Οδηγός πιστοποίησης προϊόντων για Παρέμβαση: Κλιματισμός - Πρόγραμμα Χτίζοντας το Μέλλον 1. Εισαγωγή Το Έργο Χτίζοντας το Μέλλον Παρεμβάσεις Μεγάλης Κλίμακας αφορά στην αναβάθμιση του κτιριακού τομέα της χώρας, αποτελεί μια σύμπραξη ανάμεσα στο δημόσιο τομέα, την κατασκευαστική βιομηχανία και τους πολίτες και αφορά κατοικίες και επαγγελματικά κτίρια. Επίσης αποτελεί τον κύριο μοχλό παρέμβασης και επιδίωξης άμεσων περιβαλλοντικών, ενεργειακών και οικονομικών αναπτυξιακών αποτελεσμάτων στον κτιριακό τομέα και στη βιομηχανία. Στο Έργο περιλαμβάνονται επτά παρεμβάσεις σε κτίρια κατοικίας 1. Αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσιο και υαλοπίνακας) με αντίστοιχο υψηλών προδιαγραφών 2. Αντικατάσταση υαλοπινάκων με αντίστοιχα χαμηλής εκπομπής (low-e) 3. Εγκατάσταση κεντρικών θερμικών ηλιακών συστημάτων 4. Εφαρμογή ψυχρών υλικών 5. Τοποθέτηση θερμομόνωσης οροφών 6. Τοποθέτηση θερμομόνωσης σε προσόψεις και τοιχοποιίες 7. Αντικατάσταση συμβατικών συστημάτων θέρμανσης με συστήματα υψηλής απόδοσης και πέντε παρεμβάσεις σε εμπορικά κτίρια 1. Αντικατάσταση προσόψεων, με ολοκληρωμένα συστήματα κουφωμάτων (πλαίσιο και υαλοπίνακας) υψηλών προδιαγραφών 2. Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος των κτιρίων 3. Εγκατάσταση συστημάτων ψύξης θέρμανσης αερισμού με συστήματα υψηλής απόδοσης 4. Αντικατάσταση συστημάτων τεχνητού φωτισμού με νέα συστήματα υψηλής απόδοσης και χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης 5. Εγκατάσταση ή αντικατάσταση προηγμένων συστημάτων ενεργειακού ελέγχου στα κτίρια Στόχος του παρόντος οδηγού είναι η παροχή τεχνικής υποστήριξης στην βιομηχανία και τη βιοτεχνία παραγωγής προϊόντων και υλικών, που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικοδομικής δραστηριότητας, για τη διευκόλυνση πιστοποίησης των προϊόντων τους ώστε να ενταχθούν στο έργο Χτίζοντας το Μέλλον Παρεμβάσεις Μεγάλης Κλίμακας. Η επιλογή ενός πιστοποιημένου προϊόντος εξασφαλίζει την ορθότητα των χαρακτηριστικών του και το καθιστά επαρκές και ασφαλές ως προς τη χρήση για την οποία προορίζεται. Σελ. 1
Σε περίπτωση χρήσης πιστοποιημένων προϊόντων (π.χ. με σήμανση CE, Solar KeyΜark) διασφαλίζεται ότι τα εν λόγω προϊόντα τηρούν όλες τις προδιαγραφές, όπως αυτές ορίζονται από πρότυπα, οδηγίες, κανονισμούς και νομοθεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθιστώντας τα ποιοτικά, ασφαλή και υγιή σε όλα τα στάδια παραγωγής εφαρμογής χρήσης του εκάστοτε προϊόντος, προστατεύοντας παράλληλα και το περιβάλλον. Με την δράση αυτή θα τεθούν υγιείς βάσεις στην αγορά, θα αναδειχθούν οι κατασκευαστές προϊόντων υψηλών προδιαγραφών, θα υποστηριχθούν μικρές μονάδες ώστε να αποκτήσουν πιστοποιημένα προϊόντα και θα δοθεί η ευκαιρία στον πολίτη να επιλέξει προϊόντα και συστήματα με αξιόπιστα και ελεγμένα τεχνικά χαρακτηριστικά. 2. Τύπος Κτηρίου : Επαγγελματικά Κτήρια 3. Είδος Παρέμβασης : Κλιματισμός Μια σημαντική και ταυτόχρονα πολύπλοκη παρέμβαση για την αναβάθμιση των κτηρίων του εμπορικού τομέα είναι η αντικατάσταση του συστήματος κλιματισμού. Με τον όρο κλιματισμό εννοούμε το σύστημα θέρμανσης, ψύξης και αερισμού ενός χώρου. Το σύστημα του κλιματισμού περιλαμβάνει γενικά ποικίλα μηχανολογικά / ηλεκτρολογικά συστήματα που χρησιμοποιούνται για να επιτευχθεί ο έλεγχος της θερμοκρασίας, υγρασίας, κυκλοφορίας και της ποιότητας του αέρα ενός χώρου ώστε να επιτυγχάνεται θερμική άνεση και η καλή ποιότητα του αέρα. Τα παραπάνω στοιχεία επηρεάζουν την υγεία, την ικανοποίηση και την παραγωγικότητα των ατόμων που χρησιμοποιούν τους χώρους του κάθε κτηρίου. Το σύστημα θέρμανσης σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να προσθέτει θερμική ενέργεια στο κτήριο προκειμένου να διατηρείται