6. Περιγραφή των οργάνων του εργαστηρίου

6. Περιγραφή των οργάνων του εργαστηρίου 6.1 Σκληρόμετρο τύπου 38174 της εταιρείας Frank (Εργαστήριο Ανυψωτικών) 5 6 1α 4 2 1β 3 Εικόνα 6.1.1 Εμπρός και πίσω όψη του σκληρομέτρου Εικόνα 6.1.2 Τα βαρίδια που τοποθετούνται στη θέση (1β) 6.1.1 Περιγραφή 1α, 1β - Θέση για τοποθέτηση των βαριδίων (βλ. εικ. 6.1.2) στην πίσω πλευρά του οργάνου. 2- Υποδοχή για τον διεισδυτή 3- Χειροκίνητο στροφείο για την κατακόρυφη μετακίνηση του τραπεζιού με το δοκίμιο 4- Τραπέζι για την τοποθέτηση του δοκιμίου που θα σκληρομετρηθεί. 5- Ωρολόι ένδειξης σκληρότητας 6- Μοχλός απελευθέρωσης φορτίου

6.1.2 Χρήση 1. Στην πίσω πλευρά του οργάνου, αφού αφαιρέσουμε το καπάκι, τοποθετούμε τα βαρίδια που δείχνει η εικ. 6.1.2 σε ράβδο στη θέση (1β). (Για την κλίμακα F τοποθετούμε μόνο το βαρίδιο με την ένδειξη 588 Ν. Για την κλίμακα B τοποθετούμε κάτω το βαρίδιο με την ένδειξη 588 Ν και από πάνω εκείνο με την ένδειξη 981 Ν. Για την κλίμακα C τοποθετούμε και τα τρία βαρίδια, με τη σειρά (από κάτω προς τα πάνω) 588 Ν, 981 Ν και 1471 Ν.) 2. Τοποθετούμε το κατάλληλο τραπέζι δοκιμίων (στην εικ. 6.1.1 το τραπέζι (4)) ανάλογα με το μέγεθος και το σχήμα του δοκιμίου. 3. Τοποθετούμε τον διεισδυτή στην υποδοχή (2). Τον στερεώνουμε με την μικρή βίδα (δεν διακρίνεται στην εικόνα 6.1.1) που βρίσκεται στη δεξιά πλευρά της υποδοχής (2) και ο χειρισμός της γίνεται με ίσιο κατσαβίδι. (Για την κλίμακα F ή B χρησιμοποιούμε τον σφαιρικό διεισδυτή με διάμετρο 1/16 in. Για την κλίμακα C χρησιμοποιούμε τον κωνικό διεισδυτή γωνίας 120.) 4. Τοποθετούμε το προς μέτρηση δοκίμιο επάνω στο τραπέζι δοκιμίων. 5. Με τη βοήθεια του χειροκίνητου στροφείου (3) ανεβάζουμε το δοκίμιο μέχρι το σημείο όπου η μικρή βελόνα του ωρολογιού (5) φθάσει στην κόκκινη τελεία και η μεγάλη βελόνα αφού πραγματοποιήσει περίπου 2,5 στροφές, φθάσει στο "0" στα νούμερα με την μαύρη γραφή (βλ. και εικ. 6.1.3 παρακάτω). (Με τον τρόπο αυτό συμπιέζεται ένα ελατήριο στο εσωτερικό του οργάνου και εξασκεί στο δοκίμιο την προκαταρκτική δύναμη (10kp) της σκληρομέτρησης κατά Rockwell). 6. Τραβούμε τον μοχλό απελευθέρωσης του φορτίου (6) στρέφοντάς τον περίπου 30 προς τα εμπρός, και τον αφήνουμε να συνεχίσει μόνος του την πορεία του προς τα κάτω. Κάποια στιγμή αρχίζουν να κινούνται οι βελόνες του ωρολογιού (5). Αυτό συμβαίνει επειδή υποχωρεί το υλικό του δοκιμίου κάτω από τον διεισδυτή και δημιουργείται το αποτύπωμα. 7. Μόλις σταματήσει η κίνηση του μοχλού (6), τον επαναφέρουμε στην επάνω θέση. Οι βελόνες του ωρολογιού (5) οπισθοχωρούν λίγο. Αυτό συμβαίνει επειδή ένα μέρος της προηγούμενης υποχώρησης του δοκιμίου οφειλόταν σε ελαστική παραμόρφωση, και αυτή τώρα αναιρείται. 8. Μπορούμε να διαβάσουμε κατ' ευθείαν την σκληρότητα του υλικού κατά Rockwell στο μετρητικό ωρολόι (5). (Για την κλίμακα F ή B διαβάζουμε την σκληρότητα στα νούμερα με την κόκκινη γραφή και την ένδειξη "Β" (βλ. και εικ. 6.1.3 παρακάτω). Για την κλίμακα C διαβάζουμε την σκληρότητα στα νούμερα με την μαύρη γραφή.)

