ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Χρήστος ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ 1, Βασίλης ΛΕΚΙΔΗΣ 2, Θωμάς ΣΑΛΟΝΙΚΙΟΣ 3, Τριαντάφυλλος ΜΑΚΑΡΙΟΣ 4, Ισσάμ ΣΟΥΣ 5

3 o Πανελλήνιο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής & Τεχνικής Σεισμολογίας 5 7 Νοεμβρίου, 2008 Άρθρο 1985 Προσεισμικός Έλεγχος Δημοσίων κτιρίων στην Πόλη των Γρεβενών στο Πλαίσιο Συστήματος Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Rapid Visual Screening of Public Buildings in the Town of Grevena within a Natural Risk Management System Χρήστος ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ 1, Βασίλης ΛΕΚΙΔΗΣ 2, Θωμάς ΣΑΛΟΝΙΚΙΟΣ 3, Τριαντάφυλλος ΜΑΚΑΡΙΟΣ 4, Ισσάμ ΣΟΥΣ 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ : Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η διαδικασία που εφαρμόσθηκε για τον προσεισμικό έλεγχο δημοσίων κτιρίων στην πόλη των Γρεβενών, στο πλαίσιο ανάπτυξης του συστήματος διαχείρισης φυσικών καταστροφών SYNARMA. Παρουσιάζεται η μεθοδολογία που εφαρμόσθηκε (ταχύς οπτικός έλεγχος), και οι τροποποιήσεις/βελτιώσεις που υιοθετήθηκαν σε σχέση με την αντίστοιχη μεθοδολογία που προτείνεται από τον ΟΑΣΠ. Παρουσιάζονται ενδεικτικά στατιστικά αποτελέσματα από τους ελέγχους που διενεργήθηκαν καθώς και η ενσωμάτωση τους στο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης φυσικών καταστροφών. ABSTRACT : In the present paper, the procedure followed for the evaluation of the seismic capacity of public buildings in the town of Grevena, Greece within the framework of the SYNARMA Natural Risk Management System is presented. The various enhancements adopted in the present research effort to the rapid visual screening methodology proposed by the Greek Earthquake Planning and Protection Organization (OASP) are discussed. Statistical results of the investigations are presented, as well as the incorporation of these results in the Natural Risk Management GIS system. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο πλαίσιο ανάπτυξης ενός συστήματος διαχείρισης φυσικών καταστροφών για τη Μεσόγειο (Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο SYNARMA Development of an Information SΥstem for NΑtural Risk MΑnagement in the Mediterranean, Interreg IIIB Archimed 2000-2006), μία από τις προβλεφθείσες δράσεις αφορούσε την αποτίμηση της σεισμικής τρωτότητας των δημοσίων κτιρίων στην πόλη των Γρεβενών. To περιβάλλον του διαδικτυακού συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών SYNARMA αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του παραπάνω έργου από το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωματικής του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ. 1 Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας & Αντισεισμικών Κατασκευών, email: christos@itsak.gr 2 Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας & Αντισεισμικών Κατασκευών, email: lekidis@itsak.gr 3 Κύριος Ερευνητής, Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας & Αντισεισμικών Κατασκευών, email: salonikios@itsak.gr 4 Εντεταλμένος Ερευνητής, Ινστιτ. Τεχνικής Σεισμολογίας & Αντισεισμικών Κατασκευών, email: makarios@itsak.gr 5 Ερευνητής, Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας & Αντισεισμικών Κατασκευών, email: sous@teiser.gr

με τη συνεργασία ερευνητών από τον τομέα Γεωδαισίας και Τοπογραφίας του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του Α.Π.Θ. και στοχεύει στη διαχείριση διαφόρων τύπων φυσικών καταστροφών (σεισμούς, δασικές πυρκαγιές και κατολισθήσεις) σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου. Στο πλαίσιο του παραπάνω έργου, διάφοροι φορείς, μεταξύ των οποίων και το Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ) ανέλαβαν ερευνητικές δράσεις για τις προαναφερθείσες φυσικές καταστροφές, τα αποτελέσματα των οποίων και ενσωματώθηκαν στο σύστημα, ενώ η αρχιτεκτονική του επιτρέπει τη μελλοντική ενσωμάτωση σε αυτό και άλλων καταστροφών. Μέχρι σήμερα το σύστημα περιέχει σχετικές πληροφορίες για την Ελλάδα και την Ιταλία ενώ παράλληλα αναπτύχθηκαν σενάρια πυρκαγιών σε πιλοτικές περιοχές στην Ελλάδα (Γρεβενά και Βάλια Κάλντα) και την Ιταλία (περιοχές Καλαβρίας και Σικελίας). Όσον αφορά τα θέματα των σεισμικής συμπεριφοράς κατασκευών, από πλευράς του ΙΤΣΑΚ διεξήχθη προσεισμικός έλεγχος δημοσίων κτιρίων στην πόλη των Γρεβενών ο οποίος παρουσιάζεται στην παρούσα εργασία, ενώ παράλληλα ερευνητές του ΙΤΣΑΚ συμμετείχαν στο χαρακτηρισμό των εδαφικών συνθηκών της πόλης (Ανθυμίδης κ.