Leonardo da Vinci
Αναγέννηση Σύνθετη λέξη: Ανά= ξανά + γέννηση ου ου
Πρόκειται για ένα φαινόμενο μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία, που συνδύαζε ένα πλήθος χαρακτηριστικών και ιδιαιτεροτήτων ανάλογα με την περιοχή και χρονική στιγμή που εκδηλωνόταν. Η Αναγέννηση δεν αφορά μόνο τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική, αλλά και την ποίηση, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία.
Ουμανισμός ή Ανθρωπισμός Όρος, λέξη που περιγράφει όλα όσα πίστευαν οι μορφωμένοι άνθρωποι της Αναγέννησης, οι φιλόσοφοι, οι συγγραφείς και οι καλλιτέχνες. Έχοντας μελετήσει τους αρχαίους τους οποίους είχαν ανακαλύψει πάλι εξυμνούσαν τις αξίες της αρχαιότητας. Τους ενδιέφερε ο άνθρωπος και η εξέλιξη του μέσα από τη γνώση, τις τέχνες και τη φιλοσοφία. Προσπαθούσαν να μιμηθούν και να ξεπεράσουν τους προγόνους τους. Ο Λεονάρντο ήταν ο πιο σημαντικός ουμανιστής και πανεπιστήμονας.
Ποιος ήταν ο Λεονάρντο; Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες ανθρώπους και ίσως η πιο αινιγματική μορφή στην παγκόσμια ιστορία. Γιατί: Ήταν ευφυέστατος και εργαζόταν ακατάπαυστα σε πολλούς τομείς της τέχνης, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Άφησε τεράστιο έργο, τόσο μεγάλο και σημαντικό που στον μέσο άνθρωπο θα χρειάζονταν 3 ή 4 ζωές για να κάνει κάτι ανάλογο.
Αν και έκανε σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις δεν δημοσίευσε ποτέ καμία. Ήταν ευγενικός και είχε ήπιο χαρακτήρα, αγαπούσε τα ζώα, ήταν χορτοφάγος, μισούσε τον πόλεμο και όμως εργάστηκε ως στρατιωτικός μηχανικός και εφηύρε προηγμένα καταστροφικά όπλα.
Ήταν ο πιο μεγάλος από όλους τους ζωγράφους της Αναγέννησης και ωστόσο ολοκλήρωσε ελάχιστα έργα. Τα άφηνε ημιτελή, σαν να μην τον ένοιαζε να τα τελειώσει και να κερδίσει θαυμασμό και δόξα.
Με κίνδυνο της ζωής του έκανε πειράματα και μελέτες ώστε να ανακαλύψει τον τρόπο που λειτουργεί η φύση, από πού έρχεται η ζωή, σε μια εποχή που κυριαρχούσε η αμάθεια, η έλλειψη παιδείας και εκπαίδευσης και όσοι ενδιαφέρονταν για τέτοια ζητήματα θεωρούνταν εχθροί της εκκλησίας και αιρετικοί.
Ο Λεονάρντο ήταν αριστερόχειρας, κάτι που στην εποχή του ήταν πολύ κακό και το συνέδεαν με τους μάγους και το σατανά! Πίεζαν τα μικρά παιδιά να μάθουν να γράφουν με το δεξί χέρι λόγω του φόβου που ενέπνεε η εκκλησία και εξαιτίας των δεισιδαιμονιών και του τρόμου που επικρατούσε. Ο Λεονάρντο συνέχισε να γράφει με το αριστερό χέρι και μάλιστα έγραφε ανάποδα, με φορά από τα αριστερά προς τα δεξιά, χρησιμοποιώντας έναν καθρέφτη.
Ίσως γιατί: -Δεν έκανε μουντζούρες καθώς έγραφαν με υγρό μελάνι και έπρεπε να είναι προσεκτικοί. -Ήθελε να δυσκολεύει τους ανταγωνιστές και τους εχθρούς του ώστε να μην μπορούν να διαβάσουν τι γράφει και να μην του κλέψουν τις ιδέες. -Έκρυβε τις ανακαλύψεις και τα αποτελέσματα των πειραμάτων του από την καθολική εκκλησία που δεν ήθελε να ξυπνήσει ο κόσμος και να αρχίσει να αμφισβητεί αυτά που δίδασκε επί αιώνες.
Εσύ γιατί πιστεύεις ότι έγραφε με ανάποδη φορά; Ξέρεις καμία γλώσσα που να γράφεται με άλλη φορά αντί από δεξιά προς τα αριστερά και ευθεία;
ος Ιταλία, 15 αιώνας Η χώρα δεν ήταν ενωμένη όπως είναι σήμερα, αλλά ήταν διαιρεμένη σε πολλά ανεξάρτητα κράτη με δική τους διοίκηση και νόμους. Οι πόλεις του Νότου διοικούνταν από βασιλείς, το κεντρικό τμήμα από Πάπες και το βόρειο από πλούσιες και ισχυρές οικογένειες. Πολεμούσαν μεταξύ τους για αύξηση της οικονομικής και πολιτικής τους δύναμης.