δ γ β α Εικόνα 6.1.3 Ωρολόι ένδειξης σκληρότητας α- Μεγάλη βελόνα (δείχνει τη σκληρότητα) β- Μικρή βελόνα, και ένα κόκκινο σημάδι στα αριστερά. (Όταν η μεγάλη βελόνα εκτελεί μία ολόκληρη στροφή, η ένδειξη της μικρής μεταβάλλεται κατά 1). γ- Νούμερα με μαύρη γραφή (έξω κύκλος) και με κόκκινη γραφή και την ένδειξη "Β" (μέσα κύκλος) από τα οποία διαβάζουμε τη σκληρότητα. δ- Θέση "0" στα νούμερα με τη μαύρη γραφή.

6.2 Mικροσκληρόμετρο 402MVD της εταιρείας Wolpert 6 10 9 8 8 6 11 z 7 φ 1 2 3 9 12 13 14 Εικόνα 6.2.2 5 4 Εικόνα 6.2.1 15 Εικόνα 6.2.3 6.2.1 Περιγραφή (βλ. και εικ. 6.2.1, 6.2.2, 6.2.3). 1- Το κουμπί για άναμμα του οργάνου βρίσκεται στην πίσω επιφάνεια του. 2- Τραπέζι για τοποθέτηση του δοκιμίου που θα σκληρομετρηθεί. (Με τους μικρομετρικούς κοχλίες που έχει (έναν δεξιά, έναν εμπρός) είναι δυνατή η ελεγχόμενη μετακίνησή του στις δύο οριζόντιες διευθύνσεις). 3- Χειροτροχός για κατακόρυφη μετακίνηση του τραπεζιού (2). (Η σωστή κατακόρυφη θέση του είναι απαραίτητη για την εστίαση (=καθαρή εικόνα) και για τη σκληρομέτρηση.) 4- Οθόνη ενδείξεων. 5- Κουμπιά για χειρισμό των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών. 6- Περιστρεφόμενο κουμπί για αλλαγή απόστασης των μετρητικών νημάτων. 7- Κουμπάκι για αποθήκευση στη μνήμη της απόστασης που μετρήθηκε με τα νήματα. 8- Προσοθάλμιος φακός. 9- Περιστρεφόμενο κουμπί για μετακίνηση των δύο μετρητικών νημάτων μαζί. 10- Κουμπί για επιλογή του βάρους που θα χρησιμοποιηθεί για τη σκληρομέτρηση. 11- Λάμπα.

