ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΛΕΜΕΣΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2003-2004 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2004 ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ Τάξη : Α Ενιαίου Λυκείου Ηµεροµηνία: 14.6.2004 ιάρκεια : 1 ώρα Ονοµατεπώνυµο: Τµήµα: Αριθµός: Bαθµός: Αριθµός σελίδων: 5 ΜΕΡΟΣ Α Να απαντήσετε σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις (1-3) του µέρους αυτού. Κάθε ερώτηση βαθµολογείται µε πέντε µονάδες. 1. To χρώµα της φλόγας του λύχνου Bunsen µπορεί να είναι κίτρινο ή γαλάζιο. α) Σε ποιες συνθήκες η φλόγα του λύχνου έχει χρώµα κίτρινο;.........(µ.1) β) Ποια είναι η µορφή της φλόγας όταν είναι κίτρινη;.....(µ.1) γ) Τι χειρισµό θα κάνετε στο λύχνο για να µετατρέψετε τη φλόγα από κίτρινη σε γαλάζια;.........(µ.1) δ) Να γράψετε δυο λόγους για τους οποίους η θέρµανση ενός αντικειµένου πρέπει να γίνεται µε γαλάζια και όχι µε κίτρινη φλόγα.............. (µ.2) 2.α) Αναφέρετε µε ποια µέθοδο θα µπορέσετε να διαχωρίσετε τα παρακάτω µίγµατα στα συστατικά τους. (µ.4) i.άµµος µε νερό...... ii. οινόπνευµα µε νερό. iii. λάδι µε νερό. iv. στερεό ανθρακικό ασβέστιο µε µαγειρικό άλας. β) Πότε δύο υγρά µπορούν να διαχωριστούν µε τη χρήση της διαχωριστικής χοάνης;... (µ.1)
2 3.α) Να αναφέρετε τέσσερις χρήσεις του αλουµινίου.........(µ.2) β) Να αναφέρετε τέσσερις ιδιότητες του αλουµινίου που το καθιστούν τόσο χρήσιµο υλικό............. (µ.2) γ) Να εξηγήσετε τι σηµαίνει, το αλουµίνιο είναι επαµφοτερίζον στοιχείο......... (µ.1) MEΡΟΣ Β : Από τις τρεις ερωτήσεις του µέρους Β να απαντήσετε ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΥΟ. Κάθε ερώτηση βαθµολογείται µε δέκα µονάδες. 1. ίνεται τµήµα της σειράς δραστικότητας : Cu, H, Fe, Zn,Αl, Mg, Ca α) Σε τρεις δοκιµαστικούς σωλήνες που περιέχουν διάλυµα υδροχλωρικού οξέος, προσθέτουµε αντίστοιχα χαλκό, σίδηρο και µαγνήσιο. (µ.6) i. Σε ποιο σωλήνα παρατηρείται η πιο έντονη αντίδραση;.......... ii. Σε ποιο σωλήνα δεν παρατηρείται καµιά µεταβολή ;.. iii. Ποιο αέριο ελευθερώνεται στους σωλήνες που γίνεται η αντίδραση και πώς το ανιχνεύουµε;........... iv. Να συµπληρώσετε την χηµική εξίσωση.( µε συντελεστές). Mg + HCl... β) Ποιο µέταλλο από τα πιο πάνω µπορεί να αντιδράσει αµέσως µε κρύο νερό ; Τι θα παρατηρήσουµε κατά την αντίδραση αυτή; (µ.2)......... γ) Να εξηγήσετε(µε βάση τη σειρά δραστικότητας), γιατί ένα χάλκινο δοχείο είναι κατάλληλο για τη φύλαξη διαλύµατος FeSO 4, ενώ ένα αλουµινένιο δοχείο είναι ακατάλληλο. (µ.2)............
