Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Θέμα Eιδική Εκπαίδευση Δημοτική Εκπαίδευση Εργαλείο Clicker5, MS Power Point, Λεξιπαίγνιο Pro Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕ Φθινόπωρο 2008 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών σε θέματα Πληροφορικής Το Πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία με ποσοστό 50% και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με ποσοστό 50% στα πλαίσια του Μέτρου 2.1. «Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στα πλαίσια της δια βίου μάθησης» που εντάσσεται στο Ενιαίο Έγγραφο Προγραμματισμού (ΕΕΠ) Στόχος 3 «Ανθρώπινο Δυναμικό»για την Προγραμματική Περίοδο 2004-2006. Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) «Συμβολή στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας, στην προώθηση της απασχολησιμότητας, του επιχειρηματικού πνεύματος, της ικανότητας προσαρμογής και της ισότητας των ευκαιριών, καθώς και την κοινωνική ενσωμάτωση».
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008 Συγγραφή υλικού Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης () Κατερίνα Μαύρου, Δασκάλα Μαρία Πιερή, Δασκάλα Νίκη Προδρομίτου, Δασκάλα Εποπτεία υλικού Ομάδα Εποπτείας Ειδικής Εκπαίδευσης Δημοτικής Εκπαίδευσης Παντελής Μακρής, Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Έλενα Χατζηκακού, Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕ στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Επιμέλεια υλικού Κωνσταντία Ξενοφώντος ενικός συντονισμός - Επιμέλεια Αναστασία Οικονόμου
Κώδικας Δεοντολογίας Η άντληση πληροφοριών, η χρήση και ο πολλαπλασιασμός υλικού από το παρόν βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο* (CD/DVD) επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση της ανεπιφύλακτης αποδοχής των παρακάτω όρων: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Η χρήση του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD) υπόκειται στις διατάξεις των κυπριακών και των διεθνών νόμων, στις επιταγές του εθιμικού δικαίου, καθώς επίσης και στην υποχρέωση σεβασμού των χρηστών ηθών. Όλες οι πληροφορίες, οι οποίες περιέχονται, διατίθενται στους χρήστες για αυστηρά προσωπική χρήση και μόνο για σκοπούς πληροφόρησης, μελέτης, ή πραγματοποίησης διδασκαλίας, και σε καμία περίπτωση για εμπορικούς. H χρήση, αναπαραγωγή ή επαναδημοσίευσή του υλικού, ολική ή μερική, με οποιαδήποτε άλλο μέσο, ηλεκτρονικό ή έντυπο, επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία που θα αντληθούν δε θα αλλοιωθούν ούτε θα χρησιμοποιηθούν παραπλανητικά, ενώ υφίσταται και η υποχρέωση, σε περίπτωση οποιασδήποτε χρήσης, να αναφέρεται ο δικαιούχος των πνευματικών δικαιωμάτων του υλικού. Οι πάσης φύσεως πληροφορίες και το υλικό που περιλαμβάνονται σε αυτό βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) παρέχονται στην βάση του «ως έχει» («as is») και «ως διατίθενται» («as available») και χωρίς καμιά απολύτως εγγύηση οποιουδήποτε είδους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν εγγυάται για την ορθότητα και την ακρίβεια των πληροφοριών του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD), οι οποίες εκφράζουν μόνο τις απόψεις των συντακτών τους και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία τους. Ο χρήστης τις χρησιμοποιεί με αποκλειστικά δική του ευθύνη και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημιά του χρήστη από τη χρήση των στοιχείων και πληροφοριών που περιέχονται είτε στο βιβλιάριο είτε στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD). Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των προταθέντων δικτυακών τόπων και δεν ευθύνεται για τυχόν ζημία, η οποία μπορεί να προκληθεί από τη χρήση τους. Ακόμη ούτε είναι υπεύθυνη για την πολιτική ασφαλείας των προταθέντων δικτυακών τόπων ούτε και για τον τρόπο διαχείρισης των ηλεκτρονικών επισκεπτών τους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημία του επισκέπτη από την κακή χρήση είτε των προταθέντων δικτυακών τόπων, είτε των στοιχείων που περιέχονται σ αυτούς. Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες φιλοξενούνται στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD), εκφράζουν την άποψη των δημιουργών τους και όχι κατ ανάγκη την άποψη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν διακοπή λειτουργίας ή τροποποίηση των προταθέντων δικτυακών τόπων καθώς και των παρεχομένων υπηρεσιών. Στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) περιλαμβάνονται υλικό, trademarks, service marks κλπ, καθώς και άλλο περιεχόμενο που προστατεύεται και η χρήση του πρέπει να ακολουθεί τις σχετικές διατάξεις του νόμου. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν εμφάνιση προσωπικών δεδομένων, τα οποία εμφανίζονται στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD). Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008 * Το επιμορφωτικό υλικό του βιβλιαρίου, μαζί με επιπρόσθετο υλικό, βρίσκεται στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD)
Περιεχόμενα Μέρος Α 9 Χαιρετισμός Δρ Κυριάκος Πιλλάς, Αν. Διευθυντής Παιδαγωγικού Ινστιτούτου 11 Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Αναστασία Οικονόμου, Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου 13 Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Μέρος Β 17 Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων 21 Εισηγήσεις για Δραστηριότητες Μέρος 69 Συνοπτικός Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων 71 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 6 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Α ΜΕΡΟΣ Α 7
