ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 Έγγραφο συνόδου 2004 C5-0293/2001 02/07/2001 ***II ΚΟΙΝΗ ΘΕΣΗ Θέµα : Κοινή θέση η οποία καθορίστηκε από το Συµβούλιο της 25ης Ιουνίου 2001 για την έκδοση της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου περί των ελαχίστων προδιαγραφών υγείας και ασφαλείας όσον αφορά την έκθεση των εργαζοµένων σε κινδύνους προερχόµενους από φυσικούς παράγοντες (κραδασµοί) (δέκατη έκτη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ) COD 1992/0449 EL EL
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Bρυξέλλες, 26 Ιουνίου 2001 (OR. fr) ιοργανικός φάκελος : 1992/0449 (COD) 7914/1/01 REV 1 LIMITE SOC 151 CODEC 333 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέµα : Κοινή θέση η οποία καθορίστηκε από το Συµβούλιο της 25ης Ιουνίου 2001 για την έκδοση της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου περί των ελαχίστων προδιαγραφών υγείας και ασφαλείας όσον αφορά την έκθεση των εργαζοµένων σε κινδύνους προερχόµενους από φυσικούς παράγοντες (κραδασµοί) (δέκατη έκτη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ) 7914/1/01 REV 1 LAM/iv
Ο ΗΓΙΑ 2001/ /ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της περί των ελαχίστων προδιαγραφών υγείας και ασφαλείας όσον αφορά την έκθεση των εργαζοµένων σε κινδύνους προερχόµενους από φυσικούς παράγοντες (κραδασµοί) (δέκατη έκτη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ) TO ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη : τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ιδίως το άρθρο 137 παράγραφος 2, την πρόταση της Επιτροπής 1, που υποβλήθηκε µετά από διαβουλεύσεις µε τη συµβουλευτική επιτροπή για την ασφάλεια, την υγιεινή και την προστασία της υγείας στο χώρο εργασίας, τη γνώµη της Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής, 2 Αφού ζητήθηκε η γνώµη της Επιτροπής των Περιφερειών, Αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης, 3 1 2 3 ΕΕ C 77 της 18.3.1993, σ. 12 και ΕΕ C 230 της 19.8.1994, σ. 3. ΕΕ C 249 της 13.9.1993, σ. 28. Γνώµη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Απριλίου 1994 (ΕΕ C 128 της 9.5.1994, σ. 146), που επιβεβαιώθηκε στις 16 Σεπτεµβρίου 1999 (ΕΕ C 54 της 25.2.2000, σ. 75), κοινή θέση του Συµβουλίου της... (δεν δηµοσιεύθηκε ακόµα στην Επίσηµη Εφηµερίδα) και απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της.. (δεν δηµοσιεύθηκε ακόµα στην Επίσηµη Εφηµερίδα). 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 1
Εκτιµώντας τα εξής : (1) Σύµφωνα µε την Συνθήκη, το Συµβούλιο µπορεί να θεσπίζει, µε οδηγίες, ελάχιστες προδιαγραφές για την προώθηση βελτιώσεων, ιδίως στο χώρο εργασίας, που διασφαλίζουν καλύτερο επίπεδο προστασίας της ασφάλειας και της υγείας των εργαζοµένων. Θα πρέπει να αποφεύγεται η επιβολή, µε τις οδηγίες αυτές, διοικητικών, οικονοµικών και νοµισµατικών εξαναγκασµών που ενδέχεται να εµποδίσουν τη δηµιουργία και την ανάπτυξη των µικροµεσαίων επιχειρήσεων. (2) Η ανακοίνωση της Επιτροπής για το πρόγραµµα δράσης της σχετικά µε την εφαρµογή του κοινοτικού χάρτη των θεµελιωδών κοινωνικών δικαιωµάτων των εργαζοµένων προβλέπει τη θέσπιση ελάχιστων προδιαγραφών υγείας και ασφάλειας που αφορούν την έκθεση των εργαζοµένων σε κινδύνους οφειλόµενους σε φυσικούς παράγοντες. Τον Σεπτέµβριο του 1990, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισµα σχετικά µε αυτό το πρόγραµµα δράσης 1, µε το οποίο καλεί ιδίως την Επιτροπή να καταρτίσει ειδική οδηγία για τον τοµέα των κινδύνων που συνδέονται µε το θόρυβο και τους κραδασµούς, καθώς και µε κάθε άλλο φυσικό παράγοντα στο χώρο εργασίας. (3) Ως πρώτο βήµα, κρίνεται σκόπιµο να θεσπιστούν µέτρα για την προστασία των εργαζοµένων από τους κινδύνους που οφείλονται στους κραδασµούς λόγω των συνεπειών τους στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων, ιδίως τις διαταραχές του µυϊκού συστήµατος και του σκελετού καθώς και τις νευρολογικές και αγγειακές διαταραχές. Αυτά τα µέτρα αποσκοπούν όχι µόνο στη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας κάθε εργαζόµενου ξεχωριστά αλλά και στη δηµιουργία, για όλους τους εργαζόµενους της Κοινότητας, ενός ελαχίστου επιπέδου προστασίας, προκειµένου να εµποδίζονται ενδεχόµενες στρεβλώσεις του ανταγωνισµού. 1 ΕΕ C 260 της 15.10.1990, σ. 167. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 2
(4) Η παρούσα οδηγία καθορίζει ελάχιστες προδιαγραφές, γεγονός που παρέχει στα κράτη µέλη τη δυνατότητα να διατηρήσουν ή να θεσπίσουν ευνοϊκότερες διατάξεις για την προστασία των εργαζοµένων, και συγκεκριµένα να καθορίσουν κατώτερες τιµές για την ηµερήσια έκθεση που συνεπάγεται ανάληψη δράσης ή για την οριακή τιµή ηµερήσιας έκθεσης στους κραδασµούς. Η εφαρµογή της παρούσας οδηγίας δεν µπορεί να δικαιολογήσει υποχώρηση σε σχέση µε την κατάσταση που υφίσταται σε κάθε κράτος µέλος. (5) Ένα σύστηµα προστασίας κατά των κραδασµών πρέπει να περιορίζεται στον ορισµό, χωρίς περιττές λεπτοµέρειες, των επιδιωκόµενων στόχων, των αρχών που πρέπει να τηρούνται και των βασικών µεγεθών που πρέπει να χρησιµοποιούνται ώστε να µπορούν τα κράτη µέλη να εφαρµόζουν τις ελάχιστες προδιαγραφές µε ισοδύναµο τρόπο. (6) Η µείωση της έκθεσης στους κραδασµούς επιτυγχάνεται αποτελεσµατικότερα µε την εφαρµογή προληπτικών µέτρων ήδη από το στάδιο του σχεδιασµού των θέσεων και χώρων εργασίας καθώς και µε την επιλογή εξοπλισµού, διαδικασιών και µεθόδων εργασίας, προκειµένου να µειώνονται οι κίνδυνοι κατά προτεραιότητα στην πηγή. Οι διατάξεις που αφορούν τον εξοπλισµό και τις µεθόδους εργασίας συµβάλλουν, ως εκ τούτου, στην προστασία των εργαζοµένων που τα χρησιµοποιούν. (7) Οι εργοδότες θα πρέπει να προσαρµόζονται στην τεχνική πρόοδο και στις επιστηµονικές γνώσεις που αφορούν το θέµα των κινδύνων που συνδέονται µε την έκθεση σε κραδασµούς, µε σκοπό τη βελτίωση της προστασίας της ασφάλειας και της υγείας των εργαζοµένων. (8) Στους τοµείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας, το παρόν στάδιο της τεχνολογικής προόδου δεν επιτρέπει, σε όλες τις περιπτώσεις, την τήρηση των τιµών έκθεσης στους κραδασµούς που µεταδίδονται στο σύνολο του σώµατος. Συνεπώς, θα πρέπει να προβλεφθούν δεόντως αιτιολογηµένες παρεκκλίσεις. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 3