α., 2008). Στο σύστημα έχουν επίσης ενσωματωθεί από το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωματικής του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ. τα αποτελέσματα των αυτοψιών των κτιρίων της πόλης των Γρεβενών που διενέργησε η Νομαρχία Γρεβενών - Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών κατά το σεισμό στις 13/5/1995. Το σύστημα περιλαμβάνει επίσης και άλλες σεισμολογικές πληροφορίες και σενάρια επιταχύνσεων για διάφορους πραγματικούς ή πιθανούς σεισμούς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία. Περισσότερες πληροφορίες για το σύστημα SYNARMA μπορεί να βρεθούν στις εργασίες Doukas et al. (2007) και Grigoriadis et al. (2008). Όσον αφορά το θέμα του προσεισμικού ελέγχου κτιρίων για αποτίμηση της τρωτότητας τους, σημειώνεται ότι τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, η πλειονότητα των σχετικών ελέγχων που έχουν διενεργηθεί αφορά δημόσια κτίρια, τόσο γιατί πολλά από αυτά στεγάζουν κρίσιμες υπηρεσίες επέμβασης, διάσωσης και συντονισμού σε περίπτωση σεισμού (νοσοκομεία, αστυνομικά κέντρα, πυροσβεστική, τηλεπικοινωνιακά κέντρα, συντονιστικά κέντρα τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης κλπ), όσο και γιατί στους συγκεκριμένους χώρους υπάρχει, για σημαντικό διάστημα της ημέρας, σημαντική συνάθροιση πολιτών (εκπαιδευτήρια, δημόσιες υπηρεσίες κλπ.). Σε περιπτώσεις ανάγκης ελέγχου μεγάλου αριθμού κτιρίων, η προσφυγή σε εμπειρικές μεθόδους είναι αναπόφευκτη. Έτσι και στη συγκεκριμένη περίπτωση επιλέχθηκε να γίνει εφαρμογή της διαδικασίας του Ταχέος Οπτικού Ελέγχου (ΤΟΕ), η οποία έχει υιοθετηθεί και προσαρμοσθεί στα Ελληνικά δεδομένα από τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ). Στην εργασία παρουσιάζεται ο τρόπος εφαρμογής του ΤΟΕ για τα δημόσια κτίρια της πόλης των Γρεβενών, καθώς και οι διάφορες τροποποιήσεις / επεκτάσεις που εφαρμόσθηκαν στην όλη διαδικασία με στόχο τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν περισσότερων και αναλυτικότερων πληροφοριών σχετικά με τα κτίρια που ελέγχθηκαν, διατηρώντας πάντοτε τη συμβατότητα με τις απαιτήσεις του κανονιστικού πλαισίου του ΟΑΣΠ. Παρουσιάζονται στατιστικά στοιχεία των αποτελεσμάτων που προέκυψαν καθώς και ο τρόπος ενσωμάτωσης τους στο σύστημα διαχείρισης φυσικών καταστροφών SYNARMA. Πολλά από τα συλλεχθέντα στοιχεία μπορούν με αυτό τρόπο να χρησιμεύσουν και σε μελλοντικές έρευνες (και όχι μόνον αποκλειστικά σχετικές με θέματα τρωτότητας) για το δομικό πλούτο της πόλης των Γρεβενών. 2

ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΤΡΩΤΟΤΗΤΑΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Το 1998, ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας συνέστησε επιστημονική επιτροπή για τη σύνταξη κατάλληλης μεθοδολογίας προσεισμικού ελέγχου υφισταμένων κτιρίων του ελληνικού χώρου. Η πρόταση της επιτροπής (ΥΠΕΧΩΔΕ ΟΑΣΠ 2000), η οποία και υιοθετήθηκε από τον ΟΑΣΠ με μικρές τροποποιήσεις, υιοθέτησε τη γενική λογική της εφαρμοζόμενης στις ΗΠΑ πρακτικής και περιλαμβάνει μία διαδικασία ελέγχου τριών σταδίων, κατάλληλα προσαρμοσμένης στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Ελληνικών κατασκευών. Το πρωτοβάθμιο στάδιο των ελέγχων, που βασίζονται κυρίως στο FEMA 154 Handbook (1988), (αναθεωρήθηκε το 2001), προβλέπει τη διενέργεια Ταχέος Οπτικού Ελέγχου (ΤΟΕ) των κτιρίων με την επιτόπου συμπλήρωση ενός σχετικού εντύπου συλλογής στοιχείων. Ως μία όχι ιδιαίτερα χρονοβόρος διαδικασία, η μεθοδολογία ΤΟΕ ενδείκνυται για τον έλεγχο ενός μεγάλου αριθμού κτιρίων μιας οικιστικής περιοχής. Ο δευτεροβάθμιος έλεγχος, βασισμένος στη γενική λογική του εγχειριδίου FEMA 178 (1992), προβλέπει επιπρόσθετες μη καταστροφικές διαδικασίες ελέγχου, την πιστοποίηση των πραγματικών διατομών και οπλισμών του φέροντος οργανισμού και απλοποιητικούς διερευνητικούς υπολογισμούς της σεισμικής επάρκειας όλου του κτιρίου και συγκεκριμένων φερόντων δομικών στοιχείων. Αν το κτίριο δεν κριθεί επαρκές από το δευτεροβάθμιο έλεγχο, ακολουθεί τριτοβάθμιος, ο οποίος περιλαμβάνει λεπτομερείς αναλυτικές διερευνήσεις για τον αξιόπιστο προσδιορισμό της σεισμικής επάρκειας του. Στην