ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ ΟΧΙ ΑΛΛΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΟΥΦΛΙΑ: ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ ΟΧΙ ΑΛΛΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΥΜΒΟΛΗ στο διάλογο για μια νέα χωροταξική & οικιστική οργάνωση της Δυτικής Αθήνας Παναγιώτης Μπιτούνης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Οι σύγχρονες προκλήσεις. 3 Πράσινη Ανάπτυξη με Δίκαια ανακατανομή του πλούτου 4 Διάλογος ναι, αλλά πως;.. 4 Δύο Στρατηγικές για την χωροταξική και οικιστική οργάνωση.. 5 Ένα παράδειγμα: Δημόσιες αστικές συγκοινωνίες ή ΙΧ;. 6 Η Δυτική Αθήνα στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο... 7. Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής: αποσπασματικό αλλά ξεκάθαρα ταξικό.. 8 Οι άξονες μιας προοδευτικής συναίνεσης... 9 Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια συμβολή του Παναγιώτη Μπιτούνη στο δημόσιο διάλογο που διεξάγεται με αφορμή την κατάθεση από την κυβέρνηση του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αττικής το οποίο αναθεωρεί το ισχύον Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας που ψηφίστηκε το 1985. 2

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΟΥΦΛΙΑ: ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ, ΟΧΙ ΑΛΛΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ Του Παναγιώτη Μπιτούνη (*) Το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής αναφέρεται ως σύνολο στόχων, κατευθύνσεων, πολιτικών προτεραιοτήτων, προγραμμάτων και μέτρων που είναι αναγκαία για την χωροταξική και οικιστική οργάνωση της Αττικής με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Το Ρυθμιστικό Σχέδιο που ισχύει σήμερα, θεσμοθετήθηκε το 1985 και γι αυτό η ανάγκη επικαιροποίησής του με εμμονή στην αρχή της αειφόρου ανάπτυξης, προβάλλει επιτακτική. Στα χρόνια που πέρασαν πολλά από αυτά που προέβλεπε πραγματοποιήθηκαν ενώ αρκετά έμειναν ανολοκλήρωτα. Πάνω απ όλα όμως, για να υλοποιήσουμε ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό Ρυθμιστικό Σχέδιο για την Αττική και για τη Δυτική Αθήνα, πρέπει πρώτα να γίνει αποτίμηση του προηγούμενου. Να δούμε τι έγινε και τι δεν έγινε. Να δούμε τι ήταν λάθος, τι έφταιξε και πως επιμερίζονται οι ευθύνες. Να ξεκαθαρίσουμε εμείς που μένουμε Δυτικά γιατί δεν έγιναν αυτά που προέβλεπε το παλιό Ρυθμιστικό και γιατί διαγράφονται από το καινούργιο τα όποια θετικά υπήρχαν, ενώ αγνοείται επιδεικτικά το διεκδικητικό πλαίσιο του Α.Σ.Δ.Α. και των Δήμων της Δυτικής Αθήνας. Οι σύγχρονες προκλήσεις Σήμερα η Αττική και πού περισσότερο η περιοχή της Δυτικής Αθήνας, βρίσκονται μπροστά σε νέα δεδομένα που προφανώς ήταν αδύνατον να προβλεφθούν πριν από 24 χρόνια. Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την αγωνία υλοποίησης πολιτικών που θα απαντούν αποτελεσματικά στις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η κλιματική αλλαγή, η δραματική μείωση του πρασίνου, η ραγδαία αύξηση του αριθμού των οικονομικών μεταναστών, η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση σε συνδυασμό με τη γιγάντωση της ανεργίας και των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού, η επιδείνωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξ αιτίας της υπερσυγκέντρωσης των ρύπων αλλά και η επικίνδυνη μόλυνση των ακτών. Σήμερα που προβάλλει η ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου της Ελλάδας ως χώρας που θα συνδέει την Ευρώπη με την Ανατολή, η Αττική και η Δυτική Αθήνα μέσα σ αυτήν, οφείλουν να αναζητήσουν το δικό τους ρόλο και την σύγχρονη προοπτική τους μέσα σε ένα ριζικά διαφορετικό γεωστρατηγικό πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από το οριστικό τέλος του ψυχρού πολέμου αλλά και τις αντινομίες του κυρίαρχου μοντέλου παγκοσμιοποίησης. 3

