ΘΕΜΑ : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ Π.Β.Α. ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 2016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Μυτιλήνη, 16/12/2015 Αρ.Πρωτ.: 677 Ταχ. Δ/νση Πληροφορίες Τηλ. Fax E-mail : : : : : Κουντουριώτη 1 Α. Πολυτάκη 2251 3 52 150 2251 3 52 152 tourismos@pvaigaiou.gov.gr Προς : Περιφερειακό Συμβούλιο ΘΕΜΑ : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ Π.Β.Α. ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 2016 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο τουρισμός αποτελεί βασικό οικονομικό κλάδο για την Ελλάδα, το μοναδικό ίσως, ο οποίος ακόμη και στις σημερινές συνθήκες οικονομικής κρίσης εμφανίζει ανάπτυξη. Η τουριστική δραστηριότητα συμβάλλει σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας, στη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, επηρεάζει θετικά την απασχόληση δημιουργώντας θέσεις εργασίας και διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών. Με δεδομένη την αλληλεξάρτηση του τουρισμού με άλλους παραγωγικούς κλάδους, έχει υπολογιστεί ότι η τουριστική κατανάλωση ασκεί επιρροή που φθάνει στο 60% των κλάδων της οικονομίας και για κάθε ευρώ τουριστικής κατανάλωσης έχουμε υπερδιπλάσια δευτερογενή κατανάλωση στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας (τουριστικός πολλαπλασιαστής). Είναι προφανές ότι ο τουρισμός αποτελεί βασικό οικονομικό κλάδο και για τα νησιά της Π.Β.Α., για τα οποία μάλιστα υπάρχουν πολλά περιθώρια τουριστικής ανάπτυξης, με δεδομένους τους φυσικούς, πολιτισμικούς και ανθρώπινους πόρους που διαθέτουν, την ποικιλομορφία που παρουσιάζουν και το γεγονός ότι έχουν διατηρήσει σχετικά αναλλοίωτη την πολιτισμική τους ταυτότητα έναντι άλλων ελληνικών προορισμών που δέχονται μεγάλες τουριστικές ροές. Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη τουριστική αγορά, σύμφωνα με τις καταγεγραμμένες τάσεις της τουριστικής ζήτησης, το τουριστικό προϊόν αποκτά μια πιο σύνθετη μορφή. Εκτός από τις βασικές υπηρεσίες (μετακινήσεις, διαμονή κ.λ.π) πρέπει να συνδυάζει και ειδικές υπηρεσίες, που να συνδέονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε τόπου, καθιστώντας έτσι τον τουριστικό προορισμό ανταγωνιστικό, λόγω της μοναδικότητάς του. Αυτής της μορφής το τουριστικό προϊόν καθίσταται ανθεκτικό στις πιέσεις των Tour Οperators για διαρκώς χαμηλότερες τιμές και μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του ανταγωνισμού αποτελεσματικότερα. Στις βασικές λοιπόν επιδιώξεις της τουριστικής πολιτικής της Π.Β.Α. συμπεριλαμβάνονται η αναβάθμιση της υπάρχουσας τουριστικής υποδομής και η διασφάλιση υψηλής ποιότητας τουριστικών υπηρεσιών, τόσο των βασικών, όσο και

