EÖtupon TeÜqoc No. 11/12 >AprÐlioc 2004 55 Biblío-Parousíash Dhmătrioc A. FilÐppou KĹtw Gatzèa 38500Bìloc Duä lìgia giă tÿn Biblío-Parousíash <EtoÜtec oé selðdec skopä êqoun nă parousiĺsoun årismèna biblða poì jă ândièferan tèc TEXnÐtriec kaè toìc TEXnÐtec. KĹje sundromÿ stÿnparousðashnèwnbiblðwn(ćllăkaèîqitìsonèwn)gôrwćpätä TEXkaÈtŸntupografÐa eúnai kalodeqoômenh.(oé perðergoi ĆnagnÀstec mporoün âpðshc nă shmeiÿsoun íti tän tðtlo {BiblÐo-ParousÐash} tän daneistăkame Ćpä kĺpoiec kajhmerinàc âfhmerðdec, ĆllĂ âlpðzoume ítimiřckaèprìkeitaigiăénatìsomikrädĺneiojămřctäqarðsoun.) Steven G. Krantz, Handbook of Typography for the Mathematical Sciences, Chapman & Hall/CRC Press, Boca Raton, Florida, USA 2000. Σε.192. ISBN 1-58488-149-6.Τιµ 49,95δο.ΗΠΑ. ιατίθεται π βιβ ιοπω ε αξενόγ ωσσων πιστηµονικ νβιβ ίων. Ο µαθηµατικο ε ναισυνηθισµένοιστο συµβο ισµού,τ συντοµογραφίε κα το συνθηµατικο ακωνισµού, ταν χουνµπροστάτου ναν δειοµαυροπίνακα.τίγίνεται µω τανκάποιο πρέπειν γράψει µαθηµατικ στ χαρτ γι ν βγε τε ικ να ρθρο,µία διατριβ ναβιβ ίο Ποιοίε ναιο καθιερωµένοικα ποιοίε ναιο νδεικνυόµενοισυµβο ισµο γι τ νσυγγραφ µία µαθηµατικ ργασία Αρκε κα µόνοτ σύµβο ο, θ πρέπειν γράφουµε ρα, συνεπά- γεται,κ... Π θ πρέπειν ε ναιτ συνδετικ κεί- µενοµεταξ δύοµαθηµατικ ν κφράσεων( ξισώσεων, νισώσεων,κ π.) Στ ρωτήµαταα τά,καθ κα σ πο απο σχετίζονταιµ τ νσυγγραφ µαθηµατικ νκειµένωνστ νκαιρ τ πιτραπέζια σύνθεση (DTP), παντ τ βιβ ίοτο µερικανο µαθηµατικο Steven Krantz, πο ο χειµεγά ηπείραστ νσυγγραφ µαθηµατικ νδηµοσιεύσεων. Ο Krantz ξηγε τ βασικ ρχ γι τ νσυγγραφ µαθηµατικ νκειµένων,
56 D. A. FilÐppou το συµβο ισµού,τ νπαρουσίασηµαθηµατικ ν κφράσεων, τ διορθώσει κα τ πάρε δ σεµ κδότε κα τυπογράφου.προφαν, Krantzπροτείνειτ L A TEX τ π έονκατά η ο ργα ε ογι τ νσυγγραφ µαθηµατικ ν κειµένων. Στ ρνητικ το βιβ ίου πισηµαίνουµετ ν ναφορ στ ξεπερασµένο L A TEX 2.09(παρουσιάζεταιβεβαίω κα τ L A TEX2ε),κα τ ν ναφορ σ να µπορικ TEXγι PC(γιατί χιτ MiKTEX ).Βεβαίω,τ βιβ ίο πευθύνεταισ γγ όφωνου συγγραφε. Εξά ου, τιµ το βιβ ίουε ναικάπω µυρ γι τ µέγεθό του(µόνον192σε ίδε ). Eric A. Meyer, Cascading Style Sheets: The Definitive Guide, 2nd edition, O Reilly, Sebastopol, California, USA 2004.Σε.528. ISBN 0-596-00525-3. Τιµ 39,95δο.ΗΠΑ. ιατίθεται π βιβ ιοπω ε αξενόγ ωσσων πιστηµονικ ν βιβ ίωνκα π τ URL: www.oreilly.com. 1 Οσοι σχο ο νταιµ τ νδηµιουργία στοσε ίδων γι τ ιαδίκτυοξέρουνπο κα τίε ναιτ πακό ουθαφύ αδιαµόρφωση (cascading style sheets CSS). 