ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 3/6/2014 ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ: 6 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:..ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.:. ΒΑΘΜΟΣ: ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ:.. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από δύο (2) μέρη. Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη και σε όλα τα ερωτήματα στα φύλλα εξέτασης. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού. ΜΕΡΟΣ Α ΓΛΩΣΣΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 14) ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Οι έφηβοι και το σχολείο Η σχολική εμπειρία αποτελεί κρίσιμο κομμάτι στη ζωή του παιδιού και του εφήβου. Ανάλογα με την ποιότητά της μπορεί να αποτελέσει προστατευτικό παράγοντα ή παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη και τη διαμόρφωση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Οι έφηβοι που δεν δείχνουν ενδιαφέρον για το σχολείο και δεν έχουν καλές σχέσεις με τους συμμαθητές και τους καθηγητές τους έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, να μην καταφέρουν να αποφοιτήσουν από το Λύκειο και να έχουν λιγότερο ουσιαστικές σχέσεις με τους γύρω τους ως ενήλικες. Σημαντική συνιστώσα* της σχολικής εμπειρίας αποτελεί ο βαθμός ικανοποίησης από το σχολείο. Μια θετική σχολική εμπειρία αποτελεί προστατευτικό παράγοντα για την υγεία, αποτρέποντας από συμπεριφορές κινδύνου, όπως τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, την πρώιμη έναρξη της σεξουαλικής ζωής και τις επικίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές. Αντίστροφα, η αρνητική σχολική εμπειρία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τις παραπάνω συμπεριφορές. Οι μαθητές στους οποίους δεν αρέσει το σχολείο είναι επίσης εκείνοι που συνήθως έχουν χαμηλή σχολική επίδοση, το εγκαταλείπουν νωρίς, υιοθετούν ανθυγιεινές συνήθειες, αναπτύσσουν ψυχοσωματικά συμπτώματα και βιώνουν χαμηλή ποιότητα ζωής. Ο βαθμός ικανοποίησης από το σχολείο συνδέεται με τις αντιλήψεις που έχουν οι μαθητές για τη σχέση τους με τους συμμαθητές και καθηγητές τους και γενικότερα για το κλίμα στο σχολείο τους. Έτσι, για παράδειγμα, η καλή γνώμη των μαθητών για τους καθηγητές τους φαίνεται να έχει θετική επίδραση όχι μόνο στις επιδόσεις τους στο σχολείο αλλά και στην αυτοεκτίμηση, την ψυχική υγεία και την ικανοποίησή τους από τη ζωή. Επιπλέον, σε συνδυασμό με την καλή γνώμη των μαθητών για τους συμμαθητές τους, αποτελεί προστατευτικό παράγοντα για συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους. Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής Κοκκέβη Ά., Φωτίου Α., Σταύρου Μ., Καναβού Ε. 1 *συνιστώσα: οτιδήποτε συντελεί στη δημιουργία μιας κατάστασης.