εξειδικευμένων, που θα ενσωματώνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τους μοναδικούς πόρους των νησιών. ΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2015 Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΤΕ (Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων), το δεκάμηνο Ιανουάριος-Οκτώβριος 2015, έκλεισε με θετικό πρόσημο για την Ελλάδα στις διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, οι οποίες κατέγραψαν άνοδο 5,7%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τόσο του ΣΕΤΕ, όσο και του Υπουργείου Τουρισμού, παρά τις δυσκολίες της φετινής χρονιάς, η χώρα θα επιτύχει το στόχο των 26 εκατομμυρίων διεθνών αφίξεων για το 2016. Ωστόσο, πέρα από τις προκλήσεις της φετινής τουριστικής σεζόν που ήταν κοινές για όλους τους ελληνικούς προορισμούς (Ρωσο-Ουκρανική κρίση, πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, κίνδυνος Grexit, επιβολή capital controls και περιορισμός της νομισματικής ρευστότητας, εστίες ανάφλεξης στη Μεσόγειο), τα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, η Λέσβος σε μεγαλύτερο βαθμό, αλλά και η Χίος και η Σάμος έχουν να αντιμετωπίσουν μια μεγάλη και πιεστική πρόκληση, λόγω των διαρκών και αυξανόμενων προσφυγικών ροών που δέχονται από τη Συρία και άλλες μουσουλμανικές χώρες, μετά την αποσταθεροποίηση της περιοχής λόγω του πολέμου, γεγονός που υπήρξε ανασταλτικός παράγοντας και αιτία αρκετών ακυρώσεων προγραμματισμένων ταξιδιών αλλά και αποτροπής ταξιδιού για δυνητικούς τουρίστες. Σύμφωνα με τα στοιχεία από τους Κρατικούς Αερολιμένες και τα Τελωνεία των νησιών της Περιφέρειάς μας, από την αρχή του χρόνου έως και τον Οκτώβριο του 2015, παρατηρείται συγκριτικά με τα αντίστοιχα στοιχεία του 2014, αύξηση στις αφίξεις των Τούρκων επισκεπτών ενώ όσον αφορά τις πτήσεις charter παρατηρείται μείωση στις αφίξεις τουριστών στη Λέσβο και τη Χίο και αύξηση στη Σάμο και τη Λήμνο. Για τη Λέσβο, που είχε το 2014 μια αύξηση της τάξεως του 36,3%, τα στοιχεία των αφίξεων μέχρι και τον Οκτώβριο 2015 δείχνουν μια μείωση -2% στις τουριστικές αφίξεις μέσω πτήσεων charter. Για τη Χίο, καταγράφεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μια μείωση στις τουριστικές αφίξεις μέσω πτήσεων charter: -6,9% το 2014, και -12,05% το 2015. Η μείωση στην περίπτωση της Χίου σχετίζεται τόσο με την προβληματική υποδομή του αεροδρομίου, όσο και με το έλλειμμα τουριστικής επιχειρηματικής βάσης στο νησί. Για τη Σάμο που είχε το 2014 μια αύξηση της τάξεως του 18,3%, τα στοιχεία των αφίξεων μέχρι και τον Οκτώβριο 2015 δείχνουν επιπλέον αύξηση της τάξης του 3,3% μέσω πτήσεων charter. Για τη Λήμνο που είχε το 2014 μια αύξηση της τάξεως του 7,55%, ακολούθησε επιπλέον αύξηση για το 2015 της τάξης του 2,75%. Εντυπωσιακή, ωστόσο, καταγράφεται και αυτή τη χρονιά, για όλες τις Περιφερειακές Ενότητες η αύξηση των Τούρκων τουριστών, καθιστώντας την αγορά της Τουρκίας ιδιαίτερα σημαντική για τα νησιά. Με τα έως τώρα στοιχεία, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Οκτώβριο του 2015 υπήρξε άνοδος, σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2014, στις αφίξεις των Τούρκων επισκεπτών και συγκεκριμένα: - στη Λέσβο από 42.160 αφίξεις το 2014 σε 48.613 το 2015, δηλαδή αύξηση 15,3 %, - στη Χίο από 64.401 αφίξεις το 2014 σε 75.795 το 2015, δηλαδή αύξηση 17,7%, και - στη Σάμο από13.393 το 2014 σε18.317 το 2015 δηλαδή αύξηση 36,8%.