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 8 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Α.1 - Χαιρετισμός Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, πέρα από την ευρύτερη επίδραση που ασκεί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου, έχει επηρεάσει ουσιαστικά και αναμένεται να επηρεάσει περισσότερο στο μέλλον τη διαδικασία μάθησης και διδασκαλίας. Νέα ηλεκτρονικά εργαλεία και περιβάλλοντα μάθησης αναπτύσσονται συνεχώς στη βάση σύγχρονων παιδαγωγικών μεθοδολογιών και τίθενται στη διάθεση των εκπαιδευτικών μας ως ενισχυτικά μέσα για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων. Η έκδοση αυτή, η οποία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης σειράς εκδόσεων που καλύπτουν διάφορα θέματα του αναλυτικού προγράμματος, φιλοδοξεί να συνδράμει τους εκπαιδευτικούς μας στην προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα ηλεκτρονικά εργαλεία. Η βοήθεια συνίσταται στην παρουσίαση ιδεών και εισηγήσεων για αξιοποίηση των εργαλείων αυτών στην εκπαιδευτική πράξη. Στόχος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι η δημιουργία μιας περιεκτικής τράπεζας εισηγήσεων για αξιοποίηση των διαθέσιμων ηλεκτρονικών εργαλείων, η οποία θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και θα εμπλουτίζεται συνεχώς. Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του επιμορφωτικού υλικού υπό τη μορφή διδακτικών και μαθησιακών εισηγήσεων έγινε με τη συμμετοχή των ιδίων των εκπαιδευτικών και αποτελεί μέρος της ευρύτερης προσπάθειας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου να ενισχύει την εμπλοκή των εκπαιδευτικών σε δημιουργικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στη συνεχή επαγγελματική τους ανάπτυξη. Χαιρετίζω την προσπάθεια όλων, όσοι έλαβαν μέρος στη διαδικασία ανάπτυξης και έκδοσης του υλικού αυτού και προσδοκώ ότι αυτό θα αξιοποιηθεί παραγωγικά. Δρ Κυριάκος Πιλλάς Αν. Διευθυντής Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Α Χαιρετισμός Αν. Διευθυντή 9
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Α 10 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Α.2 - Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προσφέρει προγράμματα επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων σε θέματα νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας με στόχο την προετοιμασία των εκπαιδευτικών για την αποτελεσματική αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία. Μέσα από τα προγράμματα αυτά οι εκπαιδευτικοί αποκτούν κατ αρχήν βασικές δεξιότητες χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και αφ ετέρου αναπτύσσουν ένα συγκροτημένο φιλοσοφικό πλαίσιο στο οποίο οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας έχουν πραγματική ποιοτική συνεισφορά στη διδακτική πράξη. ια την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών προκειμένου να υποστηρίξουν την ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία, σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό το οποίο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν στη διδακτική πράξη. Το επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό καλύπτει συγκεκριμένα και εξειδικευμένα παραδείγματα ένταξης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας σε σχέση με τη χρήση και τις δυνατότητες παιδαγωγικής αξιοποίησης συγκεκριμένων ηλεκτρονικών μαθησιακών εργαλείων και περιβαλλόντων υπό τη μορφή εκπαιδευτικών σεναρίων, διδακτικών εισηγήσεων, σχεδίων μαθήματος, δραστηριοτήτων ή και απλών οδηγιών χρήσης προγραμμάτων. Η ανάπτυξη του υλικού έγινε από Ομάδες Εργασίας, οι οποίες αποτελούνταν από εκπαιδευτικούς που είχαν παρακολουθήσει επιμορφωτικά προγράμματα και συντονίζονταν από επιθεωρητή της ειδικότητας ή εκπρόσωπό του και από λειτουργό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Το υλικό αυτό αναμένεται να αποτελέσει μια αρχική βάση εισηγήσεων πάνω στην οποία οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να οικοδομούν ποιοτικές μαθησιακές εφαρμογές, να προβληματιστούν για περαιτέρω τρόπους αποτελεσματικής χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας και να προχωρήσουν σε διδακτικές παρεμβάσεις. Η παρούσα πρώτη έκδοση του επιμορφωτικού υποστηρικτικού υλικού σε έντυπη και ψηφιακή μορφή που κρατάτε στα χέρια σας, αποτελείται από μια σειρά βιβλιαρίων που το καθένα καλύπτει τη χρήση συγκεκριμένων μαθησιακών εργαλείων για μια διδακτική περιοχή. Το κάθε βιβλιάριο παρουσιάζει αρχικά ένα αριθμό εισηγήσεων διδακτικών και μαθησιακών εφαρμογών, οι οποίες περιγράφονται συνοπτικά. Στο τρίτο μέρος του βιβλιαρίου, αναπτύσσονται ολοκληρωμένες διδακτικές και μαθησιακές εισηγήσεις οι οποίες συμπληρώνονται με συνοδευτικό υλικό. Το υλικό που αναφέρεται σε κάθε βιβλιάριο βρίσκεται στο ψηφιακό δίσκο που ενσωματώνεται στο τέλος του βιβλιαρίου. Επιπρόσθετα, το υλικό αυτό φιλοξενείται στη διαδικτυακή πύλη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου http://www.e-epimorfosi.ac.cy, μέσω της οποίας ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να έχει πρόσβαση στη βάση του υλικού, να αποθηκεύει τις εκπαιδευτικές εισηγήσεις που τον ενδιαφέρουν, να αξιολογεί εισηγήσεις και να εμπλουτίζει τη βάση αυτή με δικές του προτάσεις προσαρμόζοντας υφιστάμενες εισηγήσεις ή προτείνοντας νέες. Στόχος είναι η αρχική αυτή δημιουργία υλικού να αποτελέσει μια δυναμική βάση διδακτικών και μαθησιακών εισηγήσεων ενσωμάτωσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας, η οποία να υποστηρίζει τους εκπαιδευτικούς στο έργο τους και η οποία συνεχώς να εμπλουτίζεται και να διαμορφώνεται βάσει των εκπαιδευτικών εφαρμογών και εμπειριών του κάθε εκπαιδευτικού. Α Αναστασία Οικονόμου Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού 11
