ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΡΑΜΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία με θέμα: Χρήση φαρμακευτικών φυτών και αποδοχή τους από τους κατοίκους της περιοχής Νέας Μαδύτου Ελένη Αδάμπαση Δράμα, 2014
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 3 Εισαγωγη 4 1 Μέθοδος έρευνας.5 1.1 Δείγμα και χαρακτηριστικά του τόπου διεξαγωγής της έρευνας..5 1.2 Ερωτηματολόγιο..5 1.3 Συνεντεύξεις 10 2 Αποτελέσματα-Συζήτηση..11 3 Συμπεράσματα..52 Βιβλιογραφία.53 Παράρτημα-Συνεντεύξεις.54 2
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ως φοιτήτρια του Τμήματος Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης είχα πολλά ακούσματα στο πλαίσιο των σπουδών για τη χρήση και την μεγάλη σημασία των βοτάνων και από τους απλούς ανθρώπους αλλά και από διάφορες επιστήμες όπως για παράδειγμα την ιατρική. Τα ερεθίσματα αυτά κέντρισαν το ενδιαφέρον μου και σε συνεργασία με τον καθηγητή μου κ. Φωτιάδη Γεώργιο με οδήγησαν στην επιλογή του θέματος αυτού, αφού θα αποκομίσω στοιχεία που θα μου χρησιμεύσουν και στην πορεία μου ως δασοπόνος αλλά και γενικότερα στη ζωή μου. Θα ήταν παράλειψή μου να μην ευχαριστήσω τον καθηγητή μου κ. Φωτιάδη Γεώργιο για την πολύπλευρη βοήθειά του και τις πολύτιμες παρατηρήσεις του για την συγγραφή της παρούσας εργασίας καθώς και τα μέλη της εξεταστικής επιτροπής που διάβασαν και έκριναν την εργασία μου. Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους κατοίκους της Νέας Μαδύτου που συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια καθώς και την μητέρα μου και τη γιαγιά για την εποικοδομητική συζήτηση που είχα μαζί τους και τις συνεντεύξεις που μου παραχώρησαν. 3
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από την αρχαία κιόλας εποχή οι άνθρωποι είχαν καταλάβει τις ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων και των φυτών και τα χρησιμοποιούσαν ευρέως. Οι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι χρησιμοποιούσαν ρίζες, φλοιούς, βλαστούς, άνθη από διάφορα φαρμακευτικά φυτά και βότανα τα οποία φύονταν στην Ελλάδα (www.tmth.edu.gr). Η φύση αποτελεί το μεγαλύτερο φαρμακείο ακόμα και στις μέρες μας. Το μυστικό της υγείας αλλά και της ομορφιάς, μιας και τα βότανα χρησιμοποιούνται ακόμα και για τον καλλωπισμό, είναι καλά κρυμμένο στα βότανα που φυτρώνουν στους καλλιεργημένους αγρούς αλλά και στα βουνά και δάση της χώρας μας. Τα τελευταία χρόνια με την ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης γενικότερα και της φαρμακοβιομηχανίας ειδικότερα οι άνθρωποι είχαν απομακρυνθεί από την επαφή και χρήση των βοτάνων. Πρόσφατα όμως κυρίως λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης της χώρας μας οι Έλληνες όλο και περισσότερο στρέφονται στη χρήση των θεραπευτικών φυτών και βοτάνων. Μ αυτή την εργασία επιχειρείται η καταγραφή της αποδοχής των φαρμακευτικών φυτών από τους κατοίκους της Νέας Μαδύτου. 4
1. ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τα ερευνητικά ερωτήματα, που τέθηκαν στην παρούσα εργασία, είναι τα εξής: α) Τα χαρακτηριστικά μιας συγκεκριμένης περιοχής και ανάπτυξή της μέσω των φυσικών πόρων β) Η συμβολή των βοτάνων στην ποιότητα της ζωής γ) Η συναίνεση διάφορων φορέων στην εκμετάλλευση των βοτάνων δ) Αξιοποίηση των βοτάνων σε επαγγελματικό επίπεδο 1.1. Δείγμα και χαρακτηριστικά του τόπου διεξαγωγής της έρευνας Το δείγμα της έρευνας αποτελούν 100 κάτοικοι από την περιοχή της Νέας Μαδύτου οι οποίοι απάντησαν σε όλες τις ερωτήσεις. Επίσης πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία από είδη αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών τα οποία συγκεντρώθηκαν σε φυτολόγιο. 1.2. Ερωτηματολόγιο Για την εξοικονόμηση χρόνου επέλεξα το ερωτηματολόγιο ως το καταλληλότερο ερευνητικό εργαλείο. Αποτελείται από 25 ερωτήσεις κλειστού τύπου και συμπληρώθηκε ανώνυμα. Παρατίθεται παρακάτω: Αριθμός ερωτηματολογίου... ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Φυσικοί πόροι και Τοπική Ανάπτυξη (Αυτοφυή εδώδιμα, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά) Νομός... Αξιοπιστία των απαντήσεων Άριστη Πολύ καλή Καλή Μέτρια Κακή Έλλειψη απαντήσεων Ονοματεπώνυμο απογραφέα... Ημερομηνία συμπλήρωσης... Ερώτηση 1. Παρακάτω περιγράψετε τα χαρακτηριστικά της περιοχής σας. Σε ποιο βαθμό συμφωνείτε ή διαφωνείτε με το κάθε χαρακτηριστικό Συμφωνώ απόλυτα Συμφωνώ Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Διαφωνώ Διαφωνώ απόλυτα 5 4 3 2 1 5