Ανάλυση S.W.O.T: Αποτύπωση της κατάστασης στην Π.Β.Α. όσον αφορά στον τουρισμό με τη βοήθεια του αναλυτικού εργαλείου S.W.O.T. (Δυνατά-Αδύνατα σημεία, ευκαιρίες-απειλές) ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Αναλλοίωτο φυσικό περιβάλλον και ήπιο κλίμα Περιοχές με μοναδικές φυσικές ομορφιές που υπάγονται στο Δίκτυο Περιοχών Natura και ενδείκνυνται για φυσιολατρικό τουρισμό Πλούσια παραγωγή αγροτικών προϊόντων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, ΠΟΠ και ΠΓΕ Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO Περιοχές με πλούσιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον Καίρια γεωγραφική θέση, κοντά στα παράλια της Μικράς Ασίας Ιδιαίτερη φυσική και πολιτιστική φυσιογνωμία των νησιών, που διαφέρει από το τυπικό Αιγαιοπελαγίτικο νησί Ενδιαφέρουσα γαστρονομία Πλούσιες τοπικές παραδόσεις Ύπαρξη καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Υψηλή εποχικότητα Ελλείψεις σε βασικές υποδομές Ελλείψεις σε τουριστικές υποδομές Aνάγκη δημιουργίας των βασικών υποδομών σε κάθε νησί, λόγω της νησιωτικότητας Κόστος συγκοινωνιακών συνδέσεων Μεγάλος αριθμός μη εξειδικευμένων επαγγελματιών που εργάζονται στον τομέα του τουρισμού Έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των φορέων του τουρισμού για ενιαίο σχεδιασμό και προβολή Περιορισμένη αξιοποίηση φυσικών και πολιτιστικών πόρων Εξάρτηση σε μεγάλο βαθμό από tour operators Αδυναμία συνδυασμού των βασικών τουριστικών υποδομών με εξειδικευμένες τουριστικές υπηρεσίες που θα είχαν ως αποτέλεσμα ένα καλύτερο και πιο ελκυστικό τουριστικό προϊόν ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Ζήτηση για ειδικά τουριστικά προϊόντα, που να βασίζονται στη φύση, στα τοπικά προϊόντα και στους πολιτιστικούς πόρους Συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για νέους προορισμούς με χαμηλή τουριστική ανάπτυξη Αυξανόμενη ζήτηση για island hopping (συνδυασμός δύο ή περισσότερων νησιών σε μία περίοδο διακοπών) Η εθνική στρατηγική τουρισμού τα τελευταία χρόνια στοχεύει ΑΠΕΙΛΕΣ Η συνεχιζόμενη και διαρκώς αυξανόμενη ροή προσφύγων προς τα νησιά απειλεί την τουριστική εικόνα τους Ο συνεχής και αυξανόμενος ανταγωνισμός σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο, λόγω νέων και πιο φθηνών προορισμών Η έλλειψη δημόσιων οικονομικών πόρων για δημιουργία υποδομών και για ενέργειες τουριστικής ανάπτυξης και προβολής Η έλλειψη σταθερού και

στην αξιοποίηση των ιδιαίτερων πολιτιστικών πόρων, τοπικών προϊόντων, της γαστρονομίας και των τοπικών παραδόσεων κάθε τόπου Αξιοποίηση σύγχρονων μέσων τεχνολογίας για προβολή και διαφήμιση Η κατάλληλη αξιοποίηση των αυξημένων τουριστικών ροών από την Τουρκία Συντονισμός και συνεργασία εμπλεκόμενων στον τουρισμό φορέων, με την αξιοποίηση συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) Η εκμετάλλευση της ζήτησης για προορισμούς παραχείμανσης ασφαλούς οικονομικού και πολιτικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις Ο κίνδυνος υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος λόγω της έλλειψης ή της μη τήρησης της Νομοθεσίας για την περιβαλλοντική προστασία (αυθαίρετη δόμηση κ.λ.π) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ Π.Β.Α. Στο πλαίσιο της προετοιμασίας που γίνεται για τη νέα προγραμματική περίοδο, η Δ/νση Τουρισμού κατέθεσε Πρόγραμμα Δράσης περιόδου 2016-2020 σύμφωνα με τις προτάσεις για το Στρατηγικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Π.Β.Α, που σε γενικές γραμμές αποτυπώνεται ως εξής: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Η αύξηση της αναγνωρισιμότητας των νησιών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και η ανάπτυξη διακριτής τουριστικής ταυτότητας, τόσο για το σύνολο της Π.Β.