2 Γι το πό οιπου το νίδεου το σχεδ ν νίδεου σ νκα τ νσυγγραφέα τούτη τ βιβ ιοπαρούσιαση ρκε ν πε κανε π ο CSS ε ναιγι τ διαδικτυακ γ σσε HTMLκα XHTML,τιε ναιο τάξει (classes)κα τ πακέτα(packages) γι τ L A TEX,δη αδ µίαδέσµηµακροεντο νπο βοηθο νστ νσυστηµατικ κα ε κο ηπαρουσίαση ν κειµένου. Γι παράδειγµα,στ νπερίπτωσητο L A TEX, τάξη το κειµένου κα τ πρόσθετα πακέτα καθορίζουν π θ µφανίζονται ο τίτ οι τ ν νοτήτων. Ετσι συγγραφέα γράφει \section{section title}κα στ τε ικ προ όν,πο ε ναι να ντυπο,ο τίτ οι βγαίνουνµ συγκεκριµένοτρόπο(π.χ., ριθµηµένοι)κα µ συγκεκριµέναστοιχε α(π.χ.,µα ραδωδεκάρια).παροµοίω στ νπερίπτωσητ νγ ωσσ ν HTML κα XHTML,µ τ CSS, συγγραφέα ρίζειπ θ πρέπειν µφανίζονται 1 TĂmèlhtoÜSullìgou εϕτmporoünnăćgorĺsountäbiblðoćpeujeðacćpätänâkdìth mà eêdikÿ êkptwsh. GiĂ perissìterec plhroforðec, âpikoinwnĺste mà tän SÔllogo. 2 <O íroc cascading style sheets ĆpodÐdetai stă állhnikă Ćpä tä glwssĺri toü EL/LAK (URL: http://www.ellak.gr/) śc{selðdec âpakìloujhc ĆllhlouqÐac stÿn âmfĺnish}, ĆllĂ nomðzoume přc aîtÿ Ź Ćpìdosh dàn eúnai kaè tìso Ćkribăc.
Biblío-Parousíash 57 ο τίτ οι,ο παράγραφοικα ατ µέρητο κειµένουτου(στοιχε α,χρώµατα, κ.π.) τανα τ προβά εταιστ ν θόνητο ναγνώστη κα τανα τ τυπώνεταιστ χαρτί. Συνεπ,τ βιβ ίοτο Meyerε ναιγι α το πο θέ ουνν προχωρήσουν ίγοπι πέρα π τ νβασικ HTML.Τ βιβ ίοκα ύπτειτο πι ογε (selectors)κα τ δυνατ τιµ πο µπορο νν άβουν,τ νδιαµόρφωσητ νχαρακτήρων(γραµµατοσειρέ,βάρο,χρ µα,κ. π.),τ νδιαµόρφωσητο κειµένου (στοίχιση,κ..),τ ε κόνε,το πίνακε,το κατα όγου κα ατ στοιχε α ν διαδικτυακο κειµένου. νκα ύπτονται στόσοτ µαθηµατικ κείµενα. Τέ ο, συγγραφέα ναφέρεταικα στ π διαµόρφωση ν διαδικτυακο κειµένουµεταφέρεται π τ ν θόνηστ χαρτί. Α σηµειωθε τιτ βιβ ίοτο Meyer κο ουθε τε ευτα οπρότυπο CSS2.1. Dave Pawson, XSL-FO, O Reilly, Sebastopol, California, USA 2002.Σε. 282. ISBN 0-596-00355-2.Τιµ 34,95δο.ΗΠΑ. ιατίθεται π βιβ ιοπω ε α ξενόγ ωσσων πιστηµονικ νβιβ ίωνκα π τ URL: www.oreilly.com. 3 Γι τ συγκεκριµένοβιβ ίο, Απόστο ο Συρόπου ο σηµειώνει: Γιατην XSL-FOκαιτι δυνατότητέ τη,φι οξενούµεσ αυτότοτεύχο έναάρθροαπότοσυγγραφέα τουβιβ ίου.ηxsl-foείναιέναχρήσιµοεργα είοµε πο έ δυνατότητε (αυτόά ωστεµαρτυράτογεγονό ότιτοβιβ ίοοδηγό manualε ηνιστί! φτάνειτι 400περίπουσε ίδε ),α άκανεί θαπρέπεινα έχειµιαπρακτικήπροσέγγισηστοθέµαανδενθέ ει ναχαθεί... στι ετικέτε!πιστεύωότιτοβιβ ίοαυτό επιτυγχάνειµεκα ότρόποαυτόνακριβώ τονστόχο. Ά ωστεηo Reillyεκδίδειβιβ ίαγιαεπαγγε µατίε οιοποίοιθέ ουναποτε έσµαταγρήγορακαιεύκο α. Μετηνσχεδόνσίγουρηεπικράτησητη XMLσεό ε τι µοφέ αντα αγή π ηροφοριών,είναιπ έοναπαραίτητοναέχεικανεί βασικέ γνώσει πάνωσταδιάφορασχετικάεργε εία. Ετσιηγνώσητη XSL-FO(το εργα είο εκτύπωση τη XML)είναιχρήσιµηγιακάθεένανπουδιαχειρίζεται 3 TĂmèlhtoÜSullìgou εϕτmporoünnăćgorĺsountäbiblðoćpeujeðacćpätänâkdìth mà eêdikÿ êkptwsh. GiĂ perissìterec plhroforðec, âpikoinwnĺste mà tän SÔllogo.
