ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ «Περιβαλλοντικά Προβλήματα & Δίκαιο» ΜΑΘΗΜΑ 10

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ «Περιβαλλοντικά Προβλήματα & Δίκαιο» ΜΑΘΗΜΑ 10

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης των κρατικών αποφάσεων, δηλαδή οι φορείς που τους εκπροσωπούν μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους στα κρατικά όργανα και οι απόψεις αυτές να ληφθούν υπόψη. Υπάρχουν διαδικασίες που οι δημόσιες αρχές είναι υποχρεωμένες από τη νομοθεσία να ακούσουν την άποψη των πολιτών. Βασική προϋπόθεση είναι η καλή πληροφόρηση.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Περιβαλλοντική πληροφορία είναι κάθε στοιχείο, που διατίθεται από τις δημόσιες αρχές σε γραπτή, ακουστική ή μηχανογραφική κατάσταση. Περιβαλλοντική πληροφορία είναι και κάθε έγγραφο που συντάσσεται από δημόσια αρχή και αφορά μέτρα και προγράμματα προστασίας περιβάλλοντος, όπως π.χ. εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιοι, αποφάσεις, γνωμοδοτήσεις, απαντήσεις της διοίκησης.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οι περιβαλλοντικές πληροφορίες αφορούν: Την κατάσταση των φυσικών στοιχείων, του νερού, του εδάφους, της πανίδας, της χλωρίδας και των οικοτόπων Τις δραστηριότητες που έχουν βλαπτικά αποτελέσματα στα φυσικά στοιχεία Τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος Την κατάσταση της υγείας και ασφάλειας του ανθρώπου

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Υπάρχουν δύο τρόποι πληροφόρησης των πολιτών: Παθητική περιβαλλοντική πληροφόρηση όταν οι αποφάσεις της διοίκησης δημοσιοποιούνται Ενεργητική περιβαλλοντική πληροφόρηση όταν οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν σχετική αίτηση

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οι πολίτες δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση: Σε απόρρητα έγγραφα, εφόσον αυτό προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία Σε πληροφορίες σχετικές με τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εργασιών των δημοσίων αρχών, των διεθνών σχέσεων και της εθνικής ασφάλειας, με τη δημόσια ασφάλεια, με εμπορικά ή βιομηχανικά μυστικά, με πνευματική ιδιοκτησία, με εμπιστευτικά προσωπικά στοιχεία Σε υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων ή υποθέσεις για τις οποίες διενεργούνται δικαστικές ανακρίσεις, προανακρίσεις

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ποιες είναι οι δημόσιες αρχές: Δημόσια αρχή είναι κάθε διοικητική υπηρεσία του δημόσιου τομέα σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο που συντάσσει, παράγει ή απλώς κατέχει πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η αίτηση με την οποία ζητείται μια περιβαλλοντική πληροφορία πρέπει Να περιέχει τα πλήρη στοιχεία αυτού που κάνει την αίτηση Να απευθύνεται στη δημόσια αρχή που έχει την πληροφορία Να διευκρινίζει αν η πληροφορία θέλει να χορηγηθεί με επιτόπια έρευνα ή με χορήγηση αντιγράφου Να διατυπώνει το αίτημα με σαφήνεια

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Για την εύκολη άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης: Οι υπάλληλοι οφείλουν να υποστηρίζουν το κοινό στην αναζήτηση πρόσβασης σε πληροφορίες Οι κατάλογοι των δημόσιων αρχών πρέπει να είναι προσιτοί στο κοινό Οι δημόσιες αρχές υποχρεούνται να προβαίνουν στις αναγκαίες πρακτικές ρυθμίσεις, όπως ο καθορισμός των υπευθύνων ενημέρωσης, η καθιέρωση και διατήρηση χώρων για την εξέταση των αιτούμενων πληροφοριών, η δημιουργία μητρώων ή καταλόγων περιβαλλοντικών πληροφοριών που κατέχουν οι αρχές αυτές

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες για το περιβάλλον ασκείται: Με επιτόπια μελέτη Με χορήγηση αντιγράφου Οι δημόσιες υπηρεσίες οφείλουν να απαντούν εγγράφως στους αιτούντες και να παρέχουν τις πληροφορίες που κατέχουν αυτές ή άλλοι για λογαριασμό τους εντός μηνός ή, σε περίπτωση πολυπλοκότητας, εντός διμήνου

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κατ εξαίρεση η διοίκηση μπορεί να απορρίψει την αίτηση με αιτιολογημένη απάντηση εάν: Δεν κατέχει τις πληροφορίες Το αίτημα είναι υπερβολικά αόριστο Αφορά ημιτελές υλικό, έγγραφα ή δεδομένα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Νομικά κείμενα για την πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφόρηση: Η σύμβαση του Άαρχους με την οποία καθιερώνεται όχι μόνο η παθητική αλλά και η ενεργητική ενημέρωση. Αφενός ο πολίτης έχει το δικαίωμα να πληροφορείται και αφετέρου η διοίκηση έχει την υποχρέωση να διαδίδει με δικής της πρωτοβουλία τις κρίσιμες περιβαλλοντικές πληροφορίες, να διευκολύνει το κοινό στην αναζήτησή τους και να ενημερώνει τους πολίτες σχετικά με τα δικαιώματά τους