(9) Επειδή η παρούσα οδηγία είναι ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 12ης Ιουνίου 1989, σχετικά µε την εφαρµογή µέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζοµένων κατά την εργασία 1, η εν λόγω οδηγία εφαρµόζεται στον τοµέα της έκθεσης των εργαζοµένων σε κραδασµούς, µε την επιφύλαξη των αυστηρότερων ή/και ειδικότερων διατάξεων που περιέχονται στην παρούσα οδηγία. (10) Η παρούσα οδηγία αποτελεί συγκεκριµένο βήµα προς επίτευξη της κοινωνικής διάστασης της εσωτερικής αγοράς. (11) Τα µέτρα που απαιτούνται για την εφαρµογή της παρούσας οδηγίας θεσπίζονται σύµφωνα µε την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συµβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισµό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρµοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή, 2 ΕΞΕ ΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ Ο ΗΓΙΑ : 1 2 ΕΕ L 183 της 29.6.1989, σ. 1. ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 4
ΤΜΗΜΑ Ι ΓΕΝΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 1 Σκοπός και πεδίο εφαρµογής 1. Η παρούσα οδηγία, η οποία αποτελεί την δέκατη έκτη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, καθορίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές όσον αφορά την προστασία των εργαζοµένων από τους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία τους, οι οποίοι προκύπτουν ή ενδέχεται να προκύψουν λόγω της έκθεσης σε µηχανικούς κραδασµούς. 2. Οι προδιαγραφές της παρούσας οδηγίας εφαρµόζονται σε δραστηριότητες κατά τις οποίες οι εργαζόµενοι εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν, κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, σε κινδύνους από µηχανικούς κραδασµούς. 3. Η οδηγία 89/391/ΕΟΚ εφαρµόζεται πλήρως στο σύνολο του αναφερόµενου στην παράγραφο 1 τοµέα, µε την επιφύλαξη αυστηρότερων ή/και ειδικότερων διατάξεων που περιέχονται στην παρούσα οδηγία. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 5
Άρθρο 2 Ορισµοί Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας νοούνται ως : α) «κραδασµός µεταδιδόµενος µέσω του συστήµατος χεριού-βραχίονα» : ο µηχανικός κραδασµός ο οποίος, όταν µεταδίδεται στο σύστηµα χεριού-βραχίονα του ανθρώπου, συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων, ιδίως διαταραχές αγγειακές, οστών ή αρθρώσεων, νευρολογικές ή µυϊκές, β) «κραδασµός σε ολόκληρο το σώµα» : ο µηχανικός κραδασµός ο οποίος, όταν µεταδίδεται σε ολόκληρο το σώµα, συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων, ιδίως οσφυαλγία και τραυµατισµό της σπονδυλικής στήλης. Άρθρο 3 Οριακές τιµές έκθεσης και τιµές έκθεσης για την ανάληψη δράσης 1) Για κραδασµούς µεταδιδόµενους µέσω του συστήµατος χεριού-βραχίονα : α) η ηµερήσια οριακή τιµή έκθεσης, ανηγµένη σε περίοδο αναφοράς 8 ωρών, καθορίζεται σε 5 m/s 2, β) η ηµερήσια τιµή έκθεσης, ανηγµένη σε περίοδο αναφοράς 8 ωρών, καθορίζεται σε 2,5 m/s 2. Η έκθεση των εργαζοµένων στους κραδασµούς µέσω του συστήµατος χεριού-βραχίονα υπολογίζεται ή µετράται βάσει των διατάξεων του Παραρτήµατος, Μέρος Α, σηµείο 1. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 6
2) Για κραδασµούς σ ολόκληρο το σώµα : α) η ηµερήσια οριακή τιµή έκθεσης, ανηγµένη σε περίοδο αναφοράς 8 ωρών, καθορίζεται σε 1,15 m/s 2 ή, κατ επιλογήν του κράτους µέλους, σε τιµή δόσης κραδασµών 21 m/s 1,75, β) η ηµερήσια τιµή έκθεσης, ανηγµένη σε περίοδο αναφοράς 8 ωρών, για την ανάληψη δράσης, καθορίζεται σε 0,6 m/s 2 ή, κατ επιλογήν του κράτους µέλους, σε τιµή δόσης κραδασµών 11 m/s 1,75. Η έκθεση των εργαζοµένων στους κραδασµούς σε ολόκληρο το σώµα υπολογίζεται ή µετράται βάσει των διατάξεων του Παραρτήµατος, του Μέρους Β, σηµείο 1. ΤΜΗΜΑ ΙΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟ ΟΤΩΝ Άρθρο 4 Προσδιορισµός και εκτίµηση των κινδύνων 1. Ο εργοδότης, ανταποκρινόµενος στις υποχρεώσεις που καθορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 3 και στο άρθρο 9 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, εκτιµά και, εάν είναι απαραίτητο, µετρά τα επίπεδα των µηχανικών κραδασµών στους οποίους εκτίθενται οι εργαζόµενοι. H µέτρηση διενεργείται σύµφωνα µε το Παράρτηµα, Μέρος Α σηµείο 2 ή Μέρος Β σηµείο 2 της παρούσας οδηγίας, ανάλογα µε την περίπτωση. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 7
2. Το επίπεδο έκθεσης σε µηχανικούς κραδασµούς µπορεί να εκτιµηθεί µε παρατήρηση των συγκεκριµένων εργασιακών πρακτικών και µε αναφορά σε κατάλληλες πληροφορίες σχετικά µε το πιθανό µέγεθος των κραδασµών για τον εξοπλισµό ή για το είδος του εξοπλισµού υπό τις συγκεκριµένες συνθήκες χρήσης, συµπεριλαµβανοµένων και των πληροφοριών που προέρχονται από τον κατασκευαστή του εξοπλισµού. Το εγχείρηµα αυτό πρέπει να διακρίνεται από τη µέτρηση, η οποία απαιτεί τη χρησιµοποίηση συγκεκριµένων συσκευών και κατάλληλη µεθοδολογία. 3. Η εκτίµηση και η µέτρηση που αναφέρονται στην παράγραφο 1 σχεδιάζονται και εκτελούνται από αρµόδιες υπηρεσίες ανά κατάλληλα χρονικά διαστήµατα, λαµβάνοντας ιδίως υπόψη το άρθρο 7 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ σχετικά µε τις αναγκαίες αρµόδιες υπηρεσίες ή άτοµα. Τα στοιχεία που προκύπτουν από την εκτίµηση ή/και τη µέτρηση του επιπέδου έκθεσης σε µηχανικούς κραδασµούς φυλάσσονται υπό κατάλληλη µορφή ώστε να είναι δυνατό να τα συµβουλευθεί κανείς σε µεταγενέστερο στάδιο. 4. Σύµφωνα µε το άρθρο 6παράγραφος 3 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, ο εργοδότης αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή, κατά τη διενέργεια της εκτίµησης των κινδύνων, στα εξής : α) στο επίπεδο, τύπο και διάρκεια της έκθεσης, συµπεριλαµβανοµένης κάθε έκθεσης σε µη συνεχείς κραδασµούς ή σε επαναλαµβανόµενες κρούσεις, β) στις οριακές τιµές έκθεσης και τις τιµές έκθεσης για την ανάληψη δράσης που ορίζονται στο άρθρο 3 της παρούσας οδηγίας, γ) σε οποιεσδήποτε επιπτώσεις αφορούν την υγεία και την ασφάλεια των ιδιαίτερα ευαίσθητων εργαζοµένων κινδύνου, δ) σε οποιεσδήποτε έµµεσες επιπτώσεις στην ασφάλεια των εργαζοµένων οι οποίες προκύπτουν από τις αλληλεπιδράσεις µηχανικών κραδασµών και χώρου εργασίας ή άλλου εξοπλισµού, 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 8