παρούσα ερευνητική προσπάθεια, λόγω του μεγάλου αριθμού των υπό εξέταση κτιρίων, εφαρμόσθηκε καταρχάς η διαδικασία του Ταχέος Οπτικού Ελέγχου. Όπως θα εξηγηθεί λεπτομερέστερα παρακάτω, η διαδικασία αυτή οδηγεί στην ποσοτικοποίηση της σεισμικής τρωτότητας του κάθε εξεταζόμενου κτιρίου μέσω του προσδιορισμού μιας τελικής δομικής βαθμολογίας με ένα κατάλληλο σύστημα βαθμολόγησης. Στις ΗΠΑ, το σύστημα βαθμολόγησης έχει βαθμονομηθεί με βάση μεγάλο αριθμό καταγεγραμμένων βλαβών που εμφάνισαν κτίρια σε σεισμούς, και η τελική δομική βαθμολογία έχει φυσική σημασία, υποδεικνύοντας την πιθανότητα να εμφανίσει ένα κτίριο σημαντική βλάβη (άνω του 60% της οικονομικής της αξίας) σε ένα μεγάλο σεισμό. Η μεθοδολογία των ΗΠΑ προτείνει συγκεκριμένη τιμή για την τελική δομική βαθμολογία μιας κατασκευής κάτω από την οποία πρέπει να γίνονται οι περαιτέρω λεπτομερείς έλεγχοι της δομικής της επάρκειας. Μία ανάλογη βαθμονόμηση δεν έχει καταστεί δυνατή μέχρι σήμερα για την Ελλάδα λόγω έλλειψης επαρκών και συστηματικών πληροφοριών για σεισμικές βλάβες των δομικών τύπων που συναντώνται στη χώρα. Για το λόγο αυτό δεν έχει υιοθετηθεί επισήμως μέχρι σήμερα ένα κατώτερο όριο για επανέλεγχο, αν και έχουν γίνει σχετικές προτάσεις από την εμπειρία διαφόρων ερευνητικών ομάδων που έχουν διενεργήσει αντίστοιχους ελέγχους στον Ελληνικό χώρο (πχ. Στυλιανίδης κ.α., 2003α). Παρ όλα αυτά, η βαθμολόγηση των εξεταζόμενων κτιρίων βοηθά καθοριστικά στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων για λεπτομερέστερους επανελέγχους τους, οι οποίοι θα υλοποιηθούν στα πλαίσια χρηματοδοτούμενων από την κεντρική ή τοπική εξουσία προγραμμάτων προσεισμικής ενίσχυσης οικιστικών περιοχών. 3

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ Όπως ήδη αναφέρθηκε, επιλέχθηκε να εφαρμοσθεί η μεθοδολογία του ΤΟΕ για τον προσεισμικό έλεγχο των δημοσίων κτιρίων στην πόλη των Γρεβενών. Από την ερευνητική ομάδα κρίθηκε σκόπιμο να γίνουν ορισμένες βελτιώσεις / συμπληρώσεις στα έντυπα συλλογής στοιχείων και στην όλη διαδικασία που προτείνεται από τον ΟΑΣΠ, με στόχο μια πιο αποτελεσματική και πληρέστερη συλλογή πληροφοριών για τα υπό εξέταση κτίρια. Όμως οι οιοδήποτε αλλαγές που επιδιώχθηκαν, έγιναν με γνώμονα τη συμβατότητα με τη μεθοδολογία του ΟΑΣΠ, όπως θα περιγραφεί αναλυτικότερα παρακάτω. Σημειώνεται ότι ο ΟΑΣΠ παρέχει λεπτομερείς οδηγίες για τον τρόπο συμπλήρωσης του εντύπου συλλογής στοιχείων (μπορούν, όπως και το σχετικό έντυπο, να βρεθούν στην ιστοσελίδα του Οργανισμού www.oasp.gr), και αυτές ακολουθήθηκαν και στο πλαίσιο της παρούσης ερευνητικής προσπάθειας. Με δεδομένη την εύκολη προσβασιμότητα στα έντυπα και τις οδηγίες του ΟΑΣΠ, και για λόγους οικονομίας χώρου, στα παρακάτω παρουσιάζονται κυρίως οι διαφοροποιήσεις της μεθοδολογίας που εφαρμόσθηκε από την ερευνητική ομάδα για την πόλη των Γρεβενών από αυτή που προτείνεται από τον ΟΑΣΠ. Πρέπει καταρχάς να σημειωθεί ότι πολλές από της πληροφορίες του εντύπου συλλογής στοιχείων δεν σχετίζονται άμεσα με την αποτίμηση της σεισμικής τρωτότητας. Όμως οι πληροφορίες αυτές είναι σημαντικές, καθόσον παρέχουν μία ολοκληρωμένη εικόνα του εξεταζόμενου κτιρίου, και μπορούν τελικά να αποβούν χρήσιμες και σε μετέπειτα διερευνήσεις για τα χαρακτηριστικά του δομικού πλούτου της υπό έλεγχον περιοχής. Το έντυπο συλλογής στοιχείων που τελικά υιοθετήθηκε (Σχήμα 1), βασίζεται κατά κύριο λόγο στο αντίστοιχο του ΟΑΣΠ, και περιλαμβάνει πέντε τμήματα. Προβλέπεται για κάθε έντυπο χώρος για έναν κωδικό αριθμό, μοναδικό για κάθε κτίριο, ο οποίος θα συνδέει όλα τα στοιχεία που σχετίζονται με το συγκεκριμένο κτίριο (έντυπο συλλογής στοιχείων, έντυπο φωτογραφίας και σχεδίου κλπ.). Στο τμήμα Α, συλλέγονται στοιχεία σχετικά με την ταυτότητα του εξεταζόμενου κτιρίου. Μία αλλαγή σε σχέση με το έντυπο του ΟΑΣΠ είναι η λεπτομερέστερη υποδιαίρεση του πεδίου 4 σε κτιριακό συγκρότημα (4a) και κτίριο (4b), για την καλύτερη περιγραφή ενός συγκροτήματος που περιλαμβάνει διάφορα κτίρια. Η διάκριση αυτή επίσης χρησιμεύει στην περίπτωση κτιρίου που υποδιαιρείται με αρμούς διαστολής ή σεισμικούς αρμούς σε διάφορα επιμέρους στατικώς ανεξάρτητα τμήματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ως γνωστόν, κάθε στατικώς ανεξάρτητο τμήμα εξετάζεται ως ξεχωριστό κτίριο (με δικό του έντυπο στοιχείων, φωτογραφία, σχέδιο κλπ.). Μία άλλη τροποποίηση είναι η προσθήκη του πεδίου 5b, το οποίο περιλαμβάνει μία ομάδα τριών, τριψήφιων κωδικών της μορφής Α-Β-C οι οποίοι περιγράφουν τη χρήση του κτιρίου ξεκινώντας από μία γενική προσέγγιση (π.χ. Εκπαίδευση τριψήφιος κωδικός Α) προς μία πιο λεπτομερή (π.χ. Δημοτικό σχολείο κωδικός Β και τελικά π.χ. Αίθουσες διδασκαλίας κωδικός C). Στο Σχήμα 2 παρουσιάζονται οι κωδικοί που χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο του ελέγχου των δημοσίων κτιρίων των Γρεβενών. 4

