ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ IOYNIOY 2015 ΜΑΘΗΜΑ: Φυσική ΒΑΘΜΟΣ: ΦΥΣΙΚΗ:... /40 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15/06/2015 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: ΤΑΞΗ: Γ Γυμνασίου ΥΠΟΓΡΑΦΗ:... ΧΡΟΝΟΣ: 1,5 ώρες Ονοματεπώνυμο:... Τμήμα:... Αρ.:... ΟΔΗΓΙΕΣ: 1. Να γράφετε με στυλό μπλε ή μαύρο (τα σχήματα με μολύβι). 2. Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού. 3. Δεν επιτρέπεται η χρήση υπολογιστικής μηχανής. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από 8 σελίδες. Όπου χρειάζεται, η ένταση της βαρύτητας είναι g=10m/s 2, g=10n/kg ΜΕΡΟΣ Α: (Μονάδες 10) Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με 2,5 μονάδες. Να απαντήσετε όλες τις ερωτήσεις. 1. Οι ακόλουθες φράσεις αντιστοιχούν στη μάζα, στο βάρος ή και στα δύο; Να συμπληρώσετε τον πίνακα βάζοντας στα κουτάκια. (μ. 2,5) Φράση Μάζα Βάρος Είναι φυσικό μέγεθος Αλλάζει από τόπο σε τόπο Είναι διάνυσμα Μετριέται σε κιλά Είναι είδος δύναμης 2. α. Να ορίσετε την αδράνεια. (μ. 1).... 1
β. Ένα λεωφορείο τράκαρε. Ο αστυνομικός όταν έφθασε στο χώρο, είδε ότι οι αποσκευές είχαν μετατοπιστεί προς το πίσω μέρος του λεωφορείου και έκανε την εξής υπόθεση: «Το λεωφορείο βρισκόταν σε κίνηση και κτύπησε στο μπροστινό αυτοκίνητο.» Να εξηγήσετε αν συμφωνείτε ή όχι με την υπόθεση του αστυνομικού. (μ. 1,5) 3. Σκύλος τρέχει προς το αφεντικό του σε ευθύγραμμο δρόμο. Για δέκα δευτερόλεπτα η κίνηση του καταγράφεται και η αντίστοιχη γραφική παράσταση θέσης-χρόνου φαίνεται πιο κάτω. x (m) 25 20 15 10 5 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 t (s) α. Να σχεδιάσετε στον πιο κάτω άξονα θέσης την τροχιά του σκύλου σύμφωνα με τα δεδομένα της γραφικής παράστασης. (μ. 0,5) β. Να υπολογίσετε τη μετατόπιση του σκύλου για τη χρονική διάρκεια 0s μέχρι 10s (μ. 2) 4. α. Ο Μιχάλης πίνει το χυμό του με ένα ιδιαίτερο τρόπο. Βάζει το καλαμάκι στο στόμα του και φυσά. Μετά χωρίς να ρουφήξει, ο χυμός ανεβαίνει στο στόμα του. Να εξηγήσετε πως γίνεται αυτό χρησιμοποιώντας έννοιες της φυσικής. (μ. 2) β. Αφού ο χυμός τελειώσει, ο Μιχάλης αναρροφεί με το καλαμάκι. Τι θα συμβεί στο κουτί; (μ. 0,5) 2
ΜΕΡΟΣ B: (Μονάδες 18) Αποτελείται από τέσσερις (4) ερωτήσεις. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με 6 μονάδες. Να απαντήσετε μόνο τις τρεις ερωτήσεις. 1. Μπάλα τοποθετείται σε νερό και επιπλέει σε αυτό όπως στο Σχ.1. Όταν η ίδια μπάλα τοποθετηθεί σε οινόπνευμα, αιωρείται όπως στο Σχ. 2. Σχ. 1 Σχ. 2 α. Να δείξετε στο σχήμα τις δυνάμεις που ασκούνται στη μπάλα σε κάθε περίπτωση. (μ. 2) β. Η συνισταμένη των δυνάμεων στην μπάλα θα είναι προς τα πάνω, κάτω ή ίση με μηδέν: (μ. 1) Όταν είναι στο νερό;... Όταν είναι στο οινόπνευμα; γ. Να γράψετε σωστό ή λάθος δίπλα από τη κάθε φράση δίνοντας μια σύντομη εξήγηση. (μ. 3) Η μπάλα έχει λιγότερο βάρος όταν βρίσκεται στο οινόπνευμα παρά όταν βρίσκεται στο νερό... Η μπάλα δέχεται περισσότερη άνωση όταν βρίσκεται στο νερό παρά όταν βρίσκεται στο οινόπνευμα...... Το νερό έχει μεγαλύτερη πυκνότητα από το οινόπνευμα... 