ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ (Υποχρεωτικό κατ επιλογήν μάθημα) Διδάσκων: ΜΠΟΝΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Διάρκεια : Ε εξάμηνο Διδασκαλία: Παραδόσεις Εξετάσεις: Σκοπός: Προφορικές Μελέτη των σχέσεων των ψυχολογικών και κοινωνικών φαινομένων με τις σωματικές λειτουργίες (φυσιολογικές ή παθολογικές) καθώς και της αλληλεπίδρασης των βιολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων στην εκδήλωση και εξέλιξη των νόσων. Η προώθηση της ολιστικής (βιοψυχοκοινωνικής) προσέγγισης στη φροντίδα του ασθενούς. Περιεχόμενο: 15 Οκτωβρίου 2011 Ψυχοσωματική ιατρική: Η Ψυχοσωματική Αντίληψη. Ιστορική αναδρομή. Ψυχογενετική και Ολιστική Αρχή. Πρώτη περίοδος ανάπτυξης. Ψυχαναλυτικές, Ψυχοκοινωνικές και Ψυχοβιολογικές θεωρήσεις. Σωματοποίηση και Μετατροπή. Αλεξιθυμία. Επιλογή συμπτώματος. Επιλογή οργάνου. Προσωπικότητα και σωματική νόσος. 1
22 Οκτωβρίου 2011 Ψυχοσωματική ιατρική: Σύγχρονη Ψυχοσωματική Αντίληψη. Η Βιοψυχοκοινωνική θεώρηση. «Ψυχοσωματικές νόσοι». Θεραπευτικές προσεγγίσεις. Ψυχιατρική Κλινική στο Γενικό Νοσοκομείο (ΨΚΓΝ): Θεωρίες για τη Συμβουλευτική και Διασυνδετική Ψυχιατρική. Τρόποι πρακτικής εφαρμογής. 29 Οκτωβρίου 2011 Επιπτώσεις της ψυχικής νόσου στη σωματική υγεία: Ψυχοκαταπόνηση. Επιπτώσεις από την Κατάθλιψη. Επιπτώσεις από το Άγχος. Επιπτώσεις από τις Ψυχώσεις. 5 Νοεμβρίου 2011 Ψυχιατρικά προβλήματα στη σωματική νόσο: Αντίδραση και Προσαρμογή στη νόσο. Το νόημα της νόσου για τον ασθενή. Στρατηγικές Αντιμετώπισης. Αναγνώριση των ψυχικών αντιδράσεων. Ψυχιατρικά προβλήματα στους ηλικιωμένους που πάσχουν από σωματικές παθήσεις. Συνύπαρξη σωματικής και ψυχικής ασθένειας. Η Κυκλική Αιτιότητα. 12 Νοεμβρίου 2011 Το χρόνιο νόσημα. Αύξηση του επιπολασμού. Επιπτώσεις. Ψυχική καταπόνηση και Παρεμβάσεις. Μοντέλου Υποστηρικτικού Πλαισίου. Ο ρόλος του Ψυχιάτρου. Ποιότητα Ζωής. Άξονες Ολιστικής Προσέγγισης. Οικογένεια και νόσος. 2
19 Νοεμβρίου 2011 Ψυχονευροανοσολογία: Κλινικές παρατηρήσεις και εργαστηριακά πειράματα. Η αμφίδρομη επικοινωνία εγκεφάλου-ανοσοποιητικού. Οι κυτταροκίνες. Οι ορμόνες του στρες. Ομοιόσταση, Αλλόσταση και Αλλοστατικό Φορτίο. Βιολογικό και Ψυχολογικό Στρες. Στρες και ανοσοκαταστολή. Χρόνιο Στρες και ανάπτυξη αντίστασης στα γλυκοκορτικοειδή. Η Ασθενική Συμπεριφορά. Κατάθλιψη και Ανοσιακές μεταβολές. Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, Ανοσολογικοί δείκτες και Ασθένειες. Σχετικές μελέτες.. 26 Νοεμβρίου 2011 Ψυχοπαθολογία στον Καρκίνο: Ο ασθενής που πάσχει από καρκίνο. Η ανακοίνωση της διάγνωσης. Ψυχολογικές παράμετροι και η σχέση τους με τη θεραπευτική πορεία. Παράγοντες κινδύνου. Παρεμβάσεις. Σχετικές μελέτες. Ψυχοογκολογία. Νόσοι του Ανοσοποιητικού Συστήματος και Ψυχοπαθολογία: Σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας. Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος. Ρευματοειδής αρθρίτις. Σύνδρομο Sjogren. Σκληρόδερμα. Ιδιοπαθής Περιβαλλοντική Δυσανεξία Ορμονικό σύστημα και Ψυχοπαθολογία: Υπερθυρεοειδισμός. Υποθυρεοειδισμός. Σακχαρώδης Διαβήτης. Υπογλυκαιμία. Νόσος Cushing. Συγγενής επινεφριδιακή υπερπλασία. Νοσος Addison. Υποπλασία της Υπόφυσης. Σύνδρομο Υπομελατονιναιμίας. Νόσοι των Παραθυρεοειδών.. 3 Δεκεμβρίου 2011 Νευρικό σύστημα και Ψυχοπαθολογία: Σκλήρυνση κατά πλάκας. Νόσος Parkinson. Επιληψία. Εγκεφαλικά επεισόδια. Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. 3