58 D. A. FilÐppou δεδοµένασεµορφή XMLταοποία,τε ικά,πρέπειναεκτυπωθούνόµορφα. Bajmìc:9µεάριστατο10. James Felici, The Complete Manual of Typography, Adobe Press, Berkeley, California, USA 2002.Σε.384. ISBN 0-321-12730-7.Τιµ 45δο.ΗΠΑ. ιατίθεται π βιβ ιοπω ε αξενόγ ωσσων πιστηµονικ νβιβ ίωνκα π τ URL: www.adobepress.com. Κάθεσυγγραφέα θέ ειν µεταδώσειτ δέε του, κατ τρόποσυνεπ πρ τ νσκέψητου,σ ναε ρύτεροκοιν µ τ νβοήθεια ν ντύπου.τ ργα ε α πο χειστ νδιάθεσήτου συγγραφέα, πω πίση κα ο δυνατότητε α τ ντ ν ργα είων,µπορε ν διαφέρουν, τ ργα ε ο,tämèso,δ ν ποτε ε τ νσκοπό( κτ κι ν συγγραφέα θέ ειν γράψει γι τ µέσο).συνεπ, χρήσηκάθεσυγγραφικο καί,κατ πέκταση,στοιχειοθετικο µέσουδιέπεται π ρισµένε βασικ ρχέ. Επειδ οιπ ν οσηµαίνειτ νωτικ κι ο σηµαίνει παρενθετικ παύ α ( ), στ ν ποχ τ γραφοµηχαν, συγγραφέα χτυπο σε δύο πα ε (--)γι κάθεπαρενθετικ παύ α.στ ν ποχ τ γραφοµηχαν, συγγραφέα υπογράµµιζεµία έξη µίαφράσηπροκειµένουν τ ντονίσει.σήµεραµ τ TEXκα τ συστήµατα πιτραπέζια σύνθεση (DTP), π τ περιορισµένε δυνατότητε τ γραφοµηχαν,τ πράγµατα χουνφτάσειστ ο κρο στ ν κακάσχηµη ναρχία. Α ο δίνει µφασησ µία έξηµ πογράµµιση, ο µ maüra, ο µ plĺgia,κι ο µ maüraplĺgiakaèípogrammismèna! Τ βιβ ίοτο Felici ρχεταιν ξεδια ύνειτ ρχ γι µίακα αίσθητησύνθεσηκειµένων,ε τεµ τ FrameMaker,ε τεµ τ QuarkXPress,ε τεµ τ MS-Word.Μετ π µίασύτντοµη ναφορ στ ν στορίατ τυπογραφία,στ πρ τοµέρο το βιβ ίου συγγραφέα παρουσιάζειτ στοιχε α,τ γραµµατοσειρ κα τ νσωστ χρήσητ νγραµµατοσειρ ν,τονίζοντα τ νδιαφορ νάµεσα στ νδακτυ ογράφησηκα τ νστοιχειοθεσία.στ δεύτεροµέρο το βιβ ίουτου, Feliciπεριγράφειτ νσωστ τυπογραφικ σύνθεση ν ντύπου π τ ν πι ογ τ νστοιχείων,τ νγεωµετρίατ ράδα κα τ σε ίδα, ω τ νσύνθεση πινάκων,βιβ ιογραφι νκα ε ρετηρίων.στ τέ ο, συγγραφέα ναφέρεται στ νδηµιουργίαφύ ωνπροκαθορισµένη διαµόρφωση (style sheets)κα στ ν στοιχειοθεσίαµ βάσηα τ τ φύ α.
Biblío-Parousíash 59 Α τ πο δ νκα ύπτονταιστ βιβ ίοτο Feliciε ναι στοιχειοθεσίαµαθη- µατικ νκειµένωνκα χρήσητο TEX.Τ βιβ ίοκα ύπτεικα κάποιε ρχ γα ικ, σπανικ, τα ικ κα γερµανικ τυπογραφία, γι ρχ ηνικ τυπογραφία δ νγίνεται όγο (δ νθ τ περιµέναµε ωστε).