission of Patients With Heart Failure Τηλε-παρακολούθηση Ν=44 Κλασσική παρακολούθηση Ν=44 Μετά από 1 χρόνο Καταληκτικά σημεία Επαναεισαγωγή Θάνατος Δευτερογενή Καταλ. σημεία Αριθμός νοσηλειών Ημέρες νοσηλείας 38

Randomized Trial of an Education and Support Intervention to Prevent Readmission of Patients With Heart Failure 1 φορά / εβδομάδα Για 4 εβδομάδες 1 φορά / 2 εβδομάδες Για 8 εβδομάδες 1 φορά / μήνα Για ένα χρόνο 39

Randomized Trial of an Education and Support Intervention to Prevent Readmission of Patients With Heart Failure 1 φορά / εβδομάδα Για 4 εβδομάδες 1 φορά / 2 εβδομάδες Για 8 εβδομάδες 1 φορά / μήνα Για ένα χρόνο ΤΗΛΕΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Ενημέρωση ασθενών Εκπαίδευση ασθενών Συμμόρφωση ασθενών Επικοινωνία με εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό 40

Randomized Trial of an Education and Support Intervention to Prevent Readmission of Patients With Heart Failure 41

J Am Coll Cardiol. 2002 Jan 2;39(1):83-9. 42

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια N Engl J Med 2010;363:2301-9. 43

44

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια Τηλεπαρακολούθηση Ν=826 Κλασσική παρακολούθηση Ν=827 45

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια Τηλεπαρακολούθηση Ν=826 Ενημέρωση ασθενών Εκπαίδευση ασθενών Συμμόρφωση ασθενών 46

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια Τηλεπαρακολούθηση Ν=826 1 φορά την ημέρα 47

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια Τηλεπαρακολούθηση Ν=826 1 φορά την ημέρα Ηχογραφημένες Ερωτήσεις 48

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια Τηλεπαρακολούθηση Ν=826 1 φορά την ημέρα Ηχογραφημένες Ερωτήσεις N Engl J Med 2010;363:2301-9. 49

Τηλεπαρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια Τηλεπαρακολούθηση Ν=826 Κλασσική παρακολούθηση Ν=827 Μετά από 6 μήνες Primary End-points Επαναεισαγωγή Θάνατος Secondary End-points Αριθμός νοσηλειών Ημέρες νοσηλείας 50

N Engl J Med 2010;363:2301-9. 51

Υπηρεσία ασύρματης κατ οίκον τηλε-παρακολούθησης (Home Monitoring) Η υπηρεσία της ασύρματης κατ οίκον τηλε-παρακολούθησης δημιουργεί ένα νέο πρωτοποριακό μοντέλο στην πληρέστερη παρακολούθηση των ασθενών που φέρουν εμφυτευμένες συσκευές Η εμφυτευμένη συσκευή είτε βηματοδότης είτε απινιδωτής, φέρει μια ειδική κεραία, η οποία μέσω μιας ειδικής μικρής συσκευής κινητής τηλεφωνίας που βρίσκεται στο χώρο, αποστέλλει όλα τα διαγνωστικά δεδομένα και τις παραμέτρους προγραμματισμού της στον κεντρικό σταθμό με μορφή SMS. Τα δεδομένα συλλέγονται και αναλύονται στον Κεντρικό σταθμό της Εταιρείας και το πόρισμα συνοδευόμενο από όλα τα διαγνωσατικά δεδομένα γνωστοποιείται στον θεράποντα ιατρό είτε μέσω fax, είτε μέσω πρόσβασης του ιατρού στο διαδίκτυο. 52

Τηλε-παρακολούθησης (Home Monitoring) Ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια Μελέτη ΤΕΝ HMS (2000) Στόχος: Η αξιολόγηση της τηλε-παρακολούθησης των ασθενών αυτών Εξοπλισμός: Ηλεκτρονικό πιεσόμετρο, ζυγαριά, οξύμετρο, ΗΚΓ. Συμμετείχαν 12 κέντρα διεθνώς. Ασθενείς: 428 με συστολική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας 53

428 Ασθενείς Κλασσική παρακολούθηση Τηλεφωνική παρακολούθηση από νοσηλευτικό προσωπικό Τηλεπαρακολούθηση μετάδοση δεδομένων 54

Τηλε-παρακολούθησης (Home Monitoring) Ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια Μελέτη ΤΕΝ HMS (2000) 55

Τηλε-παρακολούθησης (Home Monitoring) Ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια Μελέτη ΤΕΝ HMS (2000) 56

Τηλε-παρακολούθησης (Home Monitoring) Ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια 57