Α, όσο και για κάθε νησί ξεχωριστά (destination brand). Η βελτίωση της προσπελασιμότητας και των συγκοινωνιακών συνδέσεων, τόσο μεταξύ των νησιών όσο και με την ηπειρωτική Ελλάδα και με το εξωτερικό. Η διαφοροποίηση και ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος της Π.Β.Α, με την ανάπτυξη ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, βασισμένων στα ιδιαίτερα φυσικά και πολιτισμικά γνωρίσματα του κάθε νησιού. Η ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών, στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Η ανάδειξη και τουριστική αξιοποίηση του φυσικού και πολιτισμικού αποθέματος. Η άμβλυνση της εποχικότητας της τουριστικής ζήτησης, ώστε να επιτευχθεί η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

Η αύξηση της οικονομικής επίδρασης του τουρισμού στα νησιά (αύξηση της τουριστικής δαπάνης) και η επιτυχής διασύνδεσή του με άλλους παραγωγικούς τομείς (π.χ. πρωτογενής παραγωγή, πολιτισμός, εκπαίδευση). Η αύξηση της απασχόλησης και δημιουργία θέσεων εργασίας ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Οι παρακάτω δράσεις προτείνεται να υλοποιηθούν όπου απαιτείται - σε συνεργασία με τις αρμόδιες εμπλεκόμενες υπηρεσίες της Π.Β.Α, υπουργείων και άλλων φορέων, με χρηματοδότηση τόσο από ίδιους πόρους όσο και από κοινοτικά προγράμματα. 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ: αναβάθμιση αερολιμενικών και λιμενικών υποδομών, τουριστικών λιμένων 2. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ: Καταγραφή μνημείων, πολιτιστικών και φυσικών πόρων, εκπόνηση μελετών διαχείρισης περιοχών NATURA και βιοτόπων ειδικού ενδιαφέροντος 3. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ UNESCO: Ενέργειες προστασίας και διαχείρισης των μνημείων, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ, ενέργειες ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών προς την κατεύθυνση της βιώσιμης τουριστικής αξιοποίησης των μνημείων, ανάπτυξη δικτύων, υποδομών πληροφόρησης και προβολής με στόχο την αναβάθμιση της τουριστικής εμπειρίας του επισκέπτη. 4. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ με στόχο τη διαφύλαξη και προστασία των τοπικών φυσικών και πολιτισμικών πόρων, την ενημέρωση σχετικά με τις σύγχρονες τουριστικές τάσεις και εξελίξεις, την ανάπτυξη τοπικών συμφώνων ποιότητας και τον προσανατολισμό στην ενασχόληση με νέα τουριστικά προϊόντα με ποιοτικές προδιαγραφές. 5. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΜΙΚΡΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Οι παρεμβάσεις αφορούν σε υποδομές και ενέργειες προβολής για την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού, που βασίζονται σε χαρακτηριστικά των νησιών, τα οποία είτε είναι κοινά για όλα τα νησιά (π.χ. δημιουργία υποδομών σε ιαματικές πηγές, δράσεις σήμανσης και καθαρισμού περιπατητικών μονοπατιών, κ.λ.π, είτε αφορούν στην ανάδειξη μοναδικών πολιτιστικών πόρων, στους οποίους καθένα από τα νησιά μπορεί να βασίσει τη δημιουργία τουριστικού προϊόντος (π.χ. λυρικοί ποιητές της Λέσβου, Ομηρική παράδοση της Χίου, Πυθαγόρας για τη Σάμο) 6. ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΗΣ Π.Β.Α ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ: Τα τοπικά προϊόντα, ως συγκριτικό πλεονέκτημα και σημαντική πτυχή της προσφοράς ενός προορισμού, μπορούν αν αξιοποιηθούν στην τουριστική διαδικασία, να συμβάλουν στη δημιουργία μιας πολυδιάστατης και μοναδικής εμπειρίας για τον τουρίστα, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία για τον προορισμό. (π.χ. Τοπικά σύμφωνα ποιότητας, δράσεις οριζόντιας συνεργασίας και δικτύωσης εμπλεκόμενων επιχειρήσεων παραγωγής, εστίασης, διαμονής κ.λ.π)

7. ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΗΣ Π.Β.Α ΣΕ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ : Δημιουργία ή βελτίωση θαλάσσιων και χερσαίων εγκαταστάσεων που απαιτούνται για την προσέλκυση σκαφών αναψυχής και κρουαζιερόπλοιων. 8. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ με προσανατολισμό στην ανάπτυξη ειδικών ποιοτικών τουριστικών δραστηριοτήτων, εκπαίδευση επιχειρηματιών αλλά και στελεχών υπηρεσιών στις νέες απαιτήσεις του ηλεκτρονικού marketing, εκπαίδευση στον αποτελεσματικό σχεδιασμό καινοτόμων τουριστικών προϊόντων, μεταφορά επιτυχημένων παραδειγμάτων και προσαρμογή τους στις τοπικές δυνατότητες 9. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ: Δράσεις για την υποστήριξη της διαδικτυακής προβολής των νησιών της Π.Β.Α, κατασκευή και διαχείριση ιστοσελίδων, δημιουργία περιεχομένου (κείμενα, φωτογραφίες, βίντεο), ψηφιοποίηση υλικού, εμπλουτισμός και διαχείριση φωτογραφικού αρχείου, διαχείριση κοινωνικών δικτύων, ανάπτυξη εφαρμογών για κινητά. 10. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ: Ανάπτυξη μηχανισμού επιστημονικής παρακολούθησης, με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος στη Περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου. Δημιουργία Παρατηρητηρίου Τουρισμού σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του UNWTO. Καταγραφή τουριστικών πόρων, παρακολούθηση ποσοτικών δεδομένων σχετικά με την τουριστική προσφορά και ζήτηση ανά νησί, παρακολούθηση του προφίλ των επισκεπτών και υποστήριξη των τοπικών φορέων στη λήψη αποφάσεων. 11. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου υλοποίησε κατά τα προηγούμενα έτη το έργο «Τουριστική Προβολή Νήσων Βορείου Αιγαίου», με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2007-2013, το οποίο ολοκληρώθηκε σε επίπεδο φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, περιλαμβάνοντας δράσεις προβολής όπως συμμετοχή σε εκθέσεις εσωτερικού και εξωτερικού, προωθητικές ενέργειες στο πλαίσιο τουριστικών εκθέσεων, δημιουργία υλικού προβολής και επιχειρηματικών δώρων, καταχωρήσεις, παραγωγή DVD, φιλοξενίες διαμορφωτών γνώμης. Με βάση το σχεδιασμό που παρουσιάστηκε παραπάνω, η τουριστική προβολή της Π.Β.Α. για το επόμενο διάστημα σχεδιάζεται με τις εξής βασικές κατευθύνσεις: 1. Να δίνει το στίγμα μιας ιδιαίτερης και ξεχωριστής ταυτότητας για το Βόρειο Αιγαίο, παρουσιάζοντάς το ως σύνθεση ξεχωριστών, διακριτών προορισμών, που έχουν ο καθένας τη δική του ταυτότητα. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η τουριστική προβολή της Π.Β.Α. σχεδιάζεται έτσι ώστε να αναδεικνύει τα κοινά στοιχεία της περιοχής, (φυσικό περιβάλλον, πολιτισμός, ήπιο κλίμα κ.λ.π), αλλά ταυτόχρονα επενδύει στην ανάδειξη της διακριτής τουριστικής ταυτότητας του κάθε νησιού, με ενέργειες που ταιριάζουν στις ανάγκες προβολής του καθενός. 2. Ο σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες στήριξης των υπαρχουσών τουριστικών αγορών και σταδιακά στοχεύει στο άνοιγμα νέων, πάντοτε με

βάση τις δυνατότητες και τα χαρακτηριστικά του κάθε νησιού. Ταυτόχρονα, γίνεται προσπάθεια για εξειδικευμένη προβολή των δυνατών σημείων σε ομάδες στόχους, ώστε οι ενέργειες προβολής να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο εστιασμένες κάθε φορά (π.χ. bird-watching, περιπατητικός τουρισμός, γαστρονομία κ.λ.π) 3. Προωθείται η δυνατότητα του island hopping, με βάση τις παρεχόμενες συγκοινωνιακές συνδέσεις, έτσι ώστε να εμπλουτίζεται η τουριστική εμπειρία, μέσω των συνδυασμών των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, προϊόντων, δραστηριοτήτων και υπηρεσιών που μπορεί κάθε νησί να προσφέρει. 4. Λαμβάνεται υπόψη η δυναμική των νέων τεχνολογιών και των κοινωνικών δικτύων και γίνεται προσπάθεια εξισορρόπησης του μίγματος marketing 5. Αξιοποιούνται όσο το δυνατόν οι συνεργασίες με τοπικούς τουριστικούς φορείς και επιχειρηματίες, ώστε να εξοικονομούνται πόροι και να κατευθύνονται συντονισμένα οι ενέργειες. 