Ξέρεις καμία άλλη χώρα που στο παρελθόν ήταν χωρισμένη σε πόλεις κράτη;
Ο Λεονάρντο από το Βίντσι ( 15 Απριλίου 1452-2 Μαΐου 1519) Αυτό σημαίνει στα ιταλικά το όνομά του. Γεννήθηκε στο Βίντσι, στην εξοχή, σε ένα όμορφο μικρό χωριό με οπωροφόρα δέντρα, αμπέλια, ελιές. Οι γονείς του δεν ήταν παντρεμένοι, ο πατέρας του ήταν συμβολαιογράφος και η μητέρα του υπηρέτρια. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε μαζί με τον παππού του.
Είχε μια έμφυτη περιέργεια για τα πάντα, σκαρφάλωνε στα βουνά, παρατηρούσε τα λουλούδια και τα ζώα, περιπλανιόταν στα δάση και κράταγε σημειώσεις από τις παρατηρήσεις του. Στο χωριό του μπήκαν τα θεμέλια της μετέπειτα μεγάλης του πορείας στην επιστήμη και την τέχνη.
Φλωρεντία Ο Λεονάρντο σε ηλικία 12 ετών πήγε μαζί με τον πατέρα του στη Φλωρεντία. Βρίσκεται στο βορρά της Ιταλίας, αρκετά κοντά στο Βίντσι και εκεί ξεκίνησε η Αναγέννηση. Στις αρχές του 14ου αιώνα είχε 100.000 κατοίκους και ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης.
Αν και υπήρχε Δημοκρατία η οικογένεια των Μεδίκων κυριαρχούσε στην πόλη και τη διοικούσε. Ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο, είχε επιχειρήσεις υφαντουργίας, τράπεζες και το 1252 κόπηκε εκεί το πρώτο χρυσό φιορίνι.
Μέδικοι Η πιο σημαντική οικογένεια της Φλωρεντίας. Ήταν οι πιο πλούσιοι άνθρωποι στην πόλη και είχαν δική τους τράπεζα. Αγαπούσαν την τέχνη και την τεχνολογική πρόοδο και βοηθούσαν με χορηγίες τους καλλιτέχνες και τους επιστήμονες. Ο πιο σημαντικός πάτρωνας, δηλαδή χορηγός, ήταν ο πατέρας της οικογένειας, Κόζιμο και ο γιος του Λορέντζο ο Μεγαλοπρεπής.
Μαθήματα ζωγραφικής Ο πατέρας του παρατήρησε ότι ο Λεονάρντο ήταν πολύ καλός στο σχέδιο και τον ενθάρρυνε να ασχοληθεί με τη ζωγραφική. Τον έβαλε να μαθητεύσει πλάι στο μεγάλο ζωγράφο Αντρέα Βερόκιο, στη Φλωρεντία, όπου έμαθε και γλυπτική
Το εργαστήριο του ζωγράφου Έμοιαζε με εργαστήριο επιστήμονα που κάνει πειράματα! Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν έτοιμα χρώματα σε σωληνάρια, αλλά τα κατασκεύαζε μόνος του ο ζωγράφος, όπως και τους καμβάδες και τα πινέλα του. Οι διάσημοι ζωγράφοι είχαν βοηθούς για την προετοιμασία των υλικών που χρησιμοποιούσαν και ως αντάλλαγμα μάθαιναν την τέχνη του δασκάλου τους.
Ζωγραφική επιφάνεια Έκοβαν ένα κομμάτι ξύλου στο μέγεθος που ήθελαν, το άφηναν καιρό να στεγνώσει εντελώς και το έτριβαν μέχρι να γίνει λείο. Μετά το κάλυπταν με μια ειδική ουσία γκέσο- που την έφτιαχναν από σκόνη γύψου και μια κόλλα από δέρματα ζώων, για να μη διαρρέει το χρώμα. Κατόπιν το γυάλιζαν ώστε να είναι λείο ξανά. Μερικοί έβαζαν και φύλλο χρυσού στα ταμπλό για φωτοστέφανα αγίων ή για το φόντο στα έργα τους.
Βοηθός του Βερόκιο Μέχρι τα 21 χρόνια του ήταν ήδη ολοκληρωμένος ζωγράφος και δούλευε ως βοηθός του δασκάλου του Βερόκιο. Ζωγράφισε τον άγγελο που γονατίζει στη Βάπτιση του Χριστού και μερικά στοιχεία στο βάθος του πίνακα. Λέγεται ότι όταν ο Βερόκιο είδε την καταπληκτική δουλειά του Λεονάρντο είπα ότι ποτέ ξανά δεν θα ξαναπιάσει χρώματα. Στη συνέχεια εργάστηκε για το Λορέντζο των Μεδίκων, ανέλαβε να ζωγραφίσει έναν πίνακα, αλλά το 1483 πήγε στο Μιλάνο.
