ΓΕΝΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Η παρούσα τεχνική περιγραφή, συντάχθηκε από: για την εγκατάσταση συστήματος ανίχνευσης δημιουργίας εκρηκτικών μιγμάτων στην επιχείρηση:. Ο σχεδιασμός και η λειτουργία του κεντρικού συστήματος ανίχνευσης εκρηκτικών μιγμάτων υγραερίων( προπανίου)/ φυσικού αερίου, αφορά στον χώρο του επαγγελματικού μαγειρείου της εν λόγω επιχείρησης. Το προπάνιο και γενικά τα υγραέρια είναι βαρύτερα του ατμοσφαιρικού αέρα, ενώ το φυσικό αέριο είναι ελαφρύτερο από τον ατμοσφαιρικό αέρα. Το γεγονός αυτό καθορίζει τις θέσεις τοποθέτησης των ανιχνευτών εκρηκτικών μιγμάτων. Η ανίχνευση του εκρηκτικού μίγματος, πραγματοποιείται με αυτόματους αισθητήρες συνεχούς τάσης 24 V DC, με αισθητήρα θερμαινόμενο νήμα ψευδαργύρου, οι οποίοι ενεργοποιούνται άμεσα, όταν η συγκέντρωση του εκρηκτικού αερίου, στο σημείο που βρίσκεται ο ανιχνευτής, φθάσει στο ποσοστό 20% του κατώτερου ορίου εκρηκτικότητας, όλων των γνωστών εκρηκτικών αερίων (ΕΝ 50244). Κατώτερο όριο εκρηκτικότητας, εμφανίζει το αέριο πεντάνιο. Η ρύθμιση αυτή πραγματοποιείται σε κάθε περίπτωση με ειδικό σύστημα δοκιμής (test kit) και πρέπει να ελέγχεται περιοδικά από τον Τελικό Χρήστη. Η μεταφορά του σήματος ενεργοποίησης ενός τέτοιου ανιχνευτή στον πίνακα ελέγχου, συνεπάγεται την δημιουργία μιας ήπιας ηχητικής ειδοποίησης (βομβητής του πίνακα ελέγχου) και της ταυτόχρονης ενεργοποίησης του συστήματος τεχνητού εξαερισμού, υποχρεωτικά για τους υπόγειους χώρους μαγειρείων. Το σύστημα του τεχνητού εξαερισμού, πρέπει να εξασφαλίζει την ανανέωση του αέρα τουλάχιστον 10 φορές την ώρα και να διαθέτει έναν κινητήρα αντιεκρηκτικού τύπου. Το εν λόγω σύστημα είναι διαφορετικό από αυτό που χρησιμοποιείται για τον εξαερισμό των εστιών του μαγειρείου. Εξ' άλλου, η λειτουργία του δεύτερου αυτού συστήματος, διακόπτεται άμεσα, όταν συμβεί η ενεργοποίηση του αυτόματου συστήματος πυρόσβεσης των εστιών του μαγειρείου. Η διαδιαδικασία αυτή, συμβάλλει άμεσα στην μείωση της συγκέντρωσης του εκρηκτικού αερίου, με αποτέλεσμα την καταστολή του κινδύνου έκρηξης. ΑΝΙΝΕΥΤΕΣ-ΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Οι ανιχνευτές εκρηκτικών μιγμάτων των πιο πάνω αερίων διαθέτουν την
ευαισθησία που καθορίζει το Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN 50244, σύμφωνα με το οποίο το σημείο της ενεργοποίησης τους, αντιστοιχεί σε σημειακή συγκέντρωση αερίου, ίση με το 20 % του κατώτερου ορίου εκρηκτικότητας του αερίου πεντάνιο (LEL=Low Explosion Level). Οι θέσεις της τοποθέτησης των ανιχνευτών υγραερίων (προπανίου),καθορίζονται από Διεθνή Πρότυπα και τις Οδηγίες των Κασκευαστών. Οι θέσεις για την τοποθέτηση των ανιχνευτών υγραερίων (προπανίου), πρέπει να βρίσκονται κοντά στο