1. Η ποιότητα ζωής είναι σε πολύ καλό επίπεδο 2. Μεγάλη ανοικοδόμηση 3. Πολύ μεγάλη εγκληματικότητα 4. Δεν υπάρχουν ευκαιρίες για απασχόληση 5. Καμιά συμμετοχή των απλών κατοίκων στην ανάπτυξης της περιοχής 6. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι σε καλό επίπεδο 7. Πολλές ευκαιρίες για άθληση 8. Πολλές ευκαιρίες για αναψυχή 9. Πολλά δάση 10. Πολλά λιβάδια 11. Πολύ μεγάλος αριθμός επισκεπτών/τουριστών 12. Πολύ μεγάλη βιομηχανικά ανάπτυξη Ερώτηση 2. Παρακαλούμε σημειώστε την άποψη σας σε ποιους από τους παρακάτω τομείς στηρίζεται η ανάπτυξη της περιοχής σας. Μεγάλη ανάπτυξη Μικρή ανάπτυξη Δεν υπάρχει ανάπτυξη ΔΑ/ΔΞ 4 3 2 1 1. Γεωργία 2. Κτηνοτροφία 3. Δασοπονία 4. Οικοτεχνία 5. Βιομηχανία 6. Εμπόριο 7. Τουρισμός Ερώτηση 3. Παρακαλούμε σημειώστε την άποψη σας σε ποιους από τους παρακάτω τομείς πρέπει να στηριχθεί η μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής σας. Μεγάλη ανάπτυξη Μικρή ανάπτυξη Δεν υπάρχει ανάπτυξη ΔΑ/ΔΞ 4 3 2 1 1. Γεωργία 2. Κτηνοτροφία 3. Δασοπονία 4. Οικοτεχνία 5. Βιομηχανία 6. Εμπόριο 7. Τουρισμός Ερώτηση 4. Τα δάση και τα λιβάδια στην περιοχή σας μπορούν να συμβάλλουν με διάφορους τρόπους στην ποιότητα της ζωής σας. Παρακαλούμε πείτε μας πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τα παρακάτω. Ούτε συμφωνώ Διαφωνώ Συμφωνώ απόλυτα Συμφωνώ Διαφωνώ ούτε διαφωνώ απόλυτα 5 4 3 2 1 1. Παρέχουν καλό εισόδημα στον ντόπιο πληθυσμό 2. Έχουν σημαντική πολιτιστική και ιστορική αξία 3. Μεγάλη προστατευτική σημασία (πλημμύρες κλπ) 4. Έχουν πολλά άγρια φυτά που χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς (αρωματικά, εδώδιμα κλπ.) 5. Αυξάνουν την ομορφιά του τοπίου 6
6. Παρέχουν πολλές ευκαιρίες για αναψυχή και άθληση 7. Συνεισφέρουν σημαντικά στο κυνήγι Ερώτηση 5. Τα βότανα (φαρμακευτικά, αρωματικά και εδώδιμα άγρια φυτά) στην περιοχή σας μπορούν να συμβάλλουν με διάφορους τρόπους στην ποιότητα της ζωής σας. Παρακαλούμε πείτε μας πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τα παρακάτω. Συμφωνώ Ούτε συμφωνώ Διαφωνώ Συμφωνώ Διαφωνώ απόλυτα ούτε διαφωνώ απόλυτα 5 4 3 2 1 1. Παρέχουν καλό εισόδημα στον ντόπιο πληθυσμό 2. Αυξάνεται η απασχόληση 3. Συμβάλλουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος 4. Συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής 5. Η συλλογή και η συχνή χρήση τους είναι ένδειξη χαμηλού εισοδήματος 6. Χρησιμοποιούνται ως εδώδιμα στην καθημερινή διατροφή 7. Αποτελούν βιολογικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας. 8. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για καταπολέμηση ασθενειών 9. Συμβάλουν στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού 10. Η χρήση τους είναι γνωστή μόνο στους ηλικιωμένους κατοίκους 11. Η χρήση τους μπορεί να είναι επικίνδυνη (δηλητηριάσεις κλπ) 12. Μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες 13. Δημιουργούν ψευδείς ελπίδες για τη θεραπεία ανίατων ασθενειών 14. Χρησιμοποιούνται εναλλακτικά των βιομηχανικά κατασκευασμένων καλλυντικών Ερώτηση 6. Παρακαλούμε πείτε μας εάν πιστεύετε ότι τα βότανα σήμερα στην περιοχή σας είναι πολύ, λίγο ή καθόλου απειλούμενα για κάθε μία από τις παρακάτω απειλές. Πολύ απειλούμενα Λίγο απειλούμενα Καθόλου απειλούμενα Δεν ξέρω 4 3 2 1 1. Πυρκαγιές 2. Έντονη συλλογή 3. Κτηνοτροφία 4. Γεωργία 5. Πολύ μεγάλος αριθμός επισκεπτών 6. Οικιστική ανάπτυξη 7. Βιομηχανική ανάπτυξη 8. Ανεπαρκής διαχείριση των ενδιαιτημάτων τους Ερώτηση 7. Πρέπει να ζητείται η γνώμη των κατοίκων σε σχέση με τη συλλογή βοτάνων και διαχείριση των περιοχών που συναντώνται; Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 8. Στις αποφάσεις για τις χρήσεις γης στις αγροτικές περιοχές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και όσοι δεν είναι κάτοχοι αγροτικών, δασικών ή λιβαδικών εκτάσεων; Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 9. Η δασική νομοθεσία για τη συλλογή και εκμετάλλευση των βοτάνων πρέπει να είναι πιο αυστηρή; 7
Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 10. Υπάρχει μεγάλη πίεση από τις δημόσιες υπηρεσίες (Δασαρχείο, Διεύθυνση Γεωργίας κλπ) όσον αφορά τη συλλογή και την εκμετάλλευση των βοτάνων; Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 11. Η κτηνοτροφία (που αξιοποιεί τις λιβαδικές εκτάσεις) και η δασοπονία είναι ανταγωνιστικές δραστηριότητες με τις δραστηριότητες για την εκμετάλλευση των βοτάνων; Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 11. Υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της παραγωγής βοτάνων με καλλιέργειες κλπ.; Συμφωνώ Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ Διαφωνώ (4) (3) (2) Συμφωνώ απόλυτα (5) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 13. Τα βότανα που παράγονται σε εντατικές εκμεταλλεύσεις (καλλιέργειες) είναι λιγότερο ποιοτικά από τα άγρια; Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 14. Υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της ιατρικής και φαρμακευτικής έρευνας για τις ιδιότητες των βοτάνων; Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) χρήση τους; Συμφωνώ απόλυτα (5) Ερώτηση 15. Πρέπει να υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τις ιδιότητες των βοτάνων πριν τη Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 16. Πρέπει να υπάρχει ενημέρωση και πληροφόρηση των νεώτερων γενιών για τη χρήση των βοτάνων στη διατροφή του ανθρώπου; Συμφωνώ απόλυτα (5) Συμφωνώ (4) Ούτε συμφωνώ /Ούτε διαφωνώ (3) Διαφωνώ (2) Διαφωνώ απόλυτα (1) Ερώτηση 17. Παρακαλούμε πείτε μας τη γνώμη σας, για την προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στο μέλλον (υψηλή, μέτρια, χαμηλή) σε κάθε ένα από τα παρακάτω πιθανά οφέλη από τα βότανα, στην περιοχή σας. Υψηλή Μέτρια Χαμηλή ε Οφέλη προτεραιότητα προτεραιότητα προτεραιότητα ν ξέρω 4 3 2 1 1. Δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης (συλλογή, πώληση) 2. Προστασία της φύσης 3. Άνοδος του βιοτικού επιπέδου (μέσω υγιεινής διατροφής) 4. Καταπολέμηση ασθενειών 5. Αύξηση του τουρισμού (αγροτουρισμός για συλλογή τους κλπ.) Ερώτηση 18. Παρακαλούμε πείτε μας σε ποιες κυρίως από τις παρακάτω περιοχές φύονται περισσότερα βότανα 1. Παρόχθιες περιοχές (λίμνες, ποτάμια) 2. Ορεινά δάση 3. Δάση σε χαμηλά υψόμετρα 4. Θαμνώνες 5. Ορεινά λιβάδια 8
6. Λιβάδια σε χαμηλά υψόμετρα 7. Χαμηλοί θαμνώνες σε ξηρές περιοχές (φρύγανα) 8. Όρια αγρών 9. Όρια οικισμών 10. Παραθαλάσσιες περιοχές 11. Πρανή δρόμων Δίπλα στους δρόμους 12. Σε περιοχές που καίγονται συχνά 13. Άλλο (αναφέρετε) Ερώτηση 19. Είστε μέλος σε κάποιο αγροτικό ή δασικό συνεταιρισμό Ναι (2) Όχι (1) Ερώτηση 20. Παρακαλούμε πείτε μας αν σκέφτεστε να κάνετε κάποια από τις παρακάτω ενέργειες στα επόμενα δύο χρόνια σε τμήμα της έκτασης σας. 1. Πώληση γης 2. Αγορά γης από άλλους 3. Ενοικίαση γης από άλλους 4. Φύτευση δασικών δένδρων 5. Αγροτουριστικές δραστηριότητες 6. Να αφήσω σε κάποιο τμήμα να εγκατασταθεί φυσική βλάστηση από μόνη της όχι όμως να γίνει δάσος 7. Κτηνοτροφική εκμετάλλευση 8. Καλλιέργεια αρωματικών, φαρμακευτικών ή / και εδώδιμων φυτών Ναι Ν Όχι Ερώτηση 21. Φύλο Γυναίκα Άνδρας 2 1 Ερώτηση 22. Έτος γέννησης σας;... Ερώτηση 23. Σε ποια από τις παρακάτω κατηγορίες, όσο αφορά τις γραμματικές σας γνώσεις ανήκετε; 1. Αγράμματος 2. Απόφοιτος Δημοτικού 3. Απόφοιτος Γυμνασίου 4. Δίπλωμα μέσης τεχνικής σχολής 5. Απόφοιτος Λυκείου 6. Απόφοιτος ΤΕΙ 7. Απόφοιτος ΑΕΙ Ερώτηση 24. Σε ποια από τις παρακάτω κατηγορίες όσο αφορά την επαγγελματική σας κατάσταση ανήκετε; 1. Γεωργός 2. Οικιακά 3. Ιδιωτικός Υπάλληλος 4. Δημόσιος Υπάλληλος 5. Ελεύθερος επαγγελματίας (έμπορος, υδραυλικός, ηλεκτρολόγος κλπ) 6. Ελεύθερος επαγγελματίας (γιατρός, δικηγόρος, μηχανικός κλπ) 7. Βιοτέχνης/ επιχειρηματίας 8. Άνεργος 9. Φοιτητής / Σπουδαστής Ερώτηση 25. Σε ποια από τις παρακάτω κατηγορίες ανήκει το καθαρό οικογενειακό σας εισόδημα; Μικρότερο από 7000. Μεταξύ 7000 και 14000. Μεταξύ 14000 και 20.000. Μεγαλύτερο των 20.000. 9
1.3. Συνεντεύξεις Στα πλαίσια της έρευνας έγιναν και 2 ενδεικτικές συνεντεύξεις που αφορούσαν στα είδη που συλλέγονται στην περιοχή έρευνας. Οι συνεντεύξεις παρατίθενται στο παράρτημα. 10
2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ 2.1 Περιγραφή στοιχείων Νέας Μαδύτου Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου συμφωνούν ότι η ποιότητα ζωής τους είναι σε πολύ καλό επίπεδο (Σχήμα 1). Σχήμα 1. Η άποψη των κατοίκων για την ποιότητα ζωής. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου συμφωνούν ότι υπάρχει μεγάλη ανοικοδόμηση (Σχήμα 2). 11
Σχήμα 2. Η άποψη των κατοίκων για τη μεγάλη ανοικοδόμηση. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου διαφωνούν ότι υπάρχει μεγάλη εγκληματικότητα (Σχήμα 3). Σχήμα 3. Η άποψη των κατοίκων για την εγκληματικότητα. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου, συμφωνούν στο ότι δεν υπάρχουν ευκαιρίες για απασχόληση (Σχήμα 4). 12
