2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Ποια είναι η επιδίωξη του καταναλωτή και ποιοι παράγοντες την περιορίζουν; 2. Ποιος καταναλωτής ονομάζεται ορθολογικός και πότε λέμε ότι βρίσκεται σε ισορροπία; 3. Να διατυπώσετε το νόμο της ζήτησης και να εξηγήσετε που οφείλει την ισχύ του 4. Τι δείχνει η καμπύλη ζήτησης και ποια η κλίση της; 5. Τι δείχνει η ατομική και τι η αγοραία καμπύλη ζήτησης; 6. Ποιοι είναι οι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης; 7. Πως επηρεάζουν τη ζήτηση οι μεταβολές των προτιμήσεων; 8. Πως επηρεάζουν τη ζήτηση οι μεταβολές του εισοδήματος; 9. Πως επηρεάζουν τη ζήτηση οι μεταβολές των τιμών των άλλων αγαθών; 10. Πως επηρεάζουν τη ζήτηση οι μεταβολές στις προσδοκίες για την εξέλιξη των τιμών και των εισοδημάτων; 11. Πως επηρεάζουν τη ζήτηση οι μεταβολές του αριθμού των καταναλωτών; 12. Περιγράψτε με τη βοήθεια διαγραμμάτων και εξηγήστε τη διαφορά μεταξύ της μεταβολής της ζητούμενης ποσότητας και της μεταβολής της ζήτησης 13. Τι είναι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή και ποια η χρησιμότητα της; 14. Τι είναι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς το εισόδημα; 15. Τι είναι η ελαστικότητα τόξου και πότε τη χρησιμοποιούμε; 16. Τι είναι η Συνολική Δαπάνη και ποια η σχέση της με τα Συνολικά Έσοδα; 17. Τι σχέση υπάρχει μεταξύ ΣΔ και Ε D ; 18. Ποια η σχέση ελαστικότητας ζήτησης και καμπύλης ζήτησης; 19. Είναι δυνατόν ένα αγαθό να έχει άλλοτε ελαστική και άλλοτε ανελαστική ζήτηση; 20. Σε ποια τιμή θα συμβουλεύαμε τον ιδιοκτήτη μιας επιχείρησης να πουλήσει το προϊόν του με σκοπό να μεγιστοποιήσει τα έσοδα του;
Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ) 1. Βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών είναι η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας 2. Η ισορροπία ενός καταναλωτή δεν επηρεάζεται από τις τιμές των αγαθών 3. Η αύξηση της τιμής ενός αγαθού συνεπάγεται μείωση της ζητούμενης ποσότητας για το αγαθό αυτό 4. Η ατομική καμπύλη ζητήσεως ταυτίζεται με την αγοραία καμπύλη ζητήσεως 5. Η παράμετρος β της γραμμικής συνάρτησης ζήτησης είναι πάντα αρνητικός αριθμός 6. Η παράμετρος α της γραμμικής συνάρτησης ζήτησης μπορεί να είναι αρνητικός αριθμός 7. Η σταθερά Α στον τύπο της ισοσκελούς υπερβολής της συνάρτησης ζήτησης εκφράζει τη συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό 8. Η καμπύλη της ισοσκελούς υπερβολής δεν τέμνει τους άξονες τιμών και ζητούμενων ποσοτήτων 9. Στην περίπτωση δύο υποκατάστατων αγαθών, η μείωση της τιμής του ενός προκαλεί αύξηση της ζήτησης του άλλου 10. Στην περίπτωση δύο συμπληρωματικών αγαθών, η μείωση της τιμής του ενός προκαλεί αύξηση της ζήτησης του άλλου 11. Παραμονές των εκπτώσεων μειώνεται η ζήτηση για ρούχα 12. Η αύξηση του εισοδήματος προκαλεί αύξηση της ζήτησης για όλα τα αγαθά 13. Όταν E D 1, η ζήτηση του αγαθού χαρακτηρίζεται ελαστική 14. Όταν, σε απόλυτες τιμές, η ποσοστιαία μεταβολή της τιμής ενός αγαθού είναι μεγαλύτερη από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας, τότε η ζήτηση του αγαθού χαρακτηρίζεται ανελαστική 15. Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή είναι πάντοτε σταθερή σε κάθε μεταβολή της τιμής, εφόσον πρόκειται για το ίδιο αγαθό 16. Η τοξοειδής ελαστικότητα ζήτησης είναι θετικός αριθμός 17. Η καμπύλη ζήτησης με ελαστικότητα ίση με το μηδέν είναι ευθεία παράλληλη με τον άξονα των τιμών 18. Η ζήτηση ενός αγαθού είναι ελαστική, όταν κάθε αύξηση της τιμής του προκαλεί μείωση της συνολικής δαπάνης των καταναλωτών 19. Η ελαστικότητα του σημείου στο οποίο η ευθεία καμπύλη ζήτησης τέμνει τον άξονα των τιμών είναι άπειρη 20. Όταν η καμπύλη ζήτησης είναι ισοσκελής υπερβολή, τότε η συνολική δαπάνη των καταναλωτών είναι σταθερή για κάθε τιμή