επιπέδο του δαπέδου του προστατευόμενου χώρου και σε κατάλληλη απόσταση από το σημείο της διαρροής, ενώ οι θέσεις των ανιχνευτών φυσικού αερίου, βρίσκονται λίγο κάτω από το επίπεδο της οροφής και σε μία κατάλληλη απόσταση από το σημείο της πιθανής διαρροής. Σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία για τις εγκαταστάσεις υγραερίων (βαρύτερων από τον ατμοσφαιρικό αέρα), η οποία λαμβάνεται υπόψη στην παρούσα περιγραφή, απαιτείται η τοποθέτηση ανιχνευτή συγκέντρωσης εκρηκτικού αερίου, σε ύψος 25 cm από το επίπεδο του δαπέδου και σε απόσταση 1 m, από το σημείο της κατανάλωσης ή από φιάλη αποθήκευσης. Οι μέγιστες αποστάσεις που συστήνονται από τους κατασκευαστές και καθορίζουν την εμβέλεια δράσης των ανιχνευτών συγκέντρωσης εκρηκτικών αερίων φαίνονται στο σχεδιάγραμμα που ακολουθεί: Στην πιο πάνω αναφερόμενη επιχείρηση, προβλέπονται: _ Ανιχνευτές ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΕΝΤΟΛΩΝ Ο πίνακας ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος ανίχνευσης δημιουργίας
εκρηκτικών μιγμάτων, πρέπει να τοποθετείται σε προσιτό σημείο που βρίκεται έξω από τον χώρο που πραγματοποιείται η χρήση αερίου καυσίμου. Διαθέτει 2 συμβατικές ζώνες ελέγχου και συμμορφώνεται λειτουργικά, με το Ελληνικό Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ54, Μέρη 2 & 4. Επιπλέον, διαθέτει μια πρόσθετη λειτουργική υποδομή, για την αυτοελεγχόμενη λειτουγία (monitoring), της ηλεκτρικής εντολής αυτόματης διακοπής της παροχής του καυσίμου και για την αυτοελεγχόμενη λειτουργία της ηλεκτρικής εντολής του συστήματος τεχνητού εξαερισμού, που απαιτείται υποχρεωτικά, όταν η κατανάλωση αερίων καυσίμων, πραγματοποιείται σε υπόγειους χώρους. Ο πίνακας ελέχου, διαθέτει σύστημα ηλεκτρικής τροφοδοσίας και φόρτισης συσσωρευτών, ικανό να τροφοδοτεί συνεχώς μέχρι 6 ανιχνευτές εκρηκτικών μιγμάτων θερμαινόμενου νήματος, οι οποίοι καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα, εντάσεως 40 ma ο καθένας, στην κατάσταση ηρεμία τους. Συγχρόνως πρέπει να φορτίζονται συνεχώς οι εφεδρικοί συσσωρευτές του πίνακα. Οι συσσωρευτές εξασφαλίζουν την λειτουργία του συστήματος σε ηρεμία 6 ώρες, κατ' ελάχιστον. Η μεγαλύτερη διάρκεια εφεδρικής λειτουργίας, εφ' όσον απαιτείται, εξασφαλίζεται με την εξωτερική ενίσχυση της ηλεκτρικής τροφοδοσίας των ανιχνευτών. Για λόγους ασφαλούς λειτουργίας, προτείνεται η εγκατάσταση δεύτερου πίνακα ελέγχου στην περίπτωση που κατ' ανάγκη απαιτείται η εγκατάσταση περισσότερων από 6 ανιχνευτών. Για την ασφαλή λειτουργία των ανιχνευτών, η ηλεκτρική γραμμή της τροφοδοσίας αυτών με τάση, ελέγχεται συνεχώς, ώς προς την πιθανή διακοπή της. Οταν συμβεί διακοπή της ηλεκτρικής τροφοδοσίας μεταφέρεται ένα σήμα σφάλματος στην αντίστοιχη