σταθερή η επιθυμητή θερμοκρασία του χώρου. Το σύστημα αερισμού έχει σκοπό την κυκλοφορία του αέρα και την παροχή φρέσκου αέρα στο χώρο χωρίς να αλλάζει η επιθυμητή θερμοκρασία. Τέλος, το σύστημα ψύξης σχεδιάζεται έτσι ώστε να αφαιρεί την θερμική ενέργεια από τον χώρο που μπορεί να προκύπτει από την αναπόφευκτη ροής θερμότητας τόσο των εσωτερικών πηγών, όσο και από το εξωτερικό περιβάλλον. Ο λανθασμένος σχεδιασμός, η κακή επιλογή του συστήματος κλιματισμού ή η παρωχημένη τεχνολογία, μπορούν όχι μόνο να αυξήσουν το αρχικό κόστος εγκατάστασης, αλλά και να επιβαρύνουν το κόστος λειτουργίας του. Σε γενικές γραμμές το ενεργειακό κόστος αυτών των συστημάτων αποτελεί το 40% έως και 80% των καταναλώσεων ενός κτηρίου. Αυτό δεν αντιπροσωπεύει μόνο ένα πολύ σημαντικό κόστος για το μεμονωμένο χρήστη, αλλά οδηγεί, και σε εθνικό επίπεδο, στην εκπομπή εκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο είναι ο σημαντικότερος από τους παράγοντες που συνεισφέρουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σήμερα υπάρχουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις οι οποίες μπορούν να μειώσουν σημαντικά το ενεργειακό κόστος. Είναι αξιοσημείωτο ότι η ανάκτηση ενέργειας από την απορριπτόμενη ποσότητα μπορεί να επιφέρει μείωση των καταναλώσεων σε ποσοστό 20%. Αν η πράξη αυτή συνοδευτεί με αντικατάσταση των συσκευών με νέες υψηλού βαθμού απόδοσης κατάλληλα διαστασιολογημένες και με την προσθήκη κατάλληλων αυτοματισμών η εξοικονόμηση μπορεί να ανέλθει σε ποσοστό που υπερβαίνει το 50%. Σελ. 2
4. Οικογένεια Προϊόντων Δίκτυα διανομής αέρα (δίκτυο αεραγωγών) Δίκτυο σωληνώσεων Κεντρικές Κλιματιστικές μονάδες Τοπικές κλιματιστικές μονάδες ανεμιστήρα - στοιχείου Ανεμιστήρες Τερματικές μονάδες Ψύκτης ή αντλία θερμότητας Γεωθερμική αντλία θερμότητας Αντλία θερμότητας Συστήματα διαχείρισης της ενέργειας στους χώρους του κτηρίου Επιλέξιμες παρεμβάσεις Τοποθέτηση εναλλακτών ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας Εγκατάσταση συστήματος κλιματισμού με πηγή θερμότητας το νερό ή και τη γη (γεωθερμικά) Συστήματα διαχείρισης της ενέργειας στους χώρους του κτηρίου Ανάκτηση θερμότητας από εσωτερικές διεργασίες Μετατροπή συστημάτων αέρα σε συστήματα εξατμιστικής ψύξης Τοποθέτηση ανεμιστήρων με ρύθμιση της παροχής ανάλογα με τις ανάγκες σε σχέση με τους ανεμιστήρες σταθερής ροής Δίκτυα αεραγωγών μικρής πτώσης πίεσης αντί των δικτύων με μεγάλο μανομετρικό Χρήση Free Cooling - Νυχτερινός δροσισμός το θέρος Χρήση ζωνών κλιματισμού Εγκατάσταση συστήματος VRV σε χώρους χωρίς σταθερό πρόγραμμα λειτουργίας Τοποθέτηση ψυκτικής μηχανής απορρόφησης σε συνδυασμό με Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Αποθήκευση θερμότητας - ψύχους 5. Πρότυπα, οδηγίες, κανονισμούς που πρέπει να πληροί το κάθε προϊόν για σήμανση CE Οδηγία 98/37/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Ιουνίου 1998 για την προσέγγιση της νομοθεσίας των κρατών μελών σχετικά με τις μηχανές όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 98/79/ΕΚ Οδηγία 2004/108/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 2004 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα και για την κατάργηση της οδηγίας 89/336/ΕΟΚ Οδηγία 2006/95/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12 ης Δεκεμβρίου 2006 περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών των Σελ. 3
