ΚΕΝΤΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΒΑΘΜΟΥ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ, 2009 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 200
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΕΝΤΡΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΚΟΕ) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ Πάνος Πασιαρδής ( ιευθυντής ΚΟΕ και Καθηγητής, Τμήμα Οικονομικών Πανεπιστημίου Κύπρου) Νικολέττα Πασιουρτίδου (Βοηθός ιευθύντρια ΚΟΕ) Χρίστος Φιλίππου (Μεταπτυχιακός Συνεργάτης ΚΟΕ) ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Κωνσταντίνος Τσιάππας (Τουριστικός Λειτουργός) Η συλλογή και μηχανογράφηση των στοιχείων έγινε από την εταιρεία RAI Consultants Public Ltd
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΒΑΘΜΟΥ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ, 2008 Περίληψη Το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού (ΚΟΤ), διεξάγει την Έρευνα του Βαθμού Ικανοποίησης των Περιηγητών με στόχο την κατασκευή εργαλείου μέτρησης του βαθμού ικανοποίησης των περιηγητών, για την εξαγωγή συμπερασμάτων πολιτικής και την αναβάθμιση της ποιότητας και ανταγωνιστικότητας του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, όπως προβλέπει το Στρατηγικό Σχέδιο του ΚΟΤ για την περίοδο 2000-200. Η συλλογή των στοιχείων διεξάγεται σε τέσσερις φάσεις (Ιανουάριο Μάρτιο, Απρίλιο Ιούνιο, Ιούλιο Σεπτέμβριο, Οκτώβριο εκέμβριο). Τα στοιχεία συλλέγονται κατά την αναχώρηση των περιηγητών από τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου με τη μέθοδο της προσωπικής συνέντευξης βάσει ερωτηματολογίου. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν ένα μεγάλο αριθμό δημογραφικών, κοινωνικοοικονομικών και άλλων χαρακτηριστικών των τουριστών, καθώς επίσης και τις βαθμολογίες τους αναφορικά με την ικανοποίησή τους από διάφορες πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος. Επιπρόσθετα, συλλέγονται πληροφορίες που στοχεύουν στη συγκριτική αξιολόγηση της Κύπρου με άλλους τουριστικούς προορισμούς. Αυτή η μελέτη παρουσιάζει τα αποτελέσματα της πέμπτης χρονιάς της έρευνας, που καλύπτει την περίοδο Ιανουαρίου εκεμβρίου 2009. Τα αποτελέσματα αφορούν αξιολογήσεις που έδωσαν οι τουρίστες για τις κυριότερες πτυχές του τουριστικού προϊόντος όπως, διαμονή, εστιατόρια, συγκοινωνίες, υποδομή, φυσικό και δομημένο περιβάλλον, δραστηριότητες και ψυχαγωγία. Τα αποτελέσματα της έρευνας αναφέρονται και στη γενική αξιολόγηση της Κύπρου, σύγκριση του νησιού με άλλους προορισμούς και με τις προσδοκίες των ταξιδιωτών πριν την επίσκεψή τους στην Κύπρο, καθώς και αποτίμηση της πιθανότητας επανάληψης του ταξιδιού τους στο μέλλον. Από τη μελέτη προκύπτουν σημαντικές διαφορές στην αξιολόγηση των επιμέρους πτυχών του κυπριακού τουριστικού προϊόντος και για το πόσο ικανοποιεί, γενικά, η Κύπρος τους τουρίστες. Οι τουρίστες παρουσιάζονται ικανοποιημένοι από τη διαμονή, τα εστιατόρια και τα αυτοκίνητα ενοικιάσεως, ενώ η βαθμολογία των λεωφορείων και των ταξί παρουσίασε αισθητή επιδείνωση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Περισσότερη προσοχή όμως χρήζουν η καθαριότητα και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η καθαριότητα στο δομημένο περιβάλλον και η υποδομή της Κύπρου. Οι τιμές και γενικότερα η αξία στα χρήματα δυσαρέστησαν αρκετά τους τουρίστες σχεδόν σε όλες τις πτυχές του τουριστικού προϊόντος, με αποτέλεσμα ένα σημαντικό i
ποσοστό των τουριστών να χαρακτηρίζουν την Κύπρο χειρότερη σε σύγκριση με άλλους προορισμούς, ως προς τη σχέση ποιότητας αξίας. ii
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ EXECUTIVE SUMMARY...v. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...6 2. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ...7 2. Γενικές πληροφορίες...7 2.2 Βασικά στοιχεία της έρευνας...9 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΠΤΥΧΩΝ...0 3. ιαμονή... 3.2 ιατροφή...2 3.3 Συγκοινωνίες...3 3.4 Υποδομή...6 3. Φυσικό και δομημένο περιβάλλον...7 3.6 Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία...9 3.7 ραστηριότητες και ψυχαγωγία...20 3.7. Ποικιλία, ποιότητα και κόστος...20 3.7.2 Εκδρομές, κρουαζιέρες και αγορές...2 4. ΓΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ...22. ΠΕΡΙΛΗΨΗ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ...24 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ : ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΤΥΧΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΑΚΕΤΟΥ...29 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ, 2009...4 iii
iv
EXECUTIVE SUMMARY The Economics Research Centre (ERC) of the University of Cyprus, in cooperation with the Cyprus Tourism Organization (CTO), is conducting a Tourist Satisfaction Survey for the construction of a tourist satisfaction barometer. Based on the results of the survey, policy recommendations can be drawn, for upgrading the quality and competitiveness of the Cypriot tourist product, as dictated by the CTO s Strategic Plan for the period 2000-200. Data collection is carried out in four phases (January March, April June, July September, October December), at the departure lounges of Larnaca and Paphos airports, via personal interviews based on a questionnaire. The data contain information about a large number of demographics, socioeconomic and other characteristics of tourists as well as the evaluations of tourists regarding their satisfaction with different aspects of the Cypriot tourist product. Tourists responses to a question about how Cyprus compares to other destinations in value for money terms are also recorded in the data. Furthermore, an assessment of the likelihood of a repeat visit and a comparison of the island to travelers expectations prior to their trip are provided by the respondents. This study presents the results of the fifth year of this survey, which covers the period January December 2009. The results show that tourist evaluations vary significantly among the different aspects of the tourist product rated. In particular, tourists appear to be satisfied with accommodation, restaurants and car rentals. Bus and taxis satisfaction scoring slightly decreased compared to previous years. More attention needs to be paid to the cleanliness and protection of the natural environment, the cleanliness in the built environment, as well as to the infrastructure. Finally, prices and value for money caused dissatisfaction to a great extent in almost all aspects of the Cypriot tourist product, leading a significant proportion of tourists to characterise Cyprus as worse compared to other destinations in terms of value for money. v
. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο τομέας του τουρισμού συμβάλλει σημαντικά στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της κυπριακής οικονομίας. Στόχος του Στρατηγικού Σχεδίου του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (ΚΟΤ) για την περίοδο 2000-200 είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, με γνώμονα την αειφορία και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Από το 2004 έχει ξεκινήσει συνεργασία μεταξύ του ΚΟΤ και του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου για τη δημιουργία προγράμματος ερευνών σε οικονομικά θέματα τουρισμού, που περιλαμβάνει συλλογή και επεξεργασία στοιχείων τουρισμού, κατασκευή βάσεων δεδομένων τουρισμού και εκπόνηση μελετών. Στα πλαίσια της ευρύτερης συνεργασίας με τον ΚΟΤ, το ΚΟΕ διεξάγει έρευνα για την κατασκευή βαρομέτρου για την παρακολούθηση του βαθμού ικανοποίησης των τουριστών. Η έρευνα στηρίζεται σε στοιχεία που συλλέγονται βάσει ερωτηματολογίου σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Τα στοιχεία αυτά καλύπτουν ένα μεγάλο αριθμό δημογραφικών και άλλων χαρακτηριστικών των τουριστών και αποτυπώνουν το βαθμό ικανοποίησής τους από διάφορες πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος. Συλλέγονται, επίσης, πληροφορίες που στοχεύουν στη σύγκριση της Κύπρου με άλλους τουριστικούς προορισμούς. Τα στοιχεία καταχωρούνται σε βάση δεδομένων σε μορφή που προσφέρεται για συστηματική ανάλυση. Σε πρώτο στάδιο γίνεται μια περιγραφική στατιστική ανάλυση που δείχνει το βαθμό ικανοποίησης των τουριστών από διάφορες πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, καθώς και τις διαμορφωμένες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες τάσεις. Στη συνέχεια, τα στοιχεία αναλύονται με οικονομετρικές μεθόδους για να εκτιμηθεί πώς και πόσο ο βαθμός ικανοποίησης των τουριστών επηρεάζεται από τα επιμέρους χαρακτηριστικά των ιδίων και του προϊόντος. Επίσης, εκτιμάται πώς και πόσο ο βαθμός ικανοποίησης των τουριστών για τις επιμέρους πτυχές του προϊόντος συνδέεται με το συνολικό βαθμό ικανοποίησής τους και με την αξιολόγηση του προϊόντος σε σχέση με άλλους τουριστικούς προορισμούς. Απώτερος σκοπός αυτής της έρευνας είναι η διαχρονική σύγκριση των αποτελεσμάτων, για την εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς την πορεία της ικανοποίησης των τουριστών από συγκεκριμένες πτυχές, καθώς και ως προς την ανταγωνιστικότητα του κυπριακού τουριστικού προϊόντος σε σύγκριση με άλλους τουριστικούς προορισμούς. Τα αποτελέσματα της οικονομετρικής ανάλυσης για τις 6
χρονιές 200-2008 έχουν ήδη δημοσιευτεί σε ξεχωριστή έκδοση του ΚΟΕ. Η παρούσα μελέτη προβαίνει σε μια γενική (περιγραφική) παρουσίαση των στοιχείων της πέμπτης χρονιάς της έρευνας που συλλέχθηκαν το 2009, καθώς και σε μια σύγκριση των αποτελεσμάτων με αυτά των προηγούμενων χρόνων. Στην ενότητα 2 παρουσιάζεται η ταυτότητα της έρευνας, ενώ στις ενότητες 3 και 4 παρουσιάζονται, μέσω διαγραμμάτων και περιγραφικής στατιστικής, τα αποτελέσματα της ανάλυσης για τις κύριες πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος και την αξιολόγηση της Κύπρου ως τουριστικού προορισμού για το 2009. ίνονται τα αποτελέσματα για τους τομείς της διαμονής, διατροφής, συγκοινωνιών, υποδομής, φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, δραστηριοτήτων και ψυχαγωγίας, καθώς και γενικές αξιολογήσεις της Κύπρου και σύγκρισή της με άλλους προορισμούς. Παράλληλα, εντοπίζονται οι κύριες διαφορές στην ικανοποίηση των τουριστών, σε σύγκριση με το 2008 και 2007. Τέλος, στην ενότητα, ακολουθούν η ανακεφαλαίωση και τα γενικά συμπεράσματα. 2. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 2. Γενικές πληροφορίες Η έρευνα χωρίζεται σε τέσσερις φάσεις ξεκινώντας από τον Ιανουάριο του 2009. Συγκεκριμένα η πρώτη φάση καλύπτει τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο, η δεύτερη τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, η τρίτη τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο και η τέταρτη τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και εκέμβριο. Τα στοιχεία συλλέγονται κατά την αναχώρηση των περιηγητών από τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου με τη μέθοδο της προσωπικής συνέντευξης βάσει ερωτηματολογίου. Συμπληρώνονται 2.000 ερωτηματολόγια κατά τη φάση Ιουλίου, Αυγούστου, Σεπτεμβρίου και.000 ερωτηματολόγια σε κάθε μια από τις υπόλοιπες φάσεις, δηλαδή σύνολο.000 ερωτηματολόγια ανά έτος 2. Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιείται στην έρευνα 3 δίνεται στο Παράρτημα 2. Η συλλογή των στοιχείων γίνεται βάσει σχεδιασμού που διασφαλίζει την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος ως προς τη χώρα προέλευσης των Visitor satisfaction with the Cypriot tourist product, 2009, S. Clerides, C. Filippou, P. Pashardes, N. Pashourtidou. 2 Το κάθε ερωτηματολόγιο απαντάται από ένα μέλος της ταξιδιωτικής ομάδας (travelling party), για παράδειγμα μιας οικογένειας ή ενός ζευγαριού (εξαιρούνται οι φίλοι που ταξιδεύουν μαζί). Όπου είναι δυνατό τα αποτελέσματα σταθμίζονται με το μέγεθος της ταξιδιωτικής ομάδας, ανεβάζοντας έτσι το συνολικό αριθμό του δείγματος σε 0.280 άτομα. 3 Χρησιμοποιούνται ερωτηματολόγια σε πέντε γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ελληνικά και Ρωσικά. 7
περιηγητών. Όπως φαίνεται στο ιάγραμμα, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων περιηγητών στη συγκεκριμένη έρευνα προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο (34,8%). Ακολουθούν οι τουρίστες από τις Σκανδιναβικές Χώρες (,6%), τη υτική Ευρώπη 4 (0%), τη Ρωσία (7,7%), τη Γερμανία και Ανατολική Ευρώπη (7,%), την Ελλάδα (,4%) και τη Γαλλία (4,2%). Άλλες αξιοσημείωτες ομάδες είναι οι τουρίστες από την Ιρλανδία (4,%) και τη Μέση Ανατολή (3,4%). Διάγραμμα : Χώρα συνήθους διαμονής των τουριστών 4,% 4,2% 3,4% Ηνωμένο Βασίλειο Σκανδιναβικές Χώρες,4% 7,% 34,8% υτική Ευρώπη Ρωσσία Γερμανία Ανατολική Ευρώπη 7,% Ελλάδα 7,7% 0,0%,6% Γαλλία Ιρλανδία Μέση Ανατολή Το στοιχείο που διαφοροποιεί την παρούσα μελέτη από άλλες έρευνες για τον τουρισμό είναι η έμφαση που δίνεται στην αξιολόγηση από τους ίδιους τους περιηγητές, των εμπειριών τους στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, οι περιηγητές κλήθηκαν να βαθμολογήσουν σε κλίμακα από (χαμηλότερη) μέχρι (ψηλότερη) τόσο τη συνολική τους εμπειρία στο νησί, όσο και ένα ευρύ φάσμα επιμέρους χαρακτηριστικών του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, όπως τη διαμονή, διατροφή, συγκοινωνίες, φυσικό και δομημένο περιβάλλον, υποδομή, δραστηριότητες και ψυχαγωγία, αγορές, και άλλα. Μια δυσκολία που πάντα παρουσιάζεται σε τέτοιου είδους μελέτες είναι ότι οι απόλυτες βαθμολογίες από μόνες τους δεν μπορούν να ερμηνευτούν με ακρίβεια. Για παράδειγμα, περιηγητές από διαφορετικές χώρες πιθανόν να δίνουν διαφορετικές βαθμολογίες λόγω κουλτούρας, έστω κι αν ο βαθμός ικανοποίησής τους είναι ο ίδιος. Για αυτό το λόγο, δίνεται έμφαση στη συγκριτική αξιολόγηση, η οποία μπορεί να είναι διαχρονική, γεωγραφική (μεταξύ περιοχών της Κύπρου), μεταξύ συστατικών στοιχείων του τουριστικού προϊόντος, σε σχέση με άλλους προορισμούς, και σε σχέση με τις προσδοκίες των επισκεπτών. 4 Οι υπόλοιπες χώρες της υτικής Ευρώπης περιλαμβάνουν τους τουρίστες από την Ελβετία, Ολλανδία, Βέλγιο/Λουξεμβούργο, Αυστρία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ισλανδία κ.ά. 8