Σχήμα 4. Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχουν ευκαιρίες για απασχόληση. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου ούτε συμφωνούν ούτε διαφωνούν στο ότι δεν υπάρχει καμία συμμετοχή των απλών κατοίκων στην ανάπτυξη της περιοχής (Σχήμα 5). Σχήμα 5. Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχει συμμετοχή των απλών κατοίκων στην ανάπτυξη της περιοχής. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου ούτε συμφωνούν, ούτε διαφωνούν ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι σε πολύ καλό επίπεδο (Σχήμα 6). 13
Σχήμα 6. Η άποψη των κατοίκων για το εάν οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι σε καλό επίπεδο. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου συμφωνούν ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για άθληση (Σχήμα 7). Σχήμα 7. Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για άθληση. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου συμφωνούν ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για αναψυχή (Σχήμα 8). 14
Σχήμα 8. Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για αναψυχή. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου συμφωνούν απολύτως ότι υπάρχουν πολλά δάση (Σχήμα 9). Σχήμα 9. Η άποψη των κατοίκων για την ύπαρξη πολλών δασών. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου συμφωνούν ότι υπάρχουν πολλά λιβάδια (Σχήμα 10). 15
Σχήμα 10. Η άποψη των κατοίκων για την ύπαρξη πολλών λιβαδιών. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου διαφωνούν ότι υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός επισκεπτών/ τουριστών (Σχήμα 11). Σχήμα 11. Η άποψη των κατοίκων για τον τουρισμό της περιοχής. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου διαφωνούν στο ότι υπάρχει πολύ μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη (Σχήμα 12). 16
Σχήμα 12. Η άποψη των κατοίκων για τη βιομηχανική ανάπτυξη. 2.2 Τομείς στήριξης ανάπτυξης της Νέας Μαδύτου Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου ούτε συμφωνούν, ούτε διαφωνούν στο ότι μπορεί να στηριχθεί η ανάπτυξη στον τομέα της γεωργίας (Σχήμα 13). Σχήμα 13. Η άποψη των κατοίκων για την ανάπτυξη της γεωργίας. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου πιστεύουν ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη στον τομέα της κτηνοτροφίας (Σχήμα 14). 17
Σχήμα 14. Η άποψη των κατοίκων για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου πιστεύουν ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη στον τομέα της δασοπονίας (Σχήμα 15). Σχήμα 15. Η άποψη των κατοίκων για την ανάπτυξη της δασοπονίας. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου πιστεύουν ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη στον τομέα της οικοτεχνίας (Σχήμα 16). 18
Σχήμα 16. Η άποψη των κατοίκων για την ανάπτυξη της οικοτεχνίας. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου πιστεύουν ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη στον τομέα της βιομηχανίας (Σχήμα 17). Σχήμα 17. Η άποψη των κατοίκων για την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου ούτε συμφωνούν, ούτε διαφωνούν ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη στον τομέα του εμπορίου (Σχήμα 18). 19
Σχήμα 18. Η άποψη των κατοίκων για την ανάπτυξη του εμπορίου. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου δεν πιστεύουν ότι υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη στον τομέα του τουρισμού (Σχήμα 19). Σχήμα 19. Η άποψη των κατοίκων για την ανάπτυξη του τουρισμού. 2.3. Τομείς στήριξης μελλοντική ανάπτυξη της Νέας Μαδύτου. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου πιστεύουν ότι η μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής πρέπει να στηριχτεί στην γεωργία, την κτηνοτροφία, το εμπόριο και τον τουρισμό (σχήμα 20, 21, 25, 26). 20
Σχήμα 20. Η άποψη των κατοίκων για τη γεωργία. Σχήμα 21. Η άποψη των κατοίκων για την κτηνοτροφία. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Μαδύτου πιστεύουν ότι ένα μεγάλο μέρος της μελλοντικής ανάπτυξης της περιοχής, θα πρέπει να στηριχθεί στη δασοπονία (Σχήμα 22). 21
Σχήμα 22. Η άποψη των κατοίκων για την δασοπονία. Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε συμφωνούν, ούτε διαφωνούν ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη της οικοτεχνίας στην περιοχή, άρα δεν θα πρέπει να στηριχθεί στην οικοτεχνία η μελλοντική ανάπτυξη. (σχήμα 23). Σχήμα 23. Η άποψη των κατοίκων για την οικοτεχνία. 22
Οι περισσότεροι κάτοικοι πιστεύουν ότι μπορεί η μελλοντική ανάπτυξη να στηριχθεί στη βιομηχανία, στο εμπόριο και λιγότερο στον τουρισμό (σχήμα 24, 25, 26). Σχήμα 24. Η άποψη των κατοίκων για τη βιομηχανία. Σχήμα 25. Η άποψη των κατοίκων για το εμπόριο. 23