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Α 12 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Α.3 - Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία Ομάδα Εργασίας Κωδικός Ομάδας Εργαλείο Θεωρητικό Πλαίσιο Eιδική Εκπαίδευση Δημοτική Εκπαίδευση Clicker5, MS Power Point, Λεξιπαίγνιο Pro Η φιλοσοφία της ανάπτυξης του συγκεκριμένου επιμορφωτικού υλικού με την χρήση των ΤΠΕ για το θέμα της ειδικής εκπαίδευσης έχει βασιστεί στις βασικές αρχές των ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση για τα παιδιά με αναπηρίες. Ο κύριος στόχος είναι να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες των ΤΠΕ ούτως ώστε να προωθηθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό η παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους τους μαθητές με δυσκολίες στην πρόσβαση, στη μάθηση και στην επικοινωνία. Με βάση την πιο πάνω φιλοσοφία οι δραστηριότητες που προτείνονται και έχουν αναπτυχθεί αναφέρονται σε όλο το φάσμα των πιθανών αναπηριών και δυσκολιών που παρουσιάζουν οι μαθητές στα δημοτικά σχολεία (ένταξη) και ειδικά σχολεία της Κύπρου. Συγκεκριμένα, η ομάδα μας έχει αναπτύξει τις δραστηριότητες με τα τρία λογισμικά (Clicker5, MS Power Point και Λεξιπαίγνιο Pro) με τέτοιο τρόπο ώστε να δοθούν παραδείγματα αξιοποίησής τους σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, ανταποκρινόμενα σε ανάγκες: α) παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες, τα οποία εντάσσονται καθ όλη τη διάρκεια της μέρας στη σχολική (γενική) τάξη. Εδώ ο στόχος είναι η χρήση των ΤΠΕ για τη διαφοροποίηση του μαθήματος, και τη διεξαγωγή του μέσα από εναλλακτικούς τρόπους που θα παρέχουν κίνητρα αλλά παράλληλα και απλοποιημένη μορφή δραστηριοτήτων (ανοικτού τύπου) (π.χ. ΕΙΔ2_Κ07_Π2_creative_writing), (β) παιδιών με κινητικές ή/και αισθητηριακές αναπηρίες, τα οποία εντάσσονται καθ όλη τη διάρκεια της μέρας στη σχολική (γενική) τάξη. Εδώ ο στόχος είναι η χρήση των ΤΠΕ για τη διαφοροποίηση του μαθήματος και τη διεξαγωγή του με τρόπο προσβάσιμο προς τους μαθητές (π.χ. προσαρμογές μεγέθους γραμμάτων ή χρωμάτων για δυσκολίες όρασης, ή χρήση πληκτρολογίου οθόνης για κινητικές δυσκολίες χρήση διακόπτη) (π.χ. ΕΙΔ2_Κ07_Π2_19_pliktrologio). (γ) παιδιών με σοβαρές ή και πολλαπλές αναπηρίες, τα οποία φοιτούν σε ειδικές μονάδες ή/και ειδικό σχολείο. Εδώ ο στόχος είναι η χρήση των ΤΠΕ μέσα από πιο κλειστού τύπου δραστηριότητες, ούτως ώστε να παρέχονται στους μαθητές διαφοροποιημένα μέσα για την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων απαραίτητων για την καθημερινή ζωή (π.χ. ΕΙΔ2_Κ07_Π2_38_walkingwithsafety και ΕΙΔ2_Κ07_Π2_2_synaisthimatiki_agogi) και γνώσεων για τη γενικότερη εκπαίδευσή τους (π.χ. ΕΙΔ2_Κ07_41_winter). (δ) παιδιών με προβλήματα στο λόγο και ομιλία, τα οποία φοιτούν είτε σε σχολεία ένταξης, είτε σε ειδικές μονάδας ή/και ειδικά σχολεία. Εδώ ο στόχος είναι η χρήση των ΤΠΕ ως εργαλείο ενίσχυσης της λεκτικής και γλωσσικής ανάπτυξης των μαθητών, ή και της παροχής εναλλακτικών μέσων επικοινωνίας. (π.χ.ειδ2_κ02_π2_28_epikoinonia και ΕΙΔ2_Κ02_Π2_5_odigies). Η επικοινωνία και η κατανόηση είναι το σημαντικότερο ίσως στοιχείο της ομαλής εκπαίδευσης και ένταξης των μαθητών με αναπηρίες. Παράλληλα από την προσπάθεια να καλύψουμε κάθε πιθανή μορφή εκπαίδευσης των παιδιών με αναπηρίες, στην ανάπτυξη του υλικού προσπαθήσαμε να καλύψουμε και όσο το δυνατό μεγαλύτερο εύρος θεμάτων, περιλαμβάνοντας: δραστηριότητες ανάπτυξης γλώσσας (ελληνικά), έννοιες μαθηματικών, δεξιότητες (γνωστικές, κοινωνικές κ.ο.κ), με στόχο να παρουσιάσουμε τις δυνατότητες αξιοποίησης των ΤΠΕ σε καθένα από αυτούς τους τομείς για την υποστήριξη της ένταξης. Α Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας 13
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 14 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β ΜΕΡΟΣ Β 15
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 16 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.1 - Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων Τίτλος Δραστηριότητας Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας Δραστηριότητα 1 Εννοιολογικός τομέας- γνώσεις γύρω από τις λέξεις ΟΧΙ Δραστηριότητα 2 Φωνολογική ενημερότητα ΟΧΙ Δραστηριότητα 3 Χρονικές έννοιες ΝΑΙ Δραστηριότητα 4 Συναισθηματική αγωγή ΝΑΙ Δραστηριότητα 5 Εκτέλεση οδηγιών ΝΑΙ Δραστηριότητα 6 Κατανόηση ερωτήσεων/ Έννοιες/ Συγκρίσεις ΟΧΙ Δραστηριότητα 7 Φωνολογία ΝΑΙ Δραστηριότητα 8 Εντοπισμός μη λογικών καταστάσεων ΝΑΙ Δραστηριότητα 9 Κατανόηση προτάσεων OXI Δραστηριότητα 10 Μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (ακουστική διάκριση) ΟΧΙ Δραστηριότητα 11 Διάκριση φωνημάτων φ - θ NAI Δραστηριότητα 12 Δίψηφα φωνήεντα αυ - ευ OXI Δραστηριότητα 13 Προαναγνωστικές ικανότητες OXI Β Δραστηριότητα 14 Οπτική-Κοινωνική Ανάγνωση ΝΑΙ Δραστηριότητα 15 Ανάγνωση προτάσεων ΟΧΙ Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων 17