Μεταδιασεισικό σύνδρομο. Εγκεφαλική ανοξαιμία. Μετεγκεφαλιτιδικό σύνδρομο. Ογκοι εγκεφάλου. Κεφαλαλγία. Ημικρανία Καρδιαγγειακό σύστημα και Ψυχοπαθολογία: Μη ειδικά προκάρδια άλγη. Η αθηροσκλήρωση. Ισχαιμική καρδιοπάθεια. Έμφραγμα του μυοκαρδίου. Αρτηριακή υπόταση. Αρτηριακή υπέρταση. Πεπτικό σύστημα και Ψυχοπαθολογία: Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Σπασμός οισοφάγου. Ψυχογενείς Έμετοι. Δυσπεψία. Ψυχογενές σύνδρομο διάρροιας-αερίων. Κοιλιακά άλγη. Δυσκοιλιότητα. Παροδική Πρωκταλγία. Κνησμός του πρωκτού. Έλκος Στομάχου και Δωδεκαδακτύλου. Σύνδρομο φλεγμονώδους εντέρου. Ελκώδης κολίτις. Ηπατικές παθήσεις. 10 Δεκεμβρίου 2011 Δερματολογικές Καταστάσεις και Ψυχοπαθολογία: Ψυχογενής Γλωσσοδυνία. Ψυχογενής Κνησμός. Δερμογραφισμός. Παθομιμία ή Dermatitis Artefacta. Δερματολογική μη νόσος. Ψευδαίσθηση δύσοσμου ιδρώτα. Σύνδρομο Ψυχογενούς Πορφύρας. Παραληρητική παρασίτωση. Ψυχογενείς διαταραχές δερματικής αισθητικότητας. Τριχοτιλλομανία. Ψυχογενές ερύθημα. Κνίδωση. Ψωριασικά συμπτώματα. Αλωπεκία. Ψυχογενές άλγος του αιδοίου Αναπνευστικό σύστημα και Ψυχοπαθολογία: Βρογχικό άσθμα. Εμφύσημα. Χρόνια Βρογχίτις. Χρόνια Αποφρακτική Αναπνευστική Νόσος. Πρόγραμμα αποκατάστασης. Ομάδα Στήριξης. 17 Δεκεμβρίου 2011 Γυναικολογικές καταστάσεις και Ψυχοπαθολογία: Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο. Ψυχογενής αμηνόρροια. Ψυχογενής δυσμηνόρροια. Ψυχογενής 4
στειρότης. Εγκυμοσύνη. Τοκετός, Λοχεία. Εμβρυοκτονία. Ψυχιατρικές επιπτώσεις από διακοπή κυήσεως. Εμμηνόπαυση. Ουροποιητικό σύστημα και Ψυχοπαθολογία: Νεφρική ανεπάρκεια. Συχνουρία. ψυχογενής σπαστική κύστη. Επώδυνο κυστικό σύνδρομο. Ψυχογενής κατακράτηση ούρων. Νυκτερινή Ενούρηση. 7 Ιανουαρίου 2012 Ψυχιατρικά προβλήματα στην περιεγχειρητική περίοδο: Ο χειρουργικός ασθενής. Προεγχειρητική περίοδος. Μετεγχειρητική περίοδος. Ειδικά μετεγχειρητικά ψυχιατρικά προβλήματα. Μαστεκτομή. Υστερεκτομή. Κολοστομία-Ειλεοστομία. Χειρουργική καρδιάς. Μεταμόσχευση Οργάνων. Ακρωτηριασμός μέλους. Καλλωπιστική χειρουργική. Το βίωμα του σώματος και η εμπειρία του πόνου: Το σώμα. Ο πόνος. Η τελεολογία του πόνου. Βιολογία του άλγους. Ψυχογενής πόνος. Ψυχογενής επιδείνωση οργανικού πόνου. Ο πόνος ως κοινωνικό φαινόμενο. Φαινομενολογία του πόνου. Πόνος και Ψυχοπαθολογία. Πόνος και προσωπικότητα. Ο πόνος και οι άλλοι. Παράγοντες που επιδρούν στο άλγος. Αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου. Η φιλοσοφία του πόνου. 16 Ιανουαρίου 2012 Σχέση ιατρού και ασθενούς: Επικοινωνία ιατρού-ασθενούς. Πεποιθήσεις και Προσδοκίες του ασθενούς. Επικοινωνία και Διάγνωση. Επικοινωνία και Θεραπεία. Το φαινόμενο placebo.tρόπος εξέτασης. Θεραπευτικοί χειρισμοί. Λανθασμένοι χειρισμοί. Τύποι σχέσεων. Η Σχέση Αμοιβαιότητας. Παραδοσιακές και Εναλλακτικές ιατρικές: Βασικές αρχές. Θεραπευτικές Πρακτικές: Βότανα και άλλα Συμπληρώματα Διατροφής, Θεραπεία 5
Πνεύματος-Σώματος, Ενεργειακές Θεραπείες, Χειροπρακτικές Θεραπείες. Ολοκληρωμένες Θεραπευτικές Πρακτικές: Αγιουβέρδα, Παραδοσιακή Κινεζική ιατρική, Γιουνάνι Ιατρική, Ομοιοπαθητική Ιατρική. 6