Κύριοι, Στα πλαίσια της ηµόσιας ιαβούλευσης για το εκαετές Πρόγραµµα Ανάπτυξης ( ΠΑ) του ΕΣΜΗΕ για τα έτη 2010-2014, θα θέλαµε να διατυπώσουµε τις απόψεις µας σχετικά µε τα δίκτυα υψηλής τάσης. Στους µέχρι πρότινος σχεδιασµούς του ιαχειριστή αναφορικά µε τα δίκτυα Υψηλής Τάσης (Υ/Τ), και ειδικότερα όσον αφορά τη διασύνδεση της Αττικής (περιοχή µε την µεγαλύτερη κατανάλωση ρεύµατος), λαµβάνονταν υπόψη µόνο τα δύο λιγνιτικά κέντρα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (της Πτολεµαΐδας και της Φλώρινας), καθώς και τα κέντρα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από µεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθµούς σε φράγµατα (στο Νέστο και στον Αχελώο), µε αποτέλεσµα η υφιστάµενη χάραξη να ακολουθεί τους άξονες που συνδέουν τα κέντρα αυτά µε την Αττική. Με τον τρόπο αυτό, περιοχές µε ιδιαίτερη ενεργειακή σηµασία για τη χώρα, τόσο ως προς την παραγωγή όσο και ως προς την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, είχαν αποκλειστεί από το σχεδιασµό δικτύων υψηλής τάσης. Ενδεικτικά αυτές οι περιοχές είναι η Εύβοια, η Πελοπόννησος, η Θράκη, η Νότια Στερεά Ελλάδα, το Κιλκίς και τα νησιά (Κρήτη, Κυκλάδες, Βόρειο Αιγαίο, ωδεκάνησα κ.α.). Ιδιαίτερα σηµαντική κρίνεται η διασύνδεση του νησιωτικού συστήµατος της χώρας διότι αποτελεί έργο το οποίο υπηρετεί σηµαντικούς οικονοµικούς και περιβαλλοντικούς σκοπούς καθώς θα δοθεί η δυνατότητα αξιοποίησης του δυναµικού ΑΠΕ των νησιών αλλά θα µειώσει σηµαντικά την επιβάρυνση των καταναλωτών από τις χρεώσεις υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ΥΚΩ). Οι επιπτώσεις της σηµερινής κατάστασης του δικτύου σε όρους οικονοµικών απωλειών είναι ιδιαίτερα σηµαντικές. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι το ετήσιο κόστος των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, λόγω του αυξηµένου κόστους ηλεκτροπαραγωγής στο µη διασυνδεδεµένο δίκτυο ανέρχεται σε 700 εκατ. ευρώ περίπου ενώ σε αρκετά εκατοµµύρια ευρώ εκτιµώνται οι απώλειες των γραµµών που λειτουργούν στα 150kV αντί στα 400kV (Πελοπόννησος). Περιοχές που είχαν ανύπαρκτα δίκτυα, όπως τα νησιά, ή κορεσµένα δίκτυα λόγω δέσµευσης της υφισταµένης ικανότητας µεταφοράς από σταθµούς ΑΠΕ που δεν προχωρά η υλοποίηση τους ή δεν έχουν γίνει οι προβλεπόµενες αναβαθµίσεις των δικτύων, σήµερα είναι στο επίκεντρο διαβουλεύσεων και συζητήσεων σε επίπεδο παραγωγών, ώστε να επιτευχθεί ενεργειακή αξιοποίηση µέσα από το σχεδιασµό και την υλοποίηση µεµονωµένων προτάσεων. Οι παραγωγοί λόγω της υφιστάµενης νοµοθεσίας υποχρεώνονται να περιορίζονται στην ικανοποίηση των ιδίων τους σχεδίων, δεν λαµβάνουν υπόψη τους τον Εθνικό Σχεδιασµό, την ασφάλεια των δικτύων µεταφοράς γενικότερα, τις ανάγκες των άλλων παραγωγών, δεν υπολογίζουν τυχόν συνέργιες που µπορεί να προκύψουν και εξαιτίας αυτού δεν ελαχιστοποιείται το κόστος. Οι προτάσεις αυτές απαιτούν σχεδιασµό µέσα από προσεκτικά βήµατα