Σχήμα 26. Η άποψη των κατοίκων για τον τουρισμό. 2.4 Η συμβολή των δασών και των λιβαδιών στην ποιότητα ζωής Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι τα δάση και τα λιβάδια της περιοχής παρέχουν καλό εισόδημα στον ντόπιο πληθυσμό (Σχήμα 27). Σχήμα 27. Η άποψη των κατοίκων για το εάν παρέχουν καλό εισόδημα στον ντόπιο πληθυσμό. 24
Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι έχουν σημαντική πολιτιστική και ιστορική αξία (Σχήμα 28). Σχήμα 28. Η άποψη των κατοίκων για την πολιτιστική και ιστορική αξία των δασών. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν απόλυτα ότι παρέχουν μεγάλη προστατευτική σημασία (πλημμύρες κλπ.) (Σχήμα 29). Σχήμα 29. Η άποψη των κατοίκων για τη μεγάλη προστατευτική τους σημασία (πλημμύρες κλπ). 25
Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι έχουν πολλά άγρια φυτά που χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς (αρωματικά, εδώδιμα κλπ.) (Σχήμα 30). Σχήμα 30. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα δάση έχουν πολλά άγρια φυτά που χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς ( αρωματικά, εδώδιμα κλπ). (Σχήμα 31). Οι περισσότεροι συμφωνούν απόλυτα ότι αυξάνουν την ομορφιά του τοπίου Σχήμα 31. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα δάση αυξάνουν την ομορφιά του τοπίου. 26
Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι παρέχουν πολλές ευκαιρίες για αναψυχή και άθληση (Σχήμα 32). Σχήμα 32. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα δάση παρέχουν πολλές ευκαιρίες για αναψυχή και άθληση. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν απόλυτα ότι συνεισφέρουν σημαντικά στο κυνήγι (Σχήμα 33). Σχήμα 33. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα δάση συνεισφέρουν σημαντικά στο κυνήγι. 27
2.5 Η συμβολή των βοτάνων (φαρμακευτικά, αρωματικά και εδώδιμα άγρια φυτά) της περιοχής στην ποιότητα ζωής. Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε διαφωνούν ούτε συμφωνούν ότι τα βότανα παρέχουν καλό εισόδημα στο ντόπιο πληθυσμό (Σχήμα 34). Σχήμα 34. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα παρέχουν καλό εισόδημα στον ντόπιο πληθυσμό. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι αυξάνεται η απασχόληση (Σχήμα 35). Σχήμα 35. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα αυξάνουν την απασχόληση. 28
Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι τα βότανα συμβάλουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος (Σχήμα 36). Σχήμα 36. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα συμβάλλουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Οι περισσότεροι διαφωνούν ότι τα βότανα συμβάλουν στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής (Σχήμα 37). Σχήμα 37. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. 29
Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε συμφωνούν, ούτε διαφωνούν ότι η συλλογή των βοτάνων και η συχνή χρήση τους είναι ένδειξη χαμηλού εισοδήματος (Σχήμα 38). Σχήμα 38. Η άποψη των κατοίκων για το εάν η συλλογή των βοτάνων και η συχνή χρήση τους είναι ένδειξη χαμηλού εισοδήματος. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι τα βότανα χρησιμοποιούνται ως εδώδιμα στην καθημερινή διατροφή (Σχήμα 39). 30
Σχήμα 39. Η άποψη των κατοίκων για το εάν χρησιμοποιούνται ως εδώδιμα στην καθημερινή διατροφή. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι τα βότανα αποτελούν βιολογικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας (Σχήμα 40). Σχήμα 40. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα αποτελούν βιολογικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι τα βότανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση ασθενειών (Σχήμα 41). 31
Σχήμα 41. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση ασθενειών. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι τα βότανα συμβάλουν στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού (Σχήμα 42). Σχήμα 42. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η χρήση των βοτάνων είναι γνωστή μόνο στους ηλικιωμένους κατοίκους (Σχήμα 43). Σχήμα 43. Η άποψη των κατοίκων για το εάν η χρήση τους είναι γνωστή μόνο στους ηλικιωμένους κατοίκους. 32
(Σχήμα 44). Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η χρήση των βοτάνων μπορεί να είναι επικίνδυνη Σχήμα 44. Η άποψη των κατοίκων για το εάν η χρήση τους μπορεί να είναι επικίνδυνη. (Σχήμα 45). Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι τα βότανα μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες Σχήμα 45. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες. 33