συμβατική ζώνη, με την οποία έχουν συνδεθεί οι ανιχνευτές δέχονται ηλεκτρική τάση από την εν λόγω γραμμή. Η καλωδίωση της εντολής της αυτόματης διακοπής της παροχής του καυσίμου αλλά και η καλωδίωση της εντολής για την εκκίνηση του συστήματος τεχνητού εξαερισμού, ελέγχονται συνεχώς ώς προς την διακοπή τους και την βραχυκύκλωσή τους. Ο περιοδικός έλεγχος των λειτουργιών αυτών είναι σημαντικότατος για την ασφαλή λειτουργία του συστήματος και γιαυτό πρέπει να πραγματοποιείται ανά τρίμηνο, αλλά και να πιστοποιείται κατά τον ετήσιο έλεγχο του συστήματος από αρμόδιο και εξουσιοδοτημένο άτομο. ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ Η διακοπή της κεντρικής παροχής του καυσίμου προβλέπεται υποχρεωτικά από την ισχύουσα Ελληνική Νομοθεσία. Δημιουργείται όμως στην πράξη μεγάλο πρόβλημα στην λειτουργία των μαγειρείων, όταν η διακοπή της παροχής του καυσίμου, πραγματοποιείται αμέσως με την ενεργοποίηση ενός
ανιχνευτή, ώς ψευδοσυναγερμός, επειδή η πραγματική αιτία που προκαλεί αυτόν, απέχει πολύ από την κατάσταση συγκέντρωσης εκρηκτικού μίγματος. Στην Ελλάδα, η αντίδραση του Τελικού Χρήστη στην περίπτωση αυτή, προκαλεί κατά κανόνα την σταδιακή απομόνωση της λειτουργίας του συστήματος (παροπλισμό), με αποτέλεσμα την δημιουργία κινδύνου, από την επιχείρηση για το κοινό. Πρέπει να ξεκαθαρισθεί στο σημείο αυτό το εξής: Ενεργοποίηση ενός ανιχνευτή, σηματοδοτεί την συγκέντρωση εκρηκτικού αερίου, αλλά δεν σηματοδοτεί υπόχρεωτικά, την συγκέντρωση εκρηκτικού μίγματος. Με βάση την προηγούμενη παρατήρηση, καθορίζεται ένα ασφαλέστερο κριτήριο για την διακοπή της παροχής του καυσίμου και είναι, η διαδοχική ενεργοποίηση δύο ανιχνευτών, που ανήκουν σε δύο διαφορετικές ζώνες του πίνακα ελέγχου. Αυτό σημαίνει, ότι υπάρχει ταυτόχρονη ανίχνευση συγκέντρωσης εκρηκτικού αερίου, σε δύο διαφορετικά σημεία του προστατευόμενου χώρου που βρίσκονται μέσα στην μέγιστη ελεγχόμενη περιοχή, γεγονός που καθιστά τον κίνδυνο πραγματικό, για δημιουργία εκρηκτικού μίγματος και καθιστά επιτακτική την ανάγκη της οριστικής διακοπής της κεντρικής παροχής του αερίου καυσίμου. Η διακοπή της κεντρικής παροχής αερίου καυσίμου, πραγματοποιείται επίσης άυτόματα, από την ενεργοποίηση του συστήματος αυτόματης πυρόσβεσης του μαγειρείου. Η ενεργοποίηση του συστήματος αυτόματης πυρόσβεσης του μαγειρείου, πρέπει να μεταφέρει την κατάλληλη ηλεκτρική εντολή στον πίνακα ελέγχου, για την άμεση διακοπή της παροχής του καυσίμου. Η διακοπή της κεντρικής παροχής καυσίμου, σε κάθε περίπτωση, συνεπάγεται την δημιουργία ενός ήπιου χαρακτηριστικού ηχητικού σήματος ειδοποίησης του Χρήστη. Για τον σκοπό αυτόν, χρησιμοποιείται ένα κουδούνι συναγερμού με ηχητική ένταση 100 db/3 m το πολύ, ώστε να μην πανικοβάλλεται το παρευρισκόμενο κοινό. Για λόγους ασφαλείας, οι ανιχνευτές των οποίων πρόκειται να διασταυρωθεί η ενεργοποίηση τους, πρέπει να βρίσκονται μέσα σε μία ελεγχόμενη περιοχή, επιφανείας 50 m² το πολύ, όταν πρόκειται για ανιχνευτές αερίων βαρύτερων από τον ατμοσφαιρικό αέρα ή σε μία ελεγχόμενη περιοχή, επιφανείας 200 m² το πολύ, όταν πρόκειται για ανιχνευτές φυσικού αερίου. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να τηρείται ταυτόχρονα, το όριο απόστασης που καθορίζει η ισχύουσα Ελληνική Νομοθεσία. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η οριστική διακοπή της κεντρικής παροχής του αερίου καυσίμου, πραγματοποιείται με μια ειδική ηλεκτρική βαλβίδα, κατάλληλη για υγραέρια ή φυσικό αέριο, που διαθέτει μηχανισμό μανδάλωσης, ώστε να είναι δυνατή επαναφορά της, μόνο με χειροκίνητο
τρόπο. Ο έλεγχος λειτουργίας της εν λόγω βαλβίδας, συνιστάται να πραγματοποιείται ανα τρίμηνο, για λόγους ασφαλούς χρήσης. Το σύστημα ελέγχου δημιουργίας εκρηκτικών μιγμάτων, για λόγους ασφάλειας, πρέπει απαραίτητα να διαθέτει δύο (2) ειδικά κομβία χειρισμού. Το πρώτο κομβίο, λευκού χρώματος συμμορφώνεται με το Ελληνικό Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 54 Μέρος 11, διαθέτει οπτική ένδειξη της λειτουργίας του και μηχανισμό της επιβεβαιωμένης χρήσης του. Χρησιμοποιείται για την χειροκίνητη ενεργοποίηση της βαλβίδας διακοπής της κεντρικής παροχής καυσίμου, στην περίπτωση που διαπιστωθεί κάποια εστία πυργαγιάς σε γειτονικούς χώρους ή ιδιοκτησίες. Το κομβίο αυτό φέρει την επιγραφή: Η ΑΣΚΟΠΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΕΥΚΟΥ ΚΟΜΒΙΟΥ, ΘΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΤΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ Το δεύτερο κομβίο, κίτρινου χρώματος, συμμορφώνεται με το Ελληνικό Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 54 Μέρος 11, διαθέτει οπτική ένδειξη της λειτουργίας του και μηχανισμό της επιβεβαιωμένης χρήσης του. Χρησιμοποιείται για την χειροκίνητη απενεργοποίηση της αυτόματης εντολής προς την βαλβίδα διακοπής της παροχής καυσίμου, στην περίπτωση που πιθανολογείται η ύπαρξη κάποιας συγκέντρωσης αερίου για λόγους δοκιμών ή service. Η χρήση του δεύτερου κομβίου, σηματοδοτεί την ένδειξη της απενεργοποίησης της εντολής διακοπής της κεντρικής παροχής καυσίμου, στον πίνακα ελέγχου με οπτικοακουστικό σήμα. σφάλματος. Το κομβίο αυτό φέρει την επιγραφή: Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΤΡΙΝΟΥ ΚΟΜΒΙΟΥ, ΘΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΥΣΙΜΟΥ Η παρούσα τεχνική περιγραφή, συνοδεύεται υποχρεωτικά, από το σχεδιάγραμμα της μονογραμμικής συνδεσμολογίας του περιγραφόμενου συστήματος, υπογεγραμμένο από τον συντάξαντα. Ο Συντάξας Μηχανικός