Επισκόπηση υλοποιημένων έργων Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) σε ΟΤΑ μέσα από ένα απλό λογισμικό χαρτογραφίας Μ. Μαλλιαρόζη 1, Α. Κωνσταντινίδης 2, Κ. Παπαθεοδώρου 3, Α. Βεζύνιας 1, Μ. Καλλίνη 1 1. Σπουδαστής/στρια Τμήματος Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας 2. Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας 3. Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας «Χαρτογραφία & Χωρική Πληροφορία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση» 12 ο Εθνικό Συνέδριο Χαρτογραφίας, ΚΟΖΑΝΗ Οκτώβριος 2012
Αντικείμενο της εργασίας ο εντοπισμός αρχικά, σχεδόν όλων των έργων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια των προγραμμάτων της ΚτΠ Α.Ε. από τους ΟΤΑ, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχαν σχετικά με τα γεωγραφικά δεδομένα, τις υποδομές και τις εφαρμογές που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια αυτών των έργων, η παρουσίαση μιας συνολικής εικόνας από την οποία εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για αντίστοιχες μελλοντικές ενέργειες. Για την παρουσίαση των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών αυτών των έργων, χρησιμοποιήθηκε απλό λογισμικό χαρτογραφίας (statplanet), που διαθέτει διαδραστικό περιβάλλον επικοινωνίας με το χρήστη, με αποτέλεσμα την ευκολότερη κατανόηση και την υποβοήθηση στην εξαγωγή συμπερασμάτων
Δράσεις GIS στην Κοινωνία της Πληροφορίας Υπηρεσία Ψηφιακής Χαρτογράφησης / απεικόνισης γεωγραφικών δεδομένων Μέτρο 2.4 Περιφερειακά γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα και καινοτόμες ενέργειες Στόχοι του Μέτρου 2.4 ήταν αφενός η ενθάρρυνση καινοτόμων δράσεων τόσο σε Κεντρικό όσο και σε Περιφερειακό επίπεδο και αφετέρου, η υποστήριξη και δημιουργία Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Π.Σ.).
Δράσεις GIS στην Κοινωνία της Πληροφορίας Βασικές ανάγκες σε γεωχωρικά δεδομένα: Ψηφιακός χάρτης της Ελλάδας (μικρή κλίμακα) Οδικό δίκτυο όλων των τάξεων Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους Ψηφιακά υπόβαθρα αστικών περιοχών (μεγάλη κλίμακα) Φορείς που έχουν και διαθέτουν γεωχωρικά δεδομένα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΕΣΥΕ, ΥΠΕΘΑ ΓΥΣ, ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ (Νομαρχίες & Δήμοι)
Δράσεις GIS στην Κοινωνία της Πληροφορίας Εφαρμογές GIS στην Τοπική Αυτοδιοίκηση 15.000.000 (αρχικός) Σύστημα διαχείρισης συλλογής απορριμμάτων Σύστημα διαχείρισης δικτύων Κοινής Ωφέλειας Οδηγός πόλης στο διαδύκτιο Σύστημα διαχείρισης θεμάτων σχετικά με την κυκλοφορία / συγκοινωνίες Σύστημα χαρτογράφησης ηχορύπανσης σε αστικούς χώρους