ε) στις πληροφορίες που παρέχουν οι κατασκευαστές εξοπλισµού εργασίας σύµφωνα µε τις συναφείς κοινοτικές οδηγίες, στ) στην ύπαρξη υποκατάστατων εξοπλισµών σχεδιασµένων για να µειώνουν τα επίπεδα έκθεσης σε µηχανικούς κραδασµούς, ζ) στην επέκταση της έκθεσης σε κραδασµούς που µεταδίδονται σε ολόκληρο το σώµα πέραν του ωραρίου εργασίας µε ευθύνη του εργοδότη, η) σε τυχόν ειδικές συνθήκες εργασίας, όπως η εργασία σε χαµηλές θερµοκρασίες, θ) ει δυνατόν, κατάλληλες πληροφορίες που συγκεντρώνονται από την επίβλεψη της υγείας. Στις πληροφορίες αυτές περιλαµβάνονται και οι σχετικές δηµοσιεύσεις. 5. Ο εργοδότης πρέπει να έχει στη διάθεσή του µια εκτίµηση των κινδύνων σύµφωνα µε το άρθρο 9, παράγραφος 1, σηµείο α) της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, και να επισηµαίνει τα µέτρα που πρέπει να ληφθούν σύµφωνα µε τα άρθρα 5 και 6 της παρούσας οδηγίας. Η εκτίµηση των κινδύνων πρέπει να τεκµηριώνεται επί καταλλήλου υποθέµατος, σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία και πρακτική, και µπορεί να περιλαµβάνει αιτιολόγηση εκ µέρους του εργοδότη του ότι η φύση και η έκταση των κινδύνων που σχετίζονται µε µηχανικούς κραδασµούς καθιστούν µη αναγκαία µια περαιτέρω λεπτοµερή εκτίµηση των κινδύνων. Η εκτίµηση των κινδύνων τροφοδοτείται τακτικά µε ενηµερωµένα στοιχεία, ιδίως όταν έχουν επέλθει σηµαντικές µεταβολές που µπορεί να την καθιστούν ξεπερασµένη, ή όταν φαίνεται να το επιβάλλουν τα αποτελέσµατα της επίβλεψης της υγείας. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 9
Άρθρο 5 ιατάξεις που αποσκοπούν στην αποφυγή ή τη µείωση της έκθεσης 1. Λαµβάνοντας υπόψη την τεχνική πρόοδο και τα διαθέσιµα µέτρα ελέγχου των κραδασµών στην πηγή προέλευσης, οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την έκθεση στους µηχανικούς κραδασµούς πρέπει να εξαλείφονται στην πηγή προέλευσής τους ή να περιορίζονται στο ελάχιστο. Η µείωση αυτών των κινδύνων γίνεται βάσει των γενικών αρχών πρόληψης που καθορίζονται στο άρθρο 6 παράγραφος 2 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ. 2. Με βάση την εκτίµηση των κινδύνων η οποία αναφέρεται στο άρθρο 4, εάν η έκθεση υπερβεί τις τιµές έκθεσης που καθορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) και παράγραφος 2 στοιχείο β), ο εργοδότης καταρτίζει και εφαρµόζει πρόγραµµα το οποίο συνίσταται σε τεχνικά και οργανωτικά µέτρα, µε σκοπό την µείωση της έκθεσης σε µηχανικούς κραδασµούς και των συνεπαγοµένων κινδύνων στο ελάχιστο, λαµβάνοντας υπόψη ιδίως : α) άλλες µεθόδους εργασίας που συνεπάγονται µικρότερη έκθεση σε µηχανικούς κραδασµούς, β) την επιλογή κατάλληλου εξοπλισµού εργασίας, ο οποίος είναι ορθά σχεδιασµένος από εργονοµική άποψη και παράγει, λαµβάνοντας υπόψη την πραγµατοποιούµενη εργασία, τους ελάχιστους δυνατούς κραδασµούς, γ) την παροχή βοηθητικού εξοπλισµού που περιορίζει τους κινδύνους βλαβών που οφείλονται στους κραδασµούς, όπως π.χ. καθίσµατα που µειώνουν αποτελεσµατικά τους κραδασµούς που µεταδίδονται σε ολόκληρο το σώµα, δ) κατάλληλα προγράµµατα συντήρησης του εξοπλισµού εργασίας, του χώρου εργασίας και των συστηµάτων στο χώρο εργασίας, 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 10
ε) σχεδιασµό και διαµόρφωση των χώρων και θέσεων εργασίας, στ) επαρκή ενηµέρωση και κατάρτιση ώστε οι εργαζόµενοι να χρησιµοποιούν ορθά και µε ασφαλή τρόπο τον εξοπλισµό εργασίας για να περιορίζουν στο ελάχιστο την έκθεσή τους σε µηχανικούς κραδασµούς, ζ) τον περιορισµό της διάρκειας και της έντασης της έκθεσης, η) την κατάλληλη οργάνωση του ωραρίου εργασίας προβλέποντας επαρκείς περιόδους ανάπαυσης, θ) την παροχή στους εκτιθέµενους εργαζόµενους ρούχων προστασίας από το κρύο και την υγρασία. 3. Σε καµία περίπτωση οι εργαζόµενοι δεν πρέπει να είναι εκτεθειµένοι σε τιµές έκθεσης άνω των οριακών. Εάν, παρά τα µέτρα που έλαβε ο εργοδότης κατ εφαρµογή της παρούσας οδηγίας, έχει γίνει υπέρβαση των οριακών τιµών έκθεσης, ο εργοδότης λαµβάνει αµέσως τα κατάλληλα µέτρα για να µειωθεί η έκθεση σε επίπεδα κάτω από την οριακή τιµή έκθεσης. Εντοπίζει τους λόγους της υπέρβασης των οριακών τιµών έκθεσης και προσαρµόζει αναλόγως τα µέτρα προστασίας και πρόληψης ώστε να αποφευχθεί η επανεµφάνιση της υπέρβασης. 4. Κατ εφαρµογή του άρθρου 15 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, ο εργοδότης προσαρµόζει τα µέτρα που προβλέπονται στο παρόν άρθρο προς τις απαιτήσεις των ιδιαίτερα ευαίσθητων εργαζοµένων κινδύνου. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 11
Άρθρο 6 Ενηµέρωση και κατάρτιση των εργαζοµένων Με την επιφύλαξη των άρθρων 10 και 12 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, ο εργοδότης διασφαλίζει ότι στους εργαζόµενους οι οποίοι εκτίθενται σε κινδύνους από µηχανικούς κραδασµούς κατά την εργασία, ή/και στους εκπροσώπους τους, παρέχεται ενηµέρωση και κατάρτιση σε σχέση µε το αποτέλεσµα της εκτίµησης των κινδύνων που προβλέπεται στο άρθρο 4, παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας και ιδίως σχετικά µε : α) τα µέτρα που λαµβάνονται κατ εφαρµογή της παρούσας οδηγίας για την εξάλειψη ή τη µείωση των κινδύνων που προκύπτουν από τους µηχανικούς κραδασµούς, β) τις οριακές τιµές έκθεσης και τις τιµές έκθεσης για την ανάληψη δράσης, γ) τα αποτελέσµατα των εκτιµήσεων και των µηχανικών µετρήσεων που πραγµατοποιούνται κατ εφαρµογή του άρθρου 4 της παρούσας οδηγίας και τις συνακόλουθες δυνητικές κακώσεις από το χρησιµοποιούµενο εξοπλισµό εργασίας, δ) τη χρησιµότητα και τις µεθόδους εντοπισµού και επισήµανσης των συµπτωµάτων των κακώσεων, ε) τις συνθήκες υπό τις οποίες οι εργαζόµενοι έχουν δικαίωµα επίβλεψης της υγείας τους, στ) τις εργασιακές πρακτικές που εξασφαλίζουν την ελαχιστοποίηση της έκθεσης στους µηχανικούς κραδασµούς. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 12