2.2 Βασικά στοιχεία της έρευνας Πιο κάτω παρουσιάζονται κάποια βασικά χαρακτηριστικά του δείγματος που επιλέχθηκε το 2009. Οι πλείστοι περιηγητές που περιλαμβάνονται στο δείγμα της εν λόγω περιόδου ήταν νυμφευμένοι (73,4%), χωρίς παιδιά (84,8%) και απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (70%). Επίσης, ο μέσος όρος ηλικίας των ερωτηθέντων ήταν τα 44,2 έτη, με περισσότερους νεαρούς τουρίστες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες από ότι στις άλλες εποχές του χρόνου. Το,% των τουριστών που ρωτήθηκαν διέμεινε για μια βδομάδα, το 2,4% για δύο βδομάδες και το 9,7% για περισσότερο. Ο μέσος όρος ημερών παραμονής στο συγκεκριμένο δείγμα ανέρχεται σε,8 ημέρες. Διάγραμμα 2: Λόγοι επιλογής της Κύπρου για διακοπές 70% 60% 0% 40% 30% 20% ος 0% 2ος 0% 3ος Ήλιος και θάλασσα Ιστορία και Πολιτισμός Φυσικό Περιβάλλον Φιλοξενία/Φιλικότητα Κυπριακή Κουζίνα Επίσκεψη σε συγγενείς Ξεκούραση Συστάσεις για την Κύπρο ιαφημίσεις για την Κύπρο Άλλοι λόγοι Η συντριπτική πλειοψηφία των τουριστών στο δείγμα (78,%) ήρθε στην Κύπρο για διακοπές, ενώ με μικρότερα ποσοστά ακολουθούν όσοι ήρθαν για να επισκεφθούν φίλους ή συγγενείς (0%), όσοι ήρθαν για επαγγελματικούς λόγους (6,7%) και για άλλους λόγους (,%), οι οποίοι περιλαμβάνουν, κυρίως, αθλητικές και άλλες εκδηλώσεις. Ερωτηθέντες για τους τρεις κύριους λόγους που επέλεξαν την Κύπρο για διακοπές, οι πλείστοι δήλωσαν τον ήλιο και τη θάλασσα, ενώ άλλοι δημοφιλείς λόγοι είναι το φυσικό περιβάλλον, η ιστορία και ο πολιτισμός, η επίσκεψη σε φίλους, οι συστάσεις για την Κύπρο και η ξεκούραση ( ιάγραμμα 2). Το 46,7% των τουριστών που ρωτήθηκαν στην έρευνα δήλωσαν ότι έχουν επισκεφτεί την Κύπρο στο παρελθόν, με τα μεγαλύτερα ποσοστά, κατά χώρα, να συγκεντρώνουν οι τουρίστες από τις χώρες του Κόλπου (84%), των Άλλων χωρών (7%) και της Ελλάδας (9,8%). Το 3% των τουριστών στο συγκεκριμένο δείγμα ήρθε στην Κύπρο με ταξιδιωτικό πακέτο, το οποίο περιλάμβανε, για τους πλείστους, 9
τα αεροπορικά εισιτήρια, τη διαμονή και τη μεταφορά από και προς το αεροδρόμιο. Τέλος, από τα στοιχεία της έρευνας φαίνεται ότι η Πάφος συγκέντρωσε τους περισσότερους τουρίστες με ποσοστό 3,% ( ιάγραμμα 3), ακολουθούμενη από τη Λεμεσό (6,4%), την Αγία Νάπα (2,8%) και τη Λάρνακα (9,9%). Διάγραμμα 3: Περιοχές διανυκτέρευσης 3,0% 0,0% Πρωταράς/Παραλίμνι Αγία Νάπα 0,7%,3% 0,% 7,9% 8,8% 2,8% Λάρνακα Λεμεσός Πάφος Πόλις Χρυσοχούς 9,9% Λευκωσία Χωριά της Υπαίθρου 3,% 6,4% Ορεινά Θέρετρα Κατεχόμενες Περιοχές ιανυκτέρευση σε περισσότερες από μία περιοχές 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΠΤΥΧΩΝ Στα πλαίσια της έρευνας, οι περιηγητές αξιολογούν διάφορες πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, όπως η διαμονή, η διατροφή, οι συγκοινωνίες, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, η υποδομή, οι δραστηριότητες, οι οργανωμένες εκδρομές εντός και κρουαζιέρες εκτός Κύπρου, διασκέδαση και αγορές. Η κάθε πτυχή αξιολογείται συνολικά, αλλά και στη βάση συγκεκριμένων παραμέτρων όπως, η αξία στα χρήματα και η συνολική εμπειρία. Αναλυτικοί πίνακες για την αξιολόγηση των διαφόρων πτυχών και των παραμέτρων τους δίνονται στο Παράρτημα. 0
3. ιαμονή Στην κατηγορία της διαμονής αξιολογήθηκαν, εκτός από τη συνολική εμπειρία, η ασφάλεια, η εμφάνιση, η καθαριότητα, η τοποθεσία, η εξυπηρέτηση και η αξία στα χρήματα (value for money) - με άλλα λόγια, η ποιότητα που θεωρούν ότι λαμβάνουν οι τουρίστες για τα χρήματα που πληρώνουν. Από το ιάγραμμα 4 (Πίνακας Πα. ), φαίνεται ότι οι τουρίστες έμειναν ως επί το πλείστον ικανοποιημένοι από τη διαμονή τους στην Κύπρο. Οι περισσότεροι έδωσαν βαθμολογία (ψηλότερη), για την ασφάλεια, την εμφάνιση, την καθαριότητα, την τοποθεσία και την εξυπηρέτηση. Μόνη εξαίρεση αποτελεί η αξία στα χρήματα, όπου οι τουρίστες έδωσαν σχετικά χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης, με ένα σημαντικό ποσοστό να δίνει βαθμολογία 4 αντί, χαμηλώνοντας έτσι και την επικρατούσα βαθμολογία για τη συνολική εμπειρία στο 4,9% (βαθμολογία 4). Διάγραμμα 4: Διαμονή 70% 60% 0% 40% 30% 2 20% 0% 0% 3 4 Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα χρήματα Συνολική Εμπειρία Τα στοιχεία αναλύθηκαν, επίσης, κατά κατηγορία τουριστικού καταλύματος, δηλαδή ξενοδοχεία κατά αστέρες, τουριστικά διαμερίσματα κατά κατηγορία, τουριστικά χωριά και τουριστικές επαύλεις. Γενικό συμπέρασμα από αυτή την κατηγοριοποίηση (τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάζονται λεπτομερώς στο Παράρτημα, Πίνακες Πα. Α - Θ), είναι η μείωση στην ικανοποίηση των τουριστών καθώς προχωρούμε σε λιγότερο πολυτελή τουριστικά καταλύματα. Για παράδειγμα, ποσοστό 30,6% δήλωσε λιγότερο ικανοποιημένο από τα ξενοδοχεία 2* και * δίνοντας βαθμολογίες -3, σε αντίθεση με τις τουριστικές επαύλεις, και τα ξενοδοχεία * και 4*, όπου τα ποσοστά που έδωσαν -3 ήταν,3%, 4% και 7,8% αντίστοιχα. Επίσης, η αξία στα χρήματα για σχεδόν όλα τα είδη πληρωμένης διαμονής που εξετάστηκαν (δηλαδή, η
τιμή που πλήρωσαν οι τουρίστες, σε σχέση με την ποιότητα των υπηρεσιών που θεωρούν ότι πήραν), τους άφησε λιγότερο ικανοποιημένους συγκριτικά με άλλες πτυχές της διαμονής. Από την ανάλυση των στοιχείων κατά περιοχή διαμονής φαίνεται ότι τη μεγαλύτερη ικανοποίηση από την αξία στα χρήματα και τη συνολική εμπειρία της διαμονής απεκόμισαν οι τουρίστες που διέμειναν στα χωριά της Υπαίθρου και στην Πόλη Χρυσοχούς, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά πλήρως ικανοποιημένων τουριστών συγκέντρωσαν η Λευκωσία και η Λεμεσός (Πίνακας Πα. (i)-(ii) ). Είναι εμφανές ότι η σύγκριση των αποτελεσμάτων του 2009 με αυτά του 2008 και 2007 οδηγεί στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Μείωση παρατηρήθηκε στο ποσοστό ικανοποιημένων τουριστών από την καθαριότητα των ξενοδοχείων, 4* και 3* ενώ σχετική αύξηση παρατηρήθηκε στα ξενοδοχεία * σε σχέση με το 2007 και 2008. Επιπρόσθετα, σε σχέση με τις δυο προηγούμενες χρονιές, η αξία στα χρήματα των ξενοδοχείων * εμφανίζεται ελαφρώς βελτιωμένη ενώ αρκετά περισσότεροι είναι οι τουρίστες που παρουσιάζονται πλήρως ικανοποιημένοι από τα ξενοδοχεία 2* και *. Επιπλέον, η βαθμολογία που δόθηκε για την ασφάλεια και εμφάνιση στα ξενοδοχεία * είναι σαφώς καλύτερη από την αντίστοιχη του 2008 και 2007. Κατά περιοχή, σε σχέση με τα δυο προηγούμενα χρόνια, υπήρξε βελτίωση στην αξία στα χρήματα στον Πρωταρά και στην Αγία Νάπα ενώ παρατηρείται αύξηση των μη ικανοποιημένων τουριστών σε σχέση με το 2008 και 2007 για την Λεμεσό, Πάφο, Λευκωσία και τα χωριά της Υπαίθρου. 3.2 ιατροφή Η κατηγορία της διατροφής περιλαμβάνει τα εστιατόρια, τις καφετέριες και τις μπυραρίες. Ανάμεσα σε όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους ( ιάγραμμα, Πίνακας Πα. 2), φάνηκε ότι οι τουρίστες έμειναν περισσότερο ικανοποιημένοι από την καθαριότητα του καταλύματος (93,9% έδωσαν βαθμολογίες 4 ή ), την ποιότητα φαγητού και την τοποθεσία (93,6%), την εξυπηρέτηση (9,9%), και την εμφάνιση του καταλύματος (9,3%). Σχετικά λιγότερη ικανοποίηση συγκέντρωσαν, οι τουαλέτες (90,7%), η ποικιλία του φαγητού (84,2%) καθώς και η αξία στα χρήματα (67%). 2
