Εσωτερικό Σύστημα Ποιότητας ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. 1
ΜΟ.ΔΙ.Π. ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. Έκδοση Σεπτέμβριος 2015 2
Περιεχόμενα Πολιτική του Ιδρύματος για την Διασφάλιση και Βελτίωση της Ποιότητας και οι αντικειμενικοί στόχοι που προκύπτουν από την πολιτική αυτή... 11 Δημοσιοποιημένη δήλωση της πολιτικής αυτής και αναλυτική περιγραφή των κυριότερων διαδικασιών και μέσων για την υλοποίηση και παρακολούθηση της εφαρμογής της... 12 Η διαμόρφωση συγκεκριμένου συστήματος ΔΠ... 13 Οργάνωση εσωτερικού συστήματος ΔΠ του Ιδρύματος... 13 Προσδιορισμός στρατηγικής του ιδρύματος για την ΔΠ και η διασφάλιση των απονεμόμενων τίτλων σπουδών... 14 Άξονες ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας στην εκπαίδευση... 14 Συμμετοχή στην ΔΠ του ιδρύματος από άλλα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) πέραν της ακαδημαϊκής κοινότητος... 18 Έλεγχος και αναθεώρηση πολιτικής ΔΠ στο ίδρυμα... 19 Ανάπτυξη θυλάκων αριστείας στο ίδρυμα και διασφάλιση βιωσιμότητας... 19 Σχέση μεταξύ διδασκαλίας και έρευνας στο ίδρυμα... 19 Πληροφοριακά Συστήματα Καταγραφής και Ανάλυσης Στοιχείων και Δεικτών... 21 3
Συντομογραφίες : ΕΠ = Εκπαιδευτικό Προσωπικό ΜΟ.ΔΙ.Π. = Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας ΠΣ = Πρόγραμμα Σπουδών ΓΣ = Γενική Συνέλευση ΟΜ.Ε.Α. = Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης Ακαδημαϊκής Μονάδας ΣΔΠ = Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας ΔΠ = Διασφάλιση Ποιότητας EAΕ = Ετήσια Απογραφική Έκθεση ΑΕΙ = Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα EQF = European Qualification Framework ΕΕΕ = Εξωτερική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ECTS = European Credit Transfer & Accumulation System ΕQF = European Qualifications Framework ΕΠΠ = Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΟΠΠΕΠ) ESG = European Standards & Guidelines ΕΧΑΕ = Ευρωπαϊκός Χώρος Ανωτάτης Εκπαίδευσης EEE = Επιτροπή Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων Υπόμνημα Το παρόν έγγραφο, αφορά τις ακαδημαϊκές λειτουργίες του Ιδρύματος. Η λειτουργία του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων και Έρευνας έχει πιστοποίηση κατά ΕΛΟΤ 1429, το οποίο είναι απαίτηση της διαχειριστικής αρχής. Επίσης, το Γραφείου Διασύνδεσης διαθέτει πιστοποίηση κατά ISO, ενώ οι υπόλοιπες υπηρεσίες, πέραν των Γραμματειών των ακαδημαϊκών μονάδων, που είναι υπό πιστοποίηση, έχουν οργανωθεί με βάση τις απαιτήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, όπως αναφέρονται στο εγκεκριμένο οργανόγραμμα. 4
Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας (ΣΔΠ) Εγχειρίδιο λειτουργίας Στόχος του Εγχειριδίου Διασφάλισης Ποιότητας, είναι η παροχή βοήθειας στα όργανα διοίκησης και σε όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Ιδρύματος, στην εφαρμογή του Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας, ώστε να υπάρχουν καταγεγραμμένες όλες οι διαδικασίες και να εκτελούνται με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα τμήματα του Ιδρύματος. Η φιλοσοφία του ΣΔΠ στηρίζεται στους εξής κεντρικούς άξονες: 1. Διασφάλιση Ομαλής Λειτουργίας (Conformance to requirements) 2. Συνεχής Βελτίωση της Ποιότητας (Continuous Improvement) με τη βοήθεια των συλλογικών οργάνων του Ιδρύματος. 3. Εκσυγχρονισμός (Innovation), όταν οι τεχνολογικές εξελίξεις το επιβάλλουν, όπως στην περίπτωση των Ανοικτών Ακαδημαϊκών Μαθημάτων. 4. Εναρμόνιση των ακαδημαϊκών μονάδων (Integration) (χρήση εξοπλισμού, κοινά μαθήματα, κ.α.) Το ΣΔΠ αφορά όλες τις λειτουργίες του Ιδρύματος, και η τήρηση αυτού αφορά όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Σύμφωνα με το Ν.4009/2011, το εσωτερικό ΣΔΠ ενός ΑΕΙ περιλαμβάνει την πολιτική, τη στρατηγική και τις διαδικασίες βελτίωσης της ποιότητας του Ιδρύματος. Το εσωτερικό ΣΔΠ δημοσιεύεται και γίνεται γνωστό σε όλα τα μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας του Ιδρύματος με απόφαση του Συμβουλίου του Ιδρύματος, μετά από πρόταση του Προέδρου/Αναπληρωτή Προέδρου του Ιδρύματος, ώστε να αποτελεί και δέσμευση της Διοίκησης αλλά και να αποτελεί τον οδικό χάρτη για όλους τους εμπλεκόμενους. Σύμφωνα με τον ίδιο Νόμο, το εσωτερικό ΣΔΠ ενός ΑΕΙ πιστοποιείται περιοδικά από την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας (ΑΔΙΠ). Τα γενικά κριτήρια Ακαδημαϊκής Πιστοποίησης του ΣΔΠ περιλαμβάνονται στο Ν. 4009/2011 και παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα της ΑΔΙΠ (www.adip.gr), όπως συμπληρώθηκαν και εξειδικεύτηκαν πρόσφατα (έγγραφο ΑΔΙΠ 1353/28-04-2014) και τα οποία βασίζονται στις αρχές και κατευθυντήριες οδηγίες για τη Διασφάλιση της Ποιότητας των ΑΕΙ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (European Standards & Guidelines). 5
Ο Οδηγός περιλαμβάνει περιγραφή των διαδικασιών Διασφάλισης της Ποιότητας σε τμηματικό και ιδρυματικό επίπεδο. Διαδικασίες σε επίπεδο Ακαδημαϊκής Μονάδας : 1. Πριν από την έναρξη του χειμερινού εξαμήνου ο Πρόεδρος της Ακαδημαϊκής Μονάδας καλεί Γενική Συνέλευση (ΓΣ) με ημερήσια διάταξη : I. Αντιμετώπιση τυχόν μεταβολών: στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Ιδρύματος, στο πλαίσιο λειτουργίας της Ακαδημαϊκής Μονάδας στο εσωτερικό περιβάλλον της Ακαδημαϊκής Μονάδας (τους φοιτητές, το ανθρώπινο δυναμικό, τις διαθέσιμες υποδομές, την ιστοσελίδα) II. Επικαιροποίηση του ρόλου της γραμματείας στη λειτουργία της Ακαδημαϊκής Μονάδας III. Επικαιροποίηση του ορισμού επιτροπών του Τμήματος (ΟΜ.Ε.Α., Πρακτικής άσκησης, Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, Ερευνητικής πολιτικής, Στρατηγικού σχεδιασμού) IV. Ορισμό του Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας του Τμήματος (συμπεριλαμβανομένης της γραμματείας και των επιτροπών) V. Ανανέωση πρότασης του Τμήματος που αφορά στο Αρχείο Εξωτερικών Αξιολογητών του Τμήματος VI. VII. Ορισμό του βραχυπρόθεσμου σχεδίου δράσης του Τμήματος Διορθωτικές ενέργειες για την ομαλή λειτουργία του τμήματος 2. Η γραμματεία του τμήματος: επικαιροποιεί και ανακοινώνει το ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων, σύμφωνα με το ισχύον Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ). εισηγείται στην ΓΣ την τοποθέτηση των φοιτητών στις θέσεις Πρακτικής Άσκησης, σύμφωνα με τον Κανονισμό. ανακοινώνει την ανάθεση Πτυχιακών Εργασιών των φοιτητών στους διδάσκοντες, σύμφωνα με τον Κανονισμό. 6
