Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου για τo 2013 Ετοιμάστηκε από τον Στέφανο Σταυρίδη, Λειτουργό Πανεπιστημίου
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Οικονομική διαχείριση... 7 1.1. Δαπάνες βιβλιοθήκης (κεφάλαιο 4/402)... 7 1.2. Δαπάνες μηχανογραφικού εξοπλισμού (κεφάλαιο 4/412)... 9 1.3. Έσοδα Βιβλιοθήκης... 9 1.4. Διαδικασίες αγοράς υλικού/υπηρεσιών... 11 1.4.1. Α Ηλεκτρονικό Υλικό Δέσμης / Εκδότες... 11 1.4.2. Β Βάσεις Δεδομένων... 11 1.4.3. Γ Μεμονωμένες Συνδρομές Έντυπων και Ηλεκτρονικών Περιοδικών ΠΚ... 12 1.4.4. Δ Έντυπα βιβλία, DVDs, CDs... 12 1.4.5. Ε Ηλεκτρονικά Βιβλία... 12 1.4.6. Στ Βιβλιοδεσία... 12 1.4.7. Ζ Υπηρεσίες Διαδανεισμού... 12 1.4.8. Η Παλαιά τεύχη περιοδικών... 13 1.4.9. Θ Συνδρομές σε οργανισμούς... 13 1.4.10. Ι Μεταφορές... 13 1.4.11. ΙΑ Αναλώσιμα... 13 1.5. Πιστώσεις (Refunds)... 13 2. Διοικητικά θέματα... 13 2.1. Επιτροπή Βιβλιοθήκης... 13 2.2. Ανθρώπινοι πόροι... 14 2.2.1. Στελέχωση Βιβλιοθήκης... 14 2.2.2. Επιμόρφωση προσωπικού... 14 2.2.3. Πρόγραμμα Erasmus... 15 2.3. Εγκαταστάσεις διαρρύθμιση συλλογών... 15 3. Διαχείριση ποιότητας... 17 3.1. Στατιστικά στοιχεία δείκτες απόδοσης... 17 4. Συνεργασίες και έργα... 17 4.1. Συνεργασίες... 17 4.1.1. Κοινοπραξία Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών... 17 4.1.2. Συλλογικός Κατάλογος Κυπριακών Βιβλιοθηκών... 18 4.1.3. Συλλογικός Κατάλογος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών... 18 4.1.4. Συνεργασία σε επίπεδο δανεισμού μεταξύ των κυπριακών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών 18 4.1.5. IFLA (International Federation of Library Association)... 18 4.1.6. LIBER (Ligue des Bibliothèques Européennes de Recherche)... 18 4.1.7. UNICA (Network of Universities from the Capitals of Europe)... 18 4.2. Έργα ψηφιοποίησης... 18 4.2.1. Έργα που ξεκίνησαν... 19 4.2.2. Έργα που συνεχίστηκαν ή ολοκληρώθηκαν... 20 5. Ανάπτυξη συλλογής... 21 5.1. Συνολική ανάπτυξη... 21 5.2. Αγορά συλλογών... 22 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-2 -
5.3. Δωρεές συλλογών στη Βιβλιοθήκη... 22 6. Προσκτήσεις... 23 6.1. Παραγγελίες βιβλίων και άλλου πληροφοριακού υλικού σε φυσική μορφή (πλην των περιοδικών)... 23 6.2. Παραλαβές βιβλίων και άλλου πληροφοριακού υλικού σε φυσική μορφή (πλην των περιοδικών)... 23 6.3. Περιοδικά... 25 7. Ηλεκτρονικό υλικό... 25 7.1. Ηλεκτρονικά περιοδικά... 25 7.2. Βάσεις δεδομένων... 26 7.3. Ηλεκτρονικά βιβλία... 26 7.4. Χρήση ηλεκτρονικών πηγών... 27 7.4.1. Ηλεκτρονικά περιοδικά... 27 7.4.2. Ηλεκτρονικά βιβλία... 28 7.4.3. Βάσεις δεδομένων... 28 8. Καταλογογράφηση... 28 8.1. Στατιστικά καταλογογράφησης... 28 8.2. Καταλογογράφηση συλλογών... 29 9. Τεχνολογίες πληροφόρησης και ανάπτυξη εφαρμογών... 30 9.1. Τεχνολογικός εξοπλισμός... 30 9.1.1. Σύστημα αυτόματου δανεισμού... 30 9.1.2. Αγορά άλλου εξοπλισμού... 30 9.1.3. Σύστημα έκδοσης ταυτοτήτων... 30 9.1.4. Κερματοδέκτες... 30 9.1.5. Ασύρματη σύνδεση... 30 9.2. Εφαρμογές... 30 9.2.1. Αγορά/αναβάθμιση λογισμικών... 30 9.2.2. Δημιουργία εξυπηρετητή ελεύθερου λογισμικού / λογισμικού ανοικτού κώδικα... 31 9.2.3. Παρακολούθηση μηχανογραφικού εξοπλισμού... 31 9.2.4. Στατιστικά χρήσης ιστότοπου... 31 9.2.5. Σύστημα Υποστήριξης Προσωπικού... 31 10. Συστήματα Βιβλιοθήκης... 32 10.1. Ολοκληρωμένο Σύστημα βιβλιοθήκης (ΟΣΒ)... 32 10.2. Άλλα συστήματα... 33 11. Ψηφιοποίηση και αρχεία... 34 11.1. Έργα ψηφιοποίησης... 34 11.2. Εξοπλισμός και τεχνολογία... 35 12. Δανεισμός και εξυπηρέτηση χρηστών... 35 12.1. Χρήστες... 35 12.1.1. Έκδοση ταυτοτήτων και εγγεγραμμένοι χρήστες... 35 12.1.2. Επισκέψεις στους χώρους της Βιβλιοθήκης... 38 12.2. Δανεισμοί... 38 12.3. Αιτήσεις μεταφοράς υλικού από απομακρυσμένα βιβλιοστάσια... 39 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-3 -
12.4. Συλλογή Περιορισμένου Δανεισμού... 40 12.5. Περιοδικά (έντυπα)... 41 12.6. Διαδανεισμός... 41 12.6.1. Προς χρήστες ΒΠΚ... 41 12.6.2. Προς χρήστες άλλων βιβλιοθηκών... 42 13. Πληροφοριακή υποστήριξη... 43 13.1. Εκπαίδευση χρηστών... 43 13.2. Υπηρεσίες πληροφόρησης... 46 13.3. Υπηρεσίες προς άτομα με προβλήματα όρασης... 46 14. Περιεχόμενο ιστού εκδόσεις... 47 14.1. Ιστότοπος Βιβλιοθήκης... 47 14.1.1. Ενημέρωση περιεχομένου... 47 14.1.2. Άλλες γλώσσες... 47 14.1.3. Νέος ιστότοπος της ΒΠΚ υπό κατασκευή... 47 14.2. Ιστολόγιο Βιβλιοθήκης... 48 14.3. Προβολή της Βιβλιοθήκης στα κοινωνικά δίκτυα... 48 14.4. Εκδόσεις... 49 15. Προσφορά στην κοινωνία προβολή... 50 15.1. Συμβολή στην ανάπτυξη και συνεργασία των Κυπριακών Βιβλιοθηκών... 50 15.1.1. Συλλογικός Κατάλογος Κυπριακών Βιβλιοθηκών... 50 15.1.2. Παροχή πρόσθετων διευκολύνσεων δανεισμού σε άλλες βιβλιοθήκες... 50 15.2. Ειδικές ομάδες χρηστών... 50 15.2.1. Χρήση βάσεων δεδομένων... 50 15.2.2. Αποστολή άρθρων... 50 15.3. Προβολή του έργου της Βιβλιοθήκης... 51 15.3.1. Ανακοινώσεις σε συνέδρια/ημερίδες και δημοσιεύσεις... 51 15.3.2. Ερωτηματολόγια... 51 15.4. Δωρεές σε άλλους φορείς... 51 15.5. Εκθέσεις βιβλίων... 51 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-4 -
Πίνακας πινάκων Πίν. 1. Δαπάνες υλικού βιβλιοθήκης 2011-2013 (κεφάλαιο 4/402) Πίν. 2. Δαπάνες μηχανογραφικού εξοπλισμού 2009-2012 (κεφάλαιο 4/412) Πίν. 3. Έσοδα Βιβλιοθήκης 2013 Πίν. 4. Έσοδα Βιβλιοθήκης 2004-2013 Πίν. 5. Περιοδικά πίστωση 2003-2013 Πίν. 6. Επιμόρφωση προσωπικού 2013 Πίν. 7. Ανθρωποώρες επιμόρφωσης προσωπικού 2010-2013 Πίν. 8 Κατανομή εμβαδού και χώρων ανά κτήριο Πίν. 9. Αποεπιλογή υλικού 2008-2013 Πίν. 10. Ανάπτυξη συλλογής Βιβλιοθήκης (βιβλία) 2001-2013 Πίν. 11. Παραλαβές βιβλίων από αγορές Τμημάτων 2004-2013 Πίν. 12. Συνδρομές σε έντυπα περιοδικά 2005-2013 Πίν. 13. Ηλεκτρονικά βιβλία ανά προμηθευτή 2013 Πίν. 14. Ηλεκτρονικά βιβλία 2005-2013 Πίν. 15. Χρήση ηλεκτρονικών περιοδικών 2010-2013 Πίν. 16. Χρήση ηλεκτρονικών βιβλίων 2007-2013 Πίν. 17. Αποτελέσματα καταλογογράφησης 2003-2013 Πίν. 18. Στατιστικά χρήσης ιστότοπου 2009-2013 Πίν. 19. Αιτήματα υποστήριξης τεχνολογιών πληροφόρησης από το προσωπικό της Βιβλιοθήκης 2009-2013 Πίν. 20. Εργασίες ψηφιοποίησης 2013 Πίν. 21. Έκδοση ταυτοτήτων 2004-2013 Πίν. 22. Ενεργοί εγγεγραμμένοι χρήστες 2004-2013 Πίν. 23. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά κατηγορία 2010-2013 Πίν. 24. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά Σχολή 2010-2013 Πίν. 25. Επισκέψεις στη Βιβλιοθήκη 2010-2013 Πίν. 26. Δανεισμοί βιβλίων 2000-2013 Πίν. 27. Αιτήσεις για μεταφορά βιβλίων από απομακρυσμένα βιβλιοστάσια 2004-2013 Πίν. 28. Βιβλία στη Συλλογή Περιορισμένου Δανεισμού 2005-2013 Πίν. 29. Δανεισμός τευχών περιοδικών 2006-2013 Πίν. 30. Διαδανεισμός 2002-2013 Πίν. 31. Εκπαίδευση χρηστών ανά Σχολή 2013 Πίν. 32. Σεμινάρια εκπαίδευσης χρηστών 2003-2013 Πίν. 33. Αιτήματα πληροφόρησης 2010-2013 Πίν. 34. Υπηρεσίες σε τυφλούς και μερικώς βλέποντες χρήστες 2003-2013 Πίν. 35. Ιστολόγιο Βιβλιοθήκης 2009-2013 Πίν. 36. Παρουσία της Βιβλιοθήκης στα κοινωνικά δίκτυα 2011-2013 Πίν. 37. Αποστολή άρθρων σε ειδικές ομάδες χρηστών 2003-2013 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-5 -
Πίνακας γραφικών παραστάσεων Γ.Π. 1. Προϋπολογισμός και δαπάνες (κεφ. 4/402) 2005-2013 Γ.Π. 2. Ποσοστό απορρόφησης προϋπολογισμού (κεφ. 4/402) 2005-2013 Γ.Π. 3. Προϋπολογισμός και δαπάνες μηχανογραφικού εξοπλισμού (κεφ. 4/412) 2009-2013 Γ.Π. 4. Έσοδα Βιβλιοθήκης 2004-2013 Γ.Π. 5. Αρ. συμμετοχών προσωπικού σε συνέδρια-σεμινάρια στο εξωτερικό 2005-2013 Γ.Π. 6. Ανθρωποώρες επιμόρφωσης προσωπικού 2010-2013 Γ.Π. 7. Κατανομή τόμων 2013: ποσοστά ανά βιβλιοστάσιο Γ.Π. 8. Ανάπτυξη συλλογής Βιβλιοθήκης (βιβλία) 2001-2013 Γ.Π. 9. Δωρεές προς τη Βιβλιοθήκη 2008-2013 (τόμοι) Γ.Π. 10. Παραλαβές βιβλίων 2004-2013 Γ.Π. 11. Συνδρομές σε έντυπα περιοδικά 2005-2013 Γ.Π. 12. Αρ. ηλεκτρονικών βιβλίων 2005-2013 Γ.Π. 13. Σύνολο αντιτύπων και εγγραφών στο σύστημα Βιβλιοθήκης 2003-2013 Γ.Π. 14. Επισκέψεις στον ιστότοπο της Βιβλιοθήκης 2009-2013 Γ.Π. 15. Αιτήματα για υποστήριξη ΤΠ 2009-2013 Γ.Π. 16. Εγγεγραμμένοι χρήστες 2003-2013 Γ.Π. 17. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά κατηγορία 2013 Γ.Π. 18. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά Σχολή 2013 Γ.Π. 19. Επισκέψεις στου χώρους της Βιβλιοθήκης 2010-2013 Γ.Π. 20. Δανεισμοί βιβλίων 2000-2013 Γ.Π. 21. Αιτήσεις για μεταφορά βιβλίων από απομακρυσμένα βιβλιοστάσια 2004-2013 Γ.Π. 22. Βιβλία στη Συλλογή Περιορισμένου Δανεισμού 2005-2013 Γ.Π. 23. Διαδανεισμός: Χρήστες ΒΠΚ: Βιβλία 2002-2013 Γ.Π. 24. Διαδανεισμός: Χρήστες ΒΠΚ: Άρθρα 2002-2013 Γ.Π. 25. Διαδανεισμός: Άλλες βιβλιοθήκες: Βιβλία 2002-2013 Γ.Π. 26. Διαδανεισμός: Άλλες βιβλιοθήκες: Άρθρα 2002-2013 Γ.Π. 27. Συμμετοχές σε εκπαιδευτικά σεμινάρια ανά Σχολή 2013 Γ.Π. 28. Ώρες συμμετοχής χρηστών σε σεμινάρια της Βιβλιοθήκης 2009-2013 Γ.Π. 29. Συμμετοχές σε σεμινάρια ανά κατηγορία χρηστών 2013 Γ.Π. 30. Αιτήματα πληροφόρησης 2010-2013 Γ.Π. 31. Ανακοινώσεις Βιβλιοθήκης σε συνέδρια/ημερίδες και δημοσιεύσεις 2004-2013 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-6 -