Μιλάνο Εκεί εργάστηκε ως μηχανικός, ζωγράφος και γλύπτης στον ηγεμόνα της πόλης Λουδοβίκο φόρτσα. Είχε δικό του εργαστήριο και βοηθούς. Ζωγράφισε την τοιχογραφία Μυστικός Δείπνος στο μοναστήρι της Σάντα Μαρία ντελε Γκράτσιε. Στο έργο αυτό πειραματίστηκε με τα υλικά που χρησιμοποίησε και δυστυχώς το αποτέλεσμα είναι ακόμη και σήμερα πολύ κακό. Είναι ένα από τα έργα που έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη συντήρηση.
Προοπτική Στο Μεσαίωνα τα έργα απεικόνιζαν 2 διαστάσεις- ύψος και πλάτος. Οι ζωγράφοι δεν ήξεραν ακόμα πώς να αποδώσουν την έννοια του βάθους, δηλαδή την προοπτική. Στην Αναγέννηση όμως ήθελαν οι πίνακές τους να δείχνουν τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα, σαν παράθυρα που μέσα φαίνεται η φυσική και αληθινή εικόνα που έβλεπαν με τα μάτια τους. Η ιδέα ότι δύο γραμμές που συγκλίνουν σταδιακά συναντιούνται σε ένα κοινό σημείο στον ορίζοντα και πως όσο απομακρύνονται τα αντικείμενα φαίνονται μικρότερα, ήρθε για πρώτη φορά στον Φίλιππο Μπρουνελέσκι, που σχεδίασε τον τρούλο του καθεδρικού ναού της Φλωρεντίας Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε, και την τελειοποίησε ο Αλμπέρτι.
Ο πόλεμος με την Πίζα Στο Μιλάνο έμεινε 17 χρόνια, αλλά επισκεπτόταν συχνά τη Φλωρεντία για δουλειές. Το 1503 η Φλωρεντία βρισκόταν σε πόλεμο με τη γειτονική πόλη Πίζα. Ο Λεονάρντο ανέλαβε να εκτρέψει τον ποταμό Άρνο ώστε οι κάτοικοι της Πίζας να μένουν χωρίς νερό και να παραδοθούν! Δεν ολοκληρώθηκε ποτέ αυτό το σχέδιο, όμως η φήμη του ήταν ήδη μεγάλη και κατοχυρωμένη. Έχεις ακούσει ποτέ κάτι άλλο για την Πίζα; Ξέρεις ποιος παιδικός ήρωας γεννήθηκε στην Πίζα;
Ζωγραφική Μετά τον πόλεμο με την Πίζα ασχολήθηκε ξανά με τη ζωγραφική. Φιλοτέχνησε τη Μόνα Λίζα, έκανε πολλά σχέδια πουλιών, ανατομικές μελέτες. Πολύ έντονα τον απασχολούσε η πτήση και επιθυμούσε να κάνει τον άνθρωπο να πετάξει. Κατασκεύασε διάφορα ελικόπτερα, ανεμόπλανα και αεροπλάνα. Το 1506 επέστρεψε στο Μιλάνο.
Σφουμάτο Στα ιταλικά σημαίνει καπνισμένος και ήταν μια ακόμη τεχνική εφεύρεση του Λεονάρντο για να αναδεικνύεται ο όγκος των θεμάτων του στη ζωγραφική επιφάνεια. Πρόκειται για την σχεδόν αδιόρατη μετάβαση από τον ένα χρωματικό τόνο στον άλλο έτσι ώστε να υπάρχει ένα φυσικό αποτέλεσμα.
Κιαροσκούρο (Chiaroscuro) Εφεύρεση του Λεονάρντο. Χάρη σε αυτή την τεχνική της φωτοσκίασης δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στον όγκο των αντικειμένων και μοιάζουν να έχουν βάθος, προοπτική.
Ρώμη Από το 1514 έως το 1516 έζησε στη Ρώμη και δούλεψε για τον πρίγκιπα Τζουλιάνο το Μεγαλοπρεπή, αδερφό του Πάπα Λέοντα. Ο Λεονάρντο επιθυμούσε να κάνει μελέτες της ανθρώπινης ανατομίας, κάτι που η παπική εκκλησία απαγόρευε. Αρχικά έκανε μελέτες σε ζώα που προμηθευόταν από χασάπηδες και μετά σε ανθρώπινα πτώματα, κρυφά.
Γαλλία Όταν πέθανε ο προστάτης του Τζουλιάνο το 1516 ο Λεονάρντο πήγε στη Γαλλία εγκαταλείποντας για πάντα την Ιταλία. Εκεί διορίστηκε πρώτος ζωγράφος, αρχιτέκτονας και μηχανικός του Βασιλιά Φραγκίσκου του πρώτου. Είχε το δικό του σπίτι και απεριόριστη ελευθερία να ασχοληθεί με ό,τι τον ενδιέφερε, κυρίως την αρχιτεκτονική και τη μηχανική. Πέθανε στη Γαλλία στις 2 Μαΐου του 1519.
Σας ευχαριστώ!!!