Δράσεις GIS στην Κοινωνία της Πληροφορίας Κατά τη διάρκεια του 2006 και κυρίως το τελευταίο τρίμηνο του, εντάχθηκε σημαντικός αριθμός (83) έργων Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΠΣ) μέσω της Πρόσκλησης 148 (ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ) που αποτελούν το 10% του προυπολογισμού ενταγμένων (Π/Υ 20Μ ) Στην πράξη όμως.η έναρξη των Έργων καθυστέρησε σημαντικά (παράταση παράταση.ολοκλήρωση τέλος 2009) Συμπίεση των Έργων χωρίς αντίστοιχη μείωση του όγκου τους Συνολικό κόστος 23.114.681 ΠΗΓΗ : ΕΚΘΕΣΗ για την πορεία εφαρμογής από την πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση Έργων της «ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» στα πλαίσια των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του 3ου Κ.Π.Σ. Στοιχεία έως 31.8.2007
Δήμοι που υλοποίησαν GIS στα πλαίσια του Μέτρου 2.4. 1. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ > 350.000 (15 Δήμοι) 2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 150.000-350.000 (46 Δήμοι) 3. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ < 150.000 (22Δήμοι) ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Υπάρχουν συγχωνεύσεις Δήμων, όπως οι: Ελευθέριο Κορδελιό Εύοσμος, Νεάπολης Συκεών, Πυλαίας Πανοράματος Υπάρχει μεγάλη διαφορά στον Προϋπολογισμό των Έργων (από 30.000-1.184.870 ) Οι 41 Δήμοι είναι από : ΑΘΗΝΑ (30) και ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (11), Οι μεγαλύτεροι προϋπολογισμοί: Δήμος Καλλιθέας 1.184.870 Δήμος Λαρισαίων 951.610 Δήμος Αθηναίων 894.000 Δήμος Χαλανδρίου 799.204 Δήμος Θεσσαλονίκης 796.129 Δήμος Ζωγράφου 792.000 Δήμος Πειραιώς 612.995
Πως θα έπρεπε να ξεκινήσει ένα έργο GIS Υπάρχουν δύο κατηγορίες ΔΗΜΩΝ, σχετικά με το προσωπικό που διαθέτουν Δήμοι που διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό Επιπτώσεις συνθήκες ανεπηρέαστες από καταστάσεις που δεσμεύουν Δήμοι που ΔΕΝ διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό συνθήκες εξάρτησης
Πως θα έπρεπε να ξεκινήσει ένα έργο GIS ΠΗΓΗ: Paul A. Longley, Michael Goodchild, David Maguire, David Rhind
Αντικείμενο των έργων GIS Βελτίωση της λειτουργίας των Δήμων με τη δημιουργία υποστηρικτικής υποδομής για τις λειτουργίες διαφόρων Δ/νσεων, κυρίως της Τεχνικής Υπηρεσίας και της Πολεοδομίας Παροχή ελεύθερης και εξουσιοδοτημένης πρόσβαση μέσω του Διαδικτύου στη χωρική Βάση Δεδομένων στους συνεργάτες, στους πολίτες και σε άλλους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης, για πληροφόρηση και για παροχή υπηρεσιών (web services για egovernment)
Επί μέρους τμήματα των έργων GIS παράγοντες αξιολόγησης 1. Εξοπλισμός (server, ΗΥ, περιφερειακές συσκευές, GPS χειρός και Palmtop) 2. Λογισμικό (gis, webgis, υποστηρικτικό λογισμικό) 3. Δημιουργία / Ενημέρωση χωρικών δεδομένων (μεγάλες κλίμακες, Δορ. Εικόνες) 4. Εφαρμογές 5. Διάχυση στο Διαδύκτιο 10 θέσεις 100 θέσεις $ Χ 1000 % $ Χ 1000 % Υλικό 30 3,4 250 8,6 Λογισμικό 25 2,8 200 6,9 Δεδομένα 400 44,7 450 15,5 Προσωπικό 440 49,1 2000 69,0 Σύνολο 895 100 2900 100 ΠΗΓΗ: Paul A. Longley, Michael Goodchild, David Maguire, David Rhind