ΚΕΙΜΕΝΟ 2 Στην πράξη, λοιπόν, όταν ένα παιδί αρνείται να διαβάσει, πριν θυμώσουμε, είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί: μπορεί να μην ξέρει τον τρόπο, μπορεί να δυσκολεύεται στη συγκέντρωση, μπορεί να είναι κουρασμένο, μπορεί να μην καταλαβαίνει αυτό που προσπαθεί να μάθει, μπορεί απλώς να αντιδρά στη δική μας πίεση. Κάθε πιθανή απάντηση συνοδεύεται και από μία διαφορετική αντιμετώπιση. Έτσι, για παράδειγμα, σε ένα παιδί που δεν συγκεντρώνεται χρειάζεται να φτιάξουμε ένα περιβάλλον μελέτης απομονωμένο από πολλά ερεθίσματα και να δίνουμε κάθε φορά μικρές και σαφείς οδηγίες. Από την άλλη σε ένα παιδί που απλώς αντιδρά, είναι σημαντικό να κάνουμε ένα βήμα πίσω, επιτρέποντάς του να κάνει τη δική του επιλογή, να βρει το προσωπικό του κίνητρο για μάθηση. Σεβασμός στην ανάγκη του παιδιού! Η ενεργή ακρόαση βοηθά στο χτίσιμο μιας λειτουργικής επικοινωνίας μαζί του. Σκοπό αποτελεί το να καταφέρει το παιδί να φρουρεί τα όνειρά του. Το σχολικό διάβασμα αποτελεί έναν από τους δρόμους αλλά όχι τον μοναδικό. Ο γονέας οφείλει να πάρει το παιδί του από το χέρι να εξερευνήσουν μαζί όλους τους πιθανούς δρόμους. Όχι σαν επιβολέας εξουσίας αλλά σαν εκείνο τον πολύτιμο βοηθό, που μαζί του το παιδί θα νιώσει την ασφάλεια και τη σιγουριά να πειραματιστεί και να ανοίξει τα φτερά του. Αθηνά Παπαδοπούλου, Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια (Δραματοθεραπεύτρια) www. mythia-therapy.gr.february 4,2014 I. Ερωτήσεις Κατανόησης: 1. Τα δύο πιο πάνω κείμενα έχουν κοινό θέμα. (α) Ποιο είναι το κοινό θέμα που παρουσιάζουν τα δύο κείμενα; (μον. 0,5) (β) Από ποια οπτική γωνία (άποψη) παρουσιάζει το θέμα ο συγγραφέας του κάθε κειμένου; (μον. 0,5) 2. (α) Να εντοπίσετε τον πομπό και το δέκτη στο Κείμενο 2. (μον. 0,5) (β) Ποιο είναι το ύφος του Κειμένου 2; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με ένα στοιχείο. (μον.0.5) II. Οργάνωση Κειμένων: 1. Να τεκμηριώσετε κατά πόσο ο τίτλος του Κειμένου 1 ανταποκρίνεται στο περιεχόμενό του και να δώσετε έναν δικό σας τίτλο στο Κείμενο 2. (μον. 1) III. Μορφοσυντακτικά Φαινόμενα: 1. «συνοδεύεται», «θα νιώσει» α) Να αναγνωρίσετε σε ποιο χρόνο βρίσκεται το καθένα από τα πιο πάνω ρήματα (τα ρήματα βρίσκονται στο Κείμενο 2) (μον. 0,5) β) Να μετατρέψετε τα ίδια ρήματα στο χρόνο που δηλώνεται στην παρένθεση, διατηρώντας το πρόσωπο και τον αριθμό στον οποίο βρίσκονται. «συνοδεύεται» (Εξακολουθητικός Μέλλοντας) «θα νιώσει» (Παρατατικός) (μον. 0,5) 2. Να αναγνωρίσετε τις πιο κάτω προτάσεις ως προς το είδος τους (απλή, επαυξημένη, ελλειπτική). (μον.0.5) (α) «Σεβασμός στην ανάγκη του παιδιού!» (β) «Η σχολική εμπειρία αποτελεί κρίσιμο κομμάτι στη ζωή του παιδιού και του εφήβου». 2