Διάγραμμα : Εστιατόρια, καφετέριες και μπυραρίες 70% 60% 0% 40% 30% 2 20% 0% 0% 3 4 Τοποθεσία Ποιότητα φαγητού Ποικιλία φαγητού Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Καθαριότητα Εμφάνιση Τουαλέτες Συνολική Εμπειρία Εξετάζοντας τις απαντήσεις για την αξία στα χρήματα κατά περιοχή (Πίνακας Πα. 2Α), αξιοσημείωτα είναι τα χαμηλά ποσοστά ικανοποίησης που συγκέντρωσαν σχεδόν όλες οι περιοχές και ιδιαίτερα ο Πρωταράς και η Λευκωσία, όπου μόνο το 3,8% και 2,3% των τουριστών αντίστοιχα δήλωσαν πλήρως ικανοποιημένοι. Από την άλλη, την περισσότερη ικανοποίηση από τις τιμές των εστιατορίων εισέπραξαν οι τουρίστες στην Πόλη Χρυσοχούς (47,3%). Επιπλέον, σε σύγκριση με το 2008 και 2007, τα ποσοστά ικανοποίησης των τουριστών για την τοποθεσία, την ποιότητα-ποικιλία του φαγητού, και την καθαριότητα κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα. Από την άλλη, συγκριτικά λιγότερη ικανοποίηση σε σχέση με το 2008 και 2007, παρουσιάζει η εξυπηρέτηση και η αξία στα χρήματα ενώ η ικανοποίηση από τις τουαλέτες βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του 2008, ωστόσο ψηλότερα από τα αντίστοιχα του 2007. 3.3 Συγκοινωνίες Στις συγκοινωνίες περιλαμβάνονται οι αξιολογήσεις των περιηγητών για διάφορες παραμέτρους των λεωφορείων, των ταξί και των αυτοκινήτων ενοικιάσεως. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι για μία ακόμη χρονιά ένα χαμηλό ποσοστό (2,2%) των ερωτηθέντων χρησιμοποίησαν λεωφορείο. Οι κύριοι λόγοι που δόθηκαν για τη μη χρήση λεωφορείου ήταν η ενοικίαση αυτοκινήτου (33,8%), η χρήση ταξί (8,4%) και η χρησιμοποίηση αυτοκινήτου κάποιου φίλου ή συγγενή (2,%). Μικρότερα ποσοστά συγκέντρωσαν όσοι είχαν δικό τους αυτοκίνητο (,%) ή διακινούνταν πεζοί (4,4%). 3
Διάγραμμα 6: Λεωφορεία 60% 0% 40% 30% 20% 2 3 0% 4 0% Συχνότητα και Ωράριο Ευκολία Πρόσβασης ίκτυο ρομολογίων Κατάσταση Οχήματος Αξία στα Χρήματα Συνέπεια Συνολική Εμπειρία Συγκριτικά με τις προηγούμενες χρονιές οι βαθμολογίες που δόθηκαν είναι αρκετά ενθαρρυντικές όσο αφορά τη συνέπεια και την προσβασιμότητα ( ιάγραμμα 6, Πίνακας Πα. 3). Ένα ποσοστό 4% - 0% των ερωτηθέντων βαθμολογούν τα λεωφορεία με για την συνέπεια και την συχνότητα και το ωράριο, ενώ ικανοποίησε συγκριτικά περισσότερο από άλλες παραμέτρους η προσβασιμότητα. Ανάμεσα στις διάφορες περιοχές, αξιοσημείωτη είναι η ιδιαίτερα αρνητική αξιολόγηση των χωριών της Υπαίθρου (για την συνέπεια και την κατάσταση του οχήματος) και της Λευκωσίας (για τη συνολική εμπειρία). Περισσότερο ικανοποιημένοι από τη συνολική εμπειρία των λεωφορείων παρουσιάζονται οι τουρίστες στην Αγία Νάπα, Πρωταρά και Πόλη Χρυσοχούς. (Πίνακες Πα. 3Α και Πα. 3Β). Προχωρώντας στις αξιολογήσεις για τα Ταξί ( ιάγραμμα 7, Πίνακας Πα. 4), φαίνεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό των τουριστών έδωσε βαθμολογία 4 ή στις πλείστες εξεταζόμενες παραμέτρους. Αξιοσημείωτα είναι, και πάλι, τα αισθητά χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης από την αξία στα χρήματα (3% έδωσαν βαθμολογίες -3). Συγκεκριμένα, από τα αποτελέσματα για την αξία στα χρήματα των ταξί κατά περιοχή (Πίνακας Πα. 4Α), η Πόλη Χρυσοχούς παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό (0%) πλήρως ικανοποιημένων τουριστών. υσαρέσκεια με τις τιμές των ταξί καταγράφεται και για τη Λεμεσό, χωριά της Υπαίθρου και Πάφο. 4
Διάγραμμα 7: Ταξί 80% 70% 60% 0% 40% 30% 20% 0% 0% ρομολόγια Κατάσταση Οχήματος Εξυπηρέτηση και Επαγγελματισμός Ασφάλεια Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 2 3 4 Διάγραμμα 8: Αυτοκίνητα ενοικιάσεως 60% 0% 40% 30% 20% 0% 0% Αξία στα Χρήματα Κατάσταση Οχήματος Εξυπηρέτηση και Επαγγελματισμός Συνολική Εμπειρία 2 3 4 Ικανοποιημένους άφησαν τους τουρίστες τα αυτοκίνητα ενοικιάσεως ( ιάγραμμα 8, Πίνακας Πα. ), με την αξία στα χρήματα να συγκεντρώνει σχετικά χαμηλότερα ποσοστά πλήρους ικανοποίησης, σε σύγκριση με τις άλλες εξεταζόμενες παραμέτρους. Από τις αξιολογήσεις για την αξία στα χρήματα κατά περιοχή (Πίνακας Πα. Α), παρατηρήθηκε ότι η συγκεκριμένη παράμετρος δυσαρέστησε συγκριτικά περισσότερο στην Πάφο, Λεμεσό και χωριά της Υπαίθρου. Συγκρίνοντας με τα αποτελέσματα του 2007, παρατηρήθηκε μεγάλη βελτίωση σε όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους των λεωφορείων και ειδικότερα στην προσβασιμότητα. Ωστόσο συγκριτικά με τα αντίστοιχα αποτελέσματα του 2008 παρατηρείται μια μικρή μείωση στα ποσοστά των πλήρως ικανοποιημένων τουριστών για όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους. Από την άλλη το ποσοστό
πλήρως ικανοποιημένων τουριστών από τα ταξί έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με το 2008 για όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους και ειδικότερα για την αξία στα χρήματα. 3.4 Υποδομή Όσον αφορά την υποδομή ( ιάγραμμα 9, Πίνακας Πα. 6), βλέπουμε ξεκάθαρα σχετικά χαμηλές βαθμολογίες, σε σύγκριση με τις άλλες εξεταζόμενες πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος. Τις χειρότερες εντυπώσεις άφησαν οι διευκολύνσεις ποδηλατών και τα λιμάνια αφού 74,9% και 62,% αντίστοιχα έδωσαν βαθμολογία -3. Οι χώροι στάθμευσης και οι δημόσιες τουαλέτες ήταν επίσης από τις πτυχές που ικανοποίησαν λιγότερο. Από τα αποτελέσματα κατά περιοχή, τις χειρότερες εντυπώσεις άφησαν για τους χώρους στάθμευσης και τις διευκολύνσεις πεζών (Πίνακες Πα. 6Α και Πα. 6Β), η Λάρνακα και η Λευκωσία. Για τις διευκολύνσεις ποδηλατών η Λευκωσία και η Λάρνακα δυσαρέστησαν περισσότερο (Πίνακας Πα. 6Γ) με 60,% και,6% των ερωτηθέντων να δίνει βαθμολόγια. Οι δημόσιες τουαλέτες δυσαρέστησαν περισσότερο τους τουρίστες στον Πρωταρά αφού περίπου 60% έδωσε βαθμολογία - 3, ενώ ακολουθούν τα χωριά της Υπαίθρου και η Αγία Νάπα, όπου ένας στους τέσσερις έδωσε μία από τις τρείς χαμηλότερες βαθμολογίες (Πίνακας Πα. 6 ). Διάγραμμα 9: Υποδομή 80% 70% 60% 0% 40% 30% 2 20% 0% 0% ημόσιες Τουαλέτες Αεροδρόμια Λιμάνια Οδικές Πινακίδες Οδικό ίκτυο ιευκόλυνση Πεζών Χώροι Στάθμευσης ιευκολύνσεις Ποδηλατών Γενική Εικόνα 3 4 Αξιολογώντας τα αποτελέσματα κατά χώρα συνήθους διαμονής των τουριστών, τα αεροδρόμια ικανοποίησαν λιγότερο τους τουρίστες από τις Άλλες Χώρες, την Ελλάδα και τη Γαλλία, ενώ περισσότερο ικανοποιημένοι ήταν οι Ρώσοι, οι Γερμανοί και οι Άγγλοι (Πίνακας Πα. 6(ι)). Όσο αφορά το οδικό δίκτυο, οι χαμηλότερες βαθμολογίες προήλθαν από τους τουρίστες από τις Άλλες χώρες, τη Γαλλία και την Ελλάδα (Πίνακας 6(ii)) ενώ οι πτυχές που αναφέρονται στις διευκολύνσεις πεζών και στους χώρους στάθμευσης ικανοποίησαν λιγότερο τους τουρίστες από την Ανατολική 6