εισηγείται στην Γενική Συνέλευση την έγκριση μετεγγραφών και κατατακτηρίων, σύμφωνα με τη νομοθεσία. 3. Η ΟΜ.Ε.Α. του Τμήματος: επικαιροποιεί και συντάσσει την Ετήσια Απογραφική Έκθεση (ΕΑΕ) Ανάλυση κριτηρίων της Ακαδημαϊκής Μονάδας, για το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος και προτείνει βελτιωτικές ενέργειες εισηγείται στον Πρόεδρο του τμήματος την ΕΑΕ Ανάλυση κριτηρίων της Ακαδημαϊκής Μονάδας αναλύει τυχόν βελτιωτικές ενέργειες που προτείνονται, μετά την επεξεργασία των απογραφικών δελτίων των φοιτητών και οι οποίες συζητούνται με κάθε διδάσκοντα, και τίθενται ως θέμα στη ΓΣ του Τμήματος αναλύουν τυχόν βελτιωτικές ενέργειες μετά την επεξεργασία των απογραφικών δελτίων των φοιτητών οι οποίες εισηγούνται στον Πρόεδρο του τμήματος ως θέμα στη ΓΣ του Τμήματος 4. Στην ίδια συνεδρίαση αποφασίζονται βελτιωτικές ενέργειες του τμήματος όσον αφορά: τη δομή και εφαρμογή του ΠΣ, την αποτελεσματικότητα της μαθησιακής διαδικασίας, τη διοικητική λειτουργία του τμήματος, το ερευνητικό έργο, σύμφωνα με την πολιτική του τμήματος, τη συνεργασία του τμήματος με Κοινωνικούς, Εκπαιδευτικούς ή Ερευνητικούς φορείς, Η παρακολούθηση της υλοποίησης των βελτιωτικών ενεργειών ανατίθεται στον Πρόεδρο της Ακαδημαϊκής Μονάδας. 4. Σε περίπτωση παρέλευσης τετραετίας λειτουργίας του ΠΣ ή μετά από πρόσκληση της ΜΟ.ΔΙ.Π. ή της ΑΔΙΠ, αποφασίζεται η έναρξη ενεργειών (ορισμός ομάδων εργασίας και προθεσμία κατάθεσης προτάσεων) για την οργάνωση νέου ΠΣ, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΜΟ.ΔΙ.Π. και τα κριτήρια πιστοποίησης. 5. Στην ίδια ΓΣ, η ΟΜ.Ε.Α. προτείνει και αναλαμβάνει την οργάνωση δράσεων για αύξηση της συνείδησης ποιότητας στην ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος και προβολή του Τμήματος στην κοινωνία (πχ ενημέρωση νεοεισερχόμενων φοιτητών και νέων αποφοίτων, 7
συμμετοχή και οργάνωση συνεδρίων, συμμετοχή και οργάνωση κύκλων εργασίας (work shops) σε επιστημονικά συνέδρια, κ.α.). 6. Η ΕΑΕ Ανάλυση κριτηρίων της Ακαδημαϊκής Μονάδας μαζί με κατάλογο των βελτιωτικών ενεργειών της Ακαδημαϊκής Μονάδας διαβιβάζονται στη ΜΟ.ΔΙ.Π. από τον Πρόεδρο της Ακαδημαϊκής Μονάδας, για δημοσιοποίηση στην ιστοσελίδα της ΜΟ.ΔΙ.Π. και τις περαιτέρω σχετικές ενέργειες, όπου αυτές απαιτούνται. 7. Ο Πρόεδρος της Ακαδημαϊκής Μονάδας φροντίζει για την δημοσιοποίηση του Οδηγού Σπουδών στην ιστοσελίδα της Ακαδημαϊκής Μονάδας και σε έντυπη μορφή. 8. Μεταξύ 8 ης και 10 ης εβδομάδας του εξαμήνου, όλοι οι διδάσκοντες (Εκπαιδευτικό Προσωπικό (ΕΠ) και συμβασιούχοι), οι υπεύθυνοι των μαθημάτων, ο Πρόεδρος και ο προϊστάμενος της γραμματείας του Τμήματος συμπληρώνουν/επικαιροποιούν, τα σχετικά απογραφικά δελτία είτε κατευθείαν στο Πληροφοριακό Σύστημα ΜΟ.ΔΙ.Π., είτε με επεξεργασία σε ηλεκτρονικό αρχείο πρότυπο, μετά από πρόσκληση του Γραφείου της ΜΟ.ΔΙ.Π. του Ιδρύματος. 9. Την ίδια εβδομάδα, η ΟΜ.Ε.Α. συμμετέχει στην Ενημερωτική Διευρυμένη Συνεδρίαση της ΜΟ.ΔΙ.Π. σχετικά με τις διαδικασίες Διασφάλισης Ποιότητας (ΔΠ) του εξαμήνου, παρακολουθεί, τη συμπλήρωση/επικαιροποίηση των ερωτηματολογίων και φροντίζει για την ολοκλήρωσή της. 10. Ο Πρόεδρος ΟΜΕΑ με τη βοήθεια της Γραμματείας της ακαδημαϊκής μονάδας παρακολουθεί την αξιολόγηση και φροντίζει για την ολοκλήρωσή της. 11. Η γραμματεία του Τμήματος επικαιροποιεί και ανακοινώνει το πρόγραμμα εξετάσεων και επιτηρήσεων σύμφωνα με τον Κανονισμό. 12. Πριν από το τέλος του εξαμήνου, και μετά από πρόταση των διευθυντών των τομέων μαθημάτων, εγκρίνεται η τροποποίηση της ανάθεσης των μαθημάτων για το επόμενο εξάμηνο, εάν απαιτείται, και αποφασίζονται συμπληρωματικές ενέργειες για την ποιοτική λειτουργία του τμήματος το επόμενο εξάμηνο, σε συνεδρίαση της ΓΣ του Τμήματος. Διαδικασίες σε επίπεδο Ιδρύματος: 1. Η Συνέλευση του Ιδρύματος χαράσσει την πολιτική ΔΠ του Ιδρύματος και την αναθεωρεί, εάν υπάρχουν μεταβολές στο πλαίσιο λειτουργίας του ιδρύματος ή στη νομική μορφή του, αλλά και στις ευρύτερες συνθήκες λειτουργίας του Ιδρύματος 2. Το Συμβούλιο συγκροτεί τη ΜΟ.ΔΙ.Π. του Ιδρύματος, για την ανάπτυξη του Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας (ΣΔΠ). 3. Η ΜΟ.ΔΙ.Π., οργανώνει, υλοποιεί και παρακολουθεί το ΣΔΠ του Ιδρύματος σύμφωνα με την πολιτική ΔΠ του Ιδρύματος και τα κριτήρια πιστοποίησης. 8
4.Η ΜΟ.ΔΙ.Π. δημιουργεί αρχείο Συμβούλων της ΜΟ.ΔΙ.Π., το οποίο περιλαμβάνει και εκπροσώπους των επαγγελματικών φορέων/συλλόγων που αντιστοιχούν στα επαγγελματικά αντικείμενα των αποφοίτων των τμημάτων, μετά από πρόταση των τμημάτων και έγκριση της Συνέλευσης. 5. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. διατυπώνει επίσημα το ΣΔΠ και το υποβάλλει στο Συμβούλιο για έγκριση. 6. Το Συμβούλιο εγκρίνει το ΣΔΠ σύμφωνα με τη νομοθεσία. 7. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. αποστέλλει στα τμήματα και όλους τους εμπλεκόμενους, τον «Οδηγό εφαρμογής του ΣΔΠ του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ.» καθώς και οδηγίες, σχετικά με τον τρόπο οργάνωσης των προγραμμάτων σπουδών των ακαδημαϊκών μονάδων, όποτε κρίνεται η αναθεώρησή τους. 8. Με την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους, η ΜΟ.ΔΙ.Π. καλεί τα τμήματα να καταθέσουν την ΕΑΕ Ανάλυση κριτηρίων της Ακαδημαϊκής Μονάδας για το προηγούμενο έτος η οποία περιλαμβάνει και κατάλογο των βελτιωτικών ενεργειών. 9. Η κατάθεση των εκθέσεων, παρακολουθείται από το Συμβούλιο της ΜΟ.ΔΙ.Π., το οποίο φροντίζει για την ολοκλήρωση της. 10. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. επικαιροποιεί / βελτιώνει τη δομή του Πληροφοριακού Συστήματος ΜΟ.ΔΙ.Π., ώστε να ανταποκρίνεται στις μεταβολές στο ΣΔΠ. 11. Από την 8 η εβδομάδα έως το τέλος του εξαμήνου η Γραμματεία της ΜΟ.ΔΙ.Π. παρακολουθεί τη διαδικασία αξιολόγησης της μαθησιακής διαδικασίας από τους φοιτητές. 12. Από το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, η ΜΟ.ΔΙ.Π. σε συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης αποστέλλει ηλεκτρονική πρόσκληση σε όλους τους απόφοιτους της τελευταίας πενταετίας για αξιολόγηση του ΠΣ. Αυτή η διαδικασία θα γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, με στόχο την επικοινωνία αποφοίτων με το Ίδρυμα. 13. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. συντάσσει Εσωτερική Έκθεση Αξιολόγησης (EEA) του ΣΔΠ για την προηγούμενη διετία, η οποία περιλαμβάνει και προτάσεις βελτίωσης του ΣΔΠ. 14. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. υποβάλλει την EEA του ΣΔΠ στη Συνέλευση για έγκριση. 15. Η Συνέλευση εγκρίνει την EEA του ΣΔΠ και τις προτάσεις βελτίωσης του ΣΔΠ. 16. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. τροποποιεί το ΣΔΠ σύμφωνα με την απόφαση της Συνέλευσης και υποβάλλει το αναθεωρημένο ΣΔΠ στο Συμβούλιο για έγκριση. 17. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. καταθέτει Έκθεση Αυτό-αξιολόγησης του Ιδρύματος και Πιστοποίησης του ΣΔΠ στην ΑΔΙΠ. Η υποβολή επαναλαμβάνεται μετά από τη λήξη επταετίας εφαρμογής του πιστοποιημένου ΣΔΠ ή νωρίτερα μετά από πρόσκληση της ΑΔΙΠ. 18. Μετά τη λήξη τετραετίας από την λειτουργία ενός ΠΣ ή νωρίτερα, σύμφωνα με τη διαδικασία πιστοποίησης ΠΣ, η ΜΟ.ΔΙ.Π. καλεί τις Ακαδημαϊκές Μονάδες/Σχολές να καταθέσουν προτάσεις για ακαδημαϊκή πιστοποίηση, σύμφωνα με τα κριτήρια πιστοποίησης και το εγχειρίδιο του ΣΔΠ. 9