3. Στις προτάσεις που ακολουθούν να αναγνωρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις: (α) «Μια θετική σχολική εμπειρία αποτελεί προστατευτικό παράγοντα για την υγεία» (β) «Να δίνουμε κάθε φορά μικρές και σαφείς οδηγίες» (μον. 0,5) IV. Λεξιλογικές ασκήσεις: 1. «ψυχοσωματικά» α) Να αναλύσετε την πιο πάνω λέξη στα συνθετικά της μέρη. (μον. 0,5) β) Να σχηματίσετε μια νέα σύνθετη λέξη χρησιμοποιώντας το α συνθετικό. (μον. 0,5) V. Παραγωγή γραπτού επικοινωνιακού λόγου: (μον. 8) «Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο αποτελεί σημαντική αλλαγή στην ψυχολογία και τη συμπεριφορά ενός εφήβου» Τώρα που η φετινή σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος της, γράψετε μια επιστολή σε έναν φίλο/η σας, για να του/της αφηγηθείτε ένα περιστατικό από τη φετινή σχολική σας εμπειρία που θεωρείτε πως είχε επίδραση( θετική ή αρνητική) στην ψυχολογία σας.(220-250 περίπου λέξεις) ΜΕΡΟΣ Β ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 6) i. ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ 1: «ΤΑ ΤΡΙΑ ΜΙΚΡΑ ΛΥΚΑΚΙΑ», Ευγένιου Τριβιζά (απόσπασμα) Μια φορά κι έναν καιρό ζούσανε τρία λυκάκια με φουντωτές ουρές και μυτερά αυτάκια. Το πρώτο ήταν άσπρο, το δεύτερο μαύρο και το τρίτο γκρίζο με πράσινη ουρά. Μια μέρα τα φώναξε η μαμά τους και τους είπε: Καλά μου λυκάκια, μεγαλώσατε πια κι έφτασε ο καιρός να χτίσετε δικό σας σπίτι. Άντε λοιπόν στο καλό κι ένα σας λέω: Να φυλαγόσαστε από τον Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι! Μείνε ήσυχη, μανούλα, θα έχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα, υποσχέθηκαν τα λυκάκια και πήρανε το δρομί δρομάκι. Εκεί που πηγαίνανε, ανταμώσανε ένα καγκουρώ που έσπρωχνε ένα καρότσι γεμάτο κόκκινα και γκρίζα τούβλα. Να ζήσεις, καλό μας καγκουρώ, του είπανε, μας δίνεις λίγα τούβλα να χτίσουμε σπιτάκι; Μετά χαράς! Αποκρίθηκε το καγκουρώ, που το λέγανε Ζιπ-Ζιπ Ζορό. Και τους χάρισε όσα τούβλα θέλανε και τρία παραπάνω. Τα λυκάκια στρωθήκανε στη δουλειά και χτίσανε ένα τούβλινο σπιτάκι. Την άλλη μέρα, εκεί που παίζανε στον κήπο, τι να δούνε; Τον Ρούνι- Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι! Αμέσως τρέξανε και κλειστήκανε στο σπιτάκι τους. Ο Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι χτύπησε την πόρτα και είπε: Λυκάκια μου μικρά, λυκάκια φοβισμένα ανοίξτε μου την πόρτα, ανοίξτε μου και μένα! Δεν τρελαθήκαμε! απαντήσανε τα λυκάκια. Αν δεν ανοίξετε αμέσως τώρα, θα φυσήξω με θυμό και φόρα! Με θυμό και φόρα θα φυσήξω, το σπιτάκι θα το ρίξω! Και δεν πα να φυσήξεις; είπανε τα λυκάκια. Φύσα, φύσα, φύσα! Φύσα με θυμό και λύσσα! Φύσα σαν το φυσερό, το σπιτάκι το γερό! Και πράγματι, ο Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι, πήρε μια βαθιά-βαθιά ανάσα και μετά φύσηξε. 3