Ευρώπη, τις Άλλες Χώρες, τη Γαλλία και την Ελλάδα με ποσοστό πέραν του 30% να δίνει βαθμολογία -3 (Πίνακας 6(iiι), 6(iv)). 3. Φυσικό και δομημένο περιβάλλον Μια άλλη σημαντική πτυχή του κυπριακού τουριστικού προϊόντος την οποία καλούνται να αξιολογήσουν οι τουρίστες είναι το φυσικό και δομημένο περιβάλλον. Διάγραμμα 0: Καθαριότητα φυσικού περιβάλλοντος 70% 60% 0% 40% 30% 20% 0% 2 3 4 0% Παραλίες Μονοπάτια της Φύσης Φύση/ άση Γενική Εικόνα Διάγραμμα : Προστασία/Διατήρηση φυσικού περιβάλλοντος 0% 4% 40% 3% 30% 2% 20% % 0% % 0% 2 3 4 Παραλίες Μονοπάτια της Φύσης Φύση/ άση Γενική Εικόνα 7
Ερωτηθέντες για τις εντυπώσεις τους από την καθαριότητα του φυσικού περιβάλλοντος στην Κύπρο, 8,3% περίπου δήλωσαν ικανοποιημένοι δίνοντας βαθμολογίες 4 ή ( ιάγραμμα 0, Πίνακας Πα. 7) από όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους, με συγκριτικά τη χαμηλότερη ικανοποίηση να συγκεντρώνουν τα δάση/φύση. Συγκρίνοντας τα πιο πάνω αποτελέσματα με την ικανοποίηση από την προστασία/διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος στην Κύπρο ( ιάγραμμα, Πίνακας Πα. 8), παρατηρείται αισθητά χαμηλότερη ικανοποίηση, για όλες τις υπό εξέταση κατηγορίες της προστασίας περιβάλλοντος. Τα δάση/φύση σχετίζονται για ακόμη μία φορά με τα χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης σε όρους προστασία/διατήρησης του περιβάλλοντος. Από τα αποτελέσματα κατά περιοχή (Πίνακας Πα. 7Α και Πα. 8Α), την καλύτερη εικόνα παρουσίασαν τα Ορεινά θέρετρα, η Αγία Νάπα, η Λευκωσία και η Λάρνακα σε σχέση με την καθαριότητα του φυσικού περιβάλλοντος. Σε αντίθεση, η Πάφος και η Πόλη Χρυσοχούς παρουσίασαν τη χειρότερη εικόνα στα θέματα φυσικού περιβάλλοντος. Διάγραμμα 2: Δομημένο περιβάλλον 70% 60% 0% 40% 30% 20% 0% 2 3 4 0% Καθαριότητα Αισθητική Εικόνα ιατήρηση Τοπικού Χαρακτήρα Γενική Εικόνα Στο δομημένο περιβάλλον ( ιάγραμμα 2, Πίνακας Πα. 9), η πλειοψηφία των τουριστών έδωσε βαθμολογία 4 σε όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους με μόνη εξαίρεση τη διατήρηση του τοπικού χαρακτήρα, για την οποία επικράτησε η βαθμολογία. Ωστόσο δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό γύρω στο 32% έδωσε τις χαμηλότερες βαθμολογίες -3 για την παράμετρο που αφορά τη διατήρηση του τοπικού χαρακτήρα. 8
Εξετάζοντας τα αποτελέσματα του δομημένου περιβάλλοντος κατά περιοχή (Πίνακας Πα. 9Α και 9Β), θετική φαίνεται να είναι η εικόνα που απεκόμισαν οι τουρίστες από την Αγία Νάπα, τον Πρωταρά, την Πόλη Χρυσοχούς και τα Ορεινά Θέρετρα. Από την άλλη, χαμηλότερη ήταν η ικανοποίηση που εισέπραξαν από τη Λευκωσία, την Λεμεσό και τα Χωριά της Υπαίθρου. Συγκρίνοντας την ικανοποίηση των τουριστών το 2009 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, για το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, παρατηρείται μια σημαντική βελτίωση στην αισθητική εικόνα, τη διατήρηση του τοπικού χαρακτήρα και τη γενική εικόνα του δομημένου περιβάλλοντος συγκριτικά με το 2007, ωστόσο τα εν λόγω ποσοστά είναι σαφώς χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του 2008. Επιπλέον, όσο αφορά την καθαριότητα του φυσικού περιβάλλοντος υπάρχει μια σημαντική αύξηση των τουριστών που έδωσαν βαθμολογίες 4 ή με αποτέλεσμα να βελτιώνει και τη συνολική εικόνα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. 3.6 Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Ικανοποιημένοι έμειναν οι τουρίστες από τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της Κύπρου ( ιάγραμμα 3, Πίνακας Πα. 0), με τη μεγάλη πλειοψηφία να δηλώνει πλήρως ικανοποιημένη από όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους. Ωστόσο ένα σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων (περίπου 20%) έδωσε βαθμολογία 3 για όλες τις εξεταζόμενες πτυχές. Διάγραμμα 3: Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία 60% 0% 40% 30% 20% 0% 0% ιευκολύνσεις Ώρες Λειτουργίας Πληροφορίες στο Χώρο Αξία/Ενδιαφέρον ιατήρηση/αναστήλωση Γενική Εικόνα 2 3 4 9
3.7 ραστηριότητες και ψυχαγωγία 3.7. Ποικιλία, ποιότητα και κόστος Αναφορικά με την πτυχή δραστηριότητες και ψυχαγωγία, εξετάστηκαν διάφορες παράμετροι, όπως πάρκα αναψυχής/θεματικά πάρκα, νυκτερινή ζωή, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, σε σχέση με την ποικιλία, ποιότητα και την αξία στα χρήματα που προσφέρει η Κύπρος. Από τη συνολική εμπειρία των τουριστών ως προς τις τρεις αυτές πτυχές ( ιάγραμμα 4, Πίνακες Πα. - 3), φαίνεται καθαρά ότι η Κύπρος χρειάζεται αναβάθμιση στην ποικιλία και ποιότητα των δραστηριοτήτων που προσφέρει, ιδιαίτερα όσον αφορά τις αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις (Πίνακες Πα. - 2) και ειδικά στα χωριά της Υπαίθρου και στη Λάρνακα (Πίνακες Πα. Α - 2Α). Αναφορικά με την αξία στα χρήματα κατά περιοχή, χρειάζονται περισσότερη βελτίωση τα χωριά της Υπαίθρου, η Λευκωσία και η Λεμεσός (Πίνακας Πα. 3Α). Θετικότερες εντυπώσεις από την αξία στα χρήματα φαίνεται να σχημάτισαν οι τουρίστες που έμειναν στην Αγία Νάπα και τα Ορεινά Θέρετρα. Όσο αφορά την ποικιλία και ποιότητα των δραστηριοτήτων, τα υψηλότερα ποσοστά ικανοποιημένων τουριστών παρουσίασαν η Πάφος και τα Ορεινά Θέρετρα. Διάγραμμα 4: Δραστηριότητες και ψυχαγωγία 0% 4% 40% 3% 30% 2% 20% % 0% 2 3 4 % 0% Ποικιλία Ποιότητα Αξία στα Χρήματα 20