Οι περισσότεροι ούτε συμφωνούν ούτε διαφωνούν ότι τα βότανα δημιουργούν ψευδείς ελπίδες για τη θεραπεία ανιάτων ασθενειών (Σχήμα 46). Σχήμα 46. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα δημιουργούν ψευδείς ελπίδες για τη θεραπεία ανίατων ασθενειών. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι τα βότανα χρησιμοποιούνται εναλλακτικά των βιομηχανικά κατασκευασμένων καλλυντικών (Σχήμα 47). Σχήμα 47. Η άποψη των κατοίκων για το εάν τα βότανα χρησιμοποιούνται εναλλακτικά των βιομηχανικά κατασκευασμένων καλλυντικών. 2.6. Ποσοστό απειλής των βοτάνων της περιοχής. 34
Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι τα βότανα είναι πολύ απειλούμενα από τις πυρκαγιές (Σχήμα 48). Σχήμα 48. Η άποψη των κατοίκων για την απειλή από τις πυρκαγιές. Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε συμφωνούν ούτε διαφωνούν ότι τα βότανα είναι λίγο απειλούμενα από την έντονη συλλογή (Σχήμα 49). Σχήμα 49. Η άποψη των κατοίκων για την για την απειλή από την έντονη συλλογή. 35
Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε συμφωνούν ούτε διαφωνούν ότι τα βότανα είναι λίγο απειλούμενα από την κτηνοτροφία (Σχήμα 50). Σχήμα 50. Η άποψη των κατοίκων για την για την απειλή από την κτηνοτροφία. Οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής ούτε συμφωνούν ούτε διαφωνούν ότι και τα βότανα είναι λίγο απειλούμενα από την γεωργία (Σχήμα 51). Σχήμα 51. Η άποψη των κατοίκων για τη για την απειλή από την γεωργία. 36
Οι περισσότεροι κάτοικοι πιστεύουν ότι τα βότανα δεν είναι απειλούμενα από τον πολύ μεγάλο αριθμό επισκεπτών (Σχήμα 52), την οικιστική ανάπτυξη (Σχήμα 53) και την βιομηχανική ανάπτυξη (σχήμα 54). Σχήμα 52. Η άποψη των κατοίκων για την απειλή από το μεγάλο αριθμό των επισκεπτών. Σχήμα 53. Η άποψη των κατοίκων για την απειλή από την οικιστική ανάπτυξη. 37
Σχήμα 54. Η άποψη των κατοίκων για την απειλή από την βιομηχανική ανάπτυξη. Οι περισσότεροι κάτοικοι πιστεύουν ότι τα βότανα δεν είναι καθόλου απειλούμενα από την ανεπαρκή διαχείριση των ενδιαιτημάτων τους (Σχήμα 55). Σχήμα 55. Η άποψη των κατοίκων για την απειλή από το εάν είναι ανεπαρκής η διαχείριση των ενδιαιτημάτων τους. 38
2.7 Η άποψη των κατοίκων για συλλογή βοτάνων και τη διαχείριση των περιοχών που απαντώνται. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι πρέπει να ζητείται η γνώμη των κατοίκων σε σχέση με τη συλλογή και διαχείριση των περιοχών που συναντώνται (Σχήμα 56). Σχήμα 56. Η άποψη των κατοίκων για το εάν πρέπει να ζητείται η γνώμη των κατοίκων σε σχέση με τη συλλογή βοτάνων και τη διαχείριση των περιοχών που συναντώνται. 2.8 Η άποψη των κατοίκων για τις αποφάσεις για τις χρήσεις γης στις αγροτικές περιοχές. Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε διαφωνούν ούτε συμφωνούν ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και όσοι δεν είναι κάτοχοι αγροτικών, δασικών ή λιβανικών εκτάσεων στις αποφάσεις για τις χρήσεις γης (Σχήμα 57). 39
Σχήμα 57. Η άποψη των κατοίκων για τις αποφάσεις για τις χρήσεις γης στις αγροτικές περιοχές εάν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και όσοι δεν είναι κάτοχοι αγροτικών, δασικών ή λιβαδικών εκτάσεων. 2.9. Η άποψη των κατοίκων για την αυστηρότητα της δασικής νομοθεσίας, για τη συλλογή και εκμετάλλευση των βοτάνων. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν στο ότι πρέπει η δασική νομοθεσία να είναι πιο αυστηρή για τις χρήσεις γης (Σχήμα 58). Σχήμα 58. Η άποψη των κατοίκων για τη δασική νομοθεσία και για το εάν η συλλογή και εκμετάλλευση των βοτάνων πρέπει να είναι πιο αυστηρή. 2.10. Η άποψη των κατοίκων για το βαθμό πίεσης των δημόσιων υπηρεσιών (Δασαρχείο, Διεύθυνση Γεωργίας κλπ) όσον αφορά τη συλλογή και την εκμετάλλευση των βοτάνων. Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε διαφωνούν ούτε συμφωνούν ότι υπάρχει μεγάλη πίεση από τις δημόσιες υπηρεσίες (Δασαρχείο, Διεύθυνση Γεωργίας κλπ) όσο αφορά τη συλλογή και την εκμετάλλευση των βοτάνων (Σχήμα 59). 40
Σχήμα 59. Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχει μεγάλη πίεση από τις δημόσιες υπηρεσίες ( Δασαρχείο, Διεύθυνση Γεωργίας κλπ) όσο αφορά τη συλλογή και την εκμετάλλευση των βοτάνων. 2.11 Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχει ανταγωνισμός της κτηνοτροφίας και της δασοπονίας απέναντι στις δραστηριότητες για την εκμετάλλευση των βοτάνων. Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε συμφωνούν, ούτε διαφωνούν ότι η κτηνοτροφία (που αξιοποιεί τις λιβανικές εκτάσεις) και η δασοπονία είναι ανταγωνιστικές δραστηριότητες για την εκμετάλλευση των βοτάνων (Σχήμα 60). 41