Φύσηξε δυνατά σαν σίφουνας, άγρια σαν ανεμοθύελλα, ορμητικά σαν δέκα τυφώνες φύσηξε. Κάπως έτσι δηλαδή: Φουουουουουουου! Φουουουουουουου! Φύσηξε, ξεφύσηξε, αλλά τίποτα! Το σπιτάκι ούτε που κουνήθηκε. Τι να κάνει ο Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι, έφυγε με κατεβασμένα μούτρα. Σε λίγο όμως ξαναγύρισε. Αυτή τη φορά κρατούσε ένα σφυρί, ένα πελώριο σφυρί. Μια και δυο γκρέμισε το σπίτι και πήρε στο κυνήγι τα λυκάκια. Τα λυκάκια κρυφτήκανε πίσω από ένα πηγάδι φοβισμένα, με μουσούδια σκονισμένα. [ ] Πάνω στην ώρα, είδανε ένα φλαμίνγκο που έσπρωχνε ένα καρότσι με λουλούδια. Να ζήσεις, καλό μας φλαμίγκο, του είπανε, μας δίνεις λίγα λουλούδια να χτίσουμε σπιτάκι; Μετά χαράς! είπε το φλαμίνγκο, που το λέγανε Φίνγκο-Μίνγκο. Και τους χάρισε όσα λουλούδια θέλανε κι ακόμα παραπάνω. Τα τρία λυκάκια στρωθήκανε στη δουλειά και χτίσανε ένα λουλουδένιο σπίτι: έναν τοίχο από κρινάκια και βιολέτες δροσερές, έναν τοίχο από χρυσάνθεμα και πασχαλιές, έναν τοίχο από κυκλάμινα και γιασεμιά κι έναν τοίχο από ανεμώνες και τριαντάφυλλα κόκκινα σαν τη φωτιά. Του βάλανε σκεπή από ηλιοτρόπια και μια καμπανούλα για κουδούνι. Έστρωσαν χαλί από χαμομήλια στο σαλόνι και στο μπάνιο γέμισαν την μπανιέρα τους με νούφαρα. Δεν ήτανε βέβαια πολύ γερό, ήταν όμως το πιο όμορφο σπιτάκι του κόσμου. Δεν άργησε να φανεί και ο Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι. Χτύπησε την καμπανούλα και είπε: Λυκάκια μου μικρά, λυκάκια φοβισμένα, ανοίξτε μου την πόρτα, ανοίξτε μου και μένα! Τσιμουδιά τα λυκάκια. Τρέμανε σαν τα φύλλα από το φόβο τους. Αν δεν ανοίξετε αμέσως τώρα, θα φυσήξω με θυμό και φόρα! Με θυμό και φόρα θα φυσήξω, το σπιτάκι θα το ρίξω! Τα λυκάκια τρομάξανε τόσο πολύ, που παραλίγο να κατσαρώσουνε οι ουρές τους. Το μαύρο μάλιστα μαδούσε μια μαργαρίτα κι έλεγε: Θα πέσει δε θα πέσει θα πέσει δε θα πέσει Και πραγματικά, ο Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι, πήρε μια βαθιά-βαθιά ανάσα και ένιωσε την ευωδιά απ τα κρινάκια, τις βιολέτες και τα γιασεμιά, τα χρυσάνθεμα, τα κυκλαμινάκια και τα τριαντάφυλλα τα κόκκινα σαν τη φωτιά κι όλα τ άλλα τα λουλούδια να τον πλημμυρίζει. Τι όμορφα που ήταν! Χάρμα! Αντί να φυσάει, άρχισε να μυρίζει. Μουφ, μουφ!! μύριζε και μουφ-μουφ-μουφ ξαναμύριζε. Και όσο πιο πολύ μύριζε, τόσο πιο πολύ του άρεσε, και όσο πιο πολύ του άρεσε, τόσο πιο πολύ μύριζε, ώσπου ένιωσε ανάλαφρο σαν πούπουλο και την καρδιά του τρυφερή σαν λουλουδάκι. Τα λυκάκια μισάνοιξαν την πόρτα και τι να δούνε; Τον Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο, κακό γουρούνι, με μια μαργαρίτα στο αυτί να χορεύει ταραντέλα. Κατάλαβαν