12- Φακός με μεγέθυνση 10x. 13- Διεισδυτής για τη σκληρομέτρηση, στερεωμένος σε πυργίσκο μαζί με τους φακούς (12) και (14). (ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν πιάνουμε τον διεισδυτή για να περιστρέψουμε τον πυργίσκο. Αν στραβώσει ο διεισδυτής, αχρηστεύεται το όργανο.) 14- Φακός με μεγέθυνση 40x. 15- Λαβή για την περιστροφή του πυργίσκου με τους δυο φακούς (12) και (14) και τον διεισδυτή (13). (Περιστρέφουμε πιάνοντας τη λαβή και όχι τους φακούς, ούτε (πολύ περισσότερο) τον διεισδυτή.) 6.2.2 Χρήση 1. Τοποθετούμε το δοκίμιο στο τραπέζι (2). 2. Φέρνουμε τον φακό με τη μεγάλη μεγέθυνση (στο όργανο του εργαστηρίου έχει μεγέθυνση 40x) πάνω από το δοκίμιο (φακός (14)). 3. Με το χειριστήριο (3) ανεβάζουμε το τραπέζι μέχρις ότου το δοκίμιο βρεθεί σε απόσταση 0,5mm από το φακό. Εστιάζουμε το όργανο, ώστε να βλέπουμε από τον προσοφθάλμιο (8) καθαρή εικόνα της δομής του εξεταζόμενου υλικού. (Για την εστίαση, μπορούμε να αλλάξουμε στον φακό (12) με μεγέθυνση 10x, επειδή αυτός εστιάζει ευκολότερα. Κατόπιν πρέπει να επιστρέψουμε στον φακό (14) με μεγέθυνση 40x. Για κάθε αλλαγή φακού, περιστρέφουμε πιάνοντας τη λαβή (15) και όχι τους φακούς (12) ή (14), ούτε (πολύ περισσότερο) τον διεισδυτή (13)). 4. Φέρνουμε το δοκίμιο στη θέση όπου επιλέγουμε να σκληρομετρήσουμε. 5. Αποσυρόμαστε από το τραπέζι (δεν το ακουμπάμε), πατούμε το START (στον πίνακα χειριστηρίων (15)) και εκτελείται η σκληρομέτρηση. 6. Με τα χειριστήρια (7), (9) φέρνουμε τις δύο γραμμές του συστήματος μέτρησης στα άκρα της οριζόντιας διαγωνίου του αποτυπώματος και πατούμε το κουμπί (6) που αποθηκεύει το μήκος της διαγωνίου. 7. Περιστρέφουμε το σύστημα μέτρησης κατά 90º (όπως στην εικ. 6.2.2), φέρνουμε τις δυο γραμμές στα άκρα της κατακόρυφης διαγωνίου του αποτυπώματος, και ξαναπατούμε το κουμπί (6) που αποθηκεύει το μήκος της διαγωνίου. Το όργανο κάνει αυτόματα τους απαιτούμενους υπολογισμούς, και μας εμφανίζει τη σκληρότητα Vickers σε μονάδες kp/mm2.

6.3 Μεταλλογραφικό μικροσκόπιο Leica DM 2500M 7 6 8 5 4 3 z φ' ` z 5 3 10 11 φ 9β' 9α' 9α 9β 1 2 Εικόνα 6.3.2 Εικόνα 6.3.1 6.3.1 Περιγραφή (βλ. και εικ. 6.3.1, 6.3.2). 1. Άναμμα / σβήσιμο λάμπας. 2. Ρύθμιση έντασης λάμπας. 3. Θέση μεταλλογραφικού δοκιμίου. 4. Αντικειμενικοί φακοί. (Υπάρχουν πέντε φακοί, με μεγέθυνση 5x, 10x, 20x, 50x και 100x. Όσο μεγαλύτερη η μεγέθυνση, τόσο μεγαλύτερο το μήκος του φακού) 5. Λαβή για περιστροφή του πυργίσκου των αντικειμενικών φακών. (Δεν πιάνουμε τους ίδιους τους φακούς, για να μην στραβώνουν) 6. Προσοφθάλμιοι φακοί. 7. Ψηφιακή κάμερα. 8. Λάμπα. 9α. Ρύθμιση ύψους τραπεζιού όπου τοποθετείται το δοκίμιο για να πετύχουμε εστίαση (= καθαρή εικόνα). (Γρήγορες κινήσεις του τραπεζιού πάνω-κάτω. Η περιστροφή του (9α) κατά τη φορά φ προκαλεί ανύψωση του τραπεζιού (κίνηση z στην εικ. 6.3.1)) 9β. Ίδια ρύθμιση ύψους όπως το 9α, αλλά με αργές κινήσεις (για λεπτή ρύθμιση) 9α, 9β. Όπως τα 9α, 9β, αλλά στην αριστερή πλευρά του μικροσκοπίου. (Η περιστροφή των (9α ) (9β ) κατά τη φορά φ προκαλεί ανύψωση του τραπεζιού (κίνηση z στην εικ. 6.3.2)) 10. Κίνηση του τραπεζιού με το δοκίμιο μπρος πίσω. 11. Κίνηση του τραπεζιού με το δοκίμιο δεξιά αριστερά.