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Τίτλος Δραστηριότητας Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας Δραστηριότητα 16 Αντιγραφή μοτίβου ΝΑΙ Δραστηριότητα 17 Προσωπική Περιποίηση ΟΧΙ Δραστηριότητα 18 Κοινωνική Ανάπτυξη-Παιγνίδι OXI Δραστηριότητα 19 ραπτός λόγος πρόσβαση με πληκτρολόγιο οθόνης ΝΑΙ Δραστηριότητα 20 Κείμενο: άτος από σπίτι ζητά οικογένεια Σελ. 50 Βιβλίο:Τα απίθανα μολύβια (Μέρος Α) NAI Δραστηριότητα 21 Έκθεση: Ο καλύτερος μου φίλος ΟΧΙ Δραστηριότητα 22 ραπτή δημιουργική έκφραση - Περιβάλλον ΝΑΙ Δραστηριότητα 23 Η έννοια του πολλαπλασιασμού ΝΑΙ Δραστηριότητα 24 Έννοια του χρόνου: το ρολόι (ολόκληρη και μισή ώρα) ΟΧΙ Δραστηριότητα 25 ραπτός λόγος Δομή πρότασης τριών όρων ΝΑΙ Δραστηριότητα 26 Ερωτηματικές λέξεις Πού Πώς - Πότε ΟΧΙ Δραστηριότητα 27 Χοιροκοιτία ΟΧΙ Δραστηριότητα 28 Πραγματολογία ΟΧΙ Β Δραστηριότητα 29 Επικοινωνία πρώτων αναγκών ΝΑΙ Δραστηριότητα 30 Κριτική σκέψη/ Κοινωνικές δεξιότητες ΟΧΙ 18 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Τίτλος Δραστηριότητας Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας Δραστηριότητα 31 Μέτρηση και έννοια αριθμών 1-3 ΟΧΙ Δραστηριότητα 32 Οπτικοκινητικός συντονισμός - συγκέντρωση ΟΧΙ Δραστηριότητα 33 Οπτική μνήμη ΝΑΙ Δραστηριότητα 34 Δισύλλαβες λέξεις ΟΧΙ Δραστηριότητα 35 Προαναγνωστικές ικανότητες ΝΑΙ Δραστηριότητα 36 Σύνολα-Αριθμοί 0-10 ΟΧΙ Δραστηριότητα 37 Νομίσματα ΟΧΙ Δραστηριότητα 38 Μαθητής-ύρω Περιοχή ΝΑΙ Δραστηριότητα 39 Κοινωνικές Σχέσεις ΝΑΙ Δραστηριότητα 40 Αγωγή Αισθητηρίων (Ακοή) ΟΧΙ Δραστηριότητα 41 Ανάπτυξη Λεξιλογίου ΝΑΙ Δραστηριότητα 42 Κοινωνική Ανάπτυξη-Παιγνίδι ΝΑΙ Δραστηριότητα 43 Συνεχόμενος λόγος/ Εποχές ΟΧΙ Δραστηριότητα 44 Ανάκληση λέξεων ΝΑΙ Β Δραστηριότητα 45 Διήγηση/ Σύνταξη-Χρήση συνδέσμων ΟΧΙ Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων 19
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β 20 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.1 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Έννοιολογικές Σχέσεις Ένταξη Ενότητα Εννοιολογικός τομέας- γνώσεις γύρω από τις λέξεις Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής είναι σε θέση να ονομάζει διάφορες ιδιότητες ενός αντικειμένου π.χ. κρύο, γρήγορο, σκληρό. Ο στόχος της είναι να χρησιμοποιήσει ο μαθητής τις γνώσεις που ανέπτυξε για τις ιδιότητες των αντικειμένων για να συγκρίνει τρία αντικείμενα μεταξύ τους βάση των ιδιοτήτων τους και να μπορεί να επιλέξει εκείνο που δεν ταιριάζει. Στη συνέχεια ο μαθητής καλείται να αιτιολογήσει την επιλογή του η οποία θα βασίζεται στις ιδιότητες των αντικειμένων. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει αν ο μαθητής αναγνωρίζει τις ιδιότητες των αντικειμένων αλλά και αν μπορεί να συγκρίνει αντικείμενα μεταξύ τους. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μέχρι τρεις μαθητές που θα εργαστούν με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ ομάδες από τρεις εικόνες. Ο λογοπαθολόγος παρουσιάζει τις τρεις εικόνες μπροστά στο μαθητή και του ζητά να ονομάσει τις ιδιότητες τους. Στη συνέχεια του ζητά να επιλέξει την εικόνα που δεν ταιριάζει και να εξηγήσει γιατί διάλεξε την συγκεκριμένη εικόνα. Ο υπολογιστής θα δίνει στον μαθητή την ανάλογη ανατροφοδότηση. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. OXI Έννοιες, κατανόηση εννοιών, εννοιολογικές σχέσεις, ιδιότητες αντικειμένων, σύγκριση αντικειμένων Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 21
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.2 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Φωνολογική ενημερότητα Ένταξη Ενότητα Φωνολογική Ενημερότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος για βελτίωση της ικανότητας της φωνολογικής ενημερότητας και όταν ο μαθητής είναι σε θέση να διακρίνει το τελικό φώνημα μιας λέξης. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής να συγκρίνει ακουστικά τρεις λέξεις και να διακρίνει ποιες δύο τελειώνουν με το ίδιο φώνημα και στη συνέχεια να μπορεί να γράφει λέξεις χωρίς να παραλείπει το τελικό φώνημα. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής είναι έτοιμος να γράφει λέξεις χωρίς να παραλείπει το τελικό φώνημα. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μέχρι τρεις μαθητές που θα εργαστούν με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ ομάδες από τρεις εικόνες. Ο λογοπαθολόγος παρουσιάζει τις τρεις εικόνες μπροστά στο μαθητή και του ζητά να παράξει το φώνημα που τελειώνει η κάθε λέξη. Στη συνέχεια του ζητά να επιλέξει τις δύο εικόνες που τελειώνουν στο ίδιο φώνημα. Ο υπολογιστής θα δίνει στον μαθητή την ανάλογη ανατροφοδότηση. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. OXI Φωνολογική ενημερότητα, παράληψη τελικού φωνήματος, ακουστική διάκριση λέξεων Λεξιπαίγνιο Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 22 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.3 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Έκφραση χρονικών εννοιών Ένταξη Ενότητα Χρονικές έννοιες Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος που έχει στόχο την κατανόηση και χρήση χρονικών έννοιων. Μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής είναι σε θέση να διακρίνει μεταξύ δύο εικόνων ποια έγινε πριν και ποια μετά αλλά και επίσης να μπορεί να ακολουθήσει οδηγίες που περιέχουν τις έννοιες πριν και μετά. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής να χρησιμοποιεί στον εκφραστικό λόγο τις έννοιες πριν και μετά και να συντάσσει κατάλληλες προτάσεις με την βοήθεια εικόνων. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής κατανοεί τις δύο έννοιες και αν τις χρησιμοποιεί σωστά. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μέχρι τρεις μαθητές που θα εργαστούν με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ ομάδες από δύο εικόνες. Ο λογοπαθολόγος παρουσιάζει τις δύο εικόνες μπροστά στο μαθητή και του ζητά να συντάξει μια πρόταση χρησιμοποιώντας τις εικόνες στη σειρά που τις βλέπει και χρησιμοποιώντας την χρονική έννοια που αναγράφεται στον υπολογιστή. Στη συνέχεια του ζητά αξιολογήσει τον εαυτό του, δηλαδή αν η πρότασή του είναι σωστή ή λανθασμένη και να κάνει την ανάλογη επιλογή στον υπολογιστή. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. ΝΑΙ Έκφραση, Χρονικές Έννοιες, Περιγραφή εικόνων Λεξιπαίγνιο Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 23