3.7.2 Εκδρομές, κρουαζιέρες και αγορές Οι οργανωμένες εκδρομές εντός Κύπρου ικανοποίησαν πλήρως το,4% των τουριστών, που αποτελεί σημαντική βελτίωση σε σχέση με το 2008 (46,7%) και το 2007 (2,3%) ( ιάγραμμα, Πίνακας Πα. 4). Από όλες τις παραμέτρους που εξετάστηκαν, για ακόμη μια χρονιά η αξία στα χρήματα κατέχει θέση πρωτοπόρου σε όρους δυσαρέσκειας με ποσοστό μόλις 37,4% να δηλώνει πλήρως ικανοποιημένο. Ωστόσο το ποσοστό αυτό παρουσιάζεται αισθητά βελτιωμένο σε σχέση με το αντίστοιχο του 2008 (23,2%). Αναφορικά με τις κρουαζιέρες εκτός Κύπρου, τα αποτελέσματα φαίνονται θετικά, με τους πλείστους τουρίστες να δηλώνουν πλήρως ικανοποιημένοι από σχεδόν όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους, δίνοντας βαθμολογία ( ιάγραμμα, Πίνακας Πα. ). Στα αξιοσημείωτα, το 4,7% των τουριστών εμφανίστηκαν πλήρως ικανοποιημένοι από την αξία στα χρήματα, ποσοστό παρόμοιο με το αντίστοιχο του 2008 ωστόσο αρκετά βελτιωμένο σε σχέση με τα ποσοστά του 2007 (29,6%) και 2006 (38,%). Τα αποτελέσματα για τις αγορές (shopping) που έκαναν οι τουρίστες στην Κύπρο είναι χειρότερα ( ιάγραμμα, Πίνακας Πα. 6), με μόνο 8% των τουριστών να δηλώνουν πλήρως ικανοποιημένοι (βαθμολογία ). Επιπλέον, από τις διάφορες εξεταζόμενες παραμέτρους, φαίνεται ότι η περισσότερη δυσαρέσκεια προήλθε, κυρίως, από τις τιμές των βασικών αγαθών, με το ποσοστό των δυσαρεστημένων να ξεπερνά το αντίστοιχο του 2008 φτάνοντας στο 6,2% (βαθμολογία -3). υσαρεστημένοι από την αξία στα χρήματα στην Κύπρο δήλωσε και το 42,8% των ερωτηθέντων (Πίνακας Πα. 6). Διάγραμμα : Εκδρομές, κρουαζιέρες και αγορές 70% 60% 0% 40% 30% 20% 0% 2 3 4 0% Οργανωμένες Εκδρομές εντός Κύπρου Κρουαζιέρες εκτός Κύπρου Αγορές στην Κύπρο 2
4. ΓΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Από τις βαθμολογίες των τουριστών για τη γενική εμπειρία τους από την Κύπρο ( ιάγραμμα 6, Πίνακας Πα. 7), διαπιστώνεται θετική εικόνα, ειδικά για τη φιλοξενία και την ασφάλεια, ενώ χαμηλότερη είναι, συγκριτικά, η ικανοποίησή τους από την ποικιλία των εμπειριών που είχαν στην Κύπρο με σαφώς χαμηλότερα ποσοστά πλήρως ικανοποιημένων τουριστών. Διάγραμμα 6: Γενική αξιολόγηση της Κύπρου 70% 60% 0% 40% 30% 20% 0% 2 3 4 0% Ποικιλία Εμπειριών Ασφάλεια Φιλοξενεία Συνολική Εμπειρία Παραμονής Σε σύγκριση με άλλους προορισμούς, ως προς την αξία στα χρήματα ( ιάγραμμα 7, Πίνακας Πα. 8), οι περισσότεροι τουρίστες (68,94%) βρήκαν την Κύπρο στα ίδια περίπου επίπεδα, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό (22,48%) τη βρήκε χειρότερη. Από την άλλη πολύ χαμηλό ήταν το ποσοστό που δήλωσε ότι η Κύπρος είναι καλύτερη από άλλους προορισμούς όσον αφορά τις τιμές (7,6%) ωστόσο αρκετά ψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό του 2008 (0,4%). Εξετάζοντας τα αποτελέσματα κατά χώρα συνήθους διαμονής των περιηγητών (Πίνακας Πα. 8), παρατηρήθηκε ότι τις χειρότερες εντυπώσεις αποκόμισαν οι τουρίστες από τις Άλλες Χώρες, τις χώρες του Κόλπου, την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή με ποσοστά 6,9%,,6%, 36,2% και 42,2% αντίστοιχα, να βρίσκουν την Κύπρο χειρότερη. Επιπλέον, συγκριτικά με τις προσδοκίες των τουριστών ( ιάγραμμα 7, Πίνακας Πα. 9), διαπιστώνεται ότι το 4,84% βρήκαν αυτό που περίμεναν. Επιπλέον για το 6,8% η Κύπρος ξεπέρασε τις προσδοκίες που είχαν γεγονός ιδιαίτερα ενθαρρυντικό αφού το ποσοστό αυτό είναι αρκετά ψηλότερο από το αντίστοιχο του 2008 (28,9%). Από τα αποτελέσματα κατά χώρα (Πίνακας Πα. 9), οι τουρίστες από τη Γερμανία απεκόμισαν τις χειρότερες εντυπώσεις από την Κύπρο, σε αντίθεση με τους τουρίστες από την Μέση Ανατολή, την Ελλάδα, τις χώρες του Κόλπου και τις άλλες Χώρες οι οποίοι βρήκαν την Κύπρο καλύτερη απ ότι περίμεναν. 22
Διάγραμμα 7: Σύγκριση με άλλους προορισμούς (αξία στα χρήματα) και με προσδοκίες 70% 60% 0% 40% 30% 20% 0% εν έχω ταξιδεύσει αλλού Χειρότερη Περίπου το ίδιο Καλύτερη 0% Σε σχέση με άλλους προορισμούς(αξία στα χρήματα) Σε σχέση με τις προσδοκίες των τουριστών Ερωτηθέντες για τους παράγοντες που επηρέασαν τη γενική αξιολόγησή τους για την Κύπρο, τις δημοφιλέστερες απαντήσεις συγκέντρωσαν τα εστιατόρια (72,2%), το φυσικό περιβάλλον (6,4%), η διαμονή (4,%), η διασκέδαση (22,7%) και τα Μέσα Συγκοινωνίας (22,3%) με μεγάλη διαφορά από τις υπόλοιπες επιλογές 6, υπογραμμίζοντας έτσι, τη μεγάλη βαρύτητα που έχουν οι συγκεκριμένες πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος. Αναφορικά με την πιθανότητα επανάληψης της επίσκεψής τους στην Κύπρο ( ιάγραμμα 8, Πίνακας Πα. 20), το 49,8% των τουριστών έδωσαν την υψηλότερη βαθμολογία () ότι θα επιστρέψουν, ενώ το,8% δήλωσαν ότι είναι μάλλον απίθανο να έρθει στην Κύπρο ξανά (βαθμολογίες - 3) 7. Εξετάζοντας τα αποτελέσματα κατά χώρα συνήθους διαμονής των περιηγητών (Πίνακας Πα. 20), παρατηρήθηκε ότι τις υψηλότερες πιθανότητες επανάληψης της επίσκεψής τους στην Κύπρο (βαθμολογία ) έχουν οι Έλληνες (69,4% σε σύγκριση με 89,% το 2008) ακολουθούμενοι από τουρίστες που προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο (62,9% σε σύγκριση με 78,% το 2008). Επιπρόσθετα, ψηλές πιθανότητες έδωσαν οι τουρίστες ηλικίας άνω των 60 (0,% σε σύγκριση με 73,4% 6 Άλλοι λόγοι που δόθηκαν είναι η Υποδομή (6,6%), οι Αρχαιολογικοί/Πολιτιστικοί Χώροι και Μνημεία (4,2%), το ομημένο Περιβάλλον (3,3%), οι Αγορές (,6%), οι Οργανωμένες Εκδρομές εντός Κύπρου (0,4%) και οι Κρουαζιέρες (0,3%). 7 Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι το 37,4% των τουριστών που έρχονται στην Κύπρο ταξιδεύει τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο στο εξωτερικό, ενώ το,8% ταξιδεύει δύο ή περισσότερες φορές. Από την άλλη, το 6,6% δήλωσε ότι δεν ταξιδεύει τόσο συχνά. 23
το 2008), και 20-29 (2,6% σε σύγκριση με 78,2% το 2008), καθώς και οι κάτοχοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (64,% σε σύγκριση με 7,9% το 2008). Αντίθετα, οι Γάλλοι έδωσαν με μεγάλη διαφορά, τις χαμηλότερες πιθανότητες επανάληψης της επίσκεψής τους στο νησί με μόνο το 8,2% να δίνουν βαθμολογία, σε σύγκριση με 44,2% το 2008. Διάγραμμα 8: Πιθανότητα επανάληψης της επίσκεψης,3% 3,%,4% 49,8% 34,4% 2 3 4. ΠΕΡΙΛΗΨΗ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Η μελέτη αυτή παρουσιάζει, με τη χρήση περιγραφικής στατιστικής, τα αποτελέσματα της έρευνας για το βαθμό ικανοποίησης των περιηγητών στην Κύπρο το 2009. Τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν βάσει ερωτηματολογίου και καλύπτουν την περίοδο Ιανουαρίου εκεμβρίου 2009. Τα στοιχεία για τη συγκεκριμένη έρευνα συλλέγονται σε συνεχή βάση, σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, και αναλύονται συστηματικά (για κάθε φάση ξεχωριστά, για ολόκληρο το έτος, καθώς και σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια). Από τα αποτελέσματα της έρευνας για το 2009, φάνηκε ότι οι τουρίστες έμειναν αρκετά ικανοποιημένοι από τη διαμονή τους, με την αξία στα χρήματα (value for money) όμως των καταλυμάτων να συγκεντρώνει σχετικά χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης, τα οποία είναι επίσης χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του 2008. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι η ικανοποίηση είναι χαμηλότερη στα λιγότερο πολυτελή τουριστικά καταλύματα, όπως τα οργανωμένα διαμερίσματα Β και Γ κατηγορίας και τα ξενοδοχεία 3*, 2* και *. Σε αντίθεση, οι τουριστικές επαύλεις και τα ξενοδοχεία * και 4* συγκέντρωσαν υψηλά ποσοστά πλήρους ικανοποίησης. Σε σύγκριση με τα αποτελέσματα του 2008, παρατηρήθηκε μια αισθητή βελτίωση της βαθμολογίας για την καθαριότητα στα πλείστα είδη καταλύματος. Αναλυτικότερα, βελτιώθηκε η ασφάλεια, η εμφάνιση, η καθαριότητα, η τοποθεσία, η εξυπηρέτηση και η αξία στα χρήματα στα ξενοδοχεία *, η ασφάλεια στα ξενοδοχεία 4*, ενώ όλες οι εξεταζόμενες 24
