Κοινωνικές επισημάνσεις (social bookmarking) Παλαιγεωργίου Γιώργος Τμήμα Πληροφορικής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ιανουάριος 2009
Social Bookmarking Ιστορικά στοιχεία - Τι είναι; 13/1 1
Κοινωνικές επισημάνσεις Video 1
Επισήμανση (αγαπημένα) Η επισήμανση ενός κειμένου ή μιας συγκεκριμένης θέσης με σκοπό την εύκολη μετέπειτα ανάκτησή της Όλοι οι φυλλομετρητές παρέχουν αντίστοιχες υπηρεσίες για την επισημείωση ιστοσελίδων και την μετέπειτα ανάκτησή τους.
Κοινωνικές επισημάνσεις Social Bookmarking κοινωνικές επισημάνσεις = ένας τρόπος ώστε οι χρήστες του διαδικτύου να διαμοιράζονται, σχολιάζουν, αναζητούν, διαχειρίζονται και οργανώνουν επισημάνσεις (αγαπημένα) για διάφορες ιστοσελίδες. Οι χρήστες αποθηκεύουν τους συνδέσμους σε σελίδες και τους διαμοιράζονται με άλλους χρήστες.
Κοινωνικές επισημάνσεις
Κοινωνικές επισημάνσεις Οι επισημάνσεις μπορούν να διαμοιραστούν δημόσια ή σε συγκεκριμένα ιδιωτικά δίκτυα. Περιγραφικές ετικέτες Tags και οι παραδοσιακοί φάκελοι είναι οι δυο πιο συνηθισμένοι μηχανισμοί οργάνωσης. Ορισμένα sites επιτρέπουν την αναζήτηση με βάση τις ετικέτες tag. Διαθέσιμοι είναι μόνο οι σύνδεσμοι και όχι το περιεχόμενό τους
Ιστορικά στοιχεία Η έννοια των κοινωνικών επισημάνσεων εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1996 με την έναρξη λειτουργίας του ιστοτόπου itlists.com. Μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια πολλές νέες αντίστοιχες επιχειρήσεις εμφανίστηκαν (Clip2, Quiver, Backflip, Blink, Hotlinks). Μετα την κρίση των dot com εταιριών του 2001, όλες αυτές οι εταιρίες δεν κατάφεραν να έχουν σοβαρή επίδραση στο πεδίο των κοινωνικών επισημάνσεων.
Ιστορικά στοιχεία Πολλοί ειδικοί προέβλεψαν ότι το delicious.com που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2003 θα αποτελέσει το νέο πρωτοπόρο σύστημα κοινωνικών επισημάνσεων. Η πρώτη αναφορά στον όρο Social Bookmarking. Η υπηρεσία ήταν δωρεάν και γνώρισε μαζική αποδοχή σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα (περίπου ένα χρόνο). Ο Joshua Schachter, ο δημιουργός της εταιρίας ανέπτυξε επίσεις και το σύστημα εττικετών που χρησιμοποιείται από το site
Ιστορικά στοιχεία Κάθε ιστοσελίδα χαρακτηρίζεται με ετικέτες από χρήστες με κοινούς όρους όπως computers, business, religion χωρίς να απαιτείται καμία μορφή ιεραρχικής οργάνωσης. Το τελικό προϊόν αυτής της οργάνωσης ονομάστηκε folksonomy. Πολλά εκκατομύρια χρήστες έχουν δημιουργήσει επισημάνσεις σε εκατοντάδες εκκατομύρια ιστοσελίδες.
Folksonomy Folksonomy = ένα σύστημα κατηγοριοποίησης που βασίζεται στην πρακτική συλλογικής δημιουργίας ετικετών με σκοπό να οργανωθούν επισημάνσεις σε διαφορετικές ιστοσελίδες. Ο όρος δημιουργήθηκε από τον Thomas Vander Wal το 2004.
Folksonomy Η αξία αυτού του εξωτερικού συστήματος οργάνωσης προέρχεται από το γεγονός ότι τα άτομα χρησιμοποιούν το δικό τους λεξικό για να αποδώσουν νοήματα που έχουν ανιχνεύσει στη συγκεκριμένη σελίδα και τα οποία μπορεί να μην περιγράφονται ρητά μέσα σε αυτήν Τα άτομα δεν κατηγοροποιούν τις ιστοσελίδες άμεσα αλλά έμμεσα αφού περιγράφουν τρόπους με τους οποίους μπορεί να συνδεθούν αργότερα τα διαφορετικά στοιχεία Η σύνδεση των ιστοσελίδων μεταξύ τους δε τους επιβαρύνει γνωστικά κατά τη δημιουργία του συνδέσμου
Folksonomy Παρότι δεν υπάρχει ένα κεντρικά ελεγχόμενο λεξικό για να περιορίσει τις δυνατούς λεκτικούς προσδιορισμούς των χρηστών, η κατανομή των tags που περιγράφουν διαφορετικούς πόρους έχει δειχθεί ότι ακολουθεί τον κανόνα 80-20 Στη συνέχεια τα συγκεκριμένα λεξικά μπορούν να οργανωθούν για να δημιουργήσουν ένα ανεπίσημο λεξικό των χρηστών
Ιστορικά στοιχεία In 2004, αφού το Delicious άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλές τα Furl και Simpy άρχισαν τη λειτουργία τους μαζί με τα Citeulike και Connotea (που αποκαλούνται και social citation υπηρεσίες) και το σύστημα προτροπών Stumbleupon. Το 2006, τα Ma.gnolia, Blue Dot (αργότερα ονομάστηκε Faves), και το Diigo εισήλθαν στο πεδίο των κοινωνικών επισημάνσεων μαζί με το Connectbeam ένα σύστημα επισημάνσεων για επιεχειρήσεις και οργανισμούς. Το 2007, η IBM παρουσίασε το δικό της προϊόν Lotus Connections.