Σχήμα 1. Έντυπο συλλογής στοιχείων που εφαρμόσθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος SYNARMA Σχήμα 2. Γρεβενών Κωδικοί χρήσης που εφαρμόσθηκαν στους ελέγχους των δημοσίων κτιρίων των Στο τμήμα Β περιέχονται τεχνικά στοιχεία του κτιρίου (όπως αριθμός ορόφων, εμβαδόν τυπικού ορόφου και συνολικό, έτος κατασκευής, τελευταία προσθήκη κλπ.) καθώς και χώρος 5

για τα στοιχεία των ελεγκτών (πεδίο 23). Στο τμήμα αυτό ακολουθήθηκε η δομή του εντύπου του ΟΑΣΠ. Στο τμήμα Γ περιέχονται σεισμολογικές και γεωτεχνικές πληροφορίες της περιοχής. Εδώ έγινε διάκριση του πεδίου 26 (Ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας κατά το χρόνο μελέτης το κτιρίου) σε τρία χρονικά τμήματα, χρησιμοποιώντας ως έτη-σταθμούς το 1995 (καθιέρωση του ΝΕΑΚ) και το 2003 (έτος αναβάθμισης της ζώνης σεισμικής επικινδυνότητας της περιοχής από Ι σε ΙΙ). Στο τμήμα Δ περιγράφεται ο δομικός τύπος του κτιρίου, που περιλαμβάνει κτίρια Οπλισμένου Σκυροδέματος (RC), Προκατασκευή (PF), φέρουσας τοιχοποιίας (URM, URMDB, RM, SM) και μεταλλικά (ST1a,b ST2a,b). Στα έντυπα του ΟΑΣΠ προβλέπονται τρεις κατηγορίες κτιρίων οπλισμένου σκυροδέματος (RCa, RCb, RCc) με αποκλειστικό κριτήριο τον Αντισεισμικό Κανονισμό με τον οποίο κατασκευάσθηκαν. Η γενική αυτή προσέγγιση δικαιολογείται από το γεγονός ότι τα έντυπα του ΟΑΣΠ προορίζονται για γενικευμένη χρήση για μεγάλο αριθμό κτιρίων σε εθνικό επίπεδο, και για ελεγκτές με διαφορετικό βαθμό εμπειρίας και εξειδίκευσης. Στο πλαίσιο του ελέγχου των κτιρίων των Γρεβενών, επιλέχθηκε να χρησιμοποιηθεί μια πιο λεπτομερής κατηγοριοποίηση, βασισμένη στην πρόταση της ομάδας εργασίας ΥΠΕΧΩΔΕ-ΟΑΣΠ 2000, η οποία προβλέπει επτά κατηγορίες κτιρίων οπλισμένου σκυροδέματος (RC1 RC7), λαμβάνοντας υπόψη - πλέον του Αντισεισμικού Κανονισμού και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του εκάστοτε φέροντος οργανισμού. Παρόμοια, έγινε μια λεπτομερέστερη διάκριση των κτιρίων από φέρουσα τοιχοποιία σε δύο υποκατηγορίες (URM1 και URM2) ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι οριζόντιου διαφράγματος. Οι τελικά χρησιμοποιηθείσες κατηγορίες δομικών τύπων παρουσιάζονται στο Σχήμα 3α. Για λόγους συμβατότητας, τα σχετικά πεδία στο έντυπο συλλογής στοιχείων (Σχήμα 1, πεδίο 28), διατηρούν τη δομή του εντύπου του ΟΑΣΠ, αλλά έχει προβλεφθεί ένα επιπλέον πεδίο για την αναγραφή της αναλυτικότερης κατηγοριοποίησης για κτίρια τύπου RC ή URM. Σημειώνεται ότι η λεπτομερέστερη αυτή κατηγοριοποίηση έχει εφαρμοσθεί και στα πλαίσια άλλων ερευνητικών προγραμμάτων διεξαγωγής ΤΟΕ σε κτίρια του Ελληνικού χώρου (Στυλιανίδης κ.α. 2003 α, β). Στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος αποφασίσθηκε η χρήση και των δύο μεθόδων (ΟΑΣΠ και λεπτομερής) για την αποτίμηση της τελικής δομικής βαθμολογίας των κτιρίων που εξετάσθηκαν. Τέλος στο τμήμα Ε περιγράφονται διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τη σεισμική τρωτότητα του εξεταζόμενου κτιρίου. Αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά τμήματα του εντύπου (μαζί με το τμήμα Δ) και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη συμπλήρωση του από τους ελεγκτές. Η δομή του τμήματος ακολουθεί αυτή των εντύπων του ΟΑΣΠ. Από την παρουσιασθείσα δομή του εντύπου συλλογής στοιχείων και τη φύση των πληροφοριών που πρέπει να συμπληρωθούν, καθίσταται προφανές ότι απαιτείται διμελής ομάδα ελεγκτών, ένας τουλάχιστον από τους οποίους πρέπει να είναι πτυχιούχος Πολιτικός Μηχανικός. Τέλος, αποφασίσθηκε η χρήση στο πλαίσιο του παρόντος ερευνητικού έργου και ενός πρόσθετου εντύπου που περιέχει φωτογραφία του εξεταζόμενου κτιρίου και σχέδιο κάτοψης τυπικού ορόφου και ενδεικτικής καθ ύψος τομής (Σχήμα 3β). Σημειώνεται ότι ο ΟΑΣΠ, για 6