αναφερομένων στο ηλεκτρολογικό υλικό που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί εντός ορισμένων ορίων τάσεως Οδηγία 97/23/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Μαΐου 1997 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τον εξοπλισμό υπό πίεση Οδηγία 2006/42 ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 2006 σχετικά με τα μηχανήματα και την τροποποίηση της οδηγίας 95/16/EK (αναδιατύπωση) ΕΝ 809 Avτλίες και αvτλητικά συγκρoτήματα για υγρά - Koιvές απαιτήσεις ασφαλείας ΕΝ 50366 Ηλεκτρικές συσκευές οικιακής και παρόμοιας χρήσης - Ηλεκτρομαγνητικά πεδία - Μέθοδοι αποτίμησης και μέτρησης ΕΝ 60335-1 Ασφάλεια ηλεκτρικών συσκευών οικιακής και παρόμοιας χρήσης Μέρος 1: Γενικές απαιτήσεις EN 60335-2 40 Ηλεκτρικές συσκευές οικιακής και παρόμοιας χρήσης - Ασφάλεια - Μέρος 2-40: Ειδικές απαιτήσεις για ηλεκτρικές αντλίες θερμότητας, κλιματιστικές συσκευές και αφυγραντήρες EN 60204-1 Ασφάλεια μηχανών Ηλεκτρικός εξοπλισμός μηχανών Μέρος 11: Απαιτήσεις για εξοπλισμό HV για τάσεις πάνω από 1 000 V εναλλασσόμενου ρεύματος ή 1 500 V συνεχούς ρεύματος και να μην υπερβαίνει τα 36 Kv EN 61000-6-3 Ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα (ΕΜC) - Μέρος 6-3: Γένια πρότυπα - Πρότυπο εκπομπής σε κατοικιακά, εμπορικά και βιοτεχνικά περιβάλλοντα EN 61000-6-1 Ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα (ΕΜC)- Μέρος 6-1: Γένια πρότυπα - Ατρωσία για κατοικιακά, εμπορικά και βιοτεχνικά περιβάλλοντα ΕΝ 60335-2-51 Ηλεκτρικές συσκευές οικιακής και παρόμοιας χρήσης - Ασφάλεια - Μέρος 2-51: Ειδικές απαιτήσεις για μόνιμες αντλίες κυκλοφορίας για εγκαταστάσεις θέρμανσης και νερού χρήσης ΕΝ 61800-3 Ηλεκτρικά συστήματα οδήγησης ισχύος, ρυθμιζόμενης ταχύτητας Μέρος 3: Πρότυπο προϊόντος EMC που περιλαμβάνει ειδικές μεθόδους δοκιμής ΕΝ 61800-5-1 Ηλεκτρικά συστήματα οδήγησης μετατροπής ισχύος ρυθμιζόμενης ταχύτητας - Μέρος 5-1: Απαιτήσεις ασφάλειας - Ηλεκτρικές, θερμικές και ενεργειακές 6. Kριτήρια και προϋποθέσεις ένταξης του προϊόντος στις παρεμβάσεις του Προγράμματος. Στο Πρόγραμμα εντάσσονται όλα τα συστήματα ψύξης/θέρμανσης/αερισμού που φέρουν τη σήμανση CE. 7. Βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ένας ενδιαφερόμενος ώστε το προϊόν του να γίνει αποδεκτό να ενταχθεί στο Πρόγραμμα. ΒΗΜΑ 1. Ελέγχετε ότι τα προϊόντα σας ανήκουν σε μία από τις παραπάνω οικογένειες Σελ. 4
προιόντων. ΒΗΜΑ 2. Ελέγχετε ότι τα προϊόντα σας φέρουν τη σήμανση CE ΒΗΜΑ 3. Ελέγχετε ότι τα προϊόντα σας συμμορφώνονται με τα πρότυπα της παραγράφου 5. ΒΗΜΑ 4. Συμπληρώνετε τη σχετική αίτηση εγγραφής από την ιστοσελίδα του έργου www.ktizontastomellon.gr ΒΗΜΑ 5. Συμπληρώνετε την ειδική δήλωση πιστοποιημένων προϊόντων, που συμφωνούν με τις τεχνικές προδιαγραφές του Προγράμματος και προσκομείτε τα πιστοποιητικά απόδοσης στο ΚΑΠΕ. ΒΗΜΑ 6. Συνάπτετε εθελοντική συμφωνία με το ΚΑΠΕ, για την έκπτωση στα δηλωθέντα προϊόντα, εφόσον αυτό δεν έχει γίνει από τον αντίστοιχο επαγγελματικό/ κλαδικό φορέα που συμμετέχετε. 8. Πλήρης λίστα προτύπων / οδηγιών / κανονισμών Παρατίθεται πλήρης λίστα με πρότυπα/οδηγίες/κανονισμούς που είναι σε ισχύ για τα συστήματα κλιματισμού και τα επιμέρους στοιχεία τους (αντλίες, ανεμιστήρες, εναλλάκτες, φίλτρα, ψύκτες, συμπιεστές, κτλ) Πρότυπα EN 13141-1:2004 Ventilation for buildings - Performance testing of components/products for residential ventilation - Part 1: Externally and internally mounted air transfer devices EN 13142:2004 Ventilation for buildings - Components/products for residential ventilation - Required and optional performance characteristics EN 14134:2004 Ventilation for buildings - Performance testing and installation checks of residential ventilation systems EN 1505:1997 Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts and fittings with rectangular cross section - Dimensions EN 12236:2002 Ventilation for buildings - Ductwork hangers and supports - Requirements for strength EN 12220:1998 Ventilation for buildings - Ductwork - Dimensions of circular flanges for general ventilation EN 13180:2001 Ventilation for buildings - Ductwork - Dimensions and mechanical requirements for flexible ducts EN 12237:2003 Ventilation for buildings - Ductwork - Strength and leakage of circular sheet metal ducts CR 1752:1998 Ventilation for buildings - Design criteria for the indoor environment CEN/TR 14788:2006 Ventilation for buildings - Design and dimensioning of residential ventilation systems EN 13403:2003 Ventilation for buildings - Non-metallic ducts - Ductwork made from insulation ductboards Σελ. 5