ώστε να αποβούν βιώσιµες λόγω τις ιδιαίτερα µεγάλης επενδυτικής δαπάνης (εντάσεως κεφαλαίου), της µη ύπαρξης ικανών υποδοµών µεταφοράς της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας και της πρόσφατης «δίωξης» που υπόκεινται από αντιαναπτυξιακές και φοροµπηχτικές πολιτικές από πλευράς της πολιτείας. Πολλά από τα έργα που σχεδιάζονται από ιδιώτες είναι σε µεγάλο βαθµό συµπληρωµατικά, ενώ κάποια άλλα επηρεάζουν τη βιωσιµότητα ορισµένων άλλων έργων, µε αποτέλεσµα να τα καθιστούν µη βιώσιµα. Η ανάπτυξη έργων µέσα από θεσµικές διαδικασίες (ΜΑΣΜ) δεν µπορεί να γίνει λόγω έλλειψης χρηµάτων, κατασπατάλησης των ανθρώπινων πόρων σε έλεγχο δεκάδων µικρών έργων αλλά και µη χρησιµοποίησης των πλέων ικανών ανθρώπων. Το αποτέλεσµα όλων αυτών είναι ότι οι σχεδιασµοί, µε βασική παράµετρο την ανυπαρξία οικονοµικών πόρων µέσα στην οικονοµική κρίση, να γίνονται µε ελλιπή τρόπο χωρίς να λαµβάνονται υπόψη οι πραγµατικές ανάγκες που υπάρχουν. Ως εκ τούτου ο ιαχειριστής «µένει» µόνο στο κοµµάτι αναβάθµισης της γραµµής από Αλιβέρι προς Σχηµατάρι για λογαριασµό της ΕΗ και την υλοποίηση του έργου Πολυπόταµος - Νέα Μάκρη για λογαριασµό παραγωγών ΑΠΕ (οι οποίοι είναι εγκλωβισµένοι εδώ και 15 χρόνια και δεν µπορούν να υλοποιήσουν τα επενδυτικά τους σχέδια). Τα παραπάνω γεγονότα οδηγούν σε ένα φαύλο κύκλο που πρέπει άµεσα να σπάσει προς την κατεύθυνση του ορθολογισµού των πόρων και των αναπτυξιακών προσπαθειών. Τα µελλοντικά έργα, πρέπει να τύχουν µακροπρόθεσµου σχεδιασµού, να συνδυαστούν µε τους υφιστάµενους σχεδιασµούς ώστε να προκύψει µια κοινή συνισταµένη µε ανάδειξη των συνεργιών και αναλυθούν ως προς τις βασικές προτεραιότητες που υπάρχουν σήµερα, για την ανάπτυξη του Συστήµατος και την αντιµετώπιση προβληµάτων που έχουν ανακύψει. Η ανάπτυξη του δικτύου είναι πρώτη προτεραιότητα για την καλή και ασφαλή του λειτουργία, όµως πρέπει να προκύψουν έργα: οικονοµικά, για χρηµατοδότηση από παγκόσµιους οργανισµούς και τράπεζες, ύψος των συνολικά επενδυµένων κεφαλαίων ανά έργο να είναι µειωµένο σε ένα ισορροπηµένο µέγεθος κόστους ανά παραγωγό (value per money) και ασφαλή δίκτυα τις όσο το δυνατόν ελάχιστες απώλειες ηλεκτρικής ενέργειας
Φρόνιµη επισκόπηση του θέµατος από τεχνικής, οικονοµικής και εθνικής σκοπιάς απαιτεί έναν ενιαίο σχεδιασµό σε βάθος 50 χρόνων και ενοποίηση των δυνάµεων των παραγωγών όσο και του ιαχειριστή ώστε να προκύψει ένας σχεδιασµός έργων ικανός να ανταποκριθεί στις ανάγκες ανάπτυξης της χώρας τόσο στο κοµµάτι της κατανάλωσης όσο και στο κοµµάτι της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και δη της πράσινης ενέργειας. Η οικονοµική επισκόπηση του θέµατος επιβάλει: µείωση του κόστους παραγωγής ενέργειας, αύξηση των συνεργιών, ένωση όλων των οικονοµικών πόρων ώστε να µην κατακερµατιστούν (µέγιστη αξιοποίηση), επίτευξη του µέγιστου οφέλους. Η εθνική επισκόπηση του θέµατος απαιτεί: ελαχιστοποίηση της επέµβασης στο περιβάλλον, βελτίωση του περιβάλλοντος (µείωση των ρύπων), αξιοποίηση του υψηλού δυναµικού των ΑΠΕ (onshore και offshore) κατά προτεραιότητα διασύνδεση των νήσων του Αιγαίου µε το ηπειρωτικό Σύστηµα, πρόβλεψη για κάλυψη των µελλοντικών αναγκών (παραγωγή και κατανάλωση), διεύρυνση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς ενέργειας. απόδοση του µέγιστου κοινωνικού οφέλους, κάλυψη της ασφάλειας µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο (διασφάλιση του Ν-1), επίτευξη των καλύτερων δυνατών υποδοµών, παροχή κινήτρων για κατανάλωση και για παραγωγή πράσινης ενέργειας, επίτευξη µικρότερου δυνατού κόστους µεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας. Η τεχνική επισκόπηση του θέµατος απαιτεί: αύξηση της αξιοπιστίας τροφοδότησης, χρήση καινοτοµίας (smart grids), νέων τεχνολογιών (HVDC), ελαχιστοποίηση του κόστους συντήρησης και λειτουργίας,
ευστάθεια των δικτύων, ελαχιστοποίηση των απωλειών, εφικτότερη υλοποίηση. Τα παραπάνω απαιτούν µια εθνική συνεννόηση µε ένα κοινό όραµα, σιγουριά και εµπιστοσύνη των επενδυτών προς το κράτος, µια υγιή οικονοµική κατάσταση και σειρά κινήτρων µε επιχορηγήσεις και άλλα µέτρα, µέσα από έναν ενιαίο φορέα για παράδειγµα την «ΙΚΤΥΑ Υ/Τ Α.Ε.» (όπως έγινε µε την Εγνατία Οδό Α.Ε., την Αττική Οδό Α.Ε. κλπ.), ο οποίος θα σχεδιάσει σε συνεργασία µε το ιαχειριστή και θα υλοποιήσει µε χρηµατοδότηση που θα προέρχεται από Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς πόρους αλλά και από ιδιωτικά κεφάλαια (παραγωγοί πράσινης ενέργειας, µεγάλοι καταναλωτές κλπ). Ο ενιαίος αυτός φορέας («ΙΚΤΥΑ Υ/Τ Α.Ε.») θα είναι αυτοδιοίκητος µε µοναδικό σκοπό την υλοποίηση του/ων έργου/ων δικτύου µεταφοράς, τα οποία θα έχουν την έγκριση της ΡΑΕ, τα οποία θα παραχωρηθούν στον κύριο του Συστήµατος, ο προϋπολογισµός θα εγκριθεί από τον Υπουργό Ανάπτυξης, το Ελληνικό ηµόσιο θα εγγυηθεί τυχόν δάνεια από την Παγκόσµια Τράπεζα και το έργο θα απαλλαχθεί από ΦΠΑ. Επίσης οι αδειοδοτικές διαδικασίες (ΕΠΟ, άδειες εγκατάστασης, παραχωρήσεις αιγιαλών και παραλίας κλπ) θα πρέπει να γίνουν µε πρότυπο τις διαδικασίες των Ολυµπιακών Έργων, καθώς αυτός είναι ο µόνος τρόπος να αποφευχθούν τα όποια γραφειοκρατικά κωλύµατα και να δοθεί γρήγορα το πράσινο φως για την έναρξη των εν λόγω υποδοµών. Τα οφέλη που θα προκύψουν από την υλοποίηση των έργων είναι τα εξής: νέων θέσεων εργασίας στη µεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας των απωλειών του οφέλους µέσω της ελαχιστοποίησης του κόστους χρηµατοδότησης των έργων του Συστήµατος Μεταφοράς από τους χορηγηθέντες δεσµευτικούς (ή µη) όρους σύνδεσης που δεσµεύουν ικανότητα µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από σταθµούς ΑΠΕ, οι οποίοι παρά την εξασφάλιση της πρόσβασης στο Σύστηµα δεν προχωρούν στην υλοποίηση των έργων αφού αυτά βασίζονται σε µονόπλευρο αντιοικονοµικό µη βιώσιµο τις περισσότερες φορές σχεδιασµό. φαινοµένων διαφθοράς, κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και παράνοµου πλουτισµού από παραγωγούς που παίρνουν το «δακτυλίδι» υλοποιούν ένα έργο σύνδεσης (π.χ. Υ/Σ) και δεν υλοποιούν το έργο ΑΠΕ. Ουσιαστικά εµπορεύονται τις συνδέσεις των γειτόνων στο δίκτυο µέσω «ορφανών» σταθµών ανύψωσης.
Με εκτίµηση RF ENERGY Α.Ε. 128, Vouliagmenis Ave., 166 74 Glyfada - Greece Tel +30 211 212 1900 Fax +30 211 212 1909 e-mail : info@rfenergy.gr www.rfenergy.gr