19. Μετά την κατάθεση των προτάσεων, η Γραμματεία της ΜΟ.ΔΙ.Π. ελέγχει την πληρότητα και την απάντηση σε όλα τα κριτήρια πιστοποίησης, ενημερώνει τις Ακαδημαϊκές Μονάδες/Σχολές για τυχόν ελλείψεις και εισηγείται στη ΜΟ.ΔΙ.Π. την έναρξη της διαδικασίας έγκρισης του ΠΣ. 20. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. συγκροτεί Επιτροπή Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων (ΕΕΕ) για την αξιολόγηση του ΠΣ, σε συνεργασία με το Τμήμα Εκπαιδευτικού και Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού, από το αρχείο Εξωτερικών Αξιολογητών του Ιδρύματος, που έχει δημιουργήσει. 21. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. οργανώνει επιτόπια επίσκεψη της ΕΕΕ, με οικονομική κάλυψη του ιδρύματος μετά από απόφαση του Συμβουλίου, την υλοποίηση της οποίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Τμήματος. 22. Η Επιτροπή Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων, μετά από επιτόπια επίσκεψη, συντάσσει Έκθεση Επιτροπής Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων. 23. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. κοινοποιεί Έκθεση Επιτροπής στην Ακαδημαϊκή Μονάδα και ζητεί τεκμηριωμένη απάντηση. 24. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. κοινοποιεί την απάντηση της Ακαδημαϊκής Μονάδας στην Επιτροπή Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων για συμπληρωματική εξέταση - κατάθεση της οριστικής Έκθεσης. 25. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. προτείνει στη Συνέλευση την έγκριση, έγκριση υπό προϋποθέσεις ή μηέγκριση του ΠΣ, σύμφωνα με την Έκθεση Επιτροπής Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων. 26. Η Συνέλευση αποφασίζει την έγκριση, έγκριση υπό προϋποθέσεις ή μη-έγκριση του ΠΣ σύμφωνα με την πρόταση της ΜΟ.ΔΙ.Π.. 27. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. κοινοποιεί την απόφαση στην Ακαδημαϊκή Μονάδα και, σε περίπτωση έγκρισης υπό προϋποθέσεις, καλεί την Ακαδημαϊκή Μονάδα να αναθεωρήσει σύμφωνα με τις προϋποθέσεις, και να καταθέσει νέα πρόταση μέσα στο επόμενο ακαδημαϊκό έτος ή σε χρόνο που προσδιορίστηκε από την ΕΕΕ. 28. Η ΜΟ.ΔΙ.Π., λαμβάνοντας υπόψη τη νέα πρόταση, την απάντηση της Ακαδημαϊκής Μονάδας στην πρώτη Έκθεση ΕΕΕ, την πρώτη Έκθεση ΕΕΕ, και χωρίς δεύτερη επιτόπια επίσκεψη και νέα Έκθεση ΕΕΕ, προτείνει την έγκριση ή μη-έγκριση της νέας πρότασης. 29. Η Συνέλευση εγκρίνει ή δεν εγκρίνει τη πρόταση. 30. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. κοινοποιεί την απόφαση της Συνέλευσης στην ΑΔΙΠ, το αρμόδιο Υπουργείο και τη Σχολή για τις δικές τους ενέργειες. 31. Ο Πρόεδρος της ΕΕΕ, παρακολουθεί την εφαρμογή του προγράμματος σπουδών σύμφωνα με το σχεδιασμό και το εγκεκριμένο περιεχόμενο των μαθημάτων. 32. Μικρής έκτασης τροποποιήσεις στο περιεχόμενο των μαθημάτων εγκρίνονται από τη ΓΣ της Ακαδημαϊκής Μονάδας, τη συνέλευση του Ιδρύματος και το συμβούλιο της ΜΟ.ΔΙ.Π., χωρίς να απαιτείται υποβολή νέας Πρότασης Ακαδημαϊκής Πιστοποίησης. 10
33. Η συνέλευση του Ιδρύματος και το συμβούλιο της ΜΟ.ΔΙ.Π. παρακολουθεί τη διαχρονική πορεία του προγράμματος σπουδών και το βαθμό ανταπόκρισής του στο μεταβαλλόμενο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον. 34. Μετά από κάθε εξωτερική αξιολόγηση, η ΜΟ.ΔΙ.Π. καταγράφει τις παρατηρήσεις των Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων σε Αρχείο. 35. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. καλεί τα τμήματα να προσδιορίσουν τις διορθωτικές ενέργειες που αποφάσισαν να υλοποιήσουν, μετά την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγησή τους, στην επόμενη ετήσια έκθεση που καταθέτουν. 36. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. καλεί το Τμήμα να επαναπροσδιορίσει ή να ενισχύσει τις διορθωτικές ενέργειες, σε περίπτωση μη ικανοποίησης. 37. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. οργανώνει και υλοποιεί συνέδριο/ημερίδα ΔΠ σε προκαθορισμένο χρόνο που απευθύνεται σε όλα τα ελληνικά ΑΕΙ, με προσκεκλημένους ομιλητές με εμπειρία στη ΔΠ. 38. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά στη ΔΠ στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανωτάτης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ), συμμετέχοντας κάθε χρόνο σε σχετικά συνέδρια και ημερίδες στο εσωτερικό και εξωτερικό. Αυτό το σύνολο των διαδικασιών της ΜΟ.ΔΙ.Π., θα είναι σε πλήρη εφαρμογή, όταν στον οργανισμό του Ιδρύματος ενταχθεί η ΜΟ.ΔΙ.Π. ως ξεχωριστό Τμήμα. Επίσης, στο άμεσο μέλλον, προβλέπεται η βελτίωση του ερωτηματολογίου της ΜΟ.ΔΙ.Π., με κάποιες ερωτήσεις "ανοικτού τύπου", ώστε οι φοιτητές να δύνανται να έχουν πιο ενεργό ρόλο στη διαδικασία της μέτρησης της ικανοποίησής τους από τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Επίσης, στο άμεσο διάστημα θα εφαρμοστεί και το επισυναπτόμενο εγχειρίδιο χρήσης κοινών εντύπων από όλες τις ακαδημαϊκές μονάδες του Ιδρύματος, με στόχο την κοινή αντιμετώπιση και την κωδικοποίηση διαδικασιών, βάσει του ISO 9001, (επισυνάπτεται το σχετικό υλικό). Πολιτική του Ιδρύματος για την Διασφάλιση και Βελτίωση της Ποιότητας και οι αντικειμενικοί στόχοι που προκύπτουν από την πολιτική αυτή Με βασικό γνώμονα τη παροχή αξιόπιστων και ποιοτικών υπηρεσιών τόσο σε Ακαδημαϊκό επίπεδο όσο και σε διοικητικό, το ΑΕΙ Πειραιά Τ.Τ. στον καθορισμό της πολιτικής του για τη Διασφάλιση της Ποιότητας, έθεσε ως βασική του αρχή την πλήρη δέσμευση του συνόλου των υπευθύνων για την παροχή αυτών των υπηρεσιών σε επίπεδο αξιοπιστίας αλλά και 11