2α) ίδονται τα πιο κάτω οξείδια: Οξείδιο του σιδήρου, διοξείδιο του άνθρακα, οξείδιο του ασβεστίου, οξείδιο του µαγνησίου. i. Με ποιο κριτήριο θα τα ταξινοµήσετε σε όξινα και βασικά; (µ.1)...... ii. Nα κάνετε τη ταξινόµηση σε όξινα και βασικά; (µ.2) β) ίδεται τµήµα της σειράς δραστικότητας των αλογόνων : Ι, Br, Cl, F i. Να συµπληρώσετε τις πιο κάτω χηµικές εξισώσεις όπου είναι δυνατό. (µ.4) KBr + Cl 2... Br 2 + KF... KI + F 2... I 2 + KBr... ii.σε διάλυµα ιωδιούχου καλίου προσθέτουµε µικρή ποσότητα διαλύµατος βρωµίου. Τι θα παρατηρήσουµε και γιατί; (µ.3)...... 3 3.α) Να συµπληρώσετε τα κενά 1-5 µε τα κατάλληλα χηµικά όργανα /υλικά που αφορούν το πιο κάτω σχήµα. (µ.2.5) β) i. Να γράψετε τρεις φυσικές ιδιότητες του νατρίου.......(µ1.5)
ii. Σε ποιο υγρό φυλάγεται το νάτριο και για ποιο λόγο;.......(µ.2) 4 iii. Να γράψετε τι θα παρατηρήσετε, όταν ρίξουµε ένα κοµµατάκι νάτριο σε ποτήρι ζέσεως που περιέχει αποσταγµένο νερό και φαινολοφθαλεΐνη. Να εξηγήσετε τις παρατηρήσεις σας............. (µ.4) ΜΕΡΟΣ Γ: Από τις δύο ερωτήσεις του µέρους Γ να απαντήσετε ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΙΑ. Κάθε ερώτηση βαθµολογείται µε δεκαπέντε µονάδες. 1 α) ίδεται η πιο κάτω συσκευή παρασκευής οξυγόνου: (µ.3) i. Να ονοµάσετε τις ουσίες 1-4. 1... 2... 3... 4... ii. Ποιος είναι ο ρόλος της ουσίας (2); β) i. Να γράψετε τέσσερις φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου. (µ.4.5)....... ii. Με ποια µέθοδο συλλέγεται το οξυγόνο; iii. Πως ανιχνεύουµε το οξυγόνο;. γ) Σε τρία κοχλιάρια καύσης τοποθετούµε αντίστοιχα νάτριο,µαγνήσιο και θείο.τα θερµαίνουµε στη φλόγα του λύχνου µέχρι να αναφλεγούν και στη συνέχεια εισάγονται σε κυλίνδρους συλλογής αερίου που περιέχουν οξυγόνο. (µ.7.5) i) Nα γράψετε τις παρατηρήσεις που θα κάνετε σε κάθε περίπτωση (αναφέροντας το χρώµα της φλόγας,τη φυσική κατάσταση και το χρώµα των προϊόντων της καύσης)..........
5 ii. Να γράψετε τις αντιδράσεις καύσεις των πιο πάνω............. 2. Το υδρογόνο παρασκευάζεται µε ηλεκτρόλυση του νερού στο βολτάµετρο του Hofmann. (µ.5) i. Σε ποιο ηλεκτρόδιο της συσκευής παράγεται το υδρογόνο;... ii. Ποια είναι η αναλογία των όγκων των αερίων που συλλέγονται στους βαθµολογηµένους σωλήνες;.. iii.να γράψετε την χηµική εξίσωση (µε συντελεστές),της αντίδρασης που γίνεται στο βολτάµετρο.. β) i.σε διάλυµα CaCl 2 προσθέτουµε κατά σταγόνες διάλυµα (NH 4 ) 2 CO 3. Τί θα παρατηρήσουµε και γιατί; (µ.6).... ii.περιγράψετε σύντοµο πείραµα µε το οποίο να µπορέσουµε να διακρίνουµε αν ένα στερεό είναι σίδηρος ή αλουµίνιο...................... γ) i. Ποιοι είναι οι απαραίτητοι παράγοντες για να σκουριάσει ο σίδηρος; (µ.2)... ii. Εισηγηθείτε δύο τρόπους για να προστατέψετε το σίδηρο από τη σκουριά. ( µ.2) ---------- ΤΕΛΟΣ ---------- Ο ιευθυντής (Σάββας Πολυδώρου)