1. Οικονομική διαχείριση Σημείωση: Όλα τα ποσά που αναγράφονται στην παρούσα έκθεση είναι σε Ευρώ και περιλαμβάνουν το ΦΠΑ. 1.1. Δαπάνες βιβλιοθήκης (κεφάλαιο 4/402) Οι δαπάνες της Βιβλιοθήκης για εξασφάλιση πληροφοριακού υλικού/υπηρεσιών φαίνονται στον πιο κάτω πίνακα. Πίν. 1. Δαπάνες για αγορά υλικού/υπηρεσιών βιβλιοθήκης 2011-2013 (κεφάλαιο 4/402) Είδος δαπάνης 2011 2012 2013 Α1 Ηλεκτρονικό υλικό δέσμης / εκδότες συνδρομές τρέχοντος έτους Α2 Ηλεκτρονικό υλικό δέσμης / εκδότες συνδρομές επόμενου έτους 880.665,87 790.473,67 708.737,70 0,00 Β1 Β2 Βάσεις δεδομένων συνδρομές τρέχοντος έτους Βάσεις δεδομένων συνδρομές επόμενου έτους 477.545,69 466.106,51 431.540,50 159.861,60 Γ1 Γ2 Μεμονωμένες συνδρομές έντυπων και ηλεκτρονικών περιοδικών ΠΚ συνδρομές τρέχοντος έτους Μεμονωμένες συνδρομές έντυπων και ηλεκτρονικών περιοδικών ΠΚ συνδρομές επόμενου έτους 276.613,42 407.365,69 97.791,14 82.883,07 Δ Έντυπα βιβλία, DVD, CD 136.524,22 99.015,18 49.817,50 Ε Ηλεκτρονικά βιβλία 23.972,18 17.494,32 13.782,52 Στ Βιβλιοδεσία 18.635,75 33.617,32 9.947,19 Ζ Υπηρεσίες διαδανεισμού 9.722,43 9.987,74 6.146,94 Η Παλαιά τεύχη περιοδικών 1.712,58 412,60 0,00 Θ Συνδρομές σε οργανισμούς Ι Μεταφορές 444,08 418,72 0,00 ΙΑ Αναλώσιμα ΣΥΝΟΛΟ ΔΑΠΑΝΩΝ 1.825.836,22 1.824.891,75 1.561.216,89 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 1.856.000,00 1.827.100,00 1.586.050,00 ΥΠΟΛΟΙΠΟ 30.163,78 2.208,25 24.833,11 Το 2013 δαπανήθηκαν 231.200 για αγορά υλικού, κυρίως για έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά ( 181.383) και βιβλία ( 49.722). Επιπλέον, ποσό 708.738 αφορούσε συνδρομές Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-7 -
1,24 εκατομμύρια ευρώ 1,72 1,76 1,73 1,75 1,59 1,56 1,90 1,93 1,86 1,83 1,83 1,82 2,37 2,39 2,45 2,35 2,48 σε υλικό δέσμης (package deals) και 591.402 για online βάσεις δεδομένων. Οι υπόλοιπες δαπάνες ανήλθαν σε 9.947 για βιβλιοδεσία και 6.146.94 για διαδανεισμό. Σημειώνεται ότι η μείωση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στις δαπάνες για αγορά βιβλίων, η οποία είναι αναλογικά μεγαλύτερη από τη μείωση του προϋπολογισμού, οφείλεται στην ελαστικότητα της εν λόγω δαπάνης, καθώς και στον μειωμένο αρχικό διαθέσιμο προϋπολογισμό, ο οποίος κάλυπτε πρωτίστως τις συνδρομές και δευτερευόντως την αγορά βιβλίων. Ο τελικός προϋπολογισμός το 2013 αυξήθηκε σε 1.586.050 από τα 1.286.050 που αρχικά κατανεμήθηκαν και το ποσοστό απορρόφησής του ήταν 98,4%. 3,0 2,5 Γ.Π. 1. Προϋπολογισμός και δαπάνες (κεφ. 4/402) 2005-2013 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Προϋπολογισμός Δαπάνες 120 100 Γ.Π. 2. Ποσοστό απορρόφησης προϋπολογισμού (κεφ. 4/402) 2005-2013 102,7 100,7 101,8 101,0 105,5 98,4 99,9 98,4 80 60 50,7 40 20 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Σημ.: Ο λόγος της ιδιαίτερα χαμηλής απορρόφησης του προϋπολογισμού το 2009 οφείλεται στο γεγονός ότι εκείνη τη χρονιά ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών δεν προέβη σε νέες συμφωνίες με προμηθευτές, αλλά ούτε και σε ανανέωση των υφισταμένων συνδρομών, λόγω της μη επιλεξιμότητας της εν λόγω δαπάνης από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η ενέργεια αυτή είχε ως αποτέλεσμα να διακοπεί η πρόσβαση σε ηλεκτρονικά περιοδικά και βάσεις δεδομένων (IEEE, ACM, ACS, OCLC) για περίπου ένα εξάμηνο. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-8 -
2,3 2,2 χιλιάδες ευρώ 9,7 13,9 12,8 12,5 12,4 15,7 16,1 25,0 1.2. Δαπάνες μηχανογραφικού εξοπλισμού (κεφάλαιο 4/412) Το 2013 ο προϋπολογισμός για το κεφάλαιο 4/412, το οποίο αφορά μηχανογραφικό εξοπλισμό, ανερχόταν σε 25.000. Οι συνολικές δαπάνες από το εν λόγω κονδύλι ήταν 9.738,37 (ποσοστό απορρόφησης 39,0%) και το υπόλοιπο 15.261,63. Ο λόγος της πολύ χαμηλής απορρόφησης του κεφαλαίου ήταν το γεγονός ότι ενώ περιλήφθηκε ποσό για αγορά συστήματος διαχείρισης φωτοτυπικών μηχανών, αυτό δεν κατέστη δυνατό να επιτευχθεί εντός του 2013. Πίν. 2. Δαπάνες μηχανογραφικού εξοπλισμού 2009-2013 (κεφάλαιο 4/412) Έτος Προϋπολογισμός Δαπάνες Υπόλοιπο % απορρόφησης 2009 13.913,28 12.839,38 1.073,90 92,3% 2010 15.711,36 16.136,97-425,61 102,7% 2011 12.460,00 12.432,93 27,07 99,8% 2011 β 127.895,00* 2012 2.300,00 2.241,24 58,76 97,4% 2013 25.000,00 9.738,37 15.261,63 39,0% * Εκτός κεφαλαίου 4/412: ενίσχυση από ίδια έσοδα για αγορά εικονικού περιβάλλοντος. Γ.Π. 3. Προϋπολογισμός και δαπάνες μηχανογραφικού εξοπλισμού (κεφ. 4/412) 2009-2013 30 25 20 15 10 5 0 2009 2010 2011 2012 2013 Προϋπολογισμός Δαπάνες 1.3. Έσοδα Βιβλιοθήκης Συνολικά, η Βιβλιοθήκη το 2013 είχε έσοδα 42.058, από τα οποία δαπάνησε 11.466 για: (α) επιμόρφωση του προσωπικού (συμμετοχή σε σεμινάρια, συνέδρια και άλλα εκπαιδευτικά προγράμματα εντός και εκτός Κύπρου), (β) αγορά και συντήρηση εξοπλισμού, και (γ) συνδρομές της Βιβλιοθήκης σε οργανισμούς και υπηρεσίες. Το υπόλοιπο ανήλθε σε 30.592. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-9 -
Κωδικός κονδυλίου Λειτουργία Πίν. 3. Έσοδα Βιβλιοθήκης 2013 Έσοδα Δαπάνες κονδυλίου Υπόλοιπο 3425/96013 Τέλη συνδρομής εξωτ. χρηστών 4.023,90 1.222,13 2.801,77 3430/96004 Έκδοση ταυτοτήτων 2.778,00 631,30 2.146,70 3430/96014 Πρόστιμα 8.996,36 4.722,52 4.273,84 3430/96015 Φωτοτυπίες 24.846,12 4.890,26 19.955,86 3430/96017 Διαδανεισμός 1.413,83 0 1.413,83 ΣΥΝΟΛΟ 42.058,21 11.466,21 30.592,00 Πίν. 4. Έσοδα Βιβλιοθήκης 2004-2013 Έτος Έσοδα Δαπάνες Υπόλοιπο 2004 60.000,96 21.075,60 38.925,36 2005 69.198,36 36.384,67 32.813,69 2006 63.915,36 50.009,06 13.906,30 2007 64.489,45 47.992,91 16.496,54 2008 71.135,10 29.421,57 41.713,53 2009 71.322,16 45.804,39 25.517,77 2010 72.605,69 55.699,88 16.905,81 2011 64.067,26 39.384,09 24.683,16 2012 66.571,31 16.281,15 50.290,16 2013 42.058,21 11.466,21 30.592,00 ΣΥΝ 645.363,86 353.519,53 291.844,32 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Γ.Π. 4. Έσοδα Βιβλιοθήκης 2004-2013 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Έσοδα Δαπάνες Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-10 -
1.4. Διαδικασίες αγοράς υλικού/υπηρεσιών 1.4.1. Α Ηλεκτρονικό Υλικό Δέσμης / Εκδότες Συμμετοχή Βιβλιοθήκης στην Κοινοπραξία Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Μέσω της Κοινοπραξίας ανανεώθηκαν 14 συνδρομές σε εκδότες για συγκεκριμένο υλικό δέσμης, ως ακολούθως: American Chemical Society American Institute of Physics Association of Computing Machinery Cambridge University Press and Digital Archive Elsevier - Freedom Collection and Scopus Emerald journals Institute of Physics IEEE (POP & ASPP) Oxford University Press Oxford Reference Online, Grove Art & Grove Music SAGE (incl. Digital Archive) Springer Link Journals ebooks+ebooks series Taylor & Francis Wiley 1.4.2. Β Βάσεις Δεδομένων Συμμετοχή Βιβλιοθήκης στην Κοινοπραξία Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Μέσω της Κοινοπραξίας ανανεώθηκαν 14 συνδρομές σε βάσεις δεδομένων, ως ακολούθως: BioMed Central British Medical Association - Clinical Evidence / BMJ EBSCO databases EBSCO Publishing - AtoZ, LinkSource, EDS Elsevier EI-Village EI Compendex ProQuest Dissertations and theses ProQuest MathSciNet ProQuest RefWorks ProQuest Safari Business EBooks ProQuest Safari Technical EBooks ProQuest Scitech Collection, Complete Cambridge Science Collection CSA Thesaurus Linguae Graecae Thomson Reuters Journal Citation Reports Thomson Reuters Web of Science (Science Citation Index, Social Sciences Citation Index, Arts & Humanities Citation Index) Επιπλέον, με διαδικασίες του Τομέα Συμβάσεων και Αγορών του Πανεπιστημίου Κύπρου ανανεώθηκαν συνδρομές ως ακολούθως: Ανοικτός διαγωνισμός: Ανανεώθηκαν 31 συνδρομές σε βάσεις δεδομένων μετά από κατακύρωση του Διαγωνισμού BIB 059/12. Κατακυρώθηκαν 16 συνδρομές στην εταιρεία InterOptics S.A. και 15 στην εταιρεία EBSCO Information Services. Διαπραγμάτευση για συνδρομές άνω των 50.000: Ανανεώθηκε 1 συνδρομή βάσεων δεδομένων με Διαδικασία με Διαπραγμάτευση με χρήση εγγράφων Διαγωνισμού (ΒΙΒ 004/13). Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-11 -
Διαδικασία με διαπραγμάτευση για συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας μέχρι 50.000: 8 συνδρομές βάσεων δεδομένων ανανεώθηκαν με Διαδικασία με Διαπραγμάτευση με τον εκάστοτε εκδότη ή αποκλειστικό διαθέτη. 1.4.3. Γ Μεμονωμένες Συνδρομές Έντυπων και Ηλεκτρονικών Περιοδικών ΠΚ Με διαδικασίες του Τομέα Συμβάσεων και Αγορών του Πανεπιστημίου Κύπρου ανανεώθηκαν συνδρομές σε περιοδικά ως ακολούθως: Ανοικτός διαγωνισμός: Ανανεώθηκαν 361 συνδρομές σε ξενόγλωσσα περιοδικά στο πλαίσιο του διαγωνισμού BIB 021/11 (διάρκεια 2+2 χρόνια) στην εταιρεία EBSCO Information Services. Διαδικασία με διαπραγμάτευση για συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας μέχρι 50.000: 60 συνδρομές σε ελληνόγλωσσα περιοδικά ανανεώθηκαν μετά από διαδικασία διαπραγμάτευσης με 1 προμηθευτή και 10 συνδρομές ανανεώθηκαν μετά από διαδικασία διαπραγμάτευσης με τον εκάστοτε εκδότη ή αποκλειστικό διαθέτη. 1.4.4. Δ Έντυπα βιβλία, DVDs, CDs Αγοράστηκε έντυπο υλικό με τις ακόλουθες διαδικασίες: Έγκριση Συμβουλίου Προσφορών και Οικονομικών: Ζητήθηκαν από τη Βιβλιοθήκη και δόθηκαν συνολικά 7 εγκρίσεις από το Συμβούλιο Προσφορών και Οικονομικών. Αγορά κάτω των 2.000: Αγορά έντυπου υλικού από Ευρωπαϊκό Κονδύλι για λογαριασμό του Τμήματος Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. 1.4.5. Ε Ηλεκτρονικά Βιβλία Με διαδικασίες του Τομέα Συμβάσεων και Αγορών του Πανεπιστημίου Κύπρου αγοράστηκαν ηλεκτρονικά βιβλία ως ακολούθως Διαδικασία Διεξαγωγής Αγορών αξίας κάτω των 15.000 μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ (διαδικασία με έντυπο ΠΚ3): Αγοράστηκαν ηλεκτρονικά βιβλία από το κονδύλι της εναρκτήριας χρηματοδότησης του Τμήματος Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Ζητήθηκαν προσφορές από 3 προμηθευτές. 1.4.6. Στ Βιβλιοδεσία Αγορά κάτω των 2.000: Η τελευταία προσφορά για βιβλιοδεσία έληξε τον Μάρτιο του 2013. Μικρός αριθμός βιβλίων δόθηκε απευθείας για βιβλιοδεσία, αφού η συνολική δαπάνη ήταν μικρότερη των 2.000. 1.4.7. Ζ Υπηρεσίες Διαδανεισμού Για τις υπηρεσίες διαδανεισμού χρησιμοποιήθηκαν οι ακόλουθες διαδικασίες: Διαδικασία με συνοπτικό διαγωνισμό: Υπηρεσίες μεταφοράς από ACS. Έγκριση Συμβουλίου Προσφορών και Οικονομικών: Ζητήθηκε από τη Βιβλιοθήκη και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Προσφορών και Οικονομικών η παροχή υπηρεσιών διαδανεισμού από την εταιρεία Subito. Αγορά κάτω των 2.000: Υπηρεσίες από British Library, IFLA και Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-12 -