Πράσινη Ανάπτυξη με Δίκαια ανακατανομή του πλούτου Οι πολιτικές που πρέπει να διαμορφωθούν στην Αττική χρειάζεται να παίρνουν σοβαρά υπόψη τους το γεγονός ότι σε περιοχές όπως η Δυτική Αθήνα έχει διαταραχθεί η κοινωνική συνοχή, έχουν διευρυνθεί σημαντικά οι κοινωνικές ανισότητες, ενώ τα τελευταία χρόνια ενισχύεται με ιδιαίτερα ανησυχητικούς ρυθμούς η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. Γι αυτό ακριβώς και η προοδευτική απάντηση συνίσταται σ ένα μίγμα πολιτικών που στοχοποιούν τις ανισότητες, θέτοντας στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Πολιτικές που αναγορεύουν ως πρωτεύουσα την υποχρέωση της Πολιτείας να εξασφαλίζει δωρεάν πρόσβαση σε όλους τους πολίτες στα δημόσια κοινωνικά αγαθά όπως η υγεία, η πρόνοια, η κοινωνική ασφάλιση, η παιδεία, η εργασία και κυρίως η γνώση με έμφαση στην αναγκαιότητα επαφής με τις νέες τεχνολογίες και την κοινωνία της πληροφορίας. Το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αττικής πρέπει να εξασφαλίζει πράσινη και αειφόρο ανάπτυξη ώστε το όφελος των πολιτών από τις όποιες παρεμβάσεις να βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους, να κατανέμει εξισορροπητικά τους πόρους και τις ωφέλειες, να προωθεί την οικονομική και κοινωνική συνοχή, να λειτουργεί - εν τέλει - ως εργαλείο δίκαιης ανακατανομής του παραγόμενου πλούτου. Διάλογος ναι, αλλά πως; Όμως για να ανοίξει ένας γόνιμος διάλογος που να στοχεύει στη διαμόρφωση ενός συγκροτημένου χωροταξικού και οικιστικού σχεδιασμού με ορίζοντα 20ετίας, πρέπει να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις που συνοψίζονται στην ύπαρξη πολιτικής βούλησης και στη διασφάλιση των αναγκαίων χρηματοδοτικών πόρων. Επιπλέον, χρειάζεται χρόνος. Δεν είναι αποδεκτό να προχωρήσουν οι διαδικασίες όπως-όπως για να πούμε ότι φτιάξαμε νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο, τη στιγμή μάλιστα που η κυβέρνηση εδώ και 5 χρόνια άναρχα σχεδίασε και υλοποίησε και τώρα που βρίσκεται σε οιωνεί προεκλογική περίοδο, πασχίζει να προλάβει για να πείσει ότι κάτι κατάφερε. Χρειάζεται τέλος να καλλιεργήσουμε ένα γόνιμο έδαφος, εξασφαλίζοντας πριν απ όλα τη μέγιστη δυνατή συναίνεση των κοινωνικών εταίρων, των κομμάτων, της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των κοινωνικών Φορέων. 4

Δύο Στρατηγικές για την χωροταξική και οικιστική οργάνωση Πρέπει να δούμε τις περιοχές που προσδιορίζουν και επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την ταυτότητα και το χαρακτήρα της σημερινής Αττικής ώστε το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο να επανακαθορίσει το ρόλο των περιοχών αυτών στην αναπτυξιακή διαδικασία. Να δούμε πόσο πληθυσμό προβλέπεται να έχει η Αττική τα επόμενα χρόνια αλλά και αν αυτό που μας ενδιαφέρει είναι απλώς η αύξηση των ποσοτικών-οικονομικών δεικτών όπως φαίνεται στο σχέδιο του Ρυθμιστικού που παρουσίασε η κυβέρνηση, ή η εξυπηρέτηση των πραγματικών ανθρώπινων αναγκών. Υπάρχουν πάντα δυο διαμετρικά αντίθετες αναπτυξιακές στρατηγικές: εκείνη που επενδύει στην κοινωνική συνοχή, την προστασία του περιβάλλοντος και στον άνθρωπο με προτεραιότητα την ουσιαστική στήριξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κοινωνικά και οικονομικά αδύνατων στρωμάτων. Υπάρχει όμως κι εκείνη που - πιστή στα δόγματα ενός χρεοκοπημένου νεοφιλελευθερισμού - επικεντρώνει την προσοχή της στην προκλητική αύξηση των επιχειρηματικών υπερκερδών και στη λειτουργία μιας ασύδοτης «ελεύθερης» αγοράς η οποία υποτάσσει τα πάντα στη λογική