2. α. Να δώσετε τον ορισμό της πίεσης. (μ. 1) β. Δυο φίλοι, ο Αντρέας και ο Βασίλης έχουν αποκλειστεί από τα χιόνια. Πρέπει να διασχίσουν μια χιονισμένη περιοχή ώστε να βρουν πολιτισμό και να έχουν μια ευκαιρία να σωθούν. Ο Αντρέας φόρεσε στα πόδια του ρακέτες του τένις. Οι δυο φίλοι έχουν την ίδια μάζα, m=100kg. Αντρέας Βασίλης 3
i. Να εξηγήσετε γιατί ο Αντρέας θα κινείται με περισσότερη ευκολία στο χιόνι. (μ. 1) ii. Να βρείτε την πίεση που δημιουργείται στην επιφάνεια μεταξύ του χιονιού και του Βασίλη, ο οποίος έχει εμβαδό επαφής με το χιόνι 500 cm 2. (μ. 3) iii. Η επιφάνεια του χιονιού ασκεί δύναμη στον Βασίλη. Ποια η κατεύθυνσή της; (μ. 1). 3. Το κορίτσι του σχήματος Α είναι στο παγοδρόμιο και φορεί παγοπέδιλα. Θα σπρώξει τον τοίχο ώστε να κινηθεί προς τα πίσω. Να θεωρήσετε ότι δεν ασκείται τριβή μεταξύ του πάγου και των παγοπέδιλών της. Σχ. Α α. Να αναφέρετε τη μονάδα μέτρησης της δύναμης. (μ. 1) β. Ποιο από τα πιο κάτω σχήματα δείχνει όλες τις δυνάμεις που ασκούνται στο κορίτσι καθώς αυτό: (μ. 2) Σπρώχνει τον τοίχο Κινείται προς τα πίσω Σχ. 1 Σχ. 2 Σχ. 3 Σχ. 4 γ. Από τα σχήματα της επιλογής σας να βρείτε το βάρος της κοπέλας. Δίνεται η κλίμακα με την οποία σχεδιάστηκαν τα διανύσματα, 1cm : 150Ν. (μ. 1) δ. Στο σχήμα φαίνεται με διακεκομμένη γραμμή η τροχιά της κοπέλας καθώς αυτή σε μια φιγούρα πηδά ψηλά. Στα σημειωμένα σημεία να βάλετε το βάρος της κοπέλας. (μ. 2) 4
4. Το μεταλλικό κουτί βάρους 50 N ισορροπεί στο λείο κεκλιμένο επίπεδο με τη βοήθεια του μαγνήτη, ο οποίος ασκεί δύναμη 30 Ν στο κουτί. Το επίπεδο ασκεί δύναμη μέτρου 40Ν στο κουτί. Δύναμη Β Ν Ασκείται από F μαγ α. Να σημειώσετε στο σχήμα τις τρείς δυνάμεις που ασκούνται στο κουτί, να τις ονομάσετε και να αναφέρετε (στον πίνακα) το σώμα που ασκεί τη κάθε μια. (μ. 3) β. Πόσο το μέτρο της συνισταμένης των F μαγ και Ν, και τι κατεύθυνση έχει; Να δικαιολογήσετε. (μ. 2)......... γ. Ο μαγνήτης απομακρύνεται. Προς τα πού θα κινηθεί το σώμα; (μ. 1). ΜΕΡΟΣ Γ: (Μονάδες 12) Αποτελείται από δύο ερωτήσεις. Κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με 12 μονάδες. Να απαντήσετε μόνο μία ερώτηση. 1. α. Να γράψετε τι εννοούμε όταν λέμε ότι ένα σώμα εκτελεί ευθύγραμμη ομαλή κίνηση (μ. 2) β. Η εικόνα δείχνει το αυτοκίνητο της κυρίας Μαρίας καθώς κινείται στην πόλη περνώντας διαδοχικά από τα σημεία Α, Β, Γ, Δ. Η γραφική παράσταση δείχνει την ένδειξη του ταχυμέτρου της κυρίας Μαρίας σε σχέση με το χρόνο. Τα σημεία Α, Β, Γ, Δ του σχήματος αντιστοιχούν με αυτά της γραφικής παράστασης. (Το σχήμα δεν είναι υπό κλίμακα). 5