1.4.8. Η Παλαιά τεύχη περιοδικών Έγκριση Συμβουλίου Προσφορών και Οικονομικών: Ζητήθηκε από τη Βιβλιοθήκη και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Προσφορών και Οικονομικών αγορά 2 τίτλων περιοδικών. 1.4.9. Θ Συνδρομές σε οργανισμούς Αγορά κάτω των 2.000: Συνδρομές της Βιβλιοθήκης στους οργανισμούς IFLA (International Federation of Library Associations and Institutions) και LIBER (Ligue des bibliothèques européennes de recherche). 1.4.10. Ι Μεταφορές Δεν έγιναν οποιεσδήποτε δαπάνες για μεταφορές εντός του έτους. 1.4.11. ΙΑ Αναλώσιμα Έγιναν δύο παραγγελίες για αγορά ταινιών ασφαλείας απευθείας από την εταιρεία Orinos (αγορά κάτω των 2.000). 1.5. Πιστώσεις (Refunds) Για το 2013 εξασφαλίστηκε πίστωση 13.152 για υπερχρεώσεις και άλλες λανθασμένες χρεώσεις έντυπων περιοδικών που εντόπισε η Βιβλιοθήκη. Πίν. 5. Περιοδικά πίστωση 2003-2013 Έτος Ποσό πίστωσης 2003 13.316 2004 28.255 2005 12.447 2006 28.165 2007 42.785 2008 678 2009 865 2010 1.254 2011 2.330 2012 1.726 2013 13.152 ΣΥΝΟΛΟ 144.973 Σημ.: Η μεγάλη πτώση του ποσού το 2008 σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια οφείλεται στην αλλαγή προμηθευτή και τη διαφορετική πολιτική τιμολόγησής του. 2. Διοικητικά θέματα 2.1. Επιτροπή Βιβλιοθήκης Μέσα στο 2013 η Επιτροπή Βιβλιοθήκης πραγματοποίησε τις ακόλουθες συνεδρίες: 90 ή Συνεδρία 31/1/2013 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-13 -
91 η Συνεδρία 13/3/2013 92 η Συνεδρία 18/6/2013 93 η Συνεδρία 23/9/2013 94 η Συνεδρία 12/11/2013 2.2. Ανθρώπινοι πόροι 2.2.1. Στελέχωση Βιβλιοθήκης Στις 31/12/2013 το προσωπικό της Βιβλιοθήκης αριθμούσε 50 μέλη. Από αυτά, 35 ήταν μόνιμο προσωπικό, 13 εργάζονταν με σύμβαση, και 2 ήταν μόνιμο ωρομίσθιο προσωπικό. Κατά το 2013 η Βιβλιοθήκη εργοδότησε επίσης συνολικά 5,2 φοιτητές του ΠΚ για μερική απασχόληση (αντιστοιχία σε ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης). Επιπλέον, 1 φοιτητής βιβλιοθηκονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου έκανε στη Βιβλιοθήκη την πρακτική του άσκηση για περίοδο 2 μηνών. 2.2.2. Επιμόρφωση προσωπικού Κατά το 2013 υπήρξαν 276 συμμετοχές προσωπικού σε σεμινάρια, εργαστήρια, παρουσιάσεις, κ.τ.λ., από τις οποίες 62 σε σεμινάρια που διοργάνωσε η Υπηρεσία Ανθρώπινου Δυναμικού του Πανεπιστημίου, 213 σε σεμινάρια και παρουσιάσεις που διοργάνωσε η Βιβλιοθήκη και 1 σε συνέδριο στο εξωτερικό. Πίν. 6. Επιμόρφωση προσωπικού 2013 Κατηγορία Αρ. συμμετοχών Αρ. ανθρωποωρών Προγράμματα εξωτερικού 1 21 Πολυεπιχειρησιακά προγράμματα 0 0 Σεμινάρια ΥΑΔ 62 429 Σεμινάρια/παρουσιάσεις ΒΠΚ 213 213 ΣΥΝΟΛΟ 276 663 Γ.Π. 5. Αρ. συμμετοχών προσωπικού σε συνέδριασεμινάρια στο εξωτερικό 2005-2013 25 20 20 23 17 18 15 10 7 10 8 12 5 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-14 -
Πίν. 7. Ανθρωποώρες επιμόρφωσης προσωπικού 2010-2013 Έτος Αρ. ανθρωποωρών 2010 1.943 2011 2.761 2012 1.652 2013 663 Γ.Π. 6. Ανθρωποώρες επιμόρφωσης προσωπικού 2010-2013 3.000 2.761 2.500 2.000 1.500 1.943 1.652 1.000 500 0 663 2010 2011 2012 2013 2.2.3. Πρόγραμμα Erasmus Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος ERASMUS, φιλοξενήθηκαν από τη ΒΠΚ 4 συνάδελφοι για περίοδο μίας εβδομάδας έκαστος, ως ακολούθως: 1 από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1 από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης (Universität Wien), και 2 από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Βρόκλαβ (Politechnika Wrocławska). Όλοι οι συνάδελφοι έτυχαν ενημέρωσης σχετικά με όλες τις λειτουργίες και δραστηριότητες της ΒΠΚ, αλλά και ενημέρωσαν οι ίδιοι το προσωπικό για τις δραστηριότητες της δικής τους βιβλιοθήκης. 2.3. Εγκαταστάσεις διαρρύθμιση συλλογών Το 2013 έγινε στη Νέα Πτέρυγα, μετά από αίτημα των Τεχνικών Υπηρεσιών, τροποποίηση των εγκαταστάσεων της Βιβλιοθήκης. Στις 31/12/2013 η Βιβλιοθήκη διέθετε 2.715 τ.μ., από τα οποία τα 1.509 ήταν για βιβλιοστάσια και αναγνωστήρια, ενώ 110 επιπρόσθετα τετραγωνικά ήταν για άλλες υπηρεσίες των χρηστών (ηλεκτρονικοί υπολογιστές και φωτοτυπικές). Η κατανομή του εμβαδού και των τόμων βιβλίων και περιοδικών στα επτά κτήρια που στεγάζουν τους χώρους της Βιβλιοθήκης έχει ως εξής: Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-15 -
Πίν. 8. Κατανομή εμβαδού και τόμων ανά κτήριο Σημ.: Το εμβαδόν είναι σε τετραγωνικά μέτρα Κτήριο Εμβαδόν Κύρια λειτουργία Τόμοι Κεντρικό Κτήριο 946 Κεντρική Βιβλιοθήκη 115.000 Νέα Πτέρυγα 426 Βιβλιοθήκη Περιοδικών 56.000 Πτέρυγα Β' 52 Εργαστήριο Ψηφιοποίησης 0 Κτήριο Αρσαλίδη 945 Βιβλία, περιοδ., εφημ. 183.000 Αμαράλ 127 Συλλογή Τουρκικών Σπουδών 30.000 Λεωφόρος Λάρνακος 161 Συλλογή ΣΘΕΕ και ΣΟΕΔ 34.000 Ερευν. Μον. Αρχαιολογίας 57 Συλλογή ΕΜΑ 32.000 ΣΥΝΟΛΟ 2.715 450.000 * * Πέραν των 120.000 είναι τόμοι περιοδικών. Γ.Π. 7. Κατανομή τόμων 2013: ποσοστά ανά βιβλιοστάσιο Κτήριο Αρσαλίδη 41% Βιβλιοθήκη Περιοδικών 12% Αμαράλ 7% Κεντρική Βιβλιοθήκη 26% ΕΜΑ 7% Λεωφ. Λάρνακος 7% Συνεχίστηκε η διαδικασία αποεπιλογής υλικού (deselection) η οποία αποσκοπεί στη μεταφορά υλικού με υψηλή ζήτηση σε χώρους προσβάσιμους από το κοινό και υλικού χαμηλής ζήτησης σε κλειστό βιβλιοστάσιο. Εντός του έτους μεταφέρθηκαν 1.754 τόμοι βιβλίων. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-16 -
Έτος από ΚΕΝ προς Αρσαλίδη Πίν. 9 Αποεπιλογή υλικού 2008-2013 από Αρσαλίδη προς ΚΕΝ από ΚΕΝ προς Λεωφ. Λκος ΣΥΝΟΛΟ 2008 1.360 634 45 2.039 2009 1.348 678 5 2.031 2010 667 144 0 811 2011 36 40 68 144 2012 1.082 352 188 1.622 2013 1.449 234 71 1.754 Σύνολο 5.942 2.082 377 8.401 3. Διαχείριση ποιότητας 3.1. Στατιστικά στοιχεία δείκτες απόδοσης Συνέχιση συλλογής στατιστικών στοιχείων αναφορικά με τη χρήση και τις λειτουργίες της Βιβλιοθήκης. Συμμετοχή της Βιβλιοθήκης στην καταγραφή στατιστικών δεδομένων της Μονάδας Ολικής Ποιότητας Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΜΟΠΑΒ, Ελλάδα) με τη συμπλήρωση σχετικού ερωτηματολογίου για το έτος 2012. 4. Συνεργασίες και έργα 4.1. Συνεργασίες 4.1.1. Κοινοπραξία Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Το 2012 υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ επτά δημοσίων και ιδιωτικών πανεπιστημίων της Κύπρου: Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πανεπιστήμιο Frederick, και Πανεπιστήμιο Νεάπολις). Το μνημόνιο συνεργασίας σκοπό έχει την ίδρυση κοινοπραξίας Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών ως εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της οποίας ιδρυτικά μέλη αποτελούν τα επτά πιο πάνω ιδρύματα. Οι δραστηριότητες της εν λόγω κοινοπραξίας θα επικεντρώνονται στην αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχονται από τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, την από κοινού σύναψη συμφωνιών με εκδότες, τη δημιουργία κυπριακού συλλογικού καταλόγου, τη συνεργασία και ένταξη άλλων βιβλιοθηκών της Κύπρου, αναβάθμιση ποιότητας, κ.ά. Της όλης προσπάθειας υλοποίησης της απόφασης ηγείται ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγ. Αθανάσιος Γαγάτσης, ως εξουσιοδοτημένο άτομο από τη σύνοδο των Πρυτάνεων. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-17 -
4.1.2. Συλλογικός Κατάλογος Κυπριακών Βιβλιοθηκών Το 2013 συνέχισε τη λειτουργία του ο Συλλογικός Κατάλογος Κυπριακών Βιβλιοθηκών (ΣΚαΚυΒ). Ο κατάλογος, στον οποίο συμμετέχουν 40 κυπριακές βιβλιοθήκες με 41 καταλόγους, περιλαμβάνει 624.936 ενοποιημένες εγγραφές (2 η έκδοση, Ιούλιος 2011). Σημειώνεται ότι η δημιουργία του ΣΚαΚυΒ προέκυψε μετά από πρωτοβουλία που πήρε το 2009 η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με την Κεντρική Ομάδα Υποστήριξης του Συλλογικού Καταλόγου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Τον συντονισμό στην Κύπρο για τη δημιουργία του ΣΚαΚυΒ ανέλαβε η ΒΠΚ. 4.1.3. Συλλογικός Κατάλογος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών Το 2013 συνέχισε τη λειτουργία του ο Συλλογικός Κατάλογος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΚΕΑΒ), με τεχνική υποστήριξη από την ομάδα του ΣΚΕΑΒ στην Αθήνα. Ο κατάλογος, στον οποίο συμμετέχουν συνολικά 58 βιβλιοθήκες από την Ελλάδα και την Κύπρο, περιλαμβάνει 3.854.113 ενοποιημένες εγγραφές (8 η έκδοση, Οκτ. 2012). Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου έχει ανταποκριθεί στο κάλεσμα για τη δημιουργία της 9 ης έκδοσης του ΣΚΕΑΒ και έχει αποστείλει τις εγγραφές της (Δεκ. 2013). 