μιας «ανάπτυξης» που με όχημα την άναρχη δόμηση και την χωρίς όρια οικιστική επέκταση καταστρέφει το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και εντείνει τις συνθήκες υδροκεφαλισμού των μεγάλων πόλεων. Μια πρώτη ανάγνωση του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου που κατέθεσε ο αρμόδιος Υπουργός μας οδηγεί δυστυχώς στο συμπέρασμα ότι είναι πεισματικά προσηλωμένο σε αυτήν την κατεύθυνση. Είναι η ώρα να λάβουμε σημαντικές αποφάσεις. Πρέπει να αποφασίσουμε αν η διατήρηση υψηλών συντελεστών δόμησης και οι εντάξεις ευρύτερων περιοχών στο σχέδιο πόλης είναι απαραίτητες και ποιους εξυπηρετούν. Αν και γιατί είναι σκόπιμο η Αττική να συγκεντρώνει διπλάσιο πληθυσμό από εκείνον της υπόλοιπης Ελλάδας. Αν αυτό δεν είναι οριστική ταφόπλακα σε οποιαδήποτε στρατηγική αποκέντρωσης, τότε τι είναι; Πρέπει να δούμε ποιες παράνομες κατασκευές νομιμοποιούνται και γιατί. Ελπίζω τουλάχιστον να μην επιμείνουν σε νομιμοποίηση κατασκευών - ακόμα και κρατικών - μέσα στα δάση. Αντίθετα: είναι ανάγκη να οριοθετήσουμε τις πολιτικές προστασίας για τα περιαστικά δάση και τις δασικές εκτάσεις της Αττικής γιατί στο σχέδιο υπάρχει μία έντεχνη διατύπωση ότι «οι ορεινοί όγκοι αποτελούν χώρους αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού» χωρίς καμία αναφορά περί δασικών εκτάσεων. Είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε αν και πώς προστατεύεται η πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά, ιδιαίτερα στις Δυτικές περιοχές, όπου οι αναφορές ακόμα και εκεί που συμφωνήσαμε όλοι, είναι ανύπαρκτες όπως π.χ. για την Ιερά Οδό. Τέλος, είναι αναγκαίο να πάρουμε θέση για τις - προβλεπόμενες στο σχέδιο - χρήσεις γης και την μοίρα που επιφυλάσσεται σε περιοχές σαν τη Δυτική Αθήνα που έχουν διαχρονικά - εδώ και δεκαετίες - υποστεί ανυπολόγιστη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική υποβάθμιση. Τι σημαίνει και που οδηγεί η επικίνδυνη πρόβλεψη που υπάρχει στο Σχέδιο ότι «η Δυτική περιοχή θα αποτελέσει απόθεμα 5

γης για μελλοντική αξιοποίηση»; Δεν μπορεί πλέον να αποτελούν οι Δυτικές περιοχές, την «πίσω αυλή» του λεκανοπεδίου ή τον «σκουπιδοτενεκέ» της πρωτεύουσας. Ένα παράδειγμα: Δημόσιες αστικές συγκοινωνίες ή ΙΧ; Ο τρόπος που μετακινούμαστε μέσα στα μεγάλα αστικά κέντρα επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα της ζωής μας. Τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, οι κυκλοφοριακές συνθήκες, οι δαπάνες μετακίνησης, ο ελεύθερος χρόνος μας, το ενεργειακό πρότυπο κάθε πόλης έχουν άρρηκτη και διαλεκτική σχέση με τη χρήση των ΙΧ σε αντιδιαστολή με τη χρήση των Δημόσιων Μέσων Μεταφοράς. Για τούτο και είναι επείγουσα προτεραιότητα να ξανα-δούμε τον σχεδιασμό για τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες γιατί οι αναφορές στο Ρυθμιστικό που παρουσιάστηκε είναι πρόχειρες και αποσπασματικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο χειρισμός με τις εξαγγελίες για τη δημιουργία νέων αυτοκινητόδρομων στο λεκανοπέδιο: η πρωτεύουσα της χώρας παραδίδεται αμαχητί στις εκμεταλλευτικές επιχειρηματικές επιδιώξεις, μέσω ενός ιδιωτικοποιημένου δικτύου οδικών μεταφορών με δεκάδες σταθμούς διοδίων, που απειλεί με αφανισμό ό,τι έχει απομείνει από το δάσος του Υμηττού και της Πεντέλης. Αυτή η πολιτική οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε πολλαπλασιασμό των ΙΧ, την ώρα που θα έπρεπε να αποθαρρύνεται η χρήση τους με την παράλληλη επέκταση ενός εκτεταμένου δικτύου μέσων σταθερής τροχιάς (ΜΕΤΡΟ, ΤΡΑΜ, Προαστιακός) και όχι βέβαια με επικοινωνιακού τύπου εξαγγελίες για δημιουργία δεκάδων νέων σταθμών ΜΕΤΡΟ, χωρίς διασφάλιση της χρηματοδότησης και δίχως δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή τους. 6

Η Δυτική Αθήνα στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής Από την απλή ανάγνωση του αναθεωρημένου σχεδίου του νέου Ρυθμιστικού που δόθηκε στη δημοσιότητα από την κυβέρνηση, προκύπτουν ερωτήματα που ζητούν πειστικές απαντήσεις. Γιατί εγκαταλείπεται η σύνδεση των αρχαιολογικών χώρων της Αττικής με την πεζοδρόμηση της Ιεράς Οδού από την οδό Πειραιώς μέχρι το Δαφνί με την προώθηση πεζοδρόμησης ενός μικρού τμήματος στην αρχή της και γιατί απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στον αρχαιολογικό χώρο της Αφαίας; Γιατί στη Δυτική Αθήνα επιφυλάσσεται ο γνωστός ρόλος του αποδέκτη πλείστων ρυπογόνων δραστηριοτήτων; Γιατί δεν διαφαίνεται καμία αλλαγή στις προθέσεις για το Σκαραμαγκά όπου προβλέπεται η δημιουργία εμπορικού λιμανιού; Γιατί δεν γίνεται καμία αναφορά για αναίρεση του προγραμματισμού για τη δημιουργία ρυπογόνας Μονάδας Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Χαλυβουργική και την επέκταση των εγκαταστάσεων του ομίλου ΕΛ.ΠΕ. ΠΕΤΡΟΛΑ; Γιατί το Ποικίλο Όρος Αιγάλεω αναφέρεται ως «χώρος αναψυχής, αθλητισμού, πολιτισμού», χωρίς καμία αναφορά στον δασικό του χαρακτήρα και που πήγαν άραγε οι εξαγγελίες περί «Εθνικού Δρυμού»; Γιατί δεν γίνεται καμία αναφορά στο δημόσιο και οικολογικό χαρακτήρα του Περιβαλλοντικού Πάρκου «Α. Τρίτσης», ως υπερτοπικού πόλου πρασίνου; Τι σχεδιάζουν για αυτό; Γιατί δεν αναφέρεται κάτι για τα στρατόπεδα Χαϊδαρίου Αγ. Αναργύρων, το ΕΘΙΑΓΕ, τη ραδιοφωνία, όπως και για τις Φυλακές Κορυδαλλού που τάχα «θα απομακρύνονταν»; Και γιατί ενώ προβλέπεται η μετατροπή των παλαιών λατομείων του Κορυδαλλού και της Πετρούπολης σε χώρους αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού, απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά σε όλα τα υπόλοιπα λατομεία που βρίσκονται διάσπαρτα στα σπλάχνα του Ποικίλου Όρους; Γιατί δεν υπάρχει καμία πρόταση για την απορρύπανση της θάλασσας, τον καθαρισμό του θαλασσίου μετώπου της Δυτικής Αθήνας και την απόδοσή των ακτών της στους κατοίκους; Γιατί δεν υπάρχει καμία αναφορά στη Λίμνη Κουμουνδούρου και το υπό εξαφάνιση οικοσύστημά της; Γιατί απουσιάζει πλήρως μια στρατηγική σύνδεσης του νέου χωροταξικού και οικιστικού σχεδιασμού με τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχείρησης στη Δυτική Αθήνα, την τόνωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών της και την αύξηση των θέσεων απασχόλησης; Γιατί απουσιάζουν ρυθμίσεις που να ενισχύουν χωροταξικά τα δίκτυα υγείας, κοινωνικής πρόνοιας και φροντίδας των ευπαθών κοινωνικών ομάδων που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό όπως οι άνεργοι, οι ηλικιωμένοι, τα Άτομα με Ειδικές ανάγκες, οι τοξικόεξαρτημένοι, οι νεόπτωχοι και οι οικονομικοί μετανάστες που ζουν στη Δυτική Αθήνα; 7

Γιατί άλλα αναφέρονται στο γραπτό κείμενο του Ρυθμιστικού και άλλα στους επισυναπτόμενους χάρτες για τους Χ.Υ.Τ.Α.; Καμία αναφορά στο κείμενο αλλά στους χάρτες βλέπουμε να χωροθετούνται Χ.Υ.Τ.Α. στην περιοχή του Ποικίλου Όρους!! Γιατί σε ότι αφορά τον πολύπαθο Ελαιώνα γίνεται αναφορά «για σύνθετες δραστηριότητες με έμφαση στις επιχειρήσεις, τις επιτελικές Διοικητικές Υπηρεσίες, τις εμπορευματικές μεταφορές τον πολιτισμό, και την αναψυχή»; Είναι δυνατόν να ανεχθούμε την εγκατάλειψη του Προεδρικού Διατάγματος του 1995 που ρητά προβλέπει Πράξεις Εφαρμογής για την ανάπλαση του Ελαιώνα και την μετατροπή 3500 στρεμμάτων σε χώρους πρασίνου; Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής: αποσπασματικό αλλά ξεκάθαρα ταξικό Το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αττικής που κατέθεσε η κυβέρνηση είναι άναρχα διατυπωμένο. Πάσχει από σαφή έλλειψη στοιχειώδους πολιτικής ανάλυσης αφού δε λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες της εποχής και αδυνατεί να προβλέψει όσα επιφυλάσσει το άμεσο μέλλον. Είναι πλήρες επιδιώξεων που κρύβονται επιμελώς για καθαρά προεκλογικούς λόγους. Είναι τελικά ένα Σχέδιο αποσπασματικό μεν αλλά και ξεκάθαρα ταξικό στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων: υπηρετεί με σαφήνεια τους εμπόρους της γης και τους μεγαλοεργολάβους αφού ο πυρήνας του προσδιορίζεται από ένα κεντρικό αξιακό πρότυπο : την υποταγή των ανθρώπινων αναγκών στο κέρδος, του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των πολιτών στις επιχειρηματικές επιδιώξεις. Με άλλα λόγια: με το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο προωθείται η υποταγή της Πόλης και του Δημόσιου Χώρου στις απαράβατες αρχές της «ελεύθερης» αγοράς. Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχασε μια ακόμη ευκαιρία, απέτυχε και σε αυτόν τον τομέα. Σήμερα μπορεί να προσφέρει μια και μόνη υπηρεσία: να αποσύρει το σχέδιο Νόμου για το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής. 8

Οι άξονες μιας προοδευτικής συναίνεσης Το ΠΑΣΟΚ σήμερα ως Αξιωματική Αντιπολίτευση και αύριο ως κυβέρνηση, μέσα από διαδικασίες κοινωνικής διαβούλευσης, λογοδοσίας και συμμετοχής, μπορεί να εγγυηθεί τις αναγκαίες κοινωνικές συναινέσεις, διαμορφώνοντας μια νέα Εθνική Κοινωνική Συμφωνία. Οργανικό τμήμα αυτής της Συμφωνίας θα είναι ένα σύγχρονο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αττικής με κυρίαρχη στόχευση την Πράσινη Ανάπτυξη. Ένα Ρυθμιστικό Σχέδιο που θα έχει διάρκεια, με μοναδικό γνώμονα την εξυπηρέτηση των πολιτών και των κοινωνικών αναγκών, με συνέπεια στις στρατηγικές της αποκέντρωσης και της κοινωνικής συνοχής. Βασικοί άξονες για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής είναι: Η μείωση των υπαρκτών ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων ανάμεσα στις βορειοανατολικές και τις Δυτικές Συνοικίες του λεκανοπεδίου της Αττικής, ανισότητες που εντάθηκαν μετά τη χωροθέτηση συγκεκριμένων χρήσεων, με αφορμή τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Η συγκρότηση δομών Μητροπολιτικής Διακυβέρνησης που θα ενοποιούν και θα συντονίζουν τις κρατικές και Αυτοδιοικητικές λειτουργίες, που θα αναπτύσσουν τον ενιαίο σχεδιασμό για την αποτελεσματική διαχείριση των διαδημοτικών και υπερτοπικών προβλημάτων της Αττικής. Η περιβαλλοντική αναβάθμιση της Δυτικής Αθήνας με την αύξηση του πρασίνου, τη μείωση ρυπογόνων δραστηριοτήτων, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό των Δημοσίων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και τη δημιουργία δομών ορθολογικής διαχείρισης των υδάτων, των απορριμμάτων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τέλος, Η ενίσχυση ενός εκτεταμένου υγειονομικού, προνοιακού και εκπαιδευτικούεπιμορφωτικού δικτύου ενάντια στη φτώχεια, τις διακρίσεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό, με ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνική και παραγωγική επαν-ένταξη της «γενιάς των 700», των ανέργων και των οικονομικών μεταναστών, την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και των πολιτικών τους ελευθεριών και την αποτροπή της γκετοποίησης ολόκληρων περιοχών. (*) Ο Παναγιώτης Μπιτούνης είναι μαθηματικός. Από το 2008 είναι Γενικός Γραμματέας του Α.Σ.Δ.Α. Διετέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος Αιγάλεω και Επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης «Αιγάλεω 21 ος Αιώνας». Τη χρονική περίοδο 1999-2007 εκλέχθηκε τέσσερις φορές Πρόεδρος του Α.Σ.Δ.Α. 9