τους λόγους ευκολίας εφαρμογής της μεθοδολογίας σε Εθνικό επίπεδο, δεν απαιτεί μέχρι σήμερα τη συλλογή αυτών των στοιχείων. Όλα τα έντυπα συλλογής στοιχείων, οι φωτογραφίες και τα σχέδια των κτιρίων που εξετάσθηκαν στο πλαίσιο της παρούσης προσπάθειας, είναι ηλεκτρονικής μορφής, για την ευκολότερη ενσωμάτωση τους στο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης φυσικών καταστροφών SYNARMA. (α) (β) Σχήμα 3. (α) Κατηγορίες δομικών τύπων (ΟΑΣΠ και λεπτομερείς) που εφαρμόσθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος SYNARMA (β) Ενδεικτικό έντυπο φωτογραφίας και σχεδίου Η μεθοδολογία του ΤΟΕ κάνει χρήση ενός συστήματος βαθμολόγησης για την αποτίμηση του σεισμικού κινδύνου του εκάστοτε εξεταζόμενου κτιρίου. Στη μεθοδολογία του ΟΑΣΠ σε κάθε δομικό τύπο αντιστοιχεί μία Αρχική βαθμολογία, η οποία τροποποιείται με τη χρήση αριθμητικών συντελεστών (αρνητικών ή θετικών), στη λεγόμενη Βασική Βαθμολογία. Οι εν λόγω συντελεστές εξαρτώνται από τη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας και ορισμένα βασικά δομικά χαρακτηριστικά (pilotis, κοντά υποστυλώματα, κανονική διάταξη τοιχοπλήρωσης). Σε δεύτερο στάδιο, η Βασική βαθμολογία μειώνεται περαιτέρω με τη χρήση αρνητικών τροποποιητικών συντελεστών που λαμβάνουν υπόψη την ύπαρξη τυχόν παραγόντων τρωτότητας που καταγράφονται στο τμήμα Ε του εντύπου συλλογής στοιχείων. Προκύπτει έτσι μία τελική δομική βαθμολογία για τη σεισμική τρωτότητα του εξεταζόμενου κτιρίου. 7

Στο πλαίσιο της παρούσης ερευνητικής προσπάθειας αποφασίσθηκε η ενσωμάτωση των παραπάνω σταδίων σε ένα ενιαίο έντυπο βαθμολογίας, με στόχο την ευκολότερη συμπλήρωση του από τους ελεγκτές μηχανικούς (Σχήμα 4). Αποφασίσθηκε επίσης η βαθμολόγηση των κτιρίων να γίνει με δύο τρόπους (σενάρια βαθμολογίας) : Στο πρώτο σενάριο ( λεπτομερές σενάριο ), χρησιμοποιείται η λεπτομερής κατηγοριοποίηση των δομικών τύπων που περιγράφηκε παραπάνω (RC1 RC7 για οπλισμένο σκυρόδεμα, URM1 URM2 για φέρουσα τοιχοποιία). Το δεύτερο σενάριο ( σενάριο ΟΑΣΠ ) έκανε χρήση της κατηγοριοποίησης του ΟΑΣΠ (RCa RCc και μία κατηγορία URM). Για τη βαθμολόγηση των κτιρίων κάθε κατηγορίας θεωρήθηκε ότι όλα τα κτίρια ανήκουν στην πιο εύτρωτη από τις λεπτομερείς υποκατηγορίες που αυτή περιλαμβάνει (π.χ. όλα τα κτίρια της κατηγορίας RCa βαθμολογούνται ως να ήταν όλα τύπου RC1, ομοίως για την κατηγορία RCb ως να ήταν όλα τύπου RC4, για την RCc θεωρούνται όλα ως τύπου RC6 και όλα τα κτίρια της κατηγορίας URM θεωρούνται ότι είναι τύπου URM1, δες Σχ. 3α). Το φύλλο βαθμολόγησης διαμορφώθηκε έτσι ώστε να επιτρέπει τον ταυτόχρονο υπολογισμό της τελικής δομικής βαθμολογίας κάθε εξεταζόμενου κτιρίου και με τα δύο προαναφερθέντα σενάρια (Σχήμα 4, πρώτο σενάριο λεπτομερές : μπλέ κύκλοι, δεύτερο σενάριο - ΟΑΣΠ : κόκκινοι κύκλοι). 1.7 1.7 Σχήμα 4. Το φύλλο βαθμολόγησης που εφαρμόσθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος SYNARMA. Τέλος, με δεδομένους τους περιορισμούς του συστήματος βαθμολόγησης που περιγράφησαν αναλυτικά στο προηγούμενο κεφάλαιο, αποφασίσθηκε οι τελικές δομικές βαθμολογίες να χρησιμοποιηθούν για την ιεραρχημένη κατάταξη των εξεταζόμενων κτιρίων από πλευράς σεισμικής τρωτότητας σε τρεις κατηγορίες (P1 P3), η κάθε μία από τις οποίες περιέχει το 1/3 των εξετασθέντων κτιρίων, με την κατηγορία P1 να έχει πρώτη προτεραιότητα για περαιτέρω αναλυτικότερους ελέγχους της σεισμικής επάρκειας (δηλ. το 1/3 των 8

εξετασθέντων κτιρίων με τις χαμηλότερες τελικές δομικές βαθμολογίες). Προβλέπεται κατάλληλος χώρος στο έντυπο βαθμολόγησης (Σχήμα 4) για τη συμπλήρωση αυτής της πληροφορίας. Με δεδομένο το μη επαρκή αριθμό συστηματικών πληροφοριών για σεισμικές βλάβες κτιρίων του Ελληνικού χώρου, οι οποίες θα επέτρεπαν την αξιόπιστη βαθμονόμηση του συστήματος βαθμολογίας, κρίθηκε ότι αυτός είναι ο πιο δόκιμος τρόπος χρήσης των αποτελεσμάτων της βαθμολόγησης. Με βάση τα προαναφερθέντα, θα πρέπει να τονισθεί ότι κτίρια με χαμηλές τελικές δομικές βαθμολογίες δεν πρέπει να θεωρούνται κατ ανάγκην ως σεισμικώς επικίνδυνα, αλλά ότι απλώς πρέπει να έχουν προτεραιότητα για περαιτέρω πιο λεπτομερείς ελέγχους για την αποτίμηση της πραγματικής σεισμικής τους επάρκειας, στα πλαίσια εκτεταμένων σχεδίων σεισμικής ενίσχυσης του κτιριακού αποθέματος τα οποία θα αποφασισθούν και χρηματοδοτηθούν από τις κεντρικές ή τοπικές αρχές. ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΣΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ SYNARMA Για τον έλεγχο των δημοσίων κτιρίων δημιουργηθήκαν δύο ομάδες ελεγκτών από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας, ενώ υπήρξε στενή συνεργασία με το προσωπικό της Δημοτικής Επιχείρησης Υποστήριξης Πρωτοβουλιών Δήμου Γρεβενών (συμμετέχοντος στο πρόγραμμα φορέα) για τη σύνταξη του καταλόγου των προς εξέταση κτιρίων. Ελέγχθηκαν μόνο κτίρια τα οποία ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, και όχι ιδιωτικής ιδιοκτησίας (ακόμη και αν στέγαζαν δημόσιες υπηρεσίες). Πρέπει να σημειωθεί, ότι για τη διεξαγωγή ελέγχων σε ιδιωτικά κτίρια απαιτείται η θέσπιση κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση των πολλών και λεπτών θεμάτων που αναφύονται σχετικά (ενδεικτικά αναφέρονται η ανάγκη συγκατάθεσης του ιδιοκτήτη για τον έλεγχο της ιδιοκτησίας του, η με νομοθετικό διάταγμα απαλλαγή ευθυνών των ελεγχόντων από τα αποτελέσματα των ελέγχων σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης κινηθεί δικαστικά εναντίον τους εάν κρίνει ότι αυτά οδηγούν σε απαξίωση της οικονομικής αξίας της ιδιοκτησίας του κλπ.). Η γεωγραφική θέση του κάθε προς εξέταση κτιρίου καταγράφηκε με τη βοήθεια συσκευής GPS για την ευκολότερη ενσωμάτωση τους στο πληροφοριακό σύστημα. Η θέση των εξετασθέντων κτιρίων φαίνεται στο Σχήμα 5α. Εξετάσθηκαν συνολικά 28 συγκροτήματα, τα οποία περιελάμβαναν 104 στατικώς ανεξάρτητα κτίρια. Στο Σχήμα 5β φαίνεται ένα παράδειγμα υποδιαίρεσης ενός κτιριακού συγκροτήματος στα επιμέρους στατικώς ανεξάρτητα τμήματα του. Από το σύνολο των εξετασθέντων κτιρίων η πλειονότητα (με ποσοστό 66.35%) είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα, ενώ σημαντικό ποσοστό (25.96%) είναι προκατασκευασμένα. Σχεδόν το σύνολο (5.77%) των υπολοίπων είναι από φέρουσα τοιχοποιία, ενώ πολύ μικρό ποσοστό συνιστούν αυτά με μεταλλικό (0.96%) ή ξύλινο (επίσης 0.96%) φέροντα οργανισμό. Στο Σχήμα 6 παρουσιάζεται η ποσοστιαία κατανομή των κτιρίων ανάλογα με το δομικό τους τύπο σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση του ΟΑΣΠ, ενώ στο Σχήμα 6β σύμφωνα με την λεπτομερέστερη κατηγοριοποίηση που περιγράφηκε προηγουμένως. Η κατανομή της ηλικίας των κτιρίων (ομαδοποιημένων ανά πενταετία) παρουσιάζεται στο Σχήμα 6γ. Καθίσταται προφανές ότι η πλειονότητα των κτιρίων έχει κατασκευασθεί κατά τις πενταετίες 1991-1995 (29.81%) και 1996-2000 (30.77%). 9

(α) (β) Σχήμα 5. Θέσεις ελεγχθέντων δημοσίων κτιρίων στην πόλη των Γρεβενών : (α) Γενική άποψη (β) Μεγέθυνση σε εκπαιδευτικό συγκρότημα (χάρτες από το πληροφοριακό σύστημα SYNARMA) Δομικοί τύποι (ΟΑΣΠ) Δομικοί τύποι (λεπτομερής κατηγοριοποίηση) 35 25 % Συνόλου κτιρίων 30 25 20 15 10 5 % Συνόλου κτιρίων 20 15 10 5 0 Rca RCb RCc PF1 PF2 URM UMDB RM SM ST1a ST1b ST2a ST2b WOOD 0 RC1 RC2 RC3 RC4 RC5 RC6 RC7 PF1 PF2 URM1 URM2 UMDB RM SM ST1a ST1b ST2a ST2b WOOD (α) (β) Έτος κατασκευής Τελικές Δομικές Βαθμολογίες % Συνόλου κτιρίων 35 30 25 20 15 10 5 % Συνόλου κτιρίων 16 14 12 10 8 6 4 OΑΣΠ ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ 0 2 1927-1959 1960-1965 1966-1970 1971-1975 1976-1980 1981-1985 1986-1990 1991-1995 1996-2000 2000-2005 0-1,8-1,3-0,8-0,3-0,2 0,2 0,7 1,2 1,4 1,5 1,7 2,2 2,4 2,5 3,2 3,7 4,2 4,7 5,7 6,7 (γ) (δ) Μέση τελική δομική βαθμολογία ανά περίοδο κατασκευής 3 Μέση τελική δομική βαθμολογία 2,5 2 1,5 1 0,5 ΣΕΝΑΡΙΟ ΟΑΣΠ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΣ ΣΕΝΑΡΙΟ 0 <1985 1985-1995 >1995 Περίοδος κατασκευής (ε) Σχήμα 6. Ελεγχθέντα δημόσια κτίρια της πόλης των Γρεβενών - ποσοστιαίες κατανομές : (α) ανά δομικό τύπο (κατηγοριοποίηση ΟΑΣΠ) (β) ανά δομικό τύπο (λεπτομερής κατηγοριοποίηση) (γ) ανά έτος κατασκευής (δ) ανά τελική δομική βαθμολογία (κατηγοριοποίηση ΟΑΣΠ και λεπτομερής) (ε) Μέση τελική δομική βαθμολογία ανά περίοδο κατασκευής. 10