4.1.4. Συνεργασία σε επίπεδο δανεισμού μεταξύ των κυπριακών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών Η ΒΠΚ μαζί με τις βιβλιοθήκες του Ανοικτού Πανεπιστήμιου Κύπρου, του Τεχνολογικού Πανεπιστήμιου Κύπρου και του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας, συνέχισαν τη συνεργασία με σκοπό τη μεταξύ τους εξυπηρέτηση χρηστών για ακόμα μεγαλύτερη κάλυψη των αναγκών των χρηστών της κάθε βιβλιοθήκης. Μέλη των πιο πάνω βιβλιοθηκών μπορούν να εξυπηρετηθούν από τις άλλες συνεργαζόμενες βιβλιοθήκες ως εξωτερικοί χρήστες και κάτω από κοινούς όρους που έχουν προσυμφωνηθεί μεταξύ όλων των μελών της συνεργασίας. Μέσα στο 2013 η ΒΠΚ εξυπηρέτησε 136 χρήστες των πιο πάνω πανεπιστημίων, ενώ 59 δικοί της χρήστες εξυπηρετήθηκαν από αυτές τις βιβλιοθήκες. 4.1.5. IFLA (International Federation of Library Association) Η ΒΠΚ συνεχίζει να είναι μέλος της IFLA (International Federation of Library Associations and Institutions), του μεγαλύτερου δικτύου βιβλιοθηκών στον κόσμο. 4.1.6. LIBER (Ligue des Bibliothèques Européennes de Recherche) Η ΒΠΚ συνεχίζει να είναι μέλος του LIBER (Ligue des Bibliothèques Européennes de Recherche), του σημαντικότερου δικτύου ακαδημαϊκών/ερευνητικών βιβλιοθηκών στην Ευρώπη. Από τη συμμετοχή της Βιβλιοθήκης στο LIBER προέκυψε η συμμετοχή στα ευρωπαϊκά προγράμματα OpenAIRE, OpenAIREplus και OpenAIRE2020. 4.1.7. UNICA (Network of Universities from the Capitals of Europe) Συμμετοχή της Βιβλιοθήκης στο Δίκτυο Πανεπιστημίων Ευρωπαϊκών Πρωτευουσών (UNICA). Ο Διευθυντής Βιβλιοθήκης συμμετείχε στην Ομάδα Εργασίας για Ακαδημαϊκή Επικοινωνία (scholarly communication). 4.2. Έργα ψηφιοποίησης Το 2013 ξεκίνησαν, συνεχίστηκαν ή ολοκληρώθηκαν τα ακόλουθα έργα ψηφιοποίησης: Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-18 -
4.2.1. Έργα που ξεκίνησαν Παλαίτυπα Ψηφιοποίηση του πιο παλιού βιβλίου της συλλογής της ΒΠΚ. Το βιβλίο έχει τίτλο «Αριστοφάνους ευτραπελωτάτου κωμωδίαι ένδεκα», αποτελείται από 558 σελίδες και εκδόθηκε στη Βενετία το 1538. Παράλληλα, σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και τον επισκέπτη καθηγητή κ. Χρίστο Λούκο, έγιναν προσπάθειες για πρόσκτηση σαρωμένων εικόνων από τα πρώτα βιβλία που τυπώθηκαν στην Κύπρο, αρκετά από τα οποία βρίσκονται στη συλλογή της Βρετανικής Βιβλιοθήκης και με την οποία η ΒΠΚ ήρθε σε επικοινωνία. Tο 2012 αυτό δεν έγινε κατορθωτό λόγω ψηλού κόστους. Tο 2013 εντοπίστηκαν κάποια από τα βιβλία αυτά στην Κύπρο και ενσωματώθηκαν στην ψηφιακή συλλογή ΛΗΚΥΘΟΣ, υπό μορφή εγγραφής και συνδέσμου προς τις βιβλιοθήκες που τα έχουν στη συλλογή τους. Ταυτόχρονα, δημιουργήθηκαν οι εγγραφές για άλλα 88 βιβλία και συνεχίζεται η αναζήτηση συνδέσμων προς την ψηφιοποιημένη τους μορφή. Η συλλογή στη βάση ΛΗΚΥΘΟΣ ονομάστηκε «Βιβλία τυπωμένα στην Κύπρο από το 1869». Αρχείο Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων Με επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Ερυθρού Σταυρού προς τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου (ημερομ. 14/5/2013), ζητήθηκε η ψηφιοποίηση του Αρχείου Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων της Τουρκικής Εισβολής που κατέχει ο Κυπριακός Ερυθρός Σταυρός. Σε απαντητική επιστολή του ημερομηνίας 30/5/2013, ο Πρύτανης ενημέρωσε για την πρόθεση του ΠΚ για παροχή βοήθειας για την ψηφιοποίηση του εν λόγω υλικού. Αποτέλεσμα των πιο πάνω ήταν η ψηφιοποίηση και επεξεργασία μέσω οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων 2.807 εγγράφων του Αρχείου και η δημιουργία του σε αρχεία PDF. Τα φυσικά τεκμήρια επιστράφηκαν στον Ερυθρό Σταυρό, μαζί με το υλικό σε ψηφιακή μορφή. Το έργο ολοκληρώθηκε εντός του έτους. Σύνδεσμος Αρχαιολόγων Κύπρου Με επιστολή προς την Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου, ο Σύνδεσμος Κυπρίων Αρχαιολόγων, ως ο νόμιμος κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων του περιοδικού Archaeologia Cypria, ζήτησε την ψηφιοποίηση του περιοδικού και τη διάθεσή του σε ανοικτή πρόσβαση στο διαδίκτυο. Μετά από ενημέρωση και έγκριση της Επιτροπής Βιβλιοθήκης, πραγματοποιήθηκε σάρωση των 5 τευχών Archaeologia Cypria (903 σελ.) και η επεξεργασία της ψηφιακής μορφής, μέσω λογισμικού οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων. Δημιουργήθηκε αναζητήσιμο αρχείο PDF για το κάθε τεύχος ξεχωριστά και στη συνέχεια έγινε αποδελτίωση των άρθρων του κάθε τεύχους (84 άρθρα) και εισαγωγή τους στην βάση ΛΗΚΥΘΟΣ. Χειρόγραφο «Κατάλογος των εν Κύπρω Επτανησίων» Το 2012 ο ερευνητής και ιστοριοδίφης κ. Αριστείδης Κουδουνάρης επέδωσε στον Πρύτανη ένα ιστορικής σημασίας χειρόγραφο που χρονολογείται από το 1854 με τίτλο «Κατάλογος των εν Κύπρω Επτανησίων, εξαχθείς από το μητρώον του Βρετανικού Προξενείου ως ευρίσκετο πριν της παραδόσεως αυτών εις τας Ελληνικάς Αρχάς». Όπως ανέφερε ο κ. Κουδουνάρης, το χειρόγραφο αποτελεί ίσως ένα από τα σημαντικότερα έγγραφα που συνδέονται απευθείας με την ιστορική εξέλιξη των εν Κύπρω πραγμάτων. Το έγγραφο αναφέρει ως τόπο σύνταξής του τη Λάρνακα, φέρει ημερομηνία 11 Απριλίου 1864, υπογράφει ως αναπληρών Πρόξενος του Βρετανικού Προξενείου ο Robert Hamilton Lang και φέρει την πράσινη σφραγίδα του Βρετανικού Προξενείου. Τον Ιανουάριο του 2013 πραγματοποιήθηκε η ψηφιοποίηση και Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-19 -
εισαγωγή του χειρογράφου στην συλλογή Παλαιτύπων και Σπάνιου Υλικού της βάσης ΛΗΚΥΘΟΣ της ΒΠΚ. Δημιουργία Αρχείου Διδακτορικών Διατριβών Το 2013, μετά από αίτημα του Προέδρου του Τμήματος Πληροφορικής, δημιουργήθηκε στην ψηφιακή βάση ΛΗΚΥΘΟΣ Αρχείο Διδακτορικών διατριβών (εισαγωγή και τεκμηρίωση 73 εγγραφών). Οι υφιστάμενες διατριβές έχουν ήδη καταχωρηθεί στη βάση, ενώ οι νέες θα συνεχίσουν να καταχωρούνται. 4.2.2. Έργα που συνεχίστηκαν ή ολοκληρώθηκαν Διαφάνειες Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας: Το έργο ξεκίνησε το 2005 και μέχρι τις 31/12/2013 είχαν ψηφιοποιηθεί 19.921 διαφάνειες. Άρθρα για το Κυπριακό (συνεργασία με ΙΣΑ): Επεξεργασία 3.337 άρθρων της εφημερίδας Ελευθερία (1966) και εισαγωγή τους στο λογισμικό Greenstone. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2013. Αρχεία του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959 (ΣΙΜΑΕ): Επιμέλεια και συντήρηση της ψηφιακής βάσης. Αρχείο Στέλλας Σουλιώτη: Ολοκλήρωση μεταφοράς του αρχείου από τις εγκαταστάσεις του Ερυθρού Σταυρού στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Σάρωση 24.088 εγγράφων και αποθήκευση σε TIFF. Αρχείο Κλαίρης Αγγελίδου: Επεξεργασία αρχείου. Αρχείο Δώρου Άλαστου (Εύδωρου Γεωργιάδη): Ψηφιοποίηση 823 τεκμηρίων. Αρχείο Δημήτρη Δασκαλόπουλου: Ενσωμάτωση ψηφιακών τεκμηρίων στη βάση ΛΗΚΥΘΟΣ. Αρχείο Κυπριακών Διδακτορικών Διατριβών: Μέχρι τις 31/12/2013 ο συνολικός αριθμός των Διδακτορικών διατριβών στη βάση ανήλθε στις 285. Ελληνικά περιοδικά Ε.Λ.Ι.Α.: Το 2013 δημιουργήθηκε στην ψηφιακή βάση ΛΗΚΥΘΟΣ συλλογή «Ελληνικά Λογοτεχνικά Περιοδικά του 19ου και 20ού αιώνα (ΕΛΙΑ)» και 12 υποσυλλογές, και έγινε εισαγωγή 1.090 τεκμηρίων. Παράλληλα, έγινε ψηφιοποίηση 1.847 σελίδων από περιοδικά του ΕΛΙΑ από μικροφίλμ που διαθέτει η ΒΠΚ και επεξεργασία 14.944 σελίδων για οπτική αναγνώριση χαρακτήρων. ΕΒΙΒΑ (Ελληνική Βιβλιοθηκονομική Βάση): Προσθήκη 613 νέων άρθρων. Ο συνολικός αριθμός στις 31/12/2013 ήταν 2.743 εγγραφές. Για την ΕΒΙΒΑ, πραγματοποιήθηκε ανακοίνωση των μελών του προσωπικού, Ελένης Σακκά, Φίλιππου Τσιμπόγλου, Βασιλικής Κουκουνίδου και Πάνου Ράπτη, στο 22ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών που έγινε στην Πάτρα τον Οκτώβριο του 2013. Τίτλος της ανακοίνωσης ήταν «ΕΒΙΒΑ: Ελληνική Βιβλιοθηκονομική Βάση Δεδομένων». Παράλληλα, το άρθρο υποβλήθηκε στο βιβλιοθηκονομικό περιοδικό «Program: electronic library and information systems». Ερευνητικό πρόγραμμα «Ευρωπαϊκός φιλελληνισμός ο Victor Hugo στον ελληνικό κόσμο»: Επιμέλεια και συντήρηση της ψηφιακής βάσης. Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «OpenAIREplus»: Πραγματοποιήθηκαν 10 τηλεδιασκέψεις μεταξύ των εταίρων (Νότιας Περιοχής), καθώς και 2 εκ του σύνεγγυς συναντήσεις σε Βέλγιο και Λιθουανία με όλους τους εταίρους του προγράμματος. Κατά τη διάρκεια του έτους έγιναν επίσης παρουσιάσεις για το έργο σε διάφορες εκδηλώσεις με σκοπό τη διάδοσή του. Ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana: Το 2013 η ΒΠΚ διέθεσε 1.258 εγγραφές μεταδεδομένων, επιπρόσθετα στις περίπου 4.000 που είχε προσφέρει το 2012. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-20 -
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 χιλιάδες Πρακτικά συνεδρίων: Εισαγωγή στη βάση ΛΗΚΥΘΟΣ 68 ανακοινώσεων του συνεδρίου International Euro-Mediterranean Conference (EuroMed) on Cultural Heritage. Εισαγωγή στην ίδια βάση 129 ανακοινώσεων του 13 ου Διεθνούς Συνεδρίου ISSEI - International Society for the Study of European Ideas. Αρχείο Πετρώνδα: Ψηφιοποίηση 348 λυτών φύλλων που εντοπίστηκαν σε βιβλία της δωρεάς. Έντυπο «A complete gazetteer of Cyprus» (συνεργασία με Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας): Τροποποιήσεις και περαιτέρω επεξεργασία στο ψηφιοποιημένο έντυπο. Τμήματα Πανεπιστημίου Κύπρου: Εισαγωγή στην ψηφιακή βάση ΛΗΚΥΘΟΣ και τεκμηρίωση 41 διδακτορικών διατριβών. Ψηφιοποίηση 1.020 φωτογραφιών και 5 βιβλίων (524 σελίδες) του Αρχείου Στεφανίδη για την καθηγ. κα Φρόσω Ηγουμενίδου, Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας. Ψηφιοποίηση και δημιουργία MPEG και DVD 8 βιντεοταινιών για τη λέκτορα κα Φρύνη Ντόα του Τμήματος Γαλλικών Σπουδών και τον κο Ηλία Αργυρού του Κέντρου Γλωσσών. 5. Ανάπτυξη συλλογής 5.1. Συνολική ανάπτυξη Στις 31/12/2013 η Βιβλιοθήκη διέθετε 327.810 τόμους βιβλίων και άλλου φυσικού υλικού (σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνονται οι τόμοι των έντυπων περιοδικών). Από τις προσθήκες του 2013, 1.101 τίτλοι προέρχονταν από αιτήματα των ακαδημαϊκών τμημάτων για αγορά, καθώς επίσης και από την ίδια τη Βιβλιοθήκη. Σε αυτούς τους τίτλους συμπεριλαμβάνονται 72 τίτλοι οι οποίοι προτάθηκαν μέσω της υπηρεσίας της ΒΠΚ «Εισήγηση για αγορά βιβλίου/οπτικοακουστικού υλικού μέσω ηλεκτρονικής φόρμας εισηγήσεων». Γ.Π. 8. Ανάπτυξη συλλογής Βιβλιοθήκης (βιβλία) 2001-2013 350 300 250 200 150 100 85 131 164 195 230 243 255 267 281 295 308 320 328 50 0 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-21 -