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.4 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Συναισθηματική αγωγή Ένταξη Ενότητα Συναισθηματική αγωγή Σύντομη περιγραφή Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος συναισθηματικής αγωγής. Μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής είναι σε θέση να ονομάζει συναισθήματα από εικόνες αλλά και να μπορεί να συμπληρώνει προφορικά προτάσεις. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής να αναγνωρίζει το κατάλληλο συναίσθημα που ταιριάζει σε μια κατάσταση. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής κατανοεί με ποιες καταστάσεις ταιριάζουν τα διάφορα συναισθήματα. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μέχρι τρεις μαθητές που θα εργαστούν με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ προτάσεις τις οποίες ο μαθητής θα είναι σε θέση να τις ακούσει και να τις συμπληρώσει. ια κάθε πρόταση θα παρουσιάζονται τέσσερις εικόνες στον υπολογιστή όπου ο μαθητής θα πρέπει να επιλέξει μια για να συμπληρώσει την πρόταση που άκουσε. Ο λογοπαθολόγος ζητά από τον μαθητή να ακούσει την πρόταση και μετά παρουσιάζει τις τέσσερις εικόνες μπροστά στο μαθητή και του ζητά να ονομάσει τα συναισθήματα που βλέπει στις εικόνες και να χρησιμοποιήσει ένα από αυτά για να συμπληρώσει την πρόταση. Ο μαθητής θα μπορεί να ακούσει την πρόταση όσες φορές θέλει. Ο υπολογιστής θα δίνει στον μαθητή την ανάλογη ανατροφοδότηση. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. Β Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* NAI Συναισθηματική Αγωγή, Συναισθήματα Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 24 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.5 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 5 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Εκτέλεση οδηγιών Ένταξη Ενότητα Εκτέλεση οδηγιών Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος για την εκτέλεση μονών σύνθετων οδηγιών. Μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής είναι σε θέση να ακολουθεί μονές οδηγίες με απόλυτη επιτυχία και να κατανοεί βασικές προμαθηματικές έννοιες. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής να κατανοήσει όλα τα σκέλη μιας μονής σύνθετης οδηγίας και στη συνέχεια να μπορεί να την εκτελέσει ορθά π.χ. Βρες την εικόνα που δείχνει το μικρό μπλε τρίγωνο. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής είναι σε θέση να ακολουθήσει μονές σύνθετες οδηγίες χωρίς δυσκολία. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μαθητή που θα εργαστεί με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ οδηγίες τις οποίες ο μαθητής θα είναι σε θέση να τις ακούσει. ια κάθε οδηγία θα παρουσιάζονται τέσσερις εικόνες στον υπολογιστή όπου ο μαθητής θα πρέπει να επιλέξει μια. Ο λογοπαθολόγος ζητά από τον μαθητή να ακούσει την οδηγία και μετά παρουσιάζει τις τέσσερις εικόνες μπροστά στο μαθητή και του ζητά να επιλέξει μια για να ακολουθήσει σωστά την οδηγία. Ο μαθητής θα μπορεί να ακούσει την οδηγία δύο φορές. Ο υπολογιστής θα δίνει στον μαθητή την ανάλογη ανατροφοδότηση. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. ΝΑΙ Οδηγίες, Κατανόηση Λεξιπαίγνιο Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 25
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.6 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 6 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Κατανόηση ερωτήσεων Ένταξη Ενότητα Κατανόηση ερωτήσεων/ Έννοιες/ Συγκρίσεις Β Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος για την κατανόηση ερωτήσεων και εννοιών. Μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής είναι σε θέση να κατανοήσει τις έννοιες που περιέχονται στην άσκηση με απόλυτη επιτυχία. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής χρησιμοποιήσει τις έννοιες που γνωρίζει για να απαντήσει σε ερωτήσεις συγκρίνοντας τρία αντικείμενα. π.χ. Ποιο είναι το μεγαλύτερο;. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής είναι σε θέση να κατανοήσει ερωτήσεις που αφορούν την σύγκριση αντικειμένων. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μαθητή που θα εργαστεί με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ ερωτήσεις τις οποίες ο μαθητής θα είναι σε θέση να τις ακούσει. ια κάθε οδηγία θα παρουσιάζονται τρεις εικόνες στον υπολογιστή όπου ο μαθητής θα πρέπει να επιλέξει μια για να απαντήσει σωστά την ερώτηση. Ο λογοπαθολόγος ζητά από τον μαθητή να ακούσει την ερώτηση και μετά παρουσιάζει τις τρεις εικόνες μπροστά στο μαθητή και του ζητά να επιλέξει μια που να απαντά την ερώτηση. Ο μαθητής θα μπορεί να ακούσει την ερώτηση όσες φορές θέλει. Ο υπολογιστής θα δίνει στον μαθητή την ανάλογη ανατροφοδότηση. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. OXI Κατανόηση ερωτήσεων, σύγκριση αντιεκιμένων Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 26 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.7 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Φωνολογία Ένταξη Ενότητα Φωνολογία/ Φωνολογική Ενημερότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος για βελτίωση της φωνολογίας αλλά και της ακουστικής διάκρισης του μαθητή. Μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής μπορεί να διακρίνει τα τέσσερα φωνήματα θ, σ, δ και ζ σε απομόνωση αλλά και συλλαβή. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής να διακρίνει με ποιο φώνημα θ, σ, δ ή ζ αρχίζει μια λέξη. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής είναι έτοιμος να διακρίνει από ποιο από τα τέσσερα φωνήματα αρχίζει μια λέξη και αν είναι σε θέση χρησιμοποιήσει ορθά τους ήχους στην παραγωγή. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μαθητή που θα εργαστεί με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν δεκαέξι εικόνες που αρχίζουν με το φώνημα θ, σ, δ ή ζ. Ο λογοπαθολόγος παρουσιάζει την εικόνα μπροστά στο μαθητή χωρίς να την ονομάζει και του ζητά να επιλέξει με ποιο φώνημα αρχίζει. Ο υπολογιστής θα δίνει την ανάλογη ανατροφοδότηση στον μαθητή. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα ενός μήνα για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. ΝΑΙ Φωνολογία, φωνολογικές διαταραχές Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 27
