ilezilla Server HOWTO - Insomnia.gr Περιεχόµενα 1 Εισαγωγή 2 Λίγη (ελάχιστη) θεωρία 3 Απαιτήσεις σε λογισµικό 4 Εγκατάσταση του FileZilla Server 5 Ρυθµίσεις 6 Παραρτήµατα 6.1 Port Forwarding και επίλυση προβληµάτων 6.2 Ψευδοστατικό Domain Name σε γραµµή µε Dynamic IP 6.3 Ιστορικό αλλαγών Εισαγωγή Θα έχει τύχει σε όλους µας σε online συνοµιλίες µας µε φίλους ή γνωστούς να παρουσιαστεί ανάγκη για ανταλλαγή αρχείων. Όταν το προς µεταφορά αρχείο είναι µικρό, γίνεται εύκολα από την αντίστοιχη επιλογή των διαφόρων Instant Messaging clients. Αν όµως δεν έχουµε ανοίξει στον router µας τις κατάλληλες πόρτες για το αντίστοιχο IM πρωτόκολλο, όλες οι µεταφορές θα γίνονται µέσα από κεντρικούς servers εταιρειών, µε σηµαντικούς περιορισµούς στην ταχύτητα µεταφοράς. Αν πάλι θέλουµε να έχουµε τη δυνατότητα χρονοπρογραµµατισµού των µεταφορών που θέλουµε να κάνουµε, χωρίς ο χρήστης του άλλου άκρου να βρίσκεται αναγκαστικά πάνω από το PC του; Αν τα προς µεταφορά αρχεία είναι πολύ µεγάλα και θέλουµε να διακόπτουµε και να συνεχίζουµε αργότερα κατά βούληση; Την απάντηση δίνει το πρωτόκολλο µεταφοράς αρχείων FTP. Λίγη (ελάχιστη) θεωρία Οι συναλλαγές FTP ακολουθούν το µοντέλο client/server. Ο ένας υπολογιστής εκτελεί λογισµικό FTP server, που του δίνει τη δυνατότητα να «ακούει» στη θύρα - συνήθως - 21 αποµακρυσµένα αιτήµατα για αποστολή/λήψη ενός αρχείου ή τµήµατός του. Ο άλλος υπολογιστής εκτελεί λογισµικό FTP client για να απευθύνει τα αντίστοιχα αιτήµατα και να λαµβάνει τα δεδοµένα. Αν ως client, ενδιαφέρστε µόνο για λήψη αρχείου, αυτό το ρόλο µπορούν κάλλιστα να παίξουν και αρκετοί Web Browsers, όπως π.χ. ο Mozilla Firefox. Αν θέλετε να χρησιµοποιήσετε και κάποιον download manager (π.χ. FlashGet), θα πρέπει να προσέξετε στα preferences του download να ορίσετε σωστά username και password του FTP account σας. Απαιτήσεις σε λογισµικό Θα χρειαστούµε: FileZilla Server Τον browser της επιλογής µας για να ρυθµίσουµε το port forwarding στη θύρα 21 από το web interface του router µας και να κάνουµε τις πρώτες δοκιµές του server µας Αν έχουµε σύνδεση από ΟΤΕΝΕΤ, µία επίσκεψη εδώ ώστε να απενεργοποιήσουµε την επιλογή που κάνει εξ ορισµού η εταιρεία για µπλοκάρισµα των incoming connections σε ένα µεγάλο εύρος θυρών (TCP: 1-1023, 1433, 3389, 5000 / UDP: 161, 135-139, 1434) ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τους καταλόγους εγκατάστασης και εργασίας γενικά να αποφεύγετε κατά το δυνατόν την ύπαρξη Ελληνικών χαρακτήρων στο path, γιατί δηµιουργούν προβλήµατα στην εκτέλεση µερικών προγραµµάτων που συχνά είναι δύσκολο να διαγνωσθούν. Ειδικά για τους καταλόγους εργασίας, σηµειώστε ότι αν δουλεύετε σε Ελληνική έκδοση Windows, η δηµιουργία καταλόγων στο «Τα Έγγραφά µου» και στην «Επιφάνεια εργασίας οδηγεί πάντα σε τέτοια κατάσταση. Το ίδιο συµβαίνει και για τις παραπάνω περίπτωσεις σε Αγγλική έκδοση Windows, όταν το όνοµα χρήστη µας περιέχει Ελληνικούς χαρακτήρες! of 5 11/07/2010 03:01 μμ