5.2. Αγορά συλλογών Πίν. 10. Ανάπτυξη συλλογής Βιβλιοθήκης (βιβλία) 2001-2013 Έτος Συνολικός αρ. βιβλίων Αύξηση % 2001 85.471-2002 130.731 53,0% 2003 164.410 25,8% 2004 194.906 18,5% 2005 230.000* 18,0% 2006 242.500* 5,4% 2007 254.520 5,0% 2008 267.289 5,0% 2009 280.850 5,1% 2010 295.159 5,1% 2011 307.599 4,2% 2012 319.670 3,9% 2013 327.810 2,5% * Βάσει υπολογισμού. Το 2013 η Βιβλιοθήκη δεν προέβη σε καμία αγορά συλλογής. 5.3. Δωρεές συλλογών στη Βιβλιοθήκη Η ΒΠΚ αποδέχτηκε κατά το 2013 5.241 τεκμήρια τα οποία αποκτήθηκαν από μαζικές ή μεμονωμένες δωρεές (κυρίως βιβλία και τεύχη περιοδικών, αλλά και μερικά πολυμέσα). Οι πιο αξιοσημείωτες δωρεές του έτους ήταν (α) η δωρεά Αθανάσιου Τομαρά, που περιλαμβάνει 900 βιβλία και 1.000 τόμους περιοδικών νομικού περιεχομένου και (β) το δεύτερο μισό και τελευταίο μέρος της συλλογής Θεμιστοκλή Δέρβη, η οποία περιλαμβάνει 1.355 βιβλία και καλύπτει ιστορικά και κοινωνιολογικά ζητήματα. Οι δωρεές προς τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου τα τελευταία χρόνια έχουν ως ακολούθως (τόμοι βιβλίων και περιοδικών): Γ.Π. 9. Δωρεές προς τη Βιβλιοθήκη 2008-2013 (τόμοι) 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 12.100 8.500 4.400 5.500 5.241 1.900 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-22 -
6. Προσκτήσεις 6.1. Παραγγελίες βιβλίων και άλλου πληροφοριακού υλικού σε φυσική μορφή (πλην των περιοδικών) Το 2013 η Βιβλιοθήκη έλαβε 2.893 αιτήματα από όλα τα ακαδημαϊκά Τμήματα και την Ομάδα Ανάπτυξης Συλλογής της ΒΠΚ για αγορά βιβλίων και άλλου πληροφοριακού υλικού. Από τους τίτλους αυτούς υπήρχαν ήδη στη Βιβλιοθήκη οι 402. Εντός του 2013, εξαιτίας της καθυστέρησης της έγκρισης του κρατικού προϋπολογισμού, η Βιβλιοθήκη δεν μπόρεσε να προβεί στη διαδικασία προκήρυξης Ανοικτού Διαγωνισμού για αγορές Έντυπου και Οπτικοακουστικού υλικού λόγω των στενών χρονικών πλαισίων. Το Γραφείο Προσκτήσεων παρήγγειλε μόνο 559 τεκμήρια, τα οποία αφορούσαν επείγοντα αιτήματα και αιτήματα για διδακτικά εγχειρίδια της Συλλογής Περιορισμένου Δανεισμού. Τα υπόλοιπα τεκμήρια θα παραγγελθούν το 2014, με την προκήρυξη Ανοικτού Διαγωνισμού. Επιπρόσθετα στους 559 τίτλους που αγοράστηκαν κατόπιν επειγόντων αιτημάτων από τα ακαδημαϊκά Τμήματα από το κεφάλαιο 4/402 του προϋπολογισμού, άλλοι 33 τίτλοι αγοράστηκαν εντός του 2013 από το κεφάλαιο 5, κατόπιν αιτήματος που υποβλήθηκε από μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του ΠΚ από Ευρωπαϊκά Κονδύλια. 6.2. Παραλαβές βιβλίων και άλλου πληροφοριακού υλικού σε φυσική μορφή (πλην των περιοδικών) Το 2013 παραλήφθηκαν 1.101 βιβλία ή πολυμέσα, τα οποία αφορούσαν παραγγελίες του τρέχοντος έτους ή προηγούμενων ετών. Επιπρόσθετα, παραλήφθηκαν 155 βιβλία από αγορές Εναρκτήριας Χρηματοδότησης που είχαν γίνει το 2012 και 33 τίτλοι από ευρωπαϊκό κονδύλι. 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 7.616 Γ.Π. 10. Παραλαβές βιβλίων 2004-2013 6.034 6.274 6.191 4.233 4.410 4.187 2.884 2.131 1.101 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-23 -
Πίν. 11. Παραλαβές βιβλίων από αγορές Τμημάτων 2004-2013 Τμήμα 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών ΑΓΓΛ - 197 370 342 231 304 132 57 97 178 ΓΑΛ - 854 719 464 449 700 420 291 118 30 ΓΛΩ 1.251 132 46 38 - - 0 1 0 0 ΤΟΥ 405 582 885 280 121 176 100 259 18 24 Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών ΒΙΟΛ 3 52 17 7 9 25 9 5 38 4 ΠΛΗ 42 36 25 14 25 24 8 15 23 1 ΜΑΣ 136 151 263 77 62 22 11 23 6 3 ΦΥΣ 66 15 18 15 7 6 45 18 4 1 ΧΗΜ 96 47 72 32 40 15 35 10 17 1 Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής ΕΠΑ 290 79 215 288 325 126 186 176 228 177 ΚΠΕ 423 249 230 119 152 222 134 178 127 116 ΝΟΜ - - - 180 166 222 391 165 73 21 ΨΥΧ 162 112 211 216 111 59 93 48 20 22 Σχολή Διοίκησης και Οικονομικών Επιστημών ΔΔΕ 22 39 28 70 66 44 31 39 51 4 ΟΙΚ 71 66 10 67 17 17 11 10 25 2 Πολυτεχνική Σχολή ΑΡΧΙΤ - - - 857 113 195 163 126 27 17 ΗΛΕ 874 610 193 148 46 13 28 39 7 1 ΜΗΧ 378 91 101 110 5 30 44 4 0 0 ΠΟΛ 877 396 223 166 66 40 25 36 8 0 Φιλοσοφική Σχολή ΒΝΕ 225 557 840 872 675 388 466 343 142 35 ΙΣΑ 351 285 326 353 244 394 496 78 76 26 ΚΦΙ 1.088 560 802 773 562 531 269 300 508 258 ΕΜΑ 324 690 442 301 189 205 265 254 157 45 Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου ΒΙΒ 532 234 238 402 552 652 825 409 361 112 Σύνολο 7.616 6.034 6.274 6.191 4.233 4.410 4.187 2.884 2.131 1.101 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-24 -
6.3. Περιοδικά Το σύνολο των τρεχουσών μεμονωμένων συνδρομών σε περιοδικά το 2013 ήταν 346, από τις οποίες οι 275 ήταν σε ξενόγλωσσα περιοδικά και οι 71 σε ελληνόγλωσσα περιοδικά. Παραλήφθηκαν συνολικά 529 έντυπα τεύχη περιοδικών από τρέχουσες συνδρομές. Ο αριθμός των τευχών σε συνδρομές έντυπων περιοδικών που λαμβάνει η Βιβλιοθήκη κάθε χρόνο συνεχίζει να μειώνεται. Η μείωση αυτή οφείλεται στη διακοπή της έντυπης έκδοσης πολλών περιοδικών και τη συνέχισή τους σε ηλεκτρονική μορφή ή, έστω, τόσο σε ηλεκτρονική όσο και σε έντυπη μορφή. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον αριθμό των έντυπων περιοδικών που λαμβάνει η Βιβλιοθήκη περιλαμβάνονται τίτλοι που είναι σε ηλεκτρονική και έντυπη μορφή κάτω από την ίδια συνδρομή και ως εκ τούτου τα έντυπα λαμβάνονται υποχρεωτικά. Πίν. 12. Συνδρομές σε έντυπα περιοδικά 2005-2013 Έτος Αρ. τίτλων 2005 1.208 2006 1.113 2007 947 2008 994 2009 784 2010 763 2011 643 2012 619 2013 346 Γ.Π. 11. Συνδρομές σε έντυπα περιοδικά 2005-2013 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 1.208 1.113 947 994 784 763 643 619 346 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 7. Ηλεκτρονικό υλικό 7.1. Ηλεκτρονικά περιοδικά Μέχρι το τέλος του 2013, η συλλογή ηλεκτρονικών περιοδικών της Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου περιλάμβανε περίπου 30.000 τίτλους, οι οποίοι προέρχονταν κυρίως από τη συμμετοχή της Βιβλιοθήκης στο Σύνδεσμο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών και Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-25 -
στη συνέχεια στην Κοινοπραξία Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Στη συλλογή περιλαμβάνονται επίσης μεμονωμένες συνδρομές της Βιβλιοθήκης, τόσο σε περιοδικά όσο και σε βάσεις δεδομένων καθώς και σε ηλεκτρονικά περιοδικά τα οποία διατίθενται ελεύθερα μέσω του Παγκόσμιου Ιστού. 7.2. Βάσεις δεδομένων Ξεκίνησαν ή ανανεώθηκαν συνολικά 61 συνδρομές βάσεων δεδομένων (οι 41 από την ίδια τη Βιβλιοθήκη και οι 20 από συμφωνίες της Κοινοπραξίας Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών). Οι συνδρομές αυτές αντιστοιχούν σε 122 βάσεις δεδομένων. Μέσω της ιστοσελίδας της Βιβλιοθήκης παρέχεται πρόσβαση σε 213 βάσεις δεδομένων, οι οποίες αποτελούν τις τρέχουσες αλλά και παλαιότερες συνδρομές της Βιβλιοθήκης, καθώς και βάσεις οι οποίες διατίθενται ελεύθερα μέσω του διαδικτύου. 7.3. Ηλεκτρονικά βιβλία Η ΒΠΚ παρέχει πρόσβαση είτε υπό μορφή αγορών είτε υπό μορφή συνδρομών σε 190.657 τίτλους ηλεκτρονικών βιβλίων. Σημειώνεται ότι έχει γίνει αγορά 38 ηλεκτρονικών βιβλίων από την πλατφόρμα της EBL (Ebook Library) καθώς και 16 από την πλατφόρμα την EbscoHost κατόπιν αιτήματος μέλους του ακαδημαϊκού προσωπικού του ΠΚ, στο πλαίσιο της Εναρκτήριας Χρηματοδότησης από το κεφάλαιο 3/311, συνολικής αξίας 4.224. Πίν. 13. Ηλεκτρονικά βιβλία ανά προμηθευτή 2013 Προμηθευτής Αρ. τίτλων EBSCOhost 117.000 Springer 41.200 Safari 25.405 Elsevier 2.800 Royal Society of Chemistry 1.205 Emerald 880 Wiley 690 Taylor & Francis 506 IEEE Wiley 483 IEEE 450 EBL 38 ΣΥΝΟΛΟ 190.657 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-26 -
0 4.736 24.800 24.900 37.700 40.465 50.768 51.070 190.657 Η ανάπτυξη της συλλογής ηλεκτρονικών βιβλίων στη ΒΠΚ φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα: Πίν. 14. Ηλεκτρονικά βιβλία 2005-2013 Έτος Αρ. η-βιβλίων 2005 0 2006 4.736 2007 24.800 2008 24.900 2009 37.700 2010 40.465 2011 50.768 2012 51.070 2013 190.657 Γ.Π. 12. Αρ. ηλεκτρονικών βιβλίων 2005-2013 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 7.4. Χρήση ηλεκτρονικών πηγών 7.4.1. Ηλεκτρονικά περιοδικά Πίν. 15. Χρήση ηλεκτρονικών περιοδικών 2010-2013* 2010 2011 2012 2013 Προσβάσεις 49.559 82.471 85.863 67.393 Φυλλομέτρηση 23.568 30.542 24.135 16.606 Αναζήτηση τίτλου 23.520 39.844 37.550 27.936 Άλλες αναζητήσεις 2.471 12.085 24.178 22.851 * Σημειώνεται ότι τα στοιχεία που παρατίθενται στον πιο πάνω πίνακα αφορούν μόνο την πρόσβαση στα ηλεκτρονικά περιοδικά που γίνεται μέσω της υπηρεσίας EBSCO Discovery Service (EDS). Δεν περιλαμβάνονται οι προσβάσεις που γίνονται μέσω των βάσεων δεδομένων στις οποίες έχει συνδρομή η Βιβλιοθήκη (οι οποίες και παρουσιάζουν μεγαλύτερη χρήση, σύμφωνα με στοιχεία που υπάρχουν για κάποιες βάσεις δεδομένων), ούτε και η απευθείας πρόσβαση σε τίτλους περιοδικών (χωρίς τη μεσολάβηση της υπηρεσίας Serials Solutions). Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-27 -