6.3.2 Χρήση 1) Ανάβουμε το όργανο (διακόπτης (1)). 2) Δυναμώνουμε την λάμπα από το μηδέν (όπου είναι αρχικά) στο 5 (χειριστήριο (2)). 3) Τοποθετούμε το δοκίμιο στο τραπέζι (θέση (3)). 4) Με τη βοήθεια της λαβής (5) περιστρέφουμε την ομάδα των φακών (5) και φέρνουμε τον μεγαλύτερο φακό (στο μικροσκόπιο του εργαστηρίου είναι ο φακός 100x) πάνω από το δοκίμιο. Με το περιστρεφόμενο κουμπί (9α) ή (9α') ανεβάζουμε το τραπέζι μέχρις ότου το δοκίμιο βρεθεί σε απόσταση περίπου 0,5mm από τον φακό. 5) Με τη βοήθεια της λαβής (5) φέρνουμε τον μικρότερο φακό (στο εργαστήριο είναι ο φακός 5x) πάνω από το δοκίμιο. Προσέχουμε να πέφτει η φωτεινή κηλίδα στο μέταλλο και όχι στο πλαστικό, και εστιάζουμε. 6) Ψάχνουμε με τους φακούς μικρής μεγέθυνσης τις περιοχές που μας ενδιαφέρουν. Τις παρατηρούμε με τους φακούς μεγαλύτερης μεγέθυνσης, για να δούμε πιο καθαρά τις λεπτομέρειες. Κάθε φορά που αλλάζουμε φακό, μπορεί να χρειαστεί λεπτή ρύθμιση της εστίασης. 7) Όταν βρούμε κάποια θέση του δοκιμίου που μας ενδιαφέρει, παίρνουμε φωτογραφία. 8) Πριν σβήσουμε το όργανο, μειώνουμε την ένταση της λάμπας στο μηδέν (χειριστήριο (2)). 6.3.3 Διαδικασία λήψης φωτογραφιών από το μεταλλογραφικό μικροσκόπιο 1) Στον υπολογιστή ενεργοποιούμε το πρόγραμμα της ψηφιακής κάμερας (εικονίδιο LAS V4.4 στην επιφάνεια εργασίας) 2) Τοποθετούμε το δοκίμιο στο μικροσκόπιο, εστιάζουμε, και έχουμε στην οθόνη του υπολογιστή την εικόνα από το μικροσκόπιο. 3) Στο επάνω αριστερά μέρος της οθόνης, στο πεδίο Objectives (βλ. εικόνα 6.3.3 παρακάτω) δηλώνουμε τον αντικειμενικό φακό (πχ. 5x, 10x, 20x κτλ) με τον οποίο έχουμε επιλέξει να τραβήξουμε την φωτογραφία. 4) Πατούμε με το ποντίκι το κουμπί Acquire Image κάτω αριστερά στην οθόνη, και η εικόνα που έχουμε καταγράφεται στον δίσκο. 5) Στο νέο παράθυρο που ανοίγει, στο πεδίο Image Name, τροποποιούμε το όνομα του αρχείου ώστε να περιλαμβάνει: (α) το όνομα του δοκιμίου που παρατηρούμε (β) ποια θέση του δοκιμίου φωτογραφήσαμε, και (γ) ποιος αντικειμενικός φακός χρησιμοποιείται για την παρατήρηση (π.χ. 5x, 10x, 20x κτλ). Μετά τη μετονομασία πηγαίνουμε με το ποντίκι σε άλλο πεδίο της οθόνης (π.χ. στο πεδίο Description) για να κατοχυρωθεί η αλλαγή ονόματος. 6) Για να τραβήξουμε νέα φωτογραφία από άλλη θέση του δοκιμίου, πατούμε με το ποντίκι στην επιγραφή Acquire, στο επάνω μέρος της οθόνης, και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία.