EN 12097:2006 Ventilation for buildings - Air handling units - Mechanical performance EN 15240:2007 Ventilation for buildings - Energy performance of buildings - Guidelines for inspection of air-conditioning systems EN 15239:2007 Ventilation for buildings - Energy performance of buildings - Guidelines for inspection of ventilation systems EN 15251:2007 Indoor environmental input parameters for design and assessment of energy performance of buildings addressing indoor air quality, thermal environment, lighting and acoustics EN 13779:2007 Ventilation for non-residential buildings - Performance requirements for ventilation and room-conditioning systems EN 1507:2006 Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts with rectangular section - Requirements for strength and leakage EN 15423:2008 Ventilation for buildings - Fire precautions for air distribution systems in buildings EN 15650:2010 Ventilation for buildings - Fire dampers EN 1506:2007 Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts and fittings with circular cross-section Dimensions EN ISO 13351:2009 Fans - Dimensions (ISO 13351:2009) EN 12284:2003 Refrigerating systems and heat pumps - Valves - Requirements, testing and marking EN 12178:2003 Refrigerating systems and heat pumps - Liquid level indicating devices - Requirements, testing and marking EN 12263:1998 Refrigerating systems and heat pumps - Safety switching devices for limiting the pressure - Requirements and tests EN 12693:2008 Refrigerating systems and heat pumps - Safety and environmental requirements - Positive displacement refrigerant compressors EN 378-3:2008 Refrigerating systems and heat pumps - Safety and environmental requirements - Part 3: Installation site and personal protection EN 378-4:2008 Refrigerating systems and heat pumps - Safety and environmental requirements - Part 4: Operation, maintenance, repair and recovery EN 14624:2005 Performances of mobile leak detectors and of room controllers of halogenated refrigerants EN 1736:2008 Refrigerating systems and heat pumps - Flexible pipe elements, vibration isolators, expansion joints and non-metallic tubes - Requirements, design and installation EN 378-2:2008+A1:2009 Refrigerating systems and heat pumps - Safety and environmental requirements - Part 2: Design, construction, testing, marking and documentation EN 378-1:2008+A1:2010 Refrigerating systems and heat pumps - Safety and environmental requirements - Part 1: Basic requirements, definitions, classification and selection criteria EN 14276-1:2006+A1:2011 Pressure equipment for refrigerating systems and heat pumps - Part 1: Vessels - General requirements Σελ. 6