πτυχές των οργανωμένων διαμερισμάτων Β κατηγορίας παρουσίασαν βελτίωση. Αξιοσημείωτα είναι για ακόμα μία χρονιά, τα ψηλά ποσοστά πλήρως ικανοποιημένων τουριστών για όλες τις πτυχές των τουριστικών επαύλεων και επιπλέον τα ξενοδοχεία 2* και * που παρουσίασαν βελτίωση σε όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους. Κατά περιοχή, σημειώθηκε βελτίωση στις τιμές για τη διαμονή στον Πρωταρά και την Αγία Νάπα ενώ παρατηρείται αύξηση των μη ικανοποιημένων τουριστών σε σχέση με το 2008 για τη Λεμεσό, Πάφο, Λευκωσία και τα χωριά της Υπαίθρου. Ικανοποιημένοι έμειναν οι τουρίστες από τα εστιατόρια, τις καφετέριες και τις μπυραρίες, με ανάγκη βελτίωσης, και πάλι, στην αξία χρημάτων. Κατά περιοχή, τη μεγαλύτερη ικανοποίηση σχετικά με την αξία στα χρήματα απεκόμισαν οι τουρίστες από την Πόλη Χρυσοχούς, τα χωριά της Υπαίθρου και την Αγία Νάπα ενώ η μεγαλύτερη δυσαρέσκεια εμφανίζεται στη Λευκωσία. Ακόμη συγκριτικά με τα στοιχεία του 2008, τα ποσοστά ικανοποίησης των τουριστών για την τοποθεσία, την ποιότηταποικιλία του φαγητού και την καθαριότητα κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα ενώ σε χαμηλότερα επίπεδα βρίσκονται τα αντίστοιχα ποσοστά για την εξυπηρέτηση, την αξία στα χρήματα και για τις τουαλέτες. Αναφορικά με τις συγκοινωνίες, παρατηρήθηκε ότι τα ποσοστά πλήρως ικανοποιημένων τουριστών για όλες τις εξεταζόμενες πτυχές των λεωφορείων εκτός από την συνέπεια και την προσβασιμότητα, παρουσίασαν μια μικρή μείωση σε σχέση με το 2008, ωστόσο κυμαίνονται σε ικανοποιητικά επίπεδα με την πλειοψηφία να δίνει βαθμολογία. Επιπλέον, η κατάσταση και η συνέπεια των λεωφορείων άφησαν λιγότερο ικανοποιημένους τους τουρίστες στα Χωριά της Υπαίθρου ενώ την καλύτερη εικόνα παρουσίασαν τα λεωφορεία στην Αγία Νάπα, τον Πρωταρά και την Πόλη Χρυσοχούς. Από τις αξιολογήσεις για τα ταξί, υπήρξε σχετικά χαμηλότερη ικανοποίηση από την αξία στα χρήματα και την συνολική εμπειρία, ενώ η σύγκριση με το 2008 κατέδειξε λιγότερη ικανοποίηση για το 2009 από όλες τις εξεταζόμενες πτυχές και ειδικότερα για την αξία στα χρήματα. Σε σχέση με τα αυτοκίνητα ενοικιάσεως, οι περισσότεροι τουρίστες δήλωσαν ικανοποιημένοι, δίνοντας βαθμολογία 4. Η αξία στα χρήματα, συγκέντρωσε σχετικά χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης, ωστόσο παρουσιάζει μια αισθητή βελτίωση σε σύγκριση με τα αποτελέσματα του 2008. Η υποδομή άφησε τις χειρότερες εντυπώσεις από όλες τις πτυχές που εξετάστηκαν, ειδικά σε σχέση με τις διευκολύνσεις ποδηλατών, τα λιμάνια και τους χώρους στάθμευσης. Βελτίωσης χρήζουν επίσης τα αεροδρόμια και γενικότερα όλες οι εξεταζόμενες πτυχές της υποδομής. Από την άλλη, αξιοσημείωτη είναι η μεγάλη βελτίωση που παρατηρήθηκε στις δημόσιες τουαλέτες και τα αεροδρόμια, σε 2
σύγκριση με το 2008 και το 2007. Εξετάζοντας τα αποτελέσματα κατά περιοχή, οι πόλεις Λάρνακα και Λευκωσία άφησαν τις χειρότερες εντυπώσεις για τους χώρους στάθμευσης, τις διευκολύνσεις πεζών και ποδηλατών. Επιπλέον οι δημόσιες τουαλέτες χρειάζονται αναβάθμιση στις πόλεις Πρωταρά, χωριά της Υπαίθρου και Αγία Νάπα. Ακόμη, από αναλύσεις που έγιναν κατά χώρα συνήθους διαμονής των τουριστών, φάνηκε ότι περισσότερο δυσαρεστημένοι από τα αεροδρόμια της Κύπρου έμειναν οι τουρίστες από τις Άλλες χώρες, την Ελλάδα και τη Γαλλία, ενώ το οδικό δίκτυο δυσαρέστησε περισσότερο τους Γάλλους και τους τουρίστες από την Ελλάδα. Από την άλλη, οι χώροι σταθμεύσεως και οι διευκολύνσεις για πεζούς ικανοποίησαν λιγότερο τους τουρίστες από την Ανατολική Ευρώπη τις Άλλες χώρες, τη Γαλλία και την Ελλάδα. Επιπρόσθετα, για την καθαριότητα και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στην Κύπρο, οι τουρίστες σχημάτισαν την καλύτερη εικόνα από τα Ορεινά θέρετρα, την Αγία Νάπα, τη Λευκωσία και τη Λάρνακα ενώ λιγότερη ικανοποίηση προήλθε από την Πάφο και την Πόλη Χρυσοχούς. Αξιολογώντας το δομημένο περιβάλλον, υπήρξε συγκριτικά χαμηλότερη ικανοποίηση για την καθαριότητα. Κατά περιοχή, θετική εικόνα σχημάτισαν οι τουρίστες από την Πόλη Χρυσοχούς, την Αγία Νάπα, τον Πρωταρά και τα Ορεινά Θέρετρα. Σε αντίθεση, μεγαλύτερη δυσαρέσκεια υπήρξε από τη Λευκωσία, τη Λεμεσό και τα Χωριά της Υπαίθρου. Γενικότερα όμως για το περιβάλλον στην Κύπρο, παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των ατόμων που έδωσαν βαθμολογία 4 ή σε όλες τις εξεταζόμενες παραμέτρους σε σύγκριση με το 2008. Επίσης, στο δομημένο περιβάλλον, αυξήθηκε σε σημαντικό βαθμό η ικανοποίηση από την αισθητική εικόνα, τη διατήρηση του τοπικού χαρακτήρα και την συνολική εικόνα συγκριτικά με το 2007 ωστόσο παραμένουν χαμηλότερα από τα αντίστοιχα ποσοστά του 2008. Όσον αφορά τις δραστηριότητες και την ψυχαγωγία που προσφέρονται στην Κύπρο, βελτίωσης χρήζουν η ποικιλία και η ποιότητα των αθλητικών εκδηλώσεων και πολιτιστικών δραστηριοτήτων στα χωριά της Υπαίθρου και στην Λάρνακα ενώ σε όρους αξίας χρημάτων (value for money) χρειάζονται περισσότερη βελτίωση η Ύπαιθρος, η Λευκωσία και η Λεμεσός. Από την άλλη, θετικότερες ήταν οι εντυπώσεις που άφησαν Πάφος, Αγία Νάπα και Ορεινά Θέρετρα ως προς την ποικιλία και ποιότητα των δραστηριοτήτων ενώ η Αγία Νάπα και τα Ορεινά Θέρετρα άφησαν τους περισσότερο ικανοποιημένους τουρίστες όσο αφορά την αξία στα χρήματα. Περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν και στην αξία των χρημάτων των οργανωμένων εκδρομών που προσφέρει η Κύπρος γενικότερα, καθώς και στις τιμές των βασικών αγαθών και στην αξία στα χρήματα των διαφόρων προϊόντων γενικά, που αποτελούν τις δύο παραμέτρους των αγορών που συγκέντρωσαν κάπως χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης. 26
Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό τουριστών, κυρίως από τις Άλλες Χώρες, τις χώρες του Κόλπου, την Ελλάδα και την Μέση Ανατολή θεωρούν την Κύπρο χειρότερη από άλλους προορισμούς, σε σχέση με την αξία στα χρήματα. Επίσης, σχετικά με τις προσδοκίες των τουριστών, οι Γερμανοί έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης, σε αντίθεση με τους τουρίστες από την Μέση Ανατολή, την Ελλάδα, τις χώρες του Κόλπου και τις Άλλες Χώρες οι οποίοι βρήκαν την Κύπρο καλύτερη απ ότι περίμεναν. Τέλος, τη μεγαλύτερη πιθανότητα επανάληψης της επίσκεψής τους στην Κύπρο έχουν οι τουρίστες από την Ελλάδα ακολουθούμενοι από τους Βρετανούς. Αναφορικά με την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας κατά φάση, παρουσιάζονται μεγάλες ομοιότητες ως προς τα κύρια συμπεράσματα, ειδικά σε σχέση με την ικανοποίηση των τουριστών από τη διαμονή και τα εστιατόρια, καθώς και τη μεγαλύτερη προσοχή που χρήζουν η αξία στα χρήματα στους πλείστους τομείς, οι συγκοινωνίες, η διατήρηση του τοπικού χαρακτήρα και της καθαριότητας στο δομημένο περιβάλλον και η υποδομή. Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα για τα λεωφορεία και ταξί, παρατηρούμε ότι οι βαθμολογίες που δίνονται από τους τουρίστες είναι αισθητά χαμηλότερες κατά το 2009 σε σύγκριση με το 2008, κυρίως για τις φάσεις Ιουλίου Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου - εκεμβρίου. Επιπλέον, φαίνεται καθαρά ότι οι τουρίστες έμειναν περισσότερο ικανοποιημένοι από κάποιες πτυχές της υποδομής, και συγκεκριμένα από τις οδικές πινακίδες, το οδικό δίκτυο και τα αεροδρόμια, τα οποία συγκέντρωσαν υψηλότερα ποσοστά ικανοποίησης σε όλες τις φάσεις του 2008, (Ιανουάριος Μάρτιος, Απρίλιος Ιούνιος, Ιούλιος- Σεπτέμβριος και Οκτώβριος - εκέμβριος). Αναφορικά με την ικανοποίηση των τουριστών από τη διαμονή, τα εστιατόρια και τις οργανωμένες εκδρομές, καθώς και για τους λόγους που οι τουρίστες επέλεξαν την Κύπρο για διακοπές, τα αποτελέσματα είναι πολύ παρόμοια σε όλες τις φάσεις. Πανομοιότυπες είναι, επίσης, οι πτυχές στις οποίες η Κύπρος χρειάζεται βελτίωση, όπως η αξία στα χρήματα (value for money) στους πλείστους τομείς, οι δημόσιες τουαλέτες και οι τιμές των βασικών αγαθών. Παρόμοιοι είναι, τέλος, και οι παράγοντες που επηρεάζουν την ικανοποίηση των τουριστών, καθώς και οι πιθανότητες επανάληψης της επίσκεψής τους στην Κύπρο. Τα μέχρι τώρα στοιχεία που συλλέγονται βάσει ερωτηματολογίου στα πλαίσια της έρευνας ικανοποίησης των τουριστών, αποκαλύπτουν χρήσιμες πληροφορίες για το πόσο ικανοποιημένοι είναι οι τουρίστες από τις επιμέρους πτυχές του κυπριακού τουριστικού προϊόντος και πώς το αξιολογούν σε σύγκριση με το τουριστικό προϊόν άλλων προορισμών ως προς την αξία στα χρήματα. Αυτό οδηγεί σε διάγνωση και τεκμηρίωση προβλημάτων που χρήζουν αντιμετώπισης. Ωστόσο, η διάγνωση προβλημάτων από μόνη της δεν αρκεί για τη διαμόρφωση προτάσεων πολιτικής. 27
Επιπλέον, χρειάζεται γνώση των αιτίων που κρύβονται πίσω από τις ευνοϊκές ή δυσμενείς αξιολογήσεις των τουριστών. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της αξιολόγησης της υποδομής και των συγκοινωνιών χρειάζεται να γνωρίζει κάποιος ποια είναι τα πιο σημαντικά επιμέρους χαρακτηριστικά αυτών των πτυχών που αρέσουν ή ενοχλούν περισσότερο τους τουρίστες. Επίσης, είναι απαραίτητο τα στοιχεία της έρευνας να αναλυθούν και να αξιολογηθούν σε συνάρτηση με τα κοινωνικοοικονομικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά των περιηγητών, ώστε να διαφανούν οι διαφοροποιήσεις των αξιολογήσεων σε διάφορες υποομάδες, κάτι που θα οδηγήσει στη διαμόρφωση ορθών πολιτικών/στρατηγικών. Το ίδιο σημαντικό είναι να αναλυθούν οι λόγοι για τους οποίους οι τουρίστες θεωρούν ότι η αξία στα χρήματα του κυπριακού τουριστικού προϊόντος είναι χειρότερη σε σύγκριση με άλλες χώρες. Ποιες είναι οι επιμέρους πτυχές του προϊόντος που οι τουρίστες θεωρούν ακριβές σε σχέση με την ποιότητα που προσφέρεται; Σε ποιο βαθμό συμβάλλει η κάθε μία από αυτές τις πτυχές στην αρνητική σύγκριση της Κύπρου με άλλες χώρες; Γιατί ένα μεγάλο ποσοστό τουριστών δηλώνει πρόθυμο να επισκεφτεί ξανά την Κύπρο, ενώ ταυτόχρονα δηλώνει ότι αυτή είναι ακριβότερος τουριστικός προορισμός από άλλους σε σχέση με το τι προσφέρει. Το ΚΟΕ έχει δώσει απαντήσεις σε αυτά και πολλά άλλα παρόμοια ερωτήματα, μέσα από οικονομετρική ανάλυση των στοιχείων της Έρευνας Ικανοποίησης των Περιηγητών που διεξήγαγε και αφορούσε τα έτη 200-2008. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την οικονομετρική ανάλυση αναμένεται να συμβάλουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση πολιτικής για τη βελτίωση της ποιότητας και για την περαιτέρω ανάπτυξη του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, σύμφωνα με τους στόχους του Στρατηγικού Σχεδίου του ΚΟΤ. 28
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ : ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΤΥΧΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΑΚΕΤΟΥ Πίνακας Πα. : Διαμονή Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,% 0,2% 0,2% 0,0% 0,3% 0,% 0,% 2 0,% 0,8% 0,4% 0,6% 0,% 0,8% 0,6% 3,9% 9,8% 8,6% 8,% 8,%,3% 9,4% 4 27,0% 37,8% 39,% 34,3% 42,2% 46,2% 4,9% 67,0%,%,8% 7,0% 48,6% 4,7% 44,0% Πίνακας Πα. Α: Ξενοδοχεία * Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,% 0,2% 0,% 2 0,0% 0,3% 0,% 0,2% 0,%,% 0,% 3 2,6% 3,4% 2,7% 3,6% 3,% 6,4% 3,9% 4 7,3% 20,% 9,6% 22,4% 23,4% 33,6% 29,4% 80,2% 76,2% 77,7% 73,9% 73,3% 8,7% 66,7% Πίνακας Πα. Β: Ξενοδοχεία 4* Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,2% 0,% 0,0% 0,0% 0,0% 0,% 0,0% 2 0,% 0,2% 0,% 0,2% 0,2% 0,2% 0,% 3 6,% 8,% 7,2% 8,4% 6,9% 9,8% 7,7% 4 24,% 38,4% 40,9% 33,0% 46,6%,0% 0,4% 69,6% 3,%,9% 8,4% 46,3% 38,9% 4,8% Πίνακας Πα. Γ: Ξενοδοχεία 3* Αξία στα Συνολική Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Χρήματα Εμπειρία 0,0% 0,% 0,3% 0,0% 0,8% 0,2% 0,2% 2 0,4%,3% 0,6%,% 0,3% 0,8%,% 3,% 7,2% 6,4% 3,8% 4,9% 9,% 6,% 4 4,6% 4,4% 4,4% 4,3% 3,2% 4,4% 7,% 46,9% 27,0% 28,4% 39,4% 30,9% 2,% 24,7% Πίνακας Πα. Δ: Ξενοδοχεία 2* και * Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2,4% 0,0% 0,0% 2 0,0% 2,4% 0,0% 7,% 0,0% 0,0% 0,0% 3 2,4% 27,% 27,%,8% 2,9% 23,% 30,6% 4 28,9% 37,7% 3,3% 3,8% 32,9% 44,7% 3,3% 68,7% 32,9% 37,7% 49,4% 38,8% 3,8% 34,% 29
Πίνακας Πα. Ε: Οργανωμένα διαμερίσματα Α κατηγορίας Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,0% 0,0% 0,2% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2 0,2%,7%,3% 0,6%,7%,6%,6% 3,9%,7% 2,7% 8,4%,8% 4,3% 3,4% 4 36,3% 0,4% 0,4% 4,6% 2,6% 0,% 3,3% 7,7% 32,0% 3,% 49,4% 33,9% 33,6% 3,7% Πίνακας Πα. ΣΤ: Οργανωμένα διαμερίσματα Β και Γ κατηγορίας Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,0%,8% 2,3% 0,0% 0,9% 0,0% 0,% 2 0,0% 7,4% 3,7% 2,3% 3,3%,4% 3,2% 3 9,0% 22,% 6,% 9,2%,9% 9,% 20,7% 4 4,% 47,0% 8,% 43,3% 7,9% 7,7% 3,9% 4,% 2,7% 9,8% 4,2% 22,0% 2,4% 2,7% Πίνακας Πα. Ζ: Τουριστικά χωριά Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,0%,% 0,6% 0,2%,% 0,6% 0,6% 2 0,0% 0,4% 0,0% 0,0% 0,4% 0,4% 0,8% 3 6,% 8,6% 8,2% 7,6% 9,0% 0,9% 8,6% 4 24,% 47,2% 4,% 48,0% 2,6% 2,3% 60,4% 69,4% 42,8% 36,7% 44,2% 36,9% 3,7% 29,6% Πίνακας Πα. Η: Τουριστικές επαύλεις Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2 0,0% 0,0% 0,0% 0,4% 0,0% 0,0% 0,0% 3 4,9% 4,9% 4,9%,7% 7,6%,0%,3% 4,4% 8,3% 7,%,7% 8,2% 22,8% 20,4% 83,7% 76,8% 78,0% 78,2% 74,2% 72,3% 74,3% Πίνακας Πα. Θ: Τουριστικά διαμερίσματα Ασφάλεια Εμφάνιση Καθαριότητα Τοποθεσία Εξυπηρέτηση Αξία στα Χρήματα Συνολική Εμπειρία 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2 0,0% 4,6% 3,8% 0,0% 3,%,4% 3,0% 3 7,8% 24,2% 22,0% 26,% 20,8% 2,% 24,0% 4 43,0% 2,3%,3% 3,8% 6,% 0,0% 3,8% 49,2% 8,9% 8,9% 9,7% 4,6% 23,% 8,9% 30