Τηλε-παρακολούθησης (Home Monitoring) Ασθενών με Αρτηριακή Υπέρταση Μέτρηση ΑΠ στο ιατρείο Μειονεκτήματα: Λίγες μετρήσεις, επίδραση «λευκής μπλούζας». Μέτρηση ΑΠ στο σπίτι Πλεονεκτήματα: καλύτερη επαναληψιμότητα, δυνατότητα 24-ωρου προφίλ μεταβλητότητας ΑΠ, μελέτη νυχτερινών πιέσεων (ύπνου). Καλύτερη παρακολούθηση ΑΠ Ακριβέστερη διάγνωση αρτηριακής υπέρτασης 58

Τηλε-παρακολούθησης (Home Monitoring) Ασθενών με Αρτηριακή Υπέρταση 59

Τηλε-ακτινολογία Μετάδοση ακτινολογικών εικόνων από ένα σημείο σε άλλο για γνωμάτευση ή παροχή συμβουλών θεραπείας, μέσω Η/Υ χρησιμοποιώντας ενσύρματες/ασύρματες ζεύξεις Απαιτείται η λήψη της εικόνας σε ψηφιακή μορφή. Αν το μηχάνημα δεν διαθέτει ψηφιακή έξοδο - αναγκαία η ψηφιοποίηση της εικόνας: ψηφιοποιητές φιλμ, frame grabbers συνδεδεμένους στην έξοδο composite video 60

Τηλε-ακτινολογία 61

Τηλε - Παθολογοανατομία Επανεξέταση διαγνωστικού υλικού Περιπτώσεις υψηλής διαγνωστικής δυσκολίας επιβεβαίωση διάγνωσης από δεύτερο ή τρίτο παθολογοανατόμο 62

Τηλε - Παθολογοανατομία Στατικά συστήματα (απλή ανταλλαγή εικόνων και πληροφοριών μεταξύ των δύο κέντρων) Δυναμικά συστήματα (δυνατότητα να ρυθμίζει και να χειρίζεται εξ αποστάσεως ο Α το μικροσκόπιο του Β 63

Τηλε - Παθολογοανατομία 64

Κατ οίκον νοσηλευτική φροντίδα (telenursing) 65

Ηλεκτρονικά Πιεσόμετρα Ψηφιακοί καρδιογράφοι Ψηφιακά σπιρόμετρα Ηλεκτρονικά Στηθοσκόπια 66

Τηλε-παρακολούθηση κύησης Εξ αποστάσεως παρακολούθηση γυναικών κατά την προετοιμασίας τους για εξωσωματική γονιμοποίηση Τηλεπαρακολούθηση κυήσεων υψηλού κινδύνου 67

Τηλε-παρακολούθηση κύησης 68

Κατ οίκον Νοσηλεία Χρόνιοι ασθενείς (1% του πληθυσμού) Απορροφούν το 30% των πόρων των ασφαλιστικών ταμείων Το 5% των ασφαλισμένων θα καταναλώνουν την προσεχή δεκαετία το 50% των πόρων. Στόχος η παραμονή και υποστήριξη των ασθενών εκτός Νοσοκομείου. Στις Η.Π.Α. Υπάρχουν σήμερα πάνω από 10.000 δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που προσφέρουν κατ οίκον νοσηλεία (home-care) 69

Κατ οίκον Νοσηλεία Απαιτείται συντονισμένη δράση πολλών ειδικοτήτων ασθενών συγγενών. Στόχοι είναι η αποκατάσταση, η εκπαίδευση, η τακτική παρακολούθηση, η δευτερογενής ή τριτογενής πρόληψη. 70

Κατ οίκον Νοσηλεία Telenursing Telemonitoring 71

Τηλεϊατρική Μονάδα ΝΝΘΑ Η ΣΩΤΗΡΙΑ www.sotiria-telecare.gr 72

73

Ολοκληρωμένη κατ οίκον φροντίδα μέσω προηγμένου συστήματος παροχής υπηρεσιών σε ασθενείς με Χ.Α.Π. προχωρημένου σταδίου Mean FEV1 = 0,85 Tουλάχιστον 4 νοσηλείες τα τελευταία 2 έτη 74

Φάσεις του Προγράμματος Φάση Τύπος Τόπος Διάρκεια Αρχική Εξωνοσοκομειακή ολιστική αποκατάσταση Μονάδα Τηλεϊατρικής 3 εβδομάδες Κύρια (χρόνια) Κατ οίκον παρακολούθηση Οικία Ασθενούς 1 έτος 75

Δημιουργία Ηλεκτρονικού Φακέλου 76

77

78

Εκπαίδευση από Φαρμακοποιό 79

Εκτίμηση από Ψυχολόγο 80

Εκπαίδευση από Φυσικοθεραπευτή 81

Κατ οίκον παρακολούθηση και αντιμετώπιση (home telecare) 82

Οικία Ασθενούς Νοσοκομείο Ασθενοφόρο Ιατρός Νοσηλευτής Συγγενείς 83

Φορητός υπολογιστής με τον ΗΦΥ και το πλάνο φροντίδας Ιατρικές συσκευές (ΗΚΓγράφος, πιεσόμετρο, οξύμετρο, σπιρόμετρο) Εξοπλισμός τηλεδιάσκεψης 84