κάλυψης απαιτήσεων και αναγκών που προκύπτουν από τους ωφελούμενους φοιτητές. Η Διοίκηση μέσω τακτικών και εκτάκτων συσκέψεων, συνεδριάσεων και συναντήσεων εργασίας που έχουν καθιερωθεί σε τακτά χρονικά διαστήματα, αξιοποιώντας τα δεδομένα που προκύπτουν μέσω της ανατροφοδότησης από τις Ακαδημαϊκές και Διοικητικές Μονάδες του Ιδρύματος, επανα-στοχοθετεί και προχωρά σε βελτιωτικές δράσεις του Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας. Στη διαδικασία αυτή η Διοίκηση θέτει ρεαλιστικούς, μετρήσιμου και αντικειμενικούς στόχους. Ως εκ τούτου, οι αντικειμενικοί στόχοι που προκύπτουν από την υιοθέτηση της παραπάνω Πολιτικής συνοψίζονται παρακάτω : 1. Διατήρηση του υψηλού επιπέδου επιστημονικής υποδομής 2. Προαγωγή της βασικής εφαρμοσμένης και τεχνολογικής έρευνας 3. Ενδυνάμωση του Ιδρύματος με ακαδημαϊκούς και στελέχη υψηλού επίπεδου 4. Παροχή υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκής εκπαιδεύσεις, λαμβάνοντας υπόψη σύγχρονες τάσεις 5. Διαρκής παρακολούθηση των εξελίξεων στον Τομέα Ανώτατης Εκπαίδευσης τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο 6. Τυποποίηση όλων των τρεχουσών διαδικασιών για την επίτευξη των επιμέρους στόχων του Ιδρύματος Δημοσιοποιημένη δήλωση της πολιτικής αυτής και αναλυτική περιγραφή των κυριότερων διαδικασιών και μέσων για την υλοποίηση και παρακολούθηση της εφαρμογής της Η Πολιτική Ποιότητας που ακολουθεί το ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. βρίσκεται σε απόλυτη συμβατότητα με τις κατευθυντήρες γραμμές του European Qualification Framework (EQF). Τόσο σε επίπεδο Διοίκησης όσο και στο επίπεδο των Ακαδημαϊκών Μονάδων, οι διαδικασίες και οι διεργασίες που υλοποιούνται απορρέουν από τα νομοθετικά και κανονιστικά πλαίσια που έχουν υιοθετηθεί και ενταχθεί στον Στρατηγικό Σχεδιασμό, τον Εσωτερικό Κανονισμό και τον Οργανισμό του Ιδρύματος. Όλα τα παραπάνω βρίσκονται προς διάθεση όλων των ενδιαφερόμενων τόσο σε έντυπη, όσο και σε ηλεκτρονική μορφή, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ιδρύματος, καθώς επίσης και στους σχετικούς διαδικτυακούς τόπους. Τέλος το Ίδρυμα μέσω της ΜΟ.ΔΙ.Π. φροντίζει για την άμεση δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων (Ετήσιες Απογραφικές, 12
Εσωτερικές και Εξωτερικές Εκθέσεις) μέσω του Συστήματος Διακίνησης εγγραφών αλλά και της σχετικής ιστοσελίδας. Η διαμόρφωση συγκεκριμένου συστήματος ΔΠ Ως αποτέλεσμα της Πολιτικής Ποιότητας, του Στρατηγικού Σχεδιασμού, των Ακαδημαϊκών στόχων, του ρόλου του Ιδρύματος αλλά και των διαδικασιών και διεργασιών ποιότητας, το Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας αποτελεί βασικό εργαλείο για την πορεία του Ιδρύματος στο μέλλον. Το Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας έχει αναπτυχτεί με τρόπο, ώστε να ευθυγραμμίζεται με την κείμενη νομοθεσία, τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τις οδηγίες της Εθνικής Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας (ΑΔΙΠ). Βασικό άξονα για την ανάπτυξή του αποτέλεσαν τόσο τα κανονιστικά κείμενα του Ιδρύματος όσο και οι απαιτήσεις προτύπων (πχ. ISO 9001:2008. Οι σχετικές διεργασίες και διαδικασίες εμπλουτίζονται συνεχώς, γίνονται ενέργειες για την ένταξη τους στον οργανισμό και τον κανονισμό σπουδών, ώστε η τελική μορφή να αποτελέσει μέρος όλων των κανονιστικών κειμένων λειτουργίας του Ιδρύματος. Οργάνωση εσωτερικού συστήματος ΔΠ του Ιδρύματος Η Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας του Ιδρύματος (ΜΟ.ΔΙ.Π. ) διαδραματίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του ΣΔΠ, καθώς από τη φύση της αποτελεί ένα συνδετικό κρίκο στην αλυσίδα των διεργασιών βελτίωσης της ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τόσο η χρήση σύγχρονων μεθόδων και μέσων διδασκαλίας, όσο και η διαφάνεια των διαδικασιών αξιολόγησης που έχουν υιοθετηθεί, αποτελούν παράγοντες διασφάλισης ποιότητας. Το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. οργανώνεται με τρόπο, ώστε η ΜΟ.ΔΙ.Π. και οι αρμόδιες υπηρεσίες και μονάδες να : 1. Συλλέγουν δεδομένα και παρατηρήσεις από απογραφικά δελτία φοιτητών, διδασκόντων και διοικητικών υπαλλήλων 2. Αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται για το τελικό παραδοτέο των Ακαδημαϊκών Μονάδων, των Διοικητικών Υπηρεσιών αλλά και του Ιδρύματος οι ΟΜΕΑ 3. Μεριμνούν για την συλλογή των Ετησίων Απογραφικών Εκθέσεων και των ΕΕΑ 13
4. Εντοπίζονται τυχόν επιμέρους ή συνολικές ελλείψεις και να γίνονται οι αντίστοιχες βελτιωτικές δράσεις. 5. Παραλαμβάνουν από την ΕΕΕ τις ΕΕΑ και προωθούν τη διάχυση των αποτελεσμάτων τους. 6. Μεριμνούν για τη συγκέντρωση ποσοτικών στοιχείων και δεδομένων για τους φοιτητές, καθηγητές, το λοιπό διδακτικό και εργαστηριακό προσωπικό, το πρόγραμμα σπουδών, τη φοιτητική μέριμνα, τις διοικητικές υπηρεσίες, την υλικοτεχνική υποδομή, και κάθε άλλο θέμα που αφορά στη λειτουργία του Ιδρύματος. 7. Κοινοποιούν τα αποτελέσματα και συμπεράσματα που προκύπτουν από τα προηγούμενα στους ενδιαφερόμενους και στη διοίκηση, προκειμένου να αποτελέσουν εργαλεία για τη βελτίωση του παραγόμενου έργου. Προσδιορισμός στρατηγικής του ιδρύματος για την ΔΠ διασφάλιση των απονεμόμενων τίτλων σπουδών και η Με απόφαση της Συνέλευσης του Ιδρύματος όλα τα προγράμματα σπουδών διατυπώνουν με σαφήνεια τα μαθησιακά αποτελέσματα, τις δεξιότητες και τις ακαδημαϊκές γνώσεις των αποφοίτων.το γεγονός αυτό διασφαλίζει το επίπεδο σπουδών και την ανταπόκριση των απονεμόμενων τίτλων σε σχέση με το γνωστικό αντικείμενο των τμημάτων και των επαγγελματικών απαιτήσεων. Παράλληλα η Διοίκηση υλοποιεί το Στρατηγικό Σχέδιο του Ιδρύματος, στο πλαίσιο της οποίας η Διασφάλιση της Ποιότητας αποτελεί τον κεντρικό άξονα προτεραιότητας. Δίνεται έμφαση στην αναμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή πρότυπα. Βασικό στόχο αποτελεί η αύξηση της ελκυστικότητάς τους και η ευθυγράμμισή τους με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, της οικονομίας και της κοινωνίας, ενώ δίνεται έμφαση σε θέματα επιχειρηματικότητας. Άξονες ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας στην εκπαίδευση Η έννοια της συνεχούς βελτίωσης είναι γενικά κεντρική στην φιλοσοφία του Ιδρύματος για τη Διασφάλιση της Ποιότητας. Η συνεχής βελτίωση της λειτουργίας τόσο των Ακαδημαϊκών Μονάδων, όσο και των Διοικητικών Υπηρεσιών επιτυγχάνεται μέσω των «κύκλων βελτίωσης» οι οποίοι μπορούν να εφαρμοσθούν σε επίπεδο βελτίωσης Συστήματος αλλά και 14