Άρθρο 7 ιαβουλεύσεις και συµµετοχή των εργαζοµένων Οι διαβουλεύσεις και η συµµετοχή των εργαζοµένων ή/και των εκπροσώπων τους πραγµατοποιούνται σύµφωνα µε το άρθρο 11 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ όσον αφορά τα θέµατα που καλύπτει η παρούσα οδηγία. ΤΜΗΜΑ III ΙΑΦΟΡΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 8 Επίβλεψη της υγείας 1. Με την επιφύλαξη του άρθρου 14 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ, τα κράτη µέλη θεσπίζουν διατάξεις για την εξασφάλιση της επίβλεψης της υγείας των εργαζοµένων σε σχέση µε το αποτέλεσµα της εκτίµησης των κινδύνων που προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας όταν αυτό δείχνει ότι υπάρχει κίνδυνος για την υγεία. Οι διατάξεις αυτές, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων που καθορίζονται για τους ιατρικούς φακέλους και τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτούς, εισάγονται σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία ή/και πρακτική. Η επίβλεψη της υγείας, της οποίας τα αποτελέσµατα λαµβάνονται υπόψη για την εφαρµογή προληπτικών µέτρων στο συγκεκριµένο χώρο εργασίας, αποσκοπεί στην πρόληψη και ταχεία διάγνωση κάθε πάθησης που συνδέεται µε την έκθεση σε µηχανικούς κραδασµούς. Η επίβλεψη αυτή είναι η δέουσα όταν : η έκθεση των εργαζοµένων σε κραδασµούς είναι τέτοια που να µπορεί να αποδειχθεί η ύπαρξη σχέσης µεταξύ της έκθεσης αυτής και µιας διαγνώσιµης ασθένειας ή βλαβερών επιπτώσεων στην υγεία, 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 13
είναι πιθανόν ότι η ασθένεια ή οι επιπτώσεις σηµειώνονται υπό ιδιαίτερες συνθήκες του εργαζοµένου, και υπάρχουν έγκυρες τεχνικές που επιτρέπουν την αποκάλυψη της ασθένειας ή των βλαβερών επιπτώσεων για την υγεία. Σε κάθε περίπτωση, ο εργαζόµενος που εκτίθεται σε µηχανικούς κραδασµούς υψηλότερους από τις τιµές που καθορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) και παράγραφος 2 στοιχείο β), έχει πάντα το δικαίωµα να τύχει της κατάλληλης επίβλεψης της υγείας. 2. Τα κράτη µέλη θεσπίζουν διατάξεις προκειµένου να τηρείται και ενηµερώνεται ατοµικός ιατρικός φάκελος για κάθε εργαζόµενο ο οποίος υπόκειται σε επίβλεψη της υγείας σύµφωνα µε την παράγραφο 1. Οι ιατρικοί φάκελοι περιλαµβάνουν περίληψη των αποτελεσµάτων της επίβλεψης της υγείας. Τηρούνται υπό κατάλληλη µορφή έτσι ώστε να είναι δυνατό να τους συµβουλεύεται κανείς αργότερα, χωρίς να θίγεται το ιατρικό απόρρητο. Αντίγραφα των σχετικών φακέλων παρέχονται στην αρµόδια αρχή εφόσον ζητηθούν. Ο κάθε εργαζόµενος έχει πρόσβαση, εφόσον το ζητήσει, στον ιατρικό φάκελο που τον αφορά προσωπικά. 3. Όταν, από την επίβλεψη της υγείας διαφανεί ότι ένας εργαζόµενος πάσχει από διαγνώσιµη ασθένεια ή έχει υποστεί επιπτώσεις βλαπτικές για την υγεία του οι οποίες, κατά την εκτίµηση ιατρού ή ειδικού στον τοµέα της επαγγελµατικής υγείας, είναι αποτέλεσµα της έκθεσης σε µηχανικούς κραδασµούς κατά την εργασία, α) ο εργαζόµενος ενηµερώνεται από τον ιατρό ή άλλο πρόσωπο µε τα κατάλληλα προσόντα για το αποτέλεσµα που τον αφορά προσωπικά και του παρέχονται πληροφορίες και συµβουλές οι οποίες αφορούν την επίβλεψη της υγείας στην οποία θα πρέπει να υπόκειται, µετά το τέλος της έκθεσης, 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 14
β) ο εργοδότης : επανεξετάζει την εκτίµηση των κινδύνων η οποία πραγµατοποιείται σύµφωνα µε το άρθρο 4, επανεξετάζει τα µέτρα που προβλέπονται για την εξάλειψη ή τη µείωση των κινδύνων σύµφωνα µε το άρθρο 5, λαµβάνει υπόψη τη γνώµη του ειδικού στον τοµέα της επαγγελµατικής υγείας ή κάθε άλλου προσώπου µε τα κατάλληλα προσόντα ή της αρµόδιας αρχής για την θέση σε εφαρµογή κάθε µέτρου που κρίνεται αναγκαίο για την εξάλειψη ή τη µείωση των κινδύνων σύµφωνα µε το άρθρο 5, συµπεριλαµβανοµένης της δυνατότητας τοποθέτησης του εργαζοµένου σε άλλη θέση εργασίας όπου δεν υπάρχει κίνδυνος έκθεσής του, και µεριµνά για τη συνεχή επίβλεψη της υγείας και λαµβάνει µέτρα για την επανεξέταση της κατάστασης της υγείας οποιουδήποτε άλλου εργαζοµένου έχει υποστεί παρόµοια έκθεση. Στις περιπτώσεις αυτές, ο αρµόδιος ιατρός ή ο ειδικός στον τοµέα της επαγγελµατικής υγείας ή η αρµόδια αρχή µπορεί να προτείνει τα άτοµα που υφίστανται έκθεση να υποβάλλονται σε ιατρική εξέταση. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 15
Άρθρο 9 Μεταβατικές περίοδοι Όσον αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που προβλέπει το άρθρο 5 παράγραφος 3, τα κράτη µέλη δύνανται να κάνουν χρήση µέγιστης µεταβατικής περιόδου 6 ετών από την... * σε περίπτωση χρησιµοποίησης εργασιακών εξοπλισµών οι οποίοι τέθηκαν στη διάθεση των εργαζοµένων πριν από...** και οι οποίοι δεν επιτρέπουν την τήρηση των οριακών τιµών έκθεσης, λαµβάνοντας υπόψη τις πλέον πρόσφατες προόδους της τεχνολογίας και/ή την εφαρµογή οργανωτικών µέτρων. Όσον αφορά τους εξοπλισµούς που χρησιµοποιούνται στον τοµέα της γεωργίας και της δασοκοµίας, τα κράτη µέλη δύνανται να παρατείνουν την µέγιστη µεταβατική περίοδο το πολύ για 3 χρόνια. Άρθρο 10 Παρεκκλίσεις 1. Τηρώντας τις γενικές αρχές της προστασίας της ασφάλειας και της υγείας των εργαζοµένων, τα κράτη µέλη µπορούν, στους τοµείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας, υπό δεόντως αιτιολογηµένες συνθήκες, να παρεκκλίνουν από το άρθρο 5 παράγραφος 3, σε ό,τι αφορά τους κραδασµούς που µεταδίδονται στο σύνολο του σώµατος, όταν, λαµβάνοντας υπόψη την πρόοδο της τεχνολογίας και των ειδικών χαρακτηριστικών των χώρων εργασίας, δεν είναι δυνατό να τηρηθεί η οριακή τιµή έκθεσης παρά την εφαρµογή τεχνικών και/ή οργανωτικών µέτρων. * Τρία έτη µετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας. ** Έξι έτη µετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 16