Στο Σχήμα 6δ παρουσιάζεται η ποσοστιαία κατανομή των τελικών δομικών βαθμολογιών, τόσο με χρήση της κατηγοριοποίησης κατά ΟΑΣΠ, όσο και της λεπτομερέστερης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι τελικές δομικές βαθμολογίες για τις τρεις κατηγορίες προτεραιότητας για επανελέγχους (που συζητήθηκε αναλυτικότερα παραπάνω) κυμαίνονται για την κατηγοριοποίηση κατά ΟΑΣΠ μεταξύ 1.8 0.2 (P1), 0.7 1.5 (P2) και 1.7 6.7 (P3). Για την λεπτομερέστερη κατηγοριοποίηση, οι αντίστοιχες βαθμολογίες είναι 1.8 0.2 (P1), 0.7 2.2 (P2) και 2.4 6.7(P3). Τέλος, στο σχήμα 6ε παρουσιάζεται η μέση τελική δομική βαθμολογία των κτιρίων ανά περίοδο κατασκευής (και αντίστοιχο αντισεισμικό κανονισμό), ήτοι του 1985 (κανονισμός 1959), 1985-1995 (πρόσθετα άρθρα 1985) και μετά το 1995 (ΝΕΑΚ, ΕΑΚ2000, ΕΑΚ2003). Για τη βαθμολόγηση κατά ΟΑΣΠ οι μέσες τιμές που προκύπτουν είναι 0.34, 1.04 και 2.44, ενώ για τη λεπτομερή βαθμολόγηση αντίστοιχα 0.40, 1.29 και 2.44. Από το σχήμα καθίσταται προφανής η βελτίωση της τρωτότητας των κατασκευών με την εφαρμογή όλο και πιο σύγχρονων κανονισμών. Όπως φαίνεται από τα σχ. 6α, το μεγαλύτερο ποσοστό (73.08%) των εξετασθέντων κτιρίων είναι σχετικά νέα (κατασκευασμένα μετά το 1985). Από το σχ. 6δ προκύπτει όμως ότι ένα σημαντικό ποσοστό των κτιρίων έχει μικρές (ή και αρνητικές) τελικές δομικές βαθμολογίες (π.χ. έχουν τελική δομική βαθμολογία μικρότερη του 1.5 το 67.31% των κτιρίων σύμφωνα με τη βαθμολόγηση κατά ΟΑΣΠ και το 55.71% σύμφωνα με τη λεπτομερή βαθμολόγηση). Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη έρευνα ένα μεγάλο ποσοστό (25.96% του συνόλου) από τα κτίρια που εξετάσθηκαν είναι προκατασκευασμένα (εκπαιδευτικά κτίρια τύπου PF1 και PF2, όλα κατασκευασμένα μεταξύ των ετών 1993-1996). Τα κτίρια αυτά έχουν εν γένει μεγαλύτερη τρωτότητα από αντίστοιχα Ο/Σ της ίδιας ηλικίας, και το μεγάλο και μη τυπικό για άλλες περιπτώσεις ποσοστό τους στο σύνολο του εξετασθέντων κτιρίων επηρεάζει τις προκύπτουσες βαθμολογίες. Παρ όλα ταύτα, παραμένει το θέμα της κατάλληλης βαθμονόμησης των συστημάτων βαθμολόγησης με βάση παρατηρηθείσες βλάβες στον Ελληνικό χώρο και την αυξανόμενη εμπειρία των διαφόρων ερευνητικών ομάδων που ασχολούνται με την εφαρμογή του ΤΟΕ, και της τελικής υιοθέτησης ενός κοινά αποδεκτού συστήματος βαθμολόγησης από τον ΟΑΣΠ. Το γεγονός αυτό - για το οποίο έγινε ήδη αναφορά στην τελευταία παράγραφο του προηγουμένου κεφαλαίου - ήταν το κύριο αίτιο για την επιλογή της ερευνητικής ομάδας να χρησιμοποιήσει στην παρούσα εργασία τα εφαρμοσθέντα συστήματα βαθμολόγησης μόνο για σχετική κατάταξη-ιεράρχηση των εξετασθέντων κτιρίων ως προς την προτεραιότητα για περαιτέρω ελέγχους, χωρίς την υιοθέτηση συγκεκριμένης βαθμολογίας-ορίου (threshold) η οποία θα απαλλάσσει τα κτίρια από περαιτέρω ελέγχους και επίσης χωρίς τη θεώρηση της τελικής δομικής βαθμολογίας μιας κατασκευής ως απόλυτου μέτρου της σεισμικής της τρωτότητας. Για τον ίδιο λόγο, προβλέφθηκε ήδη στο πληροφοριακό σύστημα SYNARMA η δυνατότητα μελλοντικής χρήσης και δύο ακόμη σεναρίων βαθμολόγησης, πέραν των δύο ήδη εφαρμοσθέντων. Τα αποτελέσματα των ελέγχων ενσωματώθηκαν στο πληροφοριακό σύστημα SYNARMA, το οποίο και είναι προσβάσιμο από το διαδίκτυο (http://gserver.civil.auth.gr/synarma/). Ανάλογα με τη διαβάθμιση του, ο κάθε χρήστης έχει πρόσβαση σε συγκεκριμένο αριθμό πληροφοριών του συστήματος. Στο σχήμα 7 φαίνονται ενδεικτικές οθόνες αλληλεπίδρασης του συστήματος για την πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τους διενεργηθέντες προσεισμικούς ελέγχους στην πόλη των Γρεβενών. 11

(α) (β) Σχήμα 7. Πληροφοριακό σύστημα SYNARMA (α) Οθόνη αλληλεπίδρασης για την πόλη των Γρεβενών (β) Πληροφορίες ΤΟΕ για συγκεκριμένο κτίριο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στο πλαίσιο ανάπτυξης της διαδικτυακού γεωγραφικού συστήματος SYNARMA για τη διαχείριση φυσικών καταστροφών (μεταξύ των οποίων και ο σεισμός), διεξήχθη από το ΙΤΣΑΚ προσεισμικός έλεγχος δημοσίων κτιρίων στην πόλη των Γρεβενών με εφαρμογή της διαδικασίας ταχέως οπτικού ελέγχου που προτείνεται από τον ΟΑΣΠ. Με στόχο τη συλλογή περισσότερων και αναλυτικότερων πληροφοριών τροποποιήθηκε και βελτιώθηκε σε διάφορα σημεία η προτεινόμενη διαδικασία, καθιστώντας παράλληλα και πιο εύκολη την επιτόπου συλλογή και αξιολόγηση των διαφόρων στοιχείων. Εφαρμόσθηκαν δύο σενάρια βαθμολογίας των ελεγχθέντων κτιρίων και παρουσιάζονται στατιστικά αποτελέσματα των διενεργηθέντων ελέγχων. Παρακάτω συνοψίζονται τα κυριότερα συμπεράσματα της όλης ερευνητικής προσπάθειας : Η χρήση της διαδικασίας του Ταχέος Οπτικού Ελέγχου (ΤΟΕ) ενδείκνυται σε περιπτώσεις ανάγκης ελέγχου μεγάλου αριθμού κτιρίων, καθώς επιτρέπει το γρήγορο προσδιορισμό του σεισμικού κινδύνου κάθε κτιρίου και την ιεράρχηση τους για περαιτέρω πιο λεπτομερείς και ακριβείς ελέγχους. 12

