Ενημερωτική εκδήλωση του Ινστιτούτου Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis (Κέντρο Εκκλησιαστικής Διακονίας Οινοφύτων 16.12.09) Πρόσβαση των πολιτών στην περιβαλλοντική Βασίλειος Κ. Σκουτέρης, Δ.Ν., Δικηγόρος LL.M. (Cornell), LL.M. (NYU), Dr. iur. (FU Berlin) scouteris@lionisandassociates.com
Η αποτελεσματική προστασία (α) του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και (β) της περιβαλλοντικής και εργασιακής υγείας των κατοίκων και εργαζομένων μιας περιοχής προϋποθέτει κατά κύριο λόγο: ένα συνεπή προς τις συνταγματικά ή νομοθετικά κατοχυρωμένες υποχρεώσεις του κρατικό μηχανισμό (οοποίος δια των υπηρεσιών του θα καταβάλλει κάθε δυνατή σχετική προσπάθεια) ενεργούς πολίτες ή ομάδες πολιτών (που θα ελέγχουν, παρακινούν, βοηθούν ή, σε ενδεδειγμένες περιπτώσεις, ακόμη και υποκαθιστούν τις κρατικές υπηρεσίες)
Ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας των Οινοφύτων σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας => ανάληψη δράσης από το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis Η σχετική προσπάθεια οργάνωσης και λειτουργίας ενός παρατηρητηρίου περιβαλλοντικής και εργασιακής υγείας στην περιοχή παρέχει και την αφορμή για μια σύντομη αναφορά σε ένα σημαντικό δικαίωμα του πολίτη (μια από τις βασικές προϋποθέσεις ενεργούς συμμετοχής των πολιτών) στο δικαίωμα πρόσβασης στην περιβαλλοντική
Η αναγνώριση του δικαιώματος στοχεύει μ.α.: στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων τη βελτίωση της εφαρμογής των σχετικών κανόνων την παροχή σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη της δυνατότητας να συλλέξει και αξιολογήσει ο ίδιος στοιχεία σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος ή τους περιβαλλοντικούς κινδύνους Έχει τις ρίζες του στη 1 η Διάσκεψη για το Περιβάλλον στην Στοκχόλμη (1972)
Στην Ελλάδα κατοχυρώνεται από: Διεθνή Σύμβαση του Άαρχους για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα (1998) Κοινοτική Οδηγία 2003/4/ΕΚ για την πρόσβαση του κοινού στην περιβαλλοντική ΚΥΑ11764/653/2006 (δια της οποίας ενσωματώνεται στο εθνικό μας δίκαιο η Κοινοτική Οδηγία 2003/4/ΕΚ)
Σύμφωνα με την ως άνω Κοινή Υπουργική Απόφαση: - Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει δικαίωμα ύστερα από γραπτή αίτησή του στις δημόσιες αρχές να λαμβάνει γνώση ή/καιναζητάτη χορήγηση πληροφοριών σχετικά με το περιβάλλον χωρίς να επικαλείται την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος - Οι δημόσιες αρχές (με την επιφύλαξη των προβλεπομένων στην εν λόγω ΚΥΑ εξαιρέσεων και λαμβάνοντας υπόψη τυχόν προθεσμίες που θέτει ο αιτών) υποχρεούνται να απαντούν εγγράφως στις αιτήσεις και να παρέχουν τις αιτούμενες πληροφορίες που κατέχονται από τις ίδιες ή για λογαριασμό τους μέσα σε συγκεκριμένες προθεσμίες
- Προβλέπεται το δικαίωμα του αιτούντος να προσφύγει σε διοικητική ή δικαστική διαδικασία σε περίπτωση που θεωρεί ότι η δημόσια αρχή αγνόησε την αίτησή του ή απέρριψε την αίτησή του αδικαιολόγητα ή απάντησε πλημμελώς Η σημασία της πρόσβασης των πολιτών στην ευρέως εννοούμενη «περιβαλλοντική» υπογραμμίζεται και από την από 01.12.09 εγκύκλιο της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Μπιρμπίλη δια της οποίας ζητείται από όλες τις υπηρεσίες του υπουργείου, από τα εποπτευόμενα νομικά πρόσωπα, από τις υπηρεσίες περιβάλλοντος των περιφερειώνκαι από τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις: «να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για τη διευκόλυνση των πολιτών κατά την αναζήτηση των περιβαλλοντικών πληροφοριών και για την ευχερή πρόσβασή τους σ αυτές, φροντίζοντας για τη συνεπή τήρηση των διατάξεων της σχετικής ΚΥΑ»
Η συγκεκριμένη δράση ή προσπάθεια, ηοποία(α) ξεκινά με τη συνδρομή του Ινστιτούτου Prolepsis και (β) ανταποκρίνεται σε πάγιο αίτημα του συνόλου σχεδόν της τοπικής κοινωνίας μπορεί και πρέπει να υποστηριχθεί από τους κατοίκους και εργαζομένους στην περιοχή και μέσω της άσκησης του δικαιώματος πρόσβασης στην περιβαλλοντική, η οποία αναμένεται να συνεισφέρει: - στην πληρέστερη καταγραφή και ασφαλέστερη αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης - στο σχεδιασμό και την υιοθέτηση κατάλληλων μέτρων πρόληψης ή/και αντιμετώπισης των όποιων κινδύνων διακριβωθούν
Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Βασίλειος Κ. Σκουτέρης, Δ.Ν. scouteris@lionisandassociates.com