αμέσως ότι ο Ρούνι-Ρούνι είχε αλλάξει και από ύπουλο, κακό γουρούνι είχε γίνει θαυμάσιο, καλό γουρούνι. Βγήκανε από το λουλουδόσπιτο, συστηθήκανε κι άρχισαν να παίζουνε μαζί του χίλια-δυο παιχνίδια. Και τι δεν παίξανε! Παίξανε τόπι και κρυφτό, παίξανε αμάδες και κυνηγητό, παίξανε μπερλίνα και κουτσό, κι όταν κουραστήκανε, τον κάλεσαν στο λουλουδόσπιτό τους. Τον κεράσανε βυσσινάδα και φράουλες με κρέμα σαντιγύ και πάστα φλώρα και τρούφες και λουκουμάδες και χαλβαδόπιτες και ζαχαρωμένα κερασάκια και ζήσανε από τότε όλοι μαζί, το θαυμάσιο, καλό γουρούνι και τα τρία μικρά λυκάκια. ΚΕΙΜΕΝΟ 2: Ο ΣΚΛΗΡΟΚΑΡΔΟΣ ΓΙΓΑΝΤΑΣ, Όσκαρ Ουάιλντ (απόσπασμα) Κάθε απόγευμα, φεύγοντας απ' το σχολείο, τα παιδιά το 'χαν συνήθεια να παίζουν στον κήπο του γίγαντα.ήταν ένας πελώριος, μαγευτικός κήπος, μ' απαλή πράσινη χλόη και χιλιάδες πολύχρωμα λουλούδια όμοια μ αστέρια κι ακόμα εδώ κι εκεί, δώδεκα ροδακινιές φορτωμένες ρόδινα κι ολόλευκα ντελικάτα ανθάκια απ' της άνοιξης τ' άγγιγμα που το φθινόπωρο βάραιναν απ τα πολύχυμα φρούτα.τα πουλιά κάθονταν στα δέντρα και κελαηδούσαν τόσο γλυκά, που τα παιδιά σταματούσαν το παιχνίδι για να τ' ακούσουν. «Πόσο ευτυχισμένα είμαστε εδώ!» έλεγαν αναμετάξυ τους. Κάποια μέρα ο γίγαντας [.] αντίκρισε τα παιδιά να παίζουν στον κήπο. «Τι δουλειά έχετε εδώ;» φώναξε μ' οργή, και τα παιδιά το 'βαλαν στα πόδια τρομαγμένα. «0 κήπος είναι μοναχά δικός μου», είπε ο γίγαντας. «Όλοι μπορούν να το καταλάβουν, και δεν θα επιτρέψω σε κανένα να παίζει εδώ, έξω από μένα».κι έτσι, έχτισε έναν πελώριο τοίχο ολόγυρα στον κήπο, κι ύστερα, κάρφωσε μια πινακίδα που 'λεγε: «Οι παραβάτες τιμωρούνται». Ήταν, αλήθεια, ένας πολύ σκληρόκαρδος γίγαντας. 4
Τα δύστυχα τα παιδιά τώρα δεν είχαν μέρος να παίξουν. [.] Βάλθηκαν τότε να περιπλανιούνται γύρω απ' τους ψηλούς τοίχους, όταν τέλειωναν τα μαθήματά τους, νοσταλγώντας τον όμορφο κήπο. «Πόσο ευτυχισμένα ήμασταν εκεί», έλεγαν αναμετάξυ τους. Κι ύστερα ήρθε η άνοιξη. Η εξοχή γιόμισε από μικρά μπουμπούκια και πουλάκια. Μονάχα στον κήπο του Σκληρόκαρδου Γίγαντα ήταν ακόμα χειμώνας. [.] Η άνοιξη δεν ήρθε ποτέ, μήτε το καλοκαίρι. Κι έτσι ήταν πάντα χειμώνας εκεί κι ο Βόρειος Άνεμος και το χαλάζι και το χιόνι κι η παγωνιά ασταμάτητα χόρευαν ανάμεσα στα δέντρα. Κάποιο πρωινό, ο Γίγαντας ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του μ' ανοιχτά μάτια, όταν άκουσε μια θεσπέσια μουσική. [.] Κι όμως, ήταν μονάχα ένας μικρούλης σπίνος που τραγουδούσε έξω απ' το παραθύρι του. [.] Κι άξαφνα, το χαλάζι σταμάτησε το χορό του πάνω απ' το κεφάλι του γίγαντα, ο Βόρειος Άνεμος έπαψε να βρυχάται, και μια μεθυστική ευωδιά τον τύλιξε, περνώντας απ' τ' ανοιχτό παραθυρόφυλλo. «Θαρρώ πως η άνοιξη επιτέλους έφτασε», είπε ο Γίγαντας και πηδώντας από το κρεβάτι κοίταξε έξω. Μα τι ήταν αυτό που 'πνιξε τη ματιά του; Ήταν η πιο μαγευτική εικόνα. Από ένα άνοιγμα στον τοίχο, τα παιδιά σύρθηκαν μέσα και σκαρφάλωσαν στα μπράτσα των δέντρων.