σε κατώτερα επίπεδα, όπως στο επίπεδο των Διεργασιών ή και στο επίπεδο των επιμέρους Διαδικασιών. Έτσι, συνεχής βελτίωση μπορεί να υπάρξει σε επίπεδο Ακαδημαϊκής Μονάδας και Ιδρύματος αλλά και σε επίπεδο κάποιου μαθήματος, που διδάσκεται σε συγκεκριμένο Τομέα της Ακαδημαϊκής Μονάδας. Οι άξονες πάνω στους οποίους βασίζεται η συνεχής βελτίωση κωδικοποιούνται συνοπτικά στα παρακάτω : 1. Σχεδίαση (Plan): Προσδιορισμός Στόχων Ποιότητας: Προετοιμασία και Προγραμματισμός με ένα δομημένο τρόπο μέσα από προηγούμενες εμπειρίες και θέτοντας συγκεκριμένες μετρήσεις επιδόσεων (benchmark), ώστε να επέλθει η αλλαγή 2. Εφαρμογή (Do): Δοκιμή: Εάν ο στόχος είναι μακροσκελής και εκτεταμένος, γίνεται δοκιμή σε περιορισμένο κομμάτι και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων πριν την εξ ολοκλήρου εφαρμογή. 3. Έλεγχος (Check-Study): Παρακολούθηση Στόχων: Μέτρηση, μελέτη και ανάλυση των στοιχείων που σχετίζονται με την παρακολούθηση των Στόχων Ποιότητας. 4. Ενέργεια (Act): Αξιολόγηση των Μετρήσεων: Εάν η σχετική αλλαγή δεν επέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, η διαδικασία επαναλαμβάνεται, θέτοντας ένα νέο διαφορετικό σχέδιο, ενώ αν υπήρξε επιτυχία, οι γνώσεις που αποκτήθηκαν ενσωματώνονται και η διεργασία επαναλαμβάνεται για να προγραμματιστούν περαιτέρω βελτιώσεις. Διατύπωση Πολιτικής σχετικά με θέματα ακαδημαϊκής ελευθερίας, ακαδημαϊκής δεοντολογίας και αντίστοιχες διαδικασίες Το ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ., προκειμένου να διασφαλίσει την ομαλή και σύννομη λειτουργία του, φρόντισε, ώστε τα κανονιστικά κείμενα που αφορούν στη λειτουργία του Ιδρύματος να διέπονται από τις αρχές της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας και Δεοντολογίας. Επιπρόσθετα, σε ότι αφορά τις Ακαδημαϊκές Μονάδες του, επιμέρους κανονιστικά κείμενα αυτών (π.χ. κανονισμοί πρακτικής άσκησης και πτυχιακών εργασιών (κλεψιτυπία)) επισημαίνουν ανάλογες αρχές. Επιπλέον, το ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. υιοθέτησε και συμφώνησε τόσο επί της αρχής, όσο και επιμέρους σε ένα Σύστημα Αξιών, με το οποίο ευθυγραμμίζονται όλα τα μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. Τέλος αρμόδια επί θεμάτων ηθικής και δεοντολογίας όργανα του Ιδρύματος (κυρίως η ΜΟ.ΔΙ.Π. και η Επιτροπή Ερευνών) φροντίζουν για τα παρακάτω: 15
Έλεγχο-γνωμοδότηση ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων που άπτονται ζητημάτων ηθικής και δεοντολογίας, λαμβάνοντας υπόψη τον σκοπό και τη μεθοδολογία της πρότασης, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου. Έλεγχο-γνωμοδότηση ερευνητικών προτάσεων που υποβάλουν τα μέλη ΕΠ του Ιδρύματος στο πλαίσιο ευρωπαϊκών ή εθνικών προγραμμάτων. Ο έλεγχος-γνωμοδότηση διενεργείται μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου μέλους ΕΠ. Ενημέρωση της αντίστοιχης ιστοσελίδας προς ενημέρωση των μελών του Ιδρύματος επί των βασικών αρχών και κανόνων της δεοντολογίας ερευνών. Το νομικό υπόβαθρο για την ερευνητική δεοντολογία και ηθική εκπορεύεται από Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς κανονισμούς (π.χ. οδηγίες για κλινικές δοκιμές, προστασία προσωπικών δεδομένων, βιοασφάλεια, κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών, κ.λπ.), αλλά και διεθνείς συνθήκες και πρωτόκολλα (π.χ. η Διακήρυξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, η Διακήρυξη του Ελσίνκι και η Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, οι Αρχές Δεοντολογίας για τη Βιοϊατρική Έρευνα του Συμβουλίου Διεθνών Οργανώσεων Επιστημών Υγείας, η Διεθνής Διάσκεψη για την Εναρμόνιση των Τεχνικών Απαιτήσεων (ICH) για την καταχώριση των φαρμακευτικών προϊόντων για ανθρώπινη χρήση). Διατύπωση ρυθμιστικού πλαισίου για την διερεύνηση πειθαρχικών και ακαδημαϊκών παραπτωμάτων των μελών της κοινότητας του Ιδρύματος Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, που αφορά τόσο στη λειτουργία του Ιδρύματος όσο και στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του περιλαμβάνει στοιχεία και οριοθετεί τη διαχείριση των πειθαρχικών και ακαδημαϊκών παραπτωμάτων. Ειδικότερα: Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία της Ανώτατης Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Ο "Υπαλληλικός Κώδικας", (Νόμος υπ.αριθμ.3528/9_2_2007, Νόμος υπ.αριθμ.3839/29_3_2010, "Τροποποιήσεις άρθρων του Υπαλληλικού Κώδικα Ν.3528/9_2_2007"), που ρυθμίζει κάθε είδους θέματα σχετιζόμενα με τα πειθαρχικά και ακαδημαϊκά παραπτώματα. Το ανωτέρω νομοθετικό πλαίσιο διέπει τις διατάξεις τόσο του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του Ιδρύματος, όσο και του Οργανισμού του, τα οποία προσδιορίζουν τη διαχείριση πειθαρχικών και ακαδημαϊκών παραπτωμάτων και τα οποία επίσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας. 16
Προστασία φοιτητών και προσωπικού του ιδρύματος από μεροληπτικές παρεμβάσεις και διακρίσεις Στο πλαίσιο του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας έχουν αναπτυχθεί συγκεκριμένες διαδικασίες, οι οποίες εκπορεύονται τόσο από το Νομοθετικό πλαίσιο, όσο και από τα κανονιστικά κείμενα του Ιδρύματος : 1. Προσωπικό του Ιδρύματος: Η προστασία από μεροληπτικές παρεμβάσεις και διακρίσεις διασφαλίζεται με την πιστή τήρηση των νομοθετικών απαιτήσεων για τη διαχείριση προσωπικού, ενώ δίνεται η δυνατότητα προσφυγής των υπαλλήλων στα αρμόδια δικαστήρια. Ο υπάλληλος και γενικότερα το προσωπικό του ιδρύματος προστατεύεται από τον Υπαλληλικό Κώδικα και το Σωματείο Εργαζομένων. 2. Όσον αφορά την εκπαιδευτική διαδικασία: Ο κάθε φοιτητής έχει τη δυνατότητα μετά την εξέταση να δει το γραπτό του και να ζητήσει διευκρινίσεις από τον διδάσκοντα. Όπως φαίνεται και από τα ερωτηματολόγια των φοιτητών, δεν ανακύπτουν σοβαρά παράπονα ως προς τη διαφάνεια αξιολόγησης. Η ισχύουσα νομοθεσία παρέχει κάλυψη κατά περίπτωση τόσο για τους φοιτητές όσο και για το προσωπικό από μεροληπτικές παρεμβάσεις (π.χ. πρόσβαση φοιτητών με ειδικές ανάγκες, πρόσληψη προσωπικού με ειδικές ανάγκες και χωρίς διακρίσεις, κλπ). Επιπρόσθετα, βάσει του Εσωτερικού Κανονισμού προβλέπεται η Υπηρεσία Υποστήριξης των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, με σκοπό την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και ψυχολογικής υποστήριξης, καθώς και ο θεσμός του Συνηγόρου του Φοιτητή, με σκοπό τη διαμεσολάβηση μεταξύ φοιτητών και Καθηγητών ή διοικητικών υπηρεσιών του Ιδρύματος, την τήρηση της νομιμότητας στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής ελευθερίας, την αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης και τη συμβολή στη διαφύλαξη της εύρυθμης λειτουργίας του Ιδρύματος. Η ύπαρξη αυτών των παραπάνω θεσμών έχουν ως σκοπό: την υποστήριξη φοιτητών με αναπηρία, δυσλεξία ή προβλήματα ψυχικής ή σωματικής υγείας ή φοιτητών που γενικότερα αντιμετωπίζουν δυσκολίες για την επιτυχή περάτωση των σπουδών τους, αλλά και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς όλους τους φοιτητές, με σκοπό την ομαλή ένταξή τους στην ανώτατη εκπαίδευση. Στο πλαίσιο του Συστήματος Ποιότητας, κάθε βήμα των διαδικασιών λειτουργίας έχει αντιστοιχηθεί με τον αρμόδιο υπεύθυνο υλοποίησής του, στο πλαίσιο βέβαια του εγκεκριμένου Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας, ενώ επιπλέον όργανα έχουν θεσπιστεί, που στόχο έχουν την επιθεώρηση, την ανασκόπηση και τη διαρκή βελτίωση του Συστήματος και της αποτελεσματικότητάς του στην επίτευξη μετρήσιμων στόχων ποιότητας. Τα όργανα 17