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.8 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Eντοπισμός λογικών και μη λογικών καταστάσεων Ένταξη Ενότητα Εντοπισμός μη λογικών καταστάσεων Β Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος για την ανάπτυξη της λογικής και κριτικής σκέψης. Μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής είναι σε θέση να εντοπίσει λάθη που βλέπει σε εικόνα. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής να κρίνει αν μια πρόταση που άκουσε είναι σωστή ή λάθος εννοιολογικά και μετά να την διορθώσει προφορικά π.χ. Ο πατέρας οδήγησε τον σκύλο για να πάρει τα παιδιά σχολείο. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής είναι σε θέση να εντοπίσει εννοιολογικό λάθος σε προτάσεις που άκουσε. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μέχρι τρεις μαθητές που θα εργαστούν με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ προτάσεις τις οποίες ο μαθητής θα είναι σε θέση να τις ακούσει. ια κάθε πρόταση θα παρουσιάζονται οι επιλογές Σωστό ή Λάθος όπου ο μαθητής θα πρέπει να επιλέξει μια ανάλογα με την πρόταση που άκουσε. Ο λογοπαθολόγος ζητά από τον μαθητή να ακούσει την πρόταση και μετά παρουσιάζει τις δύο επιλογές μπροστά στο μαθητή και του ζητά να επιλέξει μια. Ο μαθητής θα μπορεί να ακούσει την πρόταση όσες φορές θέλει. Ο υπολογιστής θα δίνει στον μαθητή την ανάλογη ανατροφοδότηση. Στη συνέχεια ζητείται από το μαθητή να διορθώσει την πρόταση προφορικά. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. ΝΑΙ Λογική σκέψη, Κριτική σκέψη, μη λογικές καταστάσεις, παράλογες προτάσεις Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 28 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.9 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 9 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Λογοθεραπεία Κατανόηση σύνθετων προτάσεων Ένταξη Ενότητα Κατανόηση προτάσεων Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Η προτεινόμενη δραστηριότητα μπορεί να γίνει ως μέρος προγράμματος για την κατανόηση προτάσεων. Μπορεί να γίνει όταν ο μαθητής είναι σε θέση να κατανοεί απλές προτάσεις με τέσσερα ή πέντε μέρη. Ο στόχος της είναι να μπορεί ο μαθητής να κατανοήσει σύνθετη πρόταση (πρόταση ενσωματωμένη σε πρόταση) π.χ. Ο κύριος που κρατά τον σκύλο είναι χαρούμενος. Ο λογοπαθολόγος θα μπορεί να αξιολογήσει στο τέλος της άσκησης αν ο μαθητής είναι σε θέση να κατανοήσει σύνθετη πρόταση και να επιλέγει τη σωστή εικόνα βάση αυτής. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελεστεί από ένα μαθητή που θα εργαστεί με τον ΗΥ στην λογοθεραπεία. Στο πρόγραμμα θα υπάρχουν οχτώ προτάσεις τις οποίες ο μαθητής θα είναι σε θέση να τις ακούσει. ια κάθε πρόταση θα παρουσιάζονται τέσσερις εικόνες στον υπολογιστή όπου ο μαθητής θα πρέπει να επιλέξει μια. Ο λογοπαθολόγος ζητά από τον μαθητή να ακούσει την πρόταση και μετά παρουσιάζει τις τέσσερις εικόνες μπροστά στο μαθητή και του ζητά να επιλέξει μια που ταιριάζει στην πρόταση. Ο μαθητής θα μπορεί να ακούσει την πρόταση όσες φορές θέλει. Ο υπολογιστής θα δίνει στον μαθητή την ανάλογη ανατροφοδότηση. Η άσκηση μπορεί να επαναληφθεί μετά από διάστημα τριών μηνών για να εξακριβωθεί αν ο μαθητής έχει βελτιώσει τις ικανότητές του. ΟΧΙ Κατανόηση σύνθετων προτάσεων Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 29
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.10 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 10 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Ειδική εκπαίδευση - Ελληνικά λώσσα Το σύμπλεγμα μπ - Ακουστική διάκριση Ένταξη Τάξη Β ραμματική Συμπλέγματα συμφώνων Το σύμπλεγμα μπ Η προτεινόμενη δραστηριότητα έχει ως στόχο το παιδί να διακρίνει τον ήχο μπ από το π και να συμπληρώνει ορθά την ανάλογη λέξη που ακούει ή βλέπει στην εικόνα. Η δραστηριότητα μπορεί να εφαρμοστεί ως εξάσκηση στην ατομική στήριξη του παιδιού με τον ειδικό δάσκαλο, αλλά και ως δραστηριότητα εργασία στην τάξη. Στην τάξη τα παιδιά μπορούν να εργαστούν στον υπολογιστή σε ομάδες 2-3. Το λογισμικό θα δώσει την ευκαιρία τόσο στον εκπαιδευτικό της τάξης όσο και στα ίδια τα παιδιά να αξιολογήσουν την προσπάθειά τους, δίνοντας τους ολικό αποτέλεσμα των επιτυχημένων απαντήσεων τους. Ο δάσκαλος εξηγεί στην τάξη τον ήχο μπ και γίνονται προφορικές ασκήσεις. Καλεί επίσης τα παιδιά να πουν δικές τους λέξεις που να αρχίζουν ή να περιέχουν το μπ. Στη συνέχεια ζητά από τα παιδιά να εργαστούν στον Η.Υ. όπου η δραστηριότητα ζητά: (α) να επιλέξουν σε ποιες λέξεις/εικόνες υπάρχει το μπ, από αυτές που δίνονται (β) να γράψουν τη λέξη που ακούνε (η οποία περιέχει μπ ή π) και (γ) να γράψουν τη λέξη που βλέπουν στην εικόνα (η οποία περιέχει μπ ή π). OXI Συμπλέγματα συμφώνων, μπ, μαθησιακές δυσκολίες, ακουστική διάκριση Λεξιπαίγνιο Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 30 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.11 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 11 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Λογοθεραπεία Διάκριση των φωνημάτων φ - θ Ατομική στήριξη (για οποιαδήποτε τάξη/ηλικία αυτό χρειάζεται) Διάκριση φωνημάτων φ - θ Η προτεινόμενη δραστηριότητα είναι επαναληπτική και παράλληλα έχει ως στόχο να αξιολογήσει τη διάκριση των φ θ, μετά από τις σχετικές παρεμβάσεις στο ατομικό μάθημα. Οι