Objectives Acquire Χώρος όπου φαίνεται η εικόνα που λαμβάνει η κάμερα Acquire Image Εικόνα 6.3.3 Μέρος της οθόνης του λογισμικού που ελέγχει την ψηφιακή κάμερα του μικροσκοπίου

6.4 Τροχός αργής κοπής (μικροτόμος) TECHCUT 4 της εταιρίας Allied High Tech Products, Inc. 1 9 2 3-8 9 10-11 x 16 2 1 3mm Εικόνα 6.4.1 (Πίσω όψη κοπτικού) Γ Εικόνα 6.4.3 Πλάγια όψη κοπτικού 12 13 14 Γ 15 Εικόνα 6.4.2

Εικόνα 6.4.4 Στερέωση του κοπτικού δίσκου στον άξονά του, όπως φαίνεται σε τομή 6.4.1 Περιγραφή (βλ. και εικ. 6.4.1, 6.4.2, 6.4.3, 6.4.4). 1. Το κουμπί για άναμμα του μηχανήματος βρίσκεται στην πίσω επιφάνεια του. 2. Στην πίσω επιφάνεια βρισκονται επίσης δύο κοχλίες στερέωσης του βραχίονα (3) (Σφίγγονται με κλειδί άλλεν 2mm). 3. Βραχίονας για πρόσδεση του δείγματος που θα κοπεί. 4. Σφικτήρας όπου τοποθετείται το δείγμα. 5. Βαρίδια που η θέση τους ρυθμίζει με πόση πίεση κόβεται το δείγμα. 6. Κινητό έλασμα για ρύθμιση του τερματισμού της κοπής. 7. Κοχλίας στερέωσης του ελάσματος (6) 8. Σημείο περιστροφής του βραχίονα (3) 9. Κοχλίας για μετακίνηση του βραχίονα (3) στην κατεύθυνση δεξιά-αριστερά (κατεύθυνση x), άρα για ρύθμιση της θέσης της τομής. (Μεγαλύτερες κινήσεις του βραχίονα πετυχαίνονται αν χαλαρώσουμε τους κοχλίες (2), μετακινήσουμε με το χέρι τον βραχίονα (3) στην κατεύθυνση x και ξανασφίξουμε τους κοχλίες (2)). 10. Όταν το σημείο Α του ελάσματος (6) ακουμπήσει στον κύλινδρο (10), τερματίζει η κάθοδος φ του βραχίονα (3), άρα σταματά η κοπή του δείγματος. 11. Όταν το σημείο Β του ελάσματος (6) βρεθεί μπροστά στο αισθητήριο (11), διακόπτεται η κίνηση του κοπτικού δίσκου (12). 12. Κοπτικός δίσκος. 13. Κάλυμμα λεκάνης υγρού κοπής. 14. Διαφανές κάλυμμα του κοπτικού δίσκου και του δείγματος που θα κοπεί. 15. Λεκάνη κοπτικού υγρού. (Αφαιρείται σαν συρτάρι: πρώτα βγάζουμε τον κοπτικό δίσκο (12), και μετά τραβούμε την λαβή Γ στην κατεύθυνση του βέλους) 16. Ηλεκτρικά χειριστήρια. (ξεκίνημα-σταμάτημα του κινητήρα, ρύθμιση ταχύτητας, κ.τ.λ.) 17. Πείροι που χρησιμοποιούνται ως χειρολαβές για το ξεβίδωμα και βίδωμα