Διαφοροποιήσεις στην αρχική ιδέα Οι ιστοχώροι κοινωνικών επισημάνσεων παρέχουν νέα χαρακτηριστικά για τους χρήστες τους: RSS (Really Simple Syndication): οι χρήστές λαμβάνουν νέες επισημάνσεις καθώς αποθηκεύονται, διαμοιράζονται και περιγράφονται από άλλους χρήστες. Δυνατότητα σχολιασμού ή αξιολόγησης των επισημάνσεων Δυνατότητα μαρκαρισμάτων και σχολιασμού πάνω στις ιστοσελίδες που επισημάνονται με ταυτόχρονη δυνατότητα αυτόματης ανάκτησης των αντίστοιχων στοιχείων
Διαφοροποιήσεις στην αρχική ιδέα Οι ιστοχώροι κοινωνικών επισημάνσεων παρέχουν νέα χαρακτηριστικά για τους χρήστες τους: Δυνατότητες συχρονισμού με επισημάνσεις των φυλλομετρητών Δυνατότητες χρήσης τους μέσα από τους φυλλομετρητές και από διαφορετικά μηχανήματα Χαρακτηριστικά κοινωνικών δικτύων
Πλεονεκτήματα για τις μηχανές αναζήτησης Οι μηχανές αναζήτησης μπορούν να αξιοποιήσουν τις αντίστοιχες ετικέτες, περιγραφές και κατηγοριοποιήσεις για να δεικτοδοτήσουν καλύτερα τις αντίστοιχες ιστοσελίδες. Αποτελούν τις ειλικρινείς άποψεις των χρηστών για την ποιότητα των παρεχόμενων πληροφοριών σε κάθε ιστοσελίδα υποστηρίζουν τις μηχανές αναζήτησηςς (Indexing Sites Faster, Deeper Indexing, Co Citation, Measuring Quality) Επιπλέον τα άτομα που ενδιαφέρονται να αναζητήσουν για ένα θεματικό αντικείμενο μπορούν πρώτα να αναζητήσουν λίστες συνδέσμων που αφορούν το αντίστοιχο αντικείμενο σε ιστοσελίδες κοινωνικών επισημάνσεων
Social Bookmarking http://delicious.com
Delicious Comparing Delicious and Google search
Delicious Comparing Delicious and Google search
Social Bookmarking http://delicious.com/teachertoolkit
Cloud of Tags
Social Bookmarking Ας δημιουργήσουμε ένα 13/1 2
Diigo Dee go http://www.diigo.com Video 1 Video 2
Delicious http://www.delicious.com
Stumbleupon stumbleupon www.stumbleupon.com
Social Bookmarking Εκπαιδευτικά οφέλη 13/1 3
? Brainstorming
Social Bookmarking Κριτική 13/1 4
Το μέλλον Απλή τεχνολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από πολλούς χρήστες. APIs (application programming interfaces) επιτρέπουν εφαρμογές λογισμικού να αλληλεπιδρούν αυτόματα με τα sites. Ευκαιρίες για νέες μορφές συνεργασίας σε επιπρόσθετα επίπεδα οργάνωσης Μεγαλύτερη βαρύτητα στην κοινωνική οργάνωση των μελών με κοινά ενδιαφέροντα Περαιτέρω δυνατότητες δημιουργίας εξειδικευμένων προϊόντων (π.χ. Βιβλιογραφικές λίστες, προϊοντικές λίστες κτλ.) Οι κοινωνικές ετικέτες αποτελούν τη βάση του Web 3.0 ή αλλιώς του Semantic Web
Κριτική Τι συμβαίνει όταν δημιουργείται μια κοινότητα ανώριμων χρηστών που διαμοιράζεται τις επισημάνσεις της; Επιπλέον γνωστικός φόρτος; Ανάπτυξη φιλιών με εντελώς άγνωστα άτομα; Εφησυχασμός; Ταχύτητα παραγωγής νέου υλικού στο Web και ταχύτητα δημιουργίας επισημάνσεων;
Επόμενη διάλεξη Κοινωνικά δίκτυα