ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 25. ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016 Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ο διδάκτορας του Α.Π.Θ. Παύλος Περπερίδης, ο οποίος ειδικεύεται στην Κοινωνική Φιλοσοφία του 20ου αιώνα, θα πραγματοποιήσει 12 τρίωρες παραδόσεις που θα απευθύνονται στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. Οι παραδόσεις θα κινηθούν στη γραμμή της σύνδεσης του μαρξικού έργου με τις αναγνώσεις του Habermas που αφορούν στην "έννοια της εργασίας", την οποία ο ίδιος αντικαθιστά με την έννοια της "επικοινωνίας", καθώς και στην "ανακατασκευή του διαλεκτικού υλισμού" που ο Habermas επωμίζεται στη "Θεωρία επικοινωνιακής δράσης. Στόχος των παραδόσεων είναι οι φοιτητές να κατανοήσουν τη διαχρονικότητα του μαρξικού έργου και τη συμβολή του, έστω και με ανεστραμμένο τρόπο, στην "Κριτική Θεωρία" εν γένει και ειδικότερα στη σκέψη του Habermas. Σημειώνεται ότι η παρακολούθηση των παραδόσεων δεν πιστώνεται με μονάδες ECTS και δεν συνυπολογίζεται στην τελική βαθμολογία του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης. Προτείνονται για μελέτη τα παρακάτω κεφάλαια από τα αντίστοιχα έργα του Habermas που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. 1. Στο βιβλίο «J. Habermas, Κείμενα γνωσιοθεωρίας και κοινωνικής κριτικής», μτφρ. Οικονόμου, Αν., Πλέθρον, Αθήνα:1990, μεταφράστηκαν τα παρακάτω κεφάλαια: 1. «Η ιδέα μιας γνωσιοθεωρίας ως κοινωνικής θεωρίας» (σ. 43-70) 2. «Τεχνική και Επιστήμη ως ιδεολογία» (σ.121-170) 3. «Τεχνική πρόοδος και κοινωνικός κόσμος των βιωμάτων» (σ.171-184) 2. Στο βιβλίο «Γιούργκεν Χάμπερμας, Αυτονομία και Αλληλεγγύη», μτφρ. Σαρίκας, Ζ., ύψιλον, Αθήνα:1987 1. «Η διαλεκτική του εξορθολογισμού» (σ.43-64) 1
Έργα του J. Habermas μεταφρασμένα στα ελληνικά 1. Για ένα σύνταγμα της Ευρώπης, Πατάκης, Αθήνα:2012 2. H διάσπαση της Δύσης, Καστανιώτης, Αθήνα:2007 3. Η εποχή των μεταβάσεων, Scripta, Αθήνα: 2006 4. Το μέλλον της ανθρώπινης φύσης. Πίστη και γνώση, Scripta, Αθήνα: 2004 5. Ο μεταεθνικός αστερισμός, Πόλις, Αθήνα: 2003 6. Αλλαγή δομής της δημοσιότητας, Νήσος, Αθήνα: 1997 7. Η ηθική της επικοινωνίας, Εναλλακτικές εκδόσεις, Αθήνα: 1997 8. Το πραγματικό και το ισχύον, Λιβάνης, Αθήνα: 1996 9. Αγώνες αναγνώρισης στο δημοκρατικό κράτος δικαίου, Λιβάνης, Αθήνα: 1994 10. Ο φιλοσοφικός λόγος της νεωτερικότητας, Αλεξάνδρεια, Αθήνα: 1993 11. Κείμενα γνωσιοθεωρίας και κοινωνικής κριτικής, Πλέθρον, Αθήνα: 1990 12. Αυτονομία και αλληλεγγύη, Ύψιλον, Αθήνα: 1987. Συμμετοχή σε συλλογικά έργα στα ελληνικά 1. Δημοκρατία ή καπιταλισμός, Επίκεντρο, Αθήνα:2015 2. Δημοκρατία ή καπιταλισμός, Επίκεντρο, Αθήνα:2014 3. Από την ένταξη στην κρίση, Παπαζήση, Αθήνα:2012 4. Η διαλεκτική της εκκοσμίκευσης, Εστία, Αθήνα:2010 5. Η φιλοσοφία του δικαίου στην Γερμανία. Ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδης Νόμος, Σάκκουλας, Θεσσαλονίκη:2008 6. Συζητήσεις με φιλοσόφους, Μελάνι, Αθήνα:2008 7. Προς την αιώνια ειρήνη: ένα φιλοσοφικό σχεδίασμα. Η ιδέα του Καντ περί της αιώνιας ειρήνης: Από την ιστορική απόσταση 200 ετών, Πόλις, Αθήνα:2006 8. Επιστημολογία, Νήσος, Αθήνα:1997. 2
