Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Προκαταρκτικά αποτελέσματα για την αναπαραγωγική βιολογία του Θαλασσοκόρακα (Phalacrocorax aristotelis desmarestii)στο Β. Αιγαίο Κατσαδωράκης, Γ., Fric, J., Δημαλέξης, Α., Χριστίδης, Α.
Περίληψη Θαλασσοκόρακας Στόχος μελέτης Μέθοδοι και περιοχές μελέτης Αποτελέσματα Συζήτηση Μελλοντικές δράσεις
Θαλασσοκόρακας Phalacrocorax aristotelis Θαλασσοπούλι οικογένειας Phalacrocoracidae(Κορμοράνοι) Ενδημικό είδος του Α.Ατλαντικού και της Μεσογείου Παραμένει όλο το χρόνο στην Ελλάδα, κάνει τοπικές μετακινήσεις Ικανός δύτης, μέτριος σε πτήση, αδέξιος στην στεριά Κατά πλειοψηφία τρέφεται με μικρά παράκτια είδη ψαριών σε βάθη μέχρι 40μ. Φωλιάζει σε νησιά και βραχώδεις ακτές
Κατανομή -υποείδη Ατλαντικό υποείδος: 2 ΥΠΟΕΙΔΗ Phalacrocorax aristotelis aristotelis 60.000-70.000 ζευγάρια Μεσογειακό υποείδος: Ελλάδα: 1.000-1.200 ζευγάρια σε >120 αποικίες Phalacrocorax aristotelis desmarestii <10.000 ζευγάρια
Καθεστώς προστασίας και απειλές Απειλές: Ανθρώπινη όχληση Υποβάθμιση και απώλεια ενδιαιτημάτων Τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία Υπεραλίευση Πετρελαιοκηλίδες Θήρευση (αρουραίοι, γλάροι) Λίγα και ελλιπή στοιχεία για το είδος Προστασία: Παράρτημα Ι Οδηγίας για τα Πουλιά Παράρτημα ΙΙ Συνθήκης της Βέρνης Διεθνές σχέδιο δράσης
Στόχος παρούσας μελέτης Συστηματική συλλογή και ανάλυση στοιχείων βασικών παραμέτρων αναπαραγωγικής βιολογίας και οικολογίας της Ελλάδα για τη συμπλήρωση βασικών πληροφοριών για το είδος στην Ελλάδα
1. Εντοπισμός αποικιών 2. Εντοπισμός και καταγραφή προσβάσιμων φωλιών 3. Καταγραφή χαρακτηριστικών φωλιών 4. Επισκέψεις φωλιών με καταγραφή κατάστασης και περιεχομένων των φωλιών 5. Παρακολούθηση σε 3 αποικίες στις Β. Σποράδες (στο σύνολο 26 φωλιές) και 2 αποικίες στην περιοχή Καβάλας-Θάσου (στο σύνολο 55 φωλιές) Μέθοδοι
Περιοχές μελέτης Γνωστές αποικίες του Θαλασσοκόρακα στην Ελλάδα KA1 Καβάλα - Θάσος Β. Σποράδες TH1 NS1 NS2 Παρακολούθηση σε 5 αποικίες Β. Σποράδες 3 αποικίες (2005,2007) Καβάλα, Θάσος 2 αποικίες (2007-8) NS3
Αποτελέσματα Τοποθεσίες, τύποι και μορφή των φωλιών Έναρξη και διάρκεια ωοτοκίας Μέγεθος ωοτοκίας Επιτυχία εκκόλαψης Αιτίες και μέγεθος απωλειών αυγών και νεοσσών Αναπαραγωγική επιτυχία
Τοποθεσίες και τύποι των φωλιών Τοποθεσία: Κοντά σε ακτογραμμή 3-100μ ψηλότερα από το επίπεδο της θάλασσας 5 βασικοί τύποι φωλιών (και οι συνδυασμοί τους) (1) Σε γκρεμό (2) Κάτω από πυκνούς θάμνους (3) Σε σχισμές βράχων (4) Κάτω από μεγάλα βράχια (5) Σε προστατευμένες κοιλότητες βράχων (1) (2) (3) (4) (1) & (5) (5) (5;) (5;)
Επιλογή τοποθεσίας Επιλέγουν θέσεις με προστασία από: Καιρικά φαινόμενα (άνεμος, βροχή, κυματισμός θάλασσας) Θηρευτές (αρουραίοι, γλάροι) Δεν φαίνεται να έχουν προτίμηση για κάποιο συγκεκριμένο τύπο φωλιάς και επιλέγουν ανάμεσα στους διαθέσιμους τύπους σε μια αποικία 30 25 20 15 Αρ. φωλιών ανά τύπο N=78 Σε γκρεμό Κάτω από πυκνούς θάμνους (κυρίως σχοίνους) Σε σχισμές βράχων 10 5 Κάτω από μεγάλα βράχια 0 NS1 NS2 NS3 KA1 TH1 Σε προστατευμένες κοιλότητες βράχων
Μορφή φωλιών Θαλάσσιο και χερσαίο φυτικό υλικό της περιοχής Ανθρωπογενές υλικό (βλ. σκουπίδια) Διάμετρος 50εκ. Βάθος μέχρι 10εκ.