σε κάθε δέντρο που αγκάλιαζε το μάτι του αντίκριζε κι ένα παιδάκι. Και τα δέντρα πετάριζαν από χαρά για τα παιδιά που γύρισαν, κι έτσι ντύθηκαν με λουλούδια και λύγιζαν τα μπράτσα τους απαλά, πάνω από τα παιδικά κεφαλάκια. [.] Ήταν μια όμoρφη εικόνα, μα όμως στην άκρη της κρατούσε ακόμα ο χειμώνας. Ήταν που στην πιο απόμερη γωνιά του κήπου, στέκονταν ένα μικρό αγόρι. Κι ήταν τόσο μικρό που μήτε τα κλαδιά του δέντρου δεν μπόραγε να φτάσει, έτσι που απελπισμένο βάλθηκε να κόβει βόλτες γύρω του κλαίγοντας γοερά. [.] «Σκαρφάλωσε, μικρό μου αγοράκι», έλεγε το δέντρο, και λύγιζε τα κλαδιά του όσο μπορούσε, αλλά το αγόρι ήταν μικρό, τόσο μικρό. Η καρδιά του Γίγαντα έλιωσε καθώς το έβλεπε. «Πόσο σκληρόκαρδος ήμουνα», συλλογίστηκε. «Τώρα ξέρω γιατί η άνοιξη δεν θα 'ρχονταν ποτέ εδώ. Να, τώρα θ' ανεβάσω αυτό το αγοράκι στην κoρφή του δέντρου κι έπειτα θα γκρεμίσω τον τοίχο, έτσι που ο κήπος μου θα 'ναι μόνο για τα παιχνίδια των παιδιών». Κι αλήθεια, μετάνιωσε πολύ για ό,τι είχε κάνει. Έτσι, περπάτησε στις μύτες των ποδιών του, κι ανοίγοντας την εξώπορτα πολύ σιγά, βγήκε στον κήπο. Όμως, να, μόλις τα παιδιά τον είδαν σκιάχτηκαν τόσο πολύ, που όλα μαζί το 'βαλαν στα πόδια κι ο χειμώνας ήρθε ξανά στον κήπο. Μόνο το μικρό αγόρι δεν έφυγε, γιατί τα ματάκια του που 'ταν γεμάτα δάκρυα δεν είδαν το Γίγαντα που ερχόταν. Κι ο Γίγαντας ήρθε κλεφτά πίσω του, το πήρε απαλά στο χέρι του και το ανέβασε στο δέντρο. Και το δέντρο άνθισε. Τα πουλιά ήρθαν και τραγούδησαν πάνω του και τ' αγοράκι τύλιξε τα χεράκια του γύρω στο λαιμό του Γίγαντα και τον φίλησε. Και τ' άλλα παιδιά, σαν είδαν πως ο Γίγαντας δεν ήταν πια κακός, γύρισαν τρέχοντας και μαζί τους ήρθε η άνοιξη. «Τώρα είναι ο κήπος σας αυτός, μικρά μου παιδάκια», είπε ο Γίγαντας, και παίρνοντας ένα μεγάλο τσεκούρι γκρέμισε τον τοίχο. Κι όταν οι άνθρωποι περνούσαν για την αγορά στις δώδεκα η ώρα βρήκαν τον Γίγαντα να παίζει στον πιο όμορφο κήπο που είχαν δει ποτέ. Ολημερίς έπαιζαν και το βράδυ πήγαν στο Γίγαντα να τον αποχαιρετίσουν. «Όμως, πού είναι ο μικρός σας σύντροφος;» είπε. «Το αγόρι που ανέβασα στο δέντρο». Βλέπετε ο Γίγαντας το αγαπούσε απ' τ' άλλα περισσότερο, γιατί τον είχε φιλήσει. «Δεν ξέρουμε», αποκρίθηκαν τα παιδιά. «έφυγε». [.] Τα χρόνια κύλησαν. Κι ο Γίγαντας γέρασε κι αδυνάτισε. Δεν μπορούσε να παίξει πια κι έτσι κάθονταν σε μια πελώρια πολυθρόνα και παρακολουθούσε τα παιχνίδια των παιδιών και θαύμαζε τον κήπο. «Έχω πολλά όμορφα λουλούδια», έλεγε, «μα τα παιδιά είναι τα ωραιότερα απ' όλα». 