Χρήση της υπάρχουσας τηλεόρασης για σύνδεση ειδικής κάμερας μέσω γραμμής ISDN. Υποστήριξη από διαφόρες ειδικότητες σε πραγματικό χρόνο. 85

Αποτελέσματα Μείωση Ενδονοσοκομειακών Υπηρεσιών 350 300 250 200 150 100 50 0 315 156 86 64 37 6 22 χρόνια years before πριν the 2 χρόνια years after μετά the intervention intervention Number Αριθμός of Νοσηλειών hospitalizations (per (κατ year) έτος) Number Ημέρες of Νοσηλείας inhospital days (κατ έτος) (per year) Number Επισκέψεις of Emergency σε ΤΕΠ και and Εξ.Ιατρεία (κατ έτος) Scenduled visits (per year) 86

Αποτελέσματα Δαπάνες για υπηρεσίες υγείας 7.000,00 6.000,00 5.000,00 4.000,00 3.000,00 12 2 χρόνια months πριν before 12 2 χρόνια months μετά after 2.000,00 1.000,00 0,00 Ημέρες Hospital Νοσηλείας days (κατ έτος) Επισκέψεις Emergency σε room ΤΕΠ και and Εξ.Ιατρεία other (κατ visits έτος) 87

Αποτελέσματα Ποιότητα Ζωής Βελτίωση της ποιότητας ζωής (CRQ) κατά 22% Σημαντική βελτίωση της ικανότητας προς άσκηση 88

Συμπεράσματα Τα αποτελέσματα οφείλονται: Α. Σε πραγματική βελτίωση της κατάστασης των ασθενών Β. Στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των θεραπευτών Η τεχνολογία καταλύτης στο θεραπευτικό αποτέλεσμα 89

90

Φορετά συστήματα Βιο-ενδύματα 91

Philips Applied Technologies Eindhoven, the Netherlands 92

Συστήματα Τηλε-διάσκεψης 93

Τηλε-παρουσία 94

Τηλεϊατρική σε ασθενοφόρα 95

Η εφαρμογή στο Λαϊκό Νοσοκομείο (1996) Δίκτυο GSM Κινούμενο Ασθενοφόρο Γραμμές ΟΤΕ Λαϊκό 96

* Ψηφιακός καρδιογράφος * Φορητός Υπολογιστής * Κινητό τηλέφωνο * Λογισμικό Μετάδοσης 97

98

Χρόνος διακομιδής ασθενών με έμφραγμα του μυοκαρδίου 99

100

ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗΣ Προστασία πληροφοριών από αλλοιώσεις και καταστροφές Προστασία από μη-εξουσιοδοτημένη χρήση Προστασία προσωπικών δεδομένων 101

ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Θα πρέπει να εξασφαλίζεται για τις πληροφορίες-δεδομένα Εμπιστευτικότητα διαφύλαξη προσωπικών δεδομένων ιατρικό απόρρητο Ακεραιότητα Αποφυγή εσκεμμένης ή ακούσιας παραποίησης, αλλοίωσης, διαγραφής πληροφοριών Διαθεσιμότητα Δυνατότητα άμεσης και συνεχούς πρόσβασης στις πληροφορίες όταν απαιτείται 102

ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Θα πρέπει να εξασφαλίζεται για τις πληροφορίες-δεδομένα Συστήματα Αναγνώρισης - Αυθεντικοποίησης usernames-passwords, κάρτες με PIN, τεχνικές ελέγχου βιομετρικών χαρακτηριστικών π.χ. Δακτυλικά αποτυπώματα, ίριδα Ψηφιακά Πιστοποιητικά (Certificates) Κρυπτογράφηση δεδομένων Ψηφιακές υπογραφές 103

ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΪΑΤΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ 104

Νομικά και Δεοντολογικά Θέματα Οι ρόλοι και οι ευθύνες των εμπλεκομένων (φυσικά πρόσωπα), αλλά και των φορέων (νομικά πρόσωπα) Η ασφάλεια και η ακεραιότητα των δεδομένων, των πληροφοριών, των συστημάτων και των εγκαταστάσεων Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των ασθενών και των πολιτών εν γένει 105

Σε ποιόν ανήκει η ευθύνη της παροχής υπηρεσιών Τηλεϊατρικής και πως μπορούν να εφαρμόζονται απαρεγκλίτως οι κανόνες που τυχόν θα τεθούν; Είναι απαραίτητος ένα ειδικός νόμος για την Τηλεϊατρική; και αν ναι, τι πρέπει να περιλαμβάνει; Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ειδικός Νόμος που να αφορά τις υπηρεσίες Τηλεϊατρικής. 106