2 of 5 11/07/2010 03:01 μμ Εγκατάσταση του FileZilla Server Τρέχουµε το εκτελέσιµο αρχείο της εγκατάστασης. Θα ερωτηθούµε σε κάποιο σηµείο αν θέλουµε ο server να τρέχει ως service των Windows: Η θύρα που φαίνεται σηµειωµένη δεν έχει να κάνει µε τον ίδιον τον server, αλλά είναι αυτή που θα χρησιµοποιεί το administration interface για να επικοινωνεί µε τον server. ε θα µας απασχολήσει κατά τη διαδικασία του port forwarding, αφού η επικοινωνία αυτή γίνεται τοπικά στο PC µας και η κίνηση δεν περνάει από τον router µας. ίνουµε Next: Εδώ αφήνουµε τα defaults και κλικ στο Install. Από εδώ και πέρα, όταν δεχόµαστε ερώτηση από το software firewall που έχουµε εγκατεστηµένο σχετικά µε τον FileZilla Server, θα πρέπει να επιτρέπουµε την κίνηση. Αµέσως θα φορτωθεί ο server και θα αντικρύσουµε την παρακάτω οθόνη: Ρυθµίσεις Εδώ γίνεται η σύνδεση του administration interface στον server. Ο server τρέχει τοπικά στο µηχάνηµά µας, όποτε στο Server Address αφήνουµε τη διεύθυνση 127.0.0.1 (που είναι στα περισσότερα setups ισοδύναµη του localhost) και στη θύρα βάζουµε την ίδια τιµή µε αυτήν που επιλέξαµε 2 οθόνες νωρίτερα. Συµπληρώνουµε µε ένα password της αρεσκείας µας, βάζουµε τικ στην από κάτω επιλογή και κλικ στο OK. Θα γίνει η σύνδεση και θα ανοίξει για πρώτη φορά το administration interface:
3 of 5 11/07/2010 03:01 μμ Θα µας απασχολήσουν οι ρυθµίσεις που πρέπει να γίνουν στα 2 σηµειωµένα µενού. Πηγαίνουµε λοιπόν Edit > Settings: Αφήνουµε τη θύρα 21 ως επιλογή και παρακάτω εισάγουµε το µέγιστο αριθµό χρηστών που θα µπορεί να εξυπηρετεί συγχρόνως ο FTP server. Εδώ πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν η ταχύτητα της σύνδεσης Internet που έχουµε και συγκεκριµένα, ο ρυθµός upload αυτής. Ίσως είναι καλύτερα να µην επιτρέψουµε παραπάνω από 2-3 χρήστες, εκτός αν έχουµε γραµµή µε upload > 512Kbps ή µία ακριβή SDSL σύνδεση. Συνεχίζουµε τις ρυθµίσεις: Το σωστό logging είναι το ήµισυ του παντός στο system administration/security, οι περισσότεροι χρήστες Unix-like λειτουργικών συστηµάτων θα σας το επιβεβαιώσουν αυτό! Οπότε, κάνουµε τις ρυθµίσεις που φαίνονται παραπάνω. 3MB χώρος για να έχουµε τη δυνατότητα να ελέγξουµε τις συναλλαγές που έγιναν στον FTP server µας σε βάθος µηνός είναι µάλλον αµελητέα θυσία. Συνεχίζουµε: Μερικά σχόλια: Εδώ µπορούµε να ορίσουµε καθολικά speed limits. Παρακάτω θα δούµε όµως ότι µπορεί να γίνει ανά user account. Τα προβλήµατα ταχύτητας των ADSL συνδέσεων στην Ελλάδα αυτήν τη στιγµή φαίνεται να έχουν να κάνουν κυρίως µε το download rate µίας γραµµής και όχι µε το upload. Π.χ. αν έχουµε σύνδεση 1024/256, άσχετα µε τη µειωµένη ταχύτητα που µπορεί να κατεβάζουµε (ανάλογα και µε τις ώρες της ηµέρας), κατά πάσα πιθανότητα το upload rate της γραµµής