2. Στην περίπτωση όπου η έκθεση εργαζοµένου σε µηχανικούς κραδασµούς είναι, κατά γενικό κανόνα, κατώτερη από τις τιµές έκθεσης που καθορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β) και παράγραφος 2 στοιχείο β) αλλά κυµαίνεται αισθητά από στιγµή σε στιγµή και ενδέχεται σποραδικώς να υπερβεί την οριακή τιµή έκθεσης, τα κράτη µέλη µπορούν κατ εξαίρεση να χορηγούν παρεκκλίσεις από το άρθρο 5 παράγραφος 3. Ωστόσο, η µέση τιµή έκθεσης σε κραδασµούς στο διάστηµα 40 ωρών πρέπει να είναι µικρότερη της οριακής τιµής έκθεσης και πρέπει να υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για το ότι οι κίνδυνοι από τη συγκεκριµένη µορφή έκθεσης του εργαζοµένου είναι µικρότεροι από τους κινδύνους που οφείλονται σε επίπεδο έκθεσης που αντιστοιχεί στην οριακή τιµή. 3. Οι παρεκκλίσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 παραχωρούνται από τα κράτη µέλη ύστερα από διαβούλευση, σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία και την εθνική πρακτική, µε τους κοινωνικούς εταίρους. Οι παρεκκλίσεις αυτές πρέπει να συνοδεύονται από όρους που εγγυώνται, έχοντας υπόψη τις ειδικές περιστάσεις, την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από αυτές και ότι προβλέπεται ενισχυµένη επίβλεψη της υγείας των θιγοµένων εργαζοµένων. Οι παρεκκλίσεις αυτές επανεξετάζονται ανά τετραετία και καταργούνται µόλις εκλείψουν οι περιστάσεις που τις υπαγόρευσαν. 4. Ανά τετραετία, τα κράτη µέλη διαβιβάζουν στην Επιτροπή κατάλογο των παρεκκλίσεων που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2, σηµειώνοντας τις περιστάσεις και τους ακριβείς λόγους που τα οδήγησαν στην παραχώρηση των παρεκκλίσεων αυτών. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 17
Άρθρο 11 Τροποποιήσεις τεχνικού χαρακτήρα Τυχόν τροποποιήσεις αυστηρά τεχνικού χαρακτήρα του παραρτήµατος γίνονται σύµφωνα µε τη διαδικασία της κανονιστικής επιτροπής του άρθρου 12 παράγραφος 2, συναρτήσει : α) της έκδοσης οδηγιών στο πεδίο της τεχνικής εναρµόνισης και τυποποίησης σχετικά µε το σχεδιασµό, την ανέγερση, την παραγωγή ή την κατασκευή εξοπλισµού ή/και χώρων εργασίας, β) της τεχνικής προόδου, της εξέλιξης των εναρµονισµένων ευρωπαϊκών προτύπων ή προδιαγραφών και της προόδου των γνώσεων στον τοµέα των µηχανικών κραδασµών. Άρθρο 12 Επιτροπή 1. Η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή που αναφέρεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ. 2. Στην περίπτωση που γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρµόζονται τα άρθρα 5 και 7 της απόφασης 1999/468/ΕΚ, τηρουµένων των διατάξεων του άρθρου 8 της εν λόγω απόφασης. Η περίοδος που προβλέπεται στο άρθρο 5, παράγραφος 6 της απόφασης 1999/468/ΕΚ είναι 3 µήνες. 3. Η επιτροπή θεσπίζει τον εσωτερικό κανονισµό της. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 18
ΤΜΗΜΑ IV ΤΕΛΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 13 Εκθέσεις Τα κράτη µέλη υποβάλλουν στην Επιτροπή, ανά πενταετία, έκθεση σχετικά µε την πρακτική εφαρµογή της παρούσας οδηγίας, αναφέροντας τις απόψεις των κοινωνικών εταίρων. Βάσει των εκθέσεων αυτών, η Επιτροπή ενηµερώνει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συµβούλιο, την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και τη συµβουλευτική επιτροπή για την ασφάλεια, την υγιεινή και την υγεία στο χώρο εργασίας. Άρθρο 14 Μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο 1. Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις νοµοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για να συµµορφωθούν µε την παρούσα οδηγία το αργότερο * Ενηµερώνουν αµέσως την Επιτροπή σχετικά. Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη µέλη, αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσηµη δηµοσίευσή τους. Οι λεπτοµέρειες της αναφοράς αυτής καθορίζονται από τα κράτη µέλη. 2. Τα κράτη µέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείµενο των διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες έχουν θεσπίσει ή θεσπίζουν στον τοµέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία. * Τρία χρόνια µετά την έναρξη ισχύος της παρούσας οδηγίας. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 19
Άρθρο 15 Έναρξη ισχύος Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την ηµέρα της δηµοσίευσής της στην Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Άρθρο 16 Παραλήπτες Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη µέλη. Έγινε στ., στις Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Η Πρόεδρος Για το Συµβούλιο Ο Πρόεδρος 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 20
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α - ΚΡΑ ΑΣΜΟΙ ΜΕΤΑ Ι ΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΕΡΙΟΥ-ΒΡΑΧΙΟΝΑ 1) Εκτίµηση της έκθεσης Η εκτίµηση της στάθµης έκθεσης στους κραδασµούς που µεταδίδονται στο σύστηµα χεριούβραχίονα βασίζεται στην αρχή του υπολογισµού της ηµερήσιας έκθεσης Α, ανηγµένης σε περίοδο αναφοράς 8 ωρών Α (8), η οποία υπολογίζεται ως η τετραγωνική ρίζα του αθροίσµατος των τετραγώνων (συνολική τιµή) των µετρήσιµων τιµών της επιτάχυνσης, σταθµισµένων κατά συχνότητα κατά τις ορθογώνιες συντεταγµένες (a hwx, a hwy, a hwz ), όπως ορίζεται στα κεφάλαια 4 και 5 και στο Παράρτηµα Α του προτύπου ISO 5349-1 (2001). Η εκτίµηση της στάθµης έκθεσης µπορεί να πραγµατοποιηθεί µέσω εκτίµησης βασισµένης σε πληροφορίες που αφορούν τη στάθµη εκποµπής των χρησιµοποιουµένων εξοπλισµών εργασίας, που παρέχονται από τους κατασκευαστές των εξοπλισµών αυτών και µέσω της παρατήρησης των συγκεκριµένων εργασιακών πρακτικών ή µε µετρήσεις. 