Εξοπλισμός - Λογισμικά Κάποιοι Δήμοι είδαν το έργο ως ευκαιρία να προμηθευτούν εξοπλισμό. server, ΗΥ, περιφερειακές συσκευές, GPS χειρός και Palmtop / smart συσκευές Διευθύνσεις Δήμου Καλαμαριάς Τοπικό Intranet Δήμου Καλαμαριάς Switch Δήμου Καλαμαριάς WWW / GIS APPLICATION SERVER DATABASE SERVER BACK UP SERVER ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ (ROUTER) ΤΟΙΧΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (FIREWALL) ΜΕΤΑΓΩΓΕΑΣ (SWITCH) ΔΡΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ (ROUTER) ΣΥΖΕΥΞΙΣ Internet Πολίτες Παράδειγμα Αρχιτεκτονικής Συστήματος (ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ)
Δεδομένα Υπήρχαν δύο κατηγορίες ΔΗΜΩΝ, σχετικά με τα δεδομένα Δήμοι που διέθεταν ψηφιακά δεδομένα Δήμοι που ΔΕΝ διέθεταν ψηφιακά δεδομένα ΚΡΙΣΙΜΟ ΣΗΜΕΙΟ.η κλίμακα των δεδομένων και η αξιοπιστία τους
Δεδομένα Σε κάθε περίπτωση το έργο συνέβαλε στη δημιουργία «ολοκληρωμένου» ψηφιακού αρχείου στη διάθεση των Δήμων Κατηγορίες Δεδομένων: ΠΟΛΕΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, όπως: Οικοδομική Γραμμή, Ρυμοτομική Γραμμή, Οικοδομικά Τετράγωνα, Κατοικίες, Πολεοδομικές Ζώνες, Στοιχεία επεκτάσεων, Οικ. Άδειες, Αντικειμενικές Αξίες, Συντελεστές Δόμησης, ΧΡΗΣΕΙΣ όπως: Πράσινο, Παιδική Χαρά, Πάρκο, Αναψυχή, Εκπαίδευση, Υπηρεσίες-Διοίκηση, Δημοτική Αγορά Εκκλησία, Πρόνοια, Πολιτισμός, Αθλητισμός, Πυροσβεστική, Κ.Χ ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Αθλητικές εγκαταστάσεις, Πάρκα και Άλση, ΔΕΗ, Δημαρχείο, Αγορά, Δικαστήρια, Εκκλησίες, ΕΛΤΑ, Νεκροταφείο, ΚΕΠ, Εφορία, Ξενοδοχεία, Νοσοκομεία, Φαρμακεία, Τράπεζες, Δημόσιες Υπηρεσίες, Εκπαίδευση κ.α. ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, όπως: Στάση (τοπογραφική), Χρήση Γης (θεσμοθετημένη), Χρήση Γης (προτεινόμενη) Περιοχή Πολεοδομικών Ρυθμίσεων, Τομείς Όρων Δόμησης, Πράξεις Τακτοποίησης, Διανομές Πρόνοιας, Γενικό Τοπογραφικό Υπόβαθρο, Σημεία Γενικού Ενδιαφέροντος, Συνοικίες, Οδοί, Αρίθμηση, Κτίρια,
Δεδομένα Κατηγορίες Δεδομένων (συνέχεια) ΣΤΟΙΧΕΙΑ ενδιαφέροντος Δήμου, όπως : Δημοτικό κτηματολόγιο (έκταση ιδιοκτησιών, έκταση κοινοχρήστων χώρων, έκταση κοινωφελών χώρων, κληροδοτήματα), Πράξεις εφαρμογής και παρακολούθηση αυτών όσων αφορά την νέα μορφή των ιδιοκτησιών, οφειλές, Στοιχεία Συγκοινωνιακών μελετών, Στοιχεία Διαχείρισης Δημοτικών χώρων στάθμευσης Στοιχεία Παρακολούθησης έργων μελετών, Στοιχεία για το δίκτυο ηλεκτροφωτισμού του Δήμου Στοιχεία για το δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης Στοιχεία για το δίκτυο φυσικού αερίου Στοιχεία Δημοτικής Συγκοινωνίας Δρομολόγια απορριμματοφόρων, Στοιχεία για το δίκτυο αστικών συγκοινωνιών που εκτελούνται στην έκταση του Δήμου (πχ. Δρομολόγια, στάσεις). θέσεις κάδων και άλλα.