αυτά είναι ο Υπεύθυνος Διαχείρισης Ποιότητας (αναπληρωτής Προέδρου και Πρόεδρος της ΜΟ.ΔΙ.Π.) και τα μέλη Ο.Μ.Ε.Α. Ο ρόλος των φοιτητών στη ΔΠ Οι φοιτητές, έχοντας τη δυνατότητα να συμμετέχουν στο Συμβούλιο του Ιδρύματος, στη Συνέλευση του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ., στις Διευθύνσεις των Σχολών και στις Συνελεύσεις των Τμημάτων, καθώς και στο Συμβούλιο της ΜΟ.ΔΙ.Π., ώστε να συνεισφέρουν στη λήψη αποφάσεων για τη βελτίωση της ποιότητας τόσο στην εκπαίδευση, όσο και στη γενικότερη λειτουργία του Ιδρύματος. Το Σύστημα Ποιότητας του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. προσφέρει στον φοιτητή, τη δυνατότητα να συμμετέχει ενεργά στη βελτίωση της λειτουργίας του Ιδρύματος, αφενός μέσω της υποβολής παραπόνων και αφετέρου μέσω της συμμετοχής του σε έρευνες ικανοποίησης, με τη χρήση σχετικών ερωτηματολογίων (μαθήματα, πρακτική άσκηση), οι οποίες έχουν ως στόχο να διερευνήσουν τις απόψεις των φοιτητών τόσο για τα δυνατά σημεία της λειτουργίας του Ιδρύματος, όσο και τις περιοχές που χρήζουν βελτίωσης. Συμμετοχή στην ΔΠ του ιδρύματος από άλλα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) πέραν της ακαδημαϊκής κοινότητος Η Διοίκηση του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ., μέσω της θεσμοθέτησης της λειτουργίας του Ιδρύματος συμμετέχει στη διασφάλιση της ποιότητας με τρόπους που περιγράφηκαν παραπάνω. Αλλά ενδιαφερόμενα μέλη αποτελούν και οι συνεργαζόμενοι με το Ίδρυμα φορείς σε διαφορετικά επίπεδα, οι οποίοι μέσω της άμεσης επαφής τους, για παράδειγμα, με τους επόπτες πρακτικής άσκησης αλλά και μέσω ερευνών, έχουν τη δυνατότητα υποβολής απόψεων και προτάσεων για τη διασφάλιση και τη βελτίωση της ποιότητας. Επίσης, σε Τμήματα του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. κατά την διαδικασία αναθεώρησης των Προγραμμάτων Σπουδών, λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των εκπροσώπων των φορέων απασχόλησης, των κοινωνικών εταίρων και των συλλόγων αποφοίτων. Εκτός των παραπάνω, στο Συμβούλιο του Ιδρύματος συμμετέχουν και εξωτερικά μέλη, τα οποία εκπροσωπούν τόσο τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, όσο και τους σχετικούς επαγγελματικούς κλάδους. 18
Έλεγχος και αναθεώρηση πολιτικής ΔΠ στο ίδρυμα Βασική αρμοδιότητα τόσο του Συμβουλίου του Ιδρύματος, όσο και της Συνέλευσης είναι η ετήσια ανασκόπηση της Πολιτικής Ποιότητας του Ιδρύματος, μέσα από την οποία προκύπτει το Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας, ώστε να παραμένει πάντα επίκαιρη και να ανταποκρίνεται στο όραμα και τους στόχους της Διοίκησης του Ιδρύματος, σε σχέση με τις αλλαγές που γίνονται στην κοινωνία και στην εκπαίδευση ειδικότερα. Το Συμβούλιο της ΜΟ.ΔΙ.Π. συντονίζει τη διαδικασία και φροντίζει τόσο για την επικαιροποίηση του Συστήματος, όσο και για τη διάχυση της πληροφορίας σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς - μέλη, με στόχο την ενημέρωση όλης της Ακαδημαϊκής κοινότητας και του Εξωτερικού Περιβάλλοντος. Ανάπτυξη θυλάκων αριστείας στο ίδρυμα και διασφάλιση βιωσιμότητας Παράγοντες διασφάλισης της ποιότητας των απονεμόμενων τίτλων σπουδών του Ιδρύματος αποτελούν: Ο προσεκτικός και τεκμηριωμένος σχεδιασμός των προγραμμάτων σπουδών στη βάση των επιδιωκόμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων η παροχή της εκπαίδευσης σε απόλυτη συμφωνία με τα προγράμματα σπουδών και με τη χρήση κατά το δυνατόν σύγχρονων μεθόδων και μέσων διδασκαλίας και μάθησης η τήρηση των αντικειμενικών και διαφανών διαδικασιών αξιολόγησης της αποκτηθείσας γνώσης. Σχέση μεταξύ διδασκαλίας και έρευνας στο ίδρυμα Το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα, με δεδομένο το ευρύ φάσμα των επιστημονικών γνωστικών πεδίων που καλύπτει και με τις ερευνητικές δομές που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία έτη, συμμετέχει ενεργά και υλοποιεί ερευνητικά προγράμματα, είτε αυτοδύναμα, είτε μέσω εθνικών και διεθνών συνεργασιών με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και λοιπούς φορείς, στα οποία, σε πολλές περιπτώσεις, συμμετέχουν προπτυχιακοί φοιτητές. Τα αποτελέσματα της έρευνας ενσωματώνονται στη διδασκαλία των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων και αυτό το σημείο έχει 19
αποτυπωθεί και στις εξωτερικές αξιολογήσεις των Τμημάτων. Η έρευνα σε μεγάλο βαθμό ανατροφοδοτεί και επικαιροποιεί τη διδασκαλία. Την τελευταία δεκαετία η παραγωγή ερευνητικού έργου, όπως αυτό αποτυπώνεται σε αριθμούς δημοσιευμένων εργασιών σε διεθνή περιοδικά και συνέδρια από τις σχετικές διεθνείς βάσεις δεδομένων, παρουσιάζει για το Ίδρυμα μια εντυπωσιακή άνοδο. Οι εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης αποτυπώνουν στοιχεία που υποδεικνύουν δυνατότητες βελτίωσης και ενίσχυσης της έρευνας, γεγονός που θα επέτρεπε στο ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. να διακριθεί μεταξύ των ελληνικών αλλά και των ευρωπαϊκών ΑΕΙ. Για το λόγο αυτό, στο πλαίσιο του οράματος και της αποστολής του, το Ίδρυμα βρίσκεται στη διαδικασία διαμόρφωσης και θέσης σε εφαρμογή μιας σαφούς ερευνητικής πολιτικής η οποία εστιάζει σε τρεις άξονες: 1. Υποστήριξη της έρευνας και διεύρυνση των ερευνητικών συνεργασιών (ενδεικτικές δράσεις: διεθνή προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης, Γραφείου Υποστήριξης Ερευνητικών Προγραμμάτων, έκδοση ερευνητικών πεπραγμένων, καθιέρωση ετήσιων ημερίδων προβολής του ερευνητικού έργου, καθιέρωση ετήσιων festivals ανοικτών Εργαστηρίων ανά Σχολή Τμήμα Εργαστήριο, ενίσχυση της αριστείας με την καθιέρωση βραβείων ερευνητικής διάκρισης σε καθηγητές του Ιδρύματος, καθιέρωση βραβείων σε φοιτητές προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς). 