Ο έστω και με σχετική ακρίβεια ποσοτικός προσδιορισμός του σεισμικού κινδύνου που προκύπτει μέσω του προσδιορισμού μιας τελικής δομικής βαθμολογίας για κάθε κτίριο, επιτρέπει την εύκολη ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων του ΤΟΕ σε βάσεις δεδομένων και συστήματα διαχείρισης του σεισμικού κινδύνου. Κατά την εφαρμογή του ΤΟΕ για τα δημόσια κτίρια της πόλης των Γρεβενών εφαρμόσθηκε η κατηγοριοποίηση των κτιρίων που προτείνεται από τον ΟΑΣΠ (σενάριο βαθμολόγησης ΟΑΣΠ), αλλά και κατάλληλα τροποποιημένη αναλυτικότερη κατηγοριοποίηση των δομικών τύπων (λεπτομερές σενάριο βαθμολόγησης). Παράλληλα με τη βαθμολόγηση, συνιστάται η σύνταξη ηλεκτρονικών αρχείων σχεδίων και φωτογραφιών για κάθε εξεταζόμενο κτίριο, που θα βοηθήσουν στο σχηματισμό μιας πιο πλήρους εικόνας για αυτό. Από τα αποτελέσματα των ελέγχων στην πόλη των Γρεβενών καθίσταται προφανής η βελτίωση της τρωτότητας των κατασκευών με την εφαρμογή όλο και πιο σύγχρονων κανονισμών. Επίσης από τα αποτελέσματα των ελέγχων προκύπτει ότι παραμένει ανοικτό το θέμα της κατάλληλης βαθμονόμησης του συστήματος βαθμολογίας του ΤΟΕ με βάση τη μέχρι σήμερα εμπειρία των διαφόρων ερευνητικών ομάδων που έχουν ασχοληθεί με την εφαρμογή του, και η υιοθέτηση ενός κοινά αποδεκτού συστήματος βαθμολόγησης από τον ΟΑΣΠ. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει παράλληλα και τον προσδιορισμό συγκεκριμένης βαθμολογίας-ορίου (threshold) η οποία θα απαλλάσσει τα κτίρια από τους περαιτέρω λεπτομερείς ελέγχους. Για τη διεξαγωγή ελέγχων σε ιδιωτικά κτίρια απαιτείται η θέσπιση κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση των πολλών και λεπτών θεμάτων που αναφύονται σχετικά. Τα αποτελέσματα των ελέγχων ενσωματώθηκαν κατάλληλα στo διαδικτυακό γεωγραφικό σύστημα SYNARMA, που αφορά τη διαχείριση διαφόρων τύπων φυσικών καταστροφών σε περιοχές της Μεσογείου. Η διαδικτυακή φύση του συστήματος επιτρέπει την εύκολη και άμεση πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Οι συγγραφείς θα ήθελαν να ευχαριστήσουν για την οικονομική στήριξη της ερευνητικής προσπάθειας μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας Interreg IIIB Archimed (2000-2006). Ευχαριστίες οφείλονται επίσης στους κκ. Μητρόπουλο Βασίλη και Λάτσο Μιχάλη της Δημοτικής Επιχείρησης Υποστήριξης Πρωτοβουλιών Γρεβενών για την πολύτιμη βοήθεια τους σχετικά με τη διεξαγωγή των προσεισμικών ελέγχων στην πόλη των Γρεβενών. 13

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ανθυμίδης, Μ., Θεοδουλίδης, Ν., Σαββαϊδης, Ν. & Παπαζάχος, Κ. (2008), Χαρακτηρισμός Εδαφικών Συνθηκών με τη Χρήση Εδαφικού Θορύβου στην Πόλη των Γρεβενών, Πρακτικά 3 ου Συνεδρίου Αντισεισμικής Μηχανικής και Τεχνικής Σεισμολογίας, Αθήνα, 5-7 Νοεμβρίου 2008, αρ. άρθρου 1771, (σε CD-ROM). Στυλιανίδης, Κ.Χ., Κάππος Α.Ι., Πενέλης Γ.Γ & Ιγνατάκης Χ.Ε. (2003α), Αξιολόγηση μεθόδων πρωτοβάθμιου προσεισμικού ελέγχου με κριτήριο τη συμπεριφορά των κτιρίων σε συγκεκριμένους σεισμούς, Πρακτικά 14ου Εθνικού Συνεδρίου Σκυροδέματος, Κως, 15-17 Οκτωβρίου 2003, (σε CD-ROM). Στυλιανίδης, Κ.Χ., Κάππος Α.Ι., Πενέλης Γ.Γ, Ιγνατάκης, Χ.Ε. & Καρακώστας Χ.Ζ. (2003β), Προσεισμικός έλεγχος Νοσοκομείων και Σχολείων Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Πρακτικά 14ου Εθνικού Συνεδρίου Σκυροδέματος, Κως, 15-17 Οκτωβρίου 2003, (σε CD-ROM). ΥΠΕΧΩΔΕ- ΟΑΣΠ (2000), Τεχνικές οδηγίες προσεισμικού ελέγχου τρωτότητας δημοσίων κτιρίων, Αθήνα Doukas, I.D., Savvaidis, P., Tziavos, I.N, Grigoriadis, V.N., Papadopoulou, I. & Vavassis I. (2007) The use of a Web-based GIS for the management of databases related to natural disasters, Geodesy and Cartography, 56 (1), pp. 37-52. FEMA (1988), Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards: A Handbook (FEMA-154), ATC, Redwood City, California. FEMA (1992), NEHRP Handbook for the Seismic Evaluation of Existing Buildings (FEMA- 178), BSSC, Washington DC. FEMA (2001), Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards: A Handbook (FEMA-154), 2nd Edition. ATC, Redwood City, California. Grigoriadis V.N., Papadopoulou Ι., Spyridaki P., Doukas I.D., Tziavos I.N & Savvaidis P. (2008) Presentation of a Web-based GIS System for the Management of Natural Disasters, International Conference Studying, Modeling and Sense Making of Planet Earth, Department of Geography, University of the Aegean, Mytilene, Lesvos, Greece, 1 6 June 2008. 14