6. Επικοινωνιακή διαχείριση προσφυγικής κρίσης Με γνώμονα τις παραπάνω κατευθύνσεις, ως άμεσα υλοποιήσιμες ενέργειες για το 2016 προτείνονται οι παρακάτω: 1. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΗΣ Π.Β.Α. Ηλεκτρονική προβολή: Διαρκής ανανέωση και υποστήριξη της διαδικτυακής τουριστικής παρουσίας της Π.Β.Α. Δημιουργία και υποστήριξη του τουριστικού portal της Περιφέρειας και σύνδεση με τους διαδικτυακούς τόπους (sites) των Περιφερειακών ενοτήτων. Δημιουργία και μετάφραση περιεχομένου, ενσωμάτωση ηλεκτρονικών εφαρμογών και υπηρεσιών εξελιγμένης λειτουργικότητας. Δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου τουριστικής προβολής: Δημιουργία, ανανέωση και εμπλουτισμός φωτογραφικού αρχείου, με αγορά φωτογραφιών, ή μέσω διενέργειας φωτογραφικού διαγωνισμού, με στόχο την εξασφάλιση χρήσης δικαιωμάτων και ταυτόχρονα την προβολή των προορισμών. Δημιουργία και εμπλουτισμός κειμένων για ιστοσελίδες και κοινωνικά μέσα. Δημιουργία πακέτων βίντεο για προβολή μέσω του διαδικτύου και κοινωνικών μέσων. Δημιουργία πολυμεσικού περιεχομένου (video- πολυμεσικό περιεχόμενοεφαρμογές virtual tours (πραγματικές διαδρομές σε αξιοθέατα, μουσεία, μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους κ.λ.π). Δημιουργία ηλεκτρονικού αποθετηρίου πολιτιστικού υλικού. Ηλεκτρονική προώθηση μέσω κοινωνικών δικτύων, SEO (βελτιστοποίηση μηχανών αναζήτησης) και digital marketing 2. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ Οι διεθνείς εκθέσεις τουρισμού αποτελούν έναν κλασικό τρόπο τουριστικής προβολής, και οργανώνονται με κύριο στόχο την επίτευξη επιχειρηματικών συναντήσεων για την προώθηση των προορισμών. Κρίνεται σημαντικό, για την οργάνωση της παρουσίας των νησιών της Π.Β.Α σε εκθέσεις που αποτελούν διεθνή σημεία συνάντησης για την τουριστική αγορά, ο συντονισμός των φορέων που εμπλέκονται στην τουριστική προβολή, (Δήμοι, τοπικοί Οργανισμοί

τουρισμού κ.λ.π), ώστε να επιτυγχάνεται η όσο το δυνατόν πιο συγκροτημένη εικόνα του προορισμού με διακριτή παρουσία κάθε νησιού και με παράλληλη εξοικονόμηση οικονομικών πόρων. Οι εκθέσεις που προτείνεται να συμμετέχει η Π.Β.Α. είναι οι παρακάτω: Eκθέσεις εξωτερικού: - ΙΤΒ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΒΕΡΟΛΙΝΟ - VAKANTIEBEURS ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΟΥΤΡΕΧΤH - FERIEN ΑΥΣΤΡΙΑ ΒΙΕΝΝΗ - MITT ΡΩΣΙΑ ΜΟΣΧΑ - CIS TRAVEL MARKET ΡΩΣΙΑ ΑΓ. ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ - WORLD TRAVEL MARKET ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΛΟΝΔΙΝΟ - "GREKLAND PANORAMA" ΣΟΥΗΔΙΑ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ - BORSA INTERNAZIONALE DEL TURISMO (BIT) ΙΤΑΛΙΑ ΜΙΛΑΝΟ - HOLIDAY & SPA EXPO ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΣΟΦΙΑ - INTERNATIONAL FAIR OF TOURISM ΣΕΡΒΙΑ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - GRECKA PANORAMA ΠΟΛΩΝΙΑ ΒΑΡΣΟΒΙΑ - SEA TRADE CRUISE SHIPPING ΗΠΑ ΜΑΪΑΜΙ - BITE ΚΙΝΑ ΠΕΚΙΝΟ - BIRDFAIR, HNΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΡΑΤΛΑΝΤ Εκθέσεις εσωτερικού: - PHILOXENIA ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - GREEK TOURISM EXPO ΑΘΗΝΑ Κατά τη διάρκεια των ανωτέρω εκθέσεων θα διοργανώνονται παράλληλες εκδηλώσεις προβολής και δημοσιότητας των προορισμών και των προϊόντων του Β. Αιγαίου, ενώ θα συμμετέχουμε σε προγράμματα b2b συναντήσεων με επαγγελματίες και φορείς του τουρισμού της εκάστοτε περιοχής κ.α. 3. ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Διοργάνωση αλλά και συμμετοχή σε εκδηλώσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό (συνήθως σε συνεργασία με το Υπ. Τουρισμού, τον ΕΟΤ και τα γραφεία ΕΟΤ εξωτερικού, τις πρεσβείες κλπ) με σκοπό την προώθηση των προορισμών μας, στο πλαίσιο της ενίσχυσης των εναλλακτικών και ειδικών μορφών τουρισμού, του island hopping, κλπ. Οι εκδηλώσεις αυτές μπορεί να έχουν αμιγώς τουριστικό χαρακτήρα, ή να αποσκοπούν στην τουριστική προβολή των νησιών μας μέσω των τομέων του πολιτισμού, του φυσικού περιβάλλοντος ή/και της γαστρονομίας (προβολή προώθηση τοπικών προϊόντων). Διοργάνωση και συμμετοχή σε προωθητικές δράσεις προβολής των νησιών του Β. Αιγαίου, στην Τουρκία (π.χ. συναντήσεις με επαγγελματίες και φορείς του τουρισμού, εκδηλώσεις προώθησης των νησιών, διοργάνωση εκθέσεων φωτογραφίας, κ.α.) ώστε να εδραιωθούν τα νησιά της Π.Β.Α. ως πρώτης προτεραιότητας τουριστικοί προορισμοί για την τουρκική αγορά. Στόχος

είναι η αξιοποίηση του διαρκώς ανερχόμενου τουριστικού ρεύματος από την Τουρκία, η ενίσχυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του τουριστικού προϊόντος και η προώθηση εξειδικευμένων τουριστικών πακέτων με σκοπό την επιμήκυνση της διαμονής των Τούρκων επισκεπτών (π.χ. συνεδριακός τουρισμός, θαλάσσιος τουρισμός, κ.λ.π) και τη διάχυση του ρεύματος προς όλα τα νησιά μέσω του island hoping. Οι ανωτέρω δράσεις μπορεί να γίνονται για λόγους μεγιστοποίησης οφέλους και κατά τη διάρκεια των σημαντικών Διεθνών Εκθέσεων όπως η TRAVEL TURKEY στη Σμύρνη και η EMITT στην Κωνσταντινούπολη. Προωθητικές ενέργειες για το άνοιγμα νέων τουριστικών αγορών και την επίτευξη νέων συνδέσεων (π.χ. βαλκανικές χώρες). Οργάνωση παρουσιάσεων των νησιών ως τουριστικών προορισμών, παρουσίαση τουριστικών υπηρεσιών και δραστηριοτήτων, διοργάνωση επιχειρηματικών συναντήσεων σε συνεργασία με τα αρμόδια Γραφεία ΕΟΤ στο εξωτερικό. Οργάνωση ενεργειών για την προβολή των περιοχών UNESCO και λοιπές δράσεις για την ένταξη νέων περιοχών Ενέργειες, σε συνεργασία και με εξειδικευμένες εταιρείες, για την προώθηση της κρουαζιέρας, με στόχο τη στήριξη των υπαρχουσών συνδέσεων κρουαζιέρας και την επιδίωξη νέων συνεργασιών. Διοργάνωση ή συνδιοργάνωση μεγάλων πολιτιστικών - αθλητικών γαστρονομικών κ.α. γεγονότων που στοχεύουν στην προβολή των προορισμών μέσω των συγκεκριμένων δράσεων και την προσέλευση μεγάλου αριθμού συμμετεχόντων ή/και επισκεπτών. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συμμετοχή της ΠΒΑ ως συνδιοργανωτή στους Διεθνείς Ιστιοπλοϊκούς Αγώνες Aegean Regatta 2016 που θα διεξαχθούν το β 15νθημερο του Αυγούστου με διαδρομή: Πόρτο Καράς Μύρινα Άγιος Ευστράτιος Μόλυβος Μυτιλήνη. 4. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Ο αυξανόμενος αριθμός προσφύγων που δέχονται τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, και κυρίως η Λέσβος, έχουν θέσει τα νησιά στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Η κατάσταση αυτή, που φαίνεται να παγιώνεται, δημιουργεί κινδύνους για την επόμενη τουριστική σεζόν, αλλά δίνει και μία ευκαιρία για αξιοποίηση αυτής της απρόσμενης και ατυχούς δημοσιότητας, προς όφελος της αναγνωρισιμότητας των νησιών. Συγκεκριμένα, είναι απαραίτητο να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε άμεσα μία επικοινωνιακή στρατηγική με στόχο την ανατροπή τυχόν αρνητικής προβολής των νησιών και τη μετατροπή της σε θετική, τονίζοντας τα θετικά στοιχεία των τοπικών κοινωνιών στον τρόπο διαχείρισης των προσφυγικών ροών. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος αφενός στην ανάδειξη της αλληλεγγύης και της πηγαίας προσφοράς και φιλοξενίας των κατοίκων και αφετέρου στην προβολή του ότι τα νησιά αποτελούν σε κάθε περίπτωση ασφαλείς προορισμούς. Απαραίτητες ενέργειες: Συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ για συμβουλευτική και δράση στην επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης.

5. ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ Ήδη έχει ξεκινήσει συνεργασία της ΠΒΑ με τους ανωτέρω φορείς για την επικοινωνιακή διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος στη Λέσβο όπου έχει δημιουργηθεί Ομάδα Διαχείρισης της Κρίσης. Ανάλογες ενέργειες μπορούν να γίνουν για τη Χίο και τη Σάμο. Η επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης μπορεί να γίνει σε κεντρικό επίπεδο από τον ΕΟΤ, αλλά συμπληρωματικά, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου μπορεί να απευθυνθεί σε εξειδικευμένη εταιρεία/ σύμβουλο επικοινωνίας, ώστε να καταρτίσει και να υλοποιήσει μια αποτελεσματική στρατηγική διαχείρισης της κρίσης, που λόγω των δυσκολιών που παρουσιάζει απαιτεί και εξειδικευμένη αντιμετώπιση. Ιδανικά, θα μπορούσε να γίνει συνδυασμός δράσεων με τον ΕΟΤ να οργανώνει το γενικό πλαίσιο και να αναλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις στήριξης των νησιών, όπως έγινε για παράδειγμα για τη Λέσβο, και την Περιφέρεια να αναλαμβάνει πιο εξειδικευμένες δράσεις (για παράδειγμα, υλοποίηση στοχευμένης διαδικτυακής καμπάνιας). Συγκέντρωση ρεπορτάζ, φωτογραφιών και βίντεο που αναδεικνύουν τα θετικά χαρακτηριστικά των κατοίκων στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και κατάλληλη διοχέτευσή τους στα ΜΜΕ και στα κοινωνικά δίκτυα. Υλοποίηση στοχευμένης διαδικτυακής καμπάνιας, ανεξάρτητα από την τουριστική προβολή των νησιών, που θα εξηγεί ότι παρά τις αυξημένες ροές υπάρχει διαχείριση, ότι τα νησιά εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα ασφαλείς τουριστικοί προορισμοί, και ότι τα παραδοσιακά τουριστικά θέλγητρα των νησιών παραμένουν ελκυστικά και ασφαλή. Σχεδιασμός και δημιουργία γενικών και θεματικών εντύπων και τουριστικών οδηγών (π.χ. για ιαματικό, περιπατητικό, πολιτιστικό κ.λ.π τουρισμό). Επανεκτυπώσεις, επικαιροποιήσεις, και επιπλέον μεταφράσεις, έντυπου υλικού των Περιφερειακών Ενοτήτων. 6. ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Καταχωρήσεις σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα (ελληνικά και διεθνή). Καταχωρήσεις σε έντυπα Προβολή μέσω της παραγωγής τηλεοπτικών ή ραδιοφωνικών spot σε τηλεοπτικά κανάλια και ραδιοφωνικούς σταθμούς. 7. ΦΙΛΟΞΕΝΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΩΝ ΓΝΩΜΗΣ (PRESS TRIPS) ΚΑΙ ΤΑΞΙΔΙΑ ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗΣ (FAM TRIPS) Διοργάνωση φιλοξενιών διαμορφωτών γνώμης και ταξιδιών εξοικείωσης, στη λογική της ενίσχυσης των υφιστάμενων αγορών, ανοίγματος νέων και με έμφαση στις ειδικές μορφές τουρισμού 8. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΩΡΑ

Αγορά εκδόσεων, τοπικών προϊόντων κ.α. για προσφορά σε φιλοξενίες, επαγγελματικές συναντήσεις κλπ Για την εκτέλεση των ανωτέρω δράσεων και σύμφωνα με το Στρατηγικό Επιχειρησιακό πρόγραμμα που έχει η υπηρεσία μας καταρτίσει, έχει προϋπολογιστεί απαιτούμενη δαπάνη της τάξης των 568.000 με χρηματοδότηση τόσο από ίδιους πόρους όσο και από κοινοτικά προγράμματα. Κρίνεται απαραίτητη η ένταξη στο Πρόγραμμα ΚΑΠ της «Τουριστικής Προβολής» ποσού 150.000,00 ευρώ, το οποίο θα κατανεμηθεί ισόποσα στις 3 Περιφερειακές Ενότητες. Δεδομένου δε ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία ο Τουρισμός αποτελεί τη βαριά βιομηχανία του τόπου μας εισηγούμαστε την έγκριση του. Ο ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΣΑΜΟΥ & ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΡΑΚΑΖΟΣ