Διαδικτυακά μαθήματα Γεωγραφίας και Βιολογίας και εφαρμογή τους στο Γυμνάσιο Αυγείου Κάτσενος Ιωάννης Φυσικός M.Sc. Μάρτιος 2011
Προφίλ των μαθητών Το Γυμνάσιο Αυγείου είναι «ιδιαίτερο» Μαθητές με οικογενειακό υπόβαθρο κυρίως αγροτικό ~50% των μαθητών από την περιοχή του Κέντρου(με καταγωγή Ρομά, αλλά μόνιμη εγκατάσταση για δεκαετίες) Αρκετοί μαθητές με σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες αλλά μη επισήμως διαγνωσμένες Στην μεγάλη πλειοψηφία τους χωρίς εσωτερικά κίνητρα για μάθηση και συμμετοχή
Λόγοι για να δοκιμαστούν ψηφιακά μαθήματα Ανάγκη να γίνουν θελκτικότερα τα γνωστικά αντικείμενα για τους μαθητές (για τη βιολογία σε θέματα που δεν επιδέχονται πειραματικής διερεύνησης στο εργαστήριο) Η «περιέργεια» για την ανταπόκριση του ιδιαίτερου μαθητικού κοινού Η προσωπική ανάγκη για διερεύνηση νέων εργαλείων και πειραματισμού σε νέες προσεγγίσεις
Οι δραστηριότητες Πρόκειται για δυο «ακολουθίες» LAMS που αφορούν σε Α) Γεωγραφία Β Τάξης με θέμα τη Μεσόγειο Θάλασσα με διαθεματικά στοιχεία Οικιακής Οικονομίας/Βιολογίας σχετικά με τη Μεσογειακή δίαιτα Διάρκεια 2 διδακτικές ώρες Β) Βιολογία Α Τάξης με θέμα τη Μεσογειακή Διατροφή Διάρκεια 1 διδακτική ώρα Και οι δυο ακολουθίες είναι διαδικτυακές (απαιτούν τη διαθεσιμότητα διαδικτύου καθώς είναι αναρτημένες σε διαδικτυακό εξυπηρετητή) και δημιουργήθηκαν με το εργαλείο LAMS Η ακολουθία Β είναι μέρος και (τεχνικά εξέλιξη) της ακολουθίας Α
Ακολουθίες LAMS Η «Μεσόγειος Θάλασσα» είναι αναρτημένη/ δημοσιευμένη εδώ: http://lamscommunity.org/lamscentral/sequence?seq%5fid=1142533 Η «Μεσογειακή Διατροφή» είναι αναρτημένη/ δημοσιευμένη εδώ: http://lamscommunity.org/lamscentral/sequence?seq_id=1208947 Η Εφαρμογή έγινε στη Β Τάξη σε δυο συνεχόμενες διδακτικές ώρες σε συνεργασία με τον συνάδελφο Α. Τσαφούλια (ΠΕ19) και στην Α Τάξη σε 1 διδακτική ώρα Οι παρατηρήσεις σε όλες τις φάσεις ήταν εντελώς ανάλογες και στις δυο τάξεις
Παρατηρήσεις (πριν την εφαρμογή) Έγινε εκπαίδευση-παρουσίαση με βιντεοπροβολέα ενωρίτερα. Οι μαθητές χωρίσθηκαν σε 7 ζευγάρια (β τάξη, τελικά παρόντες 13) και σε 5 ζευγάρια (Α Τάξη, τελικά παρόντες 9) Η σύνθεση των ομάδων/ζευγαριών έλαβε υπόψη τα εξής: Επίπεδο επίδοσης στα μαθήματα Προσωπικότητα των μαθητών Διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ τους και δυνατότητα να συνεργαστούν Η σύνθεση των ομάδων ήταν εξαρχής θέμα τριβής στη Β τάξη ενώ στην Α τάξη οι αντιθέσεις ήταν μικρότερες
Παρατηρήσεις (κατά την εφαρμογή) Όλες οι ομάδες χρησιμοποίησαν πρόχειρο σε χαρτί -> Πρέπει οι μαθητές να γνωρίζουν καλά τη διαδικασία copy/paste και εναλλαγή παραθύρων Οι ομάδες ζήτησαν και πήραν αρκετή βοήθεια σε θέματα χειρισμού αλλά και σε θέματα ροής και περιεχομένου Παρόλο που υπήρξαν και «ατυχήματα», 9 από τις 12 ομάδες ολοκλήρωσαν τις ακολουθίες.
Παρατηρήσεις (κατά την εφαρμογή) Μια ομάδα της Β Τάξης που τελείωσε ενωρίτερα δεν έφυγε από την αίθουσα αλλά έμειναν να βοηθήσει δυο άλλες ομάδες. -> Ερμηνεύεται δείγμα εξοικείωσης και τόνωσης της αυτοπεποίθησής τους. Μια ομάδα (Η πλέον ισχυρή ομάδα της Β τάξης) εντόπισε διαφορά μεταξύ σχολικού βιβλίου και κειμένου από Wikipedia σχετικά με το μέγεθος της Κρήτης.
Αξιολόγηση διαδικτυακών μαθημάτων Η αξιολόγηση έγινε με ομαδική συζήτηση ακολουθώντας «χαλαρά» συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο Πάνω από τους μισούς μαθητές διαθέτουν επιτραπέζιο υπολογιστή (κάποιοι και τους μαθητικούς υπολογιστές). Οι μισοί δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν τον Η/Υ κάθε μέρα. Μόνο 1 διαθέτει σύνδεση στο Ιντερνετ. Η χρήση του Η/Υ περιορίζεται σε παιχνίδια, εγγραφή μουσικής σε CD, μεταφορά αρχείων φωτογραφιών και μουσικής από/προς κινητά τηλέφωνα. Οι περισσότεροι μαθητές δήλωσαν ότι πραγματικά έμαθαν κάτι νέο από το ψηφιακό μάθημα και ήταν σε θέση να αναφέρουν αυθόρμητα παράδειγμα (π.χ. πυραμίδα μεσογειακής διατροφής, βλάστηση μεσογείου κ.λ.π).
Αξιολόγηση διαδικτυακών μαθημάτων Δυο μαθητές απάντησαν ότι δεν θέλουν να ξανακάνουν ψηφιακό μάθημα (το συνάρτησαν με τη σύνθεση της ομάδας τους) -> Η σύνθεση των ομάδων ήταν πρόβλημα! Σχεδόν όλοι οι μαθητές απάντησαν ότι βρήκαν το ψηφιακό μάθημα πολύ πιο ενδιαφέρον και θέλουν να επαναλαμβάνεται πολύ συχνά. Οι γνώμες ήταν μοιρασμένες αν θα μπορούσαν να εκτελέσουν τη δραστηριότητα χωρίς την παρουσία διδάσκοντα και μόνοι τους. Η εμπειρία μου δείχνει ότι είναι προτιμότερο να εργάζονται μόνοι (όχι σε ζευγάρια) αλλά με την παρουσία διδάσκοντα. Αν πρέπει να εργαστούν σε ομάδες, η σύνθεση θέλει ιδιαίτερη προσοχή και είναι ρίσκο.
Αξιολόγηση διαδικτυακών μαθημάτων Δεν υπήρξαν συγκεκριμένες προτάσεις από τους μαθητές για βελτίωση του ψηφιακού μαθήματος. Φάνηκε ότι ήταν ικανοποιημένοι από την ποσότητα πολυμεσικού υλικού και τις επεξηγήσεις. Κάποιοι (Β τάξη) είπαν ότι το μάθημα έμοιαζε με παιχνίδι, ενώ κάποιοι άλλοι (Α τάξη) απέκρουσαν τον ισχυρισμό Κάποια μαθήτρια ανέφερε ότι ήταν ευκολότερο να ψάχνουν στον υπολογιστή παρά σε αντίστοιχες έντυπες δραστηριότητες.
Αξιολόγηση διαδικτυακών μαθημάτων Ποσοστό σωστών απαντήσεων 100% Δραστηριότητα LAMS - Μεσόγειος Θάλασσα 90% 120 80% 70% 100 60% 80 50% 40% 60 30% 40 20% 10% 20 0% avgio1 avgio2 avgio3 avgio4 avgio5 avgio6 avgio7 0 Ομάδα Μεσογειακή Διατροφή ομαδα 1 ομάδα 2 Ομάδα 3 Ομάδα 4 Ομάδα 5 Β Τάξη Α Τάξη
Συμπεράσματα Ξεπεράστηκαν οι προσδοκίες για το συγκεκριμένο μαθητικό πληθυσμό Είναι ένας ελκυστικότατος τρόπος μάθησης για τους μαθητές Οι δυσκολίες χειρισμού είναι εμπόδιο, όμως αναμένεται να είναι μικρότερο τη 2 η φορά! Θέλει χρόνο για να προετοιμαστούν οι δραστηριότητες την πρώτη φορά ΑΛΛΑ είναι έτοιμες για τις επόμενες Το εργαλείο βοηθά να γίνει το μάθημα διαδραστικό και οι μαθητές να μαθαίνουν μέσω ενεργειών
Συνδέσεις Για το LAMS http://blogs.sch.gr/lams http://www.lamsfoundation.org/ http://lessonlams.com/lams/cloud/index.do Το blog μου http://blogs.sch.gr/ikatsenos Συνδέσεις για προεπισκόπιση/χρήση των δραστηριοτήτων http://lamscommunity.org/lamscentral/sequence?seq%5fid=1142533 http://lamscommunity.org/lamscentral/sequence?seq_id=1208947