ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 0 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέμα Α Α. γ, Α. β, Α. α, Α. β, Α. β ΘΕΜΑ Β Β. α. Λάθος, β. Λάθος, γ. Σωστό, δ. Σωστό, ε. Σωστό Β.α. σ - δεσμός. Προκύπτει με επικάλυψη: s s, s p, p p τροχιακών.. Είναι ισχυρότερος λόγω μεγαλύτερης επικάλυψης των τροχιακών.. Δημιουργείται ανεξάρτητα από την ύπαρξη π δεσμού.. Δημιουργείται με αξονική επικάλυψη των τροχιακών. Αναφέρονται δυο από τις παραπάνω. π - δεσμός. Προκύπτει ΜΟΝΟ με πλευρική επικάλυψη p p τροχιακών.. Είναι ασθενέστερος λόγω μικρότερης επικάλυψης των τροχιακών.. Δημιουργείται αφού έχει ήδη δημιουργηθεί σ δεσμός.. Δημιουργείται με πλευρική επικάλυψη των τροχιακών. β. Βλέπουμε πως η Ε i είναι πολύ μεγαλύτερη από την Ε i. Αυτό σημαίνει πως με την αποβολή του ου ηλεκτρονίου προκύπτει σταθερή δομή (ευγενούς αερίου). Συνεπώς το άτομο έχει δυο ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα και θα ανήκει στη η ομάδα του Π.Π. γ. Ο δείκτης στο διάλυμα θα έχει αναπτύξει την ισορροπία ιοντισμού του: ΗΔ + Η Ο Δ - + Η Ο + Είναι: ph = log[h O + ] = log0 - [H O + ] = 0 - M Και pκ α = Κ α =0 - [ΗΟ ] [Δ ] [Δ ] Κ [Δ ] Οπότε: α 0 K α [ΗΔ] [ΗΔ] [Η Ο ] 0 [ΗΔ] [ Δ ] [ΗΔ] 00 [Δ ] δηλαδή στο διάλυμα επικρατεί η όξινη μορφή (ΗΔ) του [ΗΔ] 00 δείκτη. Συνεπώς το διάλυμα θα χρωματιστεί κόκκινο. δ. Διάσταση του άλατος: ΝΗ Α ΝΗ + Α- Τα ιόντα υδρολύονται: ΝΗ + H O ΝΗ + Η Ο + 00 Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-9 & 9690
A + H O ΗA + ΟΗ ph = 8 το διάλυμα βασικό και συνεπώς [ΟΗ - ] > [H O + ] Οπότε: Κ K K W W Κ Κ b(a ) α(nh ) a (HA) Κ 0 Κ b( NH ) α(ηα) < 0 - Κ a (HA) Κ b( NH ) ΘΕΜΑ Γ Γ. α. Προσθέτουμε στο δοχείο αμμωνιακό διάλυμα χλωριούχου χαλκού (ul/nh ). Αν παρατηρηθεί καταβύθιση κεραμέρυθρου ιζήματος, τότε περιέχεται πεντίνιο. Αν όχι, τότε περιέχεται πεντίνιο. + ul + NH u + NH l β. Προσθέτουμε Η Ο/Η + ήοη -. Θα γίνει υδρόλυση των εστέρων σύμφωνα με τις παρακάτω αντιδράσεις: OO + Η Ο HOO + Η Ο Η + ή ΟΗ - Η + ή ΟΗ - O + ΟΗ HO + ΟΗ Σε κάθε δοχείο προσθέτουμε διάλυμα Ι /ΝαΟΗ ή ΚΜO (K r O 7 )/H SO. Στο δοχείο που θα σχηματιστεί κίτρινο ίζημα, περιέχεται OO αφού έγινε η αντίδραση: + I + 6Na HΟOΝα + I + NaI + H O Ή στο δοχείο που θα εκλυθεί αέριο που θα θολώσει δλμ. α(οη) περιέχεται HOO αφού έγιναν οι αντιδράσεις: ΟΗ + 6ΚΜO + 9H SO O + K SO + 6ΜSO + 9H O HO + ΚΜO + H SO O + K SO + ΜSO + 8H O a() + O ao + H O Γ. Οι συντακτικοί τύποι είναι: A: B: = Γ: l Δ: Mgl E: =O Z: Θ: OMg Γ. Έστω Α ( v H v+ -) και Β( k H k+ -) στο αρχικό μίγμα. Κάθε μέρος θα περιέχει Α και Β αφού το μίγμα χωρίζεται σε τρία ίσα μέρη. ο μέρος: Με το Να θα αντιδράσουν και οι δυο ενώσεις σύμφωνα με τις χημ. εξισώσεις: v H v+ - + Να v H v+ -OΝα + Η k H k+ - + Να k H k+ -OΝα + Η 6 6 Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-9 & 9690