'Ενα χειμωνιάτικο πρωινό κοίταξε έξω απ' το παράθυρο, καθώς ντυνόταν. Δεν μισούσε τώρα το χειμώνα, γιατί ήξερε πως η άνοιξη κοιμόταν μόνο και τα λουλούδια ξεκουράζονταν. Ξάφνου έτριψε τα μάτια του από απορία και κοίταζε... και κοίταζε... Ήταν βέβαια κάτι το θαυμάσιο... Στην πιο απόμερη γωνιά του κήπου ένα δέντρο ήταν σκεπασμένο μ ολόλευκα λουλούδια. Τα κλαδιά του ήταν χρυσαφένια κι ασημένια φρούτα κρέμονταν, ενώ πλάι του στεκόταν το μικρό αγόρι που 'χε τόσο αγαπήσει. Όρμησε τρέχοντας στις σκάλες ο Γίγαντας, γιομάτος χαρά, και τρέχοντας βγήκε 5
στον κήπο. Έτρεξε πάνω στο γρασίδι κι ήρθε κοντά στο παιδί. Κι όταν το έφτασε, το πρόσωπό του κοκκίνισε απ' την οργή κι είπε: «Ποιος τόλμησε να σε πληγώσει;». Γιατί στις παλάμες του αγοριού και στα μικρά του πόδια διακρίνονταν οι πληγές από καρφιά. «Ποιος τόλμησε να σε πληγώσει;» φώναξε ο Γίγαντας. Πες μου κι εγώ θα πάρω το μεγάλο μου σπαθί να τόνε κάνω κομμάτια!». «Κανένας!» αποκρίθηκε το παιδί. «όμως αυτές είναι οι πληγές της αγάπης!». «Ποιος είσαι;» είπε ο Γίγαντας, κι ένας παράξενος φόβος τον κυρίεψε και γονάτισε μπρος στο παιδί. Και το παιδί του χαμογέλασε και του είπε: «Μ' άφησες κάποτε να παίξω στον κήπο σου, απόψε εσύ θα 'ρθεις μαζί μου στο δικό μου κήπο, τον Παράδεισο». Κι όταν τα παιδιά ήρθαν τρέχοντας το απόγεμα, βρήκαν το Γίγαντα νεκρό κάτω απ' το δέντρο, σκεπασμένο ολάκερο με κάτασπρα λουλούδια. ii. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν, αφού μελετήσετε και αντιπαραβάλετε τα δύο λογοτεχνικά κείμενα που σας δίνονται πιο πάνω. 1. Σε ποιο λογοτεχνικό (κειμενικό) είδος ανήκουν τα δύο πιο πάνω κείμενα; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας βρίσκοντας ένα (1) στοιχείο από το κάθε κείμενο που να το αποδεικνύει. (μον. 1,5) 2. Και στα δύο κείμενα γίνεται μια βασική αλλαγή στην ψυχολογία και στη συμπεριφορά του κεντρικού ήρωα (γουρούνι- γίγαντας). (α) Ποια είναι αυτή η αλλαγή; (μον. 0,5) (β) Ποιοι παράγοντες οδήγησαν σε αυτή την αλλαγή; (τουλάχιστον δύο παράγοντες) (μον. 1) 3. Να συγκρίνετε τη συμπεριφορά που υιοθετούν οι άνθρωποι στη σύγχρονη κοινωνία απέναντι σε όσους διαφέρουν, με τη συμπεριφορά που υιοθέτησαν οι δευτερεύοντες ήρωες (λυκάκια - παιδιά) απέναντι στους κεντρικούς ήρωες των δύο κειμένων (γουρούνι - γίγαντας). Τεκμηριώστε την απάντησή σας δίνοντας τουλάχιστον ένα επιχείρημα που να το αποδεικνύει. (μον.2) 4. Ποιον συμβολίζει το μικρό παιδί στο Κείμενο 2; Σε ποιο ηθικό δίδαγμα σας οδηγεί ο συμβολισμός του παιδιού; (μον. 1) ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ Θεοδώρα Γεωργίου Άντρη Δρουσιώτου ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Δρ. Μαρία Γεωργίου Κυπρούλα Μόρρου Αφρούλα Γαβριήλ.. Σταυρούλα Κυριάκου 6