2. Ανάπτυξη ερευνητικών δομών και Εργαστηρίων (ενδεικτικές δράσεις: ίδρυση εργαστηρίων απολύτως ανταγωνιστικών των αντίστοιχων Εργαστηρίων των Πανεπιστημίων, συγκρότηση ενδοϊδρυματικών Δικτύων Έρευνας, δηλαδή ερευνητικών οντοτήτων που θα προκύψουν από την συνεργασία Ερευνητικών Εργαστηρίων με συγγενή ή συμπληρωματικά ερευνητικά αντικείμενα) 3. Ενίσχυση και διεύρυνση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (ενδεικτικές δράσεις: οργάνωση και λειτουργία Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, διασύνδεση με Πανεπιστήμια με έμφαση στο να αναπτυχθούν συνεργασίες για την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών σε ενεργά Ερευνητικά Εργαστήρια και ερευνητικές ομάδες του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ.). 4. Επιλογή κατευθύνσεων, όπου το Ίδρυμα παρουσιάζει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην έρευνα, οι οποίες σχετίζονται με τη θέση και την αποστολή τους. Οι βασικές κατευθύνσεις σχετίζονται με τη θάλασσα (blue) και τον τουρισμό, τη βιώσιμη ανάπτυξη (green) και τη μεταβιομηχανική εποχή. 20
Πληροφοριακά Συστήματα Καταγραφής και Ανάλυσης Στοιχείων και Δεικτών Στα πλαίσια λειτουργίας της ΜΟ.ΔΙ.Π. του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. και με την αρωγή όλων των αρμόδιων υπηρεσιών, με βάση της ανάγκες και τις απατήσεις των μελών της Ακαδημαϊκής Κοινότητας του Ιδρύματος σχεδιάστηκε και πιλοτικά - τμηματικά εφαρμόζεται Πληροφοριακό Σύστημα Ποιότητας με απώτερο σκοπό, μεταξύ άλλων, την ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου Συστήματος, το οποίο να συλλέγει και να αναλύει όλα τα δεδομένα που αφορούν την αξιολόγηση των τμημάτων, αλλά και των κεντρικών υπηρεσιών του ιδρύματος. Το σύστημα αυτό δύναται να διασυνδεθεί με τα υπάρχοντα πληροφοριακά συστήματα του Ιδρύματος, για να έχει πρόσβαση στα στοιχεία που αφορούν τα τμήματα, τα προγράμματα σπουδών τους, τα μαθήματα, τους βαθμούς των εξετάσεων κ.λπ. Επίσης, έχει προβλεφθεί να υπάρχει η δυνατότητα διασύνδεσης με άλλα πληροφοριακά συστήματα, που θα υλοποιήσει το ίδρυμα, καθώς επίσης και με το πληροφοριακό σύστημα της ΑΔΙΠ. Άλλα Πληροφοριακά Συστήματα σε λειτουργία του Ιδρύματος είναι : 1. Η Εφαρμογή Διοικητικών Πληροφοριών διαχειρίζεται τα προσωπικά και βιογραφικά στοιχεία του μόνιμου εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού, με σκοπό την απόδοση βαθμολογικής και μισθολογικής εξέλιξής τους, καθώς και της συνταξιοδότησής τους. 2. Η Εφαρμογή Συνεργατών διαχειρίζεται τις συμβάσεις του έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. 3. Το Κεντρικό Πρωτόκολλο έχει πλήρη πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα, συντονίζει τη δρομολόγηση όλων των διακινούμενων εγγράφων, ενώ κάθε Τμήμα έχει πρόσβαση μόνο στα έγγραφα που το αφορούν. 4. Σύστημα συλλειτουργίας, συσχέτισης και ταυτόχρονης ενημέρωσης Δημόσιου Λογιστικού, Γενικής και Αναλυτικής Λογιστικής, Μητρώου Παγίων, Έκδοσης Γραμματίων Είσπραξης, Ενταλμάτων Πληρωμής και Μηχανογραφικών Επιταγών, σύμφωνα με το Π.Δ. 205/98 για τις ανάγκες του Τμήματος Οικονομικών Υποθέσεων του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. 21
5. Εφαρμογή που παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης & διαχείρισης των δαπανών σε αναλώσιμα και μικροεξοπλισμό των Τμημάτων των Σχολών του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ., με δαπάνες από τον τακτικό προϋπολογισμό. 6. Εφαρμογή που παρέχει ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον διαχείρισης (εισαγωγή, διανομή, επιστροφή, καταστροφή καθώς και απογραφή) όλων των υλικών της κεντρικής αποθήκης, καθώς και της αποθήκης της Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τεχνικών Υπηρεσιών του Ιδρύματος. 7. Σύστημα Βιβλιοθήκης, που παρέχει στο προσωπικό της Βιβλιοθήκης λειτουργίες Διαχείρισης του συνόλου των βιβλίων της Βιβλιοθήκης, των παραγγελιών και αγορών βιβλίων, ηλεκτρονικών περιοδικών και διπλωματικών εργασιών, του δανεισμού βιβλίων των Υπηρεσιών ψηφιακής Βιβλιοθήκης και της έκδοσης Στατιστικών, ενώ στους φοιτητές παρέχει τη λειτουργία του Δανεισμού βιβλίων καθώς και πρόσβαση στις Υπηρεσίες ψηφιακής Βιβλιοθήκης. 8. Το κεντρικό ΠΣ καλύπτει όλα τα Τμήματα του Α.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ., με βασικούς στόχους την αποσυμφόρηση των εργασιών του Διοικητικού Προσωπικού των Γραμματειών, την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των φοιτητών, σε συνδυασμό με την ελαχιστοποίηση της φυσικής παρουσίας τους στο χώρο των Γραμματειών, καθώς και τη διευκόλυνση του έργου του Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Π.) με παροχή ατομικών υπηρεσιών μέσω Διαδικτύου. 9. Εφαρμογή του ΕΛΚΕ, η οποία παρέχει τη δυνατότητα διαχείρισης δαπανών και πληρωμών στα πλαίσια διαχείρισης των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, που η οικονομική τους διαχείριση γίνεται από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας. (web-rescom) 10. Εφαρμογή που καταγράφει και διαχειρίζεται: τις μετακινήσεις των φοιτητών, καθώς και του εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού σε συνεργαζόμενα εκπαιδευτικά Ιδρύματα της αλλοδαπής, στα πλαίσια προγραμμάτων ανταλλαγής και φιλοξενίας (προγράμματα Erasmus, Leonardo κ.ά.), τις συμβάσεις συνεργασίας μεταξύ του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. και των Ξένων Ιδρυμάτων, με σκοπό την όσο το δυνατόν αυτοματοποίηση των διαδικασιών και την εξαγωγή χρήσιμων πληροφοριών που προκύπτουν από το πρόγραμμα αυτό. Παρακολούθηση - ανάλυση - αξιοποίηση στοιχείων που αφορούν τον βαθμό ικανοποίησης των φοιτητών από το πρόγραμμα σπουδών τους, τον ρυθμό προόδου και επιτυχίας των φοιτητών και την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων 22