21. Όταν η ποσοστιαία αύξηση της ζήτησης ενός αγαθού είναι μικρότερη της ποσοστιαίας αύξησης του εισοδήματος, τότε το αγαθό αυτό είναι κατώτερο 22. Στην περίπτωση ενός κανονικού αγαθού, όταν αυξάνεται το εισόδημα των καταναλωτών τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 23. Κάθε καμπύλη ζήτησης αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο εισόδημα 24. Όταν η συνάρτηση ζήτησης ενός αγαθού είναι ισοσκελής υπερβολή, τότε η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό είναι σταθερή για κάθε τιμή 25. Επιδίωξη του καταναλωτή είναι να μεγιστοποιήσει τη χρησιμότητα από την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών. 26. Όταν η αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών αυξάνει τη ζήτηση ενός αγαθού, τότε το αγαθό αυτό είναι κατώτερο 27. Ενός αγαθού, με ελαστική ζήτηση ως προς την τιμή, κάθε αύξηση της τιμής αυξάνει τη συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό 28. Ενός αγαθού, με ανελαστική ζήτηση ως προς την τιμή, κάθε ποσοστιαία μεταβολή της τιμής του προκαλεί μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή στη ζητούμενη ποσότητα Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για ένα προϊόν αυξάνεται, όταν: α. Η ζήτηση του προϊόντος είναι ελαστική ως προς την τιμή και αυξηθεί η τιμή του β. Η ζήτηση του προϊόντος είναι ανελαστική ως προς την τιμή και μειωθεί η τιμή του γ. Η ζήτηση του προϊόντος είναι ελαστική ως προς την τιμή και μειωθεί η τιμή του δ. Η ζήτηση του προϊόντος έχει μοναδιαία ελαστικότητα ως προς την τιμή και αυξηθεί η τιμή του 2. Δύο αγαθά Χ και Ψ είναι υποκατάστατα και έχουν ελαστική ζήτηση. Αν αυξηθεί η τιμή του Χ, τότε: α. Αυξάνεται η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό Χ β. Αυξάνεται η ζητούμενη ποσότητα του αγαθού Χ γ. Αυξάνεται η ζήτηση του αγαθού Ψ δ. Μειώνεται η ζήτηση του αγαθού Ψ
3. Αν αυξηθεί το εισόδημα των καταναλωτών, τότε για ένα κατώτερο αγαθό: α. Αυξάνεται η συνολική δαπάνη των καταναλωτών β. Μειώνεται η συνολική δαπάνη των καταναλωτών γ. Αυξάνεται η ζήτηση του δ. Μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα του 4. Δύο αγαθά Χ και Ψ είναι συμπληρωματικά και έχουν ανελαστική ζήτηση. Αν αυξηθεί η τιμή του αγαθού Χ, τότε: α. Αυξάνεται η ζήτηση του αγαθού Ψ β. Μειώνεται η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό Χ γ. Μειώνεται η ζήτηση του αγαθού Ψ δ. Αυξάνεται η ζητούμενη ποσότητα του αγαθού Χ 5. Στο παρακάτω διάγραμμα δίνονται οι καμπύλες ζήτησης D A, D B, D Γ, D Δ τεσσάρων αγαθών Α, Β, Γ και Δ αντίστοιχα. Ποιο αγαθό έχει τελείως ανελαστική ζήτηση; P D B D Γ D A D Δ Q Ασκήσεις 1. Με τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα: Τιμή (Ρ) Ποσότητα (Q D ) 10 600 30 200 Α) Να προσδιοριστεί η γραμμική συνάρτηση ζήτησης Β) Να σχεδιαστεί σε άξονες η ευθεία καμπύλη ζήτησης Γ) Να υπολογιστεί η ζητούμενη ποσότητα για την τιμή Ρ=15 Δ) Να υπολογιστεί σε ποια τιμή η ζητούμενη ποσότητα είναι Q D =300 μονάδες προϊόντος