Γ Δ Β Α i. Για την κίνηση του αυτοκινήτου από το Α στο Δ: Σε ποιο/ά χρονικό/ά διάστημα/τα η κυρία Μαρία εκτελεί Ε.Ο.Κ; (μ. 1) Να σχεδιάσετε στην εικόνα τη μετατόπιση του αυτοκινήτου (μ. 1) ii. Για την κίνηση του αυτοκινήτου από το Γ στο Δ: Πόσο χρόνο χρειάστηκε; (μ. 1) Να υπολογίσετε τη μετατόπιση του. (μ. 2) iii. Για τη κίνηση του αυτοκινήτου από το Α στο Β: Πόση άλλαξε η ταχύτητα του; (μ. 1).. Να υπολογίσετε την επιτάχυνση του. (μ. 2) iv. Να συγκρίνετε την ταχύτητα του αυτοκινήτου στο Α και στο Δ κατά: (μ. 2) Μέτρο: Διεύθυνση:. 6
2. α. Μαθητές θα μελετήσουν κατά πόσο οι ακόλουθοι παράγοντες επηρεάζουν την υδροστατική πίεση: Παράγοντας 1: Βάθος. Παράγοντας 2: Είδος υγρού (πυκνότητα). Παράγοντας 3: Όγκος υγρού. Ένα από τα πειράματα που εκτελούν είναι το ακόλουθο: Υλικά: δοχείο γεμάτο υγρό, μανόμετρο. Διαδικασία: Βυθίζουν τη μανομετρική κάψα στο υγρό και καταγράφουν το βάθος της (h) και την αντίστοιχη ένδειξη του μανομέτρου (P). Οι μετρήσεις τους, τους δίνουν την πιο κάτω γραφική παράσταση. Πίεση (Pa) P h Βάθος (m) i. Ποιο παράγοντα που ίσως επηρεάζει την υδροστατική πίεση μελετούν οι μαθητές με το πείραμα αυτό; (μ. 1) ii. Ποιους παράγοντες κράτησαν σταθερούς; (μ. 1). iii. Από τους παράγοντες που θα εξετάσουν, ποιο/ους αναμένετε να βρουν ότι δεν επηρεάζουν την υδροστατική πίεση;.. (μ. 1) iv. Από τα αποτελέσματα των μαθητών να βρείτε την πυκνότητα του υγρού (μ. 2) 7
β. Να υπογραμμίσετε το σωστό. (μ. 1) Η αρχή του Αρχιμήδη λέει ότι: Η μάζα του εκτοπισμένου υγρού ισούται με το βάρος του σώματος που είναι βυθισμένο στο υγρό Το βάρος του εκτοπισμένου υγρού ισούται με το βάρος του βυθισμένου σώματος Το βάρος του εκτοπισμένου υγρού ισούται με την άνωση που δέχεται το βυθισμένο σώμα Το βάρος του εκτοπισμένου υγρού ισούται με το βάρος του σώματος γ. Οι μαθητές κρεμάνε από ένα σώμα από δυναμόμετρο αντικείμενο και το βυθίζουν σε υγρό πυκνότητας 0,8 kg/l όπως στο σχήμα. Δίνονται: η ένδειξη του δυναμόμετρου όταν το σώμα βρίσκεται εκτός υγρού: 1,9Ν η ένδειξη του δυναμόμετρου όταν το σώμα είναι ολόκληρο μέσα στο υγρό: 1,1Ν η ένδειξη του ογκομετρικού σωλήνα πριν το σώμα βυθιστεί στο υγρό: 0,22L i. Η ένδειξη του δυναμόμετρου καθώς το σώμα βυθίζεται στο υγρό θα αυξάνεται, θα μειώνεται ή θα παραμένει σταθερή; (μ. 1) ii. Να βρείτε: Την άνωση στο σώμα όταν είναι ολόκληρο βυθισμένο στο υγρό (μ. 1) Τον όγκο του σώματος (μ. 2) Την ένδειξη του ογκομετρικού σωλήνα (σε L) όταν το σώμα είναι ολόκληρο βυθισμένο στο υγρό (μ. 1) Το νήμα από το δυναμόμετρο κόβεται και το σώμα βυθίζεται. Καθώς κατεβαίνει, πως αλλάζει η άνωση που ασκείται σε αυτό; (μ. 1) Η Διευθύντρια: Ελευθερίου Μαρία 8