του περικοχλίου (18) 18. Περικόχλιο για στερέωση του κοπτικού δίσκου (12) 19α, 19β. Δακτύλιοι για στερέωση του κοπτικού δίσκου (12) 20. Άξονας του κοπτικού δίσκου (12) 6.4.2 Τρόπος χρήσης (περιληπτικά) Ρυθμίζουμε το μηχάνημα, στερεώνουμε το δείγμα του υλικού στον σφικτήρα (4), και θέτουμε το μηχάνημα σε λειτουργία. Το μηχάνημα λειτουργεί, χωρίς δική μας παρακολούθηση, για πολύ χρόνο (π.χ. από 2 ώρες έως 2 ημέρες), έως ότου κοπεί το δείγμα. Επομένως ΠΡΕΠΕΙ να είναι σωστά προγραμματισμένο ώστε να διακοπεί αυτόματα η λειτουργία του μόλις κοπεί το δείγμα. Το μηχάνημα είναι σωστά προγραμματισμένο, όταν: 1ον η κάθοδος του βραχίονα (3) δεν τερματίζεται πολύ ψηλά (πριν κοπεί ολόκληρο το δείγμα), ούτε πολύ χαμηλά (δηλ. σε σημείο που, αφού κοπεί το δείγμα, να πέφτει ο βραχίονας (3) πάνω στον άξονα (20) του κοπτικού δίσκου), και 2ον η διακοπή της ηλεκτρική τροφοδοσίας του κινητήρα δεν είναι ρυθμισμένη πολύ νωρίς (δηλ. πριν κοπεί ολόκληρο το δείγμα) ούτε πολύ αργά (δηλ. σε θέση που λόγω του μηχανικού στοπ ο βραχίονας (3) δεν θα την φθάσει ποτέ). 6.4.3 Χρήση τροχού αργής κοπής Α. Έλεγχος υγρού κοπής 1. Σηκώνουμε το καπάκι (13), παρατηρούμε το υγρό κοπής μέσα στη λεκάνη. Αν χρειάζεται καθάρισμα της λεκάνης και αντικατάσταση του υγρού, εφαρμόζουμε τη διαδικασία Β παρακάτω. Β. Αφαίρεση κοπτικού δίσκου, αφαίρεση λεκάνης κοπτικού υγρού κτλ. (Εκτελείται μόνο αν είναι απαραίτητο) 2. (Έχει ήδη αφαιρεθεί το καπάκι (13)) Τοποθετούμε τους πείρους (17) στις υποδοχές τους. Χρησιμοποιώντας τους ως χειρολαβές ξεβιδώνουμε το περικόχλιο (18). (ΠΡΟΣΟΧΉ να μην τραυματισθούμε πάνω στην ακμή Ε του κοπτικού δίσκου, από απότομη κίνηση του χεριού μας) 3. Αφαιρούμε το περικόχλιο (18), τον δακτύλιο (19α) και τον κοπτικό δίσκο (12). (Προαιρετικά αφαιρούμε και τον δακτύλιο (19β). 4. Τραβούμε σαν συρτάρι τη λεκάνη (15) από τη λαβή Γ (βλ. εικ. 6.4.2 ή 6.4.3) και την αφαιρούμε. Την αδειάζουμε, την καθαρίζουμε και την ξανατοποθετούμε. 5. Ξανατοποθετούμε τον δακτύλιο (19β) (αν έχει αφαιρεθεί), τον κοπτικό δίσκο (12), τον δακτύλιο (19α) και το περικόχλιο (18). Σφίγγουμε το περικόχλιο με τη βοήθεια των πείρων (χειρολαβών) (17) (ΠΡΟΣΟΧΉ να μην τραυματισθούμε πάνω στην ακμή Ε του κοπτικού δίσκου, από απότομη κίνηση του χεριού μας). Γ. Συμπλήρωση υγρού κοπής 6. (Το καπάκι (13) είναι βγαλμένο από το μηχάνημα) Συμπληρώνουμε, αν χρειάζεται, υγρό κοπής, μέχρι το σημείο που ο κοπτικός δίσκος βυθίζεται κατά 3mm περίπου στο υγρό κοπής.