2. Με βάση τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα να κατασκευαστεί η καμπύλη ζήτησης και να σχολιαστεί η μορφή της Ρ Q D A 10 360 B 20 180 Γ 30 120 Δ 40 90 E 50 72 Ζ 60 60 3. Η ταυτόχρονη αύξηση της τιμής ενός κανονικού αγαθού και του εισοδήματος των καταναλωτών είχε ως αποτέλεσμα οι καταναλωτές να εξακολουθούν να αγοράζουν την ίδια ποσότητα από το αγαθό. Να γίνει διαγραμματική απεικόνιση των παραπάνω μεταβολών. 4. Στην τιμή των 100 ευρώ η ελαστικότητα της ζήτησης ενός αγαθού είναι -0,8 και η ζητούμενη ποσότητα 400 κιλά. Αν η τιμή του αγαθού αυξηθεί κατά 20%, ποια θα είναι η ζητούμενη ποσότητα; 5. Δύο αγαθά Α και Β έχουν ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή -0,5 και -1,2 αντίστοιχα. Αν αυξηθεί η τιμή και των δύο αγαθών κατά 10%, σε ποιο αγαθό θα παρουσιαστεί η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση στη ζητούμενη ποσότητα; 6. Όταν η ανάγκη των καταναλωτών για ένα αγαθό είναι πολύ μεγάλη, τότε η ζήτηση του αγαθού χαρακτηρίζεται ανελαστική. Να αιτιολογηθεί η παραπάνω πρόταση 7. Όταν το κράτος θέλει να αυξήσει τα έσοδα του, αυξάνει το φόρο των αγαθών με ανελαστική ζήτηση. Να αιτιολογηθεί η παραπάνω πρόταση 8. Η αρχική τιμή ενός αγαθού είναι 20 ευρώ. Και η αρχική συνολική δαπάνη των καταναλωτών 10.000 ευρώ. Όταν η τιμή του αγαθού μειωθεί κατά 10%, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών αυξάνεται κατά 0,8%. Στη συνέχεια, με σταθερή τη νέα τιμή, μεταβάλλεται το εισόδημα των καταναλωτών, με αποτέλεσμα να μειωθεί η συνολική δαπάνη
των καταναλωτών κατά 5%. Η εισοδηματική ελαστικότητα στη νέα τιμή είναι -0,5. Ζητείται: α) Να απεικονιστούν οι παραπάνω μεταβολές σε ένα διάγραμμα β) Να υπολογιστεί η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή γ) Να υπολογιστεί η ποσοστιαία μεταβολή του εισοδήματος 9.Η αρχική ισορροπία ενός καταναλωτή βρίσκεται σε ένα σημείο Α μιας γραμμικής συνάρτησης ζήτησης. Στη συνέχεια, μία αύξηση του εισοδήματος, αύξησε τη ζήτηση για το αγαθό κατά 25%, με αποτέλεσμα το σημείο ισορροπίας του καταναλωτή να βρίσκεται στο μέσο της νέας καμπύλης ζήτησης, όπου αντιστοιχεί τιμή 10 ευρώ και ζητούμενη ποσότητα 20 κιλά. Να βρεθεί η αρχική συνάρτηση ζήτησης (επισημαίνεται ότι η συνάρτηση ζήτησης εξακολουθεί να έχει γραμμική μορφή και μετά την αύξηση του εισοδήματος) 10. Αν η ζήτηση για ένα αγαθό δίνεται από τη συνάρτηση Q D =100-2P να βρεθεί η μέγιστη συνολική δαπάνη των καταναλωτών. 11. Έστω ότι η ελαστικότητα ενός αγαθού είναι -2. Πόσο πρέπει να μεταβληθεί η τιμή του προϊόντος ώστε να μειωθεί η ποσότητα κατά 30%; 12. Η τοξοειδής ελαστικότητα ενός αγαθού είναι -0,20. Αν η τιμή αυξάνεται από 2 σε 4 ευρώ να βρεθεί η ποσότητα που αντιστοιχούσε στην τιμή των 2 ευρώ αν είναι γνωστό ότι στην τιμή των 4 ευρώ ζητούνται 9.500 μονάδες 13.