Σχήμα 60. Η άποψη των κατοίκων για το εάν η κτηνοτροφία (που αξιοποιεί τις λιβαδικές εκτάσεις) και η δασοπονία είναι ανταγωνιστικές δραστηριότητες για την εκμετάλλευση βοτάνων. 2.12 Η άποψη των κατοίκων για το αν υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της παραγωγής των βοτάνων με καλλιέργειες κλπ. Οι περισσότεροι κάτοικοι ούτε συμφωνούν ούτε διαφωνούν ότι υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της παραγωγής βοτάνων με καλλιέργειες κλπ. (Σχήμα 61). Σχήμα 61. Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της παραγωγής βοτάνων με καλλιέργειες κλπ. 42
2.13 Η άποψη των κατοίκων για το αν τα βότανα που παράγονται σε εντατικές εκμεταλλεύσεις (καλλιέργειες) είναι λιγότερο ποιοτικά από τα άγρια. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι τα βότανα που παράγονται σε εντατικές εκμεταλλεύσεις (καλλιέργειες) είναι λιγότερο ποιοτικά από τα άγρια (Σχήμα 62). Σχήμα 62. Η άποψη των κατοίκων για το αν τα βότανα που παράγονται σε εντατικές εκμεταλλεύσεις (καλλιέργειες) είναι λιγότερο ποιοτικά από τα άγρια. 2.14 Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της ιατρικής και φαρμακευτικής έρευνας για τις ιδιότητες των βοτάνων. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν ότι υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της ιατρικής και φαρμακευτικής έρευνας για τις ιδιότητες των βοτάνων (Σχήμα 63). Σχήμα 63. Η άποψη των κατοίκων για το εάν υπάρχει ανάγκη εντατικοποίησης της ιατρικής και φαρμακευτικής έρευνας για τις ιδιότητες των βοτάνων. 43
2.15 Η άποψη των κατοίκων για το εάν πρέπει να υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τις ιδιότητες των βοτάνων πριν τη χρήση τους. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν απόλυτα ότι πρέπει να υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τις ιδιότητες των βοτάνων πριν τη χρήση τους (Σχήμα 64). Σχήμα 64. Η άποψη των κατοίκων για το εάν πρέπει να υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τις ιδιότητες των βοτάνων πριν τη χρήση τους. 2.16 Η άποψη των κατοίκων για το εάν πρέπει να υπάρχει ενημέρωση και πληροφόρηση των νεότερων γενιών για τη χρήση των βοτάνων στη διατροφή του ανθρώπου. Οι περισσότεροι κάτοικοι συμφωνούν απόλυτα ότι πρέπει να υπάρχει ενημέρωση και πληροφόρηση των νεώτερων γενιών για τη χρήση των βοτάνων στη διατροφή του ανθρώπου (Σχήμα 65). Σχήμα 65. Η άποψη των κατοίκων για το εάν πρέπει να υπάρχει ενημέρωση και πληροφόρηση των νεότερων γενιών για τη χρήση των βοτάνων στη διατροφή του ανθρώπου. 44
2.17 Ο βαθμός προτεραιότητας που πρέπει να δοθεί στο μέλλον στα πιθανά οφέλη από τα βότανα της Νέας Μαδύτου Οι περισσότεροι κάτοικοι πιστεύουν πως πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στο μέλλον για τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης (Σχ. 66), την προστασία της φύσης (Σχ. 67), την άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου (Σχ. 68), την καταπολέμηση ασθενειών (Σχ. 69), καθώς και την αύξηση του τουρισμού (Σχ. 70). Σχήμα 66. Η άποψη των κατοίκων για τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης (συλλογή, πώληση). Σχήμα 67. Η άποψη των κατοίκων για την προστασία της φύσης. 45
Σχήμα 68. Η άποψη των κατοίκων την άνοδο του βιοτικού επιπέδου ( μέσω υγιεινής διατροφής). Σχήμα 69. Η άποψη των κατοίκων για την καταπολέμηση ασθενειών. 46
Σχήμα 70. Η άποψη των κατοίκων για την αύξηση του τουρισμού ( αγροτουρισμός για τη συλλογή τους κλπ). 2.18 Οι περιοχές που φύονται τα περισσότερα βότανα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων υποστηρίζουν ότι τα περισσότερα βότανα φύονται σε ορεινά δάση. Την αμέσως επόμενη θέση καταλαμβάνουν τα δάση σε χαμηλά υψόμετρα και οι παρόχθιες περιοχές (λίμνες, ποτάμια) (Σχήμα 71). Σχήμα 71. Η άποψη των κατοίκων για το ποιες είναι οι περιοχές που φύονται τα περισσότερα βότανα. 47