7.4.2. Ηλεκτρονικά βιβλία Όσον αφορά τη χρήση των ηλεκτρονικών βιβλίων, διατίθενται στατιστικά στοιχεία μόνο για τα η-βιβλία που προμηθεύουν οι υπηρεσίες EBSCOhost (NetLibrary), Springer, Safari, και Royal Society of Chemistry. Πίν. 16. Χρήση ηλεκτρονικών βιβλίων 2007-2013 Έτος 2007 432 2008 743 2009 1.139 Αρ. προσβάσεων/επισκέψεων EBSCOhost Springer Safari 2010 1.524 6.432 4.302 2011 1.344 6.305 1.858 Royal Society of Chemistry 2012 2.534 13.508 1.612 254 2013 4.108 64.435 1.477 200 7.4.3. Βάσεις δεδομένων Στο παρόν στάδιο υπάρχει ανομοιογένεια και αποσπασματικότητα στα στοιχεία χρήσης για βάσεις δεδομένων, γεγονός που καθιστά αδύνατη την εξαγωγή συνολικών δεικτών. Σημειώνεται ότι από το 2009, μέσω του Συνδέσμου Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, παραχωρήθηκε από τους διαθέτες, χωρίς οποιαδήποτε οικονομική ή άλλη επιβάρυνση, το δικαίωμα πρόσβασης σε βάσεις δεδομένων συμβαλλόμενων σε εγχώριους μη κερδοσκοπικούς κρατικούς οργανισμούς (βλ. 15.2.1.). 8. Καταλογογράφηση 8.1. Στατιστικά καταλογογράφησης Στις 31/12/2013 στον κατάλογο του συστήματος της Βιβλιοθήκης υπήρχαν 280.940 βιβλιογραφικές εγγραφές (τίτλοι) που αντιστοιχούσαν σε 327.810 αντίτυπα (οι τόμοι των περιοδικών δεν περιλαμβάνονται στα αντίτυπα, καθότι σε αυτούς δεν δίνεται μοναδικός αύξων αριθμός και δεν μπορούν να καταχωρηθούν ως αντίτυπα στον κατάλογο όμως οι εγγραφές των τίτλων των περιοδικών περιλαμβάνονται μέσα στον αριθμό εγγραφών). Επίσης, στις 31/12/2013, στον κατάλογο καθιερωμένων όρων υπήρχαν καταχωρημένες 704.720 εγγραφές καθιερωμένων όρων. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-28 -
Πίν. 17. Αποτελέσματα καταλογογράφησης 2003-2013 Έτος Καταχωρημένα στο σύστημα Σύνολο αντιτύπων* Σύνολο εγγραφών** 2003 164.410 135.091 2004 194.906 154.618 2005 230.000 179.000 2006 242.500 192.332 2007 254.520 202.094 2008 267.289 223.745 2009 280.850 235.000 2010 295.159 244.799 2011 307.599 266.274 2012 319.670 278.186 2013 327.810 280.940 * Δεν περιλαμβάνονται τόμοι περιοδικών. ** Περιλαμβάνονται εγγραφές περιοδικών και ηλεκτρονικών βιβλίων. Σημειώνεται ότι μέσα στο 2013 αφαιρέθηκαν από τον κατάλογο 3.153 εγγραφές ηλεκτρονικών βιβλίων λόγω διακοπής στη πρόσβαση στη συλλογή ACLS Humanities E-Book. 400.000 Γ.Π. 13. Σύνολο αντιτύπων και εγγραφών στο σύστημα Βιβλιοθήκης 2003-2013 300.000 200.000 100.000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Αντίτυπα Εγγραφές 8.2. Καταλογογράφηση συλλογών Το 2013 ολοκληρώθηκε η καταλογογράφηση των πιο κάτω συλλογών: Αθανάσιου Τομαρά (βιβλία δωρεά) Παλαίτυπα Ιωάννη Δημητσόπουλου (μετατροπή σύντομης καταλογογράφησης σε πλήρη) Andreas Tietze (περιοδικά και ανάτυπα - αγορά) Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-29 -
9. Τεχνολογίες πληροφόρησης και ανάπτυξη εφαρμογών 9.1. Τεχνολογικός εξοπλισμός 9.1.1. Σύστημα αυτόματου δανεισμού Συνέχιση λειτουργίας του Συστήματος Αυτόματου Δανεισμού (ΣΑΔ), η οποία άρχισε τον Μάιο του 2010. 9.1.2. Αγορά άλλου εξοπλισμού Κατά το έτος 2013 αγοράστηκαν 5 φορητοί υπολογιστές προς αντικατάσταση πεπαλαιωμένου εξοπλισμού χρήσης από το προσωπικό. 7 σκληροί δίσκοι. Στις 31/12/2013 υπήρχαν 110 υπολογιστές, από τους οποίους οι 42 ήταν στη διάθεση των χρηστών της Βιβλιοθήκης. 9.1.3. Σύστημα έκδοσης ταυτοτήτων Συνέχιση λειτουργίας συστήματος έκδοσης φοιτητικών ταυτοτήτων/καρτών μέλους Βιβλιοθήκης μέχρι τον Μάρτιο του 2013. (Για τους αριθμούς των καρτών που εκδόθηκαν, βλ. Πίνακα 23 πιο κάτω). Από τον Σεπτέμβριο του 2013 την ευθύνη συντονισμού ανέλαβαν οι Τεχνικές Υπηρεσίες. 9.1.4. Κερματοδέκτες Λειτουργία κερματοδεκτών στην Κεντρική Βιβλιοθήκη (από το 2002) και τη Βιβλιοθήκη Περιοδικών (από το 2003) για αυτόματη πίστωση μονάδων των καρτών και χρήση τους στα φωτοτυπικά μηχανήματα της Βιβλιοθήκης. Για έσοδα που είχε η Βιβλιοθήκη από τους κερματοδέκτες, βλ. Πίνακα 3 πιο πάνω. 9.1.5. Ασύρματη σύνδεση Συνέχιση λειτουργίας του ασύρματου δικτύου εντός του χώρου της Κεντρικής Βιβλιοθήκης και της Βιβλιοθήκης Περιοδικών τεχνολογίας Wi-Fi. Η Βιβλιοθήκη διαθέτει 16 κάρτες σύνδεσης με το ασύρματο δίκτυο, τις οποίες δανείζει σε χρήστες (που έχουν μαζί τους τον προσωπικό φορητό τους υπολογιστή) για χρήση εντός της Βιβλιοθήκης. Επιπλέον, το Πανεπιστήμιο Κύπρου παρέχει τη δυνατότητα σε όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας να έχουν πρόσβαση στο ασύρματο δίκτυο του Πανεπιστημίου από οποιοδήποτε σημείο εντός των εγκαταστάσεών του, χρησιμοποιώντας τον προσωπικό τους λογαριασμό. 9.2. Εφαρμογές 9.2.1. Αγορά/αναβάθμιση λογισμικών Αγοράστηκαν 4 άδειες Adobe Acrobat XI για τις ανάγκες του Γραφείου Ψηφιοποίησης και Αρχείων. Αγοράστηκε 1 άδεια Adobe Premier Pro CS6 για τις ανάγκες του Γραφείου Ψηφιοποίησης και Αρχείων. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-30 -
9.2.2. Δημιουργία εξυπηρετητή ελεύθερου λογισμικού / λογισμικού ανοικτού κώδικα Μετά από έγκριση της Συγκλήτου (αρ. Συνεδρίας 25/2012), δημιουργήθηκε εξυπηρετητής mirror για Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα. Κατά το έτος 2013 η μεταφορά δεδομένων ανήλθε στα 127.950 GB. 9.2.3. Παρακολούθηση μηχανογραφικού εξοπλισμού Συντήρηση εφαρμογής για «ζωντανή» παρακολούθηση των τεχνικών χαρακτηριστικών του μηχανογραφικού εξοπλισμού της Βιβλιοθήκης. Σκοπός της εφαρμογής είναι η άμεση παρακολούθηση μηχανογραφικού εξοπλισμού και η έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων. Η εφαρμογή αυτή συνεργάζεται με την εφαρμογή ΕΛ/ΛΑΚ (Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα) GLPI (βλ. 9.2.5.). 9.2.4. Στατιστικά χρήσης ιστότοπου Κατά το έτος 2013 ο ιστότοπος της Βιβλιοθήκης δέχτηκε 71.164 επισκέπτες (-22.34%) με ένα σύνολο 174.145 επισκέψεων (-16.51%). Συνολικά, αυτές οι επισκέψεις παρήγαγαν 393.058 θεάσεις σελίδων (-16.5%). Ο μέσος χρόνος παραμονής στον ιστότοπο κατά τη διάρκεια του έτους ήτανε 234 δευτερόλεπτα ανά επίσκεψη (+0.86%). Πίν. 18. Στατιστικά χρήσης ιστότοπου 2009-2013 Έτος Επισκέπτες Επισκέψεις Θεάσεις Μέσος χρόνος επίσκεψης (') 2009 132.400 278.721 535.071 1:39 2010 156.179 322.089 590.381 1:38 2011 108.898 246.359 514.746 2:34 2012 91.635 208.586 470.731 3:52 2013 71.164 174.145 393.058 3:54 Γ.Π. 14. Επισκέψεις στον ιστότοπο της Βιβλιοθήκης 2009-2013 400.000 300.000 200.000 278.721 322.089 246.359 208.586 174.145 100.000 0 2009 2010 2011 2012 2013 9.2.5. Σύστημα Υποστήριξης Προσωπικού Συνέχιση της χρήσης του λογισμικού GLPI για υποστήριξη του προσωπικού της Βιβλιοθήκης. Το 2013 υποβλήθηκαν από το προσωπικό 397 αιτήματα υποστήριξης διαφόρων κατηγοριών (- 14.07%) και διαβάθμισης σε προτεραιότητα. Κατά την ίδια περίοδο διεκπεραιώθηκαν 410 αιτήματα υποστήριξης (-12.21%). Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-31 -
Πίν. 19. Αιτήματα υποστήριξης τεχνολογιών πληροφόρησης από το προσωπικό της Βιβλιοθήκης 2009-2013 Έτος Υποβληθέντα αιτήματα Επιλυθέντα αιτήματα 2009 378 374 2010 337 334 2011 362 344 2012 462 467 2013 397 410 Σύνολο 5ετίας 1.936 1.929 500 400 300 200 100 378 374 Γ.Π. 15. Αιτήματα για υποστήριξη ΤΠ 2009-2013 334 344 337 361 462 467 397 410 0 2009 2010 2011 2012 2013 Υποβλήθηκαν Διεκπεραιώθηκαν 10. Συστήματα Βιβλιοθήκης 10.1. Ολοκληρωμένο Σύστημα βιβλιοθήκης (ΟΣΒ) Υφιστάμενο Σύστημα Βιβλιοθήκης Εντός του 2013 έγιναν στο Σύστημα οι ακόλουθες ενέργειες: Εξαγωγή βιβλιογραφικών δεδομένων και αποστολή τους στον Συλλογικό Κατάλογο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (για την 9 η έκδ). Μαζική καταχώρηση των στοιχείων των φοιτητών του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπως αυτά λήφθηκαν από το banner της Υπηρεσίας Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας. Μαζική καταχώρηση MARC εγγραφών ηλεκτρονικών βιβλίων καθώς και αφαίρεση εγγραφών ηλεκτρονικών βιβλίων στα οποία διακόπηκε η πρόσβαση. Επίλυση καθημερινών προβλημάτων, διεξαγωγή διαδικασιών ρουτίνας, εξαγωγή και εκτύπωση στατιστικών, καθοδήγηση και εκπαίδευση βιβλιοθηκονόμων/χρηστών του συστήματος. Αντικατάσταση Συστήματος Βιβλιοθήκης Το 2013 βρισκόταν υπό εξέλιξη η διαδικασία αγοράς νέου κοινού λογισμικού προγράμματος διαχείρισης βιβλιοθήκης σε συνεργασία με το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με τη Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-32 -