διάκριση των φωνημάτων και γραφημάτων φ-θ είναι πολύ κοινή δυσκολία στα παιδιά με γενικές και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Η αρχική παρέμβαση η οποία θα προηγηθεί τις δραστηριότητας αυτής αποτελείται από τη διδασκαλία του κάθε γράμματος ξεχωριστά. Η δραστηριότητα προτείνεται για το μάθημα στην ατομική στήριξη του παιδιού από τον ειδικό δάσκαλο. Το παιδί θα εργαστεί μόνο του με την επίβλεψη αλλά όχι την παρέμβαση του εκπαιδευτικού. ια κάθε απάντηση (λανθασμένη ή σωστή) το παιδί δίνει την εξήγηση (που έχει διδαχθεί προηγουμένως) προφορικά. Η δραστηριότητα περιλαμβάνει: (α) Διάκριση/κατηγοριοποίηση λέξεων με φ θ, αντίστοιχα. Από εικόνες και λέξεις που δίνονται στο πρόγραμμα το παιδί θα επιλέξει πια αρχίζει ή περιέχει ένα από τα δύο γράμματα. (β) Συμπλήρωση λέξεων με φ-θ, με βάση εικόνα. (γ) ραφή προτάσεων με λέξεις με φ θ, με βάση εικόνα που δίνεται. Η δραστηριότητα δίνει επίσης ακουστικό ερέθισμα (κλειδί) το οποίο το παιδί μπορεί να ενεργοποιήσει όταν πιστεύει ότι το χρειάζεται για ενίσχυση, πριν δώσει μια απάντηση. ΝΑΙ Διάκριση φ-θ, μαθησιακές δυσκολίες, ακουστική διάκριση, Λεξιπαίγνιο Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 31
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.12 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 12 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Ειδική εκπαίδευση - λώσσα Δίψηφα φωνήεντα αυ-ευ Τάξη Β - Ένταξη και Ατομική στήριξη (για οποιαδήποτε τάξη/ηλικία αυτό χρειάζεται) ραμματική Δίψηφα φωνήεντα αυ - ευ Η προτεινόμενη δραστηριότητα έχει ως στόχο τα παιδιά να διακρίνουν πότε τα αυ και ευ, ακούγονται ως /αφ/, /εφ/, /αβ/ ή /εβ/. Η δραστηριότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ατομική στήριξη του παιδιού με τον ειδικό δάσκαλο, αλλά και ως δραστηριότητα εργασία στην τάξη, όπου τα παιδιά μπορούν να δουλέψουν σε ομάδες. Στη δραστηριότητα τα παιδιά θα πρέπει να συμπληρώσουν λέξεις με αυ και ευ, οι οποίες συνοδεύονται από τη σχετική εικόνα. Στη συνέχεια θα πρέπει να διακρίνουν τις συγκεκριμένες λέξεις σε όσες ακούγονται με /φ/ ή /β/. Εδώ τα παιδιά θα μπορούν να ακούσουν τη λέξη πατώντας πάνω σε ένα εικονίδιο, για σκοπούς ανατροφοδότησης και αυτοδιόρθωσης. Τέλος θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις λέξεις που έχουν συμπληρώσει για να γράψουν και να συμπληρώσουν προτάσεις ανάλογα με την εικόνα που παρουσιάζεται. ΟΧΙ Δίψηφα φωνήεντα, αυ, ευ, μαθησιακές δυσκολίες, Λεξιπαίγνιο Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β 32 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.13 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 13 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* λώσσα-επικοινωνία Αναγνώριση ίδιων αντικειμένων Ειδικό Σχολείο-Ειδική Μονάδα Προαναγνωστικές ικανότητες Η προτεινόμενη δραστηριότητα έχει σκοπό να αναπτύξει τις προαναγνωστικές ικανότητες μαθητών με μέτρια νοητική υστέρηση. Στόχος είναι ο μαθητής να μάθει να βρίσκει τα ίδια αντικείμενα, μια δεξιότητα που είναι πολύ σημαντική για την περαιτέρω μαθησιακή πορεία του μαθητή. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελείται από ένα μόνο μαθητή με την παρουσία και καθοδήγηση του εκπαιδευτικού αλλά και από μικρή ομάδα μαθητών με παρόμοιες όμως ικανότητες. (Καλό θα είναι, όπου είναι εφικτό, η δραστηριότητα να ακολουθεί μάθημα με πραγματικά αντικείμενα ή φωτογραφίες τους). Αρχικά, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει εικόνες από ίδια αντικείμενα, δύο κάθε φορά (τα αντικείμενα πρέπει να είναι γνωστά και αρεστά στο μαθητή έτσι ώστε να γίνει πιο ευχάριστη η δραστηριότητα ). Ο εκπαιδευτικός δείχνει τα αντικείμενα και λέει ότι είναι «ίδια.» Μετά τα πρώτα παραδείγματα ο μαθητής καλείται να κάνει το ίδιο, δηλαδή να πει ότι τα αντικείμενα είναι τα ίδια ή αν δεν μιλά να δείξει τα ίδια αντικείμενα. Σιγά-σιγά ο εκπαιδευτικός θα παρουσιάζει αντικείμενα που δεν είναι ίδια (2 κάθε φορά) τονίζοντας λεκτικά ότι «δεν είναι τα ίδια» και μετά να επαναλάβει παράδειγμα με αντικείμενα που είναι τα ίδια. Στη συνέχεια θα παρουσιάσει παραδείγματα για να βρει ο μαθητής εάν είναι τα ίδια ή όχι. Σταδιακά, κι εφόσον ο μαθητής πετυχαίνει στην προηγουμένη άσκηση, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει περισσότερο από 2 αντικείμενα, ένα εκ των οποίων να μην είναι το ίδιο έτσι ώστε ο μαθητής να διακρίνει αυτά που είναι ίδια από αυτά που δεν είναι. Η άσκηση αυτή μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές με διάφορα άλλα αντικείμενα μέχρι ο μαθητής να κατανοήσει την έννοια των ίδιων αντικειμένων. ΟΧΙ Ίδια αντικείμενα Λεξιπαίγνιο Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 33
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.14 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 14 Β Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Ανάγνωση Αναγνώριση ονόματος (εισήγηση προς ανάπτυξη) Ειδικό Σχολείο-Ειδική Μονάδα Οπτική-Κοινωνική Ανάγνωση Η προτεινόμενη δραστηριότητα έχει σκοπό να αναπτύξει τις ικανότητες οπτικής/ κοινωνικής ανάγνωσης μαθητών με μέτρια νοητική ικανότητα που δυσκολεύονται να μάθουν να διαβάζουν με τον παραδοσιακό τρόπο με φωνήματα, συλλαβισμό, κλπ. Στόχος είναι ο μαθητής να μάθει να διακρίνει το όνομά του ανάμεσα σε άλλα ονόματα ή και άλλες λέξεις καθώς και να διακρίνει τα γράμματα που το αποτελούν. Η δραστηριότητα είναι προτιμότερο να εκτελείται από ένα μόνο μαθητή με την παρουσία και καθοδήγηση του εκπαιδευτικού. Αρχικά, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει το όνομά του μαθητή λέγοντάς του ότι αυτό είναι το όνομά του (π.