2.19 Η συμμετοχή του κοινού σε κάποιο αγροτικό ή δασικό συνεταιρισμό. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων της περιοχής δεν είναι μέλος σε κάποιο αγροτικό ή δασικό συνεταιρισμό (Σχήμα 72) Σχήμα 72. Οι απαντήσεις των κατοίκων για το εάν είναι μέλη σε κάποιο αγροτικό ή δασικό συνεταιρισμό. 2.20 Οι ενέργειες των κατοίκων σε τμήμα της έκτασής τους Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων της περιοχής δεν σκέφτεται να κάνει κάποια ενέργεια: i) πώληση γης, ii) αγορά γης από άλλους, iii) ενοικίαση γης από άλλους, iv) φύτευση δασικών δένδρων, v) αγροτουριστικές δραστηριότητες, vi) να αφήσει σε κάποιο τμήμα να εγκατασταθεί φυσική βλάστηση όχι όμως να γίνει δάσος, vii) κτηνοτροφική εκμετάλλευση ή viii) καλλιέργεια αρωματικών, φαρμακευτικών ή/ και εδώδιμων φυτών στα επόμενα δύο χρόνια σε τμήμα της περιοχής του (Σχήμα 73). 48
Σχήμα 73. Η άποψη των κατοίκων για το εάν σκέφτονται μελλοντικά την πώληση γης. 2.21 Το φύλο των ερωτηθέντων. Το ποσοστό των ερωτηθέντων, όπως φαίνεται και από το παρακάτω σχήμα είναι περισσότερο από άνδρες (49%) και λιγότερο από γυναίκες (51%) (Σχήμα 74). Σχήμα 72. Το φύλο τους 49
2.22 Η ηλικία των ερωτηθέντων. Το μεγαλύτερο ποσοστό από τους ερωτηθέντες ανήκει στην γ κλάση ηλικίας, δηλαδή είναι γεννηθείς τα έτη 1961-1991 (Σχήμα 73). Σχήμα 73. Το έτος γέννησης τους. 2.23 Το επίπεδο μόρφωσης των ερωτηθέντων. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων είναι απόφοιτοι λυκείου (Σχήμα 74). Σχήμα 74. Οι γραμματικές γνώσεις τους. 50
2.24 Το επάγγελμα των ερωτηθέντων. (Σχήμα 75). Ο μεγαλύτερος αριθμός των ερωτηθέντων είναι άνεργοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι Σχήμα 75. Η επαγγελματική τους κατάσταση. 2.25 Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα των ερωτηθέντων. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων ανήκει στην κατηγορία καθαρού οικογενειακού εισοδήματος μικρότερο από 7000 (Σχήμα 76). Σχήμα 76. Το καθαρό οικογενειακό τους εισόδημα. 51
2.26 Είδη που συλλέγονται και χρησιμοποιούνται Από τις ενδεικτικές συνεντεύξεις που έγιναν, φαίνεται ότι συλλέγονται και χρησιμοποιούνται κυρίως κοινά είδη, όπως είναι το χαμομήλι, η ρίγανη, το σπαθόχορτο, η μέντα, ο ζωχός κ.ά. Επίσης συλλέγονται και κάποια άλλα με τοπική ονομασία, όπως η τοχιά (βήχιο), η γρούβα (είδη του γένους Rumex). 52
3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην περιοχή της Μάδυτου υπάρχει μια γενική αποδοχή και ευρεία χρήση των βοτάνων. Άλλωστε οι κάτοικοι της περιοχής μπορούν πολύ εύκολα να συλλέξουν τα βότανα και τα αρωματικά φυτά από το δάσος και από τα λιβάδια και με την κατάλληλη επεξεργασία να τα καταναλώσουν. Οι κάτοικοι της περιοχής αναγνωρίζουν τη σημασία της γεωργίας και της εκμετάλλευσης των βοτάνων για μια καλύτερη ποιότητα ζωής και ως προς την παροχή καλού εισοδήματος στο ντόπιο πληθυσμό όσο και στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να τους δοθούν ευκαιρίες για μια πιο εντατική καλλιέργεια των βοτάνων κυρίως μέσα από μια ευνοϊκότερη νομοθεσία ώστε να γίνει πιο ευρεία η φαρμακευτική τους χρήση. Τέλος, πολύ μεγάλη σημασία έχει η ενημέρωση και πληροφόρηση των νεότερων ανθρώπων για τα βότανα μιας και όπως προκύπτει από το ερευνητικό μέρος οι νέοι της περιοχής δεν γνωρίζουν ούτε πού και πώς να συλλέξουν τα βότανα, ούτε ποια είναι αυτά ούτε βεβαίως και τη χρήση τους. Ακόμα υπάρχουν και πολλές τοπικές ονομασίες των βοτάνων( μερικές από αυτές αναφέρονται και στις συνεντεύξεις που παραθέτω παραπάνω) οι οποίες δεν πρέπει να φθαρούν από το πέρασμα του χρόνου και να μεταφέρονται. Τα πιο σημαντικά συμπεράσματα που προέκυψαν είναι: α. Οι πολίτες πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρχει ενημέρωση των νεότερων γενιών για τη χρήση των βοτάνων στη διατροφή του ανθρώπου. β. Η συλλογή και η συχνή χρήση των βοτάνων δεν είναι ένδειξη χαμηλού εισοδήματος. γ. Οι περισσότεροι πολίτες πιστεύουν ότι τα περισσότερα βότανα φύονται σε δάση και θαμνώνες, αν και οι σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι τα περισσότερα βότανα φύονται σε λιβάδια. δ. Οι περισσότεροι πολίτες πιστεύουν ότι τα βότανα συμβάλλουν στην υγιεινή διατροφή, καταπολεμούν ασθένειες και για αυτό χρειάζεται να γίνουν περισσότερες έρευνες για να αποδειχτούν οι ιδιότητες των βοτάνων. 53
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κουτσός Θ. 2007. Αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά. Θεσσαλονίκη, εκδ. ΖΗΤΗ. Καραφουλίδη Γ. 2005. Θεραπευτικά και αφροδισιακά βότανα. Αθήνα, εκδ. Δρόμων. Παναγάκου Μ. 2011. Τα μυστικά για τα βότανα, η κυρία Μαίρη ξέρει. Αθήνα, εκδ. Καστανιώτη. Picton M. 2003. Μαγικά βότανα. Ιστορία, θεραπεία, λαϊκή παράδοση. Αθήνα, εκδ. Κοχλίας www.tmth.edu.gr [ανάκτηση 1/4/2014] 54
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Συνεντεύξεις 55
56
57
58
/ 59