2) Μέτρηση Όταν χρησιµοποιείται µέτρηση σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 1 : α) οι χρησιµοποιούµενες µέθοδοι µπορεί να περιλαµβάνουν δειγµατοληψία, η οποία πρέπει να είναι αντιπροσωπευτική της προσωπικής έκθεσης ενός εργαζοµένου στους εξεταζόµενους µηχανικούς κραδασµούς οι µέθοδοι και συσκευές που χρησιµοποιούνται πρέπει να είναι προσαρµοσµένες στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προς µέτρηση µηχανικών κραδασµών, τους παράγοντες του περιβάλλοντος και τα χαρακτηριστικά της συσκευής µέτρησης, σύµφωνα µε το πρότυπο ISO 5349-2 (2001), β) σε περίπτωση µηχανισµών που χρειάζεται να κρατούνται και µε τα δύο χέρια, πρέπει να γίνονται µετρήσεις σε κάθε χέρι. Η έκθεση προσδιορίζεται µε αναφορά στην υψηλότερη από τις δύο τιµές, παρέχονται όµως και πληροφορίες για το άλλο χέρι. 3) Παρενόχληση Οι διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 4 στοιχείο δ), εφαρµόζονται ιδίως όταν ο µηχανικός κραδασµός παρενοχλεί τον κατάλληλο χειρισµό των οργάνων ελέγχου ή την ανάγνωση των ενδείξεων. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
4) Έµµεσος κίνδυνος Οι διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 4 στοιχείο δ), εφαρµόζονται ιδίως όταν οι µηχανικοί κραδασµοί έχουν βλαπτικές συνέπειες στην ευστάθεια των κατασκευών ή την ορθή λειτουργία των οργάνων σύνδεσης. 5) Ατοµικά µέσα προστασίας Τα ατοµικά µέσα προστασίας κατά των κραδασµών των µεταδιδόµενων µέσω του συστήµατος χεριού/βραχίονα µπορούν να συµβάλουν στο πρόγραµµα µέτρων που αναφέρεται στο άρθρο 5, παράγραφος 2. 1) Εκτίµηση της έκθεσης Β - ΚΡΑ ΑΣΜΟΙ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΣΩΜΑ Η εκτίµηση της στάθµης έκθεσης στους κραδασµούς βασίζεται στην αρχή του υπολογισµού της ηµερήσιας έκθεσης Α (8), εκφραζόµενη ως η ισοδύναµη συνεχής επιτάχυνση για περίοδο οκτώ ωρών, η οποία υπολογίζεται ως η υψηλότερη των µετρήσιµων τιµών της επιτάχυνσης, ή η υψηλότερη των τιµών της δόσης κραδασµών (VDV), των σταθµισµένων κατά συχνότητα επιταχύνσεων κατά τους τρεις ορθογώνιους άξονες (1,4awx, 1,4 awy, awz, για εργαζόµενο καθήµενο ή όρθιο), όπως ορίζεται στα κεφάλαια 5, 6 και 7, στο Παράρτηµα Α και στο Παράρτηµα Β του προτύπου ISO 2631-1 (1997). Η εκτίµηση της στάθµης έκθεσης µπορεί να πραγµατοποιηθεί µέσω εκτίµησης βασισµένης σε πληροφορίες που αφορούν τη στάθµη εκποµπής των χρησιµοποιουµένων εξοπλισµών εργασίας που παρέχονται από τους κατασκευαστές των εξοπλισµών αυτών και µέσω της παρατήρησης των συγκεκριµένων εργασιακών πρακτικών ή µε µετρήσεις. Τα κράτη µέλη δύνανται, όσον αφορά τη ναυτιλία, να λαµβάνουν υπόψη µόνο τους κραδασµούς συχνότητας άνω του 1 Hz. 2) Μέτρηση Όταν πραγµατοποιείται µέτρηση σύµφωνα µε το άρθρο 4 παράγραφος 1, οι χρησιµοποιούµενες µέθοδοι µπορεί να περιλαµβάνουν δειγµατοληψία, η οποία πρέπει να είναι αντιπροσωπευτική της έκθεσης του εργαζοµένου στους εξεταζόµενους µηχανικούς κραδασµούς. Οι µέθοδοι που χρησιµοποιούνται πρέπει να είναι προσαρµοσµένες στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προς µέτρηση µηχανικών κραδασµών, τους παράγοντες του περιβάλλοντος και τα χαρακτηριστικά της συσκευής µέτρησης. 3) Παρενόχληση Οι διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 4 στοιχείο δ), εφαρµόζονται ιδίως όταν ο µηχανικός κραδασµός παρενοχλεί τον κατάλληλο χειρισµό των οργάνων ελέγχου ή την ανάγνωση των ενδείξεων. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
4) Έµµεσος κίνδυνος Οι διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 4 στοιχείο δ) εφαρµόζονται ιδίως όταν οι µηχανικοί κραδασµοί έχουν βλαπτικές συνέπειες στην ευστάθεια των κατασκευών ή την ορθή λειτουργία των οργάνων σύνδεσης. 5) Επέκταση της έκθεσης Οι διατάξεις του άρθρου 4 παράγραφος 4 στοιχείο ζ) εφαρµόζονται ιδίως όταν η φύση της δραστηριότητας επιτρέπει στον εργαζόµενο να επωφελείται από τη χρήση χώρων ανάπαυσης υπό την ευθύνη του εργοδότη εκτός από περιπτώσεις ανωτέρας βίας, η έκθεση του συνόλου του σώµατος στους κραδασµούς σ αυτούς τους χώρους πρέπει να περιορίζονται σε επίπεδο που να συµβαδίζει µε το σκοπό και τις συνθήκες χρήσης τους. 7914/1/01 REV 1 LAM/iv 3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Bρυξέλλες, 26 Ιουνίου 2001 (OR. fr) ιοργανικός φάκελος : 1992/0449 (COD) 7914/1/01 REV 1 ADD 1 LIMITE SOC 151 CODEC 333 Θέµα : Κοινή θέση η οποία καθορίστηκε από το Συµβούλιο την 25η Ιουνίου 2001 για την έκδοση της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου περί των ελαχίστων προδιαγραφών υγείας και ασφαλείας όσον αφορά την έκθεση των εργαζοµένων σε κινδύνους προερχόµενους από φυσικούς παράγοντες (κραδασµοί) (δέκατη έκτη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ) ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 1
I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στις 8 Φεβρουαρίου 1993, η Επιτροπή υπέβαλε στο Συµβούλιο, πρόταση οδηγίας του Συµβουλίου σχετικά µε τις ελάχιστες προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας αναφορικά µε την έκθεση των εργαζοµένων σε κινδύνους προερχόµενους από φυσικούς παράγοντες. Η πρόταση βασιζόταν στο άρθρο 118Α της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η πρόταση αυτή αποσκοπούσε να συµπληρώσει την οδηγία 89/391/ΕΟΚ, διευκρινίζοντας τον τρόπο εφαρµογής ορισµένων διατάξεών της στην ειδική περίπτωση της έκθεσης σε φυσικούς παράγοντες. Η πρόταση κάλυπτε το σύνολο των δραστηριοτήτων κατά τις οποίες οι εργαζόµενοι µπορούσαν να εκτεθούν σε κινδύνους που συνδέονται µε µία τέτοια έκθεση, εξαιρέσει ορισµένων ειδικών καταστάσεων στις δηµόσιες υπηρεσίες ή την πολιτική άµυνα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή εξέδωσαν τη γνώµη τους στις 20 Απριλίου και στις 30 Ιουνίου 1993 αντίστοιχα. Η Επιτροπή υπέβαλε τροποποιηµένη πρόταση στις 8 Ιουλίου 1994. Μετά την έναρξη ισχύος της συνθήκης του Άµστερνταµ, η νοµική βάση τροποποιήθηκε και το πρώην άρθρο 118Α αντικαταστάθηκε από το άρθρο 137 παράγραφος 2, το οποίο προβλέπει συναπόφαση µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και διαβούλευση µε την Επιτροπή των Περιφερειών. Η Επιτροπή των Περιφερειών µε επιστολή της ηµεροµηνίας 13 Ιανουαρίου 2000, δήλωσε ότι δεν θα υπέβαλε γνώµη σχετικά µε την παρούσα πρόταση οδηγίας. Κύριο χαρακτηριστικό της πρότασης ήταν η οµαδοποίηση στο ίδιο νοµικό µέσο τεσσάρων τύπων φυσικών παραγόντων (θόρυβος, µηχανικοί κραδασµοί, οπτική ακτινοβολία, ηλεκτροµαγνητικά πεδία και κύµατα), για καθένα από τους οποίους υπήρχε παράρτηµα. Ωστόσο, η γενική προσέγγιση του Συµβουλίου που έγινε δεκτή από την Επιτροπή, συνίστατο στο να επικεντρώσει την προσοχή του σε πρώτο στάδιο, λόγω των τεχνικών δυσκολιών που αφορούν τους άλλους φυσικούς παράγοντες, σε ένα µόνο στοιχείο (κραδασµοί) για το οποίο ήταν δυνατόν 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 2