Όταν η τιμή ενός αγαθού είναι 5 ευρώ ζητούνται 1.050 μονάδες. Αν η τιμή αυξηθεί κατά 100% και η ποσότητα γίνει 900 μονάδες, να βρεθεί η εξίσωση ζήτησης αν είναι γνωστό ότι είναι γραμμική. Να σχεδιαστεί η καμπύλη ζήτησης και να βρεθεί η ελαστικότητα 14. Αν η ατομική καμπύλη ζήτησης είναι της μορφής Q D =300-2P: α) Να σχεδιάσετε την ατομική καμπύλη ζήτησης β) Να σχεδιάσετε την αγοραία καμπύλη ζήτησης αν στην αγορά υπάρχουν 200 καταναλωτές με όμοιες συναρτήσεις ζήτησης γ) Αν αυξηθούν οι καταναλωτές κατά 50%, να βρεθεί η νέα συνάρτηση αγοραίας ζήτησης και να σχεδιαστεί η νέα καμπύλη ζήτησης δ) Βάση της νέας καμπύλης σε ποια τιμή η E D τείνει στη μονάδα, σε ποια τείνει στο μηδέν και σε ποια στο άπειρο; 15. Έστω ότι η αγοραία συνάρτηση ζήτησης του αγαθού Κ δίνεται από τον τύπο Q D =360-2P
α) Να σχεδιάσετε την καμπύλη ζήτησης β) Να υπολογίσετε την τοξοειδή ελαστικότητα όταν το Ρ αυξηθεί από 10 σε 15 γ) Έστω ότι αυξήθηκε ceteris paribus το εισόδημα, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ζήτηση κατά 10%. Να βρείτε τη νέα συνάρτηση ζήτησης και να τη σχεδιάσετε στο ίδιο διάγραμμα με το ερώτημα α δ) Τι είδους αγαθό είναι το Κ ως προς το εισόδημα; 16. Αν η ζήτηση ενός αγαθού δίνεται από τη συνάρτηση Q D =250-5P, σε ποια τιμή θα συμβουλεύατε την επιχείρηση να πουλά τα προϊόντα της, ώστε να μεγιστοποιήσει τα έσοδα της; 17. Αν η συνάρτηση ζήτησης είναι Q D =2: α) Να γίνει η καμπύλη ζήτησης β) Να βρείτε την Ε D 18. Αν η συνάρτηση ζήτησης είναι Ρ=2: α) Να γίνει η καμπύλη ζήτησης β) Να βρείτε την Ε D 19. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας: Συνδυασμοί Τιμή Ζητούμενη Εισόδημα Ποσότητα Α 1 100 2.000 Β 1 105 2.500 Γ 2 95 2.500 Δ 3 90 2.500 Ε 3 90 2.000 Ζ 4 110 3.000 α) Να υπολογίσετε την τοξοειδή ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή όπου είναι δυνατόν β) Να υπολογίσετε την ελαστικότητα ζήτησης ως προς το εισόδημα καθώς το εισόδημα αυξάνεται, όπου είναι δυνατόν γ) Να σχεδιάσετε τις καμπύλες ζήτησης που προκύπτουν 21. Μια επιχείρηση πουλά ένα προϊόν και έχει σταθερά συνολικά έσοδα 3000 ευρώ παρά τις αυξομειώσεις της τιμής. Το καλοκαίρι, εξαιτίας μιας στροφής των προτιμήσεων προς το αγαθό, τα ΣΕ μεταβάλλονται σε 3500 ευρώ. α) Ποιες οι συναρτήσεις ζήτησης; Β) Να σχεδιάσετε τις καμπύλες ζήτησης
Γ) Αν το κράτος εισπράττει το 18% των συνολικών εσόδων ως φόρο, να βρεθεί ο φόρος πριν και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού Δ) Να υπολογίσετε την Ε D όταν η τιμή αυξηθεί από 5 σε 7 ευρώ 22. Αν η ζήτηση του αγαθού δίνεται από τη συνάρτηση Q D =180-4P: Α) Να υπολογίσετε την ελαστικότητα ζήτησης όταν η τιμή αυξηθεί από 20 σε 25 ευρώ Β) Να υπολογίσετε και να αιτιολογήσετε τη μεταβολή στη ΣΔ όταν η τιμή από 20 γίνει 25 Γ) Έστω ότι αναμένονται εκπτώσεις και αυτό έχει ως αποτέλεσμα σε κάθε τιμή η ποσότητα να μεταβάλλεται κατά 20 μονάδες. Να βρεθεί η νέα συνάρτηση ζήτησης Δ) Να απεικονιστούν στο ίδιο διάγραμμα η αρχική και η νέα συνάρτηση ζήτησης 23. Αν στην τιμή των 2 ευρώ ζητούνται 400 μονάδες ενός αγαθού, να βρεθεί η συνάρτηση ζήτησης αν γνωρίζουμε ότι η συνάρτηση είναι γραμμική και ότι E D είναι -1,5. 24. Η ζήτηση ενός αγαθού Α δίνεται από τη συνάρτηση Q D =1.000-5P. Η αύξηση στην τιμή του Β, συμπληρωματικού του Α, προκαλεί παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης του Α. Αν στη νέα καμπύλη με τιμή 10 ευρώ ζητούνται 900 μονάδες, να βρεθεί η νέα συνάρτηση ζήτησης. 25. Στην τιμή των 3 ευρώ ζητούνται 1.800 μονάδες ενός αγαθού Α. Αν η Ε D είναι -1,5 και η καμπύλη ζήτησης είναι γραμμική, να βρεθεί η συνάρτηση ζήτησης.