, 0, + = 0, + = 0,6, 6 6 H H ο μέρος: Πραγματοποιούνται οι αντιδράσεις: v H v+ - + SOl v H v+ -l + SO + Hl k H k+ - + SOl k H k+ -l + SO + Hl v H v+ -l + Mg απολ. αιθέρας v H v+ -Mgl και v H v+ -Μgl + H O v H v+ k H k+ -l + Mg απολ. αιθέρας k H k+ -Mgl και k H k+ -Mgl + H O k H k+ Αφού από την υδρόλυση των Grigard προκύπτει ένα προϊόν, θα είναι v = k m m, Για το αρχικό μίγμα: M r Μ r = 7 v + 8 = 7 v = k = M r 0,6 Άρα οι Α, Β θα έχουν Μ.Τ H 9 - και πιθανούς Σ.Τ:.,... ο μέρος: Με διάλυμα Ι /ΝαΟΗ (αλογονοφορμική αντίδραση) αντιδρά μόνο η. + Ι + 6ΝαΟΗ OONa + I + NaI + H O 0,0 0,0 Όμως 0,. Συνεπώς δεν αντέδρασαν και οι δυο ενώσεις αφού τότε θα έδιναν 0, ιζήματος. Έστω αντέδρασε η Α. Τότε: = 0,0 = 0, Και η Α θα έχει Σ.Τ: Η Β θα έχει την ίδια αλυσίδα με την Α αφού από την υδρόλυση του Grigard τους προέκυψε μια ένωση. Άρα η Β θα είναι η Και = 0,6 = 0,6 0, = 0, ΘΕΜΑ Δ Δ. Δοχείο Διάλυμα Y Y Y Y Y Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-9 & 9690
Δ. α. Υπολογίζουμε τα ΝαΟΗ που απαιτήθηκαν για την ογκομέτρηση: Nα Nα Nα 0, 0,00 Nα 0 O + ΝαΟΗ OONa + Η Ο 0-0 - Συνεπώς: 0 0 0 oξ. = 0,0 Μ β. Η παρουσία της ομάδας O μπορεί να γίνει με την προσθήκη στο διάλυμα ανθρακικών αλάτων π.χ Να O, NaHO κλπ. Θα διασπαστούν και στη συνέχεια διαβίβαση του αερίου (O ) σε δλμ. a() που θα το θολώσει. O + Να O OONa + O + H O a() + O ao + H O Η παρουσία της ομάδας μπορεί να γίνει με την προσθήκη διαλύματος ΚΜO /H SO. O αποχρωματισμός του διαλύματος ΚΜO /H SO θα γίνει λόγω της οξείδωσης της που θα πραγματοποιηθεί. O + ΚΜO + H SO O + Κ SO + ΜSO + 8H O O Δ. Έστω L από το Y και L από το Y. Δλμ. Y : Δλμ. Y : Na Na Na Na 0, NH NH NH 0, NH Θα γίνει αντίδραση: ΝH l + ΝαΟΗ ΝH + Ναl + Η Ο Αρχ. () 0, 0, αντ/σχημ. () 0, 0, 0, 0, Τελικά () 0,( ) 0, 0, Το Nal δεν επηρεάζει το ph του δ/τος αφού τα ιόντα Να + και l - δεν αντιδρούν με το H O. Θα υπολογίσουμε την K a του ΝΗ στο Υ. Στο Υ : ΝH l ΝΗ + l- Αρχ. (M) 0, διιστ/σχημ. (Μ) 0, 0, 0, Τελικά (Μ) 0, 0, Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-9 & 9690
ΝΗ + H O NH + Η O + Αρχ. (M) 0, αντ/σχημ. (Μ) x x x Ι. Ι (Μ) 0, x 0, x x ph = - log[η O + ] = 0 - [Η O + ] = x = 0 - M 0 [NH] [HO ] x 0 9 K K K 0 a ( NH ) και Κ a ( NH ) a ( NH ) b(nh) = 0 - [NH ] 0, 0, Οπότε για το ph του ρυθμιστικού διαλύματος θα ισχύει η εξίσωση Hederso και Hasselbalch: βασης βασης βασης ph pkα log 9 9 log 0 log log βασ. = oξ. οξέος οξέος οξέος 0,( ) 0, 0, 0, 0, 0, 0, Δ. Για το Υ μετά την αραίωση: Αραίωση: = (+x) ( ) x NH + H O ΝΗ + OΗ - Αρχ. (M) αντ/σχημ. (Μ) z z z Ι. Ι (Μ) z z z To ph του διαλύματος με την αραίωση θα ελαττωθεί κατά μια μονάδα. Άρα ph = 0 [Η Ο + ] = 0-0 Μ και [OΗ - ] = 0 - Μ 8 [ ] [NH ] z 0 k b 0 Μ [NH] 0 (0, 0 ) Οπότε: x x = 99 L 0 Για το Υ μετά την αραίωση: Αραίωση: = (+y) ( ) y Na Νa + OΗ - M M M To ph του διαλύματος με την αραίωση θα ελαττωθεί κατά μια μονάδα. Άρα ph = [Η Ο + ] = 0 - Μ και [OΗ - ] = = 0 - Μ (0, 0,0) Οπότε: y y = 9 L 0,0 Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-9 & 9690
To διάλυμα Υ 6 είναι ρυθμιστικό. Συνεπώς για να μεταβληθεί η τιμή του ph του κατά μια μονάδα θα πρέπει να αραιωθεί με μεγάλη ποσότητα Η Ο και σίγουρα μεγαλύτερη από αυτή των άλλων δυο διαλυμάτων. Άρα y < x < ω Επιμέλεια απαντήσεων: Λογιώτης Σταύρος Οικονόμου Θανάσης Φυσικοί Φροντιστήριο Μ.Ε «ΕΠΙΛΟΓΗ» - Καλαμάτα Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-9 & 9690