Μέσα από το απογραφικό δελτίο των φοιτητών και των μαθημάτων (θεωρητικών & εργαστηριακών), που συμπληρώνεται από τους φοιτητές, υπάρχουν κάποιες ερωτήσεις που αφορούν το βαθμό ικανοποίησής τους από το μάθημα, τα διατιθέμενα βοηθητικά συγγράμματα και το πρόγραμμα σπουδών στο οποίο εντάσσεται. Όπως και για τις υπόλοιπες ερωτήσεις του ερωτηματολογίου, πραγματοποιείται μέσω του συστήματος στατιστική ανάλυση των δεδομένων στα αποτελέσματα της οποίας έχουν πρόσβαση, μέσω αναφορών, όλα τα μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού του εκάστοτε τμήματος (ο καθένας για τα μαθήματα που διδάσκει) καθώς και ο προϊστάμενος για το σύνολο των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών. Αναφορικά με την ικανοποίηση των αποφοίτων από το πρόγραμμα σπουδών που παρακολούθησαν, καθώς και το ρυθμό προόδου και επιτυχίας που είχαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες από το Γραφείο Διασύνδεσης. Ανάλογα, το Γραφείο Διασύνδεσης διατηρεί στοιχεία των αποφοίτων και λειτουργεί ως σύνδεσμος με την αγορά εργασίας, αποτυπώνοντας τη διαδικασία και τη ροή της επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων. Συλλογή και χρήση κρίσιμων δεικτών της λειτουργίας του ιδρύματος για την επίτευξη των στόχων του, όπως η αποτελεσματικότητα των διδασκόντων, τα στοιχεία της ταυτότητας του φοιτητικού πληθυσμού και οι διατιθέμενες εκπαιδευτικές υποδομές και το κόστος τους Αναφορικά με στοιχεία που αφορούν την εκπαιδευτική διαδικασία, τις υποδομές και τα εργαστήρια, τους καθηγητές αλλά και τους φοιτητές, η συλλογή και επεξεργασία αυτών γίνεται μέσω του ερωτηματολογίου αξιολόγησης των μαθημάτων (θεωρητικών & εργαστηριακών), που συμπληρώνεται από τους φοιτητές. Στοιχεία που αφορούν την ταυτότητα του φοιτητικού πληθυσμού βρίσκονται στο Π.Σ. του Τμήματος Πληροφορικής που διαθέτει το ίδρυμα και είναι διαθέσιμα στη ΜΟ.ΔΙ.Π. για περαιτέρω επεξεργασία, όποτε ζητηθούν. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. επεξεργάζεται σχέδιο διαμόρφωσης ποσοτικών δεικτών, βάσει των οποίων θα αξιολογείται η επίτευξη των στόχων του ιδρύματος. Συλλογή και ανάλυση των πληροφοριών Βασική διαδικασία που εμπλέκει του φοιτητές στην αξιολόγηση αποτελεί η εξαμηνιαία αξιολόγηση, κατά την οποία συμπληρώνονται τα απογραφικά δελτία μαθήματος/διδασκαλίας και πραγματοποιείται σε χρονική περίοδο όπως σαφώς ορίζεται από το νόμο και τις ανάλογες διαδικασίες διαφάνειας. Επίσης, οι φοιτητές συμμετέχουν μέσω των εκπροσώπων τους στη διαδικασία αναθεώρησης των προγραμμάτων σπουδών. 23
Οι διδάσκοντες στα πλαίσια της αξιολόγησης, καλούνται σε ετήσια βάση να συμπληρώσουν τα απογραφικά δελτία εξαμηνιαίου μαθήματος και το ατομικό απογραφικό δελτίο διδάσκοντος. Κατόπιν αυτού, δε συμμετέχουν στη συλλογή των στοιχείων, όμως έχουν πρόσβαση μέσω της ΜΟ.ΔΙ.Π. στα αποτελέσματα της αξιολόγησης των απογραφικών δελτίων των φοιτητών για τα μαθήματα που διδάσκουν, και ως εκ τούτου δύναται, εφόσον επιθυμούν, να τα αναλύσουν περαιτέρω. Ανάλυση και Αξιοποίηση στοιχείων του συστήματος για την ενεργοποίηση βελτιωτικών ενεργειών Η ΜΟ.ΔΙ.Π. του ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. έχει δυνατότητα δημιουργίας στατιστικών αναφορών και προβολής αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των φοιτητών, που μπορούν να αποτελέσουν βάση για την ενεργοποίηση βελτιωτικών ενεργειών στην εκπαιδευτική διαδικασία και στη αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών. Πρόσβαση στα δεδομένα αξιολόγησης όλου του τμήματος έχουν ο προϊστάμενος και η ΟΜ.Ε.Α. του τμήματος και ως εκ τούτου, τους δίνεται όλη η πληροφόρηση, προκειμένου να προβούν σε βελτιωτικές ενέργειες και συστάσεις στην όλη εκπαιδευτική διαδικασία του τμήματος. Επίσης, αναλυτικά η διαδικασία έχει ως παρακάτω: Τα απογραφικά δελτία ή ερωτηματολόγια διανέμονται στους φοιτητές μεταξύ 8ης - 10ης εβδομάδας, χωρίς την παρουσία των Εισηγητών. Εφόσον ο φοιτητής συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο, ακολουθώντας την παραπάνω διαδικασία, στη συνέχεια καταχωρούνται τα αποτελέσματα σε πληροφοριακό σύστημα για την μετέπειτα επεξεργασία και έκδοση στατιστικών αποτελεσμάτων, με ευθύνη της ακαδημαϊκής μονάδας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Στη συνέχεια, δίδεται από την ακαδημαϊκή μονάδα αντίγραφο στην αρμόδια υπηρεσία, καθώς και τα πρωτότυπα έντυπα για το αρχείο της ΜΟ.ΔΙ.Π. του Ιδρύματος. Ταυτόχρονα, δίνεται στους αρμόδιους εισηγητές έκθεση με τα αποτελέσματα της μέσης τιμής των βαθμολογιών του αντίστοιχου μαθήματος ανά ερώτηση, της μέσης τιμής των βαθμολογιών του τμήματος ανά ερώτηση, καθώς και η τυπική απόκλιση των βαθμολογιών του τμήματος ανά ερώτηση. Αντίγραφο όλων αυτών κατατίθεται στον Πρόεδρο του Τμήματος, ώστε να συγκληθεί στη συνέχεια Γενική Συνέλευση Τμήματος, με στόχο να προκύψουν αποφάσεις για βελτιωτικές δράσεις. Η ΜΟ.ΔΙ.Π. καλεί τα τμήματα κάθε έτος για να εξεταστεί η πορεία εφαρμογής του συστήματος ποιότητας και να αναδειχθούν τα πιθανά προβλήματα, με βάση τις Ετήσιες Εκθέσεις τους. Ταυτόχρονα, τα μέλη της ΜΟ.ΔΙ.Π. επεξεργάζονται και αξιολογούν τα στοιχεία του συστήματος που αφορούν τις αξιολογήσεις όλων των τμημάτων, καθώς επίσης 24
και των διοικητικών υπηρεσιών και κατ επέκταση προτείνουν στη διοίκηση και στις Σχολές του Ιδρύματος βελτιωτικές και διορθωτικές ενέργειες. Δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών, τα προβλεπόμενα μαθησιακά αποτελέσματα, τους τίτλους που παρέχονται, τις διαδικασίες διδασκαλίας, μάθησης και αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται και τις ευκαιρίες μάθησης που προσφέρονται στους φοιτητές του Το ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. μεριμνά για τη δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με τα προσφερόμενα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών μέσω του διαδικτύου, της ιστοσελίδας του Ιδρύματος αλλά και στην ιστοσελίδα κάθε Σχολής/Τμήματος, στις οποίες είναι αναρτημένα τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών, προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά, τα οποία περιέχουν τους τίτλους μαθημάτων, το περιεχόμενό τους, τα μαθησιακά αποτελέσματα και τα προσόντα που αποκτώνται από το σύνολο του προγράμματος σπουδών, τις πιστωτικές μονάδες, τον τρόπο διδασκαλίας κλπ. Όλα τα προγράμματα σπουδών στο ίδρυμα, είναι δημοσιοποιημένα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, και γίνονται προσπάθειες στο άμεσο μέλλον όλες οι πληροφορίες του ιδρύματος να διατίθενται δίγλωσσες. Μέσω της διαφάνειας των στοιχείων διασφαλίζεται η αμεροληψία της όλης διαδικασίας, καθώς και μέσα από τις ανατροφοδοτούμενες διαδικασίες ελέγχου, που διεξάγονται σε τακτά χρονικά διαστήματα (σε ετήσια ή και εξαμηνιαία βάση). Επιπρόσθετα, τα πληροφοριακά συστήματα που διαθέτουν την πληροφορία, συνδέονται με τέτοιο τρόπο, ώστε η πληροφορία να διασταυρώνεται με αποφυγή διπλοεγγραφών και όποιων λαθών. 25
26