Δεδομένα Για τη δημιουργία των χωρικών δεδομένων, λογικά θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη: 1. η μη-απώλεια δεδομένων κατά τις μετατροπές, 2. η ομογενοποίηση των δεδομένων ως προς α. προβολικό σύστημα β. σχήμα βάσης δεδομένων γ. μορφή αποθήκευσης δ. κλίμακα 3. η αποφυγή επανάληψης πληροφορίας, 4. ο διαμερισμός της πληροφορίας σε οντότητες που να διευκολύνουν την απόδοση των δεδομένων της ιδιοκτησίας σε πολλούς χρήστες
Δεδομένα 1. Υπάρχει μεγάλη διαφορά στην ανάπτυξη γεωγραφικών βάσεων από την αρχή και στην ενημέρωση τροποποίηση, ήδη υπαρχόντων Ποια περίπτωση είναι η ευκολότερη;.μάλλον η πρώτη 2. Δεν είναι απαραίτητο, οι σύνθετες μορφές δεδομένων, να αποτελούν τη βέλτιστη λύση 3. Εάν τα δεδομένα δεν είναι σωστά 4. Έχουν προδιαγραφεί σωστά από τεχνικής αλλά και οικονομικής πλευράς, οι απαιτήσεις για τη δημιουργία τους; 5. Χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό 6. Χρειάζεται η υποστήριξη του έργου, μετά την υλοποίηση από όλες τις πλευρές και κυρίως, 7. η Ουσιαστική αποδοχή από τον Δήμο της αναγκαιότητας υλοποίησης της εφαρμογής, που ενδεχομένως απαιτεί την εσωτερική οργάνωση (πιθανή τροποποίηση/αποσαφηνισμό του οργανογράμματος) για τη διαδικασία ενσωμάτωσης των εφαρμογών στην καθημερινή πρακτική
Διαχείρισης Πολεοδομικών δεδομένων (51) 51 Εφαρμογές Οδηγού Πόλης (41) Διαχείρισης Στόλου Οχημάτων (34) 34 41 WebGIS (21) 21 Ειδικές Εφαρμογές (21) 21 Διαχείρισης Τεχνικών Έργων κοινής Ωφέλειας (19) 19 Δικτύων Υποδομής (16) 16 Διαχείρισης Περιβαλλοντικών στοιχείων / Χρήσεων γης (13) 13 Διαχείρισης στοιχείων Πράξεων Εφαρμογής (10) 10 Διαχείρισης δημοτικής Περιουσίας / Κοινόχρηστων Χώρων (9) 9 Τουριστικής Ανάπτυξης Περιβάλλοντος (9) 9 Οδικών / Κυκλοφοριακών / Συγκοινωνιακών Έργων (9) 9 Ηλεκτροφωτισμού (9) 9 Διαχείρισης Στοιχείων Οικοδομικής Άδειας (8) 8 Πρασίνου (6) 6 Καθαριότητας / Διαχείριση Απορριμμάτων (6) 6 Διαχείρισης Αιτημάτων / Καταγγελιών (3) 3
Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας ενός τέτοιου συστήματος (CSF) Υψηλή αξιοπιστία δεδομένων Αποδοχή συστήματος από τους χρήστες Βαθμός διαθεσιμότητας του συστήματος Ευκολία επεκτασιμότητας και αναβάθμισης
Αίτια αποτυχίας ενός συστήματος GIS Έλλειψη δέσμευσης σε διοικητικό επίπεδο Παράβλεψη βασικών συμμετεχόντων Στελέχη με έλλειψη εμπειρίας Μη υποστηρικτική οργανωτική δομή Πολιτικές πιέσεις π.χ. σε εποχές γρήγορων αλλαγών Ανικανότητα να επιδειχθούν τα οφέλη Μη ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα Φτωχή σχεδίαση Έλλειψη βασικής χρηματοδότησης
Τι μέλει γενέσθαι; Η διαχείριση συστημάτων GIS είναι όπως η διαχείριση κάθε άλλου IT Μίξη τεχνικών και ανθρώπινων ζητημάτων. Τα σχετικά με τους ανθρώπους συχνά είναι πιο δυσεπίλυτα Εμπλέκει κίνητρο, οργάνωση, παρακολούθηση: κάποια είναι απλά κοινή λογική Υπάρχουν κάποιοι καλοί κανόνες που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος Το πιο σημαντικό είναι να δημιουργηθεί, να γαλουχηθεί και να αναπτυχθεί μια καλή ομάδα
Οι Δήμοι της Ελλάδας που διαθέτουν GIS, μέσα από την εφαρμογή To StatPlanet αποτελεί εφαρμογή της Εταιρίας StatSilk, που ίδρυσε ο Frank van Cappelle και είναι η συνέχεια μιας προσπάθειας που ξεκίνησε το 2008, στα πλαίσια προγράμματος της UNESCO, από το Διεθνές Ινστιτούτο Σχεδιασμού της Εκπαίδευσης (IIEP)
Σας Ευχαριστούμε!