Τοποθετούμε το καπάκι (13) στο μηχάνημα. Δ. Προγραμματισμός διακοπής λειτουργίας του μηχανήματος 7. Ανάβουμε το μηχάνημα, ορίζουμε με τα πλήκτρα (βλ. χειριστήρια (16)) την επιθυμητή ταχύτητα περιστροφής του κοπτικού τροχού (π.χ. ώστε η οθόνη να δείχνει 300, που σημαίνει 300 Σ/min), αλλά δεν θέτουμε ακόμη τον κινητήρα σε λειτουργία. 8. Ανοίγουμε τον σφικτήρα (4) ώστε να χωράει ακριβώς το δείγμα (Δ) που θα κοπεί, αλλά δεν τοποθετούμε ακόμη το δείγμα. 9. Ελέγχουμε αν ο βραχίονας (3) μπορεί να εκτελέσει την κίνηση καθόδου (κίνηση φ γύρω από τον πείρο (8)) χωρίς ο σφικτήρας (4) να ακουμπάει με τον κοπτικό δίσκο (12). 10. Ρυθμίζουμε τη θέση του ελάσματος (6) (και, αν χρειαστεί, τοποθετούμε δακτύλιο γύρω από τον κύλινδρο (10)) ώστε: στο τέρμα της καθόδου του βραχίονα (3) (δηλ. όταν το σημείο Α ακουμπήσει στον κύλινδρο (10)), το δοκίμιο (Δ) να έχει έρθει ολόκληρο πίσω από τον δίσκο (12) και να έχει κοπεί. Πρέπει σ' αυτή τη θέση ο σφικτήρας (4) να μην ακουμπάει στα περιστρεφόμενα εξαρτήματα (19β), (20). Ελέγχουμε αν αυτό ισχύει. 11. Κατεβάζουμε δοκιμαστικά τον βραχίονα (3), παρατηρώντας την οθόνη. Σε κάποια στιγμή της καθόδου, η ένδειξη της οθόνης (αρχικά π.χ. 300) πρέπει να μηδενισθεί. Μηδενισμός της οθόνης σημαίνει ότι το σημείο Β του ελάσματος (6) βρέθηκε μπροστά στο αισθητήριο (11) και έδωσε εντολή να κοπεί το ηλεκτρικό ρεύμα στον κινητήρα. Ελέγχουμε: 1ον, αν ο μηδενισμός πράγματι συμβαίνει, περίπου στο τέλος της καθόδου του βραχίονα (3) και 2ον, μήπως ο μηδενισμός συμβαίνει πρόωρα, δηλ. με τον βραχίονα όχι τόσο χαμηλά ώστε να έχει κοπεί ολόκληρο το δείγμα. Αν χρειάζεται, διορθώνουμε τη θέση του ελάσματος (6) και ξαναελέγχουμε τα σημεία που αναφέρονται στα βήματα 10, 11 της παρούσας διαδικασίας. Ε. Εκτέλεση της κοπής 12. Τοποθετούμε το δείγμα (Δ) του υλικού που θα κοπεί στον σφικτήρα (4) 13. Αν είναι ανάγκη, μετακινούμε τον βραχίονα (3) στην κατεύθυνση δεξιά-αριστερά (κατεύθυνση x, βλ. εικ. 6.4.2) ώστε ο κοπτικός δίσκος να βρεθεί στο επιθυμητό επίπεδο τομής. Μικρές μετακινήσεις στην κατεύθυνση x πετυχαίνονται με τον κοχλία (9), μεγαλύτερες με χαλάρωση των κοχλιών (2) με άλλεν 2mm, μετακίνηση του βραχίονα (3) και νέα σύσφιξη των κοχλιών (2). 14. Αν πρέπει η κοπή να εκτελεσθεί με μικρή πίεση στο δείγμα (Δ) του υλικού, μετακινούμε τα βαρίδια (5) μακριά από το δείγμα (Δ) (δηλαδή στη μέση ή στη δεξιά πλευρά του βραχίονα (3), ενώ η εικόνα 6.4.3 τα παριστάνει στην αριστερή πλευρά). Αυτή η ρύθμιση αυξάνει πολύ το χρόνο που θα χρειαστεί για να κοπεί το δείγμα. Γι' αυτό, στις συνηθισμένες περιπτώσεις κρατούμε τα βαρίδια (5) κοντά στο δείγμα (Δ), όπως τα δείχνει η εικόνα 6.4.3. 15. (Έχουμε τον βραχίονα (3) ανυψωμένο, ώστε το δείγμα (Δ) να μην ακουμπά στον

κοπτικό δίσκο (12)). Από τα χειριστήρια (16) πατάμε το κουμπί για ξεκίνημα του κινητήρα. Κατεβάζουμε με προσοχή τον βραχίονα, ώστε το δείγμα (Δ) να ακουμπήσει ΧΩΡΙΣ ΚΡΟΥΣΗ στον κοπτικό δίσκο (12). Αφήνουμε το μηχάνημα να λειτουργήσει μέχρι να κοπεί το δείγμα.