χ. Μάριος). Στη συνέχεια ο μαθητής ζητείται να διακρίνει τα γράμματα του ονόματός του επιλέγοντάς τα με το ποντίκι του. Σε αυτή τη φάση το όνομά του μαθητή βρίσκεται γραμμένο στο κάτω μέρος της σελίδας και ο μαθητής πατά ένα-ένα τα γράμματα και αυτόματα ακούγεται το φώνημά τους (όχι το όνομα του γράμματος, αυτό θα σύγχυζε τον μαθητή). Σε δεύτερη φάση παρουσιάζονται τα γράμματα του ονόματός του ανακατεμένα με άλλα γράμματα και ο μαθητής πρέπει να τα διακρίνει βλέποντας το όνομα του από κάτω. Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός θα παρουσιάσει ξανά τη σελίδα με το όνομά του μαθητή. Έπειτα θα ζητήσει από το μαθητή να το διακρίνει και να το επιλέξει ανάμεσα σε άλλα ονόματα που διαφέρουν οπτικά από το δικό του όνομα (π.χ. Αντρέας, ιάννης, κλπ) και μετά ανάμεσα σε ονόματα που μοιάζουν οπτικά (όπως Μαρία, Μαριάννα, κλπ). Αν ο μαθητής δεν δυσκολεύεται η άσκηση μπορεί να γίνει χωρίς να εμφανίζεται το όνομά του στο κάτω μέρος της οθόνης. Η άσκηση αυτή μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές μέχρι ο μαθητής να μπορεί να διακρίνει το όνομά του με ευκολία. Επίσης με τον ίδιο τρόπο μπορεί να καταρτιστούν παρόμοιες δραστηριότητες με άλλες λέξεις για οπτική ανάγνωση όπως το επίθετό του, το όνομα των γονέων του, τη διεύθυνση του, κλπ. NAI Οπτική διάκριση, όνομα, γράμματα, αναγνώριση ονόματος, Λεξιπαίγνιο Λεξιπαίγνιο * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 34 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro
Ομάδα Εργασίας: Ειδική Εκπαίδευση Δημοτικής Εκπαίδευσης Β.2.15 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 15 Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Ανάγνωση Ανάγνωση προτάσεων Ειδικό Σχολείο-Ειδική Μονάδα Ανάγνωση προτάσεων Η προτεινόμενη δραστηριότητα έχει σκοπό να αναπτύξει τις αναγνωστικές ικανότητες μαθητών με ελαφριά νοητική υστέρηση. Στόχος είναι ο μαθητής να μάθει να διαβάζει μικρή πρόταση με βάση το γράμμα το οποίο μαθαίνει τη συγκεκριμένη περίοδο, π.χ. όταν μαθαίνει το γράμμα «Λ» η πρόταση να είναι «Λένα, να ένα λεμόνι.» Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελείται από ένα μόνο μαθητή με την παρουσία και καθοδήγηση του εκπαιδευτικού αλλά και από μικρή ομάδα μαθητών με παρόμοιες όμως ικανότητες που βρίσκονται στο ίδιο αναγνωστικό επίπεδο. (Καλό θα είναι η δραστηριότητα να ακολουθεί σειρά μαθημάτων με το συγκεκριμένο γράμμα καθώς και συλλαβές και λέξεις που εμπεριέχουν αυτό το γράμμα. Αρχικά, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει τις λέξεις Λένα, ένα, λεμόνι (κάθε λέξη σε διαφορετική διαφάνεια) ζητώντας από τον μαθητή να τις διαβάσει. Αφού το κάνει σωστά ο μαθητής πρέπει να πατήσει με το ποντίκι την αντίστοιχη εικόνα επιλέγοντας ανάμεσα σε 3-4 εικόνες που εμφανίζονται πάνω. Πατώντας την εικόνα ακούγεται και η λέξη επιβεβαιώνοντας τον μαθητή ότι έκανε τη σωστή ή λανθασμένη επιλογή. Μετέπειτα εμφανίζονται μία-μία οι λέξεις της πρότασης και ο μαθητής καλείται να τις διαβάσει. Ο εκπαιδευτικός επιβραβεύει το μαθητή πατώντας την εικόνα με ακουστικό μήνυμα που επαναλαμβάνει τη λέξη και εμφανίζει την ανάλογη εικόνα επιβράβευσης. Αν κάνει λάθος κάνει το ίδιο αλλά πατά την εικόνα που αντιστοιχεί στη λανθασμένη απάντηση. Στο τέλος εμφανίζεται ολόκληρη η πρόταση και ο μαθητής καλείται να τη διαβάσει. Η άσκηση αυτή μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές μέχρι ο μαθητής να μπορεί να διαβάζει την πρόταση καθώς και τις επιμέρους λέξεις. Επίσης με τον ίδιο τρόπο μπορεί να καταρτιστούν παρόμοιες δραστηριότητες με άλλες προτάσεις και λέξεις. ΟΧΙ Ανάγνωση, πρώτη ανάγνωση Λεξιπαίγνιο Β * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Εισηγήσεις για Δραστηριότητες 35
Ε πιμορφωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ σ τη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΙΔΑΩΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008 Β.2.16 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 16 Β Μάθημα Τίτλος Δραστηριότητας Τάξη Ενότητα Σύντομη περιγραφή Πλήρης Ανάπτυξη Δραστηριότητας στο Μέρος Κωδικός Ομάδας Λέξεις-Κλειδιά για αναζήτηση στο Διαδικτυακό Τόπο www.e-epimorfosi.ac.cy Λογισμικό που απαιτείται* Μαθηματικά Αντιγραφή μοτίβου Ειδικό Σχολείο-Ειδική Μονάδα Προμαθηματικές έννοιες Η προτεινόμενη δραστηριότητα έχει σκοπό να αναπτύξει τις προμαθηματικές ικανότητες μαθητών με μέτρια και ελαφριά νοητική υστέρηση. Στόχος είναι ο μαθητής να μάθει να φτιάχνει ένα σύνολο αντικειμένων σαν το πρωτότυπο (μοτίβο) έτσι ώστε να μπορεί μετέπειτα να αντιγράφει σωστά και να κατανοεί μαθηματικές έννοιες. Η δραστηριότητα μπορεί να εκτελείται από ένα μόνο μαθητή με την παρουσία και καθοδήγηση του εκπαιδευτικού αλλά και από μικρή ομάδα μαθητών με παρόμοιες όμως ικανότητες. (Καλό θα είναι, όπου είναι εφικτό, η δραστηριότητα να ακολουθεί μάθημα με πραγματικά αντικείμενα ή φωτογραφίες τους). Αρχικά, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει ένα απλό παράδειγμα με γνωστά προς το παιδί αντικείμενα, πχ σοκολάτα, παγωτό. Παρουσιάζει το μοτίβο και παράλληλα το περιγράφει προφορικά. Αφού το κάνει, αντιγράφει το μοτίβο επιλέγοντας τις εικόνες από κάτω εναλλάξ. Έπειτα ζητά από το μαθητή να κάνει κι αυτός την ίδια διαδικασία δηλαδή προφορική περιγραφή (αν δεν μιλά μπορεί να δείχνει) κι έπειτα αντιγραφή του μοτίβου. Καθώς προχωρά η δραστηριότητα τα αντικείμενα μπορεί να αυξάνονται ή τα μοτίβα να γίνονται πιο πολύπλοκα. Η άσκηση αυτή μπορεί να επαναληφθεί αρκετές φορές μέχρι ο μαθητής να μπορεί να αντιγράφει τα μοτίβα με ευκολία. Επίσης με τον ίδιο τρόπο μπορεί να καταρτιστούν παρόμοιες δραστηριότητες με άλλα αντικείμενα, ίσως και γράμματα και αριθμούς. NAI Αντιγραφή μοτίβου, μοτίβο Clicker5 * ια να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. 36 Εργαλείο: Clicker5, MS Power Point & Λεξιπαίγνιο Pro