4 of 5 11/07/2010 03:01 μμ που µπορεί να κατεβάζουµε (ανάλογα και µε τις ώρες της ηµέρας), κατά πάσα πιθανότητα το upload rate της γραµµής (που καθορίζει την ταχύτητα µε την οποία θα µπορούν να κατεβάζουν άλλοι από τον FTP server µας) θα είναι «καρφωµένο» στα 256 (Kbits/sec) / 8 = 32 (KBytes/sec) - 10% περίπου (για το overhead) = 28 Kbytes/sec. Μπορουµε λοιπόν να βάλουµε µία εύλογη τιµή που θα επιτρέπει και το άνετο browsing την ώρα που κάποιος κατεβάζει από τον FTP server, π.χ. 20-24 ή ακόµη και unlimited αν δεν έχει πολλή κίνηση ο server. Φυσικά, αν κάποιος θέλει να ανεβάσει αρχεία στον server (πρέπει να του έχουµε δώσει και τα κατάλληλα δικαιώµατα όπως θα δούµε παρακάτω), ρόλο παίζει το εκάστοτε download rate της γραµµής µας. Για να µετρήσουµε τις καθαρές επιδόσεις της γραµµής µας (συνυπολογιζοµένου και του overhead) µία συγκεκριµένη ώρα της ηµέρας, ένα καλό τεστ είναι εδώ: http://speedtest.forthnet.gr Τώρα κάνουµε κλικ στο ΟΚ και συνεχίζουµε από το µενού Edit > Users. Θα δηµιουργήσουµε µερικούς λογαριασµούς για άτοµα στα οποία θέλουµε να δώσουµε πρόσβαση στον FTP server: Κάνουµε κλικ στο Add, δίνουµε username και ΟΚ. Φυσικά, ορίζουµε και ένα password στη συνέχεια: ε µπορεί να τονιστεί αρκετά η αναγκαιότητα χρήσης µεγάλων και πολύπλοκων passwords για όσα accounts δηµιουργούµε. Παρεµπιπτόντως, στο screenshot έχουµε κλασσικό παράδειγµα προς αποφυγή... Εδώ από το Add ορίζουµε το home directory το οποίο θα βλέπουν οι χρήστες όταν συνδέονται στον server. Επίσης, µπορούµε να δώσουµε και δικαιώµατα (ΠΡΟΣΟΧΗ!) εγγραφής/διαγραφής για αρχεία και δηµιουργίας/διαγραφής directories. Για την επόµενη κατηγορία Speed Limits έγινε εκτενής ανάλυση πιο πάνω, οπότε κάνουµε τις ρυθµίσεις
5 of 5 11/07/2010 03:01 μμ directories. Για την επόµενη κατηγορία Speed Limits έγινε εκτενής ανάλυση πιο πάνω, οπότε κάνουµε τις ρυθµίσεις που θεωρούµε σωστές, ανάλογα µε την ταχύτητα της γραµµής µας και πατάµε OK. Παραρτήµατα Port Forwarding και επίλυση προβληµάτων Αν συνδεόµαστε µε USB ADSL modem, δε θα µας απασχολήσουν τα παρακάτω. Αν όµως έχουµε ADSL router που συνδέεται µε Ethernet µε το PC µας και ενσωµατώνει λειτουργίες NAT, θα πρέπει να προβούµε στο λεγόµενο Port Forwarding: Όταν έρχεται από τον «έξω κόσµο» ένα αίτηµα (incoming connection) για συναλλαγή σε οποιαδήποτε θύρα, το παραλαµβάνει ο router µας και στη συνέχεια ανατρέχει στις ρυθµίσεις του ώστε να αποφασίσει τί να κάνει µε αυτό. Εξ ορισµού, οι θύρες στους περισσότερους routers είναι κλειστές για λόγους ασφαλείας. Εµείς θα πρέπει να δηµιουργήσουµε από το web interface του router µας έναν κανόνα που θα επιβάλλει την προώθηση (forwarding) της όποιας εισερχόµενης κίνησης στη θύρα 21 προς το PC του τοπικού µας δικτύου στο οποίο τρέχει ο FTP server. Για βοήθεια πάνω στο θέµα µε αρκετά screenshots και κάλυψη για µοντέλα πάρα πολλών κατασκευαστών, δείτε εδώ: http://portforward.com/routers.htm Αν θέλετε να επιβεβαιώσετε ότι έχει γίνει σωστά το port forwarding, υπάρχουν διάφορα online tests όπως π.