να επιτευχθεί συµφωνία µέσα σε εύλογη προθεσµία, χωρίς ωστόσο να παραιτηθεί από τις άλλες πτυχές, που θα συνεχισθούν να εξετάζονται από το Συµβούλιο. Σχετικά µε το σηµείο αυτό το Συµβούλιο επιβεβαιώνει σε δήλωση τα πρακτικά τη δέσµευσή του να συνεχίσει την εξέταση της πρότασης της Επιτροπής σχετικά µε τους άλλους φυσικούς παράγοντες (θόρυβο, οπτική ακτινοβολία, ηλεκτροµαγνητικά πεδία και κύµατα). Το Συµβούλιο εξέδωσε την κοινή του γνώµη στις 25 Ιουνίου 2001, σύµφωνα µε τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 251 της Συνθήκης. II. ΣΤΟΧΟΣ Η πρόταση οδηγίας, η οποία διαχωρίστηκε από το Συµβούλιο, αποσκοπεί στη βελτίωση της προστασίας και της υγείας και της ασφάλειας των εργαζοµένων από τους κινδύνους που προέρχονται από έκθεση στους µηχανικούς κραδασµούς. III. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΘΕΣΗΣ 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Το άρθρο 137 παράγραφος 2 της Συνθήκης, προβλέπει ότι το Συµβούλιο «µπορεί να θεσπίζει, µέσω οδηγιών, τις ελάχιστες προδιαγραφές οι οποίες εφαρµόζονται σταδιακά, λαµβανοµένων υπόψη των συνθηκών και των τεχνικών ρυθµίσεων που υφίστανται σε κάθε κράτος µέλος». Η κοινή θέση του Συµβουλίου ανταποκρίνεται στον τοµέα αυτό, στους στόχους του άρθρου 137, παράγραφος 2 της Συνθήκης, δεδοµένου ότι αποσκοπεί στην εισαγωγή ελάχιστων προδιαγραφών για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζοµένων από τους κινδύνους που οφείλονται στην έκθεση στους µηχανικούς κραδασµούς. Εξάλλου, η κοινή θέση τηρεί τους στόχους τους οποίους έχει προτείνει η Επιτροπή και υποστηρίζει το Κοινοβούλιο, εισάγοντας ταυτόχρονα ορισµένες τροποποιήσεις στην τροποποιηµένη πρόταση της Επιτροπής. Η κοινή θέση καθορίζει τις οριακές τιµές έκθεσης για τους κραδασµούς που µεταδίδεται στο σύστηµα χεριού βραχίονα και στο σύνολο του σώµατος, των οποίων απαγορεύεται σε κάθε 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 3
περίπτωση η υπέρβαση καθώς και τις τιµές έκθεσης για την ανάληψη δράσης, οι οποίες καθορίζουν ποια είναι τα προληπτικά µέτρα που απαιτούνται για τη µείωση των κινδύνων στους οποίους εκτίθενται οι εργαζόµενοι. Τα προληπτικά µέτρα που θεσπίζονται στην κοινή θέση βασίζονται κατ αρχήν στην υποχρέωση που επιβάλλεται στον εργοδότη να καθορίζει και να εκτιµά τους κινδύνους, χρησιµοποιώντας διάφορες µεθόδους εκτίµησης του επιπέδου έκθεσης στους µηχανικούς κραδασµούς. Στη συγκεκριµένη περίπτωση, η κοινή θέση αναφέρεται στα πρότυπα ISO. Με βάση την εκτίµηση του κινδύνου, ο εργοδότης οφείλει να καταρτίζει και να εφαρµόζει πρόγραµµα το οποίο συνίσταται σε τεχνικά και οργανωτικά µέτρα µε σκοπό την αποφυγή ή τη µείωση της έκθεσης, εφόσον σηµειωθεί υπέρβαση των τιµών έκθεσης για την ανάληψη δράσης. Η κοινή θέση προβλέπει επίσης λεπτοµερή µέτρα σχετικά µε την ενηµέρωση και την κατάρτιση των εργαζοµένων οι οποίοι εκτίθενται σε κινδύνους που οφείλεται σε κραδασµούς καθώς και ενισχυµένη επίβλεψη υγείας, που προβλέπει µεταξύ άλλων, ότι όλοι οι εργαζόµενοι έχουν δικαίωµα να απαιτήσουν αντίγραφο του ιατρικού τους φακέλου. Στο σύνολο, η κοινή θέση του Συµβουλίου ακολουθεί τις γραµµές της πρότασης της Επιτροπής, αν και διαφέρει από αυτήν ως προς την διάρθρωσή της, λόγω της διάσπασης της πρότασης. Συµπεριλαµβάνει τις περισσότερες τροπολογίες που υπεβλήθησαν µετά την πρώτη ανάγνωση από το Κοινοβούλιο και αφορούν το σχετικό µέρος της πρότασης της Επιτροπής. Οι κυριότερες διαφορές σε σχέση µε την πρόταση της Επιτροπής είναι η αύξηση της οριακής τιµής έκθεσης και των τιµών έκθεσης για την ανάληψη δράσης όσον αφορά τους κραδασµούς που µεταδίδεται στο σύνολο του σώµατος, η κατάργηση της έννοιας του επιπέδου κατωφλίου, η παροχή ειδικών παρεκκλίσεων για τους τοµείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας καθώς και για την εποχιακή εργασία και τέλος η θέσπιση µεταβατικών περιόδων για υφιστάµενους εξοπλισµούς εργασίας, καθώς και συµπληρωµατικής µεταβατικής περιόδου για τους εξοπλισµούς εργασίας που χρησιµοποιούνται στους τοµείς της γεωργίας και της δασοκοµίας. 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 4
2. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΕ ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ Οι τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εφαρµόζονται στους κραδασµούς και οι οποίες εγκρίθηκαν σε πρώτη ανάγνωση έχουν τους ακόλουθους αριθµούς : 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 32 και 33. 2.1 Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τις οποίες υιοθέτησε το Συµβούλιο Οι τροπολογίες αριθ. 1, 4, 5, 8, 9, 16, 17, 18, 19, 28, 30, 31 και 33 ελήφθησαν υπόψη στο σύνολό τους, αν και όχι κατά γράµµα, τουλάχιστον ωστόσο όσον αφορά το πνεύµα τους, τόσο στην τροποποιηµένη πρόταση της Επιτροπής όσο και στην κοινή θέση του Συµβουλίου. Εξάλλου, το Συµβούλιο αναδιατύπωσε ελαφρά τις τροπολογίες 7, 10, 11, 13 και 20, που είχαν ήδη συµπεριληφθεί στην τροποποιηµένη πρόταση της Επιτροπής χωρίς ωστόσο να αλλοιώσει το νόηµά τους. Οι τροπολογίες 21, 27, 29 και 32, που συµπεριλήφθηκαν στην τροποποιηµένη πρόταση δεν µεταφέρθηκαν κατά γράµµα στην κοινή θέση. Ωστόσο το Συµβούλιο διατηρεί, ως προς την ουσία, τις διατάξεις της τροποποιηµένης πρότασης της Επιτροπής που ανταποκρίνονται στις τροπολογίες αυτές. Εξάλλου, η τροπολογία 12 που δεν συµπεριελήφθη στην τροποποιηµένη πρόταση της Επιτροπής, ενσωµατώθηκε στην κοινή θέση του Συµβουλίου υπό ελαφρώς τροποποιηµένη µορφή. Το Συµβούλιο κρίνει ότι στην κοινή του θέση ακολούθησε σε µεγάλο βαθµό τις τροπολογίες που πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς και την τροποποιηµένη πρόταση της Επιτροπής. 