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. J. Habermas, Theorie und Praxis: Sozialphilosophische Studien, Suhrkamp, Frankfurt a.m: 1971 Κεφ.6. Zwischen Philosophie und Wissenschaft: Marxismus als Kritik (σ. 228-290)- (Μεταξύ Φιλοσοφίας και Επιστήμης: Ο Μαρξισμός ως Κριτική). Κεφ.8. Dogmatismus, Vernunft und Entscheidung. Zu Theorie und Praxis in der verwissenschaftlichen Zivilisation (σ.231-257) - (Δογματισμός, Λόγος και Απόφαση - Για τη σχέση Θεωρίας και Πράξης στον επιστημονικοποιημένο πολιτισμό). 2. J. Habermas, Technik und Wissenschaft als Ideologie, Suhrkamp, Frankfurt a.m: 1973 Technik und Wissenschaft als Ideologie (σ.48-65) - (Τεχνική και Επιστήμη ως Ιδεολογία). Technischer Fortschritt und soziale Lebenswelt (σ.104-109) - (Τεχνική πρόοδος και κοινωνικός βιόκοσμος). 3. J. Habermas, Erkenntnis und Interesse, Suhrkamp, Frankfurt a.m: 1973 Μέρος Ι Die Krise der Erkenntniskritik - (Η κρίση της κριτικής της γνώσης). Κεφ.2. Marxens Metakritik an Hegel: Synthesis durch gesellschaftliche Arbeit (σ.36-59) - (Η μαρξική μετακριτική στον Hegel: Σύνθεση μέσω της κοινωνικής εργασίας). Κεφ.3. Die Idee einer Erkenntnistheorie als Gesellschaftstheorie (σ. 59-87) - (Η ιδέα μιας γνωσιοθεωρίας ως κοινωνικής θεωρίας). 4. J. Habermas, Zur Rekonstruktion des historischen Materialismus, Suhrkamp, Frankfurt a.m: 1976 Μέρος Ι Philosophische Perspektiven - (Φιλοσοφικές προοπτικές) Κεφ.1. Einleitung: Historischer Materialismus und die Entwicklung normativer Strukturen (σ.9-48) - (Εισαγωγή: Διαλεκτικός Υλισμός και εξέλιξη των κανονιστικών δομών). Κεφ.2. Die Rolle der Philosophie im Marxismus (σ.49-59) - (Ο ρόλος της Φιλοσοφίας στον Μαρξισμό). Μέρος ΙΙΙ Evolution - (Ανέλιξη) Κεφ.6. Zur Rekonstruktion des Historischen Materialismus (σ.144-199) - (Για την ανακατασκευή του Διαλεκτικού Υλισμού). Κεφ.7. Geschichte und Evolution (σ.200-259) - (Ιστορία και Ανέλιξη). 3
Μέρος ΙV Legitimation (Νομιμοποίηση) Κεφ.9. Legitimationsprobleme im modernen Staat (σ. 271-303) - (Προβλήματα νομιμοποίησης στο μοντέρνο κράτος). Κεφ.10. Was heißt heute Krise? Legitimationsprobleme im Spätkapitalismus (σ. 304-328) - (Τι αποκαλείται σήμερα κρίση; Προβλήματα νομιμοποίησης στον ύστερο καπιταλισμό). 5. J. Habermas, Theorie des kommunikativen Handelns, Band I, Handlungsrationalitaet und gesellschaftliche Rationalisierung, Suhrkamp, Frankfurt a.m: 1981 Μέρος ΙΙ Max Webers Theorie der Rationalisierung (σ. 225-368) - (Η θεωρία του εξορθολογισμού στον Max Weber) Μέρος ΙV Von Lukacs zu Adorno: Rationalisierung als Verdinglichung (σ. 455-518) - (Από τον Lukacs στον Adorno: Εξορθολογισμός ως πραγμοποίηση ). ΑΓΓΛΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Οι παραπομπές γίνονται σε έργα του J. Habermas μεταφρασμένα στα αγγλικά καθώς και στα σχετικά με τις παραδόσεις κεφάλαια. 1. J. Habermas, Theory and Practice, Beacon Press, Boston: 1973. Κεφ.6. Between Philosophy and Science: Marxism as Science: Marxism as Critique (σ. 195-252) Dogmatism, Reason, and Decision: On Theory and Praxis in our Scientific Civilization (σ. 253-282) 2. J. Habermas, Toward a Rational Society Student Protest Science and Politics by J. Habermas, Beacon Press, Boston: 1970. Κεφ.4. Technical Progress and the Social Life- World (σ. 50-61) Κεφ.5. Technology and Science as Ideology (81-122) 3. J. Habermas, Knowledge and human Interests, Beacon Press, Boston: 1971. Κεφ. 2. Marx s Metacritique of Hegel: Synthesis Through Social Labor. Κεφ.3. The Idea of the Theory of Knowledge as Social Theory (σ. 8-43). 4. J. Habermas, Communication and the Evolution of Society, Beacon Press, Boston: 1979. Κεφ.3. Historical Materialism and the Development of Normative Structures (σ.95-129) 4
Κεφ.4. Toward a Reconstruction of Historical Materialism (σ. 130-177) Κεφ.5. Legitimation Problems in the Modern State.(σ.178-206). 5. J. Habermas, The Theory of Communicative Action (volume one), (Reason and the Rationalization of Society), Beacon Press, Boston:1992 Κεφ. 3. Max Weber s Theory of Rationalization (σ.143-243) Κεφ.4. From Lukasz to Adorno Rationalization as Reification. (σ. 339-366). 1. Max Weber in the Tradition of Western Marxism. 2. The Critique of Instrumental Reason 5