Έναρξη και διάρκεια ωοτοκίας Ωοτοκία: Διάρκεια ωοτοκίας [μέρες] Έναρξη: 20 Ιαν 10 Φεβ Διάρκειαπεριόδου: 10-55 μέρες TH1 2008 KA 2008 10 35 N=55 Μέση ημερομηνία ωοτοκίας: KA1 2007 36 12-25 Φεβ NS1 2007 49 NS3 2005 55 15/1 29/1 12/2 26/2 11/3 25/3 8/4 Συμπεράσματα: Μικρός βαθμός συγχρονισμού μεταξύ ζευγαριών, επομένως και αποικιών Αιτίες: εμπειρία ζευγαριού, καιρικές και διατροφικές συνθήκες
Μέγεθος ωοτοκίας Μέσος όρος: Β. Σποράδες 1,8-2,3 Καβάλα, Θάσος: 2,9-3,0 Συμπεράσματα: Ενδείξεις για την μείωση του μεγέθους ωοτοκίας από βορά προς νότο Πιθανές αιτίες: -Θήρευση -Αφθονία και διαθεσιμότητα τροφής -Ύπαρξη κατάλληλων και λιγότερα κατάλληλων αποικιών εντός ενός μεγαλύτερου μεταπληθυσμού 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1,8 NS1 2007 Μέγεθος ωοτοκίας 2,3 NS3 2007 2,9 2,9 3,0 KA1 2007 KA1 2008 N=81 TH1 2008
Επιτυχία εκκόλαψης Σημειώνονται σημαντικές απώλειεςστο στάδιο αυγού και στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του νεοσσού της τάξης του 50%. Στα ζευγάρια που φωλιάζουν αργότερα (μη έμπειρα ζευγάρια) μπορούν να φτάσουν το 80%. Αιτίες: Θήρευση από αρουραίους, γλάρους Γονείς με μικρή ή χωρίς εμπειρία
Αναπαραγωγική επιτυχία =Αριθμός νεοσσών που πτερώθηκαν και εγκατέλειψαν τη φωλιά με επιτυχία. Η μέτρηση γίνεται σε φωλιές. Β. Σποράδες: 1,1±0,99 Β. Αιγαίο: 1,55 ±0,98 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Αναπαραγωγική επιτυχία Ν=28 1,10 Β. Σποραδες (NS1) 1,55 Β. Αιγαίο (KA1)
Ένδειξη ύπαρξης μεταπληθυσμού - διασπορά νεοσσών 200 χλμ.
Πρόγραμμα LIFE+: Μελλοντικές δράσεις Συνέχιση παρακολούθησης σε επιλεγμένες αποικίες στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου Καταγραφή αριθμών ατόμων και δραστηριοτήτων τους σε θαλάσσιο περιβάλλον Ράδιο- και δορυφορική παρακολούθηση κινήσεων Εκτίμησηκαι μείωση θήρευσης από αρουραίους και γλάρους για την βελτίωση της αναπαραγωγικής επιτυχίας
Ευχαριστούμε για την προσοχή σας