χρηματοδότηση του ΕΤΠΑ 2010-2014. Για τον σκοπό αυτό έχει υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ των αρχών των δύο πανεπιστημίων και ορίστηκαν επιτροπές: (α) Προδιαγραφών, (β) Αξιολόγησης και (γ) Παρακολούθησης και παραλαβής του νέου συστήματος. Τις πιο πάνω επιτροπές στελεχώνουν άτομα και από τα δύο πανεπιστήμια. Η Επιτροπή προδιαγραφών ολοκλήρωσε το έργο της, ο διαγωνισμός δημοσιοποιήθηκε το 2013 και οι ενδιαφερόμενες εταιρείες κλήθηκαν να υποβάλουν σχόλια (Request For Comments). Η όλη διαδικασία υλοποίησης του έργου αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2015. Παράλληλα, το Γραφείο Συστημάτων Βιβλιοθήκης συμμετέχει σε ομάδες που αφορούν άλλα έργα του η-πανεπιστημίου, όπως το στήσιμο της Ηλεκτρονικής Πύλης του ΠΚ και η παραμετροποίηση του νέου λογισμικού συστήματος των Οικονομικών Υπηρεσιών, με στόχο το νέο σύστημα Βιβλιοθήκης να μπορεί να επικοινωνεί με τα πιο πάνω συστήματα στο πλαίσιο λειτουργίας του η-πανεπιστημίου. 10.2. Άλλα συστήματα Εκτός από το βασικό Ολοκληρωμένο Σύστημα Βιβλιοθήκης (ΟΣΒ), η ΒΠΚ αξιοποιεί επίσης τα ακόλουθα συστήματα: DSpace: Πρόγραμμα ανοικτού λογισμικού το οποίο αντικατέστησε το Greenstone. Παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας και διαχείρισης βάσεων δεδομένων που περιλαμβάνουν τόσο τα μεταδεδομένα, όσο και τα ίδια τα ηλεκτρονικά αρχεία (π.χ. εικόνας ή/και ήχου). Χρησιμοποιείται τόσο για αρχεία που αποκτώνται από τη Βιβλιοθήκη, όσο και για αρχεία που ψηφιοποιούνται από τη Βιβλιοθήκη μετά από επιθυμία πολιτών της κυπριακής κοινωνίας χωρίς η φυσική τους μορφή να αποτελεί ιδιοκτησία της Βιβλιοθήκης. Ολοκληρώθηκε η μεταφορά των δεδομένων από τα συστήματα ΑΒΕΚΤ και Greenstone στο Dspace (ψηφιακό αποθετήριο ΒΠΚ «ΛΥΚΗΘΟΣ»). EBSCO Discovery Service (EDS): Εργαλείο ανακάλυψης (discovery tool). Έγιναν οι απαραίτητες παραμετροποιήσεις ώστε το EDS να μπορεί να αναζητά ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό πληροφοριακών πηγών της Βιβλιοθήκης. Δρομολογήθηκαν οι διαδικασίες για την από κοινού αγορά του εργαλείου ενοποιημένης αναζήτησης μεταξύ των βιβλιοθηκών του ΠΚ, ΑΠΚΥ και ΤΕΠΑΚ μέσω της Κοινοπραξίας Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Έγινε πρόνοια ώστε η αναζήτηση μέσω του EDS να γίνεται και από τη νέα ιστοσελίδα της ΒΠΚ, μέσω ειδικού script (search bar). Δημιουργήθηκαν εργαλεία αυτόματης μετατροπής των βιβλιογραφικών δεδομένων της Βιβλιοθήκης από UNIMARC σε MARCXML ή/και MARC21 μορφή, καθώς και της κωδικοποίησης τους από Custom-GR σε UTF-8. Οι εξαγόμενες εγγραφές παραμετροποιήθηκαν ανάλογα, έτσι ώστε να είναι συμβατές/αναγνώσιμες από τις μηχανές ευρετηρίασης των μεταδεδομένων από τα συστήματα ενοποιημένης αναζήτησης Summon και EDS. Επίσης, έγινε με επιτυχία μεταφορά και έλεγχος για την ορθότητα των δεδομένων που μετατράπηκαν σε μορφή MARC21 στο σύστημα αυτοματισμού βιβλιοθήκης Koha. Πραγματοποιήθηκαν αναπροσαρμογές στα υφιστάμενα εργαλεία μετατροπής δεδομένων που εκτελούσαν τις λειτουργίες τους σε τοπικούς Η/Υ και μετάβαση (migration) σε νεότερα που επιτρέπουν τη μετατροπή δεδομένων μέσω προγραμμάτων περιήγησης ιστού (διαδικτυακά). Υπό ολοκλήρωση βρίσκεται η δημιουργία εργαλείων για τη μετατροπή των εγγραφών από UNIMARC σε RDF (RDA-FRBR) μορφή, προκειμένου τα βιβλιογραφικά δεδομένα της Βιβλιοθήκης να συνάδουν με τα νέα, διεθνώς αναγνωρισμένα και καθιερωμένα πρότυπα οργάνωσης και διαχείρισής τους. Πραγματοποιήθηκε η εγκατάσταση Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-33 -
προγράμματος και μεταφορά των δεδομένων σε RDF μορφή σε εικονικό εξυπηρετητή και έγιναν έλεγχοι για την ορθότητα προβολής των δεδομένων, οι οποίοι ήταν επιτυχείς. RFID: Συνεχίστηκε η ερεύνα, καθώς και οι επαφές με εταιρείες, με στόχο την διερεύνηση της δυνατότητας για χρήση της τεχνολογίας RFID (Radio-Frequency Identification) στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου. 11. Ψηφιοποίηση και αρχεία 11.1. Έργα ψηφιοποίησης Τα έργα ψηφιοποίησης που ξεκίνησαν, συνέχισαν ή ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2013 αναφέρονται πιο πάνω. Πέρα από τα έργα ψηφιοποίησης, η Βιβλιοθήκη εξυπηρετεί επίσης τα ακαδημαϊκά Τμήματα του Πανεπιστημίου Κύπρου με μετατροπή υλικού (το οποίο ανήκει στο ακαδημαϊκό προσωπικό) από αναλογική σε ψηφιακή μορφή για σκοπούς έρευνας και διδασκαλίας. Οι εργασίες ψηφιοποίησης που έγιναν κατά το 2013 φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί: Έργο/αρχείο Πίν. 20. Εργασίες ψηφιοποίησης 2013 ΕΒΙΒΑ εγγραφές 613 EMA διαφάνειες 1448 EMA φωτογραφίες 45 ΕΛΙΑ τεύχη 68 Αρχείο Στέλλας Σουλιώτη έγγραφα (σάρωση) 24.088 Εφημερίδα Ελευθερία επεξεργασία άρθρων 3.337 Αρχείο Δώρου Άλαστου εισαγωγή μεταδεδομένων 44 Αρχείο Δώρου Άλαστου επεξεργασία τεκμηρίων 824 Αρχείο Δημήτρη Δασκαλόπουλου εισαγωγή μεταδεδομένων 140 Αρχείο Δημήτρη Δασκαλόπουλου επεξεργασία τεκμηρίων 219 Αρχείο Κυπριακών Διδακτ. Διατριβών εισαγ. μεταδεδ. 64 Αρχείο Κυπριακών Διδακτ. Διατριβών παραλαβή διατριβών 53 Αρχείο Πετρώνδα επεξεργασία τεκμηρίων 348 Βιβλία τυπωμένα στην Κύπρο από το 1869 εισαγ. μεταδεδ. 88 Αρχείο Μεταπτυχιακών διατριβών εισαγωγή μεταδεδομένων 73 Int l Society for the Study of European Ideas εισαγ. μεταδεδ. 129 Εξυπηρέτηση ακαδημαϊκής κοινότητας Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας βιντεοταινίες 20 Τμ. Γαλλικών Σπουδών βιντεοταινίες 8 Τμ. Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών έντυπα 169 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-34 -
Τμ. Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας μικροφίλμ 1 Άτομα με Προβλήματα Όρασης (ΑΠΟ) έντυπα (ψηφιοποίηση) 1.209 Εξωτερικοί χρήστες (5) μικροφίλμ 5 Εξωτερικοί χρήστες (5) μικροφίς 508 Εσωτερικοί χρήστες (5) μικροφίλμ 2 Εσωτερικοί χρήστες (5) μικροφίς 200 11.2. Εξοπλισμός και τεχνολογία Το ιδρυματικό καταθετήριο «ΛΗΚΥΘΟΣ» (Λημματολόγιο Ηλεκτρονικών Κυπριακών Θεματικά Οργανωμένων Συλλογών) αποτελεί τη στέγη των ψηφιακών συλλογών της ΒΠΚ. Είναι εγγεγραμμένο σε συσσωρευτές μεταδεδομένων, όπως DOAR (Directory of Open Access Repositories) και Openarchives.gr. Το 2013 έγινε περαιτέρω παραμετροποίηση του λογισμικού DSpace και εμπλουτισμός των συλλογών της ΒΠΚ. 12. Δανεισμός και εξυπηρέτηση χρηστών 12.1. Χρήστες 12.1.1. Έκδοση ταυτοτήτων και εγγεγραμμένοι χρήστες Το 2013 εκδόθηκαν 123 ταυτότητες/κάρτες μέλους του ΠΚ/Βιβλιοθήκης. Αναλυτικότερα: Κατηγορία χρηστών Προπτυχιακοί φοιτητές Μεταπτυχιακοί φοιτητές Ακαδημαϊκό προσωπικό Διοικητικό προσωπικό Πίν. 21. Έκδοση ταυτοτήτων 2004-2013 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* 1.117 1.055 956 1.301 1.165 1.345 1.074 970 1.081 19* 298 527 498 398 733 515 514 503 357 22* 155 119 163 141 113 127 127 141 70 14* 95 52 115 72 82 74 171 86 33 1* Εξωτερικοί χρήστες 370 428 606 409 304 224 260 172 114 19* Φοιτητές Erasmus 120 151 149 48* ΣΥΝΟΛΟ 2.035 2.181 2.338 2.321 2.397 2.285 2.266 2.023 1.804 123* * Σημειώνεται ότι η Βιβλιοθήκη εξέδιδε ταυτότητες μαζικά για νεοεισερχόμενους φοιτητές μέχρι τον Μάρτιο του 2013, στη συνέχεια ανέλαβε άλλη Υπηρεσία την ευθύνη έκδοσης φοιτητικής ταυτότητας σε πρωτοετείς. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-35 -
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Οι ενεργοί εγγεγραμμένοι χρήστες (χρήστες των οποίων η εγγραφή ήταν σε ισχύ, ανεξάρτητα από τη δραστηριότητα του χρήστη) το 2013 ήταν 12.445. Πίν. 22. Ενεργοί εγγεγραμμένοι χρήστες 2004-2013 Έτος Αρ. χρηστών Αύξηση 2004 6.443 Ν/Α 2005 8.129 +26% 2006 9.361 +15% 2007 10.081 +8% 2008 10.815 +7% 2009 10.980 +2% 2010 11.575 +5% 2011 11.893 +3% 2012 11.841 0% 2013 12.445 +5% Γ.Π. 16. Εγγεγραμμένοι χρήστες 2003-2013 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Ανά κατηγορία χρήστη, οι ενεργοί εγγεγραμμένοι το 2013 είχαν ως ακολούθως: Πίν. 23. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά κατηγορία 2010-2013 Κατηγορία χρήστη 2010 2011 2012 2013 Προπτυχιακοί 6.008 6.242 6.766 7.260 Μεταπτυχιακοί 3.011 3.013 2.343 2.369 Ακαδημαϊκό προσωπικό 695 712 773 827 Διοικητικό προσωπικό 507 498 546 575 Εξωτερικοί χρήστες 1.354 1.428 1.413 1.414 ΣΥΝΟΛΟ 11.575 11.893 11.841 12.445 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-36 -
Γ.Π. 17. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά κατηγορία 2013 Μεταπτυχιακοί 19% Ακαδημαϊκό προσωπικό 7% Προπτυχιακοί 58% Εξωτερικοί χρήστες 11% Διοικητικό προσωπικό 5% Όσον αφορά την καθαυτό ακαδημαϊκή κοινότητα του Πανεπιστημίου Κύπρου (ακαδημαϊκό προσωπικό και φοιτητές), αυτή αριθμούσε 10.376 μέλη/χρήστες, οι οποίοι κατανέμονταν σε σχολές ως ακολούθως: Πίν. 24. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά Σχολή 2010-2013 Σχολή 2010 2011 2012 2013 Ανθρωπιστικών Επιστημών 727 782 839 840 Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών 1.497 1.585 1.701 1.726 Κοινωνικών Επιστ. και Επιστ. Αγωγής 3.229 3.295 2.717 2.880 Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης 1.837 1.895 1.990 2.347 Πολυτεχνική 1.265 1.319 1.516 1.593 Φιλοσοφική 1.092 1.026 1.042 990 ΣΥΝΟΛΟ 9.647 9.902 9.805 10.376 Γ.Π. 18. Εγγεγραμμένοι χρήστες ανά Σχολή 2013 Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής 28% Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης 23% Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών 17% Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών 8% Φιλοσοφική Σχολή 9% Πολυτεχνική Σχολή 15% Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-37 -
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 12.1.2. Επισκέψεις στους χώρους της Βιβλιοθήκης Οι επισκέψεις που δέχτηκαν κατά το 2013 η Κεντρική Βιβλιοθήκη και τα παραρτήματα είχαν ως ακολούθως: Πίν. 25. Επισκέψεις στη Βιβλιοθήκη 2010-2013 Παράρτημα 2010 2011 2012 2013 Κεντρική Βιβλιοθήκη 206.514 150.000 154.000 150.000 Βιβλιοθήκη Περιοδικών 8.158 4.630 5.512 6.941 Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας 1.695 1.841 2.368 1.476 Αμαράλ (Συλλογή Τουρκολογίας) 1.256 732 606 594 Παράρτημα Λεωφ. Λάρνακος 689 1.000 3.120 3.475 ΣΥΝΟΛΟ 218.312 158.203 165.606 162.486 Στο Κτήριο Αρσαλίδη (Στρόβολος) δεν καταμετρώνται επισκέψεις διότι ο χώρος δεν είναι προσβάσιμος από το κοινό. Γ.Π. 19. Επισκέψεις στους χώρους της Βιβλιοθήκης 2010-2013 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 218.312 158.203 165.606 162.486 0 2010 2011 2012 2013 12.2. Δανεισμοί Το 2013 έγιναν 84.987 δανεισμοί βιβλίων και άλλου υλικού (περιλαμβανομένων ανανεώσεων) από τους χρήστες της ΒΠΚ. Γ.Π. 20. Δανεισμοί βιβλίων 2000-2013 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-38 -