EN 14276-2:2007+A1:2011 Pressure equipment for refrigerating systems and heat pumps - Part 2: Piping - General requirements EN 779:2002 Particulate air filters for general ventilation - Determination of the filtration performance EN 15805:2009 Particulate air filters for general ventilation - Standardised dimensions EN ISO 9905:1997 Technical specifications for centrifugal pumps - Class I (ISO 9905:1994) EN ISO 9908:1997 Technical specifications for centrifugal pumps - Class III (ISO 9908:1993) EN 12756:2000 Mechanical seals - Principal dimensions, designation and material codes EN 12157:1999 Rotodynamic pumps - Coolant pumps units for machine tools - Nominal flow rate, dimensions EN ISO 5199:2002 Technical specifications for centrifugal pumps - Class II (ISO 5199:2002) EN 1151-1:2006 Pumps - Rotodynamic pumps - Circulation pumps having a rated power input not exceeding 200 W for heating installations and domestic hot water installations - Part 1: Non-automatic circulation pumps, requirements, testing, marking EN ISO 2858:2010 End-suction centrifugal pumps (rating 16 bar) - Designation, nominal duty point and dimensions (ISO 2858:1975) EN 809:1998+A1:2009 Pumps and pump units for liquids - Common safety requirements EN ISO 3661:2010 End-suction centrifugal pumps - Baseplate and installation dimensions (ISO 3661:1977) EN ISO 9905:1997/AC:2006 Technical specifications for centrifugal pumps - Class I (ISO 9905:1994) CEN/TR 13930:2009/AC:2010 Rotodynamic pumps - Design of pump intakes - Recommendation for installation of pumps EN 305:1997 Heat exchangers - Definitions of performance of heat exchangers and the general test procedure for establishing performance of all heat exchangers CEN/TC 110 Heat exchangers - Guidelines to prepare installation, operating and maintenance instructions required to maintain the performance of each type of heat exchangers EN 810:1997 Dehumidifiers with electrically driven compressors - Rating tests, marking, operational requirements and technical data sheet EN 13215:2000 Condensing units for refrigeration - Rating conditions, tolerances and presentation of manufacturer's performance data CEN/TS 14825:2003 Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Testing and rating at part load conditions EN 12900:2005 Refrigerant compressors - Rating conditions, tolerances and presentation of manufacturer's performance data Σελ. 7
EN 15218:2006 Air conditioners and liquid chilling packages with evaporatively cooled condenser and with electrically driven compressors for space cooling - Terms, definitions, test conditions, test methods and requirements EN 16147:2011 Heat pumps with electrically driven compressors - Testing and requirements for marking of domestic hot water units EN 15879-1:2011 Testing and rating of direct exchange ground coupled heat pumps with electrically driven compressors for space heating and/or cooling - Part 1: Direct exchange-to-water heat pumps EN 14511-1:2011 Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 1: Terms and definitions EN 14511-2:2011 Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 2: Test conditions EN 14511-4:2011 Air conditioners, liquid chilling packages and heat pumps with electrically driven compressors for space heating and cooling - Part 4: Requirements EN 16147:2011/AC:2011 Heat pumps with electrically driven compressors - Testing and requirements for marking of domestic hot water units ISO 9001:2008 Quality management systems -- Requirements Οδηγίες / Κανονισμοί ΤΟΤΕΕ 2423/86 (ΦΕΚ 177/Β/31-3/88 Δ έκδοση) Εγκαταστάσεις σε κτήρια. Κλιματισμός κτιριακών χώρων ΤΟΤΕΕ 2425/86 Εγκαταστάσεις σε κτήρια. Στοιχεία υπολογισμού φορτίων κλιματισμού κτιριακών χώρων Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 Αναλυτικές εθνικές προδιαγραφές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτηρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-3/2010 Κλιματικά δεδομένα ελληνικών περιοχών Νόμος 3855 / 2010 ΦΕΚ Α 95 / 23.06.2010 Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση, ενεργειακές υπηρεσίες και άλλες διατάξεις. Νόμος 3661/2008 - ΦΕΚ 89/Α'/19.5.2008 Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις. Σελ. 8