χ. AuditMyPC και CanYouSeeMe.org. Έχουν το πλεονέκτηµα ότι µπορεί να καθορισθεί µία συγκεκριµένη θύρα για έλεγχο, ενώ άλλα online port scanners ψάχνουν πάρα πολλές θύρες και καθυστερούν σηµαντικά. Μία ακόµη σηµαντική πηγή για την κατανόηση των ιδιοµορφιών που έχει η πρόσβαση σε µηχανήµατα που βρίσκονται πίσω από NAT και για τη σωστή ρύθµιση του router µας είναι ο επίσηµος οδηγός από το Wiki του FileZilla project. Στο Insomnia Wiki υπάρχει µία µετάφρασή του στα Ελληνικά µε τίτλο FileZilla και ικτυακές Ρυθµίσεις. Προτείνεται να τον διαβάσετε πολύ προσεκτικά. Επίσης, µερικά πιο προχωρηµένα θέµατα όπως η δηµιουργία aliases που θα λειτουργούν ως πολλαπλά home directories ή προβλήµατα µε το Software Firewall που χρησιµοποιούµε καλύπτονται από το FAQ του FileZilla project που βρίσκεται εδώ. Ψευδοστατικό Domain Name σε γραµµή µε Dynamic IP Ωραία, ο server στήθηκε και είναι έτοιµος να υποδεχτεί χρήστες. Προκύπτει όµως το εξής πρόβληµα: Η πλειοψηφία των ADSL συνδέσεων είναι τύπου Dynamic IP (εκτός αν είµαστε διατεθειµένοι να πληρώσουµε αρκετά παραπάνω για συνδροµή Static). Αυτό σηµαίνει ότι ανά τακτά χρονικά διαστήµατα, ο ISP µας αναγκάζει τον router µας σε αποσύνδεση και επανασύνδεση µε απόδοση νέας διεύθυνσης IP. Οι χρήστες που εξυπηρετούνται από τον FTP server δε µπορούν µε εύκολο τρόπο να ξέρουν κάθε φορά την εκάστοτε IP µας στην οποία πρέπει να συνδεθούν. Τη λύση δίνουν οι διάφορες υπηρεσίες Dynamic DNS µε πιο γνωστές τις DynDNS και NoIP. Σε αυτές, µπορούµε να δηµιουργήσουµε δωρεάν ένα λογαριασµό που θα µας δίνει τη δυνατότητα να έχουµε δικό µας subdomain name της µορφής π.χ. my-subdomain.noip.com, άσχετα από την IP που έχουµε κάθε φορά! Εκτός από την εγγραφή στην υπηρεσία, θα πρέπει να κατεβάσουµε και ένα client προγραµµατάκι από την εταιρεία, το οποίο θα τρέχει µονίµως στο υπόβαθρο και θα επικοινωνεί µε την υπηρεσία για να ενηµερώνει για τυχόν αλλαγή της IP µας. Επίσης, αρκετά µοντέλα ADSL routers έρχονται πλέον µε δυνατότητα να ορίστει στα µενού τους ένας τέτοιος λογαριασµός Dynamic DNS, ώστε η ενηµέρωση να γίνεται από τον router, χωρίς την ανάγκη εγκατάστασης έξτρα προγράµµατος. Οπότε, αν το subdomain που κατοχυρώσαµε είναι όπως του παραδείγµατος πιο πάνω, η διεύθυνση του FTP server µας θα είναι: ftp://my-subdomain.no-ip.com και αυτήν µπορούµε να κοινοποιήσουµε στους χρήστες που θέλουµε να δώσουµε πρόσβαση.