Πίν. 26. Δανεισμοί βιβλίων 2000-2013 Έτος Δανεισμοί Ανανεώσεις Κρατήσεις Ανακλήσεις 2000 45.559 10.947 1.178 n/a 2001 46.642 12.120 1.789 n/a 2002 51.016 14.055 2.091 n/a 2003 58.366 16.569 2.499 n/a 2004 63.247 17.392 3.103 n/a 2005 70.060 19.075 3.708 267 2006 68.251 20.702 4.028 258 2007 74.468 31.281 3.549 423 2008 74.089 34.275 4.112 370 2009 79.394 37.329 4.147 479 2010 84.474 40.232 4.208 549 2011 80.119 39.027 4.217 531 2012 85.198 40.488 4.162 724 2013 84.987 43.410 4.302 824 Σημ.: Στους δανεισμούς περιλαμβάνονται και οι ανανεώσεις. Σημειώνεται ότι μέσα στο 2013 έγιναν από τους χρήστες μέσω του Συστήματος Αυτόματου Δανεισμού 12.336 δανεισμοί και 140 ανανεώσεις (συνολικά 12.476), ποσοστό 14,7% επί του συνόλου των δανεισμών/ανανεώσεων που έγιναν μέσα στο έτος). 12.3. Αιτήσεις μεταφοράς υλικού από απομακρυσμένα βιβλιοστάσια Για σκοπούς καλύτερης εξυπηρέτησης των χρηστών, η Βιβλιοθήκη μεταφέρει βιβλία από ένα Παράρτημα σε άλλο (συνήθως στην Κεντρική Βιβλιοθήκη), κατόπιν σχετικού ηλεκτρονικού αιτήματος. Το 2013 η Βιβλιοθήκη δέχτηκε 8.932 τέτοια αιτήματα. Πίν. 27. Αιτήσεις για μεταφορά βιβλίων από απομακρυσμένα βιβλιοστάσια 2004-2013 Έτος Αρ. αιτήσεων 2004 6.299 2005 11.075 2006 10.152 2007 10.846 2008 13.280 2009 12.930 2010 12.647 2011 10.250 2012 10.288 2013 8.932 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-39 -
6.200 11.075 10.152 10.846 10.250 10.288 8.932 13.280 12.930 12.647 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Γ.Π. 21. Αιτήσεις για μεταφορά βιβλίων από απομακρυσμένα βιβλιοστάσια 2004-2013 2.039 2.031 Σημ.: Με κόκκινο χρώμα η μόνιμη αλλαγή παραρτήματος για υλικό με υψηλή ζήτηση. 811 144 1.622 1.754 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 12.4. Συλλογή Περιορισμένου Δανεισμού Πίν. 28. Βιβλία στη Συλλογή Περιορισμένου Δανεισμού 2005-2013 Εξάμηνο Αρ. Βιβλίων 2005 Εαρινό εξάμηνο 554 2005 Χειμερινό εξάμηνο 951 2006 Εαρινό εξάμηνο 1.172 2006 Χειμερινό εξάμηνο 1.307 2007 Εαρινό εξάμηνο 1.144 2007 Χειμερινό εξάμηνο 1.138 2008 Εαρινό εξάμηνο 1.749 2008 Χειμερινό εξάμηνο 1.260 2009 Εαρινό εξάμηνο 1.708 2009 Χειμερινό εξάμηνο 1.422 2010 Εαρινό εξάμηνο 1.868 2010 Χειμερινό εξάμηνο 2.144 2011 Εαρινό εξάμηνο 1.379 2011 Χειμερινό εξάμηνο 1.541 2012 Εαρινό εξάμηνο 1.829 2012 Χειμερινό εξάμηνο 1.544 2013 Εαρινό εξάμηνο 1.862 2013 Χειμερινό εξάμηνο 1.691 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-40 -
2005-Α 2005-B 2006-A 2006-B 2007-A 2007-B 2008-A 2008-B 2009-A 2009-B 2010-A 2010-B 2011-A 2011-B 2012-A 2012-B 2013-A 2013-B Γ.Π. 22. Βιβλία στη Συλλογή Περιορισμένου Δανεισμού 2005-2013 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 12.5. Περιοδικά (έντυπα) Τα έντυπα περιοδικά δεν δανείζονται, παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Το 2013 δανείστηκαν 315 τόμοι ή τεύχη σε χρήστες. Πίν. 29. Δανεισμός τευχών περιοδικών 2006-2013 Έτος Αρ. τευχών/τόμων 2006 255 2007 281 2008 177 2009 173 2010 221 2011 293 2012 620 2013 315 12.6. Διαδανεισμός 12.6.1. Προς χρήστες ΒΠΚ Η ΒΠΚ δέχτηκε 266 αιτήματα χρηστών της για βιβλία που δεν είχε στη συλλογή της, από τα οποία ικανοποιήθηκαν τα 196. Δέχτηκε επίσης 247 αιτήματα για άρθρα περιοδικών, από τα οποία ικανοποιήθηκαν τα 196. Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-41 -
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 600 500 400 300 200 100 0 Γ.Π. 23. Διαδανεισμός: Προς χρήστες ΒΠΚ: Βιβλία 2002-2013 Αιτήματα Ικανοποιήθηκαν 2.000 Γ.Π. 24. Διαδανεισμός: Προς χρήστες ΒΠΚ: Άρθρα 2002-2013 1.500 1.000 500 0 Αιτήματα Ικανοποιήθηκαν 12.6.2. Προς χρήστες άλλων βιβλιοθηκών Η ΒΠΚ δέχθηκε από άλλες βιβλιοθήκες 182 αιτήματα για βιβλία, από τα οποία ικανοποιήθηκαν τα 151. Η Βιβλιοθήκη δέχθηκε επίσης 274 αιτήματα για άρθρα μέσω του Δικτύου Διαδανεισμού Ελληνικών Βιβλιοθηκών, από τα οποία ικανοποιήθηκαν τα 182. Αποστάληκαν επίσης 76 άρθρα ή αποσπάσματα βιβλίων σε άλλους εξωτερικούς συνεργάτες ή οργανισμούς εντός Κύπρου. 200 Γ.Π. 25. Διαδανεισμός: Προς άλλες βιβλιοθήκες: Βιβλία 2002-2013 150 100 50 0 Αιτήματα Ικανοποιήθηκαν Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-42 -
Προς άλλες βιβλιοθήκες Προς χρήστες ΒΠΚ 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1.200 1.000 800 600 400 200 0 Γ.Π. 26. Διαδανεισμός: Προς άλλες βιβλιοθήκες: Άρθρα 2002-2013 Αιτήματα Ικανοποιήθηκαν Πίν. 30. Διαδανεισμός 2002-2013 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Βιβλία Αιτήματα 310 157 400 363 466 420 496 283 444 428 431 266 Ικανοποιήθηκαν 194 75 291 299 365 328 387 236 381 373 360 196 % επιτυχίας 63% 48% 73% 82% 78% 78% 78% 83% 86% 87% 84% 74% Άρθρα περιοδικών Αιτήματα 700 758 1.050 1.856 1.254 874 742 452 740 534 577 247 Ικανοποιήθηκαν 550 613 843 1.622 1.103 743 664 380 620 435 481 196 % επιτυχίας 79% 81% 80% 87% 88% 85% 89% 84% 84% 81% 83% 79% Βιβλία Αιτήματα 5 15 100 74 54 86 125 87 75 108 128 182 Ικανοποιήθηκαν 5 10 100 74 54 86 125 87 67 107 112 151 % επιτυχίας 100% 67% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 89% 99% 88% 83% Άρθρα περιοδικών Αιτήματα 458 429 410 723 939 959 830 711 580 381 322 274 Ικανοποιήθηκαν 360 316 280 620 727 775 677 553 403 280 201 182 % επιτυχίας 79% 74% 68% 86% 77% 81% 82% 78% 69% 73% 62% 66% 13. Πληροφοριακή υποστήριξη 13.1. Εκπαίδευση χρηστών Το 2013 διεξήχθηκαν συνολικά 79 σεμινάρια εκπαίδευσης χρηστών (+49% σε σχέση με το 2012) που αφορούσαν τη χρήση και την αξιοποίηση των πληροφοριακών πηγών και υπηρεσιών που προσφέρει η Βιβλιοθήκη στους χρήστες, με έμφαση στις υπηρεσίες ηλεκτρονικής πληροφόρησης και την πληροφοριακή παιδεία. Στα σεμινάρια αυτά καταμετρήθηκαν 1.725 συμμετοχές (+34,5%), με συνολικά 2.663 ώρες συμμετοχής χρηστών (+29%). Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-43 -
Αναλυτικά, σεμινάρια βιβλιοθήκης παρακολούθησαν μέσα στο έτος 1.438 προπτυχιακοί φοιτητές (83% του συνόλου των συμμετεχόντων) από διάφορα έτη φοίτησης, 232 μεταπτυχιακοί φοιτητές (ποσοστό 14% του συνόλου), 42 διδακτορικοί φοιτητές (ποσοστό 2% του συνόλου) και 13 μέλη του ακαδημαϊκού προσωπικού (ποσοστό 1% του συνόλου ). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι από τους 1.438 προπτυχιακούς φοιτητές οι 772 (53%) είναι πρωτοετείς φοιτητές, στους οποίους επιδιώχθηκε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση. Ο καταμερισμός της συμμετοχής σε εκπαιδευτικά σεμινάρια ανά Σχολή είχε ως ακολούθως: Πίν. 31. Εκπαίδευση χρηστών ανά Σχολή 2013 Σχολή Μαθήματα Συμμετοχές Ώρες συμμετοχής Κοινωνικών Επιστημών & Επιστημών Αγωγής 16 457 681,50 Ανθρωπιστικών Επιστημών 21 309 563,50 Οικονομικών Επιστημών & Διοίκησης 6 264 398,00 Θετικών & Εφαρμοσμένων Επιστημών 5 232 274,50 Φιλοσοφική 17 225 402,00 Πολυτεχνική 4 114 119,50 Άλλα (ΚΕ.ΔΙ.ΜΑ. κ.ά.) 9 97 204,25 Ιατρική 1 27 20,25 ΣΥΝΟΛΟ 79 1.725 2.663,50 Γ.Π. 27. Συμμετοχές σε εκπαιδευτικά σεμινάρια ανά Σχολή 2013 Κοινωνικών Επιστ. & Επ. Αγωγής: 457 (26%) Ανθρωπιστικών Επιστ.: 309 (18%) Οικονομικών & Διοίκησης: 264 (15%) Ιατρική: 27 (2%) Άλλα; 97; 6% Πολυτεχνική: 114 (7%) Φιλοσοφική; 225 (13%) Θετικών & Εφαρμοσμένων Επιστ.: 232 (13%) Η σημαντική αύξηση της εκπαίδευσης χρηστών (οι ώρες συμμετοχής ήταν +29% σε σχέση με το 2012) οφείλεται στην πλήρη σύσταση της ομάδας εκπαίδευσης που απαρτίζεται από προσωπικό της βιβλιοθήκης. Η ομάδα εκπαίδευσης είναι εξαμελής, όσες και οι Σχολές του Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-44 -
Πανεπιστημίου Κύπρου, έτσι ώστε σε κάθε Σχολή να υπάρχει συγκεκριμένος εκπαιδευτής. Στόχος της Βιβλιοθήκης παραμένει η αύξηση στη χρήση των πηγών, ώστε να μειωθεί αισθητά το κόστος ανά χρήση, αλλά και η καλλιέργεια κουλτούρας πληροφοριακής παιδείας, καθώς και χρήσιμων δεξιοτήτων για έρευνα και δια βίου μάθηση. Πίν. 32. Σεμινάρια εκπαίδευσης χρηστών 2003-2013 Έτος Μαθήματα Συμμετοχές Ώρες συμμετοχής 2003 17 362-2004 18 469-2005 18 542-2006 6 133-2007 38 750-2008 19 275-2009 16 315 459 2010 25 383 484 2011 40 861 1.292 2012 53 1.283 2.066 2013 79 1.725 2.663 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 Γ.Π. 28. Ώρες συμμετοχής χρηστών σε σεμινάρια της Βιβλιοθήκης 2009-2013 459 484 1.292 2.066 2.663 2009 2010 2011 2012 2013 Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-45 -
Γ.Π. 29. Συμμετοχές σε σεμινάρια ανά κατηγορία χρηστών 2013 Προπτυχιακοί: 1.438 (83%) Ακαδημαϊκό προσωπικό: 13 (1%) Μεταπτυχ. (Master): 232 (14%) Μεταπτυχιακοί (PhD): 42 (2%) 13.2. Υπηρεσίες πληροφόρησης Η Βιβλιοθήκη προσφέρει στους χρήστες τη δυνατότητα άμεσης αλληλοενημέρωσης και εξυπηρέτησης/ πληροφόρησης προς τους χρήστες μέσω των υπηρεσιών που φαίνονται στον πιο κάτω πίνακα. Πίν. 33. Αιτήματα πληροφόρησης 2010-2013 Υπηρεσία 2010 2011 2012 2013 Άμεση ηλεκτρονική συνομιλία 142 189 386 374 Προσωπική συνάντηση 48 11 11 6 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο 25 75 96 114 Επικοινωνία μέσω εντύπου 10 1 2 4 ΣΥΝΟΛΟ 225 276 495 498 600 500 Γ.Π. 30. Αιτήματα πληροφόρησης 2010-2013 495 498 400 300 200 100 225 276 0 2010 2011 2012 2013 13.3. Υπηρεσίες προς άτομα με προβλήματα όρασης Το 2013 παρασχέθηκαν υπηρεσίες σε φοιτητές με προβλήματα όρασης με στόχο την έγκαιρη μετατροπή διδακτικού υλικού σε αναγνώσιμη για τον καθένα μορφή : Έκθεση Πεπραγμένων Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου 2013-46 -