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Νομικά κείμενα για την πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφόρηση: Η οδηγία 90/313/ΕΟΚ για την ελευθερία πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφόρηση. Είναι το βασικό νομικό κείμενο, που θεσμοθετεί τη δυνατότητα των πολιτών ή των φορέων εκπροσώπησής τους, όπως π.χ. οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, να αποκτούν πρόσβαση στη περιβαλλοντική πληροφορία, που κατέχει κάθε δημόσια αρχή. Η οδηγία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με την υπουργική απόφαση 77921/1440/1995

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Νομικά κείμενα για την πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφόρηση: Η ΚΥΑ 11764/653/2006, ορίζεται ότι η κατάσταση των στοιχείων του περιβάλλοντος, οι παράγοντες, τα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών μέτρων, οι εκθέσεις για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, οι αναλύσεις, καθώς και η κατάσταση της ανθρώπινης υγείας και ασφάλειας, θεωρούνται περιβαλλοντική πληροφόρηση, πρέπει να γίνονται γνωστά και να παρέχονται τα κρίσιμα έγγραφα, χωρίς επίκληση του έννομου συμφέροντος

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Το 1975 υπήρξε για πρώτη φορά στο Ελληνικό Σύνταγμα κατοχύρωση του δικαιώματος στην προστασία του περιβάλλοντος. Έτσι προέκυψε η ανάγκη ανάπτυξης μηχανισμών περιβαλλοντικού ελέγχου, ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά και έγκαιρα τα νέα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλούν κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Μηχανισμοί περιβαλλοντικού ελέγχου Τα Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Ο Συνήγορος του Πολίτη Το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης Ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Ο Κοινοβουλευτικός Έλεγχος

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Τα Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος Συγκροτήθηκαν με το ν. 1650/86 για την προστασία του περιβάλλοντος και ελέγχουν την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος. Διενεργούν αυτοψίες σε εγκαταστάσεις ή δραστηριότητες που υποβαθμίζουν το περιβάλλον και κάνουν τις απαραίτητες συστάσεις ή υποδείξεις για μείωση και περιορισμό της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, συντάσσουν σχετική έκθεση με τις διαπιστώσεις και τα σχετικά μέτρα και εισηγούνται στο Νομάρχη την επιβολή προστίμου

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Υπάγεται απευθείας στο υπουργό ΠΕΧΩΔΕ και είναι αρμόδια για να διενεργεί ελέγχους για να διαπιστώνει εάν τηρείται η περιβαλλοντική νομοθεσία, οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι και οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε έργα ή δραστηριότητες του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα. Έχει επίσης αρμοδιότητα σχετικά με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από καταπατήσεις δημόσιων εκτάσεων και από ανέγερση ή συντήρηση αυθαίρετων κατασκευών σε προστατευόμενες περιοχές.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Διενεργεί επιθεωρήσεις στο πλαίσιο του προγραμματισμού της υπηρεσίας, ύστερα από καταγγελία ή από ατύχημα. Εάν διαπιστωθούν παραβάσεις συντάσσεται σχετική έκθεση που επιδίδεται στον παραβάτη, καθώς και αιτιολογημένη πράξη βεβαίωσης ή μη παράβασης στην αρμόδια υπηρεσία που χορήγησε την άδεια λειτουργίας ή κατασκευής του έργου. Αντίγραφο της πράξης διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για τυχόν αξιόποινες πράξεις, ενώ εισηγείται και την επιβολή προστίμου ανάλογα με τη σοβαρότητα της υποβάθμισης του περιβάλλοντος

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Συνήγορος του Πολίτη Είναι ανεξάρτητη αρχή που δεν υπόκειται σε ιεραρχική εποπτεία ή διοικητικό έλεγχο. Για προβλήματα του περιβάλλοντος και γενικότερα προβλήματα ποιότητας ζωής αρμόδιος είναι ο Κύκλος Ποιότητας Ζωής. Ο συγκεκριμένος Κύκλος διαμεσολαβεί και ελέγχει πράξεις ή παραλήψεις δημοσίων υπηρεσιών με θέματα που σχετίζονται με υποβάθμιση του περιβάλλοντος, πρόκληση ρύπανσης σε περιβαλλοντικά αγαθά, καθώς και για θέματα προστασίας οικοτόπων και δασών, πρόσβασης των πολιτών σε περιβαλλοντική πληροφόρηση. Έχουμε από απλή διαμεσολάβηση, μέχρι σύνταξη πορίσματος, ειδικής έκθεσης και παραπομπή του φακέλου σε εισαγγελικό έλεγχο

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Αποτελεί διοικητική αρχή με κύριο αντικείμενο τον συντονισμό και την αξιολόγηση του έργου των ελεγκτικών σωμάτων της Δημόσιας Διοίκησης, των εντοπισμό των φαινομένων διαφθοράς και κακοδιοίκησης, τη διασφάλισης της εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας της Διοίκησης

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης Αποτελεί όργανο εσωτερικού ελέγχου και επιθεώρησης της Δημόσιας Διοίκησης. Εντοπίζει και ελέγχει φαινόμενα διαφθοράς, κακοδιοίκησης, αδιαφανών διαδικασιών και χαμηλής παραγωγικότητας

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Κοινοβουλευτικός Έλεγχος Ο Κοινοβουλευτικός έλεγχος ασκείται με: Αναφορές Ερωτήσεις Επίκαιρες Ερωτήσεις Επερωτήσεις Επίκαιρές Επερωτήσεις Αιτήσεις κατάθεσης εγγράφων

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.