2.2 Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που δεν υιοθέτησε το Συµβούλιο Το Συµβούλιο δεν έκρινε σκόπιµο να συµπεριλάβει στην κοινή του θέση, όπως εξάλλου και η Επιτροπή στην τροποποιηµένη πρότασή της, τις τροπολογίες 6, 15 και 25. Οι λόγοι που οδήγησαν το Συµβούλιο να µην υιοθετήσει τις τροπολογίες αυτές είναι οι ακόλουθοι : 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 5
τα επίπεδα κατωφλίου, για τα οποία στην τροπολογία 6 προτείνεται νέος ορισµός, καταργήθηκαν. Το Συµβούλιο έκρινε ότι η κατάργηση αυτή ενισχύει το κείµενο δεδοµένου ότι επιβάλλει την εφαρµογή των διατάξεων της οδηγίας καθόσον υφίσταται ο κίνδυνος, η υποχρέωση που η τροπολογία 15 επιβάλλει υποχρέωση στους εργαζόµενους είναι πολύ δεσµευτική. Για το λόγο αυτό το Συµβούλιο έκρινε ότι η επίβλεψη υγείας θα πρέπει να θεωρείται µάλλον δικαίωµα παρά υποχρέωση για τους εργαζοµένους και η υποχρέωση της Επιτροπής να υποβάλει έκθεση όπως προβλέπεται στην τροπολογία 25, καλύπτεται ήδη από την υποβολή εκ µέρους της Επιτροπής της ετήσιας έκθεσής της σχετικά µε την εφαρµογή της οδηγίας. 3.3 Νέες διατάξεις που εισήγαγε το Συµβούλιο α) ιάρθρωση της οδηγίας Το Συµβούλιο έκρινε σκόπιµο να διασπάσει την οδηγία για τους φυσικούς παράγοντες σε τέσσερις ειδικές οδηγίες που αφορούν χωριστά τους τέσσερις φυσικούς παράγοντες. Πράγµατι, το Συµβούλιο έκρινε κατ αρχήν ότι λόγω της διαφορετικής φύσης των παραγόντων, είναι δύσκολο να εννοηθεί πώς αυτοί θα καλύπτονται από ένα κοινό διατακτικό ακόµη και αν αυτό συνοδεύεται από τέσσερα χωριστά παραρτήµατα. Εξάλλου, το Συµβούλιο έκρινε ότι, έχοντας υπόψη, αφενός τους πραγµατικούς κινδύνους που µπορούν να προκληθούν από την έκθεση σε κραδασµούς και αφετέρου το γεγονός ότι οι γνώσεις όσον αφορά τις επιπτώσεις, ιδίως των οπτικών ακτινοβολιών και των ηλεκτροµαγνητικών πεδίων και κυµάτων είναι λιγότερο ανεπτυγµένες, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην έκδοση οδηγίας για τους κραδασµούς. Το Συµβούλιο αναγνωρίζει ωστόσο, µέσω δήλωσής του στα πρακτικά, ότι σε ό,τι αφορά τους άλλους φυσικούς παράγοντες, η τροποποιηµένη πρόταση της Επιτροπής παραµένει προς εξέταση στο Συµβούλιο και δεσµεύθηκε να συνεχίσει την εξέταση των άλλων πλευρών. 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 6
β) Οριακές τιµές έκθεσης και τιµές ανάληψης δράσης για τους κραδασµούς που µεταδίδονται στο σύνολο του σώµατος. Η ηµερήσια οριακή τιµή έκθεσης για τους κραδασµούς που µεταδίδονται στο σύνολο του σώµατος και η τιµή ανάληψης δράσης που καθορίστηκε στην κοινή θέση αυξήθηκαν σε σχέση µε την τροποποιηµένη πρόταση της Επιτροπής. Οι δύο αυτές τιµές αυξάνονται αντίστοιχα από 0,7 m/s 2 σε 1,15 m/s 2 και από 0,5 m/s 2 σε 0,6 m/s 2. Το Συµβούλιο έκρινε ότι οι τιµές που ενέκρινε αντιπροσωπεύουν µια ορθή ισορροπία µεταξύ, αφενός της απαίτησης προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζοµένων και, αφετέρου της ανάγκης να αποφευχθεί η εφαρµογή της οδηγίας να επιφέρει υπέρµετρο φόρτο για τις επιχειρήσεις και µάλιστα για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις. γ) Κατάργηση των επιπέδων κατωφλίου Το Συµβούλιο έχει τη γνώµη ότι αυτή η κατάργηση ενισχύει το κείµενο, επιβάλλοντας την εφαρµογή των διατάξεων της οδηγίας καθόσον υπάρχει ο κίνδυνος. δ) Μεταβατική περίοδος Το Συµβούλιο έκρινε σκόπιµο να προβλέψει προαιρετική µεταβατική περίοδο για την εφαρµογή των υποχρεώσεων που συνδέονται µε την τήρηση της οριακής τιµής, προκειµένου να επιτρέψει προσαρµογή των σηµερινών εξοπλισµών εργασίας. Όσον αφορά τους εξοπλισµούς που χρησιµοποιούνται στον τοµέα της γεωργίας και της δασοκοµίας, το Συµβούλιο έκρινε ότι η µέγιστη µεταβατική περίοδος θα µπορούσε να παραταθεί κατά τρία το πολύ έτη. Πράγµατι, το Συµβούλιο έκρινε ότι η συγκεκριµένη εφαρµογή της οδηγίας, ιδίως για τις ΜΜΕ, θα απαιτούσε προσπάθεια ευαισθητοποίησης και στοχευµένες ενηµερωτικές εκστρατείες, την κατάρτιση εκπαιδευτικών ενοτήτων και οργάνωση µαθηµάτων καθώς και την απόκτηση νέων εξοπλισµών και/ή εξαρτηµάτων για ορισµένους βιοµηχανικούς τοµείς. 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 7
ε) Παρεκκλίσεις για συγκεκριµένους τοµείς Το Συµβούλιο ενσωµάτωσε στην κοινή του θέση νέες παρεκκλίσεις από την οριακή τιµή για τους κραδασµούς που µεταδίδονται στο σύνολο του σώµατος για τους τοµείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας καθώς και παρέκκλιση για την ειδική περίπτωση όπου η έκθεση ποικίλλει αισθητά από στιγµή σε στιγµή. Το Συµβούλιο πράγµατι έκρινε ότι οι τοµείς της ναυτιλίας και της αεροπορίας απαιτούν ειδική µεταχείριση και πρόβλεψε ότι η παροχή των παρεκκλίσεων αυτών θα υπόκειται σε αυστηρότατους όρους, περιλαµβάνοντας υποχρέωση να διασφαλισθεί ενισχυµένη επίβλεψη της υγείας των εργαζοµένων. IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το Συµβούλιο έκρινε ότι στο σύνολό του, το κείµενο της κοινής θέσης ανταποκρίνεται στους θεµελιώδεις στόχους της τροποποιηµένης πρότασης της Επιτροπής. Κρίνει εξάλλου ότι έλαβε υπόψη το ουσιαστικό µέρος των στόχων που επιζητεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις τροπολογίες που είχε προτείνει. 7914/1/01 REV 1 ADD 1 ΣΠ/αγ+χκ 8
29.06.2001 SEC(2001) 1095 1992/0449 (COD)
1992/0449 (COD) (COM(1992)560 ) & * & 20.4.1994 (EE C 128, 9.5.1994) 8.7.1994 (EE C 230, 19.8.1994) 11.0 2
). ISO. 3
4
1,15 m/s 2 PV 2 PV 2 PV 2 5
6
3. 7